BIOLOGISCHE WIJN: ZIN OF ONZIN? Walter

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "BIOLOGISCHE WIJN: ZIN OF ONZIN? Walter"

Suzanna Sanders
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 BIOLOGISCHE WIJN: ZIN OF ONZIN? Walter

2 Totale verwarring!

3 Probleem: ziekten, plagen, onkruiden, Waarom gewasbescherming Welke gewasbeschermingswijze Wat is biologische wijnbouw Voordelen biologische wijnbouw Biologische wijnbouw mogelijk? Hier als voorbeeld: «bio» in Frankrijk Analoog voor gans EU Vooral Zuid-Frankrijk: Madiran, Minervois, Grignan (?) Concurrentie met goedkope wijnen uit derde landen Daarom: «bio» als extra commerciële waarde (?)

Hier als voorbeeld: «bio» in Frankrijk Analoog voor gans EU Vooral Zuid-Frankrijk: Madiran,

4 Biowijn bestaat eigenlijk niet! Er bestaat wel een «bioteelt» Biowijn heeft echter wel geen «biologische» vinificatie Gekweekte gistcellen, chaptalisatie, sulfiet, klaringsmiddelen, «natuurlijke wijn» = «natuurlijke» vinificatie Biowijn zou dus moeten zijn: «natuurlijke» vinificatie van «natuurlijke» druiven: zeer zelden! Is er een verschil met gangbare wijn? Voornaamste verschil: teelt zonder kunstmest en synthetische bestrijdingsmiddelen maar dit verschil is niet altijd hetzelfde! Dit leidt tot een enorme verwarring Dit wordt soms gebruikt en misbruikt Rol van de publieke opinie is groot in de besluitvorming Grote vraag: «Is biowijn gezonder of niet?»

wijn» = «natuurlijke» vinificatie Biowijn zou dus moeten zijn: «natuurlijke» vinificatie van «natuurlijke» druiven: zeer zelden! Is er een verschil met gangbare wijn?

5 Geen wijn zonder gewasbescherming Monocultuur Insecten Schimmels Onkruiden Klimaat en omgeving Gevoelige teelt

6 Vereisten voor moderne wijnteelt Kwantiteit: hoog, constant Kwantiteit Productiekosten Afbetaling hoge productiekosten Lange opstartperiode Grote investeringen (voor-, tijdens, na de oogst) Concurrentie is groot «climate change» uitdaging

Lange opstartperiode Grote investeringen (voor-, tijdens,

7 Gewasbescherming: wat en hoe Goede landbouwpraktijk Mechanische bestrijding (onkruid) Fysische bestrijding (vorstschade) Biologische bestrijding ZIJN MEESTAL ONVOLDOENDE DAAROM: Scheikundige bestrijding Omwille van hoge eisen, monokultuursysteem, weinig resistente rassen Momenteel een groot aantal bestrijdingsmiddelen in gebruik

ONVOLDOENDE DAAROM: Scheikundige bestrijding Omwille van hoge eisen,

8 Wijn 1: Helius Petri 2009 Conventionele wijn Gangbare teelt behandeld met moderne «synthetische» bestrijdingsmiddelen Vb. dithiocarbamaten tegen meeldauw Vb. imidachloprid tegen bladluizen Vb. glyfosaat tegen onkruid Appellation Minervois Protégée 13,5 % alc. Delhaize

9 Historiek van de bestrijdingsmiddelen Voor 1950: Middeleeuwen: zeep, netelsap, arseen «natuurlijke middelen» Zwavel 1880: Bordeauxse pap Pyretrum Bacillus thuringiensis Na 1950 DDT «synthetische» bestrijdingsmiddelen Steeds betere middelen Hogere efficiëntie (2 gram per hectare) Veel minder gevaar voor milieu en gezondheid

thuringiensis Na 1950 DDT «synthetische» bestrijdingsmiddelen Steeds betere

10 Zwavel Tegen schimmel aantastingen Nog steeds gebruikt: gele wolken Zure regen!

11 Bordeauxse pap Millardet (ontdekking in 1888) Kopersulfaat + kalk + zeepsop Toevallig ontdekking: koper!

12 Bordeauxse pap Bouillie bordelaise Nog altijd meest gebruikt product in de wijnbouw Tot 60 kg per hectare! Recept:

13 Pyretrum Extract van gedroogde bloemen Groeit in de tropen (Kenya, ) Insecticide werking Wordt momenteel nog gecommercialiseerd als Biocide in spuitbussen Bio-landbouw

14 Bacillus thuringiensis (Bt) Bacterie Maakt een toxine dat giftig is voor insecten Dit toxine wordt geïsoleerd en gebruikt als insecticide Zeer complexe molecule

15 Wijn 2: Château Gravade 2009 «biologische wijn» AB = agriculture biologique Behandeld met bovenstaande «natuurlijke» bestrijdingsmiddelen Bordeauxse pap Zwavel Pyrethrum Minervois Syrah (70%) en Mouvèdre (30%) 13% alcohol Delhaize

«natuurlijke» bestrijdingsmiddelen Bordeauxse pap Zwavel

16 x as poisonous as table salt Toxicity Misverstand: «natuurlijk» «gezond» Botulinum toxin Dioxin Diphteria toxin Nicotine Cyanic acid Curare Parathion Aflatoxin 10 Lead Methylbromide 1 Table salt 2

17 2000: «chemofobie» Doorbraak van «biologische landbouw» Invloed van drukkingsgroepen Publieke opinie volgt Dikwijls niet wetenschappelijk ondersteund Wordt «hype» voor sommige mensen Maar: er zijn verschillende strekkingen onder dezelfde term «bio» Dit leidt tot grote verwarring bij de mensen en de publieke opinievormers (pers, tv, )

Wordt «hype» voor sommige mensen Maar: er zijn verschillende strekkingen onder

18 Wijn 3: Domaine de Grangeneuve 2008 Conventionele wijnbouw Met bovenvermelde pesticiden Grenache (80 %), syrah (20 %) Coteaux du Tricastin Maar: Côtes du Rhone Villages Nu: Grignan les Adémar!!! Rede: radia-activiteit 14 % alcohol Vindemia, Zeveneken

du Tricastin Maar: Côtes du Rhone Villages Nu: Grignan les

19 Côteaux du Tricastin (De Morgen 16/06/10) Côte du Rhône-producenten verlost van 'kernreactornaam Wijnproducenten die in de schaduw van een Franse kernreactor druiven verbouwen, mogen na een lange juridische strijd de naam van de reactor van hun label verwijderen. De boeren klaagden dat niemand hun 'radioactieve' drank wou kopen. De wijnbouwers van de Côte du Rhône voeren al sinds 2008 actie om van het 'Coteaux du Tricastin'-label op hun flessen af te raken.

reactor van hun label verwijderen. De boeren klaagden dat niemand hun 'radioactieve' drank wou kopen.

20 Twee soorten supporters Diehards Overtuigde mensen van de voordelen van bio Al dan niet objectief oordeel van de nadelen van de gangbare landbouw Sexy believers Snobisme «groen» als intellektueel imago Perceptie!

oordeel van de nadelen van de gangbare landbouw Sexy

21 Minstens 3 soorten «bio» in de wijnbouw Biologisch «Organic» Wettelijk gedefinieerd Biodynamisch Steiner theorie Sterk filosofische achtergrond IPM Integrated Pest Management Lutte raisonnée Lutte intégrée

22 Biologisch wijn s.s. Geen synthetische pesticiden Wel «natuurlijke» Ook geen minerale meststoffen Mechanische onkruidbestrijding Hopen op hulp van het wetenschappelijk onderzoek Hoge loonkost Lagere productie Labeling? Prijs?

23 Labeling biologische wijn: verwarrend! Europese regeling (CE2092/911 Certificatie-systemen (Ecocert, Ulase, )

24 Wijn 4: Château Estubier 2007 Biodynamische teelt Demeter Michel Chapoutier App. Côteaux du Tricastin Controlée 14,5 % alcohol Bioplanet

25 Biodynamische landbouw Steiner filosofie Buitenaardse invloeden Holistische levenswijze Nietvernieuwende trends

26 Biodynamische wijn Totaalconcept van de wereld en van alle leven Biodynamische preparaten Een zestal «preparaten» ( ) uit planten Kosmische preparaten: 500: Koehoorns met koemest: winter 501: koehoorn met fijn zand: zomer 502: duizendblad in blaas van een hert en in de zon Dynamiseren tot homeopathische verdunning

27 Biodynamische wijn

28 Wijn 5: Réserve des Tuquets 2008 IPM Appellation Madiran Contrôlée Tannat, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc Vendange à la main 13 % alcohol Colruyt

29 Geïntegreerde en Geleide bestrijding

30 Geïntegreerde bestrijding (IPM) Het gebruik van alle economisch, ecologisch en toxicologisch verdedigbare technieken om de populaties van schadelijke organismen onder de economische schadedrempel te houden, met poging tot minimaliseren van de chemische input

31 Geïntegreerde bestrijding Europese wetgeving IOBC (Int. Organisation Biological and Integrated Control)

32 Geleide betrijding Meeldauwaantasting begin 2006 (rood = hoge druk ; groen = geen druk pression) Meeldauwaantasting begin 2008

33 Wijn 6: Château Barréjat 2006 «Vin de garage» Experimentele teeltwijze en vinificatie Zeer oude wijnstokken Appellation Madiran Contrôlée Tannat druif 13,5 % alcohol Dave & Frère Vins

34 Is gangbare zoveel slechter? Eerste generaties synthetische pesticiden hadden veel neveneffecten (DDT, etc.) Laatste ontdekkingen zijn totaal anders Minder of geen neveneffecten Zijn geen «-ciden» (= dodend) meer Kunnen ook eventueel gebruikt worden in de biologische landbouw Zeer strenge wetgeving

35 Besluiten (1) Alle wijn is «biologisch» Verschil bio/gangbaar is: het gebruik van «synthetische pesticiden» «Natuurlijke pesticiden» zijn wel toegelaten Toxisch gezien is er geen verschil in risico Er zijn verschillende soorten «bio»: van quasi chemisch tot quasi biologisch Er is een (al dan niet opzettelijke) verwarring over de juiste betekenis van de term bio-wijn «bio» is een hype zonder een grote meerwaarde voor de gezondheid De(soms te hoge) meerprijs is te wijten aan loonkosten en opbrengstderving Biologische landbouw is wel een meerwaarde voor het milieu

36 Besluiten (2) Er is een tendens naar compromis Gangbare wijn wordt meer «bio» Betere producten, geïntegreerde en geleide bestrijding Biologische wijn neemt de vernieuwingen van de nieuwe gangbare bestrijdingswijzen over Feromonen, resistente planten, GMO (?), azadirachtine, «bio» is in en commercieel interessant

37 Wijnbouwsystemen anno 2010 Geïntegreerde productiesystemen (ICM) Biologische wijnbouw Gangbare wijnbouw

38 Residu-probleem? «PAN (Pesitcide Action Network) examined 40 bottles of wine from the EU. Six wines came from organic and 35 from conventional cultivation. Overall, the residues of 24 pesticides were detected. The German Federal Institute for Risk Assessment (BfR) assessed the study: none of the pesticides detected in all these wines constitutes a risk for consumers»

39 Prijzen Minervois 1. Helius Petri ,99 2. Château Gravade ,99 Côteaux du Tricastin 3. Domaine de Grangeneuve ,98 4. Château Estubier ,45 Madiran 5. Réserve des Tuquets ,98 6. Chateau Barréjat ,85

Vergelijkbare documenten

BIOLOGISCHE WIJNEN. 18 mei 2017, Asse.

BIOLOGISCHE WIJNEN. 18 mei 2017, Asse. BIOLOGISCHE WIJNEN 18 mei 2017, Asse. Wijn en natuur Belang van het gebruik van de juiste terminologie ( zéér vaak verwarring rond): - Traditionele wijnbouw - Duurzame wijnbouw - Biologische wijnbouw -