CONCEPT BELEIDSNOTITIE AFVALINZAMELING EN AFVALSCHEIDING MEI 2013

Transcriptie

1 CONCEPT BELEIDSNOTITIE AFVALINZAMELING EN AFVALSCHEIDING MEI 2013 CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 1 / 14

2 INLEIDING...3 SAMENVATTING / CONCLUSIE...4 SORTEERANALYSE VERBETEREN GESCHEIDEN INZAMELING...6 GFT...6 Kunststof verpakkingsafval...6 Papier...7 Glas...7 Textielinzameling...7 Grofvuil en de milieustraat...7 KCA en batterijen...8 Frituurvet MOGELIJK NIEUWE GESCHEIDEN AFVALSTOFFEN...9 Luiers...9 Drankenkartons...9 Blik GESCHEIDEN AFVAL, DAT NIET MEETELT VOOR HET SCHEIDINGSPERCENTAGE...10 Nascheiding van grofvuil...10 Statiegeldflessen...10 WEB ingeleverd bij winkels OPTIES OM AFVALSCHEIDING TE STIMULEREN...11 Diftar de vervuiler betaalt...11 Ryck belonen voor afvalscheiding...11 Actie omruilen rolemmers...11 REACTIE KLANKBORDGROEP DUURZAAMHEID...13 CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 2 / 14

3 INLEIDING Bij de behandeling van het milieujaarverslag 2012 in de Commissie Ruimte op 11 april 2013 is gevraagd om een nota over de mogelijkheden ter verbetering van de afvalinzameling en afvalscheiding in Heemstede. Landelijke doelstellingen / ambities - Het tweede LandelijkeAfvalbeheerplan (LAP-2) heeft een doelstelling van 60% nuttige toepassing over de totale stroom huishoudelijk afval (inclusief grofvuil). - Het Besluit beheer verpakkingen, papier en karton heeft als scheidingsdoelstelling: papier 85%, glas 90% en kunststof verpakkingen 42% in 2012 (materiaalhergebruik). - Als doelstelling voor de overige componenten handhaaft Heemstede die uit LAP-1: GFT-afval 55%, textiel 50% en KCA 90%. - In augustus 2011 heeft de staatsecretaris van Milieu de ambitie neergelegd om in 2015 van de totale hoeveelheid afval die vrijkomt uit huishoudens 65% te recyclen. De landelijke ambitie om 65% van het huishoudelijk afval te recyclen in 2015 is zeer ambitieus. Momenteel ligt het landelijke percentage rond de 50%. In Heemstede werd in ,8% van het huishoudelijk afval gescheiden ingezameld. Hiermee zit Heemstede dus boven het gemiddelde, maar voldoen we nog lang niet aan de doelstelling. Deze nota is een eerste verkenning van mogelijkheden om deze doelstelling wel te halen. De komende maanden wordt deze nota gezamenlijk met De Meerlanden uitgewerkt. De kosten en baten in financiën én in milieuwinst/verlies worden inzichtelijk gemaakt, zodat weloverwogen keuzes gemaakt kunnen worden. CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 3 / 14

4 SAMENVATTING / CONCLUSIE In deze notitie is per afvalsoort onderzocht hoe de afvalscheiding kan worden verbeterd en wat dit (procentueel) voor gevolgen heeft voor de totale afvalscheiding in Heemstede. Doelstelling voor ,0 % Bronscheiding in ,8 % Nog te realiseren 8,2 % 1. Verbeteren gescheiden inzameling GFT 1,4 % Kunststof verpakkingsafval 1,3 % Papier 2,2 % Glas 0,0 % Textielinzameling 0,3 % Grofvuil en de milieustraat 0,9 % KCA en batterijen 0,0 % Frituurvet 0,0 % Totaal 6,1 % 2. Mogelijk nieuwe gescheiden afvalstoffen Luiers 1,1 % Drankenkartons 0,5 % Blik 0,3 % Totaal 1,9 % 3. Gescheiden huishoudelijk afval, dat niet meetelt Grofvuil dat wordt nagescheiden 3,9 % Statiegeldflessen (PET en glas) > 0,2 % WEB ingeleverd bij winkels? % Totaal > 3,5 % 4. Nieuwe methoden van inzameling Diftar de vervuiler betaalt Ryck belonen voor afvalscheiding Een eerste aanzet tot deze beleidsnotitie is al in 2012 opgesteld. De Klankbordgroep Duurzaamheid Heemstede is gevraagd om een advies ontvangen over deze notitie, met als belangrijkste vraag: Op welke de 3 thema s zou Heemstede zich vooral richten? In november 2012 heeft de klankbordgroep inhoudelijk hierop gereageerd. In deze reactie zitten nog een aantal opmerkingen en vragen die nader uitgewerkt zullen worden. De klankbordgroep adviseert om in te zetten op de speerpunten GF(T), kunststof, papier en karton én luiers. CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 4 / 14

5 SORTEERANALYSE 2012 Jaarlijks voeren de gemeente Heemstede en De Meerlanden onderzoek uit naar de samenstelling van het restafval in de gemeente Heemstede. Zo wordt inzicht verkregen welk afval Heemstedenaren goed scheiden en wat beter kan. Het onderzoek is steekproefsgewijs uitgevoerd met restafval afkomstig van in totaal zes boven- en ondergrondse containers en veertig rolemmers. De uitkomsten van de sorteeranalyse zijn vergeleken met de landelijke normen en doelstellingen. De sorteeranalyse van 2012 is toegevoegd als bijlage bij deze notitie. Resultaten Uit de sorteeranalyse van 2012 komt naar voren dat de gemeente Heemstede de landelijke doelstellingen voor gescheiden inzameling van gft-afval en glas haalt. Toch bestaat nog steeds zo'n 30% van het restafval uit gft-afval. Voor papier, kunststof verpakkingen en textiel haalt Heemstede de landelijke doelstellingen niet. Ten opzichte van 2011 zit er meer gft-afval en kunststoffen in het restafval. De hoeveelheid textiel, glas en papier is ongeveer gelijk gebleven. Een opvallend hoog aandeel van het restafval bestond in 2012 uit bouw- en sloopafval, hout en tapijt. CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 5 / 14

6 1 VERBETEREN GESCHEIDEN INZAMELING GFT In 2012 is er in Heemstede 3039 ton GFT ingezameld. Dit is ongeveer 76% van de totale hoeveelheid. De landelijke doelstelling is 55%. Deze wordt dan ook ruim gehaald. De GFT inzameling in Heemstede gaat dus op zich prima, maar kan nog wel aanzienlijk worden verbeterd. Uit de sorteeranalyse van 2012 blijkt dat er jaarlijks nog ongeveer 1600 ton GFT in het restafval verdwijnt. Hiervan bestaat 32% uit tuinafval. GFT scheiding bij hoogbouw is lastig om te verbeteren, de (ondergrondse) gft containers vaak vervuild. Hier is nog geen oplossing voor gevonden. Veel gemeenten zijn gestopt met inzameling van GFT bij hoogbouw. Hoe kunnen we het scheidingspercentage van GFT verbeteren? - De mogelijkheid van het kosteloos aanbieden van GFT-afval op de milieustraat kan worden gepromoot. Wellicht dat hierdoor het deel van het tuinafval uit het restafval verminderd. - Er kan beter worden toegezien op de naleving van de scheidingsplicht voor GFT-afval, handhaven en verbaliseren. - De takkenronde weer invoeren (wellicht meerdere keren per jaar of op afroep) - Het scheiden van GFT in de keuken stimuleren. Afvalscheiding, en vooral de scheiding van GF-afval begint in de keuken. 37% van het GFT in het restafval is groente- en fruitafval. - Voedselverlies beperken. 31% van het GFT in het restafval is vermijdbaar voedselverlies (voedselverspilling en brood) - Communicatie en promotie van het belang van GFT scheiding. Wat gebeurt er met het afval? Hier is de afgelopen jaren al heel veel energie in gestoken door De Meerlanden. Helaas is het resultaat nauwelijks terug te zien in het scheidingspercentage. Wanneer er 200 ton extra GFT wordt ingezameld en dus 200 ton minder restafval wordt verbrand, stijgt het percentage bronscheiding met 1,4% ten opzichte van Kunststof verpakkingsafval In 2012 is er in Heemstede 186 ton kunststof verpakkingsafval ingezameld. Dit is ongeveer 22% van de totale hoeveelheid. De landelijke doelstelling is 42% recycling. Heemstede ligt ongeveer op het landelijk gemiddelde van bronscheiding. Nedvang (uitvoeringsorganisatie van de verpakkingsindustrie) stelt dat de doelstelling in 2011 is gehaald. Dit komt vooral doordat een zeer groot deel van het kunststof in het bedrijfsafval wel gescheiden wordt ingezameld en gerecycled (75%). Er is een nieuw verpakkingenakkoord Hierin staat onder andere dat het statiegeld op grote PET flessen vanaf 2015 afgeschaft mag worden. Hierdoor zal de hoeveelheid kunststof fors toenemen. De recycle doelstelling is ook bijgesteld. Deze wordt verhoogd van het huidige doel van 42% met 1 procentpunt per jaar naar uiteindelijk 52% in Het principe blijft dat het bedrijfsleven betaalt voor het inzamelen door gemeenten. Voor 2012 en 2013 zullen de gemiddelde werkelijke kosten per ton materiaal vergoed worden. Voor de periode daarna zal er kritisch worden gekeken naar de kostprijs. Mogelijk wordt er een lagere prijs per ton vastgesteld. Het tarief zal (behoudens inflatie) in ieder geval niet stijgen. Deze doelstelling is voor Heemstede zeer lastig te realiseren. Dan moet de dekkingsgraad van de kunststofcontainers worden verhoogd. Wanneer het aantal locaties voor kunststofinzameling wordt uitgebreid en het statiegeld wordt afgeschaft is het aannemelijk dat de ingezamelde hoeveelheid kunststof verpakkingsafval in Heemstede zal verdubbelen ten opzichte van CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 6 / 14

7 Wanneer er dus 186 ton extra wordt ingezameld (verdubbeling!) en er dus ook 186 ton minder restafval wordt verbrand, stijgt het percentage bronscheiding met 1,3% ten opzichte van Papier In 2012 is er in Heemstede 1601 ton oud papier en karton ingezameld. Dit is ongeveer 71% van de totale hoeveelheid. De landelijke doelstelling is 85% recycling. Uit de sorteeranalyse van 2012 blijkt dat het restafval nog steeds voor ca. 15% uit oud papier en karton bestaat. 75% hiervan zijn kranten, folders, tijdschriften en boeken! Om te voldoen aan de landelijke doelstelling moet er 14% extra gescheiden worden ingezameld. Dit komt overeen met ongeveer 315 ton. Hoe kunnen we dit bereiken? - Het promoten van ja-nee en nee-nee stickers. Hierdoor kan de totale hoeveelheid papier afnemen; - voorlichtingscampagnes. Dit heeft tot nog toe helaas nauwelijks effect; - ideeën n.a.v. actie beste idee van Heemstede uitvoeren; - Verenigingen en scholen aanmoedigen om papier op te halen of inzamelpunt te worden; - handhaven op papier in restafval. Gele-rode kaarten actie. Verbaliseren. Wanneer er 300 ton extra papier wordt ingezameld en 320 ton minder restafval wordt verbrand (300 ton + 20 ton minder aanbod), stijgt het percentage bronscheiding met 2,2% ten opzichte van Glas In 2012 is er in Heemstede 944 ton verpakkingsglas gescheiden ingezameld. Uit de sorteeranalyse van 2012 blijkt dat dit ongeveer 91% is van de totale hoeveelheid. De landelijke doelstelling van 90% recycling wordt gehaald. Er is hier dan ook niet/nauwelijks verbetering te verwachten. Textielinzameling Textiel maakt ongeveer 6% uit van het restafval. Ongeveer 35% wordt gescheiden ingezameld. De landelijke doelstelling ligt op 50%. De dekkingsgraad van de containers kan worden verhoogd. Communicatie is ook belangrijk; niet alleen kleding maar alle textiel mag ingeleverd worden. Nu wordt ca. 110 ton ingezameld via de textielcontainers. Door een uitbreiding van het aantal containers met 3 locaties en een goede communicatie, is 140 ton realistisch. Door de opening van 2 kringloopwinkels in Heemstede worden inwoners gestimuleerd om herdraagbare kleding in te leveren in plaats van weg te gooien. Wellicht heeft dit een positieve invloed op de totale textielinzameling, waardoor de hoeveelheid textiel in het restafval extra afneemt. Wanneer er 30 ton extra textiel wordt ingezameld en 40 ton minder restafval wordt verbrand (10 ton via kringloopwinkels), stijgt het percentage bronscheiding met 0,3% ten opzichte van Grofvuil en de milieustraat Voor de scheidingsdoelstelling is het belangrijk dat het grofvuil naar de milieustraat wordt gebracht. Scheiding van grofvuil op de milieustraat werkt het beste; het aan huis opgehaalde afval verdwijnt in een kraak-/perswagen en wordt niet (bron)gescheiden. Sinds er betaald moet worden oor het laten ophalen van grofvuil is het scheidingspercentage van grofvuil is gestegen van 73% naar 79%. Deze regeling is dus effectief. Sinds de invoering van de 3 m³ regeling is de totale hoeveelheid grofvuil sterk gedaald (van 4200 ton naar 2840 ton) - De hoeveelheid ongescheiden grofvuil is gedaald van 1100 naar 600 ton - De hoeveelheid gescheiden grofvuil en grof tuinafval is gedaald van 3100 naar 2250 ton. Vooral de daling van de het grof tuinafval met ca. 300 ton is opvallend. CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 7 / 14

8 Uit de sorteeranalyse en uit ervaring van de inzamelaar blijkt dat (ook gratis) grofvuilstromen, zoals apparaten en grof tuinafval in de restafvalcontainer verdwijnen. Door te blijven communiceren dat deze stromen niet onder de 3 m³ regeling vallen kan hier mogelijk nog winst behaald worden. Sinds kort zijn er twee kringloopwinkels geopend in Heemstede. Wellicht hebben deze winkels een positieve invloed en wordt een deel van het grofvuil eerst aangeboden aan de kringloopwinkels in plaats van gestort. Hoe kunnen we het scheidingspercentage van grofvuil verbeteren? - Controleren en verbaliseren. Restafvalcontainers controleren op bouw- en sloopafval, apparaten, grof tuinafval. - Goede communicatie over de 3 m³ regeling. Gratis afvalstromen onder de aandacht brengen. - Takkenronde voor grof tuinafval weer invoeren. - Kosten voor opalen grofvuil omhoog, waardoor nog meer mensen het grofvuil naar de milieustraat brengen en de scheiding verbeterd. - Bekendheid kringloopwinkels verbeteren. Doelstelling ton minder ongescheiden grofvuil (50% naar milieustraat en 50% kringloopwinkels) - 50 ton meer gescheiden afval op de milieustraat ton meer grof tuinafval ton minder restafval (100 ton grofvuil en 200 ton tuinafval) Wanneer er 100 ton minder ongescheiden grofvuil wordt aangeboden, er 50 ton extra afval gescheiden wordt aangeboden op de milieustraat en er 100 ton minder restafval wordt verbrand, stijgt het percentage bronscheiding met 0,9% ten opzichte van (De resultaten van het grof tuinafval zijn al toegerekend aan het resultaat GFT) KCA en batterijen Klein chemisch afval (kca) is huishoudelijk afval waar chemische stoffen in zitten die schadelijk zijn voor de gezondheid en het milieu. kca kan worden ingeleverd op de milieustraat. Lege batterijen kunnen ook worden ingeleverd bij diverse winkels in Heemstede. Uit de sorteeranalyse blijkt dat minder dan 0,1% van het restafval bestaat uit KCA, vooral in de vorm van batterijen. Het verbeteren van het scheidingspercentage van KCA heeft vrijwel geen positieve gevolgen voor het totale percentage bronscheiding in Heemstede. Het belang van het gescheiden inzamelen van kca verdient vanuit milieuoogpunt toch zeker de aandacht. De inzameling en recycling van batterijen wordt uitgevoerd door de stichting Stibat. Producenten en importeurs dragen een klein bedrag af voor iedere batterij die zij op de Nederlandse markt brengen: de zogenoemde beheerbijdrage. Met deze bijdrage bekostigt Stibat het transport, de sortering en de recycling van lege batterijen. Ook de ontwikkeling van publiekscampagnes wordt uit de beheerbijdrage betaald. In 2012 voldeed Stibat in ruime mate aan de criteria die door het ministerie van I&M waren gesteld. Het inzamelpercentage is 42 procent, tegenover een doelstelling van 25 procent. In 2016 moet het inzamelpercentage groeien naar 45 procent. Dit betekent dus wel dat ook dan nog steeds meer dan de helft van alle batterijen in de restafvalcontainer verdwijnt. Frituurvet Gebruikt frituurvet en bakolie krijgen door het gescheiden in te zamelen een tweede leven als biobrandstof. Jaarlijks wordt gemiddeld ca. 1,4 kg frituurvet per persoon verkocht voor huishoudelijk gebruik (dus excl. horeca). Dit zou voor Heemstede dus ongeveer 36 ton frituurvet zijn. Doelstelling is dat het gescheiden inzamelen van vet en olie net zo gewoon wordt als de inzameling van glas en papier. Dit kan gestimuleerd worden door het aantal inzamellocatie uit te breiden. Winkeliers en bedrijven worden gestimuleerd om zich aan te melden als inzamelpunt. Hiervoor krijgen zij een vergoeding van de inzamelaar. Aangezien het gaat om relatief kleine hoeveelheden zal dit geen invloed hebben op het totale afvalscheidingspercentage. CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 8 / 14

9 2. MOGELIJK NIEUWE GESCHEIDEN AFVALSTOFFEN Nieuwe stromen huishoudelijk afval gescheiden inzamelen Luiers Op dit moment is er geen afvalverwerker voor luiers. Initiatieven uit het verleden zijn gestrand op de financiële haalbaarheid. Luiers bij het gft inleveren en vergisten zou misschien een optie kunnen zijn. Het is op dit moment onzeker of dit ook mogelijk is in de vergistingsinstallatie van De Meerlanden. Dit heeft namelijk ook gevolgen voor de kwaliteit van de eindproducten (groen gas, compost) Het restafval bestaat momenteel voor ca. 5,5% uit luiers. Dit is op jaarbasis ongeveer 310 ton. Wanneer 50% van de luiers (155 ton) gescheiden wordt ingezameld en dus 155 ton minder restafval wordt verbrand, stijgt het percentage bronscheiding met 1,1% ten opzichte van Drankenkartons In het nieuwe verpakkingenakkoord is afgesproken dat er voor de inzameling van drankenkartons vóór 2015 een pilot in een aantal gemeenten wordt uitgevoerd. Wanneer dit succesvol is, wordt deze stroom wellicht in de toekomst ook gescheiden ingezameld. Het restafval bestaat momenteel voor ca. 2,5% uit drankenkartons. Dit is op jaarbasis ongeveer 150 ton. Wanneer 50% van de drankenkarton (75 ton) gescheiden wordt ingezameld en dus 75 ton minder restafval wordt verbrand, stijgt het percentage bronscheiding met 0,5% ten opzichte van Blik Het restafval bestaat momenteel voor ca. 1,5% uit blik. Dit is op jaarbasis ongeveer 90 ton. Blik wordt momenteel bij de verbrandingsoven eruit gehaald. Restafval gaat naar een verbrandingsinstallatie, daar verbrandt bijna alles. Blik en anderen metalen blijven over en worden met grote magneten eruit gehaald. Volgens opgave van de Stichting Kringloop Blik wordt er nu 84% gerecycled. Bronscheiding heeft weinig toegevoegde waarde. Toch wordt hier onderzoek naar gedaan (betere kwaliteit, milieubewustzijn) en komt dit in de toekomst toch ter sprake. Wanneer 50% van het blik (45 ton) gescheiden wordt ingezameld en dus 45 ton minder restafval wordt verbrand, stijgt het percentage bronscheiding met 0,3% ten opzichte van CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 9 / 14

10 3. GESCHEIDEN AFVAL, DAT NIET MEETELT VOOR HET SCHEIDINGSPERCENTAGE Nascheiding van grofvuil Grofvuil wordt gescheiden door nascheiding bij de verwerker. Ongeveer 92% van het grofvuil wordt rerecycled, Het is onduidelijk of deze percentages ook mogen meetellen voor de scheidingsresultaten; waarschijnlijk niet. In de rapportage Hoe kunnen we 2/3 van het huishoudelijk afval recyclen? Advies aan de Staatssecretaris van Milieu, Mei 2012 wordt gesteld dat de doelstelling 65% bronscheiding zou moeten zijn. Statiegeldflessen Statiegeldflessen (glas en PET) tellen momenteel niet mee voor het percentage bronscheiding. Op basis van gegevens van Nedvang uit 2010 blijkt dat ingeleverde PET-flessen ongeveer 10% van de totale hoeveelheid huishoudelijk kunststof uitmaakt. Dit betekent dat in Heemstede ongeveer 80 ton kunststof verpakkingsafval extra is ingezameld. Hierdoor zou het percentage bronscheiding 0,14% stijgen. Het is (mij) niet bekend welk percentage glazen statiegeldflessen uitmaken van het totale aanbod verpakkingsglas.. WEB ingeleverd bij winkels Sinds 2011 heeft de stichting Wecycle het inleveren van apparaten en spaarlampen gepromoot en zij zullen de komende jaren campagnes blijven voeren. De Europese richtlijn stelt dat vanaf % van alle afgedankte elektronica en energiezuinige lamoen moet worden gerecycled. De grote apparaten worden nu al wel gescheiden ingeleverd. Het zijn vooral de kleine apparaten en spaarlampen die vaak in de restcontainer verdwijnen. Wat betreft tonnages en scheidingspercentages is de winst minimaal. De milieuwinst is de belangrijkste reden voor een goede scheiding en recycling. Uit de sorteeranalyses van de afgelopen 3 jaar blijkt dat de hoeveelheid apparaten in het restafval ongeveer 1% is, dit komt overeen met ca. 60 ton. Sinds de grofvuilregeling zijn is er veel minder WEB opgehaald. Ook de hoeveelheid op de milieustraat is gedaald. Mogelijk dat inwoners niet weten dat ze dit gratis kunnen brengen en niet ten koste gaat de van de 3 m³. Ook de economische crisis zal een oorzaak zijn, doordat mensen de aanschaf van een nieuw apparaat uitstellen. Een andere oorzaak kan zijn, dat mensen vaker de apparaten bij de winkeliers inleveren bij de aankoop van een nieuw apparaat of naar de kringloopwinkel brengen. Deze hoeveelheid is niet bekend en wordt ook niet meegeteld bij het gemeentelijke scheidingspercentage. Persbericht Wecycle 9 april gaven gemeenten gemiddeld 4,8 kilo aan elektrische apparaten en energiezuinige verlichting (ewaste) per inwoner af aan Wecycle. Dit is 6 procent minder dan in Toen werd er gemiddeld 5,1 kilo per inwoner afgegeven. Dat blijkt uit het jaarlijkse benchmarkonderzoek naar de afgifte van e- waste door gemeenten aan Wecycle. Volgens het benchmarkonderzoek van Wecycle staat Heemstede staat landelijk op de 2 e plaats van gemeenten die het meeste inzamelen, met 11,4 kilo afgifte e-waste per inwoner. Dit cijfer klopt niet. Dit wordt berekend door de totale hoeveelheid van de milieustraat te delen door het aantal inwoners. De milieustraat in Heemstede wordt ook gebruikt door o.a. Haarlemmermeer. De juiste hoeveelheid ingezameld WEB in Heemstede moet zijn: 6,6 kg per inwoner. Dus nog steeds boven het landelijk gemiddelde. CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 10 / 14

11 4. OPTIES OM AFVALSCHEIDING TE STIMULEREN Diftar de vervuiler betaalt In verschillende recente rapportages(*) wordt Diftar als een goede methode beschreven om de hoeveelheid restafval te verminderen en tegelijkertijd het scheidingspercentage te verbeteren. Er zijn verschillende vormen van Diftar. Heemstede heeft al een beperkte vorm van Diftar (volume van de container). De volgende stap zou kunnen zijn het betalen voor het aantal keer dat de container wordt aangeboden (volume+frequentie), of het wegen van de container (gewicht). Het invoeren van Diftar is niet eenvoudig. Ook zijn er diverse kanttekeningen te plaatsen bij de invoering hiervan. (*) geraadpleegde literatuur: - Hoe kunnen we 2/3 van het huishoudelijk afval recyclen? Advies aan de Staatssecretaris van Milieu, mei Naar een gesloten kringloop voor elektronica, van de vereniging NVMP, Textielinzameling op de kaart, AgentschapNL, 2012 Ryck belonen voor afvalscheiding Het concept van Ryck Afval loont in de gemeente Pijnacker-Nootdorp is vooruitstrevend en positief; inwoners direct belonen voor afvalscheiding. Hierdoor zijn mensen extra gemotiveerd. Communicatie dat afvalscheiding zorgt voor een lagere afvalstoffenheffing is voor veel mensen te vaag. Directe korting is veel aantrekkelijker. Uit de evaluatie van Ryck (BRON: Evaluatierapport pilot Ryck, Avalex, juli 2012) blijkt dat het scheidingspercentage van de gemeente Pijnacker-Nootdorp door de invoering van het Ryck concept kan toenemen van 46% naar 51% bronscheiding. De afvalstromen papier, kunststof, textiel en wit- en bruingoed bedragen tezamen ongeveer 14 procent van de totale afvalhoeveelheid. Als de opstartmaanden buiten beschouwing worden gelaten, bedraagt de toename van de via de Ryck filialen ingezamelde afvalstromen circa 31 procent. De hoeveelheid restafval neemt hierdoor af met circa 9 procent en de totale afvalscheiding neemt toe met circa 5 procent van 46 tot 51 procent. Het systeem van Ryck kan een goede methode voor het behalen van de doelstellingen per afvalstof uit hoofdstuk 1 Verbeteren gescheiden inzameling. De doelstelling van 65% bronscheiding zal hiermee nog niet gerealiseerd worden. Het huidige Ryck concept is moeilijk inpasbaar in Heemstede, maar het gedachtegoed is wellicht bruikbaar. Het project Afval loont in de gemeente Pijnacker-Nootdorp is vanwege de hoge kosten inmiddels gestopt. Het was een experiment voor een jaar. Na het eerste jaar was het project nog niet rendabel. Afval loont werd uitgevoerd door het bedrijf Avalex. Het bedrijf Avalex is eigendom van zes gemeenten in Haaglanden waaronder Pijnacker-Nootdorp. Het financiële risico van het project Afval loont was voor Avalex. Met de andere gemeenten konden geen afspraken gemaakt worden over de kosten van het verlengen van het experiment. Actie omruilen rolemmers In de commissievergadering van 11 april 2013 is het idee geopperd om het omruilen van rolemmers te stimuleren. Wanneer men het afval goed gescheiden inzamelt heeft u minder restafval en voldoende aan een kleine rolemmer. Wanneer men eenmaal een kleine rolemmer heeft, is hij vanzelf genoodzaakt om het afval goed te scheiden. De gemeente kan het omruilen van een grote rolemmer voor een kleine stimuleren. Begin 2010 hebben we al een dergelijke actie uitgevoerd. CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 11 / 14

12 In november 2009 heeft de gemeente Heemstede de Glasprijs ontvangen Nedvang heeft deze prijs gewonnen, omdat in de gemeente Heemstede per persoon het meeste glas van Nederland is ingezameld. Aan deze prijs was een cheque van 2500,- verbonden, die besteed moest worden aan een project ter bevordering van het gescheiden inzamelen van afvalstoffen. Wij hebben destijds een oproep gedaan via HeemstedeNieuws om inwoners te vragen waar dit geld het beste aan besteed kon worden. Op basis van twee suggesties heeft het college besloten met het geld de actie omruilen rolemmer met korting mogelijk te maken. Van 1 januari tot 1 april 2010 kreeg men 25 euro korting op de aanschaf van een kleine rolemmer. Omdat de rolemmer eigendom is van de gebruiker moet men normaal gesproken 48,00 euro betalen ( 48,81 in 2013) voor een nieuwe kleine rolemmer. Gedurende de actieperiode kon men met korting de grote rolemmer (240 liter) omruilen voor een kleine rolemmer (140 liter). Wat is het voordeel voor de inwoners? Het omruilen van de rolemmer is een stuk goedkoper én men heeft er direct voordeel van. Immers, de hoogte van de afvalstoffenheffing is afhankelijk van de grootte van de rolemmer. Het verschil in afvalstoffenheffing is 49,20 per jaar ( 49,68 op basis van tarief 2013) van de actie 'omruilen rolemmer met korting'. In totaal hebben 160 bewoners hun rolemmer omgeruild gedurende de actieperiode de actie, of zich in ieder geval hiervoor aangemeld. Ter info het aantal mensen dat de rolemmers heeft omgeruild in de voorgaande jaren keer een wisseling van een 140 naar een keer een wisseling van een 240 naar een keer een wisseling van een 140 naar een keer een wisseling van een 240 naar een 140 Kortom, dit was een geslaagde actie. CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 12 / 14

13 REACTIE KLANKBORDGROEP DUURZAAMHEID Een eerste aanzet tot deze beleidsnotitie is al in 2012 opgesteld. In november 2012 heeft de Klankbordgroep Duurzaamheid Heemstede inhoudelijk hierop gereageerd. In deze reactie zitten nog een aantal vragen Algemene opmerkingen: Verbeteren op communicatie: 1. dichter naar de burger toe 2. burger verbinden aan doelstelling 3. verleiden met faciliteren middelen en prijsprikkels 4. goede voorbeelden en ervaringen presenteren; 5. niet gewenst gedrag ontmoedigen. In de aanpak win win combinaties zoeken met andere werkvelden, om efficiency winst te boeken en kosten te drukken. Maak de kosten en baten in financiën én in milieuwinst/verlies inzichtelijk. De Klankbordgroep Duurzaam Heemstede staat er zeer achter dat de gemeente Heemstede de landelijke doelstellingen minimaal volgt. Beter is in alles een stap beter te zijn. Advies: In de communicatie met burgers/huishoudens deze doelstelling communiceren en om de bijdrage van burgers te vragen. Bijvoorbeeld bij start in een brief die aan de kalender hangt burgers vragen doelstelling te onderschrijven, via met postcode en huisnr. of briefkaartje. Aan degenen die reageren wordt een beloning gegeven (gratis compost, gratis biobakje voor inde keuken, inzamelzakken voor plastic, gratis rondleiding op Meerlanden etc.). Inzetten op de speerpunten GF(T), kunststof, papier en karton én op luiers!! Advies Klankbordgroep: wellicht is Rijck niet helemaal over te nemen, maar het gedachtegoed wel. Voor Tuinafval kan beloond worden nietwaar? Hoeveel kost het om het op aanvraag op te halen? GFT De Klankbordgroep ziet dat hier grote verbeterslagen zijn te halen. In samenwerking met De Meerlanden wordt een concept voor keukenafvalmanagement uitgedacht. Inclusief balans van de kostenposten en kostenbesparingen, de milieuwinst en verliezen. De klankbordgroep adviseert facilitering van de huishoudens door middel van luchtige biobakjes met decomposteerbare biobags. In de winkels als Handyman en Rekoert) aanbieden. Nieuwe bewoners krijgen een bon om deze gratis op te halen. Op alle voorstellen zeggen we ja. Toezicht en communicatie eerst, pas na meerdere overtredingen verbaliseren. Communicatie op etensresten heeft prioriteit. Als bij de energybattle huishoudens laten proefdraaien met 100% GFT inzameling en de resultaten en ervaringen in de publiciteit zetten. Communicatie dichter bij de burger brengen. De afvalconsulent, in de tupperware methode langs de huizen, i.s.m. werk en welzijn sector. Niet inzetten op vrijwilligers, maar inzetten op herintreding of tijdbesteding ouderen. Kunststof verpakkingsafval De Klankbordgroep ziet veel in het ophalen van deze afvalstroom. Immers deze is groot en wordt alleen maar groter. Dit kan in combinatie met het verlagen van de frequentie van het ophalen van grijsafval. Gemeente faciliteert met extra container en/of met doorzichtige plasticzakken. Inzamelbaken bij alle supermarkten. Advies Klankbordgroep: Niet doen, maar inzetten op ophalen elke 4 weken. CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 13 / 14

14 Papier Ophalen is waarschijnlijk de enige optie om dit te verbeteren. Via verenigingen blijkt nog steeds succesvol in andere gemeenten (voorbeeld Hillegom). Levert het in deze tijden wat op? Kan de gemeente faciliteren met bijvoorbeeld elektrisch vervoer? Karton is nog steeds een probleem, hoe dauw je kartonnen dozen door zo'n klein gat? Kan daar iets op gevonden worden? Textiel Volgt die 40 % uit het eerste getal? of brengen we gewoon veel weg naar de tweede hands kledingwinkels? Advies : neem mee in de tupperware party Extra containers. Zijn daar kosten aan verbonden of kan dit worden betaald door de goede doelen organisaties? Grofvuil Kosten grofvuil omhoog nee. Gaat dit helpen? Gaan de mensen dan inderdaad naar de Milieustraat of gooien ze het bij het grijsafval? Luiers Ja doen! Ook incontinentieluiers kunnen meefietsen. In overleg met de vergisting Meerlanden De Vagron deed enkele tot nu toe bevredigende proeven met het vergisten van incontinentiemateriaal. Bij de Landbouw Universiteit Wageningen onderzocht zij met name de invloed van de samenstelling van de luiers. De cellulosevezels, 70 procent van het gewicht, blijken goed afbreekbaar te zijn binnen de tijd dat zij in de reactor zitten. Diftar Advies Klankbordgroep, niet doen of in beperkte mate zie opmerking bij Rijck. De Klankbordgroep ziet meer in verleiden gewenst gedrag ondersteunen en niet gewenst gedrag ontmoedigen met diverse middelen. CONCEPT Beleidsnotitie afvalinzameling en afvalscheiding 14 / 14