Directie Kabinet en Protocol. Handleiding voor de omgang met geprivilegieerden

Transcriptie

1 Directie Kabinet en Protocol Handleiding voor de omgang met geprivilegieerden

2 Uitgave Ministerie van Buitenlandse Zaken Beleidsafdeling Kabinet en Protocol Druk Tuijtel Lay-out b.ont Den Haag omslagfoto Martijn beekman/hollandse Hoogte maart 2006

3 Inhoudsopgave Voorwoord 5 1 Bron en herkomst van de immuniteiten van geprivilegieerden 6 Geschiedenis van diplomatieke immuniteiten 6 Immuniteiten voor medewerkers van internationale organisaties 7 Immuniteiten voor gezinsleden 7 2 De Identiteitskaart van Buitenlandse Zaken en de 8 verschillende statussen De Identiteitskaart van Buitenlandse Zaken 8 De verschillende statussen van geprivilegieerden 8 3 De immuniteiten van geprivilegieerden in Nederland 10 Algemeen 10 Absolute en functionele immuniteiten 10 Welke status geniet welke immuniteiten 11 AD en AO 11 AC 11 BD en BO 12 BC 12 ED en EO 12 EC 12 PD, PC en PO 12 NL, DV en ZF 13

4 4 Omgaan met geprivilegieerden in de praktijk: algemeen 14 Het tonen van de Identiteitskaart van Buitenlandse Zaken 14 Behandeling met eerbied en respect 15 Middelen ter beschikking van de politie en Buitenlandse Zaken 15 Boetes 15 Dossiervorming 16 Bescherming van de openbare orde, 17 veiligheid of geprivilegieerde zelf 5 Omgaan met geprivilegieerden in de praktijk: het verkeer 18 Het rijbewijs 18 Onschendbaarheid van diplomatieke voertuigen 18 Verkeersovertredingen 18 Alcohol in het verkeer 19 De blaastest, ademanalyse, bloedtest en urinetest 19 Middelen ter beschikking tot de politie 19 6 Tenslotte 21 7 bijlage: afbeelding Identiteitskaart van 22 het Ministerie van Buitenlandse Zaken

5 Voorwoord Er bestaan veel misverstanden over de immuniteiten en privileges die diplomaten en medewerkers van internationale organisaties genieten. De term onschendbaar is bij bijna iedereen bekend. Maar wat houdt dat precies in? Is dat een vrijbrief om alles te doen waar men zin in heeft? Het antwoord is natuurlijk nee. Deze brochure is samengesteld om meer inzicht te geven in het systeem van immuniteiten en om een overzicht te geven van de middelen die de politie mag gebruiken in de omgang met diplomaten. Allereerst zal kort beschreven worden waar de immuniteiten van een diplomaat vandaan komen en waarvoor deze immuniteiten dienen. Daarna zal er aandacht besteed worden aan de Identiteitskaarten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, waaruit blijkt welke functie een geprivilegieerde bekleedt binnen ambassade, consulaat of internationale organisatie. De eventuele immuniteiten vloeien voort uit deze functie. Het gehele stelsel van immuniteiten en privileges is ingewikkeld en uitgebreid. Naast een verscheidenheid aan fiscale privileges, betreft het onder andere de persoonlijke onschendbaarheid, immuniteit ten aanzien van rechtsmacht in strafzaken, maar ook immuniteit ten aanzien van zaken bij de civiele rechter. Niet iedere diplomaat heeft dezelfde immuniteiten, maar ook niet alle immuniteiten zijn relevant voor het dagelijkse werk van de politie op straat. In deze brochure zullen alleen de voor de politie relevante immuniteiten besproken worden. Tenslotte zal de praktijk kort besproken worden: wat mag een diplomaat wel en niet, wat mag de politie niet? De nadruk zal echter liggen op hoe de politie juist wél mag optreden tegen geprivilegieerden in Nederland. 5

6 1 Bron en herkomst van de immuniteiten van geprivilegieerden Geschiedenis van diplomatieke immuniteiten De onschendbaarheid van diplomaten bestaat al heel lang. Al sinds de Romeinse tijd wisselen Staten vertegenwoordigers uit om de belangen van hun Staat te behartigen, zowel in tijden van vrede als in tijden van oorlog. Om te voorkomen dat de vertegenwoordigers overgeleverd waren aan het politieke klimaat van het gastland en om ervoor te zorgen dat ze niet door dreigementen of acties van de gaststaat beïnvloed werden in hun beslissingen, werd er afgesproken dat de vertegenwoordiger onschendbaar was. Deze afspraken hielden zichzelf in stand. Als bijvoorbeeld Staat X de vertegenwoordiger van Staat Y gevangen zou nemen, kon Staat Y dat ook doen met de vertegenwoordiger van Staat X. Aangezien beide Staten baat hebben bij de contacten via de vertegenwoordigers, lieten vriend en vijand de vertegenwoordigers met rust. In de loop der tijd ontstond er een grote hoeveelheid regels om deze diplomatieke betrekkingen in goede banen te leiden. In 1961 werd er in Wenen door een groot aantal Staten een verdrag gesloten, waarin deze regels met betrekking tot ambassadeurs en ander ambassadepersoneel officieel werden vastgelegd. In 1963 werd eenzelfde verdrag gesloten met betrekking tot de Consulaten. Deze Verdragen van Wenen garanderen vandaag de dag het ongehinderd functioneren van diplomaten en consulaire ambtenaren overal ter wereld en zijn dus van groot belang voor de internationale betrekkingen van Nederland. 6

7 Immuniteiten voor medewerkers van internationale organisaties De verschillende internationale organisaties in Nederland (zoals bijvoorbeeld het Joegoslavië tribunaal en Europol) vallen niet onder de verdragen van Wenen. Medewerkers van een internationale organisatie hebben bepaalde immuniteiten toegewezen gekregen in andere verdragen, onder meer in zogenaamde zetelovereenkomsten, verdragen tussen Nederland en internationale organisaties over de vestiging van die organisaties in Nederland. Samen met de Verdragen van Wenen zijn de zetelovereenkomsten de belangrijkste bron van de immuniteiten van geprivilegieerden in Nederland. Immuniteiten voor gezinsleden Niet alleen de diplomaten en medewerkers van internationale organisaties genieten immuniteiten in Nederland, hun gezinsleden genieten in principe dezelfde immuniteiten. Deze zogenaamde afgeleide immuniteiten hebben een simpele reden. Een gaststaat kan nauwelijks druk uitoefenen op een diplomaat vanwege de immuniteiten die deze vanwege zijn of haar functie geniet. Als de partner en de kinderen van die diplomaat niet diezelfde onschendbaarheid zouden genieten, zou de gaststaat via hen druk kunnen uitoefenen op de diplomaat. De bron voor deze afgeleide immuniteiten is dezelfde als de immuniteiten waarvan ze afgeleid zijn: de Verdragen van Wenen en de verschillende zetelovereenkomsten. 7

8 2 De Identiteitskaart van Buitenlandse Zaken en de verschillende statussen De Identiteitskaart van Buitenlandse Zaken Zoals hierboven beschreven genieten zowel diplomaten, medewerkers van internationale organisaties, als hun gezinsleden immuniteiten. Deze personen samen vormen de groep geprivilegieerden in Nederland. Alle geprivilegieerden in Nederland staan ingeschreven bij Buitenlandse Zaken, en hebben van het Ministerie een Identiteitskaart ontvangen. Deze Identiteitskaart (voor een voorbeeld, zie achterin deze brochure) is een officieel legitimatiebewijs in de zin van de Wet op de Identificatieplicht (WID). Daarbij kan de Identiteitskaart ook een bewijs zijn dat de geprivilegieerde daadwerkelijk immuniteiten geniet. Niet alle geprivilegieerden genieten dezelfde immuniteiten. Immuniteiten hangen namelijk samen met de functie die de persoon in kwestie bekleedt binnen een ambassade, consulaat of internationale organisatie. De verschillende categorieën functies worden in de volgende paragraaf op een rij gezet. Op de Identiteitskaart wordt de categorie waartoe de geprivilegieerde behoort aangegeven met een code van twee letters. Welke immuniteiten horen bij welke code/categorie wordt in hoofdstuk 3 besproken. NB. Personen die in het bezit zijn van een diplomatiek paspoort genieten niet automatisch immuniteiten. Een dergelijk paspoort wordt uitgegeven door een andere Staat aan hun medewerkers in het buitenland. Aangezien de immuniteiten afhangen van de functie van de persoon, is een diplomatiek paspoort slechts een indicatie dat de houder eventueel immuniteiten bezit. Uiteraard dient de houder van een diplomatiek paspoort wel altijd met groot respect behandeld te worden. De verschillende statussen van geprivilegieerden De codes die op een identiteitskaart kunnen staan (ook wel status genoemd), met daarbij de categorie waarvoor de code staat, zijn de volgende: 8

9 Ambassades AD Hoofd van de diplomatieke missie (ambassadeur), het diplomatieke personeel en gezinsleden BD Leden van het technische en administratieve personeel en gezinsleden ED Leden van het bedienende personeel en gezinsleden PD Particuliere bedienden Consulaten AC De Consul-generaal, consul, vice-consul, consulair ambtenaar en gezinsleden BC Leden van het technische en administratieve personeel en gezinsleden EC Leden van het bedienende personeel en gezinsleden PC Particuliere bedienden Internationale organisaties AO medewerkers gelijkgesteld met leden van diplomatiek personeel en gezinsleden BO medewerkers, al dan niet gelijkgesteld met leden van het administratieve en technische personeel en gezinsleden EO leden van het bedienende personeel en gezinsleden PO particuliere bedienden in dienst van AO-medewerkers De tweede letter staat dus voor Ambassade (D), Consulaat (C), of internationale Organisatie (O). Aan de voorgaande codes kunnen de volgende codes zijn toegevoegd: DV NL ZF Buitenlanders/vreemdelingen die permanent in Nederland verblijven personen met Nederlandse Nationaliteit zonder privileges en immuniteiten Indien de code DV of NL op de kaart is toegevoegd dan heeft dit consequenties voor de immuniteiten welke die persoon geniet. Dit zal in hoofdstuk 3 verder aan bod komen. De toevoeging ZF spreekt voor zichzelf, en wordt op de kaarten gezet van bijvoorbeeld bedienden in dienst van BO-medewerkers. Deze personen hebben wel recht op een kaart maar niet op immuniteiten. 9

10 3 De immuniteiten van geprivilegieerden in Nederland Algemeen In dit hoofdstuk zal voor elke status besproken worden welke immuniteiten, voorzover relevant, de houders van die status hebben. Wat algemene opmerkingen zijn hier op zijn plaats. Sommige statussen brengen vrijwaring van rechtsmacht in strafzaken met zich. Dit betekent echter niet dat deze personen boven alle wetten verheven zijn. Integendeel, geprivilegieerden zijn verplicht de Nederlandse wetten en regelingen te eerbiedigen, op basis van de Weense verdragen en zetelovereenkomsten. Het houdt soms wel in dat wettelijke bepalingen niet kunnen worden afgedwongen (zie hierover ook hoofdstuk 4). Ook kan een status meebrengen dat personen niet mogen worden aangehouden of op enige andere manier hun vrijheid ontnomen mag worden. Staande houden mag in dergelijke gevallen nog wel. Geprivilegieerden mogen om hun Identiteitskaart gevraagd worden en zij zijn in dat geval verplicht deze te tonen. Het is niet toegestaan deze kaart in beslag te nemen. Absolute en functionele immuniteiten Voor het bespreken van de verschillende immuniteiten is één onderscheid van groot belang; de absolute en functionele immuniteiten. De naam absolute immuniteit suggereert al wat het inhoudt. Als de immuniteiten die een persoon geniet absoluut zijn dan gelden ze overal en in alle omstandigheden. Absoluut houdt in dat er geen uitzonderingen mogelijk zijn. 10

11 Functionele immuniteiten gelden echter niet altijd. Ook hier ligt de inhoud in de naam besloten. De immuniteiten gelden alleen voor officiële handelingen verricht in de uitoefening van de functie. Dat betekent dat als een geprivilegieerde in zijn of haar privé-leven een strafbaar feit begaat, zoals winkeldiefstal, hij of zij geen beroep kan doen op zijn of haar immuniteiten. Sommige statussen genieten absolute immuniteiten, andere statussen genieten alleen functionele immuniteiten. Welke dat zijn zal hieronder per status besproken worden. Welke status geniet welke immuniteiten AD en AO Houders van deze status genieten immuniteit ten aanzien van de Nederlandse rechtsmacht in strafzaken. Deze immuniteit is absoluut. Houders van deze status genieten ook persoonlijke onschendbaarheid. Dat wil zeggen dat ze gevrijwaard zijn tegen welke vorm van aanhouding of vrijheidsbeneming dan ook. Ook fouilleren is niet toegestaan. Staande houden mag wel (zie begin van dit hoofdstuk). Van een persoon met de AD-status is ook de particuliere woning onschendbaar. Dit houdt in dat deze niet betreden mag worden zonder expliciete toestemming van de persoon. Bij een noodgeval (zoals brand in de woning) wordt er van uitgegaan dat de geprivilegieerde impliciet zijn of haar toestemming heeft gegeven. AC Houders van deze status genieten immuniteit ten aanzien van de Nederlandse rechtsmacht in strafzaken. Deze immuniteit is echter alleen functioneel. Houders van deze status genieten ook persoonlijke onschendbaarheid. Dat wil zeggen dat ze gevrijwaard zijn tegen welke vorm van aanhouding of vrijheidsbeneming dan ook. Personen met de AC-status mogen wel aangehouden worden als daar een rechterlijk bevel voor is. Fouilleren is niet toegestaan. Staande houden mag wel (zie begin van dit hoofdstuk). 11

12 BD en BO Houders van deze status genieten immuniteit ten aanzien van de Nederlandse rechtsmacht in strafzaken. Deze immuniteit is absoluut. Houders van deze status genieten ook persoonlijke onschendbaarheid. Dat wil zeggen dat ze gevrijwaard zijn tegen welke vorm van aanhouding of vrijheidsbeneming dan ook. Ook fouilleren is niet toegestaan. Staande houden mag wel (zie begin van dit hoofdstuk). Van een persoon met de BD-status is ook de particuliere woning onschendbaar. Dit houdt in dat deze niet betreden mag worden zonder expliciete toestemming van de persoon. Bij een noodgeval (zoals brand in de woning) wordt er van uitgegaan dat de geprivilegieerde impliciet zijn of haar toestemming heeft gegeven. BC Houders van deze status genieten immuniteit ten aanzien van de Nederlandse rechtsmacht in strafzaken. Deze immuniteit is echter alleen functioneel. Houders van deze status genieten geen persoonlijke onschendbaarheid. Aanhouding is dus mogelijk. ED en EO Houders van deze status genieten immuniteit ten aanzien van de Nederlandse rechtsmacht in strafzaken. Deze immuniteit is echter alleen functioneel. Houders van deze status genieten geen persoonlijke onschendbaarheid. Aanhouding is dus mogelijk. EC Houders van deze status genieten geen immuniteit ten aanzien van rechtsmacht. Ook genieten ze geen persoonlijke onschendbaarheid. Aanhouding is dus mogelijk. PD, PC en PO Houders van deze status genieten geen immuniteit ten aanzien van rechtsmacht. Ook genieten ze geen persoonlijke onschendbaarheid. Aanhouding is dus mogelijk. 12

13 NL, DV en ZF Zoals hierboven al beschreven zijn dit geen zelfstandige statussen maar achtervoegsels bij bovenstaande statussen. Personen kunnen bijvoorbeeld de status BD/NL of EO/DV hebben. Het achtervoegsel ZF houdt in dat de persoon helemaal geen immuniteiten geniet. Ze genieten geen immuniteit ten aanzien van rechtsmacht of persoonlijke onschendbaarheid. Aanhouding is dus mogelijk. De achtervoegsels NL en DV houden in dat de eventuele immuniteit ten aanzien van de Nederlandse rechtsmacht in strafzaken, welke uit hoofde van de status wordt genoten, geen absolute immuniteit is maar een functionele immuniteit. Statushouders met deze achtervoegsels genieten geen persoonlijke onschendbaarheid. Aanhouding is dus mogelijk. In tegenstelling tot alle andere statushouders zijn statushouders met één van de drie bovengenoemde achtervoegsels verplicht mee te werken aan een blaastest. Dit zal gedetailleerd behandeld worden in hoofdstuk 5. 13

14 4 Omgaan met geprivilegieerden in de praktijk: algemeen Het tonen van de Identiteitskaart van Buitenlandse Zaken Zoals in hoofdstuk twee al is besproken is de Identiteitskaart het eerste bewijs dat een geprivilegieerde daadwerkelijk bepaalde immuniteiten geniet. De geprivilegieerden in Nederland zijn verplicht om deze Identiteitskaart bij zich te dragen. In lijn met de Wet op de Identificatieplicht kan er een boete worden opgelegd als er geen ander geldig identiteitsbewijs getoond kan worden. Het opleggen van boetes wordt verderop in dit hoofdstuk besproken. Van groot belang is echter dat de Identiteitskaart wel een bewijs kan zijn van immuniteiten maar niet de bron van die immuniteiten. Dat wil zeggen dat de immuniteiten die geprivilegieerden genieten uit hoofde van hun functie altijd gelden, ook al kunnen ze op een bepaald moment geen Identiteitskaart tonen. Dit bemoeilijkt het politiewerk, aangezien het mogelijk is dat ook zonder duidelijke bewijsstukken personen als geprivilegieerden behandeld moeten worden. Als een persoon beweert geprivilegieerd te zijn, dient deze claim serieus onderzocht te worden, zeker als er bijkomende factoren zijn welke een geprivilegieerde status suggereren. Bijkomende factoren zijn onder andere het in het bezit zijn van een diplomatiek paspoort, het rijden in een auto met een CD-kenteken, of het vergezeld zijn door iemand die wel een Identiteitskaart van Buitenlandse Zaken kan tonen. Bij twijfel over of een persoon geprivilegieerd is, kan 24 uur per dag contact worden opgenomen met het Ministerie van Buitenlandse Zaken: Directie Kabinet en Protocol Afdeling Buitenlandse Missies, Voorrechten en Immuniteiten Tijdens kantooruren Tel Buiten kantooruren Tel

15 Behandeling met eerbied en respect Iedere persoon behoort in principe met respect te worden behandeld. Echter in het geval van geprivilegieerden is dit altijd verplicht. In de eerdergenoemde Verdragen van Wenen is letterlijk opgenomen dat de gaststaat, in dit geval Nederland, verplicht is om de diplomaten met groot respect en eerbied te behandelen. Op deze verplichting wordt Nederland direct aangesproken door andere Staten. Het is dus van het allergrootste belang voor de internationale betrekkingen van Nederland dat geprivilegieerden altijd met respect worden behandeld. Het kan voorkomen dat een geprivilegieerde persoon een politieagent niet met het verwachte respect tegemoet treedt. In een dergelijk geval wordt niettemin van die agent verwacht de professionaliteit niet uit het oog te verliezen en niet te vervallen in hetzelfde gedrag. Middelen ter beschikking van de politie en Buitenlandse Zaken In deze paragraaf worden de twee middelen besproken die de politie kan gebruiken in de omgang met geprivilegieerden, ongeacht de immuniteiten die ze genieten. Zoals in hoofdstuk 3 is besproken is daarbij aanhouding bij sommige statushouders gewoon mogelijk. Aan de middelen in het verkeer is een apart hoofdstuk gewijd. Boetes Zoals aan het begin van hoofdstuk 3 is besproken, dienen geprivilegieerden in Nederland zich te houden aan de Nederlandse wet- en regelgeving. Op basis hiervan is het wel degelijk mogelijk om boetes uit te schrijven voor geprivilegieerden. Dit omvat alle soorten boetes, van niet handsfree telefoneren tijdens het rijden tot wildplassen. 15

16 De immuniteit ten aanzien van de Nederlandse rechtsmacht in strafzaken betekent wel dat betaling van boetes niet via de rechter kan worden afgedwongen. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken voert echter een zeer streng beleid waarbij van de geprivilegieerden wordt verwacht dat ze alle boetes betalen. Slechts als het een overtreding uit hoofde van hun functie was, is een boete eventueel kwijt te schelden. Bij herhaaldelijke weigering van betaling wordt de geprivilegieerde in kwestie en zijn of haar leidinggevende hierop aangesproken. Dit beleid is zeer effectief en resulteert in betaling van bijna alle boetes. Dossiervorming Naast de mogelijkheid om boetes uit te schrijven is er ook de mogelijkheid van rapportage. Geprivilegieerden zijn verplicht hun Identiteitskaart te tonen wanneer ze in aanraking komen met de politie en moeten op verzoek van een politieagent de kaart ook afgeven ter verificatie van de gegevens. Een politieagent is echter niet bevoegd de kaart in beslag te nemen. Op basis van de gegevens op de kaart, die een politieagent altijd mag noteren, is het natuurlijk mogelijk om een rapport op te stellen over een eventueel voorval. Deze rapporten worden naar het Ministerie van Buitenlandse Zaken gezonden voor verdere behandeling. Dit heeft als voornaamste doel dossiervorming. Hierdoor heeft het Ministerie goed inzicht in de voorvallen met geprivilegieerden. Probleemgevallen kunnen snel gesignaleerd en aangesproken worden op hun gedrag. Hierbij wordt dezelfde methode gehanteerd als bij het boetebeleid. Bij herhaaldelijke voorvallen wordt de geprivilegieerde in kwestie ontboden bij de Directeur van de Directie Kabinet en Protocol van het Ministerie en wordt zijn of haar leidinggevende hierop aangesproken. Bij ernstige voorvallen waarbij een diplomaat is betrokken, kan de staat van herkomst verzocht worden om de betreffende diplomaat terug te halen. In het geval van medewerkers bij een internationale organisatie kan er worden verzocht om het opheffen van de immuniteit door de internationale organisatie. Dit is ook een reële optie als er geen verbetering optreedt in het gedrag van de geprivilegieerde. 16

17 Bescherming van de openbare orde, veiligheid of geprivilegieerde zelf In sommige gevallen staat de openbare orde of de veiligheid van de geprivilegieerde zelf of anderen het niet toe dat een politieagent niet kan ingrijpen. In zeer uitzonderlijke gevallen kan het daarom acceptabel geacht worden om in te grijpen door middel van bijvoorbeeld overmeestering. Hierbij moet wel in het oog worden gehouden dat de verplichting tot eerbied en respect voor de geprivilegieerden nooit vervalt. Hetzelfde geldt voor eventuele persoonlijke onschendbaarheid. Politieoptreden moet daarom beperkt blijven tot het absoluut noodzakelijke om de situatie onder controle te krijgen. Daarna dient het politieoptreden gestaakt te worden. 17

18 5 Omgaan met geprivilegieerden in de praktijk: het verkeer Het rijbewijs Sinds 1 augustus 2002 hebben geprivilegieerden in Nederland geen Nederlands rijbewijs meer nodig, als zij in het bezit zijn van: a. een geldig niet-nederlands rijbewijs; en b. een geldige Identiteitskaart van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Onschendbaarheid van diplomatieke voertuigen Auto s die een CD-kenteken (een kentekenplaat met als eerste of middelste groep de letters CD ) dragen zijn op basis van de Verdragen van Wenen onschendbaar. Deze mogen dus niet doorzocht worden of worden voorzien van een wielklem. In principe mogen deze auto s ook niet weggesleept worden, behalve ter bescherming van de openbare veiligheid. Auto's met een BN- of GN-kenteken genieten deze onschendbaarheid niet. Een auto is tevens onschendbaar als zich hierin een geprivilegieerde bevindt die op basis van zijn of haar status persoonlijke onschendbaarheid geniet. Ook in dat geval mag een auto dus niet worden doorzocht. De onschendbaarheid van de auto vloeit in een dergelijk geval voort uit de persoonlijke onschendbaarheid van de geprivilegieerde. Verkeersovertredingen Zoals in Hoofdstuk 4 is besproken is het mogelijk om boetes uit te delen aan geprivilegieerden. Dit geldt dus ook voor alle verkeersovertredingen waarvoor boetes kunnen worden uitgeschreven. Het is niet toegestaan om het rijbewijs in te vorderen. 18

19 Alcohol in het verkeer Met betrekking tot alcoholgebruik in het verkeer en alcoholcontrole is door het Ministerie van Buitenlandse Zaken apart beleid opgesteld in Nota DKP/BV- 2003/143. Deze nota is in het bezit van de politie. Onderstaande tekst moet dan ook gezien worden als herhaling en uitleg van wat er in die nota is bepaald. De blaastest, ademanalyse, bloedtest en urinetest Alle geprivilegieerden worden geacht mee te werken aan een blaastest. Hetzelfde geldt voor ademanalyse, bloedtest en urinetest. Geen enkele geprivilegieerde, ongeacht de status, kan echter gedwongen worden tot het meewerken aan dergelijke tests. Alleen wanneer de status de achtervoegsels NL, DV of ZF heeft mag die geprivilegieerde niet weigeren. Weigert een geprivilegieerde aan een test mee te werken, dan vormt dit een overtreding van de Nederlandse wetgeving waarvoor een boete kan worden uitgeschreven. In lijn met het boetebeleid van Buitenlandse Zaken, wordt de betrokkene geacht deze te betalen. Het is niet wenselijk dat een politieagent blijft aandringen op het meewerken aan bijvoorbeeld een blaastest als de geprivilegieerde duidelijk aangeeft hier niet aan mee te willen werken. Dit zal al snel als oneerbiedig en respectloos gezien worden. Ook het dreigen met een boete of andere maatregelen dient koste wat kost vermeden te worden. Middelen ter beschikking tot de politie Naast bovenstaande middelen mag de politie op basis van eigen waarneming beoordelen of er gegronde redenen zijn om aan te nemen dat een geprivilegieerde onder de invloed van alcohol, drugs of bepaalde medicijnen aan het verkeer deelneemt. Indien er sprake is van zulke gegronde redenen, mag de politie de noodzakelijke maatregelen nemen om te voorkomen dat de bestuurder een bedreiging vormt voor zichzelf of voor de openbare veiligheid. Welke maatregelen in ieder geval tot de mogelijkheden behoren zijn hieronder besproken. 19

20 20 De politie is bevoegd de autosleutels van de geprivilegieerde bestuurder af te nemen. In dergelijke gevallen moet de politie de geprivilegieerde assistentie verlenen bij het organiseren van een alternatief vervoermiddel. Ter bescherming van de openbare veiligheid en van de auto van de betrokkene, kan de politie bovendien besluiten de auto naar een veilige plaats te laten vervoeren. Daarnaast mag de politie ter bescherming van de betrokkene en andere weggebruikers een rijverbod van maximaal 24 uur opleggen. Zoals hierboven is besproken mag het rijbewijs niet worden ingevorderd.

21 6 Tenslotte Het doel van deze brochure is vooral helderheid te verschaffen over de procedures rond geprivilegieerden en de politie instrumenten te geven voor de omgang met deze groep. Vanzelfsprekend is kennis over de immuniteiten niet de enige voorwaarde voor goed verlopend contact tussen politie en diplomaten. Veel hangt af van de manier waarop een incident wordt afgehandeld. Een goede communicatie tussen de politie en de geprivilegieerden is dan ook van groot belang. Uiteraard geldt dat wederzijds. Het ministerie benadrukt dat aspect dan ook regelmatig tijdens gesprekken met diplomaten. De kunst (en de uitdaging) voor de politieman of -vrouw is om altijd beleefd en respectvol te blijven, ook al wordt zijn of haar incasseringsvermogen tijdens een treffen met een geprivilegieerde soms danig op de proef gesteld. Bij vragen over het onderwerp van deze brochure kunt u contact opnemen met: Directie Kabinet en Protocol Afdeling Buitenlandse Missies, Voorrechten en Immuniteiten Tijdens kantooruren Tel Buiten kantooruren Tel

22 7 Bijlage: afbeelding identiteitskaart Buitenlandse Zaken De oude en nieuwe versie van de identiteitskaart zijn beiden geldig. voorkant "nieuwe versie" achterkant "nieuwe versie" 22

23 voorkant "oude versie" achterkant "oude versie" 23

24 24