Praktische opdracht Natuurkunde Domino

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Praktische opdracht Natuurkunde Domino"

Transcriptie

1 Praktische opdracht Natuurkunde Domino Praktische-opdracht door een scholier 4194 woorden 10 augustus keer beoordeeld Vak Natuurkunde Inhoudsopgave Inleiding blz. 3 Onderzoeksvragen & Hypothesen blz. 4 Theorie blz. 5 Experiment 1 blz. 6 - Werkwijze blz. 6 - Resultaten blz. 7 - Conclusie blz Discussie blz. 10 Experiment 2 blz Werkwijze blz Resultaten blz Conclusie blz Discussie blz. 14 Experiment 3 blz Werkwijze blz Resultaten blz Conclusie blz Discussie blz. 18 Logboek blz. 19 Bronnen blz. 19 Slot blz. 20 Inleiding Als onderwerp hebben wij: Domino. Het leuke spel van vroeger, wat wij alle drie wel eens deden. In plaats van de stenen willekeurig neer te zetten en om te duwen zijn wij dit zeer nauwkeurig gaan onderzoeken. Eerst hebben wij besproken hoe we dit gingen aanpakken, wat onze onderzoeksvragen waren en welke materialen wij daarbij zouden gebruiken. Wij hebben samen alle metingen gedaan, maar voor het uitwerken van het PO allemaal een eigen experiment genomen. Per experiment hebben wij dan ook een andere onderzoeksvraag. Onze vraagstellingen luiden: Exp. 1 Welk verband is er tussen de afstand van de steen en de snelheid van het omvallen hiervan? Pagina 1 van 11

2 Exp. 2 Heeft de grootte van een steen invloed op de snelheid waarmee zij omvallen? Exp. 3 Wat is het verband tussen het gewicht van een dominosteen en de snelheid hiervan? Met behulp van het onderzoek proberen wij zo goed mogelijk antwoord te geven op deze vraagstellingen. Elk experiment werken wij apart uit, dus elk experiment heeft ook een eigen werkwijze, conclusie & discussie, waardoor u een duidelijker beeld krijgt van ons onderzoek. Tijdens de metingen hadden wij nog niet zo n duidelijk beeld van hoe de resultaten zouden zijn, wij hadden alleen video s en nog niet de tijden, snelheden en afstanden. Nadat wij dat hadden uitgewerkt zagen wij eigenlijk al heel snel dat het allemaal in verband stond en leek dus vrij nauwkeurig uitgewerkt. Aangezien wij geen afgestudeerde studenten zijn, zullen er altijd wel wat meetfoutjes en dergelijke bij zitten. Dat viel ons heel erg mee, wij konden als er meetfouten bij zaten goed beredeneren waarom iets afweek in onze metingen. Onderzoeksvragen & Hypothesen Wij hadden onze onderzoeksvragen hierboven al even genoemd, maar herhalen ze nog een keertje: Exp. 1 Welk verband is ertussen de afstand van de steen en de snelheid van het omvallen hiervan? Exp. 2 Heeft de grootte van een steen invloed op de snelheid waarmee zij omvallen? Exp. 3 Wat is het verband tussen het gewicht van een dominosteen en de snelheid hiervan? Onze verwachtingen over de experimenten: Experiment 1: Wij hadden verwacht dat hoe verder de stenen uit elkaar zouden staan hoe langer het zou duren voordat ze om zouden vallen, omdat ze een grotere afstand moeten overbruggen. En als ze langer om vallen, gaat het dus slomer, dus de snelheid wordt naar mate de afstand groter wordt minder. Experiment 2: Wij verwachten dat de stenen niet met even grootte snelheden zullen vallen, aangezien er vast wel een tegen kracht zal zijn. De weerstand van een steen denken wij dat groter is bij een grotere steen, ook al zal dat wel gecompenseerd zal worden doordat je de stenen met een, in verhouding, even zwaar gewicht en afstand zal omstoten. De snelheid waarmee de dominostenen om zullen vallen is, denken wij, veel sneller dan de videohoezen. De cassettehoezen zullen daar een beetje tussen hangen. Experiment 3: Bij dit onderzoek denken wij dat er een verband zal zitten tussen de verzwaring van de dominostenen. Net als bij experiment 2 zal de weerstand groter zijn bij een zwaardere steen. We verwachten dat er een verband in het verschil van de snelheden zal zitten. Wij denken dat als we de domino stenen verzwaren dat de snelheid zal dalen. Door dit experiment uit te voeren gaan er naar kijken of onze verwachting klopt. Theorie Dominostenen kent iedereen wel, ze zijn vaak van plastic gemaakt en zijn bedoeld om in een rijtje op te stellen en vervolgens om te gooien. De spanning blijft er altijd in zitten, want een kleine stootje of duwtje en de hele rits valt om. Het is niet alleen een spelletje, maar ook is het bekend van Dominoday, een groot in elkaar gezet schilderij van dominostenen. Duizenden mensen werken hier jaarlijks aan mee, om de hele boel op tijd af te krijgen. Het record staat nu op dominostenen. Met dominostenen kun je verschillende figuren maken, zowel rechte stukken als bochtjes, achten en uitlopende stukken. Ook zijn er verschillende opzetstukken, zoals trappetjes. Wij hebben echter de dominostenen alleen in rechte lijnen opgesteld Pagina 2 van 11

3 De door ons gebruikte formules: v = s/t v = Snelheid in m/s s = afstand in m t = tijd in s Experiment 1 Welk verband is er tussen de afstand van de steen en de snelheid van het omvallen hiervan? Werkwijze Benodigdheden: -20 dominostenen -statief -gewichtje van 50 gram met touwtje -liniaal om de juiste afstand tussen de voorwerpen te meten -camera -stopwatch -(eventuele achtergrond, met streepjes voor de afstand) De opstelling tijdens het onderzoek Onderzoeksmethode: Onze onderzoeksvraag voor dit experiment was, Welk verband is er tussen de afstand van de steen en de snelheid van het omvallen hiervan? Voordat we de afstanden gingen bepalen, hebben wij eerst een dominosteen opgemeten. Deze bleek 3,5 cm te zijn. Hierdoor wisten wij dat het waarschijnlijk onmogelijk was om een grotere afstand dan 3,0 cm tussen de stenen te hebben. Want als de steen recht vooruit valt, heeft die een niet groter bereik dan 3,5 cm. (En waarschijnlijk valt een steen nooit helemaal precies vooruit). Ook wisten wij dat een steen met een afstandje van 0,1 cm waarschijnlijk ook niet omvalt, omdat de stenen dan veelte dicht op elkaar staan. Uit deze conclusies, kwamen wij op de volgende afstanden terecht. 0,5 cm Rood 1,0 cm - Groen 1,5 cm - Blauw 2,0 cm - Rood 2,5 cm - Blauw 3,0 cm - Groen Om het verschil op camera duidelijk te maken hebben wij elke afstand een andere kleur dominosteen gegeven zoals u hierboven ziet. De camera stond recht voor de dominostenen opgesteld. Wij hebben om te zorgen dat alles even hard zou omvallen, een statief gebruikt met een gewichtje van 50 gram. De statief hebben wij elke keer op 2 cm van de stenen gezet, en deze ook 2 cm uitgetrokken. Na dit alles allemaal uitgevogeld te hebben zijn wij begonnen met onze metingen. We hebben een liniaal gepakt en als eerst tussen elke steen 0,5 cm opengelaten. Na 20 stenen elke keer te hebben neergezet, (ja we hebben voor elke meting 20 dominostenen gebruikt) hebben we de camera aangezet, eerst een foto genomen, daarna gefilmd en de heleboel omgegooid. Dit hebben wij herhaalt, totdat we alle metingen hadden verricht. Daarna wilden wij eigenlijk de snelheid met de computer berekenen maar dit lukte niet, vandaar dat wij dit met de Pagina 3 van 11

4 stopwatch later op de computer hebben getimed. En vervolgens de snelheid per m/s uitgerekend. En er tabellen en grafieken bij gemaakt. Activiteitenverdeling: Bij elke proef hebben wij dezelfde taakverdeling gebruikt, Lotte zette de stenen in een mooie, rechte lijn met de juiste afstand uit elkaar. Meera zorgde voor de juiste afstand tijdens het loslaten van het gewicht en liet het gewicht ook steeds los. Esther heeft de camera op de juiste afstand gezet, gekeken of de stenen allemaal recht stonden en voor het loslaten van het gewicht de camera gestart en na het omvallen weer gestopt. Resultaten van de proef Afstand tussen de 1e en het laatst voorwerp: Afstand tussen de dominostenen = 0,5 cm. Dominosteen = 0,7 cm breed. 20 x 0,7 = 14,0 cm 19 x 0,5 = 9,5 cm + 23,5 cm Afstand tussen de dominostenen = 1,0 cm. Dominosteen = 0,7 cm breed. 20 x 0,7 = 14,0 cm 19 x 1,0 = 19,0 cm + 33,0 cm Afstand tussen de dominostenen = 1,5 cm. Dominosteen = 0,7 cm breed. 20 x 0,7 = 14,0 cm 19 x 1,5 = 19,0 cm + 42,5 cm Afstand tussen de dominostenen = 2,0 cm. Dominosteen = 0,7 cm breed. 20 x 0,7 = 14,0 cm 19 x 2,0 = 19,0 cm + 52,0 cm Afstand tussen de dominostenen = 2,5 cm. Dominosteen = 0,7 cm breed. 20 x 0,7 = 14,0 cm 19 x 2,5 = 19,0 cm + 61,5 cm Afstand tussen de dominostenen = 3,0 cm. Dominosteen = 0,7 cm breed. 20 x 0,7= 14,0 cm 19 x 3,0= 19,0 cm + 71,0 cm Snelheid in m/s: De formule die we hiervoor gebruiken: v= s/t v= snelheid in m/s s= (totaal) afstand in m t= tijd in s Omdat s nog in cm staat gaan we die eerst omzetten in meters, daarna delen wij deze door de tijd. Afstand tussen de dominostenen = 0,5 cm Totaal afstand = 23,5 cm = 0,235 m Gemeten tijd = 0,5 s V=s/t V=0,235/0,5 = 0,470 m/s Afstand tussen de dominostenen = 1,0 cm Totaal afstand = 33,0 cm = 0,330 m Gemeten tijd = 0,8 s V=s/t V=0,330/0,8 = 0,413 m/s Afstand tussen de dominostenen = 1,5 cm Totaal afstand = 42,5 cm = 0,425 m Gemeten tijd = 0,9 s Pagina 4 van 11

5 V=s/t V=0,425/0,9 = 0,472 m/s Afstand tussen de dominostenen = 3,0 cm Totaal afstand = 52,0 cm = 0,520 m Gemeten tijd = 1,1 s V=s/t V=0,520/1,1 = 0,473 Afstand tussen de dominostenen = 2,5 cm Totaal afstand = 61,5 cm = 0,615 m Gemeten tijd = 1,3 s V=s/t V=0,615/1,3 = 0,473 Afstand tussen de dominostenen = 3,0 cm Totaal afstand = 71,0 cm = 0,710 m Gemeten tijd = viel niet om! V=s/t V=0,710/0 = Viel niet om dus! Kleur Afstand tussen de dominostenen s (cm) Totaal afstand s (m) Tijd (s) Snelheid v (m/s) Rood 0,5 0, ,470 Groen 1,0 0, ,413 Blauw 1,5 0, ,472 Rood 2,0 0, ,473 Blauw 2,5 0, ,473 Groen 3,0 0, DEZE GRAFIEK IS NOG NIET GOED, HIJ KLOPT NIET DUS MOET IK HET MORGEN EVEN VRAGEN EN HIJ MOET GEDRAAID WORDEN. Conclusie Als je kijkt in de tabel zie je dat de snelheid eigenlijk constant blijft, bijna overal komt 0,47 m/s uit. Dat zegt dus dat de afstand tussen de stenen in geen invloed heeft op de snelheid. V is dus constant. En eigenlijk is dit ook wel logisch, de totaal afstand wordt weliswaar groter, maar de tijd dat het omvalt ook. Discussie Zoals u ziet is bij de afstand tussen de stenen bij 1,0 cm een groter verschil ontstaan dan bij de rest, dit zou kunnen komen door het onnauwkeurig meten, omdat het niet lukte op de computer en wij het daarom met een stopwatch hebben gedaan. Ook vielen de stenen bij 3,0 cm niet om en hebben wij deze daarom buiten de grafiek gelaten. Verder zouden er natuurlijk altijd kleine foutjes kunnen optreden in het netjes neerzetten van de stenen. Verder ging het helemaal goed. Experiment 2 Heeft de grootte van een steen invloed op de snelheid waarmee zij omvallen? Werkwijze Benodigdheden: -15 dominostenen -15 cassettehoesjes -15 videohoezen -statief -gewichten aan touwtjes -liniaal om de juiste afstand tussen de voorwerpen te meten Pagina 5 van 11

6 -stopwatch -camera De opstelling tijdens het onderzoek Onderzoeksmethode: Eerst hebben wij de dominostenen op 1,5 cm afstand van elkaar gezet, in één rechte lijn. Het statief met het gewicht aan een touwtje hangt daaraan. Het gewichtje hebben wij 2 cm van de eerste steen getrokken en losgelaten, de camera stond evenwijdig aan de dominostenen en hebben die vlak voor het los laten van het gewichtje tot na het omvallen van de stenen gefilmd. Zo hebben wij dit ook bij de cassettes en video s gedaan, alleen dan met verschillende uitrekafstanden, een zwaarder gewichtje en verschillende afstanden tussen de eerste hoes en de plek waar het gewichtje werd losgelaten. Thuis hebben wij de film op de computer gezet en een aantal keer de tijd tussen het aantikken van het eerste tot aan het omvallen van het laatste voorwerp gemeten. Daarvan hebben wij een gemiddelde genomen en dat in de tabel uitgewerkt. [zie resultaten] Activiteitenverdeling: Bij elke proef hebben wij dezelfde taakverdeling gebruikt, Lotte zette de stenen in een mooie, rechte lijn met de juiste afstand uit elkaar. Meera zorgde voor de juiste afstand tijdens het loslaten van het gewicht en liet het gewicht ook steeds los. Esther heeft de camera op de juiste afstand gezet, gekeken of de stenen allemaal recht stonden en voor het loslaten van het gewicht de camera gestart en na het omvallen weer gestopt. Resultaten van de proef Dominosteen Lengte: 3,5 cm Gewicht: 1,7 g Cassette Lengte: 7,2 cm Gewicht: 14,0 g Videoband Lengte: 19,4 cm Gewicht: 106,9 g Dominosteen Uitrekafstand: 1,5 cm Gewichtje: 50 g Cassette Uitrekafstand: 3,1 cm Gewichtje: 412 g Videoband Uitrekafstand: 8,3 cm Gewichtje: 3142 g (1 kg gebruikt) De lengte is opgemeten. De uitrekafstand is zo berekend. Lengte / Uitrekafstand = Constante ( In dit geval 2,3333) Dominosteen; 3,5 / 1,5 = 2, Dus dan is de constante 2,3333 Cassette; 7,2 /? = 2,3333? = 3,1 Videoband; 19,4 /? = 2,3333?= 8,3 Het gewichtje is zo uitgerekend. Gewichtje / Gewicht = Constante ( In dit geval 29,4) Dominosteen; 50 / 1,7 = 29,4 Dus dan is de constante 29,4 Cassette;? / 14,0 = 29,4? = 412 Videoband;? / 106,9 = 29,4?= 3142 Bij alle drie deze metingen hebben wij 15 stenen neergezet. Overzichtelijk in een tabel, waar het bij deze proef vooral om gaat: Voorwerp Afstand s (cm) Tijd (s) Snelheid v (m/s) Dominosteen 1.5 0,45 0,7 Cassette hoes 3.1 0, Pagina 6 van 11

7 Video hoes 8.3 1,26 1,3 Afstand tussen de 1e en het laatst voorwerp: Dominosteen = 0,7 cm breed. Tussen de dominostenen = 1,5 cm 15 x 0,7=10,5 cm 14 x 1,5=21 cm + 31,5 cm Cassette hoes = 1,5 cm breed. Tussen de cassettes = 3,1 cm 15 x 1,5=22,5 cm 14 x 3,1=43,4 cm + 65,9 cm Video hoes = 3,0 cm breed. Tussen de video s = 8,3 cm 15 x 3,0=45 cm 14 x 8,3=116,2 cm + 161,2 cm Snelheid in m/s: De formule die we hiervoor gebruiken: v= s/t v= snelheid in m/s s= afstand in m t= tijd in s Dominostenen: Cassette hoes: Video hoes: 31,5 cm = 0,315 m 65,9 cm=0,659 m 161,2 cm=1,612 m 0,315/0,45=0,7 m/s 0,659/0,94=0,7 m/s 1,612/1,26=1,3 m/s HIER MOET NOG EEN GRAFIEK Conclusie Je ziet al gelijk dat de snelheid waarmee de videohoezen omvallen erg afwijkt van de dominostenen en de cassette hoezen. Wat een oorzaak hiervan kan zijn; de grootte van de videohoes is niet in verhouding 2 keer zo groot, terwijl de grootte van de cassette in verhouding tot de stenen juist wel ongeveer 2 keer zo groot is. Lengte cassette/lengte steen=7,2/3,5=2,1 keer zo groot. De videohoezen wijken daarin af, lengte video/lengte cassette=19,4/7,2= 2,7 keer zo groot. De afstand tussen de voorwerpen hebben wij ook vergroot met de vergrotingsfactor, ook hebben wij ons gewichtje daarop aangepast, waardoor de proef zo nauwkeurig mogelijk is uitgevoerd. Het gewicht van een voorwerp doet er niet toe, blijkt uit onze resultaten. Een cassette is veel zwaarder dan een dominosteen, wat dus niet 2 keer zo groot is. Toch blijft de snelheid waarmee de voorwerpen omvallen even groot. Wat nog een oorzaak kan zijn is dat wij géén gewicht hadden van 3142 gram om hem daarmee om te stoten, hiervoor hebben wij een gewicht gebruikt van 1 kg. Een zwaarder gewicht geeft een hardere klap, waardoor de voorwerpen met een grotere snelheid omvallen. Doordat wij niet het juiste gewicht hebben gebruikt, lijkt het erop dat erg veel uit maakt hoeveel gram je gebruikt en dat je dus ook het aanzwaai gewicht in verhouding moet hebben tot het gewicht van het voorwerp zelf. Discussie Wat wij in het vervolgonderzoek zouden kunnen doen is het onderzoeken of de afwijking van de videohoezen nou komt door de grootte of door het aanzwaai gewicht. Dan zouden wij werkelijk een gewicht van ± 3142 gram gebruiken om de hoezen mee om te stoten, blijft de snelheid dan nog steeds 1,3 m/s dan komt het dus door de grootte van de hoes. Wij gaan er vanuit dat de snelheid wel richting de 0,7 m/s zal gaan. Verder zijn wij erg tevreden over hoe het onderzoek is verlopen, het feit dat de dominostenen en de cassettehoezen een even grootte snelheid Pagina 7 van 11

8 hebben geeft toch weer dat bij onze proeven nauwkeurig hebben uitgevoerd. Experiment 3 Wat is het verband tussen het gewicht van een dominosteen en de snelheid hiervan? Werkwijze Benodigdheden: - 45 dominostenen - 60 gewichtjes van 3.6g - statief - gewichten aan touwtjes - liniaal om de juiste afstand tussen de voorwerpen te meten -stopwatch - camera De opstelling tijdens het onderzoek Onderzoeksmethode: Zoals bij experiment 2 hebben wij bij deze proef de dominostenen op 1,5 cm afstand van elkaar gezet, in één rechte lijn. Het statief met het gewicht aan een touwtje hangt daaraan. Het gewichtje hebben wij 2 cm van de eerste steen getrokken en losgelaten, de camera stond evenwijdig aan de dominostenen en hebben die vlak voor het los laten van het gewichtje tot na het omvallen van de stenen gefilmd. Bij alle 3 meting met verzwaringen hebben wij dezelfde methode gebruikt. Een dominosteen weegt 1,7 gram. Wij hebben deze twee keer verzwaard. Bij elkaar hebben wij dus drie metingen gedaan. Meting 1, de gewone dominosteen zonder verzwaring van 1,7 gram. Meting 2; de dominosteen met aan elke kant een gewichtje van 3,6 gram. Dus 7,2 gram aan gewichten + 1,7 gram = 8,9 gram. Meting 3: de dominostenen met aan elke kant twee gewichtjes van 3,6 gram. Dus 14,4 gram aan gewichtjes + 1,7 = 16,1 gram Bij alle drie deze metingen hebben wij de gewichten op 15 stenen bevestigd. Voor het omgooien hebben telkens een gewichtje van 50g gebruikt zodat we eerlijk konden vergelijken. Wij hebben de waarnemingen op de computer gezet en met een stopwatch de tijd tussen het aantikken van de eerste steen en het vallen van de laatste steen gemeten. De gegevens hebben wij in een tabel gezet en een grafiek ervan gemaakt [zie resultaten]. Activiteitsverdeling: Ook bij deze proef hadden wij dezelfde taken. Lotte zorgde ervoor dat de stenen goed in een rechte lijn stonden. Meera zorgde ervoor dat het gewichtje van een goede afstand losgelaten werd en Esther heeft alles opgenomen met een camera en de waarnemingen op de computer gezet. De resultaten Verzwaring Afstand s (cm) Tijd (s) Snelheid v (m/s) Geen m: 1.7g x m: 8.9g x m: 16.1g Afstand: 15 dominostenen met dikte van 0.7 cm. Pagina 8 van 11

9 De afstand tussen stenen is 1.5 cm.0.7x x14 = 31.5 cm Snelheid in m/s: De formule die we hiervoor gebruiken: v= s/t v= snelheid in m/s s= afstand in m t= tijd in s zonder verzwaring 31.5/0.91= x verzwaring 31.5/1.05=0.3 2 x verzwaring 31.5/1.24=0.254 HIER KOMT NOG EEN GRAFIEK! Conclusie: De snelheid waarmee de dominostenen vallen daalt bij elke verzwaring. Als we naar de resultaten kijken dan zit er een redelijk verband tussen. De snelheid daalt met +/ m/s. Door de domino stenen 2 x zo zwaar te maken, krijgen ze te maken met 2 x zo n grotere weerstand. Deze proef is zeer nauwkeurig uitgevoerd. Dat is ook heel goed te zien aan onze resultaten. De snelheden kloppen precies volgens onze verwachting. Er waren natuurlijk ook wel meetfouten. We hebben de waarnemingen heel vaak gemeten en het gemiddelde er van genomen. Uiteindelijk hebben we een mooi resultaat. Discussie: Een goed discussiepunt voor het vervolgonderzoek zou kunnen zijn: wat gebeurt er met de snelheid als je de ondergrond verandert? Zou het dan ook evenredig lopen? Als wij de stenen op een ondergrond met een dun laagje zand? Zouden ze dan even snel vallen? Wat gebeurt er als je bij elke verzwaring het omgooi gewichtje ook zwaarder maakt? Verder ben ik heel erg blij met de uitvoering van dit experiment. Alles is goed verlopen en er was een goede samenwerking onderling. Wat de volgende keer beter zou kunnen is al van te voren op schrijven wat we van plan zijn. Welke benodigdheden er beschikbaar zijn. Logboek Wij hebben een lijstje bijgehouden wie, wat wanneer heeft gedaan. Zodat u een betere indruk krijgt hoe we deze po hebben gemaakt. Week 17 Met zijn drieën opzoek naar een onderwerp. Hulp gevraagd aan meneer Te Winkel, Mevrouw Bol en TOA. Uiteindelijk het onderwerp Dominostenen gekozen. Daarna zijn we met zijn drieën leuke onderzoeksvragen gaan bedenken. Laatste dag van de week opzoek naar materiaal, camera enz. Week 18 Wij zijn in onze vakantie ook hard te keer getrokken voor natuurkunde. Wij hebben in deze week een stuk van Experiment 1 uitgevoerd en gemeten. Week 19 Wij hebben stukken die niet helemaal goed waren over gefilmd en Experiment 1 verder afgemaakt. En hierna lekker vakantie gevierd. Week 20 De hele week druk geweest opschool in de lessen en pauzes met het filmen en meten van onze experimenten. En we hebben deze week ook een nieuwe onderzoeksvraag geformuleerd met hulp van Meneer Te Winkel. Week 21 Deze week wilden wij alle metingen uitgaan voeren op de natuurkunde computers, maar het bestand deed Pagina 9 van 11

10 het niet, waardoor wij in de stress raakten. Uit eindelijk mochten wij dit met een stopwatch opmeten. De rest van de week waren wij druk bezig met het verslag. Dit deed ieder apart thuis. Bronnen Wij hebben onze proefjes niet uit boeken of het internet gehaald, vandaar dat wij geen boeken en slechts een internetsite gebruikt hebben. Wel hebben wij veel hulp gekregen van: Meneer Te Winkel Mevrouw Boll De TOA Slot Onze experimenten zijn goed gelukt. Alles is volgens plan gegaan. De resultaten zijn er goed uitgekomen. We hebben heel veel geleerd met dit onderzoek. Hoe moet je zelf een proef opstellen? Hoe kom je aan de benodigdheden? Hoe moet je systematisch en zelfstandig werken? Hoe werk je goed samen? Hoe verdeel je de tijd en de taken? Alles kwam aan bod toen we bezig waren. We hebben heel goed samen gewerkt en nauwkeurig. Wat er de volgende keer beter kan is het opstarten. We hadden wel moeite met opstarten. Ten eerste een onderwerp kiezen, waar we heel lang over hebben gedaan. We wisten niet precies hoe we te werk moesten gaan. Maar we kregen hulp van de TOA op school. We hadden wel een idee maar we moesten wel heel goed na denken voordat we eraan begonnen. We hadden aan het begin wel wat moeite met goede onderzoeksvragen bedenken, wij wilden er namelijk drie zodat ieder een gedeelte kon uitwerken. Zo hadden wij het idee iets met verschillende ondergronden te gaan doen, iets met bochten ipv. alleen maar rechte lijnen en iets met een ventilator zodat de weerstand vergroot werd. Maar dit bleken uiteindelijk onmogelijk experimenten, bij de ventilator zouden de stenen al lang zijn omgevallen zonder ze een stootje met het gewichtje te geven, bij bochten konden we niet nauwkeurig genoeg meten hoe groot en welke graden de bocht had en de ondergrond zou weinig tot niets uitmaken. Uit eindelijk had meneer Te Winkel nog een goed idee, om de domino stenen te verzwaren. Zo doende hebben wij uit eindelijk deze drie onderzoeksvragen gekregen: Experiment 1: Welk verband is er tussen de afstand van de steen en de snelheid van het omvallen hiervan? Experiment 2: Heeft de grootte van een steen invloed op de snelheid waarmee zij omvallen? Experiment 3: Wat is het verband tussen het gewicht van een dominosteen en de snelheid hiervan? Als laatste hebben wij de experimenten verdeeld en de rest van de hoofdstukken uit ons verslag: Titel Esther Inleiding Esther Onderzoeksvragen & Hypothesen Esther Theorie Liselotte Experiment 1 (Werkwijze, Resultaten, Conclusies, Discussie) Liselotte Experiment 2 (Werkwijze, Resultaten, Conclusies, Discussie) Esther Experiment 3 (Werkwijze, Resultaten, Conclusies, Discussie) Meera Logboek Liselotte Pagina 10 van 11

11 Bronnen Alle Slot Meera Uiteindelijk is alles heel goed gegaan. Wij zijn zeer tevreden met wat wij voor elkaar hebben gekregen. We hopen dat u ook tevreden bent na het lezen van ons verslag. Pagina 11 van 11

Verslag Natuurkunde De uitrekking van veren

Verslag Natuurkunde De uitrekking van veren Verslag Natuurkunde De uitrekking van veren Verslag door Evelien 582 woorden 2 februari 2017 6,5 71 keer beoordeeld Vak Natuurkunde De uitrekking van veren Literatuuronderzoek Massa heeft als eenheid kg,

Nadere informatie

Natuurkunde practicum 1: Rekken, breken, buigen, barsten

Natuurkunde practicum 1: Rekken, breken, buigen, barsten Natuurkunde practicum 1: Rekken, breken, buigen, barsten Gemaakt door: Julia Hoffmann & Manou van Winden Uitvoeringsdatum: 05-10-2018 Inleverdatum: 31-10-2018 Docent: LOD Inhoud 1. Onderzoeksvraag Blz.

Nadere informatie

4,4. Praktische-opdracht door een scholier 2528 woorden 23 juni keer beoordeeld. Natuurkunde. De Veer. Het bepalen van de veerconstante,

4,4. Praktische-opdracht door een scholier 2528 woorden 23 juni keer beoordeeld. Natuurkunde. De Veer. Het bepalen van de veerconstante, Praktische-opdracht door een scholier 2528 woorden 23 juni 2004 4,4 127 keer beoordeeld Vak Natuurkunde De Veer Het bepalen van de veerconstante, Het bepalen van de trillingstijd van een veer, Het bepalen

Nadere informatie

Verslag Natuurkunde Versnelling Karretje

Verslag Natuurkunde Versnelling Karretje Verslag Natuurkunde Versnelling Karretje Verslag door B. 1773 woorden 9 november 2014 6,1 14 keer beoordeeld Vak Natuurkunde 2. Inleiding De rede dat ik dit proefje heb gedaan is om te onderzoeken wat

Nadere informatie

Proef Natuurkunde Vallen en zwaartekracht

Proef Natuurkunde Vallen en zwaartekracht Proef Natuurkunde Vallen en zwaartekracht Proef door een scholier 1883 woorden 19 januari 2005 5,4 91 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Natuurkunde overal Verband tussen massa en zwaartekracht Wat

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 2. Materiaal & Methode 3. Resultaten 5. Theoretisch Kader 6. Discussie 7. Bronnen 9. Appendix Onderzoeksvraag 2

Inhoud. Inleiding 2. Materiaal & Methode 3. Resultaten 5. Theoretisch Kader 6. Discussie 7. Bronnen 9. Appendix Onderzoeksvraag 2 Bifilaire slinger De invloed van de slingerlengte, de lengte van en afstand tussen de draden op de trillingstijd van een bifilaire slinger. Kiki de Boer, Sitti Romijn, Thomas Markhorst & Lucas Cohen Calandlyceum

Nadere informatie

LESBRIEF LOPEN ALS EEN MENS

LESBRIEF LOPEN ALS EEN MENS LESBRIEF LOPEN ALS EEN MENS OPDRACHT 1: SLINGERPROEF De slingertijd is de tijdsduur wanneer de slinger heen en weer is gegaan. De slinger wordt ook wel periode genoemd. Een slinger is een voorwerp dat

Nadere informatie

Proef Natuurkunde Massa en zwaartekracht; veerconstante

Proef Natuurkunde Massa en zwaartekracht; veerconstante Proef Natuurkunde Massa en zwaartekracht; ve Proef door een scholier 1568 woorden 20 januari 2003 4,9 273 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Natuurkunde practicum 1.3 Massa en zwaartekracht; ve De probleemstelling

Nadere informatie

Praktische opdracht Natuurkunde Ballon vlucht

Praktische opdracht Natuurkunde Ballon vlucht Praktische opdracht Natuurkunde Ballon vlucht Praktische-opdracht door een scholier 5680 woorden 10 augustus 2010 7 22 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Natuurkunde proef: Ballon vlucht Liselotte & Nina

Nadere informatie

Veerconstante bepalen

Veerconstante bepalen Veerconstante bepalen m.b.v. een massa-veersysteem FORTES LYCEUM February 20, 2017 Opgesteld door: Nikki van Doesburg, Anoir Koolhoven Veerconstante bepalen m.b.v. een massa-veersysteem Inhoudsopgave Inleiding...2

Nadere informatie

Proef Natuurkunde Positieve lens

Proef Natuurkunde Positieve lens Proef Natuurkunde Positieve lens Proef door een scholier 1325 woorden 30 juni 2001 5,3 100 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Practicum 5.6 De proef met de positieve lens Inleiding: - Onderzoeksvragen Hoe

Nadere informatie

Een verslag van de slingerproef en de proef over de slingertijd van de eigen benen. Het verslag bevat de volgende onderdelen:

Een verslag van de slingerproef en de proef over de slingertijd van de eigen benen. Het verslag bevat de volgende onderdelen: LOPEN ALS EEN MENS KORTE BESCHRIJVING: LOPEN ALS EEN MENS Bedoeld voor VO onderbouw Doelgroep Vmbo TL/Havo/VWO Thema Bionica, robot denise, slingerproef Soort lesmateriaal Practicum Waardering Verdieping

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Kapot door Vrank Post

Boekverslag Nederlands Kapot door Vrank Post Boekverslag Nederlands Kapot door Vrank Post Boekverslag door Jeroen 910 woorden 27 februari 2018 0 keer beoordeeld Auteur Genre Vrank Post Jeugdboek Eerste uitgave 2009 Vak Nederlands 9 februari 2018

Nadere informatie

Practicumverslag ingeleverd op

Practicumverslag ingeleverd op Verslag door Anke 914 woorden 12 juni 2017 8 28 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Nova racticum uitgevoerd op 21-09- 16 Practicumverslag ingeleverd op 01-11- 16 1. Inleiding Om een veer uit te kunnen laten

Nadere informatie

Naam: Klas: Practicum veerconstante

Naam: Klas: Practicum veerconstante Naam: Klas: Practicum veerconstante stap Bouw de opstelling zoals hiernaast is weergegeven. stap 2 Hang achtereenvolgens verschillende massa's aan een spiraalveer en meet bij elke massa de veerlengte in

Nadere informatie

Deel 4: Krachten. 4.1 De grootheid kracht. 4.1.1 Soorten krachten

Deel 4: Krachten. 4.1 De grootheid kracht. 4.1.1 Soorten krachten Deel 4: Krachten 4.1 De grootheid kracht 4.1.1 Soorten krachten We kennen krachten uit het dagelijks leven: vul in welke krachten werkzaam zijn: trekkracht, magneetkracht, spierkracht, veerkracht, waterkracht,

Nadere informatie

DE TWEEDE WET VAN NEWTON

DE TWEEDE WET VAN NEWTON DE TWEEDE WET VAN NEWTON Natuurkunde PO4 Roshano Dewnarain, G3a 21 06 2017 In samenwerking met Romée Danoe, Oscar Zwagers, Ewoud van der Straten, Ruben Bouwsma en Eva Stok INHOUDS OPGAVE INLEDING... 1

Nadere informatie

Havo 4 - Practicumwedstrijd Versnelling van een karretje

Havo 4 - Practicumwedstrijd Versnelling van een karretje Havo 4 - Practicumwedstrijd Versnelling van een karretje Vandaag gaan jullie een natuurkundig experiment doen in een hele andere vorm dan je gewend bent, namelijk in de vorm van een wedstrijd. Leerdoelen

Nadere informatie

Verslag Natuurkunde De snelheid van een karretje.

Verslag Natuurkunde De snelheid van een karretje. Verslag Natuurkunde De snelheid van een karre. Verslag door een scholier 1241 woorden 23 januari 2017 6 10 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Pulsar De snelheid van een karre Namen uitvoeren van proef:

Nadere informatie

Als l groter wordt zal T. Als A groter wordt zal T

Als l groter wordt zal T. Als A groter wordt zal T Naam: Klas: Practicum: slingertijd Opstelling en benodigdheden: De opstelling waarmee gewerkt wordt staat hiernaast (schematisch) afgebeeld. Voor de opstelling zijn nodig: statief met dwarsstaaf, dun touw

Nadere informatie

Een kogel die van een helling afrolt, ondervindt een constante versnelling. Deze versnelling kan berekend worden met de formule:

Een kogel die van een helling afrolt, ondervindt een constante versnelling. Deze versnelling kan berekend worden met de formule: Voorbeeldmeetrapport (eenparig versnelde beweging stopwatch en meetlat) Eenparig versnelde beweging stopwatch en meetlat. Doel van de proef Een kogel die van een helling afrolt, voert een eenparig versnelde

Nadere informatie

snelheid in m/s Fig. 2

snelheid in m/s Fig. 2 Dit oefen-vt en de uitwerking vind je op Itslearning en op www.agtijmensen.nl 1. Oversteken. Een BMW nadert eenparig met 21 m/s een 53 m verder gelegen zebrapad. Ria die bij de zebra stond te wachten steekt

Nadere informatie

Werkstuk Natuurkunde Breking van perspex Brekingsindex

Werkstuk Natuurkunde Breking van perspex Brekingsindex Werkstuk Natuurkunde Breking van perspex Bre Werkstuk door K. 1108 woorden 26 mei 2013 7,6 2 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Natuurkunde overal Gemaakt door Shakila Hodge & Sjarmen Dompig Breking

Nadere informatie

Profielwerkstuk Natuurkunde Weerstand en temperatuur

Profielwerkstuk Natuurkunde Weerstand en temperatuur Profielwerkstuk Natuurkunde Weerstand en tem Profielwerkstuk door een scholier 1083 woorden 10 maart 2016 6 7 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Weerstand en tem Hoe heeft de tem invloed op de weerstand van

Nadere informatie

Practicumtoets natuurkunde De Boksbal 5-havo deel 1 duur: 25 minuten

Practicumtoets natuurkunde De Boksbal 5-havo deel 1 duur: 25 minuten Practicumtoets natuurkunde De Boksbal 5-havo deel 1 duur: 25 minuten touw bal rubberkoord riem Figuur 1 Boksbal. Inleiding Boksers oefenen hun slagen niet alleen op levende tegenstanders, maar ook op muurmatten,

Nadere informatie

Proef Natuurkunde Stoot en impuls verandering

Proef Natuurkunde Stoot en impuls verandering Proef Natuurkunde Stoot en impuls verandering Proef door een scholier 986 woorden 29 januari 2004 6,6 15 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Stoot en Impulsverandering Datum: woensdag 28 mei 2003 Docent: R.

Nadere informatie

Proef Natuurkunde Warmteafgifte weerstand

Proef Natuurkunde Warmteafgifte weerstand Proef Natuurkunde Warmteafgifte weerstand Proef door een scholier 1229 woorden 12 december 2003 5,7 31 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Inleiding Wij hebben ervoor gekozen om ons met onze natuurkunde EXO

Nadere informatie

oppervlakte grondvlak hoogte

oppervlakte grondvlak hoogte OVERZICHT FORMULES: omtrek cirkel = π diameter oppervlakte cirkel = π straal 2 inhoud prisma = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud cilinder = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud kegel = 1 3 oppervlakte

Nadere informatie

Titel: De titel moet kort zijn en toch aangeven waar het onderzoek over gaat. Een subtitel kan uitkomst bieden. Een bijpassend plaatje is leuk.

Titel: De titel moet kort zijn en toch aangeven waar het onderzoek over gaat. Een subtitel kan uitkomst bieden. Een bijpassend plaatje is leuk. Het maken van een verslag voor natuurkunde Deze tekst vind je op www.agtijmensen.nl: Een voorbeeld van een verslag Daar vind je ook een po of pws verslag dat wat uitgebreider is. Gebruik volledige zinnen

Nadere informatie

Werkstuk Natuurkunde Schakeling

Werkstuk Natuurkunde Schakeling Werkstuk Natuurkunde Schakeling Werkstuk door een scholier 677 woorden 23 december 2003 5,5 68 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Inleiding In dit verslag wordt bepaald welke regels er gelden voor stromen

Nadere informatie

1) Neem een blokje en meet met een krachtmeter hoeveel kracht er nodig is om een blokje op te tillen.

1) Neem een blokje en meet met een krachtmeter hoeveel kracht er nodig is om een blokje op te tillen. Naam: Klas: Practicum losse en vaste katrol VASTE KATROL Opstelling: 1) Neem een blokje en meet met een krachtmeter hoeveel kracht er nodig is om een blokje op te tillen. Benodigde kracht = ) Maak een

Nadere informatie

Verslag Natuurkunde Caloriemeter

Verslag Natuurkunde Caloriemeter Verslag Natuurkunde Caloriemeter Verslag door M. 941 woorden 23 mei 2016 1 2 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Natuurkunde verslag Lampcalorimeter Sabine van den Boomen & Mayke van der Veen Meneer Kemper

Nadere informatie

1 oppervlakte grondvlak hoogte

1 oppervlakte grondvlak hoogte Examen VMBO-GL en TL 2007 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur wiskunde CSE GL en TL Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 23 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 81 punten

Nadere informatie

Profielwerkstuk Gekoppelde slingers havovwo.nl januari 2003

Profielwerkstuk Gekoppelde slingers havovwo.nl januari 2003 , www.havovwo.nl Door welke variabelen wordt hun beweging bepaald? Auteurs Simone Geerts & Anouk Loonen, Klas 6F Vakken natuurkunde & wiskunde Inleverdatum woensdag 15 januari 11.00 uur, www.havovwo.nl

Nadere informatie

vwo: Het maken van een natuurkunde-verslag vs 21062011

vwo: Het maken van een natuurkunde-verslag vs 21062011 Het maken van een verslag voor natuurkunde, vwo versie Deze tekst vind je op www.agtijmensen.nl: Een voorbeeld van een verslag Daar vind je ook een po of pws verslag dat wat uitgebreider is. Gebruik volledige

Nadere informatie

OEFENEN SNELHEID EN KRACHTEN VWO 3 Na Swa

OEFENEN SNELHEID EN KRACHTEN VWO 3 Na Swa v (m/s) OEFENEN SNELHEID EN KRACHTEN VWO 3 Na Swa Moeite met het maken van s-t en v-t diagrammen?? Doe mee, werk de vragen uit en gebruik je gezonde verstand en dan zul je zien dat het allemaal niet zo

Nadere informatie

Profielwerkstuk Natuurkunde Wrijving op een karretje

Profielwerkstuk Natuurkunde Wrijving op een karretje Profielwerkstuk Natuurkunde Wrijving op een k Profielwerkstuk door een scholier 5455 woorden 11 mei 2005 6,7 66 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Wrijvingskracht op een k Inhoudsopgave Inleiding Onderzoeksplan

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW De Pet-Raket

Praktische opdracht ANW De Pet-Raket Praktische opdracht ANW De Pet-Raket Praktische-opdracht door een scholier 1863 woorden 30 juni 2004 6,5 51 keer beoordeeld Vak ANW Fase 1: Het probleem en de onderzoeksvraag Wij houden ons de komende

Nadere informatie

Proef Biologie Osmotische waarde bij verschillende concentraties

Proef Biologie Osmotische waarde bij verschillende concentraties Proef Biologie Osmotische waarde bij verschillende concentraties Proef door een scholier 1806 woorden 12 april 2011 4,2 18 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Wat is osmose Blz.

Nadere informatie

5,9. Praktische-opdracht door een scholier 2779 woorden 8 mei keer beoordeeld. Natuurkunde. Inhoud

5,9. Praktische-opdracht door een scholier 2779 woorden 8 mei keer beoordeeld. Natuurkunde. Inhoud Praktische-opdracht door een scholier 2779 woorden 8 mei 2001 5,9 50 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Inhoud * Inhoud * Inleiding * Het gidsexperiment * Het onderzoek * Snelheid, impuls en kinetische energie

Nadere informatie

O&O cyclus. Onderzoeken en ontwerpen

O&O cyclus. Onderzoeken en ontwerpen O&O cyclus Onderzoeken en ontwerpen O&O cyclus Waslijn O&O Deze platen kun je aan de muur hangen bij een onderzoeksopdracht of ontwerpopdracht. Tijdens het onderzoeken of ontwerpen staat het leerproces

Nadere informatie

Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren.

Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren. 1 Meten en verwerken 1.1 Meten Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren. Grootheden/eenheden Een

Nadere informatie

Inlage. Balans & evenwicht

Inlage. Balans & evenwicht Inlage Balans & evenwicht Proef 1 De weegschaal - Werkblad 1 - Pen Waar kom je eigenlijk weegschalen tegen? Maak werkblad 1. Proef 2 In de winkel - Werkblad 2 - Lege verpakkingen - Pen In de winkel zijn

Nadere informatie

wiskunde CSE GL en TL

wiskunde CSE GL en TL Examen VMBO-GL en TL 2007 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur wiskunde CSE GL en TL Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 23 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 81 punten

Nadere informatie

AARDAPPELSTAAFJES IN EEN ZOUTOPLOSSING

AARDAPPELSTAAFJES IN EEN ZOUTOPLOSSING AARDAPPELSTAAFJES IN EEN ZOUTOPLOSSING 1 Inhoud Inleiding... 2 Achtergrond informatie... 2 Onderzoeksvraag... 2 Hypothese... 2 Materiaal & Methode... 3 Verdunningsreeks... 3 Aardappel bewerken... 3 Resultaten...

Nadere informatie

Examen VMBO-KB. wiskunde CSE KB. tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VMBO-KB. wiskunde CSE KB. tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen VMBO-KB 2007 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur wiskunde CSE KB Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 24 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 78 punten te behalen.

Nadere informatie

VOORBEELD WETENSCHAPPELIJK VERSLAG

VOORBEELD WETENSCHAPPELIJK VERSLAG VOORBEELD WETENSCHAPPELIJK VERSLAG LET OP: DIT IS EEN VOORBEELDVERSLAG EN IS DUS ERG BEKNOPT! NAAM: VOORNAAM & ACHTERNAAM KLAS: 1M1 - SCHOOL VAK: BIOLOGIE DOCENT: MEVROUW SMIT INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding..

Nadere informatie

Uitwerkingen Vacuümpomp, 3HV, 1: Onderzoeken: theorieën, modellen en experimenten.

Uitwerkingen Vacuümpomp, 3HV, 1: Onderzoeken: theorieën, modellen en experimenten. Uitwerkingen Vacuümpomp, 3HV, 1: Onderzoeken: theorieën, modellen en experimenten. 1.1 C. B 2. Als een goed uitgevoerd experiment en een goed rekenmodel daarbij niet dezelfde uitkomsten geven, zal de onderliggende

Nadere informatie

An analytical algebraic approach to determining differences in oscillation data between observed, computed and simulated environments

An analytical algebraic approach to determining differences in oscillation data between observed, computed and simulated environments Practicum Trillen en Slingeren 5VWO Natuurkunde Totaal An analytical algebraic approach to determining differences in oscillation data between observed, computed and simulated environments (PO Trillingen

Nadere informatie

Practicum algemeen. 1 Diagrammen maken 2 Lineair verband en evenredig verband 3 Het schrijven van een verslag

Practicum algemeen. 1 Diagrammen maken 2 Lineair verband en evenredig verband 3 Het schrijven van een verslag Practicum algemeen 1 Diagrammen maken 2 Lineair verband en evenredig verband 3 Het schrijven van een verslag 1 Diagrammen maken Onafhankelijke grootheid en afhankelijke grootheid In veel experimenten wordt

Nadere informatie

Theorie: Snelheid (Herhaling klas 2)

Theorie: Snelheid (Herhaling klas 2) Theorie: Snelheid (Herhaling klas 2) Snelheid en gemiddelde snelheid Met de grootheid snelheid geef je aan welke afstand een voorwerp in een bepaalde tijd aflegt. Over een langere periode is de snelheid

Nadere informatie

Proefopstelling Tekening van je opstelling en beschrijving van de uitvoering van de proef.

Proefopstelling Tekening van je opstelling en beschrijving van de uitvoering van de proef. Practicum 1: Meetonzekerheid in slingertijd Practicum uitgevoerd door: R.H.M. Willems Hoe nauwkeurig is een meting? Onderzoeksvragen Hoe groot is de slingertijd van een 70 cm lange slinger? Waardoor wordt

Nadere informatie

Theorie: Het maken van een verslag (Herhaling klas 2)

Theorie: Het maken van een verslag (Herhaling klas 2) Theorie: Het maken van een verslag (Herhaling klas 2) Onderdelen Een verslag van een experiment bestaat uit vier onderdelen: - inleiding: De inleiding is het administratieve deel van je verslag. De onderzoeksvraag

Nadere informatie

Praktische opdracht Scheikunde Redoxreactie puntenslijper metalen

Praktische opdracht Scheikunde Redoxreactie puntenslijper metalen Praktische opdracht Scheikunde Redoxreactie puntenslijper metalen Praktische-opdracht door een scholier 1902 woorden 12 oktober 2008 6,3 10 keer beoordeeld Vak Scheikunde De truc van de verdwenen puntenslijper

Nadere informatie

UITVOERING Je werkt bij deze opdracht individueel en zonder te overleggen met een klasgenoot of de docent.

UITVOERING Je werkt bij deze opdracht individueel en zonder te overleggen met een klasgenoot of de docent. Test 1: Analyse onderzoek Lichamelijke effecten van het eten van chocolade BENODIGDHEDEN Artikel Lichamelijke gevolgen van het eten van chocolade: bloeddruk en pupilwijdte (zie volgende pagina). Set rubrics

Nadere informatie

Natuurkunde Olympiade Eindronde 2014 Praktikum toets Black box uitwerking

Natuurkunde Olympiade Eindronde 2014 Praktikum toets Black box uitwerking Natuurkunde Olympiade Eindronde 2014 Praktikum toets Black box uitwerking Opdracht 1 Elk paar oplossingen bestaat uit een oplossing met de diodes in dezelfde richting en een oplossing met de diodes in

Nadere informatie

Weeg je overal hetzelfde?

Weeg je overal hetzelfde? Uitdager van de maand Weeg je overal hetzelfde? Natuur & Techniek, groep 6,7,8 Algemeen Titel Weeg je overal hetzelfde? Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen Inzicht in het verschil

Nadere informatie

NATUURKUNDE. Bepaal de frequentie van deze toon. (En laat heel duidelijk in je berekening zien hoe je dat gedaan hebt, uiteraard!)

NATUURKUNDE. Bepaal de frequentie van deze toon. (En laat heel duidelijk in je berekening zien hoe je dat gedaan hebt, uiteraard!) NATUURKUNDE KLAS 5 PROEFWERK HOOFDSTUK 15: TRILLINGEN OOFDSTUK 15: TRILLINGEN 22/01/2010 Deze toets bestaat uit 4 opgaven (29 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Denk er

Nadere informatie

Phydrostatisch = gh (6)

Phydrostatisch = gh (6) Proefopstellingen: Bernoulli-opstelling De Bernoulli-vergelijking (2) kan goed worden bestudeerd met een opstelling zoals in figuur 4. In de figuur staat de luchtdruk aangegeven met P0. Uiterst links staat

Nadere informatie

En natuurwetenschappelijk onderzoek en het verslag daarvan (categorie 3)

En natuurwetenschappelijk onderzoek en het verslag daarvan (categorie 3) En natuurwetenschappelijk onderzoek en het verslag daarvan (categorie 3) Bij een natuurwetenschappelijk onderzoek probeer je een verband te leggen tussen theorie en praktijk. De proef, het experiment,

Nadere informatie

Fase 2: De waarnemingen... 4. Fase 3: De resultaten... 4

Fase 2: De waarnemingen... 4. Fase 3: De resultaten... 4 NAAM: Onderzoek doen HAVO versie Fase 1. Plan van aanpak (De voorbereiding)... 2 1.1 Het onderwerp:... 2 1.2 De hoofdvraag:... 2 1.3 De deelvragen:... 2 1.4 Een meetplan... 2 1.5 De theorie... 3 Fase 2:

Nadere informatie

Taxibedrijf RIJKLAAR berekent voor elke taxirit een begintarief van 2,50 en per gereden kilometer 0,90.

Taxibedrijf RIJKLAAR berekent voor elke taxirit een begintarief van 2,50 en per gereden kilometer 0,90. Taxirit Taxibedrijf RIJKLAAR berekent voor elke taxirit een begintarief van 2,50 en per gereden kilometer 0,90. 2p 1 Laat met een berekening zien dat een taxirit van 8 kilometer bij RIJKLAAR 9,70 kost.

Nadere informatie

Praktische opdracht Wiskunde A Randomized Response

Praktische opdracht Wiskunde A Randomized Response Praktische opdracht Wiskunde A Randomized Re Praktische-opdracht door een scholier 2550 woorden 10 juni 2003 5,8 26 keer beoordeeld Vak Wiskunde A Inleiding We hebben de opdracht gekregen een Praktische

Nadere informatie

Praktische opdracht Wiskunde A Vergelijking Benzine, LPG en Diesel

Praktische opdracht Wiskunde A Vergelijking Benzine, LPG en Diesel Praktische opdracht Wiskunde A Vergelijking Benzine, LPG en Diesel Praktische-opdracht door een scholier 1765 woorden 10 december 2006 5,6 11 keer beoordeeld Vak Wiskunde A Inleiding: Wij doen ons wiskunde

Nadere informatie

Het leek ons wel een interessante opdracht, een uitdaging en een leuke aanvulling bij het hoofdstuk.

Het leek ons wel een interessante opdracht, een uitdaging en een leuke aanvulling bij het hoofdstuk. Praktische-opdracht door een scholier 2910 woorden 3 mei 2000 5,2 46 keer beoordeeld Vak Wiskunde Wiskunde A1 - Praktische Opdracht Hoofdstuk 2 1. Inleiding We hebben de opdracht gekregen een praktische

Nadere informatie

NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE. Eindronde practicumtoets A. 10 juni beschikbare tijd: 2x2 uur

NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE. Eindronde practicumtoets A. 10 juni beschikbare tijd: 2x2 uur NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE Eindronde practicumtoets A 10 juni 2006 beschikbare tijd: 2x2 uur Bepaling van de gemiddelde grootte van poriën in een filter Inleiding Als je een koffiefilter in water

Nadere informatie

Inleiding tot de natuurkunde

Inleiding tot de natuurkunde OBC Inleiding tot de Natuurkunde 01-08-2010 W.Tomassen Pagina 1 Hoofdstuk 1 : Hoe haal ik hoge cijfers. 1. Maak van elke paragraaf een samenvatting. (Titels, vet/schuin gedrukte tekst, opsommingen en plaatsjes.)

Nadere informatie

Lessen in Krachten. Door: Gaby Sondagh en Isabel Duin Eckartcollege

Lessen in Krachten. Door: Gaby Sondagh en Isabel Duin Eckartcollege Lessen in Krachten Door: Gaby Sondagh en Isabel Duin Eckartcollege Krachten werken op alles en iedereen. Sommige krachten zijn nodig om te blijven leven. Als er bijv. geen zwaartekracht zou zijn, zouden

Nadere informatie

NATUURKUNDE OLYMPIADE EINDRONDE 2013 PRAKTIKUMTOETS

NATUURKUNDE OLYMPIADE EINDRONDE 2013 PRAKTIKUMTOETS NATUURKUNDE OLYMPIADE EINDRONDE 13 PRAKTIKUMTOETS Opmerkingen 1. Schrijf bovenaan elk papier je naam.. Nummer elke bladzijde. 3. Schrijf op de eerste pagina het totale aantal bladen dat je inlevert. 4.

Nadere informatie

Profielwerkstuk Natuurkunde De juiste opsprong bij voltige

Profielwerkstuk Natuurkunde De juiste opsprong bij voltige Profielwerkstuk Natuurkunde De juiste opsprong bij voltige Profielwerkstuk door M. 4265 woorden 14 maart 2017 5,5 4 keer beoordeeld Vak Natuurkunde De ideale opsprong bij de voltige Voorwoord Wij willen

Nadere informatie

VWO-gymnasium. VWO gymnasium practicumboek. natuurkunde

VWO-gymnasium. VWO gymnasium practicumboek. natuurkunde VWO-gymnasium 3 VWO gymnasium practicumboek natuurkunde natuurkunde 3 vwo gymnasium Auteurs F. Alkemade L. Lenders F. Molin R. Tromp Eindredactie P. Verhagen Met medewerking van Th. Smits Vierde editie

Nadere informatie

Praktische opdracht Wiskunde Statistiek

Praktische opdracht Wiskunde Statistiek Praktische opdracht Wiskunde Statistiek Praktische-opdracht door R. 3948 woorden 5 december 2016 2,8 3 keer beoordeeld Vak Wiskunde Scoreformulier: Statistisch onderzoek havo 4 wiskunde A Namen groepsleden:

Nadere informatie

Het verslag Het verslag.

Het verslag Het verslag. Het verslag Het verslag. Inhoudsopgave. 1 De punten van het Verslag... 1 1.1 Gegevens... 1 1.2 Titel... 1 1.3 Inleiding... 1 1.4 De Onderzoeksvraag... 1 1.5 De Hypothese... 1 1.6 Theorie... 1 1.7 Werkwijze...

Nadere informatie

Praktische opdracht Natuurkunde rendement eierkoker

Praktische opdracht Natuurkunde rendement eierkoker Praktische opdracht Natuurkunde rendement ei Praktische-opdracht door een scholier 1509 woorden 8 maart 2005 7,1 9 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Inleiding Het rendement van een ei Om te beginnen is het

Nadere informatie

Examen HAVO en VHBO. Wiskunde B

Examen HAVO en VHBO. Wiskunde B Wiskunde B Examen HAVO en VHBO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Vooropleiding Hoger Beroeps Onderwijs HAVO Tijdvak 1 VHBO Tijdvak 2 Dinsdag 23 mei 13.30 16.30 uur 00 Dit examen bestaat uit 19 vragen.

Nadere informatie

Meten met de ultrasoon afstandsensor:

Meten met de ultrasoon afstandsensor: Meten met de ultrasoon afstandsensor: Belangrijk!!!!!! 1. Om zo goed mogelijk met de sensor te kunnen meten moeten de ultrasoon geluiden (de klikjes die je hoort) zo goed mogelijk worden weerkaatst. Wij

Nadere informatie

Uitwerking 2010-A practicum gat geleidingsband en valentieband in halfgeleider

Uitwerking 2010-A practicum gat geleidingsband en valentieband in halfgeleider Uitwerking 010-A practicum gat geleidingsband en valentieband in halfgeleider Gebruikte thermistor: zie http://be.farnell.com/betatherm/100k6a37i/thermistor-ntc/dp/970798 Opletten bij meten: analoge thermometers

Nadere informatie

VAARDIGHEDEN EXCEL. MEETWAARDEN INVULLEN In de figuur hieronder zie je twee keer de ingevoerde meetwaarden, eerst ruw en daarna netjes opgemaakt.

VAARDIGHEDEN EXCEL. MEETWAARDEN INVULLEN In de figuur hieronder zie je twee keer de ingevoerde meetwaarden, eerst ruw en daarna netjes opgemaakt. VAARDIGHEDEN EXCEL Excel is een programma met veel mogelijkheden om meetresultaten te verwerken, maar het was oorspronkelijk een programma voor boekhouders. Dat betekent dat we ons soms in bochten moeten

Nadere informatie

Van slinger. tot seismograaf

Van slinger. tot seismograaf Van slinger tot seismograaf Leerlingenhandleiding Inleiding In de komende weken gaan jullie werken aan een mini-profielwerkstuk (mini- PWS). Het mini-pws is een voorbereiding voor je uiteindelijke PWS,

Nadere informatie

Een heleboel voorwerpen Groep / niveau Groep 4/ 5 Leerstofaspecten Gebruik van meetinstrumenten, meten met standaardmaten Benodigdheden

Een heleboel voorwerpen Groep / niveau Groep 4/ 5 Leerstofaspecten Gebruik van meetinstrumenten, meten met standaardmaten Benodigdheden Titel Een heleboel voorwerpen Groep / niveau Groep 4/ 5 Leerstofaspecten Gebruik van meetinstrumenten, meten met standaardmaten Benodigdheden verschillende meetinstrumenten zoals een liniaal, bordliniaal,

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B havo I (oude stijl)

Eindexamen wiskunde B havo I (oude stijl) Een functie Voor 0 < = x < = 2π is gegeven de functie figuur 1 f(x) = 2sin(x + 1 6 π). In figuur 1 is de grafiek van f getekend. y 1 f 4 p 1 Los op: f(x) < 1. De lijn l raakt de grafiek van f in het punt

Nadere informatie

Lesbrief Hellingproef

Lesbrief Hellingproef Lesbrief Hellingproef Korte beschrijving van een kant en klare praktische opdracht. Op het Comenius College (Hilversum) wordt met succes een zelfgemaakte rail gebruikt om een verband te vinden tussen de

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 1 Beweging in beeld Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 1.1 Beweging vastleggen Het verschil tussen afstand en verplaatsing De verplaatsing (x) is de netto verplaatsing en de

Nadere informatie

Praktische opdracht Wiskunde De medicijnspiegel

Praktische opdracht Wiskunde De medicijnspiegel Praktische opdracht Wiskunde De medicijnspie Praktische-opdracht door een scholier 1237 woorden 17 jaar eden 4,9 24 keer beoordeeld Vak Wiskunde Inleiding Over het algemeen is het moeilijk te bepalen wat

Nadere informatie

Energiedranken en de hersenen

Energiedranken en de hersenen Science in School ½ Nummer 39: Lente 2017 ½ 1 Energiedranken en de hersenen Door Emmanuel Thibault, Kirsten Biedermann en Susan Watt Vertaald door Piet Das. Ons lichaam heeft water, suiker en mineralen

Nadere informatie

Werkwijzers. 1 Wetenschappelijke methode 2 Practicumverslag 3 Formules 4 Tabellen en grafieken 5 Rechtevenredigheid 6 Op zijn kop optellen

Werkwijzers. 1 Wetenschappelijke methode 2 Practicumverslag 3 Formules 4 Tabellen en grafieken 5 Rechtevenredigheid 6 Op zijn kop optellen Werkwijzers 1 Wetenschappelijke methode 2 Practicumverslag 3 ormules 4 Tabellen en grafieken 5 Rechtevenredigheid 6 Op zijn kop optellen Werkwijzer 1 Wetenschappelijke methode Als je de natuur onderzoekt

Nadere informatie

Natuurkunde havo Evenwicht Naam: Maximumscore 47. Inleiding

Natuurkunde havo Evenwicht Naam: Maximumscore 47. Inleiding Natuurkunde havo Evenwicht Naam: Maximumscore 47 Inleiding De toets gaat over evenwichtsleer. Daarbij gebruikt men de momentenwet: ΣM=0. Moment M = ± kracht F arm r met als eenheid Nm. Teken is + bij draaiïng

Nadere informatie

Hoe kun je de weerstand van voorwerpen vergelijken en bepalen?

Hoe kun je de weerstand van voorwerpen vergelijken en bepalen? werkblad experiment 4.5 en 5.4 (aangepast) naam:. klas: samen met: Hoe kun je de weerstand van voorwerpen vergelijken en bepalen? De weerstand R van een voorwerp is te bepalen als men de stroomsterkte

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 1 Beweging in beeld Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 1.4/1.5 Significantie en wiskundige vaardigheden Omrekenen van grootheden moet je kunnen. Onderstaande schema moet je

Nadere informatie

LESBRIEF BOUWEN ALS BOMEN

LESBRIEF BOUWEN ALS BOMEN LESBRIEF BOUWEN ALS BOMEN OPDRACHT 1: BIOLOGISCHE TEKENING VAN HET PALMBLAD Bekijk het palmblad van de Livistona rotundifolia (waaierpalm) goed en teken een bovenaanzicht of een zijaanzicht van het palmblad.

Nadere informatie

CRUESLI. Een pak Cruesli heeft een massa van 375 gram. De bodem van het pak is 4,5 cm breed en 14 cm lang. 1. Bereken de oppervlakte van de bodem.

CRUESLI. Een pak Cruesli heeft een massa van 375 gram. De bodem van het pak is 4,5 cm breed en 14 cm lang. 1. Bereken de oppervlakte van de bodem. CRUESLI Een pak Cruesli heeft een massa van 375 gram. De bodem van het pak is 4,5 cm breed en 14 cm lang. 1. Bereken de oppervlakte van de bodem. gegeven: b = 4,5 cm l = 14 cm gevraagd: A formule: A =

Nadere informatie

1. Zwaartekracht. Hoe groot is die zwaartekracht nu eigenlijk?

1. Zwaartekracht. Hoe groot is die zwaartekracht nu eigenlijk? 1. Zwaartekracht Als een appel van een boom valt, wat gebeurt er dan eigenlijk? Er is iets dat zorgt dat de appel begint te vallen. De geleerde Newton kwam er in 1684 achter wat dat iets was. Hij kwam

Nadere informatie

Proef Scheikunde Joodconcentratie & reactiesnelheid

Proef Scheikunde Joodconcentratie & reactiesnelheid Proef Scheikunde Joodconcentratie & reactiesnelh Proef door een scholier 1517 woorden 6 oktober 2004 6,3 113 keer beoordeeld Vak Scheikunde Inhoud: Inling o Doel o Hypothese Theoretische achtergrond Benodigdheden

Nadere informatie

Onderzoeksboekje. Klas: Namen:

Onderzoeksboekje. Klas: Namen: Onderzoeksboekje Klas: Namen: De onderdelen van de onderzoekscyclus: 1. Introductie 2. Verkennen 3. Opzetten onderzoek 4. Uitvoeren onderzoek 5. Concluderen 6. Presenteren 7. Verdiepen/verbreden 2 Science

Nadere informatie

Oefenen op deelaspecten van onderzoek doen

Oefenen op deelaspecten van onderzoek doen Handboek natuurkundedidactiek hoofdstuk 5: Vaardigheidsontwikkeling 5.3 Onderzoeken Lesmaterialen Oefenen op deelaspecten van onderzoek doen Inleiding De volgende lesactiviteiten zijn bruikbaar om leerlingen

Nadere informatie

Maken van een practicumverslag

Maken van een practicumverslag Natuur-Scheikunde vaardigheden Maken van een practicumverslag Format Maken van een tabel met word 2010 2 Havo- VWO H. Aelmans SG Groenewald Maken van een diagram Inleiding. Een verslag van een practicum

Nadere informatie

Krachtpatsers. Primair Onderwijs. Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam tel 0900 91 91 200 ( 0,10 p/min.) info www.e-nemo.nl e-mail info@e-nemo.

Krachtpatsers. Primair Onderwijs. Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam tel 0900 91 91 200 ( 0,10 p/min.) info www.e-nemo.nl e-mail info@e-nemo. Krachtpatsers Primair Onderwijs ontdekkingsreis tussen fantasie en werkelijkheid Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam tel 0900 91 91 200 ( 0,10 p/min.) info www.e-nemo.nl e-mail info@e-nemo.nl LESMATERIAAL KRACHTPATSERS

Nadere informatie

Sheets inleiding ontwerpen

Sheets inleiding ontwerpen Sheets inleiding ontwerpen Boten bouwen Periode 4 themaklas Doel van het project Bedenk een ontwerp voor een boot Verkoop dit ontwerp aan de baas (ik) Bouw je eigen ontwerp De winnaars winnen een bouwpakket

Nadere informatie

Proef door een scholier 2550 woorden 19 juni keer beoordeeld. Hart; autonome slimheid. Pagina 1 van 10

Proef door een scholier 2550 woorden 19 juni keer beoordeeld. Hart; autonome slimheid.   Pagina 1 van 10 Proef door een scholier 2550 woorden 19 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Biologie Hart; autonome slimheid https://www.scholieren.com/verslag/119379 Pagina 1 van 10 7 oktober 2016 Door: XXXX, XXXX, XXXX

Nadere informatie