RADIOTHERAPIE BIJ SLOKDARMKANKER

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "RADIOTHERAPIE BIJ SLOKDARMKANKER"

Transcriptie

1 RADIOTHERAPIE BIJ SLOKDARMKANKER Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker.

2 INHOUD Persoonlijke gegevens 3 Bestralingsschema 3 1 Slokdarmkanker en radiotherapie 3 Waarom bestraling? 3 Uitwendige bestraling 3 Bestraling in combinatie met chemotherapie 3 Inwendige bestraling 6 Met wie heeft u te maken? 6 2 Voor de behandeling van start gaat 7 Uw eerste afspraak in het Antoni van Leeuwenhoek 7 Consult met uw radiotherapeut of PA 7 Consult met de maag-, darm-, leverarts of internist 7 Receptiebalie Radiotherapie 8 Gesprek met de medewerker voorlichting 8 CT-scan 8 Eerste bestralingsafspraak 9 Bestralingstijden 9 Op tijd komen 9 3 Uw behandeling in de praktijk 10 Aanmelden 10 Afsprakensticker 10 De bestraling 10 Controles 11 Diëtist 11 Na afloop van de bestraling 11 Contact opnemen 12 Uw huisarts 12 Hoe heeft u uw behandeling ervaren? 12 Klachtenprocedure 12 4 Bijwerkingen 13 Slik- of passageklachten 13 Vermoeidheid 14 Huidklachten 14 Misselijkheid 14 Specifieke bijwerkingen bij chemoradiatie 14 Wanneer u contact op moet nemen 14 5 Begeleiding en revalidatie 16 Begeleiding en ondersteuning 16 Revalidatie 16 Niet-Meer-Roken poli 16 Activiteitenbegeleiding 16 Thuiszorg 16 6 Waar kunt u meer informatie krijgen 17 SPKS: Stichting voor patienten met kanker aan het spijsverteringskanaal 17 Voorlichtingscentrum 17 KWF Kankerbestrijding 17 Internet 17 7 Betrokken bij de kern van kanker 18 Vrijwilligers 18 Biobank 18 Antoni van Leeuwenhoek Foundation 18 8 Over het Antoni van Leeuwenhoek 19 Radiotherapie in Amsterdam en Hoofddorp 19 Openbaar vervoer 19 Taxivervoer en vervoerskostenregeling 20 Parkeren 20 Gast-Huis 20 Stiltecentrum 20 Winkel met restauratie 20 Internet 20 Rolstoelen 20 9 Telefoonnummers 22 2 De belangrijkste punten samengevat 23

3 PERSOONLIJKE GEGEVENS Uw naam Uw bestralingsschema ziet er als volgt uit Totaal aantal bestralingen Aantal dagen per week Aantal weken Uw radiotherapeut of PA Bereikbaar via telefoonnummer Uw bestralingstoestel Bereikbaar via telefoonnummer Radiotherapie Hoofddorp

4 HOOFDSTUK 1 SLOKDARMKANKER EN RADIOTHERAPIE Waarom bestraling? Bij u is een kwaadaardige tumor in de slokdarm geconstateerd. Een kwaadaardige tumor is een gezwel dat kan ingroeien in de omringende weefsels. Via bloed en lymfebanen kan een tumor ook uitzaaien naar plaatsen elders in het lichaam. In een kwaadaardige tumor is het erfelijk materiaal, het DNA, verstoord. Het uitgangspunt van radiotherapie is dat het DNA door de bestraling beschadigd raakt. Gezonde, normale cellen herstellen hierna weer snel, maar kankercellen kunnen na deze beschadiging van het DNA niet goed herstellen. Door vaak te bestralen zullen de kankercellen afgebroken worden. Uitwendige bestraling Bij uitwendige bestraling wordt het te behandelen gebied van buitenaf, door de huid heen bestraald. De straling waarmee u behandeld gaat worden, is een hoog energetische röntgenstraling. De straling wordt opgewekt in het bestralingstoestel. Door de hoge energie en de huidige technieken is het mogelijk om met heel gerichte stralingsbundels te behandelen. Bestralingstoestel 4

5 Ter voorbereiding op de bestralingen wordt een CT-scan gemaakt. Met behulp van deze CT-scan wordt het exacte bestralingsgebied bepaald. Hierna wordt berekend hoe de tumor zo een hoog mogelijke dosis kan krijgen, terwijl het gezonde weefsel zoveel mogelijk gespaard wordt. Dit noemen we het bestralingsplan. Het bestralingstoestel kan in een hele cirkel om u heen draaien, zodat u uit elke gewenste hoek bestraald kan worden. Zo kunt u zelfs van onderaf, door de tafel heen, bestraald worden. In de kop van het bestralingstoestel zitten afdekkingslamellen, waardoor de delen waar de straling niet mag komen, afgeschermd kunnen worden. Deze afdekkingslamellen hoort u schuiven als u op het toestel ligt. Van de bestraling voelt u niets. De bestraling duurt slechts enkele minuten. U bent ongeveer een kwartier in de bestralingsruimte. Afhankelijk van de behandeling wordt u tussen de 10 en 35 keer bestraald. Bestralingen vinden plaats op werkdagen. Bestraling in combinatie met chemotherapie Uw radiotherapeut of PA kan besluiten om indezelfde periode van de bestraling ook chemotherapie te geven. Als dit bij u het geval is, krijgt u nog een afspraak met een van onze maag-darm-leverartsen of internisten. Uit onderzoek is gebleken dat deze chemotherapie leidt tot een versterking van het bestralingseffect. De chemotherapie wordt steeds gegeven op de afdeling Dagbehandeling, op de eerste etage van ons ziekenhuis. U hoeft hiervoor niet te worden opgenomen. Het wordt toegediend via een infuus in een bloedvat in uw onderarm. Om te spoelen krijgt u ook extra vocht toegediend via het infuus. Na de chemotherapie gaat u naar de afdeling Radiotherapie voor uw bestraling. Als er naar verwachting een operatie gaat volgen. Bij deze behandeling wordt u 23 keer bestraald en krijgt u 5 maal de medicijnen carboplatine en paclitaxel (Taxol ) toegediend. Het inlopen van de geneesmiddelen en het vocht duurt ongeveer tweeënhalf uur. Als er naar verwachting geen operatie gaat volgen, dan wordt er afhankelijk van de lokalisatie en het type tumor een keuze gemaakt uit de volgende mogelijkheden: 28 bestralingen met wekelijks chemotherapie. Bij deze behandeling krijgt u 6 keer, eenmaal per week, chemotherapie met de middelen carboplatine en paclitaxel (Taxol ). Ook deze behandeling duurt ongeveer tweeënhalf uur. 33 tot 35 bestralingen, waarbij de eerste 25 keer voorafgaand aan de bestraling een kleine dosis cisplatin wordt gegeven. Ongeveer twee uur na deze behandeling met cisplatin wordt u verwacht voor uw bestraling. Als u het prikken moeizaam verloopt kan er in overleg met u besloten worden om een siliconen slangetje in een bloedvat van de bovenarm te plaatsen dat gedurende de gehele behandeling kan blijven zitten. 5

6 Inwendige bestraling Heeft uw radiotherapeut of de maag-darm-leverarts besloten dat u brachytherapie krijgt, dan wordt u hierover nog uitgebreid geïnformeerd. Hieronder volgt een korte uitleg. Brachytherapie betekent behandeling van kanker door middel van bestraling heel dichtbij de tumor. Hiervoor wordt een stralingsbron in de slokdarm, dichtbij de tumor gebracht. Op deze manier wordt het omliggend weefsel zoveel mogelijk gespaard. Brachytherapie wordt gegeven op het Onderzoeks- en Behandel Centrum (OBC) in ons ziekenhuis. U hoeft niet te worden opgenomen. Tijdens deze behandeling ligt u op uw linkerzij en wordt er een flexibele slang (gastroscoop) in uw slokdarm geschoven. Van tevoren heeft u een verdoving door slaapmiddel (roesje) gekregen, en kan de keel verdoofd worden met een verdovingsspray. Met behulp van de gastroscoop wordt een bestralingsbron op de juiste plaats gebracht worden. De bestraling duurt slechts 5 tot 15 minuten. U voelt hier niets van. Tijdens de bestraling wordt u goed in de gaten gehouden via een beeldscherm. Ook uw hartslag en het zuurstofgehalte in uw bloed worden steeds gecontroleerd. Mocht zich een probleem voordoen, dan kan de bestraling onderbroken worden. Als u uitgeslapen bent en u weer kunt drinken, dan mag u naar huis. Aangezien u een roesje heeft gehad, mag u niet zelf rijden die dag. Met wie heeft u te maken? U wordt behandeld door een radiotherapeut-oncoloog of physician assistant (PA). Tevens is het mogelijk dat uw behandelaar nog in opleiding is tot radiotherapeut-oncoloog of PA. In de opleidingsfase is er structureel overleg met en begeleiding door de opleidende radiotherapeut-oncoloog. Een radiotherapeut-oncoloog, wij gebruiken vaak de term radiotherapeut, is een medisch specialist die patiënten met kanker behandelt met straling. Een PA heeft een masteropleiding afgerond na een medische HBOstudie. Een PA kan zelfstandig patiënten zien, maar heeft nauw overleg met een radiotherapeut. De PA is specifiek opgeleid voor het behandelen van patiënten met kanker in het maag-darmkanaal. In deze behandelwijzer wordt steeds gesproken over radiotherapeut of PA, ook als uw behandelaar nog in opleiding is. In de bestralingsruimte wordt de bestraling uitgevoerd door radiotherapeutisch laboranten of radiotherapeutisch laboranten in opleiding, onder supervisie van gediplomeerden. 6

7 HOOFDSTUK 2 VOOR DE BEHANDELING VAN START GAAT Uw eerste afspraak in het Antoni van Leeuwenhoek Bij uw eerste bezoek aan ons ziekenhuis wordt u ingeschreven. Dit gebeurt aan de hoofdbalie als u voor het eerst een afspraak heeft bij een radiotherapeut. Heeft u een consult met een van onze radiotherapeuten in een ander ziekenhuis gehad, dan kunt u zich direct melden bij de afdeling Radiotherapie. Daar wordt dan uw inschrijving compleet gemaakt. Hiervoor dient u bij zich te hebben: een geldig legitimatiebewijs met uw burgerservicenummer uw zorgverzekeringspas. Consult met uw radiotherapeut of PA Wij adviseren u om bij alle consulten en gesprekken iemand mee te nemen. Zo kunt u later met elkaar nog napraten over wat er is verteld. Mist u informatie of is iets niet helemaal duidelijk, aarzel dan niet uw vragen te stellen. Receptiebalie Er is voor u een afspraak gemaakt met een radiotherapeut of PA. Deze heeft al uw medische gegevens zoals die door de verwijzende specialist zijn vastgesteld. Ondanks deze informatie zal uw radiotherapeut of PA u toch opnieuw vragen stellen over uw ziekte. Meestal wordt er ook een gericht lichamelijk onderzoek gedaan om een indruk te krijgen van uw lichamelijke gesteldheid. Indien nodig worden aanvullende onderzoeken aangevraagd. In het gesprek hoort u hoe uw behandeling er uit zal gaan zien en hoeveel keer u naar verwachting bestraald gaat worden. Ook zal het doel van de behandeling uitgelegd worden, en wat de eventuele bijwerkingen zullen zijn. Indien u samen met uw radiotherapeut of PA besloten heeft om over te gaan tot een behandeling krijgt u een brief thuis met de afspraken voor de voorbereiding op de bestraling. Het kan ook voorkomen dat u direct uw afspraken krijgt of daarover gebeld wordt. Voor eventuele onderzoeken of behandelingen in studieverband, zal schriftelijk uw toestemming worden gevraagd. Consult met de maag-darmleverarts of internist Indien u gelijktijdig ook behandeld gaat worden met chemotherapie, zult u een afspraak krijgen met een maag-darmleverarts of internist. 7

8 Het eerste consult vindt plaats voor de start van de behandeling om u uitleg te gegeven over de chemotherapie en de bijwerkingen. Tijdens de behandeling wordt u wekelijks gecontroleerd op de polikliniek door maag-darm-leverarts, internist of verpleegkundig specialist. Receptiebalie Radiotherapie Als u een afspraak heeft voor de voorbereiding op de bestraling, meldt u zich dan bij de balie van de afdeling Radiotherapie (let op: NIET van de afdeling Radiologie!). Hier ontvangt u een grote sticker met een streepjescode. Met deze sticker meldt u zich altijd aan voor uw afspraken op onze afdeling. Er wordt nogmaals een foto van u gemaakt op patiëntenverwisseling te voorkomen. Gesprek met medewerker voorlichting Om u zo goed mogelijk op de bestraling voor te bereiden, krijgt u voorafgaand aan de behandeling ook een gesprek met een medewerker voorlichting. Tijdens dit gesprek komen vooral praktische zaken aan bod. Er is veel ruimte voor het stellen van vragen. Met behulp van een fotopresentatie wordt u uitgelegd hoe de voorbereiding op de bestraling en de bestraling zelf zal verlopen. driedimensionaal beeld op de computer. Voor het maken van de CT-scan komt u op een tafel te liggen met uw armen naar achteren in een steun. Uit de muur in de ruimte van de CT-scanner komen laserlijnen die zich projecteren op uw lichaam. Deze lijnen worden aangetekend op uw huid met speciale markeerinkt. Deze inkt bevat zilvernitraat waardoor het goed hecht op de huid. Wel kan deze inkt afgeven op uw kleding. Houdt u hier rekening mee als u voor de CT-scan komt? Er worden ook een paar kleine tatoeagepuntjes aangebracht. Door de lijnen en de tatoeagepuntjes kunt u op het bestralingstoestel weer precies zo worden neergelegd als tijdens het maken van de CT-scan. Dit is nodig voor de nauwkeurigheid van het bestralen. Het is belangrijk dat de inktlijnen nog zichtbaar zijn als u voor uw eerste bestraling komt. Bij het douchen is daarom beter om niet over de lijnen CT-scan Een CT-scan ter voorbereiding op de bestraling wordt altijd bij onze afdeling Radiotherapie in Amsterdam gemaakt. Bij een CT-scan worden er met behulp van röntgenstraling meerdere dwarsdoorsnede foto s van het lichaam gemaakt. Zo ontstaat een 8

9 Het aanbrengen van inktlijnen te wrijven. Bij het afdrogen dient u alleen te deppen. Het is beter om geen crèmes of lotion te gebruiken rondom de lijnen. Mochten de lijnen dreigen te verdwijnen voor uw eerste bestraling, is het dan mogelijk dat iemand deze bij u overtekent? Hiervoor kan een watervaste stift worden gebruikt. Streepjes op de inktlijnen zetten is het duidelijkst. Laat daarbij wel de tatoeagepuntjes vrij. U kunt altijd ook bij ons terugkomen om dat laten doen. Als u bestraald wordt, worden de lijnen onderhouden door de radiotherapeutisch laboranten. Het is mogelijk dat u bij de CT-scan ook contrastvloeistof krijgt ingespoten. Hiermee kan het verschil tussen een bloedvat en een lymfeklier worden verduidelijkt. Eerste bestralingsafspraak Na de CT-scan krijgt u bericht thuis wanneer voor u de bestralingen gaan beginnen en op welk toestel. In bepaalde gevallen bent u al eerder op de hoogte van de dag dat u start. Ons streven is om u binnen tien kalenderdagen te laten beginnen. U kunt over uw afspraken ook bellen op of met de receptiebalie op nummer Bestralingstijden Bij het inplannen van uw afspraken hebben wij met veel voorschriften en andere afspraken rekening te houden. Hierdoor kunnen de tijden van de bestraling per dag verschillen. U kunt bij het voorlichtingsgesprek aangeven welke periode van de dag u het beste schikt. Bij het inplannen van de afspraken doen wij ons best hier zoveel mogelijk rekening mee te houden. Voor uw afspraken kunt u ook terecht bij Service en Ondersteuning. Zij zijn te vinden in het kantoor achter de receptie. De deur staat daar altijd open. Telefonisch zijn ze bereikbaar via Op tijd komen Vanzelfsprekend doet u uw best om op tijd voor uw bestralingsafspraak te zijn. Wilt u met de gewone filedrukte rekening houden? Mocht er onderweg onverhoopt lang oponthoud zijn, dan kunt u onze afdeling Radiotherapie bellen op telefoonnummer Wordt u bestraald in Hoofddorp, dan belt u Er wordt dan aan de laboranten bij uw bestralingstoestel doorgegeven dat u verlaat bent. Maakt u zich vooral niet ongerust, u wordt altijd bestraald. 9

10 HOOFDSTUK 3 UW BEHANDELING IN DE PRAKTIJK Aanmelden Bij uw eerste bezoek aan de afdeling Radiotherapie heeft u een grote sticker met streepjescode gekregen. Hiermee meldt u zich altijd aan. Dat doet u door de sticker onder de streepjescodescanner te houden. Deze hangt aan een paal bij de ingang van de afdeling Radiotherapie. Op het scherm verschijnen dan uw afspraken. Als het een bestralingsafspraak betreft, ziet u op het scherm het nummer verschijnen van het bestralingstoestel waar u verwacht wordt. Voor de bestralingen neemt u plaats in de wachtruimte van het desbetreffende bestralingstoestel. Aanmelden met streepjescode Afsprakensticker Bij de receptie krijgt u een sticker met uw afspraken voor de rest van de week. Elke donderdag haalt u hier uw nieuwe afsprakensticker op voor de week die komen gaat. Er staat ook een wekelijkse controleafspraak bij uw radiotherapeut of PA gepland. Ook als er afspraken nodig zijn voor de diëtist of voor het prikken van bloed vindt u deze op uw afsprakensticker terug. U meldt zich hiervoor bij de balie van de doktersassistenten. De afspraken sluiten zoveel mogelijk aan bij uw bestralingsafspraak. De bestraling Een radiotherapeutisch laborant haalt u op uit de wachtruimte en brengt u naar de kleedkamer. Hier ontbloot u uw bovenlichaam. Neemt u een vestje of een t-shirt mee dat u even aan kunt doen? De laborant loopt met u mee naar de bestralingsruimte, waar u op de tafel gaat liggen. Uw gegevens worden nogmaals gecontroleerd. Ook in deze ruimte komen laserlijnen uit de muur die op uw lichaam schijnen. Zo kunt u precies zo neergelegd worden als bij het maken van de CT-scan. Regelmatig wordt deze instelling gecontroleerd met behulp van een CT-scanner die met het toestel mee kan draaien. Als u helemaal goed ligt, gaan de laboranten naar de bedieningsruimte waar ze op de monitoren uw bestraling kunnen volgen. Via een intercom kunt u in contact blijven met de laboranten. Het is belangrijk dat u tijdens de bestraling stilligt. In overleg met de laboranten mag een begeleider met u mee in de 10

11 Controle bij bestraling bestralingsruimte bij de voorbereiding op de bestraling. Het bestralingstoestel draait rustig om u heen en geeft al draaiende de bestraling af. Ook via de onderkant kunt u bestraald worden, de bestraling gaat gewoon door de tafel. Tijdens het bestralen hoort u een zoemend geluid. De tijd dat u bestraald wordt, is erg kort, slechts enkele minuten. Met al het pas- en meetwerk zult u alles bij elkaar ongeveer vijftien minuten in de bestralingsruimte zijn. Controles U wordt tijdens uw behandeling wekelijks gecontroleerd door uw radiotherapeut of PA. Voor deze afspraak meldt u zich aan de balie van de doktersassistenten op de afdeling Radiotherapie. Uw radiotherapeut of PA bespreekt met u hoe u de behandeling verdraagt. U krijgt advies hoe u het beste met de bijwerkingen om kunt gaan en u kunt uw vragen stellen. Zo nodig wordt medicatie voorgeschreven. Doen zich tussen de controles door klachten voor die direct zorg behoeven, dan kunt u dit aangeven bij de doktersassistenten. Als u gelijktijdig ook chemotherapie krijgt, krijgt u ook een aantal keer een controleafspraak bij de maag-darmleverarts, internist of verpleegkundig specialist. Diëtist Naast het feit dat u misschien al last heeft van slik- en/of passageklachten, is het waarschijnlijk dat u tijdens de behandeling ervaart dat het eten nog moeilijker zakt. Er wordt daarom een afspraak gemaakt met de diëtist. De diëtist ondersteunt en adviseert u tijdens de behandeling op het gebied van de voeding. Deze afspraak komt op uw afsprakensticker te staan. U kunt ook altijd zelf contact opnemen met de diëtist. De diëtisten hebben een dagelijks telefonisch spreekuur van tot uur op telefoonnummer U kunt uw vragen ook mailen naar dietisten@nki.nl. Na afloop van de bestraling Indien u na de chemoradiatie nog een operatie moet ondergaan, wordt drie tot vier weken na het beëindigen van de behandeling een scan gemaakt. Kort daarna volgt een afspraak bij de chirurg die het resultaat van de behandeling met u bespreekt en u uitleg geeft over de operatie. 11

12 spreekuurtijden altijd contact opnemen met uw radiotherapeut of PA via de doktersassistenten. Buiten de reguliere spreekuurtijden belt u het Antoni van Leeuwenhoek op Controle Als u niet geopereerd zal worden, blijft u na de bestraling onder controle van de radiotherapeut en /of maag-darmleverarts of internist. De frequentie van de controles is afhankelijk van uw situatie en wordt in overleg met u bepaald. Aan het eind van de bestralingsbehandeling blijft u onder controle bij uw radiotherapeut of PA en/of uw maag-darm-leverarts. Hiervoor wordt een afspraak gemaakt op de polikliniek. Deze controles zijn van groot belang om het effect van de behandeling en de mogelijke bijwerkingen te volgen. Bijwerkingen kunnen aan het eind van de behandeling en kort daarna het hevigst zijn. De uitwerking van de bestraling zet zich nog geruime tijd voort, zodat het uiteindelijke resultaat van de behandeling pas na vele weken valt te beoordelen. Als u bestraald wordt om de lokale klachten zoals pijn- of passageklachten te verminderen, dan kunt u al twee tot drie weken na de start van de behandeling verbetering bemerken. Contact opnemen Als u klachten krijgt die direct zorg behoeven, kunt u tijdens de reguliere Uw huisarts De huisarts wordt aan het begin van uw behandeling op de hoogte gebracht. U kunt uw huisarts altijd bellen om te overleggen. Hoe heeft u uw behandeling ervaren? De afdeling Radiotherapie vindt het van het grootste belang dat de behandeling en de zorg rondom onze patiënten zo goed mogelijk verloopt. Door middel van een enquête horen wij graag van u hoe u deze periode heeft ervaren. Met deze gegevens kunnen wij de zorg en behandeling verder verbeteren. Het enquêteformulier krijgt u in de laatste week van uw behandeling. Klachtenprocedure Bent u niet tevreden over het verloop van de behandeling, dan kunt u tijdens de behandeling contact opnemen met het paramedisch hoofd van de afdeling Radiotherapie. Hiervoor belt u met Meer informatie over een klachtenprocedure leest u in onze folder Als u niet tevreden bent. Deze folder is verkrijgbaar in ons Voorlichtingscentrum en is ook onder deze noemer te vinden op onze website U kunt zich ook richten tot het klachtenbureau Cliënten Antoni van Leeuwenhoek ( of klachtenbureauclienten@nki.nl). 12

13 HOOFDSTUK 4 BIJWERKINGEN Alle intensieve behandelmethoden kennen een aantal bijwerkingen. De mate waarin de bijwerkingen optreden, varieert per persoon. Tevens is het gebied dat bestraald wordt en de bestralingsdosis die gegeven wordt, bepalend voor het optreden van specifieke bijwerkingen. Uw radiotherapeut of PA zal u hierover informeren. Het al dan niet optreden van bijwerkingen zegt niets over het effect van de behandeling. Slik- of passageklachten Afhankelijk van de plaats van de tumor in de slokdarm, kunnen er slik en/of passageklachten ontstaan. Vaak zijn deze klachten al aanwezig, maar door de behandeling zullen ze verergeren. Deze klachten maken het eten moeilijk en pijnlijk. Om de pijn te verzachten kan uw radiotherapeut of PA middelen voorschrijven die de binnenkant van de slokdarm beschermen. Tevens kunnen pijnstillers worden voorgeschreven om de pijn te verzachten. Voedingsadviezen bij slik- of passageklachten zijn onder andere: hard en grof voedsel vermijden. Vervang vaste voedingsmiddelen (bijvoorbeeld brood) door vloeibare voedingsmiddelen (bijvoorbeeld vla of pap). de maaltijden verdelen over de dag: zes tot acht kleine hoeveelheden in plaats van drie grotere maaltijden. geen scherpe specerijen of sterk gezouten voedsel gebruiken. tips ook de brochure Voeding bij Kanker of bezoek de website van KWF Kankerbestrijding. De brochure is te vinden in het Voorlichtingscentrum in de centrale hal van het ziekenhuis. Als adviezen voor gewone voeding niet meer helpen, kan gestart worden met aanvullende drinkvoeding. Is dit op een gegeven moment ook niet meer voldoende, dan zal een sonde worden geplaatst. Dit is een slangetje dat door de keel en neus naar de maag gaat, of direct naar de maag. Door dit slangetje worden Een diëtist zal u helpen met advies zodat u zo goed mogelijk gevoed blijft. Zie voor 13

14 voedingsstoffen gegeven. De diëtist zal bepalen hoeveel sondevoeding u nodig heeft en draagt zorg voor het aanvragen van de materialen voor thuis. Hoe lang u afhankelijk bent van sondevoeding is per persoon verschillend. Wel is het belangrijk dat u ondanks de sondevoeding toch elke dag een aantal keren slikt. Drink bijvoorbeeld telkens kleine beetjes water. Hierdoor hopen wij te bereiken dat u na afloop niet opnieuw hoeft te leren slikken. Wanneer het slikken of het passeren van voedsel weer beter gaat zal vanaf zes weken na de laatste bestraling de sondevoeding worden afgebouwd. De diëtist begeleidt u bij de overgang van sondevoeding naar normale voeding. Tijdens de behandeling is het belangrijk dat u in ieder geval twee liter vocht drinkt. Na het beëindigen van de bestralingbehandeling kunnen klachten gedurende enkele weken tot maanden aanhouden. Vermoeidheid Het is mogelijk dat u zich vermoeider gaat voelen naarmate de bestralingsperiode vordert. Het regelmatig reizen naar het ziekenhuis kan een extra belasting zijn. De mate van vermoeidheid hangt ook af van uw behandeling, situatie en conditie. Probeer zo veel mogelijk uw dagelijks ritme op te pakken. Regelmatig rustige fysieke inspanning zoals wandelen of fietsen, hebben een positieve invloed op uw vermoeidheid en het herstel. Neemt u wat extra rust bij vermoeidheid. 14

15 Huidklachten De huid kan in de loop van de behandeling rood worden en soms jeukklachten geven. U kunt hiervoor gewoon een milde crème of zalf gebruiken. Uw radiotherapeut of PA kan u ook crème voorschrijven. Gedurende de behandeling kunt u gewoon douchen en milde zeep gebruiken. Stel de behandelde huid niet bloot aan de zon. Als de behandeling klaar is en de huid niet meer rood, gebruik dan een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor als u in de zon komt. Misselijkheid Tijdens de behandeling kunt u in meer of mindere mate last krijgen van buikkrampen of misselijkheid. Als dit bij u het geval is, zal uw radiotherapeut of PA u medicatie voorschrijven. Specifieke bijwerkingen bij chemoradiatie De meest voorkomende bijwerkingen van chemotherapie zijn misselijkheid, verminderde eetlust en nierfunctiestoornissen. De mate waarin u hinder zult hebben van de bijwerkingen valt niet te voorspellen. Misselijkheid en verminderde eetlust De combinatie van uw ziekte met de chemoradiatiebehandeling maakt het waarschijnlijker dat u last krijgt van misselijkheid en/of braken. Ook smaakverandering komt vaak voor tijdens de behandeling. Medicijnen worden voorgeschreven om de klachten van misselijkheid en braken te onderdrukken. Invloed op de werking van het beenmerg In het beenmerg zal als gevolg van de chemotherapie de vernieuwing van bloedcellen vertraging oplopen. Deze remming is van tijdelijke aard. Dit betreft zowel de witte bloedlichaampjes (waardoor u een verhoogde kans heeft op infectie), de rode bloedlichaampjes (waardoor u een verhoogde kans heeft op bloedarmoede, wat vermoeidheid kan veroorzaken) en de bloedplaatjes (waardoor u een verhoogde kans heeft op blauwe plekken, een bloedneus of bloedend tandvlees). Invloed op de nieren De chemotherapie kan een negatief effect hebben op de nieren. Ook dit is van tijdelijke aard. Om schade te vorkomen is het belangrijk dat u twee liter vocht per dag drinkt tijdens uw behandelperiode. Hieronder wordt ook koffie, melk, soep e.d. verstaan. Regelmatig wordt er bloed afgenomen om te controleren of de bloedwaarden goed zijn. Zo nodig wordt de behandeling aangepast. Plaatselijke irritatie van het bloedvat Door irritatie van het bloedvat waar het infuus in wordt aangebracht, kan zwelling, roodheid of pijn ontstaan. Dit gaat vanzelf over na een aantal dagen. Als u Taxol krijg Naast bovengenoemde bijwerkingen van chemoradiatie kan door Taxol uw haar dunner en doffer worden. Meestal valt het niet uit. 15

16 HOOFDSTUK 5 BEGELEIDING EN REVALIDATIE Begeleiding en ondersteuning De diagnose kanker en de behandeling kunnen veel veranderingen met zich meebrengen in uw dagelijks leven. Naast lichamelijke klachten kunt u ook psychische en sociale problemen ervaren. U kunt een beroep doen op de medewerkers van de Dienst Begeleiding en Ondersteuning (DBO). Zij beschikken over veel ervaring en kennis op het gebied van omgaan met kanker en zijn gespecialiseerd in de psychosociale problematiek gerelateerd aan kanker. Uw radiotherapeut of PA kan u verwijzen of u kunt zelf contact opnemen via telefoonnummer Revalidatie Het Antoni van Leeuwenhoek beschouwt ondersteuning, revalidatie en nazorg als een vanzelfsprekend onderdeel van uw medische behandeling. De aanpak is multidiscipiniar. Dat betekent dat er zowel een fysiotherapeut, een maatschappelijk werker, een diëtist of een andere zorgverlener bij de revalidatie betrokken kan zijn. Uw radiotherapeut of PA kan u doorverwijzen. U kunt dit ook zelf aangeven wat uw wensen zijn hieromtrent. Niet-Meer-Roken poli Roken kan het effect van de bestraling verminderen. Het is dan ook zeker aan te raden hiermee te stoppen. Het Antoni van Leeuwenhoek heeft hiervoor een speciale poli: de Niet-Meer-Roken poli. Als u hier behoefte aan heeft, kan uw radiotherapeut of PA een afspraak voor u maken. U kunt ook zelf bellen. De Niet-Meer-Roken poli houdt op maandag spreekuur en is telefonisch bereikbaar via telefoonnummer Op dinsdag tot en met vrijdag kunt u contact opnemen voor een afspraak via telefoonnummer Activiteitenbegeleiding De Glazen Zaal is een ruimte voor creativiteit en bevindt zich op de eerste etage. Het is een rustige, gastvrije ruimte ter ontspanning en inspiratie. Regelmatig vinden hier allerlei activiteiten plaats, waaronder concerten en workshops. Aankondigingen hiervan vindt u in de Glazen Zaal. Onze medewerkers kunnen u laten kennismaken met verschillende creatieve technieken en materialen. Creativiteit kan een belangrijke manier zijn om uw indrukken en ervaringen te verwerken. Ook individuele creatieve therapie is mogelijk, hierin staat het verwerken van uw ziekte centraal. Thuiszorg Voor vragen over thuiszorg kunt u terecht bij het Voorlichtingscentrum. U kunt zich hiervoor uiteraard ook tot uw huisarts wenden. 16

17 HOOFDSTUK 6 WAAR KUNT U MEER INFORMATIE KRIJGEN SPKS: Stichting voor patiënten met kanker aan het spijsverteringskanaal De Stichting voor patiënten met kanker aan het spijsverteringskanaal bevordert het lotgenotencontact, verzamelt en verstrekt inlichtingen over nieuwe ontwikkelingen op medisch en sociaal gebied. De stichting is bereikbaar op werkdagen via NFK, Federatie van Kankerpatiëntenverenigingen. De hulplijn is Het secretariaat is op maandag en donderdag te bereiken op of u mailt naar secretariaat@spks.nl. Voorlichtingscentrum Het Voorlichtingscentrum van het Antoni van Leeuwenhoek vindt u in de centrale hal. Hier is aanvullende informatie te verkrijgen over de verschillende vormen van kanker en de behandelmogelijkheden. Daarnaast zijn in het centrum folders, boeken, brochures en tijdschriften beschikbaar. De folders en brochures zijn gratis. De boeken en tijdschriften zijn niet uitleenbaar. Verder beantwoorden de medewerkers van het Voorlichtingscentrum vragen over het Antoni van Leeuwenhoek en is er informatie over patiëntenverenigingen, psychosociale zorg rond kanker, adressen voor hulpmiddelen, andere instellingen en organisaties. Het Voorlichtingscentrum is op werkdagen geopend van uur en van uur. Ze zijn ook telefonisch beschikbaar op telefoonnummer is Is de lijn bezet, dan kunt u ook een sturen met uw contactgegevens naar belmijterug@nki.nl. U wordt dan zo spoedig mogelijk teruggebeld. KWF Kankerbestrijding KWF Kankerbestrijding heeft een voorlichtingscentrum gevestigd aan de Delflandlaan 17 te Amsterdam. In dit voorlichtingscentrum kunt u tijdschriften en boeken inzien. Het is aan te raden een afspraak te maken als u ook een deskundige wilt spreken. Het KWF-voorlichtingscentrum is op werkdagen geopend van uur. U kunt uw vragen ook stellen via de gratis KWF Kanker Infolijn, Internet De meeste patiënten doen hun uiterste best om zoveel mogelijk informatie over hun ziekte te vergaren. Op het internet is hierover erg veel te vinden. Omdat niet alle informatie op internet even betrouwbaar is, verwijzen wij u graag naar een aantal gerenommeerde sites: www. nfk.nl

18 HOOFDSTUK 7 BETROKKEN BIJ DE KERN VAN KANKER Veel mensen voelen zich om verschillende redenen betrokken bij het Antoni van Leeuwenhoek. Deel uit maken van een groep vrijwilligers of acties op touw zetten om geld in te zamelen voor het Antoni van Leeuwenhoek kan uiting geven aan deze betrokkenheid. Vrijwilligers Veel van onze vrijwilligers tonen hun betrokkenheid door actief te zijn in het ziekenhuis op verschillende gebieden. Zo is hun inbreng zeer gewenst bij bijvoorbeeld het patiëntenvervoer, de ontvangst van patiënten bij verschillende afdelingen, het verzorgen van bloemen, het ondersteunen van het Voorlichtingscentrum, de zondagochtend kerkdiensten, of het schenken van koffie of thee aan patiënten in het ziekenhuis. Alle vrijwilligers binnen het Antoni van Leeuwenhoek zijn van onschatbare waarde voor zowel patiënten als medewerkers. Voor meer informatie kunt u terecht in het Voorlichtingscentrum. Biobank Het kan zijn dat we u vragen of u bloed wil afstaan voor onze Biobank. Dit bloed kan in de toekomst gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek naar onder andere het risico op het krijgen van kanker, naar diagnose of prognose bij behandeling en bij DNA-onderzoek naar afwijkingen in genen. Voor akkoord tekent u een toestemmingsformulier bij de afdeling Bloedafname. Er worden dan twee buisjes bloed afgenomen. Antoni van Leeuwenhoek Foundation Sinds 1913 werkt het Antoni van Leeuwenhoek aan het bestrijden van kanker door middel van patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs. Voor onderzoek naar nieuwe, op maat gemaakte behandelingen van kanker is geld nodig. De Antoni van Leeuwenhoek Foundation werft financiële middelen voor wetenschappelijk kankeronderzoek in het Antoni van Leeuwenhoek. De foundation vormt de schakel tussen gever en onderzoeker. Gevers zijn betrokken personen, bedrijven en andere organisaties die hieraan een bijdrage willen leveren. Betrokkenheid tonen kan op verschillende manieren: onder andere een donatie doen, een actie organiseren, periodiek schenken, vriend worden of via een nalatenschap. De Antoni van Leeuwenhoek Foundation is partner van KWF Kankerbestrijding. Voor meer informatie, kijk op of neem contact op met fondsenwerving@nki.nl of

19 HOOFDSTUK 8 OVER HET ANTONI VAN LEEUWENHOEK Radiotherapie in Amsterdam en Hoofddorp Het Antoni van Leeuwenhoek is gevestigd aan de Plesmanlaan 121, 1066 CX te Amsterdam. Het algemene telefoonnummer is Onze nevenvestiging Radiotherapie in Hoofddorp is gevestigd bij het Spaarne Ziekenhuis. Het adres is Spaarnepoort 1, 2134 TM in Hoofddorp. Onze locatie in Hoofddorp is te bereiken via telefoonnummer Nevenvestiging Hoofddorp Informatie over de bereikbaarheid vindt u op Informatie over de parkeergelegenheid vindt u op onze website Informatie over onze (ver)bouwactiviteiten vindt u op De voorbereidingen op de bestraling, zoals een CT-scan en een voorlichtingsgesprek, vinden plaats in Amsterdam. Na deze voorbereiding ontvangt u een brief met uw eerste bestralingsafspraak. Hierin wordt tevens vermeld of de bestraling plaatsvindt in Amsterdam of in Hoofddorp. Openbaar vervoer Het Antoni van Leeuwenhoek is zeer goed bereikbaar per openbaar vervoer. Op de Johan Huizingalaan, gelegen naast het Antoni van Leeuwenhoek, stoppen tramlijn 2 en bussen 18, 62 en 195. Komt u met de trein, dan kunt u vanaf de stations Bijlmer-Arena, Zuid of RAI de metrolijn 50 nemen, richting Isolatorweg. Vanuit de treinstations Lelylaan en Sloterdijk neemt u de metrolijn 50 richting Gein. U stapt uit bij de Heemstedestraat. Lopend is het dan nog 10 minuten. U kunt ook op tramlijn 2 stappen richting Nieuw Sloten, en een halte meerijden tot de Johan Huizingalaan. Vanaf station Lelylaan is het ook mogelijk om direct naar de Johan Huizingalaan te gaan met bus

20 Taxivervoer en vervoerskostenregeling Uw zorgverzekeraar kan u informeren over een kilometervergoeding als u zelf naar het Antoni van Leeuwenhoek komt, of over de vergoeding als u gebruik wilt maken van een taxi. Krijgt u van uw verzekering een vervoersverklaring, dan kunt u deze laten invullen bij de receptie van de afdeling Radiotherapie. Als u met eigen vervoer komt, bewaar dan uw afsprakenkaart. Aan het eind van de bestralingsbehandeling kunt u uw afsprakenkaart samen met een vervoersverklaring opsturen naar uw zorgverzekeraar. In de centrale hal kunt u zelf een taxi bellen of kunt u een taxi laten oproepen via de receptie. Parkeren Het parkeergebouw voor bezoekers vindt u vanaf de ingang aan de Plesmanlaan na 200 meter aan de rechterkant en vanaf de ingang van de Louwesweg na 500 meter aan de linkerkant. Het parkeergebouw staat aangegeven op de borden als P1. Het Antoni van Leeuwenhoek verzorgt een gratis shuttle service die u van parkeerterrein P1 naar de hoofdingang van ons ziekenhuis brengt en weer terug. De shuttle bus rijdt elke werkdag van tot uur. Op het parkeerterrein vindt u een speciale opstaphalte. De eerste twintig minuten betaalt u niet, elk uur parkeren kost 1,50 Euro en u betaalt maximaal 5,00 Euro. Patiënten met een invalidenkaart kunnen bij de balie een gratis uitrijkaart krijgen. Op het voorterrein bij de hoofdingang zijn een aantal plaatsen gereserveerd voor mindervalide bezoekers. 20

21 Gast-Huis Als de afstand tussen uw woonplaats en het Antoni van Leeuwenhoek groot is en u meerdere malen per week voor behandeling komt, kan het handig zijn om korte tijd in de buurt van het ziekenhuis te verblijven. U kunt dan gebruik maken van het Gast-Huis. Het Gast-Huis bevindt zich naast het ziekenhuis, maar is een opzichzelfstaande organisatie. Het Gast-Huis is een modern ingericht logeerhuis voor patiënten van het Antoni van Leeuwenhoek en hun naasten. Tegen een vergoeding kunt u gebruik van een tweepersoonskamer met badkamer en toilet. In de gemeenschappelijke keuken kunt u zelf uw maaltijden bereiden. Naar behoefte ervaren gasten ook steun aan elkaar of aan de vrijwilligers die er werken. De bestralingsafspraken kunnen in veel gevallen zo geregeld worden dat u op maandag pas later hoeft te komen en op vrijdagochtend weer terug kan naar huis. Voor het reserveren van een kamer kunt u bellen met het management van het Gast- Huis. Zij zijn telefonisch bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 en uur op telefoonnummer Het Gast-Huis bestaat mede dankzij de vele vrijwilligers. Zij zijn elke dag aanwezig van 9.30 tot uur. Zij helpen u op weg in en om het huis. Voor meer informatie gaat u naar Stiltecentrum In de centrale hal van het Antoni van Leeuwenhoek bevindt zich het Stiltecentrum. In de hectiek van het ziekenhuis kan het voor u een welkome plek zijn om tot u zelf te komen. Deze ruimte is toegankelijk voor iedereen die behoefte heeft aan een moment van bezinning. Er is ook een gebedsruimte voor moslims ingericht met een eigen ingang. Het Stiltecentrum is dag en nacht open. Winkel met restauratie In de centrale hal van het ziekenhuis vindt u een winkel van Vermaat met daarbij restauratie en binnenterras. De openingstijden zijn op werkdagen van 8.00 tot uur en in het weekend van tot uur. Internet Er is gratis draadloos internet voor alle bezoekers van het Antoni van Leeuwenhoek. Rolstoelen Bij de hoofdingang en de parkeergarage staan rolstoelen. Voor gebruik heeft u een één euro munt nodig. 21

22 HOOFDSTUK 9 TELEFOONNUMMERS Antoni van Leeuwenhoek Radiotherapie afdeling Radiotherapie van 8.00 tot uur Receptiebalie Voorlichtingslaborant Doktersassistenten Vragen over uw afspraken Paramedisch Hoofd Radiotherapie Hoofddorp Diëtist dagelijks telefonisch spreekuur van tot uur Revalidatie en Begeleiding Niet-Meer-Roken poli geopend op maandag voor het maken van een afspraak Voorlichtingscentrum op werkdagen van 9.00 tot uur en van tot uur Gast-Huis tussen 9.30 en uur voor het reserveren van een kamer tussen 8.00 en uur KWF Kankerbestrijding gratis Kanker Infolijn op werkdagen van 9.00 tot uur Openbaar vervoer Antoni van Leeuwenhoek Foundation

23 DE BELANGRIJKSTE PUNTEN SAMENGEVAT Wij raden u aan om bij de geplande gesprekken iemand mee te nemen. Wilt u deze behandelwijzer meenemen bij het voorlichtingsgesprek? Als er bij u inktlijnen zijn getekend, dan is het belangrijk dat ze nog goed zichtbaar zijn bij de eerste bestraling. Inktlijnen kunnen afgeven op uw kleding. U kunt hierover lezen in hoofdstuk 2. Ongeveer tien kalenderdagen na het maken van de CT-scan start u met uw bestralingen. Hierover ontvangt u thuis bericht. U meldt zich altijd door de streepjescodesticker onder de streepjescodescanner te houden, die aan de paal bij het begin van de afdeling staat. Op het scherm leest u op welk bestralingstoestel u wordt bestraald. U kunt plaatsnemen in de wachtruimte bij het bestralingstoestel. U wordt opgehaald uit de wachtruimte door een radiotherapeutisch laborant en naar de kleedkamer gebracht. Wilt u een vestje of t-shirt meenemen dat u na het ontkleden van uw bovenlichaam even aan kunt doen? Voor de controleafspraak, afspraken met diëtist of voor het prikken van bloed, meldt u zich bij de balie van de doktersassistenten. Vanaf donderdag liggen uw afspraken voor de week erop klaar bij de receptie. Bent u bekend met de eventuele bijwerkingen? U kunt hierover lezen in hoofdstuk 4. Uw radiotherapeut of PA kan u hier meer over vertellen. Bij chemoradiatie is het belangrijk dat u veel drinkt. Aan de radiotherapeutisch laboranten bij het bestralingstoestel kunt u vragen of uw begeleider mee mag. Wilt u uw kaart met streepjescode en afspraken meenemen de bestralingsruimte in? De radiotherapeutisch laboranten kunnen deze dan controleren. Het is belangrijk dat u tijdens de bestralingen stilligt. De tijd dat u in de bestralingsruimte bent is ongeveer 15 minuten.

24 Antoni van Leeuwenhoek, afdeling Radiotherapie Postbus BE Amsterdam Bezoekadres Amsterdam Plesmanlaan CX Amsterdam t Bezoekadres Hoofddorp Spaarnepoort TM Hoofddorp t september

RADIOTHERAPIE BIJ HUIDKANKER EN OPPERVLAKKIG GELEGEN TUMOREN. Antoni van Leeuwenhoek

RADIOTHERAPIE BIJ HUIDKANKER EN OPPERVLAKKIG GELEGEN TUMOREN. Antoni van Leeuwenhoek RADIOTHERAPIE BIJ HUIDKANKER EN OPPERVLAKKIG GELEGEN TUMOREN Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij huidkanker en oppervlakkig gelegen tumoren 4 Hoofdstuk 2 Uw behandeling

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ HERSENTUMOREN. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker.

RADIOTHERAPIE BIJ HERSENTUMOREN. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. RADIOTHERAPIE BIJ HERSENTUMOREN Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. INHOUD Persoonlijke gegevens 3 Bestralingsschema 3 1 Hersentumoren en radiotherapie 4 Waarom bestraling? 4 Bestraling

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ SLOKDARMKANKER

RADIOTHERAPIE BIJ SLOKDARMKANKER RADIOTHERAPIE BIJ SLOKDARMKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij Slokdarmkanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 7 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BEHANDELWIJZER. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker.

RADIOTHERAPIE BEHANDELWIJZER. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. RADIOTHERAPIE BEHANDELWIJZER Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. INHOUD Persoonlijke gegevens 3 Bestralingsschema 3 1 Kanker en radiotherapie 4 Waarom bestraling? 4 Uitwendige bestraling

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ HERSENTUMOREN. Antoni van Leeuwenhoek

RADIOTHERAPIE BIJ HERSENTUMOREN. Antoni van Leeuwenhoek RADIOTHERAPIE BIJ HERSENTUMOREN Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij hersentumoren 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER

RADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER RADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. INHOUD Persoonlijke gegevens 3 Bestralingsschema 3 1 Prostaatkanker en radiotherapie 4 Waarom bestraling? 4 Uitwendige

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ ANUSKANKER. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker.

RADIOTHERAPIE BIJ ANUSKANKER. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. RADIOTHERAPIE BIJ ANUSKANKER Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. INHOUD Persoonlijke gegevens 3 Bestralingsschema 3 1 Anuskanker en radiotherapie Waarom bestraling? Uitwendige bestraling

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij gynaecologische kanker. Uw behandelwijzer

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij gynaecologische kanker. Uw behandelwijzer Patiënteninformatie Radiotherapie bij gynaecologische kanker Uw behandelwijzer Inhoud 1 1 2 3 4 Persoonlijke gegevens Bestralingsschema Gynaecologische kanker en radiotherapie Uitwendige bestraling Waarom

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ BOTUITZAAIINGEN

RADIOTHERAPIE BIJ BOTUITZAAIINGEN RADIOTHERAPIE BIJ BOTUITZAAIINGEN Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. RADIOTHERAPIE BIJ BOTUITZAAIINGEN Door een tumor, of uitzaaiingen hiervan, kunt u klachten als pijn of bloedingen ervaren.

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij longkanker. Uw behandelwijzer

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij longkanker. Uw behandelwijzer Patiënteninformatie Radiotherapie bij longkanker Uw behandelwijzer Inhoud 1 1 2 3 4 Persoonlijke gegevens Bestralingsschema Longkanker en radiotherapie Waarom bestraling? Uitwendige bestraling Stereotactische

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij slokdarmkanker. Uw behandelwijzer

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij slokdarmkanker. Uw behandelwijzer Patiënteninformatie Radiotherapie bij slokdarmkanker Uw behandelwijzer Inhoud 1 1 2 3 4 Persoonlijke gegevens Bestralingsschema Slokdarmkanker en radiotherapie Waarom bestraling? Uitwendige bestraling

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ LONGKANKER. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker.

RADIOTHERAPIE BIJ LONGKANKER. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. RADIOTHERAPIE BIJ LONGKANKER Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. INHOUD Persoonlijke gegevens 3 Bestralingsschema 3 1 Longkanker en radiotherapie 4 Waarom bestraling? 4 Uitwendige bestraling

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Radiotherapie. Uw behandelwijzer

Patiënteninformatie. Radiotherapie. Uw behandelwijzer Patiënteninformatie Radiotherapie Uw behandelwijzer Inhoud 1 1 2 3 4 5 Persoonlijke gegevens Bestralingsschema Kanker en radiotherapie Waarom bestraling? Uitwendige bestraling Met wie heeft u te maken?

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ HOOFDHALSKANKER

RADIOTHERAPIE BIJ HOOFDHALSKANKER RADIOTHERAPIE BIJ HOOFDHALSKANKER Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. INHOUD 2 Persoonlijke gegevens 3 Bestralingsschema 3 1 Hoofdhalskanker en radiotherapie 4 Waarom bestraling? 4 Uitwendige

Nadere informatie

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie, voorafgaand aan een operatie van

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ GYNAECOLOGISCHE KANKER. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker.

RADIOTHERAPIE BIJ GYNAECOLOGISCHE KANKER. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. RADIOTHERAPIE BIJ GYNAECOLOGISCHE KANKER Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. INHOUD Persoonlijke gegevens 3 Bestralingsschema 3 1 Gynaecologische kanker en radiotherapie 4 Waarom bestraling?

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ GYNAECOLOGISCHE KANKER. Antoni van Leeuwenhoek

RADIOTHERAPIE BIJ GYNAECOLOGISCHE KANKER. Antoni van Leeuwenhoek RADIOTHERAPIE BIJ GYNAECOLOGISCHE KANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij gynaecologische kanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 7 Hoofdstuk 3 Uw

Nadere informatie

Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie

Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie Radiotherapie Medische Oncologie Curatieve chemoradiotherapie Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie Radiotherapie Medische Oncologie Inleiding Na verschillende onderzoeken

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER (ENDELDARMKANKER)

RADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER (ENDELDARMKANKER) RADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER (ENDELDARMKANKER) Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. INHOUD Persoonlijke gegevens 3 Bestralingsschema 3 1 Rectumkanker en radiotherapie 4 Waarom bestraling?

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE. Antoni van Leeuwenhoek

RADIOTHERAPIE. Antoni van Leeuwenhoek RADIOTHERAPIE Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk 9 Hoofdstuk 4 Bijwerkingen

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ HUIDKANKER. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker.

RADIOTHERAPIE BIJ HUIDKANKER. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. RADIOTHERAPIE BIJ HUIDKANKER Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. INHOUD Persoonlijke gegevens 3 Bestralingsschema 3 1 Radiotherapie bij huidkanker 4 Waarom bestraling? 4 Uitwendige bestraling

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ BLAASKANKER. Antoni van Leeuwenhoek

RADIOTHERAPIE BIJ BLAASKANKER. Antoni van Leeuwenhoek RADIOTHERAPIE BIJ BLAASKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij blaaskanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij hersentumoren. Uw behandelwijzer

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij hersentumoren. Uw behandelwijzer Patiënteninformatie Radiotherapie bij hersentumoren Uw behandelwijzer Inhoud 1 Het Antoni van Leeuwenhoek - Uw behandelwijzer 1 2 3 4 5 Persoonlijke gegevens Bestralingsschema Hersentumoren en radiotherapie

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ LONGKANKER. Antoni van Leeuwenhoek

RADIOTHERAPIE BIJ LONGKANKER. Antoni van Leeuwenhoek RADIOTHERAPIE BIJ LONGKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 8 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk 11 Hoofdstuk

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ BORSTKANKER. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker.

RADIOTHERAPIE BIJ BORSTKANKER. Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. RADIOTHERAPIE BIJ BORSTKANKER Antoni van Leeuwenhoek. Zorg in de kern van kanker. INHOUD 2 Persoonlijke gegevens 3 Bestralingsschema 3 1 Borstkanker en radiotherapie 4 Waarom bestraling? 4 Uitwendige bestraling

Nadere informatie

De gang van zaken op de afdeling radiotherapie

De gang van zaken op de afdeling radiotherapie Radiotherapie Patiënteninformatie De gang van zaken op de afdeling radiotherapie U ontvangt deze informatie, omdat wij u graag meer vertellen over onze afdeling radiotherapie, de behandelingen die wij

Nadere informatie

Palliatieve bestralingsbehandeling

Palliatieve bestralingsbehandeling Kanker Instituut U bent door uw behandelend arts voor een korte palliatieve bestralingsbehandeling naar de Polikliniek Palliatieve Radiotherapie doorverwezen. Het doel van deze bestraling is het verminderen

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ BORSTKANKER. Antoni van Leeuwenhoek.

RADIOTHERAPIE BIJ BORSTKANKER. Antoni van Leeuwenhoek. RADIOTHERAPIE BIJ BORSTKANKER Antoni van Leeuwenhoek. HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij borstkanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 7 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk

Nadere informatie

Radiotherapie bij borstkanker

Radiotherapie bij borstkanker Radiotherapie bij borstkanker In deze folder leest u meer over bestraling bij de behandeling van borstkanker. Deze informatie ontvangt u als aanvulling op de algemene informatie over radiotherapie. Uw

Nadere informatie

Radiotherapie. Inwendige bestraling bij slokdarmkanker

Radiotherapie. Inwendige bestraling bij slokdarmkanker Radiotherapie Inwendige bestraling bij slokdarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u slokdarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt, heeft met u besproken dat inwendige

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER. Antoni van Leeuwenhoek

RADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER. Antoni van Leeuwenhoek RADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij rectumkanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij Rectumkanker (endeldarmkanker) Uw behandelwijzer

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij Rectumkanker (endeldarmkanker) Uw behandelwijzer Patiënteninformatie Radiotherapie bij Rectumkanker (endeldarmkanker) Uw behandelwijzer Inhoud 1 1 2 3 4 Persoonlijke gegevens Bestralingsschema Rectumkanker (endeldarmkanker) en radiotherapie Uitwendige

Nadere informatie

Behandelwijzer Locatie Deventer. De inwendige bestralingsbehandeling (HDR) Slokdarmkanker

Behandelwijzer Locatie Deventer. De inwendige bestralingsbehandeling (HDR) Slokdarmkanker Behandelwijzer Locatie Deventer De inwendige bestralingsbehandeling (HDR) Slokdarmkanker 2 Behandelwijzer locatie Deventer Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 De voorbereidingen 8 3 De bestraling 9 4 Bijwerkingen

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij borstkanker. Uw behandelwijzer

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij borstkanker. Uw behandelwijzer Patiënteninformatie Radiotherapie bij borstkanker Uw behandelwijzer Inhoud 1 1 2 3 4 5 Persoonlijke gegevens Bestralingsschema Borstkanker en radiotherapie Waarom bestraling? Uitwendige bestraling Met

Nadere informatie

Radiotherapie. Radiotherapie bij borstkanker

Radiotherapie. Radiotherapie bij borstkanker Radiotherapie Radiotherapie bij borstkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u borstkanker vastgesteld. U bent voor de bestralingsbehandeling verwezen naar de afdeling Radiotherapie

Nadere informatie

2 Wat is radiotherapie 4. 3 Waarom radiotherapie 4. 4 Voorbereiding op de behandeling CT-scan Masker 6. 5 Bestraling 7

2 Wat is radiotherapie 4. 3 Waarom radiotherapie 4. 4 Voorbereiding op de behandeling CT-scan Masker 6. 5 Bestraling 7 Radiotherapie 2 Inhoud Pagina 1 Inleiding 4 2 Wat is radiotherapie 4 3 Waarom radiotherapie 4 4 Voorbereiding op de behandeling 5 4.1 CT-scan 5 4.2 Masker 6 5 Bestraling 7 6 Bijwerkingen 8 6.1 Huidproblemen

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER

RADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER RADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij Prostaatkanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in

Nadere informatie

Stereotactische Radiotherapie van de hersenen

Stereotactische Radiotherapie van de hersenen Stereotactische Radiotherapie van de hersenen Informatie voor patiënten F0752-4510 september 2008 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411,

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER

RADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER RADIOTHERAPIE BIJ PROSTAATKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij Prostaatkanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in

Nadere informatie

Radiotherapie. Uitwendige bestraling eventueel met inwendige bestraling bij slokdarmkanker

Radiotherapie. Uitwendige bestraling eventueel met inwendige bestraling bij slokdarmkanker Radiotherapie Uitwendige bestraling eventueel met inwendige bestraling bij slokdarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u slokdarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt,

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel RADIOTHERAPIE PROSTAATKANKER INHOUD Wat is radiotherapie eigenlijk?...3 Uitwendige bestraling...3 Inwendige bestraling...5 Gang van zaken...7 Eerste

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER. Antoni van Leeuwenhoek

RADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER. Antoni van Leeuwenhoek RADIOTHERAPIE BIJ RECTUMKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij rectumkanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij anuskanker. Uw behandelwijzer

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij anuskanker. Uw behandelwijzer Patiënteninformatie Radiotherapie bij anuskanker Uw behandelwijzer Inhoud 1 1 2 3 4 Persoonlijke gegevens Bestralingsschema Anuskanker en radiotherapie Uitwendige bestraling Waarom bestraling? Bestraling

Nadere informatie

Kanker in het hoofd-halsgebied

Kanker in het hoofd-halsgebied Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Keel- Neus- en Oorheelkunde Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 10-2015-6094 Geachte... U heeft een bezoek gebracht

Nadere informatie

Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. De inwendige bestraling van de blaas

Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. De inwendige bestraling van de blaas Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede Bestralingsbehandeling De inwendige bestraling van de blaas Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 De voorbereidingen 6 3 De bestraling 8 4 Bijwerkingen 10 5 Nazorg 11 2 Behandelwijzer

Nadere informatie

9.1 Chemotherapie na een operatie bij borstkanker

9.1 Chemotherapie na een operatie bij borstkanker 9.1 Chemotherapie na een operatie bij borstkanker Uw behandelend chirurg heeft in overleg met u en de internist-oncoloog (internist gespecialiseerd in de behandeling van kanker), besloten om na uw operatie

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij hoofdhalskanker. Uw behandelwijzer

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij hoofdhalskanker. Uw behandelwijzer Patiënteninformatie Radiotherapie bij hoofdhalskanker Uw behandelwijzer Inhoud 1 2 3 4 Persoonlijke gegevens Bestralingsschema Hoofdhalskanker en radiotherapie Waarom bestraling? Uitwendige bestraling

Nadere informatie

Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden.

Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden. MAAGKANKER 17852 Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden. Maagkanker is een kwaadaardige tumor in de maag, het wordt ook wel maagcarcinoom

Nadere informatie

Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. De inwendige bestraling van de anus

Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. De inwendige bestraling van de anus Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede Bestralingsbehandeling De inwendige bestraling van de anus Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 De voorbereidingen 6 3 De bestraling 8 4 Bijwerkingen 10 5 Nazorg 11 2 Behandelwijzer

Nadere informatie

CT-scan met contrastvloeistof

CT-scan met contrastvloeistof Radiotherapie CT-scan met contrastvloeistof www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl RTH016 / CT-scan met contrastvloeistof / 06-02-2014 2 CT-scan

Nadere informatie

Stereotactische bestraling bij uitzaaiingen in de wervelkolom

Stereotactische bestraling bij uitzaaiingen in de wervelkolom Stereotactische bestraling bij uitzaaiingen in de wervelkolom In deze folder leest u meer over stereotactische bestraling (radiotherapie) bij de behandeling van uitzaaiingen in de wervelkolom (wervelmetastasen).

Nadere informatie

Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. Huidtumoren. Esteya

Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. Huidtumoren. Esteya Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede Bestralingsbehandeling Huidtumoren Esteya 2 Behandelwijzer locatie Arnhem/Ede Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Uw eerste bezoek 7 3 De voorbereiding 8 4 De bestraling 9 5

Nadere informatie

Radiotherapie. Inwendige bestraling van de vagina

Radiotherapie. Inwendige bestraling van de vagina Radiotherapie Inwendige bestraling van de vagina Radiotherapie Inleiding Na overleg met u, is door uw radiotherapeut-oncoloog en gynaecoloog besloten u verder te behandelen met inwendige bestraling. Soms

Nadere informatie

Stereotactische Radiochirurgie

Stereotactische Radiochirurgie Radiotherapie Stereotactische Radiochirurgie Eenmalige bestraling van een aandoening in het hoofd Universitair Medisch Centrum Groningen Hanzeplein 1 Postbus 30 001, 9700 rb Groningen www.umcg.nl Patiënteninformatie

Nadere informatie

Bestraling ter voorkoming van verkalkingen bij een heupprothese

Bestraling ter voorkoming van verkalkingen bij een heupprothese Bestraling ter voorkoming van verkalkingen bij een heupprothese Doel van de behandeling In overleg met de arts heeft u besloten voor een heupprothese. Na deze operatie kunnen kalkafzettingen ontstaan

Nadere informatie

Radiotherapie. Preoperatieve chemoradiotherapie. endeldarmkanker

Radiotherapie. Preoperatieve chemoradiotherapie. endeldarmkanker Radiotherapie Preoperatieve chemoradiotherapie bij endeldarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u endeldarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt, heeft met u besproken

Nadere informatie

H.327280.0116. Inbrengen van een PEGsonde

H.327280.0116. Inbrengen van een PEGsonde H.327280.0116 Inbrengen van een PEGsonde 2 Inleiding Uw arts heeft met u besproken dat er binnenkort bij u (of uw familielid) een voedingssonde via de buikwand wordt geplaatst. Dit noemen we een PEG-sonde.

Nadere informatie

Stereotactische Radiotherapie

Stereotactische Radiotherapie Stereotactische Radiotherapie Bestraling van hersenmetastasen RADIOTHERAPEUTISCH INSTITUUT FRIESLAND Inhoudsopgave Inleiding Inleiding 3 Stereotactische radiotherapie 4 Binnenkort ondergaat u een stereotactische

Nadere informatie

Inwendige bestraling van de slokdarm

Inwendige bestraling van de slokdarm Inwendige bestraling van de slokdarm RADIOTHERAPEUTISCH INSTITUUT FRIESLAND Inhoudsopgave Inleiding Inleiding Geachte heer/mevrouw, Het eerste bezoek aan het RIF Deze folder geeft informatie over inwendige

Nadere informatie

9.1 Chemotherapie voorafgaand aan de operatie bij borstkanker

9.1 Chemotherapie voorafgaand aan de operatie bij borstkanker 9.1 Chemotherapie voorafgaand aan de operatie bij borstkanker Uw behandelend chirurg heeft na overleg met de internist-oncoloog (internist gespecialiseerd in de behandeling van kanker) en in overleg met

Nadere informatie

Radiotherapie. Preoperatieve radiotherapie bij endeldarmkanker

Radiotherapie. Preoperatieve radiotherapie bij endeldarmkanker Radiotherapie Preoperatieve radiotherapie bij endeldarmkanker Radiotherapie Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u endeldarmkanker vastgesteld. De arts die u behandelt, heeft met u besproken

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij prostaatkanker. Uw behandelwijzer

Patiënteninformatie. Radiotherapie. bij prostaatkanker. Uw behandelwijzer Patiënteninformatie Radiotherapie bij prostaatkanker Uw behandelwijzer Inhoud 1 1 2 3 Persoonlijke gegevens Bestralingsschema Prostaatkanker en radiotherapie Waarom bestraling? Uitwendige bestraling Met

Nadere informatie

Bestraling prostaatkanker

Bestraling prostaatkanker Bestraling prostaatkanker Informatie voor patiënten Zoals u van uw uroloog heeft vernomen, is bij u prostaatkanker ontdekt. Het vooronderzoek heeft gelukkig geen afwijkingen getoond die op uitzaaiingen

Nadere informatie

Kanker in het hoofd-halsgebied

Kanker in het hoofd-halsgebied Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Mond-, Kaak-, Aangezichtschirurgie Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 09-2015-6212 Geachte... U heeft een bezoek

Nadere informatie

Behandelwijzer Locatie Deventer. Bestralingsbehandeling. Leverkanker Stereotactische behandeling

Behandelwijzer Locatie Deventer. Bestralingsbehandeling. Leverkanker Stereotactische behandeling Behandelwijzer Locatie Deventer Bestralingsbehandeling Leverkanker Stereotactische behandeling Inhoudsopgave 3.1 Inleiding 3 3.2 Uw eerste bezoek 4 3.3 De voorbereiding 5 3.4 De bestraling 8 3.5 Bijwerkingen

Nadere informatie

Radiotherapie bij (voorstadium van) borstkanker

Radiotherapie bij (voorstadium van) borstkanker Radiotherapie Radiotherapie bij (voorstadium van) borstkanker Inleiding Na verschillende onderzoeken is bij u borstkanker of een voor stadium van borstkanker (DCIS) vastgesteld. U bent voor de bestralingsbehandeling

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE onderdeel RADIOTHERAPIE COLONCARE INHOUDSOPGAVE Algemene informatie... 3 Het ARTI... 3 Wat is radiotherapie?... 3 Het eerste contact met het ARTI... 4 Adresgegevens

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ BORSTKANKER. Antoni van Leeuwenhoek

RADIOTHERAPIE BIJ BORSTKANKER. Antoni van Leeuwenhoek RADIOTHERAPIE BIJ BORSTKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij borstkanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 7 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk

Nadere informatie

Uitwendige bestraling bij prostaatkanker

Uitwendige bestraling bij prostaatkanker Uitwendige bestraling bij prostaatkanker In deze folder leest u meer over radiotherapie (bestraling) bij de behandeling van prostaatkanker. Deze informatie ontvangt u als aanvulling op de algemene informatie

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ ANUSKANKER. Antoni van Leeuwenhoek

RADIOTHERAPIE BIJ ANUSKANKER. Antoni van Leeuwenhoek RADIOTHERAPIE BIJ ANUSKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij anuskanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 6 Hoofdstuk 3 Uw behandeling in de praktijk

Nadere informatie

Radiotherapie. Inwendige bestraling van de baarmoederhals

Radiotherapie. Inwendige bestraling van de baarmoederhals Radiotherapie Inwendige bestraling van de baarmoederhals Radiotherapie Inleiding Na overleg met u, is door uw radiotherapeut-oncoloog en gynaecoloog besloten u verder te behandelen met inwendige bestraling.

Nadere informatie

Waar kunt u terecht als u kanker hebt?

Waar kunt u terecht als u kanker hebt? Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Waar kunt u terecht als u kanker hebt? z Er is kanker bij u geconstateerd. Als gevolg van uw ziekte kunt u te maken krijgen met

Nadere informatie

Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. De inwendige bestraling van de baarmoeder

Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. De inwendige bestraling van de baarmoeder Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede Bestralingsbehandeling De inwendige bestraling van de baarmoeder Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 De voorbereidingen 6 3 De bestraling 8 4 Bijwerkingen 10 5 Nazorg 11 2 Behandelwijzer

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ HOOFD-HALSKANKER

RADIOTHERAPIE BIJ HOOFD-HALSKANKER RADIOTHERAPIE BIJ HOOFD-HALSKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij hoofd-halskanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 7 Hoofdstuk 3 Uw behandeling

Nadere informatie

BESTRALING PROSTAATKANKER

BESTRALING PROSTAATKANKER BESTRALING PROSTAATKANKER 1064 Inleiding Zoals u van uw uroloog heeft vernomen, is bij u prostaatkanker ontdekt. Het voornemen bestaat om uw prostaatkanker te behandelen met een inwendige of uitwendige

Nadere informatie

H.64920.1014. Onderzoek van de maag (Gastroscopie)

H.64920.1014. Onderzoek van de maag (Gastroscopie) H.64920.1014 Onderzoek van de maag (Gastroscopie) 1 Inleiding Uw arts heeft u voorgesteld om bij u een maagonderzoek (gastroscopie) te doen. U krijgt een gastroscopie om meer te weten te komen over de

Nadere informatie

Hyperthermie in hoofd-/halsgebied

Hyperthermie in hoofd-/halsgebied Kanker Instituut U heeft van uw behandelend arts gehoord dat u een behandeling met hyperthermie (warmtebehandeling) krijgt. Voorafgaand aan de eerste hyperthermie-behandeling heeft u een gesprek met een

Nadere informatie

Waar kunt u terecht als u kanker hebt?

Waar kunt u terecht als u kanker hebt? Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Waar kunt u terecht als u kanker hebt? z Vragen? 1 Er is kanker bij u geconstateerd. Als gevolg van uw ziekte kunt u te maken

Nadere informatie

Inwendige bestraling slokdarm (Brachytherapie)

Inwendige bestraling slokdarm (Brachytherapie) Inwendige bestraling slokdarm (Brachytherapie) In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot het plaatsen van een sonde in uw slokdarm en aansluitend een behandeling met bestraling. Hiervoor

Nadere informatie

Meestal worden in dezelfde operatie ook klieren uit de oksel verwijderd. Er zijn hierbij twee verschillende operaties mogelijk.

Meestal worden in dezelfde operatie ook klieren uit de oksel verwijderd. Er zijn hierbij twee verschillende operaties mogelijk. 3.3 Borstsparende behandeling Bij een borstsparende operatie wordt een tumor ruim uit de borst verwijderd terwijl de borst zelf behouden kan worden. Een borstsparende operatie is alleen mogelijk als de

Nadere informatie

Dagbehandeling oncologie

Dagbehandeling oncologie Dagbehandeling oncologie Wat u moet weten mca.nl Inhoudsopgave 1. Dagbehandeling oncologie 2. Verpleegkundig spreekuur 3. Bloeduitslagen 4. Telefonisch consult 5. De verpleegkundige zorg 6. Uw verblijf

Nadere informatie

Stereotactische Radiotherapie van de long, organen in de buik of de rug

Stereotactische Radiotherapie van de long, organen in de buik of de rug Stereotactische Radiotherapie van de long, organen in de buik of de rug Informatie voor patiënten F0753-4510 september 2008 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester

Nadere informatie

de bestralingsbehandeling longkanker stereotactische bestraling

de bestralingsbehandeling longkanker stereotactische bestraling longkanker stereotactische bestraling 2.1 Inleiding en behandelschema Uw arts in het ziekenhuis heeft bij u kanker in de longen vastgesteld en heeft u voor een stereotactische bestralingsbehandeling doorverwezen

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel RADIOTHERAPIE. Radiotherapie Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE onderdeel RADIOTHERAPIE COLONCARE INHOUDSOPGAVE Algemene informatie... 3 De groep Arnhem/Ede... 3 Wat is radiotherapie?... 3 Het eerste contact met de groep...

Nadere informatie

Polikliniek Heelkunde

Polikliniek Heelkunde Polikliniek Heelkunde U bent verwezen naar de polikliniek Heelkunde van het Radboudumc. Bijzonderheden over de gang van zaken worden in deze folder beschreven. Als u na het lezen nog vragen heeft kunt

Nadere informatie

Borstsparende operatie bij borstkanker

Borstsparende operatie bij borstkanker Chirurgie Borstsparende operatie bij borstkanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hoe ontstaat kanker?... 3 Voorbereiding op de operatie... 4 De opname... 4 De operatie... 4 Na de operatie... 5 Mogelijke

Nadere informatie

Inwendige bestraling bij baarmoederhalskanker

Inwendige bestraling bij baarmoederhalskanker Radiotherapie Inwendige bestraling bij baarmoederhalskanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Pre-operatieve screening en anesthesie... 3 De behandeling... 4 Verdoving... 4 Inbrengen van de blaaskathether

Nadere informatie

Polikliniek Plastische Chirurgie handchirurgie, reconstructieve en esthetische chirurgie

Polikliniek Plastische Chirurgie handchirurgie, reconstructieve en esthetische chirurgie Polikliniek Plastische Chirurgie handchirurgie, reconstructieve en esthetische chirurgie In overleg met uw behandelend arts heeft u een afspraak gemaakt op de polikliniek Plastische Chirurgie van het

Nadere informatie

Bestraling van de maag, milt of pancreas Informatie voor patiënten

Bestraling van de maag, milt of pancreas Informatie voor patiënten Bestraling van de maag, milt of pancreas Informatie voor patiënten Inhoud Voorwoord... 3 1. De CT-simulatie... 4 2. De bestraling... 5 3. Mogelijke nevenwerkingen en advies... 6 3.1 Vermoeidheid... 6 3.2

Nadere informatie

Soms vindt de patholoog, die het weefsel onderzoekt, dat niet al het tumorweefsel is verwijderd. Er volgt dan een tweede operatie.

Soms vindt de patholoog, die het weefsel onderzoekt, dat niet al het tumorweefsel is verwijderd. Er volgt dan een tweede operatie. Borstsparende operatie In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten om een borstsparende operatie te ondergaan ter behandeling van een tumor in uw borst. Het doel van de operatie is om het tumorweefsel

Nadere informatie

Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. De inwendige bestraling van de slokdarm

Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede. Bestralingsbehandeling. De inwendige bestraling van de slokdarm Behandelwijzer Locatie Arnhem/Ede Bestralingsbehandeling De inwendige bestraling van de slokdarm 2 Behandelwijzer locatie Arnhem/Ede Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 De voorbereidingen 6 3 De bestraling 8

Nadere informatie

Endo-echografie EUS. Functieafdeling 2 Locatie Veldhoven

Endo-echografie EUS. Functieafdeling 2 Locatie Veldhoven Endo-echografie EUS Functieafdeling 2 Locatie Veldhoven Op... dag, om... :... uur verwachten wij u op de functieafdeling 2 van Máxima Medisch Centrum, locatie Veldhoven. U vindt functieafdeling 2 op de

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE BIJ HOOFD-HALSKANKER

RADIOTHERAPIE BIJ HOOFD-HALSKANKER RADIOTHERAPIE BIJ HOOFD-HALSKANKER Antoni van Leeuwenhoek HOOFDSTUK INHOUD 1 Hoofdstuk 1 Radiotherapie bij hoofd-halskanker 4 Hoofdstuk 2 Voor de behandeling van start gaat 7 Hoofdstuk 3 Uw behandeling

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE bij endeldarmkanker

RADIOTHERAPIE bij endeldarmkanker RADIOTHERAPIE bij endeldarmkanker 2 RADIOTHERAPIE bij endeldarmkanker (rectumcarcinoom) Geconfronteerd worden met endeldarmkanker brengt veel vragen en onzekerheden met zich mee. Via deze brochure proberen

Nadere informatie

Behandeling op de afdeling Radiotherapie; informatie voor tieners

Behandeling op de afdeling Radiotherapie; informatie voor tieners Behandeling op de afdeling Radiotherapie; informatie voor tieners Inleiding In dit boekje lees je over wat je allemaal kunt verwachten als je voor behandeling naar de afdeling radiotherapie komt. Even

Nadere informatie

Echo-endoscopie van het maagdarmkanaal

Echo-endoscopie van het maagdarmkanaal Echo-endoscopie van het maagdarmkanaal Informatie voor patiënten F0941-4380 maart 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam

Nadere informatie

elektrische cardioversie (ECV)

elektrische cardioversie (ECV) patiënteninformatie elektrische cardioversie (ECV) U heeft een hartritmestoornis en u komt binnenkort naar het OLVG voor een elektrocardioversie (ECV). Bij deze behandeling proberen we het ritme van het

Nadere informatie

Methionine lichaamsscan met diagnostische CT

Methionine lichaamsscan met diagnostische CT Nucleaire Geneeskunde en Moleculaire Beeldvorming (NGMB) Methionine lichaamsscan met diagnostische CT Datum Tijdstip Nucleaire Geneeskunde en Moleculaire Beeldvorming (NGMB) Door uw behandelend arts is

Nadere informatie

CT-onderzoek van het hart (Cardiale-CT)

CT-onderzoek van het hart (Cardiale-CT) CT-onderzoek van het hart (Cardiale-CT) CT-onderzoek hart U wordt verwacht op: Op. dag, datum..... om. uur Wij vragen u zich, 10 minuten vóór het onderzoek, te melden bij de balie bij de afdeling radiologie,

Nadere informatie