Uitgebreide inhoudstafel

Transcriptie

1 Uitgebreide inhoudstafel Beknopte inhoudstafel 5 Uitgebreide inhoudstafel 7 Woord vooraf 15 H. Crevits Inleiding 17 G. Gonsaeles & J. Coppens 1. Haat en liefde in de Scheldemond: de aanzet voor het Maritiem Symposium Vijftien jaar Maritiem Symposium: gespreksstof in overvloed Grensoverschrijdende thematiek in de Scheldemonding Nieuwe uitdagingen voor de Scheldemondhavens Ontwikkelingen inzake internationaal zeevervoer Een blij weerzien Deel 1 Grensoverschrijdende samenwerking in de Scheldemonding? Deel 2 Scheldemondhavens in een concurrerende logistieke omgeving Deel 3 Recente evoluties inzake internationaal zeevervoer 27 deel 1. GRENSOVERSCHRIJDENDE SAMENWERKING IN DE SCHELDEMONDING? 29 I Juridische context van scheepvaartverkeer op de Westerschelde: oude wijn in nieuwe vaten? 31 E. Somers 1. Inleiding Het Scheidingsverdrag van 19 april Ontstaan en achtergrond Basisbeginselen van het Verdrag betreffende de Schelde Het onderhoud van de vaargeulen Basisprincipe Interpretatieverschillen Onderhouden of verbeteren Verdiepingswerken Recente verdragsrechtelijke ontwikkelingen De Scheldeverdragen van Nieuwe moeilijkheden Samenwerking 45 Maklu 7

2 met have, goed & schip over de schelde 4.3. Nautisch beheer Loodsgeldtarieven Conclusie Bibliografie en relevante literatuur 48 II De lichtjes van de Schelde: een globale verkenning van enige veranderingen inzake de veilige en vlotte scheepvaart in het Schelde-estuarium in een periode van 120 jaren 49 J.W.P. Prins 1. Inleiding Het verschil tussen de zeekaart van 1892 en van Het Verlichtingsverdrag van Het Walradarverdrag van 1978 / Nieuwe hulpmiddelen bij scheepvaartbegeleiding en navigatie Ontwikkeling in scheepsgrootte, vaarbewegingen en diepgang ( ) Conclusie: de Lichtjes van de Schelde Bibliografie en relevante literatuur 68 III Van stille wateren en diepe gronden in de Lage Landen: een historische schets van de andere waterwegen 71 W.T. van Gelder & O.C. Rosier 1. Inleiding De Schelde Voorns Kanaal, Nieuwe Waterweg, Noordhollandsch Kanaal en Noordzeekanaal Voorns Kanaal Nieuwe Waterweg Noordhollandsch Kanaal Noordzeekanaal Beschouwing Bibliografie en relevante literatuur 81 IV Scheepvaartverkeer naar de Scheldemondhavens vanuit een Vlaams perspectief 83 F. Rome & J.-P. Merckx 1. Inleiding De haven van Gent wordt Scheldemondhaven De Westerschelde als drukbevaren rivier De Scheldemondhavens in de Hamburg-Le Havre range en de Rotterdam-Duinkerke range Toegevoegde waarde en werkgelegenheid 88 8 Maklu

3 Uitgebreide inhoudstafel 6. Samenwerking tussen havens Conclusie Bibliografie en relevante literatuur 91 V Ruimtelijke economie in de havens: vechten tegen de bierkaai? 93 G. Allaert 1. Scheldemondhavens, motoren van de Vlaamse (regionale) economie Een overzicht van de economische kracht van de Scheldemondhavens De haven, een uitstekende Logistiek Economische Omgeving (LEO) Ruimtelijke logistiek als kader voor de discussie Vlaanderen logistieke draaischijf binnen Europa Spatial Logistics als kader Ervaringen van bedrijven met Spatial Logistics Pleidooi voor een veerkrachtig, robuust Scheldemondplan Bibliografie en relevante literatuur 103 deel 2. SCHELDEmondHAVENS IN EEN CONCURRERENDE LOGISTIEKE OMGEVING 105 I Scheldehavens in een Europese context Over de invloed van globalisering en Europeanisering op havenbeheer 107 P. Verhoeven 1. Inleiding Size matters De ingenieurscultuur van moderne havens Living Apart Together Havens en steden gaan hun eigen weg Concurrentieverhoudingen veranderen Mechanisering van de goederenbehandeling en de invloed op havenarbeid Een nieuwe rol voor havenbeheerders en andere actoren van de havengemeenschap Van emigranten naar plezierreizigers de evolutie van het passagiersvervoer Oude en nieuwe havenfuncties Epiloog De opkomst van de container, een brug naar de postmoderne tijd Bibliografie en relevante literatuur 124 II Beïnvloedingsfactoren van havenconcurrentie 127 H. Meersman, E. Van de Voorde & T. Vanelslander 1. Inleidend kader De haven als onderdeel van de logistieke keten De werking van havenconcurrentie 131 Maklu 9

4 met have, goed & schip over de schelde 3.1. Beslissingen in de keten Beoordeling van concrete havens Beoordeling van capaciteitsingrepen Beoordeling van hinterlandmodi Relatie havengrootte prestaties Concurrentiebeïnvloedende variabelen Trends in de ontwikkeling van de actoren Toekomstscenario s Besluit Bibliografie en relevante literatuur 144 III Havenarbeid en havengebonden tewerkstelling in de Vlaamse en Nederlandse havens 145 T. Notteboom 1. Inleiding Tewerkstellingseffecten in de Vlaamse en Nederlandse havens Conceptueel kader inzake havenarbeidssystemen Performance havenarbeid Arbeidsproductiviteit Flexibiliteit van de arbeidsinzet Toegevoegde waardecreatie per arbeider Directe kosten havenarbeid Indirecte kosten havenarbeid Wettelijke en sociale randvoorwaarden Havenarbeid in de Vlaamse en Nederlandse havens Havenarbeid in de Vlaamse havens Het havenarbeidssysteem in de Nederlandse havens Rotterdam Amsterdam Zeeland Seaports Conclusies Bibliografie en relevante literatuur 170 IV De integratie van maritiem transport in duurzame en efficiënte logistieke ketens onder het beleid van de Trans-Europese vervoersnetwerken 173 M. Vanderhaegen 1. Hoe zijn die Trans-Europese netwerken eigenlijk tot stand gekomen? Vervoersnetwerken? Dat is toch een zaak voor de Lidstaten? Een gedurfde stap Van het één komt het ander De ontwikkeling van het Trans-Europees vervoersnetwerk Maritiem transport en TEN-V Maklu

5 Uitgebreide inhoudstafel 2.1. Maritiem transport: een succesverhaal De meest milieuvriendelijke vorm van vrachtvervoer Ook de veiligste? De grote werven De bijdrage van de snelwegen op zee Wanneer komt dan die eengemaakte markt voor zeevervoer? Voor een beter beheer van informatiestromen Help, we worden groen! En de havens dan? Trans-Europese Netwerken? Wij zijn niet geïnteresseerd! Maar waarom toch zo weinig steun voor de havens? Een nieuw netwerkbeleid voor een nieuw transportbeleid Minder is meer Van modaal naar multimodaal Van financieringsprogramma naar een netwerkbeleid Wat zijn de verwachtingen? 191 V Cargo Community System: het belang van een adequate infostructuur voor de logistieke keten 193 J. Dejaeger, P. Van Laer & P. Geerinck 1. Maatschappelijke context en relevantie van het Cargo Community System Werking van CCS vzw als overlegplatform Stand van zaken: Vooraanmelding ECS vrijgavebericht container (CCRM) ECS (Export Control System/E-balie) ICS (Import Control System) Vooraanmelding Vrijgavebericht container Toekomstige projecten en uitbreidingen Conclusie 202 deel 3. RECENTE EVOLUTIES INZAKE INTERNATIONAAL ZEEVERVOER 203 I Registratie van zeeschepen onder vreemde vlag: pros en cons van uitvlagging en herinvlagging 205 M. Nuytemans 1. De regels van het spel: UNCLOS Scheepseigendom wereldwijd Wereldvloot volgens eigendom 206 Maklu 11

6 met have, goed & schip over de schelde 3. Open, internationale en tweede registers Open registers Open register substandaard Flag of Convenience Uitvlagging Redenen Europa Invlagging Europese richtsnoeren Belang van een adequaat scheepvaartbeleid België Conclusie Bibliografie en relevante literatuur 218 II Vluchten kan niet meer Beschouwingen over het stellen van een borgsom of andere financiele zekerheid als voorwaarde voor het bekomen van een toevluchtsoord voor schepen in nood 219 G. Gonsaeles 1. Inleiding Analyse van de in het Zeerechtverdrag neergelegde bepalingen Schepen op weg naar een toevluchtsoord in de interne wateren Schepen op weg naar een toevluchtsoord in de territoriale zee of in de wateren van een vreemde kuststaat Analyse van de internationaal-, Europees- en internrechtelijke bepalingen inzake toevluchtsoorden Analyse van de internationale bepalingen inzake toevluchtsoorden Analyse van de Europese bepalingen inzake toevluchtsoorden Analyse van enkele internrechtelijke bepalingen inzake toevluchtsoorden Analyse van de internationale verdragen inzake de aansprakelijkheid en vergoeding voor schade veroorzaakt door vervoer over zee Analyse van de verdragsrechtelijk neergelegde waarborgen voor de vrijheid van de scheepvaart op de Belgisch-Nederlandse verkeersverbindingen in de Scheldemonding Conclusie 243 III M/S Twin Towers De invloed van ISPS op het zeevervoer en havengebonden activiteiten 247 G. Van Meel 1. Inleiding Organisatie en verantwoordelijkheden Wettelijk kader Maklu

7 Uitgebreide inhoudstafel 2.2. Nationaal beveiligingscomité Lokaal beveiligingscomité Beveiliging van een havenfaciliteit Veiligheidsbeoordeling Actieplan Veiligheidsplan Goedkeuring Alternatief veiligheidsarrangement Veiligheidsverklaring (Declaration of Security) Opleiding Havenbeveiliging Totaal havengebied Freight Transport Security Identificatie van personen in het Antwerps havengebied Port Access Security System (PASS) Amerikaanse initiatieven Container Security Initiative (CSI) Container Trade Partnership Against Terrorism (C-TPAT) Bioterrorism Act of Megaports-project Besluit 260 IV Scheepvaartemissies in een internationale en Europese context 261 L. Laffineur 1. Inleiding IMO EU De rol van de IMO De rol van de Europese Unie Deep Sea versus Short Sea Shipping CO 2 -uitstoot van scheepvaart Barrières Ontwikkelingen binnen IMO Energy Efficiency Operational Indicator (EEOI) Energy Efficiency Design Index Ship Energy Efficiency Management Plan (SEEMP) Beschouwingen inzake deze evoluties Impasse binnen de IMO UNFCCC Polluenten SOx, NOx en fijn stof (PM) SOx NOx Fijn stof (PM) ,1% zwavellimiet in ECAs vanaf Maklu 13

8 met have, goed & schip over de schelde 4. Alternatieven Scrubbers LNG de toekomst? Schepen Prijs Landzijde Nabeschouwing Bibliografie en relevante literatuur 282 Nawoord 285 E. Somers Overzichtslijst Maritiem Symposium Voorstelling van de editors 297 Voorstelling van de auteurs Maklu