DE CE-MARKERING VAN ELEKTROTECHNISCHE BESTURINGEN. Deel 2 : Indeling opgesteld uit de normen EN en EN
|
|
- Karel Coppens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DE CE-MARKERING VAN ELEKTROTECHNISCHE BESTURINGEN Deel 1 : Inleiding Voorwoord 1. De geschiedenis van de Europese Unie 2. Regelgeving van de Europese Unie 3. De CE markeringsrichtlijn 4. De richtlijnen 5. Normen 6. Risicobeheer 7. Inleidende begrippen naar industriële installaties Deel 2 : Indeling opgesteld uit de normen EN en EN Kast / omhulsel / borden 2. De hoofdschakelaar 3. Voeding 4. Aarding 5. Beveiliging 6. Stuurkringen en bedieningssystemen 7. Bedieningsorganen 8. Noodstop 9. Sigalisatie en aanduidingen 10. Bedrading en aansluitingen 11. PLC 12. EMC 13. Praktische tips i.v.m. frequentieregelaars 14. Documentatie Besluitvorming en vragenlijst Woordverklaring Keurmerken en labels Bibliografie Deel 3 : De Checklist
2 VOORWOORD Deel 1 : Inleiding 1 1. De geschiedenis van de Europese Unie 2 2. Regelgeving van de Europese Unie 4 3. De CE markeringsrichtlijn Inleiding Het technisch dossier Conformiteitattest of verklaring van overeenstemming De gebruikershandleiding Het aanbrengen van de CE-markering Kwaliteitssystemen en CE-markering 8 4. De richtlijnen De laagspanningsrichtlijn De EMC-richtlijn De Machinerichtlijn Normen Inleiding Hoe komen normen nu tot stand? Hoe zijn normen opgebouwd? Overzicht van de richtlijnen en normen 21 die voor een bordenbouwer van belang zijn 6. Risicobeheer Inleiding Definitie van de grenzen van het systeem Identificatie van de gevaren Risicograadschatting Risico-evaluatie Risico beperking De norm EN 954-1: Algemene ontwerpbeginselen 26 voor onderdelen van besturingssystemen met een veiligheidsfunctie
3 7. Inleidende begrippen naar industriële installaties Voorwoord Spanningsgebied gedefinieerd door het AREI Netstelsels en toepassing Diverse componenten voor veilige elektrische 37 stuurkringen in het kader van de arbeidsmiddelenrichtlijn 7.5. Bescherming tegen vaste lichamen en vloeistoffen (IP) Klassen van elektrisch materiaal volgens bescherming 42 tegen schokken. Art. nr in het AREI 7.7. Gebruikscategorieën Overspanningscategorie volgens de norm IEC
4 Deel 2 : Indeling opgesteld uit de normen 1 EN en EN Kast / omhulsel / borden Schakelkastsystemen Volgens norm EN De hoofdschakelaar Praktische tips i.v.m netscheiders Karakteristieken bij kortsluiting Selectiviteit Symbolen Praktische tips Volgens norm EN Volgens norm EN Voeding Transformatoren Condensatoren Volgens norm EN Aarding Praktische tips i.v.m. kabel aansluitingen en montage Volgens norm EN Volgens norm EN Beveiliging Beschermingsmaatregelen tegen elektrocutie Beschermingstoestellen Beveiliging door middel van afscherming of afbakening Volgens norm EN Volgens norm EN Stuurkringen en bedieningssystemen Betrouwbare onderdelen en componenten Bijlage uit richtlijn Arbeidsmiddelen : 66 voorwaarden gesteld aan stuurkringen 6.3. Voorstel tot mogelijke oplossingen Volgens norm EN Volgens norm EN
5 7. Bedieningsorganen Soorten bedieningselementen Volgens norm NEN EN Volgens norm EN Noodstop Inleiding naar noodstop Opbouw van de noodstopkring Zelfbewakende en redundante ingangselementen. 87 Hoe aansluiten volgens de verschillende categorieen? 8.4. Algemene of een lokale noodstop Pricipiële noodstopschakelingen met relais volgens EN en veiligheids klassen 8.6. Noodstop via de PLC Volgens norm NEN EN Volgens norm EN Volgens EN Sigalisatie en aanduidingen Symbolen van bedieningsorganen Gebods-, informatie, verbods- en waarschuwingsborden Veiligheidstoebehoren Volgens norm NEN EN Volgens norm EN Bedrading en aansluitingen Kabels Tabellen en voorbeelden van kabelberekeningen Volgens norm EN Volgens norm EN PLC Volgens norm NEN EN Volgens norm EN Volgens IEC 1131 deel 1 en EMC EMC- basisprincipes Praktische richtlijnen 156 voor EMC vriendelijk ontwerp bij machines Netten, EMC, persoonsbeveiliging Volgens norm EN Volgens norm EN
6 13. Praktische tips i.v.m. frequentieregelaars Praktische tips van algemene aard Frequentieomvormers EMC perikelen Praktische schema s Besluiten Documentatie Volgens norm NEN EN Volgens norm EN BESLUITVORMING en VRAGENLIJST WOORDVERKLARING EN AFKORTINGEN KEURMERKEN EN LABELS BIBILIOGRAFIE
7 Deel 3 : Checklist Hfst. Inhoud Pag. 1 Kasten en borden Volgens EN Hoofdschakelaars Volgens EN Volgens EN Transformatoren Volgens EN Aarding Volgens EN Volgens EN Beschermingsinrichtingen Volgens EN Volgens EN Stuurkringen en bedieningssystemen Volgens Richtlijn Arbeidsmiddelen 16 Volgens EN Volgens EN Bedieningsorganen Volgens EN Volgens EN Noodstop Volgens EN Volgens EN Volgens EN Signalisatie en aanduidingen Volgens EN Volgens EN
8 10 Bedrading Volgens EN Volgens EN PLC Volgens EN EMC Volgens
9 Voorwoord De theoretische en praktische kennis die we gedurende de twee academiejaren hebben opgedaan, maakte het voor ons mogelijk om dit toe te passen in het eindwerk. Voor de lezer van ons eindwerk hebben we getracht de normering en de richtlijnen zo eenvoudig mogelijk te formuleren. Het is te beschouwen als een samenvatting met enkel de praktische zaken, die telkens aangevuld worden met wat illustrerende foto s en figuren, zodat direkt begrijpelijk wordt waarover het handelt. De moeilijkheid lag hierin een tekst te vormen met een behoud van de betekenis zonder interpretatiefouten of schrijffouten te maken. Met ons eindwerk hopen we de lezer een goede start te geven in de begrippen, die in het hedendaagse bedrijfsleven niet meer weg te denken zijn, omtrent de CE-markering. Onze dank gaat uit naar de heer T. Willems van Goorts Automatisering NV, omdat hij steeds bereid was ons te steunen. Ook zouden wij onze promotor van de KHLim, Dep. I.W.T., ingenieur E. Claesen, willen danken voor de hulp en de waardering die we van hem kregen. Verder gaat onze dank uit naar de heer G. Haekens, directeur van de arbeidsinspectie. Hij was steeds bereid een controle uit te voeren op de teksten. Tenslotte willen wij onze ouders bedanken voor de steun en het begrip waardoor we onze opleiding tot een goed einde hebben kunnen brengen. David Hanot Dirk Valkenborg Mei 2000
10 DEEL 1: INLEIDING Inleiding Dit eindwerk loopt in opdracht van Goorts Automatisatie NV (GA) te Halen. Goorts Automatisatie is een dochteronderneming van het bedrijf GOORTS ELEKTRO. Goorts Automatisatie NV werd opgericht in 1989 te Halen. Deze firma houdt zich bezig met de studie, berekening en realisatie van industriële elektrische installaties en automatiseringen, op gebied van laagspanning. Een fabrikant van machines kan GA s diensten en kennis inhuren om voor de automatisering van zijn machine te zorgen. De installatie die GA levert, functioneert als onderdeel van een groter geheel. De machinefabrikant die eindverantwoordelijke is voor zijn product en zorgt voor de CEmarkering, wil er zeker van zijn dat de geleverde onderdelen voor zijn machine voldoen aan de wettelijke eisen. Hij vraagt dus een CE-markering vergezeld van een EG-verklaring van overeenstemming. Ons werd de opdracht gegeven een grondige studie uit te voeren van deze wetgeving, meer bepaald met het oog op elektrische geautomatiseerde installaties. In de richtlijnen die van toepassing zijn, wordt naar talloze normen verwezen. Ook hier hebben niet alle normen betrekking op de installaties van GA. Meestal zijn deze normen ook niet praktisch te hanteren, bij de realisatie van deze installaties. Het is dus aan ons om uit te zoeken wanneer welke richtlijn van toepassing is. De normen waarnaar verwezen wordt, zullen wij onder de vorm van een praktische checklist weergeven zodat de mensen in het atelier ze kunnen volgen. De praktijk leert ons dat de normen niet op alle vragen en problemen antwoorden kunnen bieden. Meestal zitten installateurs dan met enkele vragen die tot op heden niet beantwoord zijn. De moeilijkheid is een oplossing te zoeken en indien deze gevonden is, deze te formuleren zonder fout. Pagina 1
11 Hoofdstuk 1: De geschiedenis van de Europese Unie Consumenten zoeken naar een functievervulling. Producten moet naast de gewenste werking en eigenschappen ook voldoen aan extra eigenschappen zoals veiligheid,. Onder veiligheid verstaat men veiligheid voor de gebruiker en voor derden (derden zijn de personen die het product niet gekocht hebben maar ermee in aanraking komen). Om dit alles te verwezenlijken stelt de overheid wetten op met als doel de schade of letsels voor de machine en de gebruiker te voorkomen. De wet heeft dus een preventieve werking. In 1957 werd in Rome het EEG-verdrag gesloten, waarmee de basis werd gelegd voor de Europese Gemeenschap (EG). Een van de doelstellingen van de Europese Gemeenschap is de verwezenlijking van de interne markt. Hiermee bedoelen we een gemeenschappelijke markt zonder handelsbelemmeringen. Deze markt bestaat uit een ruimte zonder binnengrenzen, waarin het vrije verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal gewaarborgd is, volgens de bepalingen van het EEGverdrag. In Art. 30 van het EEG-verdrag staat dat kwantitatieve invoerbeperkingen en alle maatregelen van gelijke werking tussen Lid-staten verboden zijn. Hierdoor moet een vrij verkeer van goederen tot stand komen. Een uitzondering hierop vormt Art. 36 van het EEG-verdrag. Daarin wordt bepaald dat indien goederen schadelijk zijn voor de veiligheid van personen of voor het milieu, het de Lidstaten vrij staat ze te weren van hun grondgebied. MAAR: De opheffing van de handelsbelemmering bereikte niet de juiste werking. Voorbeeld: Beschouwen we een Belgische fabrikant van frituurketels. De export naar Duitsland, Frankrijk, bracht nog steeds problemen met zich mee door de Duitse-, Franse-, normen van nationaal niveau. Het vrij verkeer (volgens de overeenkomst) werd gehinderd door de nationale wetgeving onafgezien ze hetzelfde doel willen bereiken. Hiermee wordt ook de invoering van de richtlijnen duidelijk. Door een beroep te doen op Art. 36 van het EEG-verdrag kunnen lidstaten goederen aan bepaalde veiligheidseisen onderwerpen. Op deze wijze ontstaat er dus een technische handelsbarrière, wat de beoogde doelstelling van de EG voor het vrije handelsverkeer natuurlijk tegengaat. Er was nood aan een NIEUWE AANPAK want het opheffen van de handelsbelemmeringen werd niet bereikt. EG dat nog stamt uit het EEG-verdrag verandert in de nieuwe aanpak in EU wat staat voor Europese Unie. De EU besluit om de verschillende nationale wetgevingen van de Lidstaten te harmoniseren, dit gebeurt door middel van het opstellen van richtlijnen voor producten die verder wordt uitgewerkt met normen. Als de producten in overeenstemming zijn met de van toepassing zijnde richtlijnen van de Europese Unie, wordt dit aangegeven met de letters CE wat staat voor Conformité Européenne. De Europese richtlijnen zijn van toepassing voor de landen die behoren tot de Europese Economische Ruimte (EER). Dit zijn de 15 Lidstaten van de EU. Pagina 2
12 Lidstaten van de EU: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Groot-Brittannië, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje en Zweden. Hier voegen we IJsland, Noorwegen en Liechtenstein nog aan toe. Fig. 1: De EU Pagina 3
13 Hoofdstuk 2: Regelgeving van de Europese Unie De regelgeving van de Europese Unie komt op vier manieren tot uitdrukking. - verordeningen; - richtlijnen; - beschikkingen; - aanbevelingen en adviezen. Verordeningen Een verordening is een regelgeving van de EU die zich richt tot alle EU burgers. Het voordeel van zulke verordening is dat deze rechtstreeks toepasselijk is, dit wil zeggen dat zij niet eerst moet worden omgezet in de nationale wetgeving. Vb.. Vormgeving van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Richtlijnen Een richtlijn is een regelgeving van de EU die zich richt tot de Lid-staten en juridisch bindend is voor wat het te bereiken resultaat betreft. Aan de lid-staat wordt echter de bevoegdheid overgelaten om de vorm en middelen voor de verwezenlijking daarvan te kiezen. In een richtlijn stelt de Europese Commissie voor een product slechts fundamentele veiligheiden gezondheidseisen op, deze wordt met normen verder uitgewerkt, via gedetailleerde technische specificaties. Vb. Machinerichtlijn, het effect ervan geldt voor alle betrokkenen, maar de invulling is verder nationaal uitgewerkt. Let op! Deze regelgeving staat boven de wetten van de individuele lidstaten. Beschikkingen Een beschikking is een regelgeving van de EU die zich richt tot hetzij een Lid-staat, hetzij een persoon, hetzij een rechtspersoon (bedrijf, instelling) en is juridisch bindend voor diegene tot wie zij zich uitdrukkelijk richt. In tegenstelling tot de richtlijn is een beschikking rechtstreeks toepasselijk, zij moet dus niet eerst in nationale wetgeving worden omgezet. Aanbevelingen en adviezen De Europese Commissie kan aan de Lid-staten ook aanbevelingen en adviezen formuleren. Deze zijn niet bindend. Het wordt dus aan de Lid-staat overgelaten om deze al dan niet te volgen. Pagina 4
14 Europese Unie vaardigt regels uit Verordeningen Richtlijnen Beschikkingen Aanbevelingen en adviezen bindend voor bindend kader bindend voor niet bindend alle lidstaten uitvoering vrij beperkt aantal voor lidstaten rechtspersonen landbouw Machinerichtlijn ontheffing Voorloper van vervoer EMC richtlijn verboden richtlijnen en handelspolitiek L.S richtlijn normen Fig. 2: De regelgeving van de Europese Unie. Pagina 5
15 Hoofdstuk 3: De CE - markeringsrichtlijn 3.1 Inleiding In de CE-markeringsrichtlijn wordt aangegeven welke procedure er moet worden doorlopen voor het bekomen van de CE-markering. De Europese Unie heeft in totaal acht procedures opgesteld, die producenten kunnen volgen om uiteindelijk de CE-markering op het product aan te mogen brengen. Deze acht overeenstemmingsprocedures zijn genummerd van A (lichtste) tot en met H (zwaarste). De keuringsmodules variëren in zwaarte van de meest eenvoudige keuring tot de zwaarste type keuring. De keuze van welke modules men wil gebruiken, wordt bepaald door de aard van het product en de wijze waarop het product wordt gefabriceerd. Verder wordt er bepaald wie de CE-markering mag aanbrengen en of dit moet in samenspraak met een aangemelde instantie. Er staat ook in vermeld wie de verantwoordelijkheid draagt en wie precies wettelijk aansprakelijk is. Op dit deel van de richtlijn ingaan zou ons te ver brengen van de beoogde doelstelling. Meer informatie hierover is te vinden in de vakliteratuur. Voor elke richtlijn geldt dat een aantal formaliteiten vervul moet zijn voordat de CE-markering op het product mag worden aangebracht. Deze formaliteiten kunnen per richtlijn en product verschillen. 3.2 Het technisch dossier De belangrijkste formaliteit van de meeste richtlijnen is het samenstellen van het technisch dossier. Dit dossier bevat de technische onderbouwing waaruit moet blijken dat aan alle eisen uit de richtlijn is voldaan. Voor de fabrikant vormt het constructiedossier het technische bewijsmateriaal, zodat men bij aansprakelijkheidsclaims zal kunnen bewijzen dat de fabrikant al het mogelijke heeft gedaan om een veilig product op de markt te brengen. Het technisch dossier moet daarom gearchiveerd worden voor een periode van 10 jaar, ingaande op de productiedatum van het laatste product. De gemeenschappelijke documenten die een technisch constructiedossier moet bevatten, bestaan uit : - een algemene beschrijving van het product; - ontwerp-, fabricagetekeningen en schema s van delen, onderdelen, leidingen, enz... - beschrijvingen en toelichtingen die nodig zijn om de tekeningen en de werking van het product te begrijpen; - een lijst van de normen die geheel of gedeeltelijk van toepassing zijn of een beschrijving van de gekozen maatregelen om aan de beschermingseisen van de richtlijn te voldoen, in het geval de geharmoniseerde normen niet werden toegepast. Afhankelijk van de toegepaste richtlijn kunnen nog bijkomende specifieke documenten gevraagd worden. Pagina 6
16 3.3 Conformiteitattest of verklaring van overeenstemming Wanneer het product overeenstemt met alle relevante richtlijnen, die op dat moment verplicht zijn, dan kan de fabrikant of zijn in de EU gevestigde gemachtigde de EG-verklaring van overeenstemming opstellen. Hiermee wordt dus verklaard dat het product in overeenstemming is met alle op dat moment verplichte richtlijnen. Degene die deze verklaring ondertekent, draagt dus een grote verantwoordelijkheid. Deze verklaring moet minstens de volgende elementen bevatten: - productidentificatie; - identificatie van de fabrikant; - de nageleefde richtlijnen; - de gehanteerde normen; - ondertekening door een gemachtigde van de fabrikant. In de richtlijn die van toepassing is zal men duidelijk vermelden, welke verklaring van overeenstemming vereist is, om tot de CE-markering te komen. Het is dus niet steeds noodzakelijk een verklaring van overeenstemming af te leveren. 3.4 De gebruikershandleiding Richtlijnen hebben meestal een directe relatie met de veiligheid van de gebruiker. De informatie die aan de gebruiker wordt verstrekt is van essentieel belang bij het afwenden van veiligheidsrisico s. Een gebruikershandleiding is een fundamentele veiligheidseis, zij bevat alle informatie die noodzakelijk is voor het correct en veilig gebruik van een product. Indien er schade ontstaat die het gevolg kan zijn van het niet naleven van de gebruikershandleiding, kan dit bij schadeclaims door de rechter geclassificeerd worden als de schuld van de gebruiker. Een goede gebruikershandleiding zal : - informeren over mogelijke risico s; - riskante gebruiksdoeleinden ontraden; - instrueren hoe men veilig te werk kan gaan; - voorschrijven wie bevoegd is om bepaalde handelingen te verrichten; - voorschrijven welke voorzorgsmaatregelen genomen moeten worden. Het is dus belangrijk dat de nodige gedragsregels worden geï mplementeerd, rekening houdend met het redelijkerwijs te verwachten gebruik. De handleiding dient geschreven te worden in de taal van het land waar het product is gefabriceerd en in de taal van het land waar het product in gebruik wordt genomen. Pagina 7
17 3.5 Het aanbrengen van de CE-markering Wanneer de certificeringprocedure met succes is doorlopen, kan de CE-markering worden aangebracht. De grafische vormgeving van het symbool is vastgelegd in de richtlijnen. De CE-markering is het technische paspoort voor het op de markt brengen en het vrije handelsverkeer van een product binnen de EU. Let op! Een product met CE-markering geeft geen garantie over de conformiteit van de toe te passen richtlijn. Er bestaat enkel een vermoeden van overeenkomst met de eisen die worden gesteld in de richtlijn. De markering is enkel bestemd voor de autoriteiten van de lidstaten die belast zijn met de controle op de handelsmarkt. Wie mag nu de markering aanbrengen? Indien alle certificeringsprocedures gevolgd zijn en voldaan, dan mag de CE aangebracht worden op een zichtbare plaats, onuitwisbaar en duidelijk leesbaar. Deze markering wordt aangebracht door een verantwoordelijke of een gevolmachtigde van het bedrijf. De gevolmachtigde moet een verklaring opstellen waarin de product gegevens en de toegepaste normen vermeld staan. Vervolgens wordt dit schriftelijk bewijs ondertekend door de gevolmachtigde. 3.6 Kwaliteitssystemen en CE-markering Er worden nog steeds veel fouten gemaakt omtrent het verschil tussen CE-markering, certificering volgens de ISO 9000-normen en het kwaliteitsmerk CEBEC (OV.I, KEMA- KEUR). ISO 9000 Bedrijven die in het bezit zijn van dit certificaat tonen aan dat zij een goede organisatievorm en infrastructuur hebben om een kwalitatief product te produceren. Het kwaliteitscertificaat zegt niets over de kwaliteit van hun producten. De certificering volgens ISO 9000 is niet verplicht. CE-markering CE-markering is geen kwaliteitskeurmerk. Het zegt niets over de goede werking van het product zolang de veiligheid hierdoor niet in het geding komt. Producten die in het bezit zijn van de CE-markering genieten het vermoeden conform te zijn met de fundamentele eisen met betrekking tot veiligheid, gezondheid, milieu en consumentenbescherming van de gebruiker. Het aanbrengen van de CE-markering is verplicht. CEBEC Het CEBEC keurmerk geeft zekerheid over de functionele kwaliteit van het product. Deze keurmerken geven garanties dat producten voor langere tijd aan veiligheid- en functionele eisen voldoen. Daarom is het ook dikwijls het geval dat er voldaan is aan de essentiële eisen volgens een van toepassing zijnde Europese richtlijn. In zo een geval kan met weinig extra inspanning de CE-markering volgens die richtlijn worden aangebracht. Net zoals de ISO is dit keurmerk geen wettelijke verplichting. Pagina 8
18 Hoofstuk 4: De richtlijnen We zullen hier enkel de richtlijnen beknopt beschrijven die in ons voorbeeld van toepassing zijn. 4.1 De laagspanningsrichtlijn Toepassingsgebied Elektrisch materiaal bestemd voor een nominale wisselspanning tussen 50 V en 1000 V en een nominale gelijkspanning tussen 75 V en 1500 V Uitzonderingen - elektrisch materiaal bestemd voor gebruik in explosieve omgeving; - elektro-radiologisch en elektro-medisch materiaal; - elektrisch gedeelte van personen- en goederenliften; - elektriciteitsmeters; - stopcontacten voor huishoudelijk gebruik; - voedingen voor elektrische afrasteringen; - gespecialiseerd materiaal bestemd voor gebruik in schepen, vliegtuigen of spoorwegen; - radio-elektrische storing (EMC) van elektrisch materiaal; - elektrisch materiaal bestemd voor uitvoer naar landen buiten de EER. EER= Europese Economische Ruimte Conformiteitsprocedure Volgens de laagspanningsrichtlijn kan gebruik gemaakt worden van de lichtste keuringmodule, module A (interne fabricage controle) Formaliteiten - technisch dossier; - EG-verklaring van overeenstemming; - CE-markering; - gebruikshandleiding. Het technisch dossier en de EG-verklaring van overeenstemming moet niet met het product worden meegeleverd, maar moet 10 jaar worden gearchiveerd na fabricage van het laatste product. Pagina 9
19 4.2 De EMC-richtlijn Toepassingsgebied Alle elektrische apparaten, systemen en installaties die elektrische componenten bevatten, die elektromagnetische storingen kunnen veroorzaken of waarvan het functioneren kan worden aangetast door elektromagnetische storingen. De richtlijn kent geen begrenzing op grond van het opgenomen vermogen, noch voor het minimum, noch voor het maximumvermogen. Daardoor vallen zowel hele kleine batterijgevoede apparaten als enorme industriële installaties onder de richtlijn. De Europese commissie laat ook volgende apparaten onder het toepassingsgebied van de richtlijn vallen. : - niet-automatische weeginstrumenten, voor wat betreft het opwekken van storingen; - land- en bosbouwtractoren, voor wat betreft het immuniteitsaspect van de ontstekingen Uitzonderingen - apparatuur die geheel niet in staat is te storen of gestoord te worden; - apparatuur bestemd voor beurzen of tentoonstellingen; - apparatuur bestemd voor afgesloten EMC-omgevingen; - zelfgebouwde apparatuur van radio- en zendamateurs; - militaire apparatuur; - apparatuur voor onderwijs- en trainingsdoeleinden; - apparatuur bestemd voor uitvoer naar landen buiten de EER; - actieve medische implantaten; - medische hulpmiddelen; - randapparatuur voor telecommunicatie Definities Apparaat Elk gereed product met een intrinsieke functie voor de eindgebruiker en bedoeld om als één geheel op de markt te komen. Systeem Een combinatie van verschillende apparaten met het oogmerk een speciale taak uit te voeren en bedoeld om als één functioneel geheel op de markt te worden gebracht. Installatie Een combinatie van verschillende apparaten en /of systemen, samengebouwd op een bepaalde locatie met een specifiek doel, maar niet bedoeld om als enkel commerciële eenheid op de markt te worden gebracht. De installateur van de installatie moet deze als een systeem beschouwen, hij draagt dus de eindverantwoordelijkheid en dient de vereisten van de richtlijn te volgen. Pagina 10
20 Wanneer elk apparaat of systeem in de installatie voldoet aan de bepalingen van de EMCrichtlijn en indien elk apparaat of systeem volgens de installatievoorschriften van de fabrikant is geï nstalleerd, dan kan men ervan uitgaan dat de installatie voldoet aan de EMC-richtlijn. EMC Onder elektromagnetische compatibiliteit verstaat men de eigenschap van een apparaat om in zijn elektromagnetische omgeving naar behoren te kunnen functioneren (immuniteit) zonder zelf elektromagnetische storingen te veroorzaken die niet toelaatbaar zijn voor de omgeving waarin ze zich bevinden (emissie) Conformiteitprocedure Volgens de EMC-richtlijn kan gebruik gemaakt worden van module A (interne fabricage controle) of module B (EG typekeuring). Bij toepassing van de interne fabricagecontrole dient men gebruik te maken van de geharmoniseerde Europese normen. Indien men deze normen niet hanteert, kan het vermoeden bestaan van niet conformiteit. Daarom wordt de verplichting opgelegd om op de diensten van een bevoegde instantie beroep te doen(eg typeverklaring) Formaliteiten Module A : Module B : - EG-verklaring van overeenstemming; - CE-markering; - Technisch dossier; - EG-verklaring van overeenstemming; - CE-markering; Pagina 11
21 4.3 De Machinerichtlijn Toepassingsgebied - enkelvoudige machines; - samenstel van machines; - afzonderlijk in de handel gebrachte gebruiksklare functie-wijzigende uitrustingen; - afzonderlijk in de handel gebrachte gebruiksklare veiligheidscomponenten Uitzonderingen - machines met hoofdzakelijk elektrische risico s; - machines die uitsluitend de fysieke energie van de mens als krachtbron gebruiken, hef- en hijswerktuigen uitgezonderd; - machines voor medisch gebruik; - attractietoestellen; - stoomketels en drukvaten; - machines voor nucleair gebruik, die bij defect het verspreiden van radioactiviteit kunnen veroorzaken; - vuurwapens; - transportmiddelen; - landbouw- en bosbouwtractoren; - machines voor militaire doeleinden; - personenliften, goederenliften, personenbouwliften, mijnliften; - toneelhefwerktuigen Definities Machine Een samenstel van onderling verbonden onderdelen of organen waarvan er tenminste één kan bewegen, die in hun samenhang bestemd zijn voor een bepaalde toepassing. Verwisselbaar uitrustingsstuk Een werktuig waarmee de oorspronkelijk functie van de machine kan worden veranderd. Kenmerkend is dat deze verandering door de gebruiker uitgevoerd kan worden. Machineonderdeel Voldoet deels aan de definitie van een machine maar is: - niet bedoeld voor één specifieke toepassing; - inzetbaar als onderdeel van een groter geheel; - niet als zelfstandig functionerend. Installatie In tegenstelling tot de EMC-richtlijn verstaat men hieronder: samenstel van machines en /of voorzieningen, die gezamenlijk een totaalproces of -functie vervullen. Pagina 12
22 Veiligheidscomponent Een component, voor zover deze geen verwisselbaar uitrustingsstuk is, die door de fabrikant op de markt wordt gebracht om bij gebruik een veiligheidsfunctie te vervullen en die bij een gebrekkige of slechte werking een gevaar vormt voor de veiligheid of gezondheid van de blootgestelde personen Conformiteitprocedure Afhankelijk van het veiligheidsrisico van het product, kiezen we voor module a, b, g of h. Indien er volgens module b gekeurd moet worden, zullen we dit moeten combineren met module c, d, e of f Formaliteiten - Technisch dossier; - EG-verklaring van overeenstemming; - CE-markering; - gebruikshandleiding. In tegenstelling tot de andere richtlijnen bestaan er voor de machinerichtlijn drie soorten verklaringen. - EG-verklaring van overeenstemming IIA; - verklaring van de fabrikant IIB; - EG-verklaring van overeenstemming IIC. Wat is de betekenis van een IIA, IIB of een IIC? De EG-verklaring IIA is nodig bij alle machines en verwisselbare uitrustingen die de CEmarkering dragen. De verklaring van de fabrikant IIB is bedoeld voor alle machines en installaties die niet zelfstandig kunnen werken en die bedoeld zijn om te worden ingebouwd in een groter geheel. De verklaring IIC is speciaal bedoeld voor de veiligheidscomponenten die afzonderlijk op de markt worden gebracht. Er zijn dus drie typen van verklaringen, te weten: De fabrikant dient de toepasselijke verklaring op te stellen, te ondertekenen èn fysiek bij iedere vervaardigde machine te voegen, samen met een gebruikershandleiding. De fabrikant moet beslissen welke verklaring de machine correct beschrijft. De verklaring moet worden ondertekend door de fabrikant. Als andere 'Nieuwe Aanpak'-richtlijnen worden toegepast, dan moet de verklaring tevens naar deze richtlijnen verwijzen. Daarom is het aan te raden om een kopie van de verklaring te bewaren in het technisch constructiedossier. Pagina 13
23 Hoofdstuk 5: Normen 5.1 Inleiding De eenwording van Europa heeft grote invloed gehad op het normalisatieproces. In korte tijd zijn er erg veel Europese normen tot stand gekomen, terwijl het uitkomen van nieuwe nationale normen vrijwel tot stilstand is gekomen. Het hanteren van normen is vrijwillig, in tegenstelling tot richtlijnen, die een wettelijke verplichting vormen. Wel zal er in de wetgeving vaak naar normen verwezen worden. Een norm is een geformuleerde maatstaf om tot eenheid te komen op een gebied waar verscheidenheid niet wenselijk is. Normen geven passende oplossingen aan voor bepaalde situaties. Niemand heeft er baat bij hiervan af te wijken, hoewel dit strikt genomen niet verboden is. Een wel gekende norm is bijvoorbeeld de schroefdraadnorm. Normen kunnen op nationaal niveau van toepassing zijn, in dit geval wordt het nummer vooraf gegaan door NBN (Belgische Norm). Wanneer een norm op Europees niveau is aanvaard, worden de letters EN (Europese Norm) eraan toegekend. Waar een norm van internationaal niveau aanwezig is, duidt men dit aan met de letters IEC. Van groot belang zijn de geharmoniseerde Europese normen, die door alle betrokken nationale normalisatie-instellingen moeten worden aanvaard en omgezet worden in nationale normen. Hierdoor zijn de nationale normen van de Lidstaten op één lijn gebracht. Niet alle Europese normen zijn geharmoniseerde normen. Als voorbeeld beschouwen we een wet op internationaal niveau die overgenomen wordt in de Europese normen. Het nummer wordt dan vooraf gegaan door het getal 60 en de letters IEC worden vervangen door EN. De normen die dan geharmoniseerd worden, worden opgenomen in de nationale normen. In België bijvoorbeeld wordt de norm voorafgegaan door de letters NBN. Internationale normen Europese normen Nationale normen IEC 204 EN NBN EN Een norm kan in een richtlijn als bindend verklaard worden. De richtlijn is bindend ten aanzien van het te bereiken resultaat waarbij de normen een technische ondersteuning kunnen bieden. Het staat dus iedereen vrij om de geharmoniseerde Europese normen te negeren. Maar het is wel duidelijk dat hij in dat geval een veiligheidsniveau moet realiseren dat minimaal gelijk is aan het in de geharmoniseerde normen vastgestelde niveau. De normen vormen op zich geen wettelijke verplichting of garantie. Toepassing van de geharmoniseerde normen bij de vervaardiging van een product, leidt automatisch tot het zogenaamd vermoeden van overeenkomst met de fundamentele voorschriften uit de richtlijnen waarop zij betrekking hebben. Pagina 14
Samenvatting wetgeving omtrent Machines en Arbeidsmiddelen
Samenvatting wetgeving omtrent Machines en Arbeidsmiddelen De wetgeving met betrekking tot machines en arbeidsmiddelen is niet eenvoudig. Er zijn diverse richtlijnen en wetten binnen de Europese Unie en
Nadere informatiefebruari 2010 Machinerichtlijn
februari 2010 Machinerichtlijn Machinerichtlijn 2 Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat 50 B - 1210 BRUSSEL Ondernemingsnr.: 0314.595.348 http://economie.fgov.be
Nadere informatieCE-markering. Wat? Waarom? Hoe? Maureen Logghe Dienst Consumentenveiligheid. Infosessie VOKA 27.03.2014. http://economie.fgov.be
CE-markering Wat? Waarom? Hoe? Maureen Logghe Dienst Consumentenveiligheid Infosessie VOKA 27.03.2014 inhoud / overzicht CE-markering: Wat? Op welke producten? Waarom? Algemene veiligheidsverplichting
Nadere informatieDe CE-markering voor de FABRIKANT ( dus niet voor de gebruiker) houdt in :
Betreft: Machinerichtlijn (verkorte uiteenzetting) 1. Europese wetgeving De Machinerichtlijn is van kracht geworden op 1-1-1995. Een Europese richtlijn is bindend voor de lidstaten en gaat boven de wetten
Nadere informatieSTEPP-Contactdag 'Hef en Hijs, 19-5-2015. Voorstellen
STEPP-Contactdag 'Hef en Hijs, 19-5-2015 Eeuwe Vos Voorstellen Dutch Theatre Systems & Services DTS² Gevestigd te Groningen Nederland Sinds 1985 werkzaam o.h.g.v. theatertechniek (Roden Staal) Waar zijn
Nadere informatieSpeel op veilig! Reyskens B. 1
Speel op veilig! Reyskens B. 1 Doel van het veiligheidscircuit. De machine bij bevel veilig stoppen met als resultaat: geen gevaar (beweging) meer, mogelijke aansturingen van energie beletten het starten
Nadere informatie(Besluiten waarvan de publikatie niet voorwaarde is voor de toepassing) RAAD RICHTLIJN VAN DE RAAD. van 19 februari 1973
26. 3. 73 Publikatieblad van de Europese Gemeenschappen Nr. L 77/29 II (Besluiten waarvan de publikatie niet voorwaarde is voor de toepassing) RAAD RICHTLIJN VAN DE RAAD van 19 februari 1973 betreffende
Nadere informatieRestrisico: risico's zijn er staads: vb: zaagblad kan men niet volledig inwerken anders kan men er niet meer mee zagen.
Machine veiligheid: mechanische gevaren van de machine zijn ruimer dan de elektrische. Veiligheid is een continue proces: men moet machines steeds herbekijken of ze aan de meest recente normen voldoen.
Nadere informatie8.2 Bestelprocedure installaties, machines en gemechaniseerde werktuigen
8.2 Bestelprocedure installaties, machines en gemechaniseerde werktuigen (voor het gemak, een machine = een installatie, machine of gemechaniseerd werktuigen, zoals bedoeld in het artikel 8.1 van het KB
Nadere informatieNLF: Accreditatie & Certificatie
NLF: Accreditatie & Certificatie De conformiteitsbeoordeling en de rol van de aangemelde instanties Koen Chielens Product manager machinery CEN Cenelec consultant Seminarie Agoria 15 oktober 2015 Het EU
Nadere informatieSAFETY 4 DUMMIES. 20 september 2017 Practical Safety Event 1
SAFETY 4 DUMMIES 20 september 2017 Practical Safety Event 1 Marcel van Bolhuis Sales Manager Sales Nederland Noord Tel. +31 78 615 4766 Fax +31 78 615 4311 E-Mail Marcel.van.Bolhuis@euchner.nl Mob. +31
Nadere informatieInzage COLOFON Kenteq, Hilversum
COLOFON 2015 Kenteq, Hilversum Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel openbaar gemaakt in enige vorm of op
Nadere informatieEMC en aansprakelijkheid. Michael Gerrits Van Diepen van der Kroef Advocaten
EMC en aansprakelijkheid Michael Gerrits Van Diepen van der Kroef Advocaten Roltrap slaat op hol Case: De rondslijpinstallatie In opdracht van Square Wheels B.V. moet installateursbedrijf All Circles v.o.f.
Nadere informatiePBOSnVé progress in safety
PBOSnVé Stappenplan voor samenbouw en wijziging van arbeidsmiddelen November 2011 lr Frangois Hermans Pnosnve Vraaq Wanneer dient een samenbouw van verschillende autonome machines beschouwd te worden als
Nadere informatieAansprakelijkheid uitgesloten
Aansprakelijkheid uitgesloten mr. M.R.F. Gerrits Van Diepen van der Kroef Advocaten Draaiboek Juridische relevantie EMC Inleiding: Wetgeving systematiek EMC enkele belangrijke (basis)begrippen EMC juridische
Nadere informatieMachineveiligheid bij schoolprojecten 6/02/2018. Inleiding veiligheid van producten in Europa. Welke richtlijnen zijn van toepassing op mijn product?
Veiligheid van machines bij schoolprojecten 06/02/2018 RTC West-Vlaanderen Agenda Inleiding veiligheid van producten in Europa Welke richtlijnen zijn van toepassing op mijn product? Hoe kom ik aan een
Nadere informatieATEX REGELGEVING Regels en voorschriften voor apparaten, arbeidsmiddelen en arbeidsplaatsen in explosieve omgevingen
ATEX REGELGEVING Regels en voorschriften voor apparaten, arbeidsmiddelen en arbeidsplaatsen in explosieve omgevingen Sinds 30 juni 2003 is er het één en ander veranderd voor apparaten en beveiligingssystemen
Nadere informatieTOOLBOX VEILIG WERKEN MET MACHINES
TOOLBOX VEILIG WERKEN MET MACHINES WAAROM GEBEUREN ER MACHINE - ONGEVALLEN? Accidents are not due to lack of knowledge, but failure to use the knowledge we have. Mr. T. Kletz Ongevallen worden niet veroorzaakt
Nadere informatieCE-markering: mat of glashelder
CE-markering: mat of glashelder Regelgeving EER (mbt vrije verhandeling van produkten) Vroeger Nu ( new approach ) Landen Landen Wetten Wetten wetten vergelijkbaar wetten vergelijkbaar Europese Richtlijnen
Nadere informatie(Voor de EER relevante tekst)
L 185/6 UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2015/1136 VAN DE COMMISSIE van 13 juli 2015 tot wijziging van Uitvoeringsverordening (EU) nr. 402/2013 betreffende de gemeenschappelijke veiligheidsmethode voor risico-evaluatie
Nadere informatieCE markeren van machinerie
CE markeren van machinerie 1 2 Rinus Simonis CE markeren van machinerie 2012, Rinus Simonis Uitgegeven in eigen beheer (info@simonisweb.nl) Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden
Nadere informatieAankoopprocedure compacte goederenlift
1 JAFOR bvba Groeningenweg 13 3590 Diepenbeek info@jafor.be www.jafor.be Aankoopprocedure compacte goederenlift 1 Wat zegt de wetgeving? Volgens de machinerichtlijn 2006/42/EG kunnen wij een goederenlift
Nadere informatieDe verhouding tussen Richtlijn 98/34/EG en de Verordening betreffende wederzijdse erkenning
EUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL ONDERNEMINGEN EN INDUSTRIE Leidraad 1 Brussel, 1.2.2010 - De verhouding tussen Richtlijn 98/34/EG en de Verordening betreffende wederzijdse erkenning 1. IEIDING
Nadere informatieProductgarantie en softwarelicentie: originele Xbox 360-console
Xbox 360 Productgarantie en softwarelicentie: originele Xbox 360-console INFORMATIE OVER BEPERKTE GARANTIE EN RETOURZENDINGEN LEES DEZE BEPERKTE GARANTIE ZORGVULDIG DOOR ZODAT JE OP DE HOOGTE BENT VAN
Nadere informatieMACHINEVEILIGHEID ALGEMEEN
MACHINEVEILIGHEID ALGEMEEN Het werken met machines, apparaten, gereedschappen en installaties (hierna te noemen: machines) kan gevaren veroorzaken. Machines kunnen gevaarlijk zijn of gevaarlijk worden
Nadere informatieVeilig werken met apparaten en machines
Published on Arbocatalogus voor de vlakglasbranche (http://www.arbocatalogus-vlakglas.nl) Veilig werken met apparaten en machines Oplossing status: Goedgekeurd door Inspectie SZW Een machine is een arbeidsmiddel,
Nadere informatieRichtlijn druktoestellen 97/23/EG
Richtlijn druktoestellen 97/23/EG PED in de praktijk Stoomdag Energik 18-05-06 nmouling@vincotte.be 1 INHOUD Presentatie van de PED: - Doel - Toepassingsgebied - Essenciële veiligheidseisen - Klassificatie
Nadere informatieExtreme ontspanningsevenementen
FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND & ENERGIE KWALITEIT EN VEILIGHEID Afdeling Veiligheid Dienst Productveiligheid Extreme ontspanningsevenementen Versie 06/02/2003 Referenties : Koninklijk
Nadere informatieTOEPASSING VAN HET VOORKOMINGSBELEID BIJ RETROFITS
TOEPASSING VAN HET VOORKOMINGSBELEID BIJ RETROFITS Franky De Witte, Senior consultant veiligheid Bronvermelding : De hierna volgende slides zijn gebaseerd op het document Technische Regelsetzung im EG-Binnenmarkt
Nadere informatieIntroductie. en implementeren in projecten. Waarom het onderwerp Europese richtlijnen:
Europese Richtlijnen: toepassen en implementeren in projecten Geleen, 31-05-2012 Waarom het onderwerp Europese richtlijnen: Toepassing in projecten niet altijd vanzelfsprekend; Regelgeving is niet altijd
Nadere informatieVEILIGHEIDS- EN MILIEUEISEN BIJ DE BESTELBON.
1 VEILIGHEIDS- EN MILIEUEISEN BIJ DE BESTELBON. IDENTIFICATIE VAN DE BESTELLING. Besteller :... Bijlage aan de bestelbon :... Leverancier :...... Bestelobject :...... Dit document vormt één geheel met
Nadere informatieATEX 114. Jos Abbing Electromach Nathan Kuper I-SZW
ATEX 114 Jos Abbing Electromach Nathan Kuper I-SZW Introductie Nathan Kuper Inspectie SZW Chemische Technologie Universiteit Twente MoSHE TU Delft Expertisecentrum, vakgroep Arbeidshygiëne en Chemische
Nadere informatieCE Markering. Belang van de CE Markering van Bouwproducten voor fabrikanten, voor aannemers en architecten
CE Markering Belang van de CE Markering van Bouwproducten voor fabrikanten, voor aannemers en architecten Pagina 1 Inhoud Situering Wegen naar de CE-markering Overwegingen Pagina 2 2 1 PRODUCTBEOORDELING
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT. Commissie juridische zaken en interne markt
EUROPEES PARLEMENT 1999 2004 Commissie juridische zaken en interne markt 16 januari 2002 PE 301.518/1-3 COMPROMISAMENDEMENTEN 1-3 Ontwerpverslag (PE 301.518) Rainer Wieland over het voorstel voor een richtlijn
Nadere informatieDe conformiteitsprocedures in de machinerichtlijn 2006/42/EG
Agentschap ondernemen Dag van de CE markering 8 juni 2016 De conformiteitsprocedures in de machinerichtlijn 2006/42/EG Koen Chielens E-mail Structuur van de richtlijn 2006/42/EG
Nadere informatiemeest gestelde vragen over De Machinerichtlijn De Gier Stam &
meest gestelde vragen over De Machinerichtlijn De Gier Stam & De 10 meest gestelde vragen over De Machinerichtlijn De Gier Stam & Colofon De Gier Stam & Advocaten Lucasbolwerk 6 Postbus 815 3500 AV UTRECHT
Nadere informatieBesluit van 30 juni 1992 houdende regelen betreffende de veiligheid van machines
(Tekst geldend op: 16-03-2005) Besluit van 30 juni 1992 houdende regelen betreffende de veiligheid van machines Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz.
Nadere informatieRISICOANALYSE IN RELATIE MET PL EN SIL
RISICOANALYSE IN RELATIE MET PL EN SIL Gijsbert Heenck Functional Safety Engineer 20 september 2017 Practical Safety Event 1 20 september 2017 Practical Safety Event 2 RISICOBEOORDELING EEN PLICHT 20 september
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 39157 4 november 2015 Overeenkomst Staat NEN en NEC Partijen: 1. De Staat der Nederlanden, waarvan de zetel is gevestigd
Nadere informatieEMC. Geen probleem voor machinefabrikanten? Rinus Simonis Trainer / Coach machineveiligheid en vicevoorzitter Vereniging FME-RNCM
EMC Geen probleem voor machinefabrikanten? Rinus Simonis Trainer / Coach machineveiligheid en vicevoorzitter Vereniging FME-RNCM Machinefabrikant vroeger en nu elektrotechnicus werktuigbouwkundige elektricien
Nadere informatieUitbating van speelterreinen
FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND & ENERGIE KWALITEIT EN VEILIGHEID Afdeling Veiligheid Dienst Productveiligheid Uitbating van speelterreinen Versie 19/12/2003 Referenties : Koninklijk
Nadere informatiemeest gestelde vragen over CE-markering De Gier Stam &
meest gestelde vragen over CE-markering De Gier Stam & De 10 meest gestelde vragen over CE-markering De Gier Stam & Colofon De Gier Stam & Advocaten Lucasbolwerk 6 Postbus 815 3500 AV UTRECHT t: (030)
Nadere informatieJan Hartman (Rittal bv) (Product Manager Kastsystemen) Praktische EMC tips bij opbouw en installatie
36 Jan Hartman (Rittal bv) (Product Manager Kastsystemen) Praktische EMC tips bij opbouw en installatie De elektromagnetische compatibiliteit (EMC) geeft aan in hoeverre een elektrisch systeem het vermogen
Nadere informatie& Machineveiligheid. Regelgeving bij aanschaf, gebruik en onderhoud van machines en arbeidsmiddelen. Paul Hoogerkamp
& Machineveiligheid Regelgeving bij aanschaf, gebruik en onderhoud van machines en arbeidsmiddelen Paul Hoogerkamp Regelgeving Ten aanzien van een product : Machinerichtlijn (2006/42/EG) EMC-richtlijn
Nadere informatie24 & 30 november 2012. Koninklijk besluit van 12 juli 2012 Wat verandert er? Impact van de Bouwproductenverordening Jules De Windt FOD Economie
24 & 30 november 2012 Koninklijk besluit van 12 juli 2012 Wat verandert er? Impact van de Bouwproductenverordening Jules De Windt FOD Economie Inhoud Van de Richtlijn naar de Verordening De Verordening
Nadere informatieWat veiligheidsnormen gemeen hebben
Normen Algemeen 1 Wat veiligheidsnormen gemeen hebben Gewone besturingen en stuurkringen zijn niet 100% te vertrouwen. Voorgeschreven oplossingen zijn het perfecte antwoord 2 Wat veiligheidsnormen gemeen
Nadere informatiemeest gestelde vragen over De Machinerichtlijn De Gier Stam &
meest gestelde vragen over De Machinerichtlijn De Gier Stam & De 10 meest gestelde vragen over De Machinerichtlijn De Gier Stam & Colofon De Gier Stam & Advocaten Lucasbolwerk 6 Postbus 815 3500 AV UTRECHT
Nadere informatie(1999/C 55/06) MOTIVERING VAN DE RAAD
bron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB C 55 van 25/02/99 GEMEENSCHAPPELIJK STANDPUNT (EG) Nr. 13/1999 door de Raad vastgesteld op 22 december 1998 met het oog op de aanneming van Richtlijn
Nadere informatieNormen en richtlijnen..zx ronde 1 oktober 2017
Normen en richtlijnen..zx ronde 1 oktober 2017 Na aanleiding van een aantal vragen over EMC vandaag een verhaaltje over normen. Hoe is de EMC problematiek nu norm technisch geregeld. Maar eerst wat zijn
Nadere informatie[rubriek] machineveiligheid [CHAPEAU] Europese Unie verlengt harmonisatie EN 954
[rubriek] machineveiligheid [CHAPEAU] Europese Unie verlengt harmonisatie EN 954 [KOP] EN 954-1 gaat nog 3 jaar door! [intro] In een eerder artikel is aangekondigd dat de norm NEN-EN 954-1 zou gaan verdwijnen
Nadere informatieAlgemene informatie over de respondent
Openbare raadpleging over de Refit-evaluatie van de EU-wetgeving inzake gewasbeschermingsmiddelen en bestrijdingsmiddelenresiduen Velden met een * zijn verplicht. Algemene informatie over de respondent
Nadere informatieRICHTLIJNEN. (Voor de EER relevante tekst)
L 355/42 12.12.2014 RICHTLIJNEN RICHTLIJN 2014/106/EU VAN DE COMMISSIE van 5 december 2014 tot wijziging van de bijlagen V en VI bij Richtlijn 2008/57/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende
Nadere informatiePRAKTISCHE KIJK OP DE MACHINERICHTLIJN. ir. Ph. Durand FOD WASO philippe.durand@werk.belgie.be
PRAKTISCHE KIJK OP DE MACHINERICHTLIJN. ir. Ph. Durand FOD WASO philippe.durand@werk.belgie.be Inhoud. (1) - Kort overzicht van de wetgeving. - Wat is een machine? - Wat betekent overeenstemming of conformiteit?
Nadere informatieDe doelstellingen van de Arbowet zijn: het verbeteren van de veiligheid en gezondheid van medewerkers
1. Wetgeving 1.1 Arbowet In januari 2007 is de Arbowet 2007 van kracht geworden. Het begrip Arbo staat voor Arbeidsomstandigheden en heeft betrekking op Veiligheid, Gezondheid en Welzijn (VGW). De Arbowet
Nadere informatieGemeenschappelijke veiligheidsmethode voor risico-evaluatie en -beoordeling
Gemeenschappelijke veiligheidsmethode voor risico-evaluatie en -beoordeling Thierry BREYNE, Dragan JOVICIC Europees Spoorwegbureau Eenheid Veiligheid Dienst Veiligheidsbeoordeling Adres: 120 Rue Marc LEFRANCQ
Nadere informatieAfdeling I. - Toepassingsgebied en definities
Koninklijk besluit van 4 december 2012 betreffende de minimale voorschriften inzake veiligheid van elektrische installaties op arbeidsplaatsen (B.S. 21.12.2012) Afdeling I. - Toepassingsgebied en definities
Nadere informatieVERORDENINGEN. Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,
28.5.2014 L 159/41 VERORDENINGEN GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. 574/2014 VAN DE COMMISSIE van 21 februari 2014 tot wijziging van bijlage III bij Verordening (EU) nr. 305/2011 van het Europees Parlement
Nadere informatieUw (kennis-) partner voor SIL/PL, CE en machineveiligheid!
Risicobeoordeling volgens de nieuwe Machinerichtlijn, een vak apart?! Uw (kennis-) partner voor SIL/PL, CE en machineveiligheid! Risico Gevaar Wet Norm Eisen Hoe begin je? Documentatie? Programma Risicobeoordeling
Nadere informatieGEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 8.3.2018 C(2018) 1392 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 8.3.2018 tot vaststelling van gemeenschappelijke veiligheidsmethoden inzake de eisen voor
Nadere informatieWet- en regelgeving. Vraag en antwoord
Wet- en regelgeving Vraag en antwoord In dit hoofdstuk vindt u de belangrijkste consequenties van wet- en regelgeving op het gebied van machineveiligheid. De Richtlijn Arbeidsmiddelen (2009/104/EG) is
Nadere informatieMACHINEVEILIGHEID: RISICOBEOORDELING EN -REDUCTIE
MACHINEVEILIGHEID: RISICOBEOORDELING EN -REDUCTIE DE RELATIE TUSSEN GEVAAR, RISICO EN PERFORMANCE LEVEL Bij het bouwen van nieuwe machines, maar ook bij het wijzigen van bestaande machines, is de EN ISO
Nadere informatieWetgeving voor Medische hulpmiddelen en Kwaliteitsverbetering. Peter N. Ruys
Wetgeving voor Medische hulpmiddelen en Kwaliteitsverbetering Peter N. Ruys Europese richtlijnen voor medische hulpmiddelen Actieve Implantaten (90/385/EEC) - AIMD Medische Hulpmiddelen (93/42/EEC) - MDD
Nadere informatiePrincipes volgens dewelke de normen EN en EN zijn opgenomen in het KB van 7 juli 1994
Principes volgens dewelke de normen EN 81-72 en EN 81-73 zijn opgenomen in het KB van 7 juli 1994 Deze normen zijn zeer precieze technische voorschriften. Het principe van de basisnormen bestaat slechts
Nadere informatieBeknopte informatie over de Machinerichtlijn
Beknopte informatie over de Machinerichtlijn 1. Inleiding Machinerichtlijn (98/37/EG)...2 2. De praktijk van de machinerichtlijn...2 3. Machines...4 4. Richtlijnen en normen...6 5. De Machinerichtlijn
Nadere informatiePraktische handleiding FSMA_2018_07 van 22/05/2018
Praktische handleiding FSMA_2018_07 van 22/05/2018 - De verzekeringsmakelaars die hun beroepsactiviteiten uitoefenen in één of meerdere levensverzekeringstakken. - De andere verzekeringstussenpersonen
Nadere informatieJuridische aspecten verbonden aan import van led verlichting, armaturen en onderdelen
Juridische aspecten verbonden aan import van led verlichting, armaturen en onderdelen Mr. Thomas Goethals President Kennedypark 4A 8500 Kortrijk Tel.: 056/22.29.01 Fax: 056/22.29.02 IMPORT Aankoop Productie
Nadere informatieRICHTLIJN 2009/127/EG VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
25.11.2009 Publicatieblad van de Europese Unie L 310/29 RICHTLIJNEN RICHTLIJN 2009/127/EG VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 21 oktober 2009 tot wijziging van Richtlijn 2006/42/EG met betrekking
Nadere informatieVERWERKERSOVEREENKOMST KRYB
VERWERKERSOVEREENKOMST KRYB gesloten op (datum) tussen SHARE-ID een besloten vennootschap naar Nederlands recht, ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 71409602 gevestigd
Nadere informatieCodex over het welzijn op het werk. Boek I.- Algemene beginselen. Titel 2. Algemene beginselen betreffende het welzijnsbeleid
Codex over het welzijn op het werk Boek I.- Algemene beginselen Titel 2. Algemene beginselen betreffende het welzijnsbeleid Omzetting in Belgisch recht van de Europese richtlijn 89/391/EEG van de Raad
Nadere informatieOptimale veiligheid voor kinderen. Europese Commissie Industrie en ondernemerschap
VEILIGHEID VAN SPEELGOED Optimale veiligheid voor kinderen Europese Commissie Industrie en ondernemerschap Fotolia Orange Tuesday In de EU wonen meer dan 80 miljoen kinderen jonger dan 14 jaar en stellen
Nadere informatieRisicoanalyse (RA) Overzicht. = Risico inventarisatie en evaluatie (RIE) 1. Risicoanalyse en het wettelijk kader. 2.
Risicoanalyse (RA) = Risico inventarisatie en evaluatie (RIE) 1 1 W W W. Y O U R S A F E T Y I N G O O D H A N D S. B E Overzicht 1. Risicoanalyse en het wettelijk kader 2. Gevaar en risico 3. Risicoinventarisatie
Nadere informatieDe PROFIBUS, PROFINET & IO-Link dag. Edegem, 8 juni 2010. PROFIBUS Belgium VZW PROFIBUS, PROFINET & IO-Link
De PROFIBUS, PROFINET & IO-Link dag Edegem, 8 juni 2010 PROFIBUS Belgium VZW PROFIBUS, PROFINET & IO-Link 2010 Nieuwe Machinerichtlijn 2006/42/EC Jo Boullart Adviseur machineveiligheid Agoria jo.boullart@agoria.be
Nadere informatieL 320/8 Publicatieblad van de Europese Unie
L 320/8 Publicatieblad van de Europese Unie 17.11.2012 VERORDENING (EU) Nr. 1078/2012 VAN DE COMMISSIE van 16 november 2012 betreffende een gemeenschappelijke veiligheidsmethode voor de controle die moet
Nadere informatieBIJZONDER REGLEMENT VAN BEOORDELING EN VERIFICATIE VAN DE PRESTATIEBESTENDIGHEID IN HET KADER VAN DE VERORDENING BOUWPRODUCTEN EN VOOR HET GEBRUIK VAN
Pagina 1 van 8 BIJZONDER REGLEMENT VAN BEOORDELING EN VERIFICATIE VAN DE PRESTATIEBESTENDIGHEID IN HET KADER VAN DE VERORDENING BOUWPRODUCTEN EN VOOR HET GEBRUIK VAN DE CE-MARKERING IN DE SECTOR VAN DE
Nadere informatieWaterglijbanen. Zie voor meer informatie over speeltoestellen ook naar de informatie over Speeltoestellen.
Waterglijbanen informatieblad 38 / 4 september 2006 WAS: Warenwetbesluit attractie-en speeltoestellen Iedereen die in Nederland waterglijbanen fabriceert, importeert, verhandelt of beheert heeft te maken
Nadere informatieVragen van producenten, distributeurs en verhuurders. 1. Aan welke reglementering moeten gocarts voldoen?
GOCARTS: VRAGEN EN ANTWOORDEN Vragen van producenten, distributeurs en verhuurders 1. Aan welke reglementering moeten gocarts voldoen? Gocarts moeten voldoen aan de wet van 9 februari 1994 betreffende
Nadere informatieFEDERATION EUROPEENNE DE LA MANUTENTION Productgroep. mobiele hoogwerkers. Een leidraad voor identificatie van nietconforme.
FEDERATION EUROPEENNE DE LA MANUTENTION Productgroep Mobiele hoogwerkers FEM Een leidraad voor identificatie van nietconforme mobiele hoogwerkers 11.2011 (NL) I n d e x Sectie Pagina 0. Meest voorkomende
Nadere informatieCE IN 15 STEPS. CE-markeren van een productiecel met laserlas-robot in 15 stappen. Interactieve learnshop! Bert Stap/ Jaco Wajer
CE IN 15 STEPS CE-markeren van een productiecel met laserlas-robot in 15 stappen. Interactieve learnshop! Bert Stap/ Jaco Wajer Inhoud deel 1 Korte introductie van de sprekers Behandeling van CE in 15
Nadere informatieDe CPR en de productnorm voor kabels
De CPR en de productnorm voor kabels Omwenteling in de praktijk? Richard Neerhof (VU) Normen voor bouwproducten op basis van CPR > Verordening bouwproducten (CPR) (nr. 305/2011) (van kracht sinds 1 juli
Nadere informatieFEDERATION EUROPEENNE DE LA MANUTENTION Productgroep. industriële trucks. Een leidraad voor identificatie van nietconforme
FEM-IT-T/N855 FEDERATION EUROPEENNE DE LA MANUTENTION Productgroep Industriële trucks FEM Een leidraad voor identificatie van nietconforme industriële trucks 11.2010 (NL) - Emissie van uitlaatgassen -
Nadere informatieRichtlijnen 2004/22/EG voor meetinstrumenten (MID) Informatie voor gebruikers van elektriciteitsmeters. Energiemanagement
Richtlijnen 2004/22/EG voor meetinstrumenten (MID) Informatie voor gebruikers van elektriciteitsmeters Energiemanagement Richtlijnen 2004/22/EG voor meetinstrumenten (MID) Informatie voor gebruikers van
Nadere informatieANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.9.2018 COM(2018) 651 final ANNEX BIJLAGE bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD over de werking van Richtlijn 2011/24/EU betreffende de toepassing
Nadere informatieCodex over het welzijn op het werk. Boek III.- Arbeidsplaatsen. Titel 2. Elektrische installaties
Codex over het welzijn op het werk Boek III.- Arbeidsplaatsen Titel 2. Elektrische installaties Hoofdstuk I.- Toepassingsgebied en definities Art. III.2-1.- Deze titel is van toepassing op de elektrische
Nadere informatieWHITEPAPER WIJZIGINGEN AAN NORM IEC 61496 EN DE GEVOLGEN ERVAN VOOR HET GEBRUIK VAN AANRAKINGSVRIJE ELEKTRISCHE BEVEILIGINGSINRICHTINGEN
WHITEPAPER WIJZIGINGEN AAN NORM IEC 61496 EN DE GEVOLGEN ERVAN VOOR HET GEBRUIK AUTHORS Hans-Jörg Stubenrauch Manager Safety Marketing & Documentation at SICK AG, Waldkirch/Germany Andreas Sixt Productmanager
Nadere informatieFEDERATION EUROPEENNE DE LA MANUTENTION Productgroep. industriële trucks. Een leidraad voor identificatie van nietconforme
FEM-IT-T/N863 FEDERATION EUROPEENNE DE LA MANUTENTION Productgroep Industriële trucks FEM Een leidraad voor identificatie van nietconforme industriële trucks 05.2012 (NL) - markering van machines, documenten,
Nadere informatieExamen economie thema 2 deel 1 Theorie thema 2: Produceren voor de wereldmarkt
Examen economie thema 2 deel 1 Theorie thema 2: Produceren voor de wereldmarkt Door: F. De Smyter en P. Holvoet 1. Geef een correcte omschrijving van de volgende economische begrippen: a) Globalisering:.
Nadere informatieSafety Basics: Machinesafety versus Foodsafety
Safety Basics: Machinesafety versus Foodsafety Een Uitdaging! Martijn Drost Sr. Consultant Teamleider Consultancy Pilz Services 1 Martijn Drost 8 november 2011 Inhoud Safety Basics: Waarom van belang,
Nadere informatieVerplichtingen richtlijn 2002/95/EG versie 10.9.2011
Verplichtingen richtlijn 2002/95/EG versie 10.9.2011 Artikel Verplichting 2.1 De richtlijn is van toepassing op elektrische en elektronische apparatuur van de categorieën 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 en 10 van
Nadere informatiegraafmachine Voldoet deze aan de Europese wetgeving? Een korte gids voor het identificeren van grondverzetmachines
Een korte gids voor het identificeren van grondverzetmachines die niet aan de voorschriften voldoen. Voldoet deze graafmachine aan de Europese wetgeving? INLEIDING Grondverzetmachines die voor de eerste
Nadere informatieSPCE120 Indication Expander Gebruikershandleiding
SPCE120 Indication Expander Gebruikershandleiding 3.4 Copyright Copyright Technische specificaties en beschikbaarheid kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Copyright Alle rechten op
Nadere informatiepresentatie voor de contactgroep KAM-Infra, de KAM-dag Donderdag 8 november 2012, Bouw- en Infra Park te Harderwijk
CPD CPR presentatie voor de contactgroep KAM-Infra, de KAM-dag Donderdag 8 november 2012, Bouw- en Infra Park te Harderwijk voorstellen Coördinator CE markerings activiteiten van Kiwa Nederland B.V. als
Nadere informatiePresentatie Praktijkrichtlijn Onderhoudsdocumentatie
Presentatie Praktijkrichtlijn Onderhoudsdocumentatie 2016-06-21 Congres Onderhoudsdocumentatie Peter Mesie Sr. consultant Machine Safety p.mesie@denf.nl / 06 1009 54 89 Voettekst 1 Inhoud 1. Even voorstellen
Nadere informatieCE-markering. Wat? Waarom? Hoe? Wendy Van Aerschot Dienst Reglementering Veiligheid
CE-markering Wat? Waarom? Hoe? Wendy Van Aerschot Dienst Reglementering Veiligheid Vlaamse dag van de CE-markering Agentschap Innoveren en Ondernemen 12.10.2017 Overzicht i. Dienst Reglementering Veiligheid
Nadere informatie(Tekst geldend op: ) De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu,
(Tekst geldend op: 11-03-2015) Regeling van de Staatssecretaris van Milieu van 11 december 2012, nr. IENM/BSK-2012/218548 houdende regels met betrekking tot beperking van het gebruik van bepaalde gevaarlijke
Nadere informatieSENSIBILISERING M.B.T. VERANTWOORDELIJKHEDEN EN AANSPRAKELIJKHEDEN WAT ZOU ER ALLEMAAL KUNNEN VERKEERD (AF)LOPEN?
SENSIBILISERING M.B.T. VERANTWOORDELIJKHEDEN EN AANSPRAKELIJKHEDEN WAT ZOU ER ALLEMAAL KUNNEN VERKEERD (AF)LOPEN? Franky De Witte, Senior consultant veiligheid. Officiële versie 30 september 2010 INLEIDING
Nadere informatie(Bekendmaking van titels en referentienummers van geharmoniseerde normen in het kader van de harmonisatiewetgeving van de Unie)
C 14/74 NL Publicatieblad van de Europese Unie 16.1.2015 Mededeling van de Commissie in het kader van de uitvoering van Richtlijn 98/79/EG van het Europees Parlement en de Raad van 27 oktober 1998 betreffende
Nadere informatie