1 ALGEMENE BEPALINGEN.

Transcriptie

1 FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Eurostation, Victor Hortaplein, 40 bus 10, 1060 Brussel Pierre Biot, Tel 02/ Fax 02/ BESTEK nr. CES ONDERHANDELINGSPROCEDURE ZONDER VOORAFGAANDE BEKENDMAKING VOOR HET DEELNEMEN AAN HET ENHIS-PROGRAMMA EN HET BEGELEIDEN VAN DE HAALBAARHEID ERVAN IN DRIE BELGISCHE STEDEN VOOR REKENING VAN DE FEDERALE STAAT, DE VLAAMSE, DE FRANSE EN DE DUITSE GEMEENSCHAP, DE GEMEENSCHAPPELIJKE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE, DE FRANSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE, HET VLAAMSE GEWEST, HET WAALSE GEWEST EN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 1 ALGEMENE BEPALINGEN. 1.1 VOORWERP EN AARD VAN DE OPDRACHT. De onderhavige opdracht betreft het deelnemen aan het ENHIS-programma en het netwerk van steden APHEIS. Het betreft het begeleiden van de drie belgische steden zoals beschreven in de technische voorschriften onder punt 2. De opdracht is opgesplitst in 2 loten. Het eerste lot houdt verband met het opzetten van «Milieu-Gezondheidscentra», de deelname in de APHEIS-fase om toe te treden tot het bestaande netwerk van steden en de deelneming aan de testfase van ENHIS-1. Het tweede lot betreft verlenen van bijstand bij beslissingen, communicatie en evaluatie van het programma. Inschrijvers moeten op straffe van nietigheid een bod voor de twee loten tegelijk doen. Voor elk lot moeten afzonderlijke biedingen met inventaris worden ingediend. In geval van bestelling, worden de twee loten aan dezelfde inschrijver toegewezen. De aanbestedende overheid behoudt zich het recht voor lot 2 niet te bestellen. In dit geval heeft de inschrijver geen recht op welke schadeloosstelling dan ook. Dit is een opdracht voor een globale prijs. 1.2 DUUR VAN DE OVEREENKOMST. Lot 1 begint te lopen daags na de kennisgeving van lot 1 en dient hoe dan ook uiterlijk tegen 30 juni 2007 te zijn beëindigd. Lot 2 begint daags na kennisgeving ervan en loopt uiterlijk tot 22 december Van de eventuele bestelling van dit lot zal afzonderlijk kennis worden gegeven (binnen 30 kalenderdagen volgend op de oplevering van lot 1). 1.3 AANBESTEDENDE OVERHEID BIJKOMENDE INFORMATIE. De paragraaf 5 van het financieel Protocol van 13 mei 2004 stipuleert : Bestek-STEDEN.doc 1

2 «In toepassing van artikel 19 van de wet van 24 december 1993 betreffende de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten, duiden de partijen de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu aan om in hun gezamenlijke naam op te treden bij de gunning en de uitvoering van opdrachten betreffende de in 1 vermelde projecten en dit volgens de door de ordonnateur gegeven aanwijzingen.» De aanbestedende overheid is de Belgische Staat, vertegenwoordigd door Pierre Biot, Secretaris van de cel Leefmilieu-Gezonheid, DG Leefmilieu, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Eurostation, Victor Hortaplein, 40 bus 10, 1060 Brussel. Bijkomende inlichtingen inzake de procedure kunnen worden opgevraagd bij Pierre Biot, Tel 02/ Fax 02/ pierre.biot@health.fgov.be. Bijkomende inlichtingen inzake het inhoudelijke aspecten van de opdracht kunnen worden opgevraagd bij Catherine Bouland Tel 02/ Fax: 02/ cbo@ibgebim.be. 1.4 INDIENEN EN OPENEN VAN DE OFFERTES. De offertes dienen ofwel per schrijven ofwel persoonlijk overgemaakt aan de aanbestedende overheid. De offertes worden in een omslag gestoken die wordt gesloten. Op deze omslag dienen de volgende vermeldingen te worden aangebracht : - het nummer van het bestek; - het woord «offerte» in de linkerbovenhoek; - op de plaats waar het adres van de bestemming moet worden vermeld: o FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu DG Leefmilieu Pierre Biot, Victor Hortaplein, 40 bus 10, 1060 Brussel De offertes moeten ten laatste op 01/12/2006 in het bezit zijn van de aanbestedende overheid. In het raam van het onderzoek van de offertes door de aanbestedende overheid, worden de inschrijvers erop gewezen dat zij het bezoek aan hun installaties door afgevaardigden van de aanbestedende overheid moeten toelaten. 1.5 LEIDENDE DIENST - LEIDEND AMBTENAAR. De leidende dienst in de zin van artikelen 1 en 2 van de algemene aannemingsvoorwaarden is de aanbestedende overheid. Enkel de aanbestedende overheid is bevoegd voor de controle en het toezicht op de opdracht. De leidend ambtenaar is de heer R. Moreau, directeur generaal DG Leefmilieu of zijn afgevaardigde, de heer Pierre Biot. 1.6 BESCHRIJVING VAN DE TE PRESTEREN DIENSTEN. Zie de technische voorschriften onder punt DOCUMENTEN VAN TOEPASSING OP DE OPDRACHT. Bestek-STEDEN.doc 2

3 1.7.1 Wetgeving. - De wet van 24 december 1993 betreffende de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten (B.S. van 22 januari 1994); - Het koninklijk besluit van 8 januari 1996 betreffende de overheidsopdrachten van werken, leveringen en diensten en de concessies van openbare werken (B.S. van 26 januari 1996) ; - Het koninklijk besluit van 26 september 1996 tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten en van de concessies voor openbare werken + bijlage : algemene aannemingsvoorwaarden voor de overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten en voor de concessies voor openbare werken (B.S. van 18 oktober 1996); - Alle wijzigingen aan de wet en de voormelde besluiten die van toepassing zijn op de dag van de opening van de offertes; Documenten betreffende de opdracht. - Onderhavig bestek nr. CES Ontwerp-akkoord betreffende de beheersmodaliteiten van toepassing op de bijdragen voorzien in het kader van het samenwerkingsakkoord van 10 december 2003 tussen de Federale staat, de Vlaamse, de Franse en de Duitse Gemeenschap, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, de Franse Gemeenschapscommissie, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest inzake samenwerking op het gebied van milieu en gezondheid. 1.8 OFFERTES In de offerte te vermelden gegevens. De aandacht van de inschrijvers wordt gevestigd op artikel 10 van de wet van 24 december 1993 en artikel 78 van het koninklijk besluit van 8 januari 1996 in verband met de onverenigbaarheden. De inschrijver wordt verzocht het bij het onderhavig bestek gevoegde offerteformulier te gebruiken. Indien toch andere documenten worden gebruikt, is hij verplicht om op elk document de conformiteit met het bij het bestek gevoegde offerteformulier te attesteren (Art. 89 van het KB van 8 januari 1996). Het inschrijvingsformulier en de inventaris worden in het Nederlands of het Frans opgesteld. Voor elk lot moet een inschrijvingsformulier en een inventaris worden aangevraagd. Er worden drie ondertekende originele exemplaren van beide documenten gevraagd. De overige documenten worden in het Nederlands en/of het Frans opgesteld. Er dient bovendien een elektronische versie van de gehele offerte naar de aanbestedende overheid verstuurd te worden. Door het neerleggen van zijn offerte ziet de inschrijver automatisch af van zijn algemene of bijzondere verkoopsvoorwaarden, zelfs als deze op de een of andere bijlage zijn vermeld in zijn offerte. De volgende inlichtingen zullen worden vermeld in de offerte (Zie bijlagen 1 en 2) : Bestek-STEDEN.doc 3

4 - het totaal bedrag van de offerte in letters en in cijfers (excl. BTW); - het bedrag van de BTW; - de handtekening van de persoon bevoegd om de offerte te ondertekenen; - de hoedanigheid van de persoon die de offerte ondertekent; - de datum waarop voormelde persoon de offerte heeft ondertekend; - het volledige aansluitingsnummer van de inschrijver bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (voor de Belgische inschrijvers) Geldigheidsduur van de offerte. De verbintenistermijn waaraan de inschrijver door zijn bod is gebonden, is vastgesteld op 60 kalenderdagen vanaf 01/12/2006 voor lot 1 en vanaf 01/12/2006 tot 30 kalenderdagen na de uitvoering van lot 1 voor lot Bij de offerte te voegen stalen, documenten en bescheiden. In geval van tijdelijke vereniging, moeten de documenten en attesten door elk van de inschrijvers worden verstrekt. De inschrijvers voegen bij hun offerte alle documenten gevraagd in het raam van de selectie- en gunningscriteria zoals : - Een geldig attest van de Rijksdienst voor de Sociale Zekerheid conform artikel 90 van het koninklijk besluit van 8 januari 1996 waaruit blijkt dat de inschrijver zich niet bevindt in een in artikel 69 van dit besluit vermeld geval van uitsluiting. - Een nauwkeurige omschrijving van de prijssamenstelling - Een lijst van de belangrijkste activiteiten en diensten van de inschrijver betreffende de prestaties beschreven onder punt 2, uitgevoerd gedurende de laatste 3 jaren met vermelding van de datum, de bedragen en de opdrachtgevers - Een lijst met de namen, voornamen, kwalificaties, nationaliteiten, capaciteiten, taalkennis en professionelle kwalificaties (diploma s, ervaring) van de personen die aan de uitvoering van de bovenvermelde prestaties zullen meewerken; - Een lijst van hun voornaamste klanten die op het gebied van leefmilieu en/of gezondheid of in de Belgische en Europese publieke sector werken; 1.9 PRIJZEN Prijzen. Alle prijzen vermeld in het offerteformulier worden verplicht uitgedrukt in EURO. De huidige opdracht is een opdracht volgens totale prijs wat betekent dat een globale prijs (=forfait) per lot aangegeven moet worden, vergezeld van een gedetailleerde verantwoording van die kosten. In toepassing van artikel 88, 1, van het koninklijk besluit van 8 januari 1996, kunnen de aangewezen ambtenaren van de aanbestedende overheid alle verificaties van de boekhoudkundige stukken en alle onderzoeken ter plaatse uitvoeren, teneinde de juistheid van verstrekte gegevens na te gaan Prijsherziening. Voor de onderhavige opdracht is geen prijsherziening mogelijk AANSPRAKELIJKHEID VAN DE DIENSTVERLENER. De dienstverlener draagt de volle aansprakelijkheid voor de fouten en nalatigheden die in de verleende diensten voorkomen, inzonderheid in de studies, de Bestek-STEDEN.doc 4

5 berekeningen, de plannen of in alle andere ter uitvoering van de opdracht door hem voorgelegde stukken OVERZICHT VAN DE PROCEDURE - GUNNINGSCRITERIA Profiel van de dienstverlener De dienstverlener dient vanzelfsprekend goed op de hoogte te zijn van de bestaande milieugezondheidsproblemen binnen de nationale en internationale context. Hij/zij dient deze problemen zowel vanuit gezondheids- als vanuit het milieuperspectief te kunnen benaderen, hiervoor dient hij/zij binnen beide domeinen over een relevante ervaring te beschikken. De dienstverlener is vertrouwd met de institutionele realiteit in België en heeft een goed zicht op de gegevensbeschikbaarheid bij de verschillende betrokken instellingen. Een vlotte samenwerking en voortdurende interactie met de stuurgroep en de werkgroep zijn essentieel opdat alle partners in het project deel kunnen nemen aan de opvolging en de sturing van het project. De dienstverlener dient anderzijds voldoende zelfstandig te kunnen te werk gaan en de werklast voor de verschillende partners binnen het project, bij bvb. de vraag naar gegevens, voldoende op voorhand te kunnen bepalen en communiceren. De personen die de diensten zullen uitvoeren moeten tweetalig zijn (Frans/Nederlands). Voorstellen die een Franstalige en een Nederlandstalige partner insluiten zijn een pluspunt voor een goede verwezenlijking van de studie Gunningscriteria. Voor de keuze van de meest interessante offerte worden de offertes na onderhandelingen aan een aantal gunningscriteria getoetst. Deze criteria zullen gewogen worden teneinde een eindklassement te bekomen Lijst van de gunningscriteria. De gunningscriteria in dalende rangorde van belangrijkheid, zijn de volgende : 1. De kwaliteit van het geopperde voorstel voor de 2 loten : beschrijving van de inhoud en van de voorstellen waaronder de maatregelen genomen ter garantie van de kwaliteit van de verwachte resultaten : 35/ De kwalificaties van de personen die de diensten beschreven voor de 2 loten zullen uitvoeren ( samenstelling en competenties) en de referenties van die personen voor identieke diensten (evaluatie van de ervaring voor het studiedomein) : 30/ De totale kostprijs van de 2 loten : 25/ De verantwoording van de prijssamenstelling van de 2 loten : 10/ Eindkwotatie. De kwotaties voor de 4 gunningscriteria zullen worden opgeteld. De opdracht zal worden gegund aan de inschrijver met de hoogste eindkwotatie BORGTOCHT. De borgtocht bedraagt per lot- 5 % van het bedrag, excl. BTW, van de opdracht. Het aldus bekomen bedrag wordt afgerond naar het hogergelegen tiental in EURO. Bestek-STEDEN.doc 5

6 Overeenkomstig de wets- en reglementsbepalingen kan de borgtocht hetzij in speciën of publieke fondsen, hetzij onder de vorm van een gezamenlijke borgtochtstelling worden gesteld. De borgtocht kan eveneens worden gesteld via een waarborg toegestaan door een kredietinstelling die voldoet aan de voorschriften van de wet van 22 maart 1993 op het statuut van en het toezicht op de kredietinstellingen of door een verzekeringsonderneming die voldoet aan de voorschriften van de wet van 9 juli 1975 betreffende de controle der verzekeringsondernemingen en die toegelaten is tot tak 15 (borgtocht). De dienstverlener moet, binnen de dertig kalenderdagen volgend op de dag van de gunning van de opdracht, het bewijs leveren dat hij of een derde de borgtocht op een van de volgende wijzen heeft gesteld: 1 wanneer de borgtocht in speciën wordt gesteld, door storting van het bedrag op de Postchequerekening van de Deposito- en Consignatiekas (PRK nr ) of van een openbare instelling die een functie vervult die gelijkaardig is met die van genoemde Kas, hierna genoemd openbare instelling die een gelijkaardige functie vervult; 2 wanneer de borgtocht uit publieke fondsen bestaat, door neerlegging van deze voor rekening van de Deposito-en Consignatiekas in handen van de Rijkskassier op de zetel van de Nationale Bank te Brussel of bij een van haar provinciale agentschappen of van een openbare instelling die een gelijkaardige functie vervult; 3 wanneer de borgtocht gedekt wordt door een gezamenlijke borgtochtmaatschappij, door neerlegging via een instelling die deze activiteit wettelijk uitoefent, van een akte van solidaire borg bij de Deposito- en Consignatiekas of bij een openbare instelling die een gelijkaardige functie vervult; 4 wanneer de borgtocht gesteld wordt door middel van een waarborg, door de verbintenisakte van de kredietinstelling of van de verzekeringsonderneming. Dit bewijs wordt geleverd, naargelang van het geval, door overlegging aan de aanbestedende overheid van: 1 hetzij het ontvangstbewijs van de Deposito- en Consignatiekas of van een openbare instelling die een gelijkaardige functie vervult; 2 hetzij het debetbericht van de kredietinstelling of van de verzekeringsonderneming; 3 hetzij het deposito-attest van de Rijkskassier of van een openbare instelling die een gelijkaardige functie vervult; 4 hetzij de originele akte van solidaire borg, geviseerd door de Deposito- en Consignatiekas of van een openbare instelling die een gelijkaardige functie vervult; 5 hetzij het origineel van de verbintenisakte opgemaakt door de kredietinstelling of de verzekeringsonderneming die een waarborg heeft toegestaan. Deze documenten, ondertekend door de deponent, vermelden waarvoor de borgtocht werd gesteld en de preciese bestemming, bestaande uit de beknopte gegevens betreffende de opdracht en verwijzing naar het bestek, alsmede de naam, voornamen en volledig adres van de dienstverlener en eventueel deze van de derde Bestek-STEDEN.doc 6

7 die voor rekening van de dienstverlener het deposito heeft verricht, met de vermelding geldschieter of gemachtigde, naargelang het geval. De termijn van dertig kalenderdagen hiervoor vermeld wordt opgeschort tijdens de sluitingsperiode van de onderneming van de dienstverlener voor de betaalde jaarlijkse vakantiedagen en de inhaalrustdagen die op reglementaire wijze of in een algemeen bindende verklaarde collectieve arbeidsovereenkomst werden bepaald. Het bewijs van borgtochtstelling dient te worden gezonden aan het adres dat zal worden vermeld in de kennisgeving van de gunning van de opdracht. De borgtocht zal als volgt vrijgegeven worden : Met bettrekking tot de loten 1 en 2 in één keer, na het definitief aanvaarden van elke opdracht (=goedkeuring van de diensten), op uitdrukkelijke vraag van de dienstverlener UITVOERING VAN DE DIENSTEN Begeleiding De dienstverlener zal voor de uitvoering van deze opdracht begeleid worden door een stuurgroep, bestaande idealiter uit vertegenwoordigers van de verschillende beleidsactoren die de financiering van dit project verzorgen. De dienstverlener rapporteert op regelmatige tijdstippen aan de stuurgroep en stuurt de uitvoering bij op basis van de interactie met de stuurgroep. Het aantal en de vorm van de overlegmomenten wordt bij aanvang van het project vastgelegd, maar kan tevens tijdens de projectuitvoering aangepast worden in functie van de behoeften (specifieke onderzoeksfase, knelpunten). De agenda van deze overlegmomenten wordt opgesteld door de voorzitter van de stuurgroep, en dit in samenspraak met de projectuitvoerder. Voor de uitvoering van bepaalde taken kan, in samenspraak tussen dienstverlener en de stuurgroep, een werkgroep samengesteld worden bestaande uit stakeholders van belang. De uitvoering van het project zal geschieden in nauwe samenwerking met de stuurgroep en de werkgroep (en / of het netwerk dat binnen de administraties wordt geactiveerd). De stuurgroep zal toezien op de goede werking van deze werkgroep en fungeert als aanspreekpunt voor de dienstverlener in zijn overleg met de verschillende betrokkenen. In de initiële fase van het project wordt een projectplanning opgemaakt, welke ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de stuurgroep Evaluatie van de uitgevoerde diensten. Indien tijdens de uitvoering van de diensten abnormaliteiten worden vastgesteld, zal dit onmiddellijk aan de dienstverlener worden gemeld door middel van een fax of een bericht, dat nadien zal worden bevestigd door middel van een aangetekend schrijven. De dienstverlener is verplicht om niet conform uitgevoerde diensten te herbeginnen. Bestek-STEDEN.doc 7

8 Op het ogenblik dat een lot zal uitgevoerd zijn, zal een evaluatie worden gemaakt van de kwaliteit en conformiteit van de uitgevoerde diensten. Van deze evaluatie zal een proces-verbaal worden opgemaakt, waarvan het origineel exemplaar zal worden overgemaakt aan de dienstverlener. Niet behoorlijk of niet conform uitgevoerde diensten zullen moeten worden herbegonnen FACTURATIE EN BETALING VAN DE DIENSTEN. De betalingen zijn opeisbaar per lot en na aanvaarding door de administratie van de geleverde diensten. De dienstverlener zendt de facturen (in drie exemplaren) naar het volgende adres: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu DG Leefmilieu Pierre Biot,Victor Hortaplein, 40 bus 10, 1060 Brussel Enkel behoorlijk uitgevoerde diensten mogen worden gefactureerd. De vordering van de betaling gebeurt na beëindiging en goedkeuring van de diensten binnen een termijn van 50 kalenderdagen. De factuur dient te worden opgesteld in EURO BIJZONDERE VERBINTENISSEN VOOR DE DIENSTVERLENER. Alle resultaten en rapporten die de dienstverlener opstelt ter uitvoering van deze opdracht, zijn eigendom van de aanbestedende overheid en kunnen slechts met schriftelijke toestemming van de aanbestedende overheid bekendgemaakt of aan derden meegedeeld worden. De dienstverlener en zijn medewerkers zijn gebonden door discretieplicht met betrekking tot informatie waarvan zij weet krijgen bij de uitvoering van die opdracht. De informatie kan in geen geval zonder schriftelijke toestemming van de aanbestedende overheid meegedeeld worden aan derden. De dienstverlener mag deze opdracht wel opgeven als referentie De dienstverlener verbindt er zich toe om, tenzij bij overmacht, de opdracht te laten uitvoeren door de in de offerte opgegeven personen. De vermelde personen of hun vervangers worden allen geacht effectief deel te nemen aan de opdracht. De vervangers moet worden erkend door de aanbestedende overheid GESCHILLEN. Alle betwistingen met betrekking tot de uitvoering van deze opdracht worden uitsluitend beslecht voor de bevoegde rechtbanken van het gerechtelijk arrondissement Brussel. De voertaal is het Nederlands of het Frans. De aanbestedende overheid is in geen geval aansprakelijk voor de schade aan personen of goederen die rechtstreeks of onrechtstreeks het gevolg is van de activiteiten die nodig zijn voor de uitvoering van deze opdracht. De dienstverlener vrijwaart de aanbestedende overheid tegen elke vordering van schadevergoeding voor derden in dit verband. Bestek-STEDEN.doc 8

9 2.1 MOTIVERING 2 TECHNISCHE VOORSCHRIFTEN. Het milieu- en gezondheidsbeleid vereist logischerwijs een geïntegreerde aanpak: de strijd tegen de verschillende soorten ziekten en vervuilingen moet worden gevoerd door middel van een gemeenschappelijke actie van alle betrokken partijen en dient gericht te zijn op het algemeen welzijn van de bevolking. Om tegemoet te komen aan een verbintenis op dit gebied ten aanzien van de Wereldgezondheidsorganisatie, werd een nationaal plan milieu en gezondheid (NEHAP, National Environmental Health Action Plan 1 ) opgemaakt, een gemeenschappelijk initiatief van 10 ministers bevoegd voor de betrokken beleidsdomeinen. Het bewaken, modelvormen en voorspellen van de impact van vervuiling op de gezondheid is een discipline die nog in volle ontwikkeling is. Steden vormen een bijzonder interessant doelgebied, zowel vanwege hun homogeniteit als hun diversiteit. Bovendien vormen zij een bijzonder interessant proefobject door hun omvang, hun specificiteiten en betekenen zij een meerwaarde door hun afmetingen en door de verscheidenheid aan ondersteuning van beslissingsprocessen. Onder de lopende projecten, hebben verschillende betrekking op speciaal daartoe opgerichte netwerken van steden en ze werden gefinancierd door de internationale gemeenschap; het gaat om de projecten APHEA (sinds 1993) en APHEIS (sinds 1999) gesteund door de EU (DG SANCO) en de WGO. Na afloop van het laatste project, werd een netwerk van steden (26 steden in 12 deelnemende landen) opgericht ter ondersteuning van de besluitvorming in het kader van epidemiologische monitoring «luchtverontreiniging en gezondheid». Het project ENHIS-1 (zie het rapport in bijlage 5), is van start gegaan in 2005 en heeft betrekking op drie onderdelen met specifieke financieringen en specifieke doelstellingen. Het huidige bestek stad en vervuiling valt met name binnen het eerste onderdeel van het huidige ENHIS-1-project. Dit eerste onderdeel heeft betrekking op de voortzetting en de uitbreiding van het stadsnetwerk opgezet volgens APHEIS. De bedoeling is om de methodologie te testen, die gebruikt wordt bij de APHEIS-centra. De internationale financiering heeft betrekking op de analyse van de gegevens die de centra verzameld hebben en op de publicatie van de rapporten. De centra zorgen voor contrafinanciering door de gegevens toegankelijk te maken. De bedoeling is om de impact van de blootstelling aan de deeltjes (PM10 en PM2,5) te bewaken en te modelleren om de besluitvormingsprocessen van de steden die deelnemen aan het netwerk van APHEIS-centra te ondersteunen en het bestaande netwerk uit te breiden tot nieuwe steden. De oorspronkelijke methodologie komt overeen met die van het APHEIS-project. Dit is een dynamische methodologie waarvan de indicatoren evolueren naar gelang de toegankelijkheid van de gegevens over de blootstelling en de wetenschappelijke validering van de verbanden tussen de blootstelling en de gevolgen voor de gezondheid. 1 Bestek-STEDEN.doc 9

10 De bewaking van de PM10 was de indicator waarvan men is uitgegaan. Naarmate de bewaking van de PM2,5 wordt uitgebreid, kunnen meer en meer gegevens worden gebruikt voor de modellering. Het netwerk wordt gecoördineerd door het Institut de Veille Sanitaire français in samenwerking met de WGO (administratieve, financiële en organisatorische aspecten van de vergaderingen) en het Agentschap voor Volksgezondheid van Barcelona (compilatie van de gegevens van de APHEIS-centra). De globale doelstellingen van het project zijn: Ondersteuning van het bestaande project Uitbreiding van het netwerk door de middelen in de nieuwe centra te testen en te valideren Voorbereiding van hulpmiddelen voor beslissingsondersteuning en communicatie ten behoeve van de beslissingsbevoegde personen of organen. 2.2 DOELSTELLING Begeleiding van 3 Belgische «steden» die deelnemen aan het Europees project ENHIS-1 en deelnemen aan het netwerk van steden APHEIS. ENHIS-1 is een meerfasig programma ter ontwikkeling van een systeem voor epidemiologische monitoring (gebaseerd op studies over de evaluatie van de impact op de gezondheid) dat makkelijk bruikbare en bijgewerkte informatie moet opleveren over de impact op de gezondheid van milieuvervuiling. ENHIS-1 is een vervolg op het APHEIS-programma (Air Pollution and Health : A European Information System) 2. Dank zij APHEIS konden studies worden uitgevoerd naar de impact op de gezondheid in 26 Europese steden. In dit project was de keuze van de pilootsteden gebaseerd op een reeks haalbaarheidsindicatoren. Deze indicatoren zijn opgenomen in een vragenlijst 3. Het zijn dezelfde indicatoren die gebruikt worden voor een objectieve selectie van de 3 Belgische steden die aan het project steden en vervuiling mogen deelnemen. De steden die in aanmerking komen zijn Antwerpen, Luik en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De medewerking van meerdere Belgische steden zal het mogelijk maken om een embryo samen te stellen voor een Belgisch netwerk alsook de specifieke aanvragen te ondersteunen. Het project steden en vervuiling zal gebaseerd worden op de ervaringen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dat reeds deel uitmaakt van het netwerk van APHEIS centra. Het eerste lot houdt verband met het opzetten van «Milieu-Gezondheidscentra», de haalbaarheid van gegevens inzamelen en met de uitvoering van de methode die tijdens het APHEIS-project over omgevingslucht werd ontwikkeld. Een plaatselijk rapport wordt voor elke stad voorzien. Dit lot omvat de aanstelling van een technische en wetenschappelijke commissie ter voorbereiding van de hulp om te beslissen en ter kennisgeving van de resultaten Het tweede lot slaat op de kennisgeving en verspreiding van de resultaten met inbegrip van de hulp om te beslissen en op het evalueren van het ENHIS-1 programma, zowel wat de inhoud als de afwikkeling betreft, en over het opstellen van aanbevelingen voor het vervolg van de activiteiten.de resultaten moeten de 2 APHEIS: Scientific Report , APHEIS Third year report, rapport final, juillet 2004, 3 APHEIS Scientific Report , p Bestek-STEDEN.doc 10

11 uitkomst van de haalbaarheidstest van het ENHIS-1-programma en de ondervonden en eventueel onoverkomelijke problemen in de steden aan het licht brengen. 2.3 BESCHRIJVING EN VERDERE AANPAK Het begeleiden van de steden heeft betrekking op de 2 volgende loten met een maximale duur van 6 maanden per lot: Lot 1 : het opzetten van «Milieu-Gezondheidscentra» en de toepassing van de methode die tijdens het APHEIS-project over omgevingslucht werd ontwikkeld Oprichting van «Monitoringcentra Milieu en Gezondheid» Het gaat om hulp bij het identificeren van de partners, het organiseren van de overdwarse wisselwerking tussen milieu en gezondheid en het operationeel omzetten van de noden in bruikbare gegevens met het oog op het uitvoeren van een technische en organisatorische haalbaarheidstest. Deze fase is gebaseerd op de aanbevelingen van het APHEIS-programma,n zou moeten leiden tot de volgende resultaten: o Identificatie van de partners in de 3 steden en van de partners die absoluut noodzakelijk zijn voor het verkrijgen van de milieu- en gezondheidsgegevens volgens de resultaten van het APHEIS-programma, o Organisatie van de coördinatie tussen de partners, o Harmonisering van deze coördinatie op het niveau van België (formats en overeenstemming van milieu- en gezondheidsmonitoring). Deze fase wordt afgesloten met het opmaken van een tussentijdse verslag waarin de partners, de beperkingen en de ondervonden moeilijkheden bij het oprichten en operationeel maken van de «Monitoringcentra Milieu en Gezondheid» worden vermeld. Deze fase wordt onmiddellijk gevolgd door fase Deelname aan de APHEIS-fase om aan te sluiten bij het bestaande netwerkcentrum, studie over haalbaarheid Na de fase van het identificeren van de parameters volgens de APHEIS-methode en op basis van de ondervinding van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zal het werk bestaan in het begeleiden van de «Monitoringcentra Milieu en Gezondheid» en van hun partners in de haalbaarheidstest. Deze fase volgt de aanbevelingen van het APHEIS-programma. Het gaat erom de partners te helpen bij het opzoeken van de noodzakelijke gegevens. Wanneer we ons baseren op de verslagen hebben de minimale gegevens betrekking op: Brongegevens Kwaliteit van de lucht Kwaliteit van het water Meteorologische gegevens Sociaal-demografische gegevens Sterftegegevens Gegevens i.v.m. ziekenhuisopnames Bestek-STEDEN.doc 11

12 Blootstellingsgegevens Gezondheidsgegevens Dagelijkse sterftegegevens Dagelijkse gegevens ziekenhuisopname Verstorende factoren Korte termijn Lange termijn Veranderingseffecten Mengsel van luchtvervuilende stoffen Klimaat Gezondheidstoestand van de bevolking en sociaaldemografische gegevens Door de omzetting van de APHEIS-methodologie zullen de bestaande gegevens en hun «eigenaars» kunnen worden opgezocht, zullen de bestaande gegevens kunnen worden geanalyseerd, omgezet en aangepast aan de «vragenlijsten» en zullen de ontbrekende gegevens kunnen worden geïdentificeerd en eventueel worden opgespoord (proxi). In bijlage wordt een eerste omzetting van de methodologie geïllustreerd: analyse van de selectiecriteria van een stad uit Wallonië - Pierre Delmelle van het «Plate-forme environnement santé» van het Waals Gewest. De lijst met indicatoren voortkomend uit de overeenkomst tussen IBGE en de School van Volksgezondheid teneinde de haalbaarheid van de metodologie APHEIS en het Brussels Gewest te testen, bevindt zich in annex 4. Aan het einde van die fasen wordt een rapport over de haalbaarheid van het APHEIS-programma in de 3 Belgische steden opgemaakt Deelneming aan de fase van APHEIS om toe te treden tot het netwerk van bestaande centra, uitvoering van de methodologie Na het onderzoek naar de haalbaarheid, zullen de steden de methodologie uitvoeren op basis van de Brusselse ervaring. Het zal gaan over het verzamelen van de nodige gegevens om ze te impregneren in de berekeningsprogramma s die voorbereid werden door het Agentschap van Volksgezondheid van Barcelona, partner van het ENHIS-1 programma. Het gemeenschappelijk referentiejaar voor alle steden van het APHEIS netwerk is het jaar Dit jaar is het zelfde wat betreft de sanitaire gegevens en de milieugegevens. Deze fase zal beëindigd worden door het opstellen van een plaatselijk rapport per Belgische stad, op basis van een gemeenschappelijk programma. Voor meer informatie zie naar de laatste rapporten van de steden Deelname aan de APHEIS-fase om aan te sluiten bij het netwerk van bestaande centra, oprichting van technische en wetenschappelijke commissies. De steden worden bij hun opbouw begeleid door een commissie van wetenschappelijke deskundigen, een technische commissie die de bezitters van de gegevens herenigd en een verbintenis wordt opgesteld met de beslissingsbevoegde personen. Deze verschillende commissies zullen worden geïnstalleerd tijdens Bestek-STEDEN.doc 12

13 begeleidingsfase van de steden. De identificatie van de deskundugen en hun uitnodiging zal voorafgaandelijk gebeuren door de contractant bij het begin van lot Lot 2 : Steun bij het beslissen, communiceren en verspreiden van de resultaten De eventuele bestelling van dit lot worden genotificeerd na de oplevering van lot 1 en loopt vanaf de dag na de kennisgeving ervan tot uiterlijk 22 december Steun bij het beslissen, communiceren en verspreiden van de resultaten De begeleiding van de steden omvat ook pro-actieve steun bij de coördinatie, bij het organiseren van vergaderingen en bij degelijke hulp met het op elkaar afstemmen van de partners en de monitoringcentra Milieu-Gezondheid. De communicatie en de verspreiding van de resultaten is een onontbeerlijke stap voor het project. Het betreft de actieve ondersteuning van de stuurgroep in de vergaderingen van de technisch en wetenschappelijke commissie en in de beraadslagingen met de beslissingbevoegde personen. Deze etappe zal voor de contractant de opstelling en de vertaling van de nuttige documenten bevatten, ter kennisgeving van de resultaten en de coördinatie met de beslissingbevoegde personen en de technische en wetenschappelijke commissie Evaluatie Deze etappe omvat de evalautie van het APHEIS programma en de deelname aan het netwerk van steden, zowel voor de inhoud als voor het verloop van de activiteiten. Anderzijs zal en rapport de aanbevelingen bevatten voor het vervolg van de activiteiten, enerzijds het vervolg te geven in de steden en anderzijds het nut om een Belgisch netwerk te ontwikkelen en die in het internationaal netwerk in te voegen Eindrapport Een eindrapport zal de analyse van het geheel van de 3 steden begeleiding hernemen (verloop, inhoud en haalbaarheid, steun bij nemen van beslissing, communicatie en verspreiding van de resultaten, evaluatie en aanbevelingen). 2.4 RAPPORTEN De verschillende rapporten zullen nauwkeuriger worden aangegeven naarmate het steden en vervuiling -project verder wordt uitgevoerd, afhankelijk van het tijdschema. Ze moeten voldoen aan de aanbevelingen en vereisten van het ENHISprogramma evenals van de toekomstige ontwikkeleing van APHEIS. Toch zullen ze misschien ook relevante informatie over volgende punten kunnen bevatten: o Ondersteuning bij het opzoeken van de gegevens o Analyse van de bestaande en ontbrekende gegevens, aanpassing van de bestaande gegevens aan de vragenlijsten o Opstellen van de rapporten o Vergaderingen van de partners o Steunverlening aan de coördinatie en aan de Belgische piloot. o Bestek-STEDEN.doc 13

14 Op het einde van elk van de 2 loten, wordt een eindrapport samen met een powerpoint presentatie in het Nederlands en in het Frans afgeleverd (electronische versie en 10 gedrukte exemplaren) die door de stuurgroep dient goedgekeurd te worden. Een synthese over de hoofdlijnen van het rapport moet ook afgeleverd worden in het Frans, Nederlands, Duits en Engels. (electronische versie en 10 gedrukte exemplaren) Wat de rapportering betreft, wordt van de dienstverlener verwacht dat hij bij elk overlegmoment met de stuurgroep een toelichting geeft bij de inhoud van het rapport in zijn geheel alsook bij de onderdelen met betrekking tot de projectfasen die tussentijds beoordeeld worden. Deze toelichtingen wordt gedocumenteerd met relevante teksten (vb. ontwerp van het eindrapport), tabellen, figuren. Het tijdstip en de aard van de tussentijdse rapportering wordt bepaald bij aanvang van het project (projectplanning). Deze planning zal mee veranderen naargelang van de verwezenlijking van dit project. 3 BIJLAGEN. - Bijlage 1 : 3 inschrijvingsformulieren; - Bijlage 2 : 3 inventaris; - Bijlage 3 : Evaluation d indicateurs de faisabilité pour l implémentation du projet EPHEIS dans une ville wallonne, Note d appui technique, Plate-forme Scientifique Environnement - santé PenSa de la Région wallonne. - Bijlage 4 : lijst van indicatoren voortkomend uit de overeenkomst tussen IBGE en de School voor Volksgezondheid van de ULB gericht op het uittesten van de haalbaarheid van het APHEIS programma en het Brussels Gewest. - Bijlage 5 : Eindrapport van ENHIS-1 : zie Bestek-STEDEN.doc 14