De 3 presentaties van "Duurzaam en betaalbaar wonen in Vlaanderen" op staan na elkaar.

Transcriptie

1 De 3 presentaties van "Duurzaam en betaalbaar wonen in Vlaanderen" op staan na elkaar.

2 Duurzaam en betaalbaar wonen in Vlaanderen Marc Dillen Directeur-generaal Financieel Forum Waasland 17/10/2013

3 Bouwconjunctuur

4 Aantal vergunningen (flats + woningen) per gewest BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST VLAAMS GEWEST WAALS GEWEST

5 Nieuwe flats Nieuwe huizen Woningrenovaties 2010 vs % 15% 5% 2011 vs % 15% 10% 2012 vs % 7% 3% vs ste 6 maanden 1% 14% 1%

6

7

8 Evolutie gebouwpark in Vlaanderen 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% Aantal gebouwen met 1 bouwlaag Aantal gebouwen met 2 of 3 bouwlagen Aantal gebouwen met 4 of meer bouwlagen 0,0%

9 4,6 4,4 4,2 4 3,8 3,6 3,4 3,2 Rentetarieven voor hypothecaire leningen op meer dan 10 jaar 3

10 Bevolking

11 Bevolkingsdichtheid in Vlaanderen

12 Oppervlakte Vlaanderen volgens bestemming

13 Toekomstprognose aantal gezinnen VL (Planbureau + VCB) Volgens Planbureau voorspeld aantal inwoners Prognose van gemiddelde grootte van de huishoudens 2,45 2,34 2,23 2,12 2,01 Aantal gezinnen Aantal bijkomende gezinnen per decennium

14

15

16 Bouwkost

17 Abex vs consumptieindex (1980 = 315) ABEX algemeen prijspeil

18 Prijs bouwgronden en consumptieindex De prijs van bouwgrond steeg met 546% Het algemene prijspeil steeg met 52% ABEX volgt zelfde tempo als inflatie, prijs bouwgronden is ontspoord Gemiddelde prijs bouwgronden Vlaanderen (in m²) Prijs bouwgrond (in EUR/m²) Algemeen prijspeil (index)

19 Prijs bouwgronden per gewest

20 EPeil Bijna energieneutraal bouwen 120 Evolutie E-peil vereisten Woningen Kantoren/scholen

21 2010 E E E E E E E50 /m² (grond) 250,7 250,7 251,7 251,7 259,1 259,1 259,1 m² grondprijs bouw totaal eigen inbreng totaal eigen inbreng rente 3,88% 3,88% 4,10% 4,10% 3,70% 3,70% 3,70% maandelijkse aflossing 1.144, , , , , , ,89 Energiebesparing Totale kost 1.099, , , , , , ,89 Een huis met een lager Epeil kost meer maar verbruikt minder in dit voorbeeld is de totale kost van E70 ongeveer dezelfde als E50 MAAR uw woning is meer waard!

22 Kostprijs woonbonus (opsplitsing per bedrag hyp. Krediet) Ongewijzigd beleid (Totaal) Budget Aankoop Nieuwbouw Verbouwing Aankoop + verbouwing Bron: UPCBVK

23 Bedrag hypothecaire kredieten in 2012 in mio EUR verbouwing 2.091; 10% aankoop + verbouwing; 1.497; 7% bouw; 2.959; 15% aankoop; ; 68% Bron: UPCBVK

24 Totale bouwkost 2010 E E E E E E E50 /m² (grond) 250,7 250,7 251,7 251,7 259,1 259,1 259,1 m² grondprijs bouw totaal eigen inbreng totaal eigen inbreng rente 3,88% 3,88% 4,10% 4,10% 3,70% 3,70% 3,70% maandelijkse aflossing 1.144, , , , , , ,89 Energiebesparing Totale kost 1.099, , , , , , ,89 Persconferentie BISbeurs

25 Renovatie of vervangende nieuwbouw Factoren die renovatie duurder maken: Volledige vervanging van het dak is noodzakelijk (bvb. lekken) Volledige vervanging van het buitenschrijnwerk (bvb. ventilatie nodig) Buitenmuren: vocht en stabiliteitsproblemen zijn nefast Technische installaties: laag temperatuur afgiftestyseem installeren Compactheid: bijna onmogelijk om hieraan te verhelpen Persconferentie BISbeurs

26 Bedankt voor uw aandacht! Marc Dillen Directeur-generaal Vlaamse Confederatie Bouw

27 Reflecties over de financiering van de Belgische vastgoedmarkt Financieel Forum Waasland Thomas Van Rompuy, Kabinetschef Febelfin Fifo Waasland

28 AGENDA 1. Febelfin in een notendop 2. Nooit meer 2008?! 3. Kerntaak van de Belgische banken: kredietverlening 4. Belang van het krediet voor de Belgische economie 5. Zitten we op een vastgoedbubbel? 6. Uitdagingen voor de toekomst Fifo Waasland 2

29 1. Febelfin in een notendop Fifo Waasland 3

30 Febelfin: Federatie van de Belgische financiële sector Febelfin vertegenwoordigd 282 financiële instellingen in België Banken Kredietverleners Vermogensbeheerders en fondsen Beursvennootschappen Beurzen Leasingbedrijven Euroclear SWIFT 5 aangesloten verenigingen 10 geassocieerde leden met speciale status Council for stockbrokers accreditation Fifo Waasland 4

31 2. Nooit meer 2008?! Fifo Waasland 5

32 Wat hebben de grote banken uit de crisis geleerd? Les 1 Sommige banken ontleenden te veel geld op korte termijn Banken financieren zich minder via de financiële markten Les 2 Sommige banken leenden te ondoordacht geld uit Banken zijn kleiner geworden en investeren fors in controle Les 3 Sommige banken kochten te groot Toezichthouder kan strategische beslissingen blokkeren (b.v. overnames ) Les 4 Sommige banken kochten te ondoorzichtige producten Banken vertrouwen niet langer volledig op de markten Les 5 Sommige banken waren onvoldoende bestand tegen schokken Banken zijn resistenter gemaakt Fifo Waasland 6

33 Nooit meer 2008?! Financiering banken is stabieler ,4% méér spaardeposito s - 45,2% minder financiering vanuit financiële markten 248 miljard EUR aan activa die meteen verkocht of in pand gegeven kunnen worden als de financiering toch zou opdrogen (unencumbred assets) Spaardeposito's Totaal korte-termijn wholesale financiering Wettelijk opgelegde liquididiteitsratio (in %) Bron:NBB/Febelfin Banken zijn beter gewapend om zware stress-scenario s te overleven Fifo Waasland 7

34 Nooit meer 2008?! Banken zijn beter bestand tegen schokken 103 % - LCR 112% - NSFR Bron: IMF, jaar voor volledige implementatie Basel III-regels over liquiditeit, voldoen Belgische banken al aan de eisen! Fifo Waasland 8

35 Nooit meer 2008?! Banken houden een gezonde verhouding tussen kredieten en financiering aan Fifo Waasland 9

36 Nooit meer 2008?! Balansen zijn fors verkleind en versterkt Totale passiva van de Belgische banksector (in miljarden EUR) Totale aan kapitaal en reserves van de Belgische banksector (in miljarden EUR) Leverage (in eenheden) Eind september ,9 50,7 29,9 Eind maart ,7 61,1 16,3 Evolutie in procenten - 32,4% + 20,5% - 45,5% Bron: Berekeningen Febelfin op basis gegevens NBB (geconsolideerd) Fifo Waasland 10

37 Nooit meer 2008?! Banken nemen minder risico s Evolutie van de risicogewogen activa (bron: NBB, in mia EUR) Evolutie (%) 583,5 491,7 407,5 372,5 373,8 352,7-39,5% Operationeel risico 35,1 mia EUR 10% Marktrisico 16,6 mia EUR 5% 352,7 mia EUR Kredietrisico 301 mia EUR 85% Fifo Waasland 11

38 Nooit meer 2008?! Bankentoezicht is strenger en strikter geworden Twin Peaks Dubbel gelaagd bankentoezicht in België Basel III nieuwe focus Op liquiditeit en systeemrisico Bankenunie ECB als hoofdtoezichthouder Macro-economische insteek Focus op liquiditeit Controle op besmettingsrisico Mogelijkheid tot blokkeren van strategische beslissingen ALLEEN IN BELGIË Fifo Waasland 12

39 3. Kerntaak van de Belgische banken: Kredietverlening Fifo Waasland 13

40 De kerntaak van de Belgische banken Investeren in welvaart en groei Sinds 2007 Kredieten aan gezinnen +44,4 mia EUR (+31,87%) Banken in België leveren meer financiering voor economie dan gemiddelde Eurozone Kredieten aan ondernemingen +23,5 mia EUR (+24,2%) Kredieten aan overheden +24,6 mia EUR (+35,72%) = Totale kredietgroei +92,5 mia EUR (+30,3%) 397,6 mia EUR Totaal volume uitstaande kredieten juni 2013 Fifo Waasland 14

41 Kredietverlening in België : enkele cijfers Omloop hypothecair krediet : voortdurende stijging = schatting op basis van de omloop van de BVK-leden Fifo Waasland 15

42 Kredietverlening in België : enkele cijfers Productie hypothecair krediet : laagste niveau sinds begin crisis Fifo Waasland 16

43 4. Belang van het krediet voor de Belgische economie Fifo Waasland 17

44 Belang van het hypothecair krediet voor de economie - Studie KU Leuven Krediet als katalysator van groei Verwachte economische groei 2014 BE: 1,1% EU: 1,4% NBB/ECB Prof N. Huyghebaert: Groei in 2010 van 2,46% zou maar 2% geweest zijn zonder toename hypothecair- en consumentenkrediet Fifo Waasland 18

45 Belang van het hypothecair krediet voor de economie - Studie KU Leuven Het krediet aan particulieren vormt een levensader voor de Belgische economie In 2010 werd - 73,54% van de nieuwbouwwoningen werd (gedeeltelijk) via een hypotheeklening gefinancierd. In 2011 had de gemiddelde inwoner: EUR aan uitstaande hypotheekleningen de uitstaande hypotheekleningen vertegenwoordigden 47,20% van het BBP (Europees gemiddelde : 61,70%). Fifo Waasland 19

46 Zitten we op een vastgoedbubbel? Fifo Waasland 20

47 NBB Financial Stability Review 2013 Fifo Waasland 21

48 Zijn we op weg naar een vastgoedbubbel? Bron: IMF Fifo Waasland 22

49 Zijn we op weg naar een vastgoedbubbel? Samenstelling hypothecair krediet Fifo Waasland 23

50 Zijn we op weg naar een vastgoedbubbel? Gezonde evolutie samenstelling kredietportefeuille Fifo Waasland 24

51 Zijn we op weg naar een vastgoedbubbel? Gezonde evolutie schuldgraad huishoudens Fifo Waasland 25

52 Kredietverlening in België : lichte verstrakking criteria Kredietvoorwaarden hypothecair krediet (BLS) Bron: ECB Fifo Waasland 26

53 Uitdagingen voor de toekomst? Fifo Waasland 27

54 Kredietverlening in België: komende tendensen die een impact kunnen hebben op de markt? Gewijzigde spelregels bancair landschap => toekenningscriteria Lange termijn wordt moeilijker Minder risico Minder blootstelling Aangroei bevolking Verkleinde gezinssamenstelling Rentebeleid, yield => macro economisch klimaat Quid impact woonbonus? Ingrepen toezichthouder? Quid financieringscapaciteit? Fifo Waasland 28

55 Kerntaak blijven vervullen is een uitdaging Reglementering Kan krediettoegang bemoeilijken Wetsontwerp KMO-financiering Financiële transactietaks Opsplitsing zakenbank-spaarbank Bail-in Aanpassing spaarfiscaliteit Woonbonus Macro-economische elementen Hebben invloed op financieringscapaciteit BBP/Kredietvraag Werkloosheid Economische onzekerheid Kunnen we een toekomstige economische opleving financieren? Fifo Waasland 29

56

57 De fiscale aspecten van de gezinswoning 17 oktober Prof Dr. Axel Haelterman

58 Overzicht Inkomstenbelastingen belastbaar bedrag aftrek enige eigen woning: woonbonus behoud van vorige systemen voor oude leningen meerwaarden regeling Bvermindering beveiliging inbraak/brand Successierechten Registratierechten

59 Belastbaar Onroerende voorheffing op eigen woning Geen globale belastbaarheid van kadastraal inkomen voor gezinswoning versus tweede verblijven en investeringsgoederen DUS: woonbonus als aftrekbare besteding aftrekbaar van andere onroerende en de beroepsinkomsten

60 De woonbonus Eén globale aftrek voor interesten en kapitaalaflossingen bij 10 jarige hypothecaire lening (met inschrijving) specifiek aangegaan enige woning op 31 december van jaar van afsluiten van de lening (per echtgenoot bekeken) niet geërfde woningen onverdeeld of blote eigendom, en niet te koop gestelde woning (mits effectieve verkoop) eigen woning (gezinswoning)

61 Woonbonus Ook voor premies verzekering tot waarborg of wedersamenstelling hypothecaire lening Fiscaal voordeel: groepering betalingen in 1 korf per echtgenoot te vullen met i, kap afloss, premies verzek basisbedrag 1500 euro (geïndexeerd 2200 euro) verhoogd met 500 euro (730euro) zolang enige woning blijft, gedurende 10 jaar plus 50 euro indien bij aanvang 3 of meer kinderen ten laste (geïndexeerd 70 euro)

62 Als niet enige woning interest aftrekbaar ook belastingvermindering lange termijn sparen blijven dan van toepassing Oude regeling van toepassing op leningen gesloten voor 1 januari 2005

63 De toekomst van de woonbonus??? is belangrijkste maatregel lange termijn sparen wellicht wijziging vanaf 2015 ten vroegste wellicht geleidelijke aanpasing? budgettair contraintes zijn immers groot

64 Meerwaarden op gezinswoning belastingvrije meerwaarde indien eigen woning sedert tenminste 12 maanden

65 Succ R en Reg R? Vrijstelling successierechten gezinswoning die vererft aan partner of aan samenwonende Meeneembaarheid registratierecht bij verkoop eigen woning en aankoop eigen woning