a. Het aantal kranten dat elke maand door de New York Times wordt verkocht. c. Het werkelijk aantal gram wasmiddel in een halve-literfles wasmiddel.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "a. Het aantal kranten dat elke maand door de New York Times wordt verkocht. c. Het werkelijk aantal gram wasmiddel in een halve-literfles wasmiddel."

Transcriptie

1 Opgaven hoofdstuk 4 I Learning the Mechanics 4.1 Geef aan welke van de volgende variabelen continue random variabelen zijn en welke discrete random variabelen zijn: a. Het aantal kranten dat elke maand door de New York Times wordt verkocht. b. De hoeveelheid inkt die wordt gebruikt bij het drukken van een zondagseditie van de New York Times. c. Het werkelijk aantal gram wasmiddel in een halve-literfles wasmiddel. d. Het aantal defecte onderdelen in een partij moeren en bouten. e. Het aantal mensen dat elke maand een werkloosheidsuitkering krijgt. 4.2 Geef een voorbeeld van een continue random variabele die voor een econoom van belang kan zijn. 4.3 Werp drie eerlijke munten en noem x het aantal keren dat kruis bovenkomt. a. Identificeer de uitkomsten die bij dit experiment horen, en ken een waarde van x toe aan elke uitkomst. b. Bereken p(x) voor elke waarde van x. c. Construeer een kanshistogram voor p(x). d. Hoe groot is P(x = 2 of x = 3)? 4.4 Beschouw de kansverdeling voor de random variabele x in de tabel. a. Bepaal: µ, σ 2 en σ. b. Maak een grafiek van p(x). c. Geef de positie van µ en van het interval µ ± 2σ op deze grafiek aan. Hoe groot is de kans dat x binnen het interval µ ± 2σ valt? 4.5 Stel x is een binomiale random variabele; bereken dan p(x) voor elk van de volgende gevallen:

2 a. n = 5, x = 1, p = 0,2 b. n = 4, x = 2, q = 0,4 c. n = 3, x = 0, p = 0,7 d. n = 5, x = 3, p = 0,1 e. n = 4, x = 2, q = 0,6 f. n = 3, x = 1, p = 0,9 4.6 Stel x is een binomiale random variabele, gebruik dan Tabel II in appendix B om de volgende kansen te berekenen: P(x = 2) voor n = 10, p = 0,4 P(x 5) voor n = 15, p = 0,6 P(x > 1) voor n = 5, p = 0,1 P(x < 10) voor n = 25, p = 0, 7 P(x 10) voor n = 15, p = 0,9 P(x = 2) voor n = 20, p = 0,2 4.7 Beschouw de volgende kansverdeling: a. Is x een discrete of een continue random variabele? Licht je antwoord toe. b. Hoe heet deze kansverdeling? c. Maak een grafiek van de kansverdeling. d. Bepaal het gemiddelde en de standaarddeviatie van x. e. Bepaal het gemiddelde en de standaarddeviatie van de kansverdeling. 4.8 Stel dat gegeven is dat x een random variabele is waarvoor de Poisson kansverdeling een goede benadering is, gebruik dan Tabel III om het volgende te berekenen: a. P(x 2) als λ = 1 b. P(x 2) als λ = 2 c. P(x 2) als λ = 3 d. Wat gebeurt er met de kans op de gebeurtenis (x 2) als λ toeneemt van 1 tot 3? Is dit intuïtief te verklaren? 4.9

3 Stel dat x een random variabele is waarvoor een Poisson-verdeling met λ = 5 een goede benadering is. a. Maak een grafiek van p(x) voor x = 0, 1, 2,..., 15 b. Bepaal µ en σ voor x en geef de positie van µ en het interval µ ± 2σ aan op de grafiek. c. Hoe groot is de kans dat x binnen het interval µ ± 2σ valt? 4.10 Bepaal voor elk van de volgende voorbeelden of x een binomiale random variabele is en licht je keuze toe: a. Een fabrikant van computerchips neemt een aselecte steekproef van 100 chips uit de productie van elk uur, om het aantal defecte chips te schatten. Stel x vertegenwoordigt het aantal defecte chips in de steekproef van 100 chips. b. Van de vijf sollicitanten naar een baan zullen er twee worden gekozen. Hoewel de sollicitanten allemaal gelijkelijk gekwalificeerd lijken te zijn, kunnen slechts drie van hen voldoen aan de verwachtingen van het bedrijf. Stel dat de twee keuzes uit de groep van vijf sollicitanten aselect worden gemaakt, en noem x het aantal gekwalificeerde sollicitanten dat is gekozen. c. Een softwareontwikkelaar zorgt voor een support hotline voor klanten, die kunnen bellen om vragen te stellen over het gebruik van de software. Noem x het aantal telefoontjes dat de support hotline op een bepaalde werkdag krijgt. d. Florida behoort tot een minderheid van staten zonder staatsinkomstenbelasting. Een enquête onder 1000 geregistreerde kiezers wordt uitgevoerd om vast te stellen hoeveel van hen voor een staatsinkomstenbelasting zijn in het licht van de huidige fiscale situatie in de staat. Stel x is het aantal personen in de steekproef dat voor de belasting is Stel x is een binomiale random variabele met n = 20 en p = 0,7. a. Bepaal P(x = 14) b. Bepaal P(x 12) c. Bepaal P(x > 12) d. Bepaal P(9 x 18) e. Bepaal P(8 < x < 18) f. Bepaal µ, σ 2 en σ. g. Hoe groot is de kans dat x in het interval µ ± 2σ valt?

4 II Applying the Concepts 4.12 Hieronder wordt de leeftijdsverdeling per 1 juli 1999 gegeven van de 55 medewerkers van een zeer succesvolle twee jaar oude dot-com -onderneming in Atlanta. Het is de bedoeling dat er willekeurig een medewerker uit deze populatie wordt gekozen. a. Kan de relatieve-frequentieverdeling in de tabel geïnterpreteerd worden als een kansverdeling? Licht je antwoord toe. b. Maak een grafiek van de kansverdeling. c. Hoe groot is de kans dat een willekeurig gekozen medewerker ouder is dan 30 jaar? Ouder is dan 40 jaar? Jonger is dan 30 jaar? d. Hoe groot is de kans dat de willekeurig gekozen medewerker 25 of 26 jaar oud is? Bron: Persoonlijke mededeling van P. George Benson Een team van consultants heeft een studie gemaakt van de service in Wendy s Restaurant in de Woodbridge Mall in Woodbridge. Ze maten de tijdsduur tussen de aankomsten van opeenvolgende klanten in het restaurant in de loop van de dag, en gebruikten deze gegevens om een kansverdeling op te stellen voor x, het aantal klanten dat binnen een periode van 15 minuten arriveert. Deze verdeling wordt in de tabel gegeven. a. Voldoet de tabel aan de twee vereisten voor een kansverdeling van een discrete random variabele? Licht je antwoord toe. b. Hoe groot is de kans dat precies 16 klanten de komende 15 minuten in het restaurant zullen arriveren? c. Bepaal p(x 10). d. Bepaal p(5 x 15).

5 Bron: Ford, R., Roberts, D. en Saxton, P. Queuing Models. Graduate School of Management, Rutgers University, Het aantal cursuseenheden dat moet worden doorlopen voordat men een complex computerprogramma beheerst, varieert van één tot vijf, afhankelijk van de student. Na veel ervaring heeft de softwarefabrikant de kansverdeling vastgesteld die het percentage gebruikers beschrijft dat na elk aantal cursuseenheden de software beheerst: Aantal eenheden Kans op beheersen 0,1 0,25 0,4 0,15 0,1 a. Bereken het gemiddeld aantal cursuseenheden dat nodig is om het programma te leren beheersen. Bereken de mediaan. Interpreteer beide grootheden. b. Als het bedrijf er zeker van wil zijn dat ten minste 75% van de studenten het programma leert beheersen, wat is dan het minimum aantal cursuseenheden dat moet worden doorlopen? En voor ten minste 90%? c. Stel dat het bedrijf een nieuw cursusprogramma ontwikkelt dat de kans dat slechts één cursuseenheid nodig is, vergroot van 0,1 naar 0,25, de kans dat slechts twee eenheden nodig zijn vergroot naar 0,35, de kans dat drie eenheden nodig zijn gelijk laat aan 0,4, en de noodzaak voor vier of vijf eenheden geheel elimineert. Hoe zullen je antwoorden in a en b veranderen voor dit nieuwe programma? 4.15 Een team van consultants dat voor een grote nationale supermarktketen in New York werkt, heeft een statistisch model ontwikkeld om de jaarlijkse omzet van potentiële nieuwe winkels te kunnen voorspellen. Een onderdeel van hun analyse bestond uit het identificeren van de variabelen die de omzet van de winkel beïnvloeden, zoals de afmeting van de winkel (in square feet), de grootte van de bevolking in de omgeving en het aantal kassa s. Ze onderzochten 52 supermarkten in een bepaald deel van het land en construeerden de relatieve-frequentieverdeling, die hieronder wordt weergegeven, om het aantal kassa s per winkel (x) weer te geven. a. Waarom vertegenwoordigen de relatieve frequenties bij benadering de kansen dat een willekeurig gekozen supermarkt een x aantal kassa s heeft? b. Bepaal E(x) en interpreteer de waarde daarvan in de context van de vraagstelling. c. Bereken de standaarddeviatie van x. d. Welk percentage supermarkten zal naar verwachting vallen binnen µ ± σ, als je de regel van Tsjebysjev toepast? Binnen µ ± 2σ?

6 e. Wat is het werkelijk aantal supermarkten dat binnen µ ± σ valt? En binnen µ ± 2 σ? Vergelijk je antwoorden met die van d. Zijn de antwoorden consistent? Bron: Overgenomen uit Chow, W. et al. A model for predicting a supermarket s annual sales per square foot. Graduate School of Management, Rutgers University, Naarmate de babyboomgeneratie ouder wordt, zal het aantal werknemers dat op het werk letsel oploopt toenemen. Uit een recente enquête van de Gallup Organization die gesponsord werd door CIGNA Integrated Care uit Philadelphia is gebleken dat ongeveer 40% van de werknemers werk heeft moeten verzuimen vanwege een of andere aandoening van het bewegingsapparaat (rugletsel) (National Underwriter, 5 april 1999). Noem x het aantal medewerkers uit een steekproef dat werk heeft moeten verzuimen vanwege rugletsel. a. Verklaar waarom x bij benadering een binomiale random variabele is. b. Gebruik de gegevens uit de Gallup enquête om p te schatten voor de binomiale random variabele in a. c. Er wordt een aselecte steekproef genomen van 10 werknemers van een bepaalde fabriek. Gebruik de p uit b om het gemiddelde en de standaarddeviatie te bepalen van x, het aantal werknemers dat werk heeft verzuimd vanwege een rugletsel. d. Bereken de kans voor de steekproef in c dat precies één werknemer het werk heeft verzuimd vanwege een rugletsel. Dat meer dan één werknemer het werk heeft verzuimd vanwege rugletsel Een probleem dat een toenemende invloed op de Amerikaanse economie heeft, zijn de groeiende kosten van Medicare (een Amerikaanse ziektekostenverzekering voor bejaarden en gehandicapten) en andere medische diensten die door de overheid worden gefinancierd. Een van de aspecten van dit probleem is het hoge percentage personen dat om medische behandeling vraagt zonder dat er een fysieke basis voor hun aandoeningen is. Een voorzichtige schatting is dat het percentage personen dat om medische hulp vraagt terwijl ze geen echte fysieke aandoeningen hebben 10% bedraagt, en sommige artsen denken dat het wel 40% bedraagt. Stel dat we een aselecte steekproef nemen uit de patiëntengegevens van een arts en daarbij vinden dat vijf van de 15 patiënten die medische hulp hebben gezocht fysiek gezond waren. a. Wat is de kans dat je vijf of meer gezonde patiënten in een steekproef van 15 waarneemt als het percentage dat de arts gewoonlijk ziet 10% bedraagt?

7 b. Wat is de kans dat je vijf of meer gezonde patiënten in een steekproef van 15 waarneemt als het percentage dat de arts gewoonlijk ziet 40% bedraagt? c. Waarom zou je antwoord in a je ertoe kunnen leiden te denken dat p groter is dan 0,10? 4.18 De Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC) verzekert deposito s tot $ in banken die lid zijn van het Federal Reserve System tegen verliezen tengevolge van faillissementen van banken of diefstal. De afgelopen vijf jaar was het gemiddelde aantal bankfaillissementen onder de verzekerde banken gelijk aan 4,4 per jaar (FDIC, nov. 1999). Veronderstel dat x, het aantal bankfaillissementen per jaar onder de verzekerde banken beschreven kan worden door een Poisson kansverdeling met gemiddelde gelijk aan 4. a. Bepaal de verwachte waarde en de standaarddeviatie van x. b. In 1997 ging slechts één bank van de verzekerde banken failliet. Hoe ver (in standaarddeviaties) ligt x = 1 onder het gemiddelde van de Poisson-verdeling? Dat wil zeggen: bepaal de z-score voor x. c. In 1999 gingen zes van de verzekerde banken failliet. Bepaal P(x 6). d. Bespreek de voorwaarden waaronder de aanname van een Poisson-verdeling plausibel zou zijn In een grote fabriek wordt de werkvloer verlicht door 3200 gloeilampen. Als het tempo waarin de lampen kapot gaan gekenmerkt wordt door een Poisson-verdeling met een gemiddelde van drie gloeilampen per uur, hoe groot is dan de kans dat precies drie gloeilampen het binnen een uur begeven? Hoe groot is de kans dat geen enkele gloeilamp het begeeft binnen een uur? Dat geen gloeilampen het begeven in een shift van acht uur? Welke aanname is nodig om deze laatste kans te berekenen? 4.20 Een drukkerij die een aanzienlijke groei in de omzet voorziet voor de komende vijf jaar, maakt op dit moment een planning voor de magazijnruimte die het bedrijf over vijf jaar nodig heeft.uiteraard kan het bedrijf niet weten hoeveel vierkante voet opslagruimte, x, het over vijf jaar nodig heeft, maar het bedrijf kan een projectie maken van wat het nodig heeft door een kansverdeling te gebruiken zoals hieronder: Wat is het verwachte aantal vierkante voet opslagruimte dat de drukkerij over vijf jaar nodig heeft? 4.21

8 In het Journal of Applied Psychology (Vol. 71, 1986) staat een verslag van een uitgebreid onderzoek naar het voorkomen van klokkenluiders onder werknemers van de federale overheid. Een klokkenluider is een werknemer die wangedrag van medewerkers rapporteert. Uit de enquête is gebleken dat gedurende de afgelopen 12 maanden ongeveer 5% van de werknemers wangedrag heeft gerapporteerd. Veronderstel dat contact wordt opgenomen met een steekproef van 25 werknemers binnen één bureau, en noem x het aantal van hen dat gedurende de afgelopen 12 maanden wangedrag heeft waargenomen en gerapporteerd. Veronderstel dat de kans dat een medewerker van de federale overheid in de afgelopen 12 maanden klokkenluider is geweest, gelijk is aan 0,05. a. Bepaal het gemiddelde en de standaarddeviatie van x. Kan x gelijk zijn aan de verwachte waarde? Licht je antwoord toe. b. Schrijf de gebeurtenis dat ten minste vijf van de medewerkers klokkenluiders zijn in termen van x. Bepaal de kans op deze gebeurtenis. c. Als vijf van de 25 medewerkers waarmee contact is opgenomen gedurende de laatste 12 maanden klokkenluiders zijn geweest, wat is dan je conclusie over de toepasbaarheid van de 5% aanname voor dit bureau? Gebruik het antwoord in b om je conclusie te rechtvaardigen Veel ondernemingen maken gebruik van steekproefschema s om de kwaliteit te controleren van gefabriceerde artikelen die klaar zijn om verzonden te worden, of van binnenkomende artikelen (onderdelen, ruwe grondstoffen etc.) die zijn aangekocht. Veronderstel nu eens ter illustratie van het gebruiken van zo n steekproefschema dat je partijen elektrische zekeringen verstuurt, waarbij elke partij 5000 zekeringen bevat. Het schema specificeert dat je een aselecte steekproef van 25 zekeringen uit elke partij neemt en deze partij goedkeurt (en verstuurt) als het aantal defecte zekeringen x in de steekproef minder is dan 3. Als x 3 keur je de partij af. Bepaal de kans dat je een partij goedkeurt (x = 0, 1 of 2) als de werkelijke fractie defecte zekeringen in de partij gelijk is aan: a. 0 b. 0,01 c. 0,10 d. 0,30 e. 0,50 f. 0,80 g. 0,95 h. 1 i. Teken een grafiek van P(A), de kans op het goedkeuren van een partij, als functie van de fractie defecte zekeringen in die partij, p. Zo n grafiek wordt een karakteristieke krommevoor het steekproefschema genoemd. j. Stel nu dat volgens het steekproefschema een steekproef van 25 zekeringen wordt genomen waarbij de partij wordt goedgekeurd als x 3. Herhaal nu voor dit schema de berekeningen als in a - h en teken een karakteristieke kromme voor dit steekproefschema. Vergelijk deze kromme met die van i. (Merk op hoe de kromme aangeeft hoe goed het schema slechte partijen uit de zending weet op te sporen.) 4.23

9 Als de graanprijs laag is, doen veel boeren in de VS mee met een door de overheid gefinancierd programma voor opslag op de boerderij in plaats van dat ze hun graan verkopen. Maar opslag kan insectenplagen uitlokken, en graanpakhuizen geven boetes aan boeren die hun door insecten aangetast graan leveren. Het U.S. Grain Marketing Research Laboratory schat dat 80% van de opslagruimten voor maïs in het land door insecten is aangetast. Stel dat 20 opslagruimten voor maïs aselect worden geselecteerd en onderzocht op aantasting door insecten. a. Hoe groot is de kans (ongeveer) dat minder dan de helft van de opslagruimten is aangetast? b. Welke aanname heb je gemaakt bij het beantwoorden van a? c. Waarom is je antwoord in a een benadering? d. Zou je verrast zijn als zou blijken dat alle 20 voorraadruimtes aangetast waren? Licht je antwoord toe.

4.1 Geef aan welke van de volgende variabelen continue stochastische variabelen zijn en welke discrete stochastische variabelen zijn:

4.1 Geef aan welke van de volgende variabelen continue stochastische variabelen zijn en welke discrete stochastische variabelen zijn: Opgaven hoofdstuk 4 I Basistechnieken 4.1 Geef aan welke van de volgende variabelen continue stochastische variabelen zijn en welke discrete stochastische variabelen zijn: a. Het aantal kranten dat elke

Nadere informatie

6.1 Beschouw de populatie die wordt beschreven door onderstaande kansverdeling.

6.1 Beschouw de populatie die wordt beschreven door onderstaande kansverdeling. Opgaven hoofdstuk 6 I Learning the Mechanics 6.1 Beschouw de populatie die wordt beschreven door onderstaande kansverdeling. De random variabele x wordt tweemaal waargenomen. Ga na dat, indien de waarnemingen

Nadere informatie

5.1 Stel x is een random variabele die het beste beschreven wordt door een uniforme kansverdeling met c = 20 en d = 45.

5.1 Stel x is een random variabele die het beste beschreven wordt door een uniforme kansverdeling met c = 20 en d = 45. Opgaven hoofdstuk 5 I Learning the Mechanics 5.1 Stel x is een random variabele die het beste beschreven wordt door een uniforme kansverdeling met c = 20 en d = 45. a. Bepaal f(x). b. Bepaal het gemiddelde

Nadere informatie

6.1 Beschouw de populatie die beschreven wordt door onderstaande kansverdeling.

6.1 Beschouw de populatie die beschreven wordt door onderstaande kansverdeling. Opgaven hoofdstuk 6 I Basistechnieken 6.1 Beschouw de populatie die beschreven wordt door onderstaande kansverdeling. x 0 2 4 6 p(x) ¼ ¼ ¼ ¼ a. Schrijf alle mogelijke verschillende steekproeven van n =

Nadere informatie

Statistiek voor Natuurkunde Opgavenserie 1: Kansrekening

Statistiek voor Natuurkunde Opgavenserie 1: Kansrekening Statistiek voor Natuurkunde Opgavenserie 1: Kansrekening Inleveren: 12 januari 2011, VOOR het college Afspraken Serie 1 mag gemaakt en ingeleverd worden in tweetallen. Schrijf duidelijk je naam, e-mail

Nadere informatie

1. De wereld van de kansmodellen.

1. De wereld van de kansmodellen. STATISTIEK 3 DE GRAAD.. De wereld van de kansmodellen... Kansmodellen X kansmodel Discreet model Continu model Kansverdeling Vaas Staafdiagram Dichtheidsfunctie f(x) GraJiek van f Definitie: Een kansmodel

Nadere informatie

Tentamen Wiskunde A. Het gebruik van een mobiele telefoon of andere telecommunicatieapparatuur tijdens het tentamen

Tentamen Wiskunde A. Het gebruik van een mobiele telefoon of andere telecommunicatieapparatuur tijdens het tentamen CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE Tentamen Wiskunde A Datum: 29 juli 2013 Tijd: 14.00-17.00 uur Aantal opgaven: 7 Zet uw naam op alle in te leveren blaadjes. Laat bij elke opgave door middel van

Nadere informatie

Statistiek I Samenvatting. Prof. dr. Carette

Statistiek I Samenvatting. Prof. dr. Carette Statistiek I Samenvatting Prof. dr. Carette Opleiding: bachelor of science in de Handelswetenschappen Academiejaar 2016 2017 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Statistiek, gegevens en statistisch denken... 3 De

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Faculteit Wiskunde en Informatica

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Faculteit Wiskunde en Informatica TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Kansrekening en Statistiek (2S27), dinsdag 14 juni 25, 9. - 12. uur. Dit is een tentamen met gesloten boek. De uitwerkingen

Nadere informatie

a. α = 0,10 b. α = 0,01 c. α = 0,05 d. α = 0,20

a. α = 0,10 b. α = 0,01 c. α = 0,05 d. α = 0,20 Opgaven hoofdstuk 7 I Learning the Mechanics 7.1 Bepaal z α /2 voor elk van de volgende waarden van α a. α = 0,10 b. α = 0,01 c. α = 0,05 d. α = 0,20 7.2 Een aselecte steekproef van 70 waarnemingen uit

Nadere informatie

Wiskunde B - Tentamen 2

Wiskunde B - Tentamen 2 Wiskunde B - Tentamen Tentamen van Wiskunde B voor CiT (57) Donderdag 4 april 005 van 900 tot 00 uur Dit tentamen bestaat uit 8 opgaven, 3 tabellen en formulebladen Vermeld ook je studentnummer op je werk

Nadere informatie

Lesbrief de normale verdeling

Lesbrief de normale verdeling Lesbrief de normale verdeling 2010 Willem van Ravenstein Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Hoofdstuk 1 de normale verdeling... 2 Hoofdstuk 2 meer over de normale verdeling... 11 Hoofdstuk 3 de n-wet...

Nadere informatie

Klantonderzoek: statistiek!

Klantonderzoek: statistiek! Klantonderzoek: statistiek! Statistiek bij klantonderzoek Om de resultaten van klantonderzoek juist te interpreteren is het belangrijk de juiste analyses uit te voeren. Vaak worden de mogelijkheden van

Nadere informatie

Tentamen Wiskunde A CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE. Datum: 19 december Aantal opgaven: 6

Tentamen Wiskunde A CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE. Datum: 19 december Aantal opgaven: 6 CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE Tentamen Wiskunde A Datum: 19 december 2018 Tijd: 13.30 16.30 uur Aantal opgaven: 6 Lees onderstaande aanwijzingen s.v.p. goed door voordat u met het tentamen begint.

Nadere informatie

Feedback proefexamen Statistiek I 2009 2010

Feedback proefexamen Statistiek I 2009 2010 Feedback proefexamen Statistiek I 2009 2010 Het correcte antwoord wordt aangeduid door een sterretje. 1 Een steekproef van 400 personen bestaat uit 270 mannen en 130 vrouwen. Een derde van de mannen is

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 8 Donderdag 13 Oktober 1 / 23 2 Statistiek Vandaag: Stochast en populatie Experimenten herhalen Wet van de Grote Getallen Centrale Limietstelling 2 / 23 Stochast en populatie

Nadere informatie

Examen Statistiek I Feedback

Examen Statistiek I Feedback Examen Statistiek I Feedback Bij elke vraag is alternatief A correct. Bij de trekking van een persoon uit een populatie beschouwt men de gebeurtenissen A (met bril), B (hooggeschoold) en C (mannelijk).

Nadere informatie

5.1 Stel x is een stochastische variabele die het beste beschreven wordt door een uniforme kansverdeling met c = 20 en d = 45.

5.1 Stel x is een stochastische variabele die het beste beschreven wordt door een uniforme kansverdeling met c = 20 en d = 45. Opgaven hoofdstuk 5 I Basistechnieken 5.1 Stel x is een stochastische variabele die het beste beschreven wordt door een uniforme kansverdeling met c = 20 en d = 45. a. Bepaal f(x). b. Bepaal de verwachting

Nadere informatie

Formules Excel Bedrijfsstatistiek

Formules Excel Bedrijfsstatistiek Formules Excel Bedrijfsstatistiek Hoofdstuk 2 Data en hun voorstelling AANTAL.ALS vb: AANTAL.ALS(A1 :B6,H1) Telt hoeveel keer (frequentie) de waarde die in H1 zit in A1:B6 voorkomt. Vooral bedoeld voor

Nadere informatie

Oefeningen statistiek

Oefeningen statistiek Oefeningen statistiek Hoofdstuk De wereld van de kansmodellen.. Tabel A en tabel B zijn de kansverdelingen van model X en van model Y. In beide tabellen is een getal verloren gegaan. Kan jij dat verloren

Nadere informatie

Data analyse Inleiding statistiek

Data analyse Inleiding statistiek Data analyse Inleiding statistiek 1 Doel Beheersen van elementaire statistische technieken Toepassen van deze technieken op aardwetenschappelijke data 2 1 Leerstof Boek: : Introductory Statistics, door

Nadere informatie

DEZE PAGINA NIET vóór 8.30u OMSLAAN!

DEZE PAGINA NIET vóór 8.30u OMSLAAN! STTISTIEK 1 VERSIE MT15303 1308 1 WGENINGEN UNIVERSITEIT LEERSTOELGROEP MT Tentamen Statistiek 1 (MT-15303) 5 augustus 2013, 8.30-10.30 uur EZE PGIN NIET vóór 8.30u OMSLN! STRT MET INVULLEN VN NM, REGISTRTIENUMMER,

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Faculteit Wiskunde en Informatica

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Faculteit Wiskunde en Informatica TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Kansrekening (2WS2), Vrijdag 24 januari 24, om 9:-2:. Dit is een tentamen met gesloten boek. De uitwerkingen van de opgaven

Nadere informatie

Statistiek voor A.I. College 6. Donderdag 27 September

Statistiek voor A.I. College 6. Donderdag 27 September Statistiek voor A.I. College 6 Donderdag 27 September 1 / 1 2 Deductieve statistiek Kansrekening 2 / 1 Vraag: Afghanistan In het leger wordt uit een groep van 6 vrouwelijke en 14 mannelijke soldaten een

Nadere informatie

Uitwerkingen bij 1_0 Voorkennis: Centrummaten

Uitwerkingen bij 1_0 Voorkennis: Centrummaten Uitwerkingen bij 1_0 Voorkennis: Centrummaten + + + + + + = + + + + + + =! " "" ## $!! % &#' % #! %!% $ % "$ ()*+," "!!""-.$!"" -.!-!%! " $-.#" &#! / 0 & ) ))) ))))), 1 & )))) ) ))) ), $ " % "-! #-!-!""

Nadere informatie

14.1 Kansberekeningen [1]

14.1 Kansberekeningen [1] 14.1 Kansberekeningen [1] Herhaling kansberekeningen: Somregel: Als de gebeurtenissen G 1 en G 2 geen gemeenschappelijke uitkomsten hebben geldt: P(G 1 of G 2 ) = P(G 1 ) + P(G 2 ) B.v. P(3 of 4 gooien

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Tentamen Biostatistiek voor BMT (2S390) op 17-11-2003 U mag alleen gebruik maken van een onbeschreven Statistisch Compendium (dikt. nr. 2218) en van een zakrekenmachine.

Nadere informatie

. Dan geldt P(B) = a. 1 4. d. 3 8

. Dan geldt P(B) = a. 1 4. d. 3 8 Tentamen Statistische methoden 4052STAMEY juli 203, 9:00 2:00 Studienummers: Vult u alstublieft op het meerkeuzevragenformulier uw Delftse studienummer in (tbv automatische verwerking); en op het open

Nadere informatie

Opgaven hoofdstuk 12 Enkelvoudige lineaire regressie

Opgaven hoofdstuk 12 Enkelvoudige lineaire regressie Opgaven hoofdstuk 12 Enkelvoudige lineaire regressie 12.1 Teken voor elk van de volgende gevallen de lijn die door de gegeven punten gaat. a. (1,1) en (5,5). b. (0,3) en (3,0) c. ( 1,1) en (4,2) d. ( 6,

Nadere informatie

Statistiek voor A.I. College 4. Donderdag 20 September 2012

Statistiek voor A.I. College 4. Donderdag 20 September 2012 Statistiek voor A.I. College 4 Donderdag 20 September 2012 1 / 30 2 Deductieve statistiek Kansrekening 2 / 30 Cycle 3 / 30 Context 4 / 30 2 Deductieve statistiek Vandaag: Eigenschappen kansen Oneindige

Nadere informatie

Tentamen Kansrekening en Statistiek (2WS04), woensdag 30 juni 2010, van 9.00 12.00 uur.

Tentamen Kansrekening en Statistiek (2WS04), woensdag 30 juni 2010, van 9.00 12.00 uur. Technische Universiteit Eindhoven Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Kansrekening en Statistiek (WS4), woensdag 3 juni, van 9.. uur. Dit is een tentamen met gesloten boek. De uitwerkingen van de

Nadere informatie

Data analyse Inleiding statistiek

Data analyse Inleiding statistiek Data analyse Inleiding statistiek 1 Terugblik - Inductieve statistiek Afleiden van eigenschappen van een populatie op basis van een beperkt aantal metingen (steekproef) Kennis gemaakt met kans & kansverdelingen»

Nadere informatie

Populaties beschrijven met kansmodellen

Populaties beschrijven met kansmodellen Populaties beschrijven met kansmodellen Prof. dr. Herman Callaert Deze tekst probeert, met voorbeelden, inzicht te geven in de manier waarop je in de statistiek populaties bestudeert. Dat doe je met kansmodellen.

Nadere informatie

Lesbrief hypothesetoetsen

Lesbrief hypothesetoetsen Lesbrief hypothesetoetsen 00 "Je gaat het pas zien als je het door hebt" Johan Cruijff Willem van Ravenstein Inhoudsopgave Inhoudsopgave... Hoofdstuk - voorkennis... Hoofdstuk - mens erger je niet... 3

Nadere informatie

Examen Statistiek I Januari 2010 Feedback

Examen Statistiek I Januari 2010 Feedback Examen Statistiek I Januari 2010 Feedback Correcte alternatieven worden door een sterretje aangeduid. 1 Een steekproef van 400 personen bestaat uit 270 mannen en 130 vrouwen. Twee derden van de mannen

Nadere informatie

WISKUNDE C VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

WISKUNDE C VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 WISKUNDE C VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Steekproevendistributies

Hoofdstuk 5: Steekproevendistributies Hoofdstuk 5: Steekproevendistributies Inleiding Statistische gevolgtrekkingen worden gebruikt om conclusies over een populatie of proces te trekken op basis van data. Deze data wordt samengevat door middel

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde C vwo II

Eindexamen wiskunde C vwo II Beoordelingsmodel Denksport maximumscore 4 In de periode 963-975 is de toename 3000 4500 = 8500 (± 000) De gemiddelde toename per jaar is dan 8500: 700 In de periode 975-978 is de gemiddelde toename per

Nadere informatie

Opdracht 2. Deadline maandag 28 september 2015, 24:00 uur.

Opdracht 2. Deadline maandag 28 september 2015, 24:00 uur. Opdracht 2. Deadline maandag 28 september 2015, 24:00 uur. Deze opdracht bestaat uit vier onderdelen; in elk onderdeel wordt gevraagd een Matlabprogramma te schrijven. De vier bijbehore bestanden stuur

Nadere informatie

Opgaven hoofdstuk 11 Analyse van categorische gegevens

Opgaven hoofdstuk 11 Analyse van categorische gegevens Opgaven hoofdstuk 11 Analyse van categorische gegevens 11.1 Een multinomiaal experiment met k = 3 cellen en n = 320 levert de gegevens die in de tabel staan. Bieden deze gegevens voldoende aanwijzingen

Nadere informatie

a. Identificeer de uitkomsten in de gebeurtenissen A, B, A B, A B, en A c.

a. Identificeer de uitkomsten in de gebeurtenissen A, B, A B, A B, en A c. Opgaven hoofdstuk 3 I Learning the Mechanics 3.1 De uitkomstenruimte van een experiment bevat vijf uitkomsten met kansen zoals in de tabel staan gegeven. Bereken de kans op elk van de volgende gebeurtenissen:

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is om een uitgebreid overzicht te krijgen van de invulling en opbouw van de module. Er bestaat slechts één ECTS-fiche voor elke module. 1. Identificatie Opleiding Graduaat

Nadere informatie

Kansrekening en statistiek wi2105in deel I 29 januari 2010, uur

Kansrekening en statistiek wi2105in deel I 29 januari 2010, uur Kansrekening en statistiek wi20in deel I 29 januari 200, 400 700 uur Bij dit examen is het gebruik van een (evt grafische rekenmachine toegestaan Tevens krijgt u een formuleblad uitgereikt na afloop inleveren

Nadere informatie

13.1 Kansberekeningen [1]

13.1 Kansberekeningen [1] 13.1 Kansberekeningen [1] Herhaling kansberekeningen: Somregel: Als de gebeurtenissen G 1 en G 2 geen gemeenschappelijke uitkomsten hebben geldt: P(G 1 of G 2 ) = P(G 1 ) + P(G 2 ) B.v. P(3 of 4 gooien

Nadere informatie

Statistiek voor A.I. College 3. Dinsdag 18 September 2012

Statistiek voor A.I. College 3. Dinsdag 18 September 2012 Statistiek voor A.I. College 3 Dinsdag 18 September 2012 1 / 45 2 Deductieve statistiek Kansrekening 2 / 45 Uitkomstenruimte 3 / 45 Vragen: voorspellen Een charlatan zegt te kunnen voorspellen of een ongeboren

Nadere informatie

5.0 Voorkennis. Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram:

5.0 Voorkennis. Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram: 5.0 Voorkennis Er zijn verschillende manieren om gegevens op een grafische wijze weer te geven: 1. Staafdiagram: De lengte van de staven komt overeen met de hoeveelheid; De staven staan meestal los van

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 Een populatie: parametrische toetsen

Hoofdstuk 5 Een populatie: parametrische toetsen Hoofdstuk 5 Een populatie: parametrische toetsen 5.1 Gemiddelde, variantie, standaardafwijking: De variantie is als het ware de gemiddelde gekwadrateerde afwijking van het gemiddelde. Hoe groter de variantie

Nadere informatie

werkcollege 5 - P&D7: Population distributions - P&D8: Sampling variability and Sampling distributions

werkcollege 5 - P&D7: Population distributions - P&D8: Sampling variability and Sampling distributions cursus 4 mei 2012 werkcollege 5 - P&D7: Population distributions - P&D8: Sampling variability and Sampling distributions Huiswerk P&D, opgaven Chapter 6: 9, 19, 25, 33 P&D, opgaven Appendix A: 1, 9 doen

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 5 Dinsdag 28 September 1 / 25 1 Kansrekening Indeling: Bernouilli verdelingen Binomiale verdelingen Voorwaardelijke kansen Voor software R: van http://sourceforge.net

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo 2004-I

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo 2004-I Examenresultaten Voor de invoering van de tweede fase bestonden de vakken wiskunde A en wiskunde B. In 2 werden deze vakken voor het laatst op alle VWO-scholen geëxamineerd. Bij het Centraal Examen wiskunde

Nadere informatie

voorbeeldexamenopgaven statistiek wiskunde A havo

voorbeeldexamenopgaven statistiek wiskunde A havo voorbeeldexamenopgaven statistiek wiskunde A havo FORMULEBLAD Vuistregels voor de grootte van het verschil van twee groepen 2 2 kruistabel a c b d, met phi = ad bc ( a+ b)( a+ c)( b+ d)( c+ d) als phi

Nadere informatie

5.0 Voorkennis. Voorbeeld 1: In een vaas zitten 10 rode, 5 witte en 6 blauwe knikkers. Er worden 9 knikkers uit de vaas gepakt.

5.0 Voorkennis. Voorbeeld 1: In een vaas zitten 10 rode, 5 witte en 6 blauwe knikkers. Er worden 9 knikkers uit de vaas gepakt. 5.0 Voorkennis Voorbeeld 1: In een vaas zitten 10 rode, 5 witte en 6 blauwe knikkers. Er worden 9 knikkers uit de vaas gepakt. a) Bereken de kans op minstens 7 rode knikkers: P(minstens 7 rood) = P(7 rood)

Nadere informatie

Tentamen Inleiding Kansrekening 12 augustus 2010, 10.00 13.00 uur Docent: F. den Hollander

Tentamen Inleiding Kansrekening 12 augustus 2010, 10.00 13.00 uur Docent: F. den Hollander Universiteit Leiden Niels Bohrweg Mathematisch Instituut 333 CA Leiden Tentamen Inleiding Kansrekening augustus,. 3. uur Docent: F. den Hollander Bij dit tentamen is het gebruik van een (grafische) rekenmachine

Nadere informatie

Tentamen Wiskunde A. Het gebruik van een mobiele telefoon of andere telecommunicatieapparatuur tijdens het tentamen

Tentamen Wiskunde A. Het gebruik van een mobiele telefoon of andere telecommunicatieapparatuur tijdens het tentamen CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE Tentamen Wiskunde A Datum: 11 juni 2012 Tijd: 19.00-22.00 uur Aantal opgaven: 8 Zet uw naam op alle in te leveren blaadjes. Laat bij elke opgave door middel van

Nadere informatie

4.1 Eigenschappen van de normale verdeling [1]

4.1 Eigenschappen van de normale verdeling [1] 4.1 Eigenschappen van de normale verdeling [1] Relatief frequentiepolygoon van de lengte van mannen in 1968 1 4.1 Eigenschappen van de normale verdeling [1] In dit plaatje is een frequentiepolygoon getekend.

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamenopgaven Statistiek (2DD71) op xx-xx-xxxx, xx.00-xx.00 uur.

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamenopgaven Statistiek (2DD71) op xx-xx-xxxx, xx.00-xx.00 uur. VOORAF: Hieronder staat een aantal opgaven over de stof. Veel meer dan op het tentamen zelf gevraagd zullen worden. Op het tentamen zullen in totaal 20 onderdelen gevraagd worden. TECHNISCHE UNIVERSITEIT

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde A1,2 (nieuwe stijl)

Examen VWO. wiskunde A1,2 (nieuwe stijl) wiskunde A1,2 (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 1 juni 13.3 16.3 uur 2 4 Voor dit examen zijn maximaal 87 punten te behalen; het examen bestaat uit 21

Nadere informatie

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Kansmodellen. 3. Populatie en steekproef. Werktekst voor de leerling. Prof. dr. Herman Callaert

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Kansmodellen. 3. Populatie en steekproef. Werktekst voor de leerling. Prof. dr. Herman Callaert VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Kansmodellen. Werktekst voor de leerling Prof. dr. Herman Callaert Hans Bekaert Cecile Goethals Lies Provoost Marc Vancaudenberg . Populatie: een intuïtieve definitie.... Een

Nadere informatie

WISKUNDE 5 PERIODEN. DATUM : 5 juni 2008 ( s morgens) Niet-programmeerbare, niet-grafische rekenmachine

WISKUNDE 5 PERIODEN. DATUM : 5 juni 2008 ( s morgens) Niet-programmeerbare, niet-grafische rekenmachine EUROPEES BACCALAUREAAT 2008 WISKUNDE 5 PERIODEN DATUM : 5 juni 2008 ( s morgens) DUUR VAN HET EXAMEN : 4 uur (240 minuten) TOEGESTANE HULPMIDDELEN Formuleboekje voor de Europese scholen Niet-programmeerbare,

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 2 Donderdag 15 September 1 / 42 1 Kansrekening Vandaag: Vragen Eigenschappen van kansen Oneindige discrete uitkomstenruimtes Continue uitkomstenruimtes Continue stochasten

Nadere informatie

Opgaven hoofdstuk 14 Methoden voor kwaliteitsverbetering

Opgaven hoofdstuk 14 Methoden voor kwaliteitsverbetering Opgaven hoofdstuk 14 Methoden voor kwaliteitsverbetering 14.1 Waaraan moet de variatie van een proces voldoen voordat een x -regelkaart wordt gebruikt om de uitvoer van het proces te registreren? Waarom?

Nadere informatie

Chapter 4: Continuous-time Markov Chains (Part I)

Chapter 4: Continuous-time Markov Chains (Part I) Stochastic Operations Research I (2014/2015) Selection of exercises from book and previous exams. Chapter 4: Continuous-time Markov Chains (Part I) 1.1 Book pp 179 185 These are useful exercises to learn

Nadere informatie

Economie en maatschappij(a/b)

Economie en maatschappij(a/b) Natuur en gezondheid(a/b) Economie en maatschappij(a/b) Cultuur en maatschappij(a/c) http://profielkeuze.qompas.nl/ Economische studies Talen Recht Gedrag en maatschappij http://www.connectcollege.nl/download/decanaat/vwo%20doorstroomeisen%20universiteit.pdf

Nadere informatie

Tentamen Kansrekening en Statistiek (2WS04), dinsdag 17 juni 2008, van uur.

Tentamen Kansrekening en Statistiek (2WS04), dinsdag 17 juni 2008, van uur. Technische Universiteit Eindhoven Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Kansrekening en Statistiek (2WS4, dinsdag 17 juni 28, van 9. 12. uur. Dit is een tentamen met gesloten boek. De uitwerkingen

Nadere informatie

Samenvattingen 5HAVO Wiskunde A.

Samenvattingen 5HAVO Wiskunde A. Samenvattingen 5HAVO Wiskunde A. Boek 1 H7, Boek 2 H7&8 Martin@CH.TUdelft.NL Boek 2: H7. Verbanden (Recht) Evenredig Verband ( 1) Omgekeerd Evenredig Verband ( 1) Hyperbolisch Verband ( 2) Machtsverband

Nadere informatie

HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN

HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN Inleiding Statistische gevolgtrekkingen (statistical inference) gaan over het trekken van conclusies over een populatie op basis van steekproefdata.

Nadere informatie

HOOFDSTUK VII REGRESSIE ANALYSE

HOOFDSTUK VII REGRESSIE ANALYSE HOOFDSTUK VII REGRESSIE ANALYSE 1 DOEL VAN REGRESSIE ANALYSE De relatie te bestuderen tussen een response variabele en een verzameling verklarende variabelen 1. LINEAIRE REGRESSIE Veronderstel dat gegevens

Nadere informatie

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Steekproefmodellen en normaal verdeelde steekproefgrootheden 5. Werktekst voor de leerling Prof. dr. Herman Callaert Hans Bekaert Cecile Goethals Lies Provoost Marc Vancaudenberg

Nadere informatie

3.1 Procenten [1] In 1994 zijn er 3070 groentewinkels in Nederland. In 2004 zijn dit er nog 1625.

3.1 Procenten [1] In 1994 zijn er 3070 groentewinkels in Nederland. In 2004 zijn dit er nog 1625. 3.1 Procenten [1] In 1994 zijn er 3070 groentewinkels in Nederland. In 2004 zijn dit er nog 1625. Absolute verandering = Aantal 2004 Aantal 1994 = 1625 3070 = -1445 Relatieve verandering = Nieuw Oud Aantal

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 12 Donderdag 21 Oktober 1 / 38 2 Statistiek Indeling: Stochast en populatie Experimenten herhalen Wet van de Grote Getallen Centrale Limietstelling 2 / 38 Deductieve

Nadere informatie

Uitleg significantieniveau en toetsen van hypothesen

Uitleg significantieniveau en toetsen van hypothesen Uitleg significantieniveau en toetsen van hypothesen Het significantieniveau (meestal aangegeven met de letter α) stelt de kans voor, dat H 0 gelijk heeft, maar H 1 gelijk krijgt. Je trekt dus een foute

Nadere informatie

Normale Verdeling Inleiding

Normale Verdeling Inleiding Normale Verdeling Inleiding Wisnet-hbo update maart 2010 1 De Normale verdeling De Normale Verdeling beschrijft het gedrag van een continue kansvariabele x. Om kansen te berekenen, moet de dichtheidsfunctie

Nadere informatie

SOCIALE STATISTIEK (deel 2)

SOCIALE STATISTIEK (deel 2) SOCIALE STATISTIEK (deel 2) D. Vanpaemel KU Leuven D. Vanpaemel (KU Leuven) SOCIALE STATISTIEK (deel 2) 1 / 57 Hoofdstuk 5: Schatters en hun verdeling 5.1 Steekproefgemiddelde als toevalsvariabele D. Vanpaemel

Nadere informatie

LOPUC. Een manier om problemen aan te pakken

LOPUC. Een manier om problemen aan te pakken LOPUC Een manier om problemen aan te pakken LOPUC Lees de opgave goed, zodat je precies weet wat er gevraagd wordt. Zoek naar grootheden en eenheden. Schrijf de gegevens die je nodig denkt te hebben overzichtelijk

Nadere informatie

Voorbeelden van gebruik van 5 VUSTAT-apps

Voorbeelden van gebruik van 5 VUSTAT-apps Voorbeelden van gebruik van 5 VUSTAT-apps Piet van Blokland Begrijpen van statistiek door simulaties en visualisaties Hoe kun je deze apps gebruiken bij het statistiek onderwijs? De apps van VUSTAT zijn

Nadere informatie

Cursus Statistiek Hoofdstuk 4. Statistiek voor Informatica Hoofdstuk 4: Verwachtingen. Definitie (Verwachting van discrete stochast) Voorbeeld (1)

Cursus Statistiek Hoofdstuk 4. Statistiek voor Informatica Hoofdstuk 4: Verwachtingen. Definitie (Verwachting van discrete stochast) Voorbeeld (1) Cursus Statistiek Hoofdstuk 4 Statistiek voor Informatica Hoofdstuk 4: Verwachtingen Cursusjaar 29 Peter de Waal Departement Informatica Inhoud Verwachtingen Variantie Momenten en Momentengenererende functie

Nadere informatie

Les 1: Waarschijnlijkheidrekening

Les 1: Waarschijnlijkheidrekening Les 1: Waarschijnlijkheidrekening A Men neemt een steekproef van 1000 appelen. Deze worden ingedeeld volgens gewicht en volgens symptomen van een bepaalde schimmel: geen, mild, gematigd of ernstig. Het

Nadere informatie

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Kansmodellen. 4. Het steekproefgemiddelde. Werktekst voor de leerling. Prof. dr. Herman Callaert

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Kansmodellen. 4. Het steekproefgemiddelde. Werktekst voor de leerling. Prof. dr. Herman Callaert VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Kansmodellen 4. Werktekst voor de leerling Prof. dr. Herman Callaert Hans Bekaert Cecile Goethals Lies Provoost Marc Vancaudenberg . Een concreet voorbeeld.... Een kansmodel

Nadere informatie

Vandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 2. Basisbegrippen. Theoretische kansverdelingen

Vandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 2. Basisbegrippen. Theoretische kansverdelingen Vandaag Onderzoeksmethoden: Statistiek 2 Peter de Waal (gebaseerd op slides Peter de Waal, Marjan van den Akker) Departement Informatica Beta-faculteit, Universiteit Utrecht Theoretische kansverdelingen

Nadere informatie

WISKUNDE 5 PERIODEN. DATUM : 8 juni 2009

WISKUNDE 5 PERIODEN. DATUM : 8 juni 2009 EUROPEES BACCALAUREAAT 2009 WISKUNDE 5 PERIODEN DATUM : 8 juni 2009 DUUR VAN HET EXAMEN : 4 huur (240 minuten) TOEGESTANE HULPMIDDELEN : Formuleboekje voor de Europese scholen Niet-programmeerbare, niet-grafische

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2006-II

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2006-II Drinkbak In figuur staat een tekening van een drinkbak voor dieren. De bak bestaat uit drie delen: een rechthoekige, metalen plaat die gebogen is tot een smmetrische goot, een voorkant en een achterkant

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Faculteit Wiskunde en Informatica

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Faculteit Wiskunde en Informatica TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Eindtentamen Kansrekening en Statistiek (WS), Tussentoets Kansrekening en Statistiek (WS), Vrijdag 8 april, om 9:-:. Dit is een tentamen

Nadere informatie

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Technische Bedrijfskunde

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Technische Bedrijfskunde Where innovation starts Vakken eerste jaar Vakken eerste jaar In de major krijg je uiteenlopende vakken en projecten op het gebied van wiskunde, technische bedrijfskunde en integratie (het toepassen van

Nadere informatie

Statistiek voor A.I. College 10. Donderdag 18 Oktober

Statistiek voor A.I. College 10. Donderdag 18 Oktober Statistiek voor A.I. College 10 Donderdag 18 Oktober 1 / 28 Huffington Post poll verkiezingen VS - 12 Oktober 2012 2 / 28 Gallup poll verkiezingen VS - 15 Oktober 2012 3 / 28 Jullie - onderzoek Kimberly,

Nadere informatie

Opgaven voor Kansrekening

Opgaven voor Kansrekening Opgaven voor Kansrekening Opgave 1. Je hebt 4 verschillende wiskunde boeken, 6 psychologie boeken en 2 letterkundige boeken. Hoeveel manieren zijn er om deze twaalf boeken op een boord te plaatsen als:

Nadere informatie

Alleen deze bladen inleveren! Let op je naam, studentnummer en klas

Alleen deze bladen inleveren! Let op je naam, studentnummer en klas Naam: Studentnummer: Klas/groep: HvA-HES Amsterdam, Fraijlemaborg 133, 1102 CV Amsterdam Postbus 22575, 1100 DB Amsterdam Nummer Studiegids: Code onderwijseenheid: 1012_KM1-T2 KM1VPAFE01 Toets 2 Versie

Nadere informatie

Het schatten van de Duitse oorlogsproductie: maximum likelihood versus de momentenmethode

Het schatten van de Duitse oorlogsproductie: maximum likelihood versus de momentenmethode Het schatten van de Duitse oorlogsproductie: maximum likelihood versus de momentenmethode Rik Lopuhaä TU Delft 30 januari, 2015 Rik Lopuhaä (TU Delft) Schatten van de Duitse oorlogsproductie 30 januari,

Nadere informatie

Faculteit Economie en Bedrijfskunde studiejaar

Faculteit Economie en Bedrijfskunde studiejaar Faculteit Economie en Bedrijfskunde studiejaar 03-04 VOORBLAD Op deze eerste pagina vindt u belangrijke informatie met betrekking tot dit tentamen. Lees de hierna volgende informatie aandachtig door voordat

Nadere informatie

Lesbrief Hypergeometrische verdeling

Lesbrief Hypergeometrische verdeling Lesbrief Hypergeometrische verdeling 010 Willem van Ravenstein If I am given a formula, and I am ignorant of its meaning, it cannot teach me anything, but if I already know it what does the formula teach

Nadere informatie

Inhoud. 1 Inleiding tot de beschrijvende statistiek Maatstaven voor ligging en spreiding Kansrekening 99

Inhoud. 1 Inleiding tot de beschrijvende statistiek Maatstaven voor ligging en spreiding Kansrekening 99 Inhoud 1 Inleiding tot de beschrijvende statistiek 13 1.1 Een eerste verkenning 14 1.2 Frequentieverdelingen 22 1.3 Grafische voorstellingen 30 1.4 Diverse diagrammen 35 1.5 Stamdiagram, histogram en frequentiepolygoon

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1

Examen VWO. wiskunde B1 wiskunde B Eamen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak Woensdag juni 3.30 6.30 uur 0 06 Voor dit eamen zijn maimaal 84 punten te behalen; het eamen bestaat uit 9 vragen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Statistische variabelen. formuleblad

Statistische variabelen. formuleblad Statistische variabelen formuleblad 0. voorkennis Soorten variabelen Discreet of continu Bij kwantitatieve gegevens gaat het om meetbare gegeven, zoals temperatuur, snelheid of gewicht. Bij een discrete

Nadere informatie

De normale verdeling

De normale verdeling De normale verdeling Les 2 De klokvorm en de normale verdeling (Deze les sluit aan bij paragraaf 8 en 9 van Binomiale en normale verdelingen van de Wageningse Methode) De grafische rekenmachine Vooraf

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Uitwerking tentamen Kansrekening en Stochastische Processen (2S61) op woensdag 27 april 25, 14. 17. uur. 1. Gegeven zijn twee onafhankelijke

Nadere informatie

Verklarende Statistiek: Toetsen. Zat ik nou in dat kritische gebied of niet?

Verklarende Statistiek: Toetsen. Zat ik nou in dat kritische gebied of niet? Verklarende Statistiek: Toetsen Zat ik nou in dat kritische gebied of niet? Toetsen, Overzicht Nulhypothese - Alternatieve hypothese (voorbeeld: toets voor p = p o in binomiale steekproef) Betrouwbaarheid

Nadere informatie

Examenprogramma wiskunde A vwo

Examenprogramma wiskunde A vwo Examenprogramma wiskunde A vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein Bg Functies

Nadere informatie

Hoofdstuk 13. De omvang van een steekproef bepalen

Hoofdstuk 13. De omvang van een steekproef bepalen Hoofdstuk 13 De omvang van een steekproef bepalen Steekproefnauwkeurigheid Steekproefnauwkeurigheid: verwijst naar hoe dicht een steekproefgrootheid (bijvoorbeeld het gemiddelde van de antwoorden op een

Nadere informatie

Model: Er is één bediende en de capaciteit van de wachtrij is onbegrensd. 1/19. 1 ) = σ 2 + τ 2 = s 2.

Model: Er is één bediende en de capaciteit van de wachtrij is onbegrensd. 1/19. 1 ) = σ 2 + τ 2 = s 2. Het M/G/1 model In veel toepassingen is de aanname van exponentiële bedieningstijden niet realistisch (denk bijv. aan produktietijden). Daarom zullen we nu naar het model kijken met willekeurig verdeelde

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 12 Vrijdag 16 Oktober 1 / 38 2 Statistiek Indeling vandaag: Normale verdeling Wet van de Grote Getallen Centrale Limietstelling Deductieve statistiek Hypothese toetsen

Nadere informatie

We illustreren deze werkwijze opnieuw a.h.v. de steekproef van de geboortegewichten

We illustreren deze werkwijze opnieuw a.h.v. de steekproef van de geboortegewichten Hoofdstuk 8 Betrouwbaarheidsintervallen In het vorige hoofdstuk lieten we zien hoe het mogelijk is om over een ongekende karakteristiek van een populatie hypothesen te formuleren. Een andere manier van

Nadere informatie