Gebruik van GPS voor routeplanning en routetracering

Transcriptie

1 Gebruik van GPS voor routeplanning en routetracering Datum: September 2005 Opleiding: Master Software Engineering Student: I.S. Paraschiv ( ) Afstudeerdocent: Stagedocent: Opdrachtgever: Prof. Dr. J. van Eijck Drs. C. Bevelander Ben & Jerry s IJs-Express Universiteit van Amsterdam

2 Voorwoord Dit verslag is geschreven in het kader van de afstudeeropdracht bij het bedrijf Ben & Jerry s IJs-Express te Barendrecht. Het is bestemd voor de opdrachtgever van Ben & Jerry s IJs-Express en daarnaast voor de docenten en studenten van de Universiteit van Amsterdam. Ten slotte wil ik de mensen van Ben & Jerry s IJs-Express bedanken dat zij mij de mogelijkheid gegeven hebben om mijn afstuderen daar te verrichten. In het bijzonder wil ik Prof. Dr. J. van Eijck en Drs. C. Bevelander bedanken voor hun steun bij mijn afstudeeropdracht. I.S. Paraschiv 2

3 Inhoudsopgave 1 Samenvatting Achtergrond en onderzoeksvraag Achtergrond Opdracht beschrijving Onderzoeksvraag Opdracht interpretatie en doelstellingen Plan van aanpak Onderzoek De werking van GPS GPS netwerken GPS tracering systems Nauwkeurigheid Resultaten Dataoverdracht en opslag Beveiliging Betrouwbaarheid en service Kosten Systeemfunctionaliteit Advies Bos Car Comfort Minor Planet Travel Control Benelux Conclusie Evaluatie Positief Negatief Tevredenheid opdrachtgever Reflectie op onderzoeksaanpak Literatuurlijst GPS GPS binnen Europa Vehicle Black Box System (VBBS) Nauwkeurigheid Kosten Overige Verklarende woordenlijst Bijlage A: Program Of Requirements Samenvatting Inleiding Achtergrond Stakeholders Algemene requirements Systeemfunctionaliteit Afdruk requirements Installatie en configuratie Applicatiebouw en opslag Beveiliging Verklarende woordenlijst I.S. Paraschiv 3

4 1 Samenvatting Dit verslag behandelt het onderzoek naar GPS tracering systemen voor het bedrijf Ben & Jerry s IJs-Express. De onderzoeksvraag die in dit verslag centraal staat is: Op welke manier is GPS techniek toe te passen binnen Ben & Jerry s IJs-Express, zodat het bedrijf na kan gaan welke route de ijsbezorgers rijden en waar ze zich bevinden?. Het antwoord op deze onderzoeksvraag is niet zomaar te geven. Daarom wordt eerst de situatie van het bedrijf in kaart gebracht, om vervolgens de eisen van de opdrachtgever in een Program of Requirements document te verwerken. Daarna wordt onderzocht hoe een positie op aarde wordt bepaald door middel van het GPS techniek. Alle huidige en toekomstige GPS netwerk komen in dit hoofdstuk ook aan bod. Een belangrijk punt hierbij is welke verbeteringen we in de nabije toekomst kunnen verwachten. Vervolgens worden een aantal producten onderzocht om uiteindelijk tot het advies te komen, welk product Ben & Jerry s IJs-Express het beste aan kan schaffen. Hierbij worden de volgende aspecten behandeld: - Hoe gaan de verschillende systemen om met de dataoverdracht en opslag ervan. - Hoe de systemen met beveiliging omgaan. - Hoe betrouwbaar de systemen werkelijk zijn en hoe de service van het bedrijf is. - Wat de aanschafprijs van de systemen is en wat de klant per maand kwijt is. - Welke kenmerken en functionaliteit de systemen bieden en of deze ook werkelijk vereist zijn. Met de kennis die hiermee is opgedaan, zijn uiteindelijk de producten van de drie onderzochte bedrijven met elkaar vergeleken. Uiteindelijk is met de resultaten, die het onderzoek heeft opgeleverd, een eindadvies geschreven. Het verslag wordt afgesloten met een zelfevaluatie, die zowel de positieve als de negatieve kanten van het onderzoek belicht. Uiteindelijk staat in de bijlage de Program Of Requirements. Hierin zijn alle eisen van de opdrachtgever, met betrekking tot het aan te schaffen systeem, terug te vinden. I.S. Paraschiv 4

5 2 Achtergrond en onderzoeksvraag In dit hoofdstuk wordt uitgelegd wat de achtergrond van het afstudeerbedrijf is en hoe de huidige situatie eruit ziet. Daarna wordt de context van de opdracht uitgelegd en wordt de onderzoeksvraag gepresenteerd. Vervolgens wordt beschreven hoe de opdracht geïnterpreteerd is en welke doelen met dit onderzoek bereikt moeten worden. 2.1 Achtergrond De afstudeeropdracht is bij het bedrijf Ben & Jerry s IJs-Express te Barendrecht uitgevoerd. Ben & Jerry s is een internationaal ijsbedrijf dat door Ben Cohen en Jerry Greenfield in 1978 te Vermont USA opgericht is. Sinds 1996 verkoopt Ben & Jerry s haar producten ook in de Benelux. Eerst met kleine delicatessenwinkels en avondwinkels, maar inmiddels ook verkrijgbaar bij de meeste supermarkten, Jamin filialen, pizzabezorgdiensten, videotheken en horecagelegenheden. Ben & Jerry s is binnen Nederland in meerdere vormen actief. Zo is het ijs te vinden in Scoopshops en heeft het bedrijf te maken met zowel grote als kleine partners, zoals Albert Heijn, Jamin en Videoland. Sinds 2000 werkt Ben & Jerry s samen met Unilever. Deze neemt de distributie naar grote partners voor haar rekening, welke allemaal een eigen distributiecentrum hebben. Daarnaast neemt een afgesplitste afdeling van Ben & Jerry s de kleinere partners voor zijn rekening. Deze afdeling is sinds 1 april 2005 afgesplitst van Ben & Jerry s Unilever en draagt de naam Ben & Jerry s IJs-Express. Het hoofdkantoor en distributiecenter bevinden zich momenteel in Barendrecht. Ben & Jerry s IJs-Express is verantwoordelijk voor het rechtstreeks vervoeren van ijs naar de kleine partners, welke niet beschikken over een eigen distributiecentrum. Het vervoeren van ijs, factureren en voorraden bijstellen behoort tot de dagelijkse routine. Het ijs van Ben & Jerry s wordt superpremium roomijs genoemd, omdat er veel minder lucht in het ijs zit in vergelijking met andere ijsmerken. Het ijs wordt geproduceerd van 100% natuurlijke ingrediënten. Hierdoor is het Ben & Jerry s ijs van hoogwaardige kwaliteit. Om de smaak van het ijs te garanderen, mag het ijs niet warmer worden dan min vijftien graden Celsius. Voor de veiligheid wordt het ijs bij Ben & Jerry s vanaf de -20 graden Celsius tot zo koud mogelijk bewaard. Om ervoor te zorgen dat de temperatuur tijdens het vervoeren aan de strikte eisen voldoet, zijn de vrachtwagens met een speciaal koelsysteem uitgerust. Doormiddel van dit systeem wordt aan de strenge temperatuureisen voldaan, om zo het ijs onder de juiste omstandigheden te vervoeren. 2.2 Opdracht beschrijving De afgesplitste afdeling gebruikt een applicatie genaamd TIC, een Customer Relation Management (CRM) applicatie. Deze houdt klantgegevens bij, maakt het factureren mogelijk en stelt de voorraden bij. Het vervoeren van het ijs gaat met behulp van vrachtwagens. Om het factureren zo snel mogelijk af te kunnen handelen, heeft elke ijsbezorger een Personal Digital Assistant (PDA) en een draagbare printer aan boord. Hiermee is het mogelijk om facturen digitaal op te zetten. Met behulp van een webgebaseerde interface, dat ook via GPRS kan worden aangeroepen, is het daarnaast mogelijk om deze facturen rechtstreeks voor de klant uit te printen. De voorraden worden vervolgens door het systeem onmiddellijk bijgewerkt. Hierdoor werkt iedereen altijd met de meest actuele voorraadinformatie, wat veel tijd en geld bespaart. I.S. Paraschiv 5

6 Figuur 1: Huidige situatie De huidige situatie is gevisualiseerd in figuur 1. Hier staat TIC voor Total Information Concept. Ben & Jerry s IJs-Express heeft de beschikking over zeven ijsbezorgers en zeven vrachtwagens. Met elke vrachtwagen wordt ongeveer kilometer per jaar gereden om gezamenlijk circa liter ijs te vervoeren. Elke chauffeur werkt acht uur per dag, vijf dagen in de week om ieder aan 50 klanten per week ijs te bezorgen. Naast de zeven ijsbezorgers zijn er nog vier werknemers actief, die zich bezig houden met organisatorische en administratieve activiteiten. Om het ijs zo efficiënt mogelijk te vervoeren, wordt er per vrachtwagen een nauwkeurige route uitgestippeld. Om te controleren of deze vooraf uitgestippelde route ook daadwerkelijk door de ijsbezorgers wordt gereden, heeft de afdeling besloten om de vrachtwagens met een GPS (Global Positioning System) ontvanger uit te rusten. Hiermee wil de afdeling na kunnen gaan hoe de vrachtwagens hebben gereden en of dit overeenkomt met de vooraf uitgestippelde route. Daarnaast is er ook de wens om extra informatie te kunnen opvragen, zoals waar de vrachtwagens zich bevinden. Zodoende kan de afdeling controleren of een bepaalde ijsbezorger de correcte route heeft gereden, langs alle geplande klanten is geweest en of de ijsbezorger zijn dagelijkse route op tijd heeft afgerond. Met dit systeem wordt het ook mogelijk direct in te springen op nieuwe of onverwachte situaties. Als een klant opbelt dat hij door zijn voorraad heen is, kan de route van een ijsbezorger worden gewijzigd, terwijl die al onderweg is. De gewenste situatie is als volgt: Elke vrachtwagen wordt met een GPS ontvanger uitgerust. Hiermee wordt voertuiginformatie opgeslagen, zoals de positie en rijrichting van het voertuig. Vervolgens wordt de informatie met periodieke intervallen naar een database gestuurd. Ben & Jerry s IJs-Express kan uiteindelijk de informatie uitlezen en analyseren. I.S. Paraschiv 6

7 2.3 Onderzoeksvraag De afstudeeropdracht bestaat uit een vooranalyse, het onderzoek en een adviesrapport. Het belangrijkste en meest tijdrovende van de gehele opdracht is het onderzoek zelf. De onderzoeksvraag luidt als volgt: Op welke manier is GPS techniek toe te passen binnen Ben & Jerry s IJs-Express, zodat het bedrijf na kan gaan welke route de ijsbezorgers rijden en waar ze zich bevinden? Het onderzoek zal dus duidelijk moeten maken hoe de GPS techniek toe te passen is en waarom er voor een dergelijke oplossing is gekozen. 2.4 Opdracht interpretatie en doelstellingen De opdracht betreft het onderzoeken op welke manier de GPS techniek toegepast kan worden binnen Ben & Jerry s IJs-Express. Allereerst moet onderzocht worden hoe de huidige TIC applicatie werkt en hoe een toekomstige GPS applicatie geïmplementeerd kan worden. Om te beginnen moeten de requirements van Ben & Jerry s IJs-Express gedocumenteerd worden in een Program Of Requirements (POR), zie bijlage A. Vervolgens moet de GPS techniek onderzocht worden. Vragen als: Hoe werkt het?, Hoe snel is het?, Hoe nauwkeurig is het?, Hoe duur is het?, Wat zijn de zwakke punten? en Welke alternatieven bestaan er? moeten tijdens het onderzoek beantwoord worden. Na het onderzoek moet gekeken worden hoe de GPS applicatie geïntegreerd kan worden binnen de afdeling en hoe de verbinding tussen het hoofdfiliaal en de vrachtwagens tot stand kan komen. Uiteindelijk moet contact worden opgenomen met bedrijven die een dergelijk GPS systeem kunnen ontwikkelen. Deze bedrijven worden met elkaar vergeleken, lettend op het aanbod, de kwaliteit en de kosten, om vervolgens een adviesrapport te schrijven over het aan te bevelen bedrijf. I.S. Paraschiv 7

8 3 Plan van aanpak Om de afstudeeropdracht tot een goed einde te brengen, zijn een aantal stappen uitgevoerd. Hieronder zijn de stappen op volgorde van afwerking weergegeven en vervolgens nader omschreven: - Onderzoeksvraag met de opdrachtgever formuleren en nader toelichten - Analyseren van de gegevensstromen en systemen binnen afstudeerbedrijf - Requirements van de opdrachtgever verzamelen - Onderzoeken hoe GPS werkt - Onderzoeken van verschillende Global Navigation Satellite System (GNSS) - Onderzoeken hoe GPS tracering systemen werken - Onderzoeken hoe nauwkeurig GPS daadwerkelijk is - Onderzoeken weke kosten gepaard gaan met de GPS techniek - Program Of Requirements (POR) opstellen - Informatie vergaren over bedrijven die GPS tracering systemen leveren - Adviesrapport opstellen voor Ben & Jerry s IJs-Express In eerste instantie is de onderzoeksvraag in samenwerking met de opdrachtgever duidelijk geformuleerd en op basis hiervan in een POR document geproduceerd. Dit is gedaan om de wensen van de opdrachtgever zo goed mogelijk te begrijpen en deze in kaart te brengen. De POR biedt ook een korte analyse van de gegevensstromen en de systemen die binnen de afdeling gebruikt worden. Op deze manier zijn de requirements die voor dit onderzoek van belang zijn gedocumenteerd. Vervolgens heeft het onderzoek zelf plaats gevonden. Hier is in eerste instantie gekeken naar hoe een positie op aarde achterhaald kan worden door middel van de GPS techniek en wat daarvoor nodig is. Daarna is gekeken hoeveel Global Navigation Satellite Systems er bestaan die een dekking hebben boven Europa en wat de verschillen tussen deze GNSS s zijn. Ook toekomstige systemen zijn hierin opgenomen. Ook is onderzocht hoe een GPS tracering systeem werkt en is gekeken welke mogelijkheden er bestaan om data op te slaan. Als zevende stap is onderzocht hoe nauwkeurig GPS daadwerkelijk is. Grote onnauwkeurigheid van het GPS systeem kan leiden tot een verkeerde positieweergave, iets dat het liefst geminimaliseerd moet worden. Als laatste is gekeken naar de kosten van een GPS tracering systeem. Harde cijfers zijn nauwelijks te achterhalen, toch is aangetoond dat er niet alleen één mogelijkheid met een vast prijskaartje wordt geboden. In de loop van het onderzoek is de Program Of Requirements een aantal malen bijgesteld. Dit is van belang geweest omdat het POR document de basis geworden is van de te onderzoeken opdracht. De opdrachtformulering is dus uit de POR afgeleid. Nadat de POR is vastgesteld, is contact opgenomen met drie verschillende bedrijven die in aanmerking komen voor het leveren van een GPS tracering systeem voor Ben & Jerry s IJs-Express. Nadat de bedrijven zijn geïnterviewd, moet uit een adviesrapport blijken welk bedrijf het meest bijpassende GPS tracering systeem kan leveren. Hierbij is rekening gehouden met de eerder geschreven POR, waar de eisen van de opdrachtgever staan vastgesteld. Er moet dus rekening gehouden worden met enkele aspecten zoals: de afschrijfkosten van het systeem, de maandelijkse kosten, de dataoverdracht en opslag, de betrouwbaarheid van het systeem, de service van het bedrijf en de beveiliging van het systeem. I.S. Paraschiv 8

9 4 Onderzoek In dit gedeelte wordt de werking van GPS uitgelegd. Daarnaast wordt onderscheid gemaakt tussen de verschillende GPS netwerken, die ook wel bekend staan als GNSS. Vervolgens wordt uitgelegd hoe GPS tracering systemen werken en wat de verschillen ertussen zijn. Ook de kosten komen aan bod, net als de nauwkeurigheid van GPS systemen. 4.1 De werking van GPS De Global Positioning System (GPS) techniek is in de jaren 70 en 80 ontwikkeld door de U.S Department of Defense (DoD) in de Verenigde Staten. Het systeem was ontwikkeld in opdracht van het Amerikaanse leger, zodat legereenheden in barre en onoverzichtelijke omstandigheden gemakkelijk hun positie konden bepalen. Pas in de jaren 90 werd het ook voor burgers mogelijk om een beperkte toegang te krijgen tot dit systeem. Ondanks deze beperking groeide de hoeveelheid applicaties voor GPS enorm. Het principe van satellietnavigatie is vrij simpel. GPS satellieten reizen in verschillende banen hoog boven onze aarde. Al vliegen deze satellieten met een snelheid van vier kilometer per seconde, de positie en de afstand tot de satelliet zijn te allen tijde bekend. De satellieten sturen constant datastromen door naar de aarde. De datastromen bevatten informatie over de baan waarin de satelliet zich bevindt, de staat waarin de satelliet zich bevindt en de precieze tijd. GPS ontvangers kunnen de datastromen ontvangen en hiermee de geografische breedte, lengte en hoogte bepalen. De ontvanger meet daarnaast hoe lang datastromen erover doen, om vanaf de verschillende satellieten (A, B en C) de aarde te bereiken. Dit gegeven wordt vervolgens vermenigvuldigd met de snelheid van het signaal, om de afstand tot de satelliet te bepalen. Hieruit volgt de volgende formule: T (tijd) x S (snelheid) = A (afstand) [2] [4] [5]. Vanuit de verkregen informatie ontstaan er drie overlappende vlakken (A roze, B grijs en C geel), zoals rechtsboven in figuur 2 te zien is. Elk satelliet geeft doormiddel van een vlak de mogelijke locatie van de gebruiker weer. De exacte locatie wordt bepaald door te analyseren waar alle drie de vlakken elkaar snijden. Daarnaast is een vierde satelliet nodig (D) om de geografische hoogte te bepalen, zie figuur 2 rechtsonder. Er zijn dus minimaal vier GPS satellieten nodig om een locatie op aarde te kunnen achterhalen. Drie satelliet bepalen de coördinaten en een vierde satelliet bepaalt de geografische hoogte. I.S. Paraschiv 9

10 Figuur 2: Locatiebepaling doormiddel van satellieten (overgenomen uit [21]) 4.2 GPS netwerken Om een wereldwijd navigatie systeem op te zetten, heeft het Amerikaanse Pentagon 24 NavStar satellieten de ruimte in geschoten om uiteindelijk het NAVSTAR systeem te vormen. Deze satellieten reizen kilometer boven onze planeet en draaien in een middelhoge baan rond de aarde. Ze gaan in twaalf uur de aarde rond, waardoor er wereldwijd dag en nacht tenminste vier satellieten beschikbaar zijn voor GPS metingen. De satellieten stellen in deze situatie de punten voor waarvan de locaties al bekend zijn. Het GPS systeem bestaat uit 24 satellieten verdeeld over zes banen (zie letter A-F). Elke baan heeft een hellingshoek van 55 graden vanaf de equatoriale baan. De satellieten gaan in twaalf uur de aarde rond. Figuur 3: Amerikaans GPS systeem (overgenomen uit [4]) Sinds de jaren 90 maken alle burgers ter wereld, die gebruik maken van GPS, gebruik van het Amerikaanse NAVSTAR systeem. Maar dit is niet het enige Global Navigation Satellite System (GNSS) ter wereld. Het Russische GLONASS is vergelijkbaar met dat van de Amerikanen en heeft evenveel satellieten. Deze zijn opgespitst in drie groepen die verschillende banen hebben. Deze groepen staan 120 graden van elkaar vandaan, dit in vergelijking met de zes groepen van het Amerikaanse systeem die 55 graden van elkaar verwijderd zijn. Elke groep van het GLONASS systeem bestaat uit acht satellieten die op een hoogte van kilometer boven onze planeet reizen. De satellieten hebben een hellingshoek van 64,8 graden en gaan in ongeveer elf uur en vijftien minuten de aarde rond. GLONASS maakt het voor GPS gebruikers mogelijk om minimaal vijf satellieten te benaderen. I.S. Paraschiv 10

11 Figuur 4: GLONASS (overgenomen uit [22]) Daarnaast heeft Europa ook niet stil gestaan. De European Space Agency (ESA) heeft in samenwerking met de Europese Unie (EU) het Galileo project opgericht. Galileo is een GPS systeem dat volledig voor burgers is bedoeld. Dit systeem is ontworpen met als doel om in 2008 volledig operationeel te zijn. Het project zal 30 satellieten bevatten waaronder 27 operationeel en drie reserves. Deze satellieten zullen net als de GLONASS opgesplitst worden in drie groepen met elk een andere baan. Elke groep zal dus bestaan uit tien satellieten, negen operationeel en één reserve. Figuur 5: Galileo (overgenomen uit [23]) De satellieten zullen kilometer boven het aardoppervlak reizen. De hellingshoek van de Galileo satellieten zal 56 graden bedragen en ze zullen in veertien uur de aarde rond gaan. Met het Galileo systeem zal het voor de burgers altijd mogelijk zijn om minimaal vier satellieten binnen bereik te hebben. De hellingshoek is zodanig gekozen dat zelfs de noord- en zuidpool een goede dekking hebben. Dit in tegenstelling tot het Amerikaanse NAVSTAR en Russische GLONASS. Aangezien het Galileo systeem pas in 2008 volledig klaar zal zijn, dient Europa gebruik te maken van het Amerikaanse of Russische GPS systemen. De ESA beloofd dat Galileo veel nauwkeuriger zal zijn dan zijn voorgangers. Het Amerikaanse NAVSTAR kan een locatie voor militaire doeleinden tot één à twee meter nauwkeurig traceren, waar I.S. Paraschiv 11

12 burgers het met een nauwkeurigheid van vijftien à twintig meter moeten doen. Galileo zal de nauwkeurigheid van één à twee meter ook voor burger doeleinden mogelijk maken. Een vraag die op dit moment nog geen grote rol speelt, is hoe moeilijk de overgang zal zijn van het NAVSTAR systeem naar het Galileo systeem. Op dit moment beweren alle drie de GNSS s volledig compatible met elkaar te zullen zijn. Dat zal betekenen dat indien een van de drie Global Navigation Satellite Systems uitvalt, een van de twee overige GNSS s de taak over zal nemen. 4.3 GPS tracering systems GPS tracering systemen maken het mogelijk om voertuigen zoals auto s, vrachtauto s en schepen te lokaliseren. Dit wordt veelal gedaan doormiddel van een Vehicle Black Box System (VBBS), zoals aangeduid in figuur 6 als Client. Figuur 6: VBBS (overgenomen uit [10]) De Black Box is een apparaat dat in een voertuig kan worden geplaatst. Dit apparaat is in staat om informatie te verzamelen over het voertuig. Denk hierbij aan: de snelheid van het voertuig, activiteit van het voertuig (rijdt het voertuig of staat het stil) en de huidige snelheid van het voertuig. Door de Black Box te koppelen aan een GPS systeem, wordt het ook mogelijk om de positie van het voertuig te bepalen, de richting waarin het voertuig zich beweegt weer te geven en de gereden route in kaart te brengen. De verzamelde informatie kan op twee manieren naar het basisstation worden verzonden, namelijk: - De informatie kan lokaal worden opgeslagen, zodat deze achteraf geanalyseerd kan worden. - De informatie kan, met reguliere intervallen, rechtstreeks naar een database worden verzonden, voor een real-time analyse. Dit kan via bijvoorbeeld het GPRS netwerk. De Black Box kan een externe voeding bevatten of stroom via de accu van het voertuig krijgen. Elk heeft zo zijn voor en nadelen. Zo kan een Black Box die op batterijen werkt zelfs informatie verzenden als het voertuig niet is gestart. De batterijen moeten echter regelmatig worden vervangen, daar waar het gebruik van een accu van een voertuig aanzienlijk minder last van heeft. I.S. Paraschiv 12

13 4.4 Nauwkeurigheid Nu het bekend is hoe een positie op aarde, doormiddel van GPS, achterhaald kan worden, blijft echter de vraag: Hoe nauwkeurig is een dergelijke positiebepaling nu eigenlijk?. Real-time GPS is namelijk niet tot op de millimeter nauwkeurig. Dit heeft te maken met verschillende zaken. Zo kan het voorkomen dat vanuit de positie van de gebruiker op aarde minder satellieten benaderbaar zijn, dan het minimaal nodige aantal. Hierdoor kan de positie met enkele tot tientallen meters afwijken. Ook is het zelfs mogelijk dat de positie hierdoor helemaal niet kan worden bepaald. Een andere oorzaak is de nauwkeurigheid waarmee het tijdsverschil wordt berekend, de tijd dat een satelliet een signaal verzendt en de tijd dat het signaal ontvangen wordt. Een satelliet heeft namelijk een extreem accurate atoomklok aan boord, dit in tegenstelling tot de klok die in een GPS ontvanger wordt gebruikt. Logisch, want werden de GPS ontvangers met een soortgelijke atoomklok gebouwd, zouden ze onbetaalbaar worden voor commercieel gebruik. Satellite-Based Augmentation Systems (SBAS) bieden hier een uitkomst voor. Deze op de grond geplaatste systemen ondersteunen het GPS netwerk door het signaal van de GPS satellieten op te vangen, de positie van het GPS apparaat op aarde nauwkeurig te bepalen en de gecorrigeerde tijd en afstand naar de gebruiker te zenden. Het SBAS dat het Galileo netwerk zal ondersteunen heet EGNOS (European Geostationary Navigation Overlay System). 5 Resultaten Tijdens het onderzoek zijn enkele bedrijven geïnterviewd met betrekking tot het leveren van een GPS tracering systeem. Uit de interviews is gebleken dat alle bedrijven gebruik maken van het Amerikaanse GPS netwerk. Wel zijn er enkele verschillen geconstateerd. Deze verschillen zijn hieronder gedocumenteerd. Uit de interviews zijn enkele verschillen geconstateerd. Deze verschillen zijn hieronder gedocumenteerd. Het betreft de volgende drie Nederlandse bedrijven: Bos Car Comfort, Minor Planet en Travel Control Benelux. 5.1 Dataoverdracht en opslag Alle vijf de GPS systemen hebben te maken met het verzenden van data. Dit gebeurt vanaf elke voertuig naar een centrale database toe, vaak is deze op het hoofdkantoor gepositioneerd. Wel is er een verschil in de vorm waarin de data wordt verstuurd en hoe de data wordt opgeslagen. Bos Car Comfort Het CarrierWeb en Acunia CarCube van het bedrijf Bos Car Comfort verzend data via het GPRS netwerk. GPRS bestaat sinds enkele jaren en is de opvolger van het WAP netwerk. Doormiddel van dit netwerk is het mogelijk om bijvoorbeeld via een GSM of PDA het Internet op te gaan. Het voordeel tegenover WAP is dat je niet hoeft te betalen voor de tijd dat je online bent, maar voor de data die je binnenhaalt. De systemen van Bos Car Comfort gaan als volgt te werk. Eerst wordt de positie, de snelheid en de rijrichting van het voertuig bepaald, doormiddel van GPS, met een tijdsinterval van één minuut. Vervolgens wordt deze positie in het geheugen opgeslagen. Met een zelf in te stellen interval, tussen 1 en 15 minuten, wordt daarna de data uit het geheugen gelezen en via het GPRS netwerk naar een centrale database verzonden. Deze centrale database is bij het Bos Car Comfort bedrijf gepositioneerd. De klant kan I.S. Paraschiv 13

14 vervolgens de data vier weken lang bekijken en eventueel lokaal opslaan via een beveiligde internetpagina. Minor Planet s Vehicle Management Information Het VIM systeem van Minor Planet werkt via hetzelfde netwerk, de opslag gaat echter anders. Nog steeds wordt de positie, de snelheid en rijrichting van het voertuig doormiddel van GSP bepaald. Dit gebeurt net als bij de systemen van Bos Car Comfort met een tijdsinterval van één minuut. Vervolgens wordt de data lokaal opgeslagen. Wanneer genoeg data is verzameld, wordt deze doormiddel van het GPRS netwerk naar de PC, gepositioneerd is op het hoofdkantoor van de klant zelf, verzonden. De data wordt voor de veiligheid echter ook op een chipkaart in het voertuig zelf bewaard. Dit om een extra back-up te hebben, indien de data niet goed is aangekomen. De chipkaart kan bij aankomst van het voertuig op het hoofdkantoor eenvoudig, zonder gebruik te hoeven maken van het GPRS netwerk, worden uitgelezen. Travel Control Benelux Tot slot de werking van het Travel Control systeem. Dit systeem werkt in tegenstelling tot de eerder genoemde systemen niet via het GPRS netwerk, maar via het GSM netwerk. Het voordeel hiervan is dat het GSM netwerk zich al jarenlang bewezen heeft en minder gevoelig is voor het incompleet overzenden van berichten. De data wordt namelijk gecomprimeerd en via sms-berichten naar het hoofdkantoor van de klant verzonden. De ritinformatie en de positie van het voertuig worden doormiddel van GPS bepaald. Dit gebeurt echter niet, net als voorgaande systemen, met een tijdsinterval van één minuut, maar om de seconde wordt de GPS verbinding tot stand gebracht. De data wordt lokaal, in het voertuig, opgeslagen. Wanneer voldoende data is verzameld, wordt deze doormiddel van sms-berichten naar de modem van het hoofdkantoor verzonden. De data worde net als bij het VIM systeem van Minor Planet ook op een chipkaart in het voertuig zelf bewaard. De maximale capaciteit van een chipkaart bedraagt ritten. De chipkaart kan uiteraard ook bij aankomst van het voertuig op het hoofdkantoor, zonder gebruik te maken van het GSM netwerk, worden uitgelezen. 5.2 Beveiliging Alle onderzochte GPS systemen hebben te maken met databeveiliging, om ongewenste toegang tegen te gaan. Al zijn de databerichten door het gebruik van het SMS- of GPRSprotocol al beveiligd, sommige bedrijven kiezen ervoor om de databerichten extra te beveiligen door ze gecodeerd, tussen de voertuigen en het hoofdkantoor, uit te wisselen. Bos Car Comfort Zowel het CarrierWeb als het Acunia CarCube systeem van Bos Car Comfort hebben naast het beveiligen van databerichten, welke afgehandeld wordt door het GPRS-protocol, ook te maken met het beveiligen van de database zelf en het benaderen ervan. Dit is te danken aan het feit dat de database bij Bos Car Comfort is geplaatst. Hierdoor kunnen gebruikers alleen via de internetpagina van Bos Car Comfort hun data benaderen. De klant is hierdoor niet alleen afhankelijk van de internetverbinding, maar ook van de centrale database van Bos Car Comfort en hun internetpagina. Het kleine voordeel van bovengenoemde systemen is echter, dat de data twee weken lang op de database van Bos Car Comfort aanwezig is. De klant heeft als het waren altijd de beschikking over een back-up van zijn eigen data, dat twee weken oud is. Minor Planet s I.S. Paraschiv 14

15 Het VIM systeem van Minor Planet verzendt de databerichten rechtstreeks naar een PC, welke gepositioneerd is op het hoofdkantoor van de klant. Hierdoor heeft het systeem alleen te maken met het beveiligen van de databerichten, wat door het GPRS-protocol wordt afgehandeld. De data kan vervolgens door de klant, zonder tussenkomst van een internetpagina, rechtstreeks uit de PC gelezen worden. Wel is het nodig om met het VIM systeem zelf back-ups te maken. Dit is overigens altijd aanbevolen, dus ook met het CarrierWeb en het Acunia CarCube systeem. Travel Control Benelux Het Travel Control systeem heeft, net als het VIM systeem van Minor Planet, alleen te maken met het coderen van de databerichten. Hier gaat het echter om sms-berichten, welke door het GSM-protocol worden beveiligd. Daarnaast worden de berichten zowel gecodeerd als gecomprimeerd. Deze berichten worden rechtstreeks naar de PC van de klant verzonden. De data kan dus, zonder tussenkomst van het Internet, direct vanuit de PC gelezen worden. Ook bij dit systeem is het maken van back-ups een must. Het verliezen van belangrijke data, kan nare situaties opleveren. 5.3 Betrouwbaarheid en service Om de betrouwbaarheid en service van de aanbieders goed in kaart te brengen, is gekozen om de referenties van de aanbieders te benaderen. Helaas heeft het bedrijf Minor Planet geen referenties verschaft, waardoor het VIM systeem niet op de betrouwbaarheid en service getest kon worden. Bos Car Comfort Het bedrijf Bos Car Comfort heeft een redelijke referentielijst opgestuurd van anderhalve pagina s lang. Zij hebben naast kleine bedrijven ook te maken met een paar grote en bekende klanten als Falck Security B.V. en de Brandweer uit Den Haag. Voor het CarrierWeb systeem hebben drie Nederlandse bedrijven feedback gegeven op dit product. Het betreft twee transportbedrijven en een groothandelsbedrijf. Het groothandelsbedrijf, Van Beuzekom International BV afkomstig uit Groot Ammers, was kort maar krachtig. De klant was absoluut niet tevreden met het systeem en wilde er zo snel mogelijk vanaf (het liefst aan iemand verkopen). Niets werkte zoals het beloofd was en er bleek geen vervolgversie van de software te komen. Het bedrijf Brinkman Trans-Holland te Rogat heeft het CarrierWeb systeem een half jaar geleden aangeschaft en in gebruik genomen. De service is volgens de klant slecht en dit al na zes maanden. De rede hiervoor is dat vragen nauwelijks - of slecht beantwoord worden. De klant krijgt steeds te horen dat het personeel die de vragen kan beantwoorden niet aanwezig of niet aanspreekbaar is. De klant wordt ook nooit teruggebeld. Het CarrierWeb systeem doet echter wel wat het bedrijf Bos Car Comfort beloofd heeft. De klant vond het systeem zelfs super weken. Ook was er geen enkele functionaliteit die de klant in dit systeem miste. Het systeem is dus compleet voor het traceren van voertuigen. Als enige klacht werd aangemerkt, dat de SMS-service om de data s avonds naar zijn mobiel te verzenden, niet naar behoren werkt. Het tweede transportbedrijf, Steen Transport B.V. genaamd uit Zwaag, heeft eveneens het CarrierWeb systeem aangeschaft. Zij heeft het systeem sinds drie maanden aangeschaft en is tot zover te spreken over de service van Bos Car Comfort. I.S. Paraschiv 15

16 Het systeem is echter nog niet operationeel. De hardware in de voertuigen moet nog nagekeken worden en dat is erg lastig aangezien de voertuigen van het bedrijf Steen Transport frequent worden gebruikt. Hierdoor kon de klant ook niet vertellen of het systeem functionaliteiten mist. Klachten over het systeem had de klant ook niet, voornamelijk omdat het systeem nog niet volledig operationeel is binnen het transportbedrijf. Het Acunia systeem is een nieuw product van het bedrijf Bos Car Comfort. Hierdoor was het bedrijf niet in staat referenties te verschaffen om de betrouwbaarheid van het product te testen. Omdat het Acunia systeem, net als het CarrierWeb systeem, door hetzelfde bedrijf en hetzelfde personeel wordt verzorgd, is de service te vergelijken met die van het CarrierWeb systeem. Travel Control Benelux Het bedrijf Travel Control Benelux heeft een flinke referentielijst opgestuurd van vier pagina s lang. Zij hebben behoorlijk bekende organisaties als klant, zoals onder anderen BAM NBM West, De Nederlandse Bank, de Belastingdienst te Zwolle en Apeldoorn, het internetbedrijf Multikabel te Alkmaar en de Politie Noord Holland Noord. Aangezien het bedrijf sinds 1998 actief is, laat dit zien dat ook grote bedrijven het vertrouwen hebben in dit systeem. Met betrekking tot het systeem Travel Control hebben drie bedrijf hun ervaring met het product teruggecommuniceerd. Het gaat om een afdeling van de Nederlandse Politie, een automatiseringsbedrijf en een kabelnetwerkbedrijf. De afdeling van Politie Noord Holland Noord te Alkmaar heeft het systeem vijf jaar geleden in gebruik genomen en vindt de service van Travel Control Benelux afwisselend. In sommige situaties worden de vragen en problemen goed en direct opgelost, in andere situaties is dat wat minder. Het product werkt naar behoren en voldoet aan de specificaties die in de offerte zijn beloofd. In enkele gevallen zijn de voertuigen niet zichtbaar op de kaart, maar dit komt heel zelden voor. Travel Control Benelux zegt dat dit te danken is aan lange tunnels. Het voertuig heeft voor en na een tunnel wel rechtstreekse contact met GPS satellieten, maar in lange tunnel is dit niet altijd mogelijk. Politie Noord Holland Noord geeft wel aan dat het systeem enkele functionaliteiten mist, met betrekking tot hun situatie. Er is namelijk geen beeldscherm in het voertuig geplaatst. Hierdoor kan er geen extra informatie worden getoond, zoals een kaart met waar een aanrijding heeft plaatsgevonden en de bijbehorende informatie. De klant heeft echter geen klachten over het product, het Travel Control systeem doet precies wat het beloofd. Het adviesbureau EVO Informatietechnologie uit Rijswijk gebruikt het systeem nu ruim drie jaar en is zeer tevreden over de service van Travel Control Benelux. Het bedrijf heeft rechtstreeks contact met Travel Control Benelux en wordt altijd snel en naar tevredenheid geholpen. Het product werkt volledig naar wens en de klant is dik tevreden. Het bedrijf haalt zelfs aan dat het niet met de allernieuwste softwareversie werkt, maar dat het systeem desondanks geen problemen veroorzaakt en prima zijn werk doet. Het bedrijf EVO Informatietechnologie meldt dat zij, in de drie jaar dat het product gebruikt is, nog nooit grote problemen of klachten over het Travel Control systeem heeft gehad. Het systeem biedt daarnaast alle functionaliteit, die de klant van het product van tevoren verwacht had. I.S. Paraschiv 16

17 Het derde bedrijf genaamd Halman Infratec te Schagen, heeft het Travel Control systeem twee jaar geleden aangeschaft. Het bedrijf maakt duidelijk dat ze zeer tevreden is over de service van Travel Control Benelux en dat deze tevredenheid mede te danken is aan het rechtstreekse contact, de snelheid waarmee de klant wordt geholpen en de kennis die het personeel bezit. De klant heeft geen klachten over het product. Het Travel Control systeem doet wat het beloofd en het ontbreekt niet aan functionaliteiten. Het kabelnetwerkbedrijf is dik tevreden met de aanschaf en werking van het systeem. 5.4 Kosten Alle geïnterviewde bedrijven hebben een offerte uitgebracht met betrekking tot de situatie van Ben & Jerry s IJs-Express. Informatie over de hoeveelheid voertuigen van Ben & Jerry s IJs-Express en hoeveel kilometers per jaar deze voertuigen rijden, is in dit hoofdstuk van groot belang. Daarbij heeft Ben & Jerry s IJs-Express te kennen gegeven dat zij het aan te schaffen product over een periode van 36 maanden wilt af schrijven. Deze drie jarige afschrijfperiode is gekozen in verband met de, in hoofdstuk 3 behandelde, opkomst van het Europese GPS netwerk Galileo, dat in het jaar 2008 operationeel verwacht wordt. Om niet achter te blijven op de concurrentie wenst Ben & Jerry s IJs- Express mee te gaan met de nieuwe producten die met de komst van deze civiele GPS netwerk, verbeteringen doorvoeren en nieuwe functies implementeren. De offertes zijn opgesplitst in de eenmalige vaste kosten, de maandelijkse afschrijfkosten en de maandelijkse vaste kosten om de prijzen van alle offertes zo goed mogelijk met elkaar te kunnen vergelijken. De eenmalige vaste kosten stellen de kosten voor die minimaal nodig zijn om een GPS tracering systeem aan te schaffen. Daarnaast staan de maandelijkse afschrijfkosten vermeld. Hier worden de eenmalige vaste kosten gedeeld door de afschrijfperiode, in dit geval 36 maanden. Als laatst zijn de maandelijkse kosten vermeld. Dit zijn de kosten die gepaard gaan met het dataverkeer dat tussen de voertuigen en het hoofdsysteem plaats vindt. Hieronder zijn de offertes per bedrijf en per product voor Ben & Jerry s IJs-Express in detail uitgewerkt: Bos Car Comfort Het bedrijf verkoopt twee vergelijkbare systemen. Het alles in één systeem, Acunia genaamd en het CarrierWeb systeem. Het laatstgenoemde systeem bestaat uit twee pakketten, namelijk de CarrierWeb Trucker s Mate Qube en de CarrierWeb Trucker s Mate Qube met MDT-2000 dataterminal. Het verschil zit hem in de dataterminal, welke een touch screen voor de chauffeur bevat. Daarnaast heeft de klant de keuze uit enkele extra opties, waaronder een urenregistratiesysteem. De data wordt door beide systemen doormiddel van GPRS vanaf de voertuigen naar een centrale database verzonden. De klant heeft vervolgens de mogelijkheid om via een beveiligde internetpagina de data af te lezen en deze lokaal op te slaan. Het kostenoverzicht is opgesplitst in vier delen, namelijk pakket 1 met de CarrierWeb Trucker s Mate Qube, pakket 2 met de CarrierWeb Trucker s Mate Qube met MDT-2000 dataterminal, de CarrierWeb extra opties waar de klant uit kan kiezen en als laatst pakket 3 met de Acunia CarCube. Pakket 1 CarrierWeb Trucker s Mate Qube Eenmalige vaste kosten: Voertuig: I.S. Paraschiv 17

18 Trucker s Mate Qube 7 x 795,00 = 5.565,00 Inbouwkosten Trucker s Mate Qube 7 x 180,00 = 1.260,00 Inbouwkosten GPRS en netwerk setup 7 x 68,00 = 476,00 + Kosten voertuig 7.301,00 Kantoor: Basisinstallatie softwareapplicatie* 2 x 65,00 = 130,00 Kosten kantoor 130,00 + Totale investering 7.431,00 Bovenstaande bedragen zijn exclusief 19% BTW. Maandelijkse afschrijfkosten: Totale investering 7.431,00 Afschrijfperiode 36,00 / Maandelijkse afschrijfkosten 206,42 Bovenstaande bedragen zijn exclusief 19% BTW. Maandelijkse vaste kosten: CarrierWeb datacenter faciliteit (internetpagina) 7 x 10,00 = 70,00 Datacommunicatie abonnement nationaal** 7 x 20,00 = 140,00 + Totale maandelijkse kosten 210,00 Bovenstaande bedragen zijn exclusief 19% BTW. * De kosten voor de basisinstallatie van de softwareapplicatie zijn per uur op basis van nacalculatie! ** Bovenstaand abonnement wordt voor minimaal twee jaar afgesloten. De opzegtermijn bedraagt drie maanden. Pakket 2 CarrierWeb Trucker s Mate Qube met MDT-2000 dataterminal Eenmalige vaste kosten: Voertuig: Trucker s Mate Qube (incl. MDT-2000 dataterm.)7 x 1399,00 = 9.793,00 Inbouwkosten Trucker s Mate Qube 7 x 180,00 = 1.260,00 Inbouwkosten GPRS en netwerk setup 7 x 68,00 = 476,00 + Kosten voertuig ,00 Kantoor: I.S. Paraschiv 18

19 Basisinstallatie softwareapplicatie* 2 x 65,00 = 130,00 Kosten kantoor 130,00 + Totale investering ,00 Bovenstaande bedragen zijn exclusief 19% BTW. Maandelijkse afschrijfkosten: Totale investering ,00 Afschrijfperiode 36,00 / Maandelijkse afschrijfkosten 323,86 Bovenstaande bedragen zijn exclusief 19% BTW. Maandelijkse vaste kosten: CarrierWeb datacenter faciliteit (internetpagina) 7 x 10,00 = 70,00 Datacommunicatie abonnement nationaal** 7 x 20,00 = 140,00 + Totale maandelijkse kosten 210,00 Bovenstaande bedragen zijn exclusief 19% BTW. * De kosten voor de basisinstallatie van de softwareapplicatie zijn per uur op basis van nacalculatie! ** Bovenstaand abonnement wordt voor minimaal twee jaar afgesloten. De opzegtermijn bedraagt drie maanden. Extra opties CarrierWeb Eenmalige vaste kosten: Toetsenbordaansluiting MDT-2000* 7 x 50,00 = 350,00 Draadloos toetsenbord* 7 x 139,00 = 973,00 Tachopulskoppeling (urenregistratiesysteem) 7 x 150,00 = 1.050,00 Inbouwkosten (tegelijkertijd met Truker s Mate) 7 x 20,00 = 140,00 Inbouwkosten (achteraf) 7 x 50,00 = 350,00 Canbus interface** 7 x afhankelijk van autotype/bouwjaar Inbouwkosten (tegelijkertijd met Truker s Mate) 7 x 20,00 = 140,00 Inbouwkosten (achteraf) 7 x 90,00 = 630,00 Maandelijkse vaste kosten: Meerprijs urenregistratie 7 x 5,00 = 35,00 Meerprijs module canbus interface*** 7 x 2,50 = 17,50 Bovenstaande bedragen zijn exclusief 19% BTW. I.S. Paraschiv 19

20 * Alleen mogelijk in combinatie met Trucker s Mate Qube met MDT-2000 dataterminal. ** Met behulp van de canbus interface krijgt de klant inzicht in het brandstofverbruik van de auto. *** Eén statusmelding per uur Pakket 3 Acunia CarCube Eenmalige vaste kosten: Voertuig: Acunia CarCube 7 x 2.950,00 = ,00 Inbouwkosten Acunia CarCube 7 x 300,00 = 2.100,00 Eenmalige aansluitkosten data-abonnement* 7 x 44,12 = 308,84 + Kosten voertuig ,84 Totale investering ,84 Bovenstaande bedragen zijn exclusief 19% BTW. Maandelijkse afschrijfkosten: Totale investering ,84 Afschrijfperiode 36,00 / Maandelijkse afschrijfkosten 640,52 Bovenstaande bedragen zijn exclusief 19% BTW. Maandelijkse variabele kosten: Gebruik Acunia Fleetworks datacenter 1 x 20,00 = 20,00 5 MB databundel** 7 x 12,50 = 87,50 + Totale maandelijkse kosten 107,50 Bovenstaande bedragen zijn exclusief 19% BTW. * De eenmalige aansluitkosten gelden voor zowel KPN Mobile als Vodafone. ** Om de positie van een voertuig te controleren, is GPRS communicatie nodig tussen het Acunia CarCube en de datacenter van Bos Car Comfort. Voor het verzenden van databerichten tussen één voertuig en het hoofdkantoor, uitgaande van acht rijuren per dag gedurende vijf dagen, wordt 1,28Mb aan data per maand per vrachtwagen verbruikt. De goedkoopste databundel dat hierbij past, is die van 5MB per maand per vrachtwagen. De kosten die bij deze databundel horen zijn 12,50 per maand per vrachtwagen. Keuze data-abonnementen: KPN Mobile Internet Everywhere data-abonnement I.S. Paraschiv 20