DOE-TIP. Spreek jij dialect met je kind? Lees de taaltips van de logopedist. Help! Hij kocht een smartphone met zakgeld.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DOE-TIP. Spreek jij dialect met je kind? Lees de taaltips van de logopedist. Help! Hij kocht een smartphone met zakgeld."

Transcriptie

1 voor ouders 156 mei 2013 KORTING Gallo-Romeins museum Spreek jij dialect met je kind? Lees de taaltips van de logopedist DOE-TIP Talenmemoryspel Help! Hij kocht een smartphone met zakgeld

2 Welkom Reacties van lezers Scheiding Annelies Vaneechoutte is eindredacteur bij Klasse voor Ouders en mama van Jules (1). Woede Anderhalf is hij. En ik heb net een echte puber in huis. Hij wijst iets aan, brabbelt iets en wordt boos als ik niet weet wat hij bedoelt. Stampende benen terwijl hij hetzelfde blijft herhalen. Ik begrijp zijn peutertaaltje niet. Soms druipt hij af, met waterige hondenoogjes. Soms gooit hij zich tierend op de grond tot hij uitgeraasd is. In onze scholen zitten heel wat anderstalige leerlingen die zich nog niet voldoende in het Nederlands kunnen uiten en daarom net zoals mijn zoon vol frustraties zitten. Onlangs ontmoette ik juf Els. In haar school mogen kinderen op de speelplaats in hun eigen taal praten, op voorwaarde dat ze niemand uitsluiten. En wie een opdracht niet begrijpt, mag in zijn moedertaal uitleg vragen aan een vriendje. Gewaagd, vond ik. Wat blijkt? Op school wordt nu veel minder gevochten en geschopt. Vroeger namen we de woorden uit hun mond, zegt juf Els. Bleven alleen nog daden over. Nu kunnen ze eindelijk normaal hun gevoelens uiten. Ik denk terug aan hoe ik vanochtend twee woedeaanvallen nodig had om te beseffen dat mijn zoon water wou en geef juf Els gelijk. Kinderen die zich niet kunnen uiten, voelen zich slecht in hun vel. En krijgen een afkeer van school en het verplichte Nederlands. Jammer toch, want wat is er nu leuker dan een nieuwe taal leren? Ik ben verbaasd in jullie vorige blad positief artikel te zien over co-ouderschap. Je zou bijna denken dat je je kind onrecht aandoet door samen te blijven, want jouw kind heeft maar één mama en papa en krijgt maar half zoveel cadeautjes. Wanneer ouders uit elkaar gaan (zoals die van mij), heeft het kind wel twee huizen, maar geen thuis. De impact van een scheiding wordt in deze ik eerst-maatschappij totaal onderschat. Anoniem via Klasse maakt geen reclame voor scheidingen. Een scheiding is altijd moeilijk. Ik ben ook gescheiden, maar spreek nooit een verkeerd woord over de papa en los problemen in samenspraak op. Het wordt tijd dat volwassenen inzien dat kinderen lijden onder de scheiding en dat het hun verantwoordelijkheid is om hier positief mee om te gaan. Leentje, via klasse.be/ouders Toetsenperiode Onze dochter (9) heeft om de andere dag een toets. Vóór de paasvakantie was er een toetsenperiode van drie weken. Daardoor staat ze voortdurend onder druk. Ligt de lat niet te hoog? Wie bepaalt het aantal toetsen en kan ik die als ouder weigeren? Annick via op de cover Aran (6) kan de langste plaatsnaam van Europa uitspreken: Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch. Slik. De school bepaalt hoe ze leerlingen test via het schoolreglement. Je kan die toetsen niet weigeren. Soms geeft de leraar liever veel toetsen om leerlingen de kans te geven slechte cijfers op te halen. Daardoor ontstaat er misschien extra druk. Praat erover met de leraar. Probeer dat niet beschuldigend te doen, maar beschrijf wat je bij je kind ziet: Ze is altijd zo gespannen. En overleg wat jullie samen voor haar kunnen doen. Hoofdredacteur: Pieter Lesaffer Eindredactie: Annelies Vaneechoutte Redactie: Nele Beerens en Kerim Helaut Secretariaat: Ann Nevens Vorm geving: Tim Sels en Peter Mulders Beeldredactie: Jo Valvekens Verantwoordelijk uitgever: Luc Jansegers Klasse is teamwork. De hele ploeg vind je op Dit blad is gratis. Het wordt uitgegeven door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. Scholen die zich inschrijven bezorgen het aan ouders van leerlingen van de basisschool en de eerste graad secundair onderwijs. Andere bladen van Klasse zijn: Klasse voor Leraren, Maks! en Yeti. Alleen overheidsinstellingen kunnen adverteren in Klasse voor Ouders, bel Klasse voor Ouders Koning Albert II-laan Brussel Redactie: tel Afgiftekantoor 3200 Aarschot 1 Maandblad niet in januari, april, juli en augustus P409039

3 Marmushka Dilemma Meer tips en dilemma's van andere ouders op Smartphone met eigen zakgeld? Mijn zoon (14) kocht een smartphone van een paar honderd euro met zijn zakgeld. Ik wilde dat eigenlijk niet. Een gewone telefoon volstaat toch? Moet ik hem dat nu verbieden? (Rik) Evelyn: Ik vind het ook niet oké, maar ook mijn dochter heeft er een gekocht. Ik ben al blij dat haar geld dan niet naar sigaretten en snoep gaat! En als hij gestolen wordt of valt, dan kunnen ze alleen maar leren om voor iets te zorgen waar ze zelf voor hebben betaald. Op een bepaalde leeftijd moet je ze loslaten. Anne-Marie: Als je voelt dat er met de centen te kwistig wordt omgesprongen, kan je misschien een paar afspraken over besteding maken: een potje voor onverwachte uitgaven, een potje voor een broodje tussen de middag, wat snoep, een echte spaarpot voor een aankoop zoals een smartphone. Peter: Zakgeld is eigen geld. Maar we sturen bij door te wijzen op kortingen en addertjes onder het gras, of we leren ze geduld uitoefenen voor een aanbieding. Om een smartphone te kopen, moest onze twaalfjarige zoon het cadeaugeld van verjaardag, Sinterklaas en Nieuwjaar bij elkaar sparen. Zo leerde hij dat geld niet op de rug groeit. Soms slaan ze ons advies in de wind. Maar ook daar leren ze van. Els: Mijn zoon van dertien heeft nooit zo veel geld in zijn spaarpot. Als er veel in zit stellen we voor om het op de bank te zetten. Toen hij zijn gsm kwijt was, mocht hij van zijn geld (dat we samen afhaalden) een nieuwe kopen, maar we hebben eerst thuis enkele toestellen vergeleken. Inhoud 4 Taal: Kan je een taal leren van televisie? 6 Meertalig opvoeden: hoe doe je dat? 9 Bloemen voor superpapa Abderrahman 10 Doe-tip: maak een beestige boekenwijzer 11 Met Klasse naar het Gallo-Romeins museum 12 De wereld van David: regenplas

4 Ana: Mijn ouders zeggen dat Aran Spaans met een accent spreekt, maar zelf hoor ik dat verschil niet. Dafydd: Wie Nederlands spreekt in Brussel komt in een levendige gemeenschap terecht: alsof je in een dorp in de grootstad woont. Macsen: 'spreekt' tekentaal. Als Aran naar de lamp wijst doet Macsen z'n handje open en dicht, als een knipperlicht. Aran: Ik had eens over iemand tegen papa gezegd dat die dik was, maar dat deed ik in het Spaans, zodat ze ons niet zouden verstaan. Maar helaas begreep die meneer wel Spaans. Stom hoor! Tips over meertalig opvoeden vind je op

5 foto: Klasse Talen Wij spreken vier talen thuis Als je je kind veel talen wil leren, moet je in Brussel komen wonen, lacht Dafydd. Hij en Ana wonen met zonen Aran (6) en Macsen (9 maanden) in hartje Schaarbeek en spreken thuis afwisselend Engels, Spaans, Welsh, Nederlands en babytaal. Hoe ze dat doen? Voor de geboorte maakten we afspraken, legt mama Sara uit. Ik spreek met de kinderen Spaans, Dafydd spreekt Welsh en op school en op de crèche spreken ze Nederlands. Ook hebben wij afgesproken elkaars taal te leren verstaan, zodat we altijd alles kunnen begrijpen. Toch is Nederlands de taal die Aran het beste kan, zegt papa Dafydd. Gelukkig maar, want dat heeft hij nodig op school. Om zijn Nederlands sterk te maken zorgen we ervoor dat hij de taal veel hoort. Zo kies ik op een dvd altijd Nederlands in het talenmenu. Ik lees ook dikwijls verhaaltjes voor in het Nederlands, en zelfs op reis proberen we hem voldoende Nederlands te laten horen. Maar geheimpjes bespreek ik toch in het Welsh of het Spaans, hé papa? onderbreekt Aran lachend. Thuis spreken we met Aran zo veel mogelijk de taal die we het beste kunnen. Je voelt dat hij zo veel taalgevoel krijgt en vloeiend onze talen spreekt. Alleen oma vindt dat hij een klein accentje heeft, lacht Dafydd. Het is wel grappig om ons bezig te horen met het Engels, Spaans, Welsh, Nederlands. Maar er zijn vaste regels en elke taal heeft zijn plaats. Aran, bijvoorbeeld, wordt kwaad als we voor de grap Frans met hem spreken. Nederlands leren? Je hoeft thuis zeker geen Nederlands te spreken met je kind, maar het is wel belangrijk dat je toont dat jij er positief tegenover staat. Het zal je ook helpen om dichter bij je kind te staan wanneer het opgroeit. Spreek af en toe zelf eens een woordje Nederlands: met de leraar van de school of aan de kassa in de supermarkt. Of registreer je in een Nederlandstalige bibliotheek. Zo hoort en ziet je kind dat Nederlands oké is. Wil jij net zoals Ana Nederlands leren? Zoek een plaats in de buurt waar jij terechtkan op 5

6 Post-it-oorlog Beplak voorwerpen in het hele huis met post-its. Op een boek plak je book (Engels), boek (Nederlands), livre (Frans), kitap (Turks) enzovoort. s Avonds voor het slapengaan wordt dat dan: Laten we voorlezen uit het kitap! Pak jij het livre? Zoek samen eenvoudige woorden op via Bonjour, merhaba! Wist je dat je thuis het best de taal spreekt die je zelf goed kan, zelfs al is dat dialect? Over taal bestaan veel misverstanden, zegt logopedist Hilde De Smedt van Foyer Brussel. Ontdek de mythes en dompel je gezin onder in een taalbad. Have fun! Beuuuhh! Moeehh Wist je dat dierengeluiden in verschillende talen anders klinken? Loei jij mee met de koe in het Duits, Frans, Engels, Spaans, Turks...? Surf naar HOE REAGEER JE ALS JE KIND EEN TAALFOUT MAAKT? (NELE) Hilde De Smedt: Taal moet plezierig zijn. Door vaak op fouten te wijzen bestaat het risico dat je kind onzeker wordt en minder spontaan zal praten. Corrigeer liever niet. Laat wel in je eigen reactie het juiste woord horen. Als je kind ik heb gedrinkt zegt, zeg je niet: je moet gedronken zeggen. Wel bijvoorbeeld: oh, wat heb jij gedronken? Jonge kinderen leren meer van het goede voorbeeld. Pas vanaf zeven jaar zijn ze echt in staat om taalregels aan te leren. Gratis boeken! In elke bibliotheek kunnen kinderen gratis boeken lenen. Zoek de dichtste bib bij je thuis via Verrassend voorleesplekje Lezen aan tafel? Saaaai! Maar lezen in een kamp van beddenlakens is al veel leuker! Of in het bad? Zoek het leukste plekje in huis, leg kussens neer, zoek een gezellig lampje en lees samen de fijnste boeken. Durf jij verschillende stemmetjes te gebruiken? Glimlach van je kind gegarandeerd. MOGEN WE THUIS DIALECT SPREKEN MET ELKAAR? (STEFAAN) Hilde De Smedt: Natuurlijk. Een dialect kan perfect naast het Standaardnederlands bestaan. Taal is in de eerste plaats een manier om emoties te delen en een band op te bouwen. Dat doe je beter in de taal die je het beste kan en waarin je de meeste woorden kent. Dat kan perfect een dialect zijn. Zo maak je je kind taalvaardig. Zorg wel voor een positieve houding en interesse tegenover de schooltaal, in dit geval het Standaardnederlands. IN DE KLAS VAN LEON (5) SPREEKT EEN GROEPJE VAAK TURKS MET ELKAAR. IS DAT NIET SLECHT VOOR HET NEDER- LANDS VAN LEON? (LIESELOT) Hilde De Smedt: Nee. Wanneer je kind veel talen hoort, denkt het spontaan meer na over zijn eigen taal. Het ontdekt bepaalde gelijkenissen of verschillen met de talen van zijn vriendjes. Zo vergroot het kind zijn taalgevoel. Kinderen die op jonge leeftijd met andere talen in contact komen, ontwikkelen vaak ook een positiever gevoel tegenover andere talen. Daardoor zijn ze zelf minder onzeker om een nieuwe taal te leren. Heeft je kind op school weinig vriendjes die dezelfde taal praten? Stimuleer het thuis voldoende om met taal bezig te zijn: voorlezen, vertellen, liedjes zingen, naar Nederlandstalige kinderprogramma s kijken... JOLIEN (10) IS NIET ECHT GOED IN TAAL. NU MOET ZE VOLGEND SCHOOLJAAR OOK FRANS LEREN. KOMT DAT WEL GOED? (FILIP) Hilde De Smedt: Niet alle kinderen hebben eenzelfde aanleg voor talen. Dat voel je vaak al in de lagere school. Stel je kind gerust. In de lagere school leren ze Frans begrijpen en spreken, de nadruk ligt nog niet op lezen en 6

7 Talen schrijven. Zeg dat fouten maken helemaal niet erg is, dat je dat zelf ook wel doet in een andere taal. Bespreek de positieve aspecten: nu kunnen we op reis in Frankrijk brood kopen en vriendjes maken op de camping. Geef haar ook van bij de start veel positieve feedback en aanmoediging. ZELF BEN IK IN HET ARABISCH OPGEVOED. IK SPREEK ON- DERTUSSEN BETER NEDERLANDS, MAAR WIL TOCH DAT LEILA (3) OOK ARABISCH LEERT. HOE DOE IK DAT? (SAMIRA) Hilde De Smedt: Het is normaal dat je oorspronkelijke thuistaal minder goed wordt naarmate je vaker en beter Nederlands spreekt. Met je dochter spreek je dus bij voorkeur de taal die jij het beste kan: Nederlands. Wil je toch ook Arabisch aanleren, kies dan voor afgebakende tijdstippen om Arabisch te spreken. Of kijk samen naar een Arabisch kinderprogramma. Dan leert ze geen fouten. Zorg vooral voor veel contact met de grootouders die spontaan Arabisch met haar zullen spreken. ZOUDEN KINDEREN NIET BETER VANAF HET EERSTE LEER- JAAR AL FRANS KRIJGEN, WANT ZE ZEGGEN TOCH HOE JON- GER JE BENT, HOE MAKKELIJKER JE EEN TAAL LEERT? Hilde De Smedt: Je leert een taal pas goed als je ze ook echt kan oefenen. Als een kind er niet genoeg mee in contact komt, begin je dus best niet te vroeg. In Vlaanderen leren kinderen nu Frans vanaf de derde graad en dat is een goed moment. Binnenkort kunnen scholen ook al in de tweede graad beginnen. In de kleuterklas wordt soms taalinitiatie Frans gegeven. Kinderen leren de taal nog niet, maar verkennen de taal en zijn typische klankkleur. Dat is positief want vooral op jonge leeftijd ben je daar gevoelig voor. Engels kwartetten Heb jij het nummer twelve? Ja, en heb jij de kleur pink? Met dit kwartetspel leer je Engels zoals de beste. Print het spel op Verpakkingplezier Zoek de verschillende talen op een doos cornflakes, de chocopot, de rijst. Vind jij woorden die op elkaar lijken in verschillende talen? Speel de Talen-memory Foyer ontwikkelde een memoryspel dat je goeiedag leert wensen in vijftien talen. Print de kaartjes en breng de juiste begroeting bij de juiste taal. klikprint of Waar of niet waar? WAAR! Van televisie kan je een taal leren Natuurlijk zijn echte gesprekken beter om een taal te leren. Maar tv-programma s kunnen wel helpen om een taal beter te beheersen. Je leert meer woorden kennen, je hoort juiste zinnen. Vooral educatieve programma s (bv. op Ketnet of KZoom) leren je kind taal: ze bevatten veel herhaling, de taal is van hoge kwaliteit, er is interactie tussen mensen, kinderen kunnen vaak van thuis uit mee doen met de spelletjes Ga als ouder naast je kind zitten en doe mee. NIET WAAR! Je spreekt thuis het best Nederlands met je kind Praat beter in de taal die je het beste kan. Zo leg je een sterke taalbasis bij je kind. Dan is het gemakkelijker om een nieuwe taal te leren. Je kind kan beter taalstructuren herkennen, woorden vergelijken en onthouden Om een taal goed te leren, is een rijke taalomgeving belangrijk. Lees dus gerust een voorleesboek in je eigen taal voor, kijk naar anderstalige tv-programma s Wissel af met Nederlandstalige boeken en tvprogramma s. NIET WAAR! Sms-taal is een belemmering voor het Nederlands Door internet en gsm s zijn kinderen veel meer met taal bezig dan vroeger. Zelfs kinderen die boeken haten. De sms-taal is een nieuwe variatie van de schrijftaal. Ook in de gesproken taal kennen we variaties: met de directeur spreken we bijvoorbeeld Standaardnederlands, een pizza bestellen doen we in een tussentaal en met oma spreken we dialect. De uitdaging is om jongeren te leren wanneer ze welke variatie gebruiken. Ook in de schrijftaal. 7

8 Nieuws WAAR OF NIET? We zijn goed in multitasken Ooit geprobeerd om een te typen terwijl je aan het bellen bent? De meeste mensen kunnen dat niet. Dat zegt pedagoog Pedro De Bruyckere in zijn boek Jongens zijn slimmer dan meisjes en andere mythes over leren en onderwijs. Verschillende dingen tegelijk doen leidt tot concentratieverlies en slechter presteren. Je brein moet razendsnel schakelen tussen de verschillende taken. Dat kost energie en maakt wat je doet minder efficiënt. 75 % van de Belgen vindt dat ze in een veilige buurt wonen. NIET WAAR! 113 vragen van ouders Mag een leraar zo veel huiswerk geven als hij wil? Moet mijn kleuter zindelijk zijn als hij met school begint? Moet mijn kind op de klasfoto? Lees 113 vragen en antwoorden in de vernieuwde Gids voor Ouders met Kinderen in het Basisonderwijs. Download hem op Ouders leren zonen minder dan dochters Lees je je dochter vaker voor dan je zoon, puzzel je meer met haar, zingen jullie meer liedjes samen? Dat is volgens een Canadese studie de oorzaak van de slechtere schoolprestaties van jongens. Al vanaf de leeftijd van negen maanden brengen ouders minder tijd door met hun zonen dan met hun dochters. Ze verwachten al op voorhand dat hun wildebras van een zoon niet aandachtig zal luisteren, dus beginnen ze vaak niet aan schoolse spelletjes. Zo zorgen ouders er onbewust voor dat meisjes een voorsprong hebben op school. Ook in Vlaanderen zijn er verschillen tussen jongens en meisjes. 43 procent van de jongens blijft zitten, tegenover 28 procent bij de meisjes. Jongens eindigen ook dubbel zo vaak zonder diploma. Thinkstock - istockphoto Stappenplan voor taalproef kleuters Alleen wie regelmatig aanwezig is in de Nederlandstalige kleuterklas, mag naar het Nederlandstalig lager onderwijs. Je kind moet 220 halve dagen aanwezig geweest zijn om het te kunnen inschrijven in een lagere school. Is dat bij jouw kind niet het geval? Dan kan het een taalproef afleggen. Vijf stappen loodsen jou door de procedure. Download ze op ouders/ga/stappenplantaalproef Partnergeweld? Bel 1712 Maak jij thuis soms geweld mee door je partner? Bel dan 1712, het gratis meldpunt voor misbruik, geweld en kindermishandeling. Schrik om erover te praten? Bedenk dan dit. Geweld stopt nooit vanzelf. Het heeft een levenslange impact op je kinderen.. Het kan gevaarlijk zijn. Meer nieuws lees je op

9 foto s: Lieven Van Assche In de bloemen Papa Abderrahman begon een ouderraad in een moeilijke wijk en krijgt daarvoor de bloemen van Klasse. Ouders en leraren op wandel door de wijk Abderrahman is een papa die bergen verzet voor andere ouders, zegt Fatima van Vormingplus-Citzenne, een Brusselse vormingsorganisatie. Hij stampte een ouderraad uit de grond in een moeilijke wijk in Brussel, helpt ouders bij huiswerkbegeleiding, motiveert kinderen die het niet meer zien zitten... De reporter van Klasse verraste hem met bloemen tijdens een ouderwandeling. Et puis vous appuyez sur la petite maison. Een handvol ouders van basisschool t Klavertje Vier test uit hoe de smart phone werkt. Daarmee nemen ze foto s van de buurt. Papa Abderrahman is een van de initiatiefnemers van de wandeling. Zijn zoon zit intussen in het secundair, maar hij zet zich nog in als voorzitter van de ouderraad. Die richtte hij twee jaar geleden op met steun van Vormingplus-Citizenne. Ik merkte dat ouders enkel individueel met de leraar communiceerden, en dat het vooral om klachten ging, legt hij uit. Bijna niemand hield zich bezig met wat goed liep en wat ze zelf konden veranderen. Daarom ging ik op zoek naar mensen met tijd, talent en dromen. We starten elke vergadering met iets positiefs. Naar de trein De ouders wandelen vandaag niet zomaar door Brussel. Ze wil met hun foto s vooral leraren aanspreken. Vanuit heel Vlaanderen komen leraren hier lesgeven. Ze stappen elke ochtend van de trein in Brussel- Noord en wandelen dan in één rechte lijn naar de school vijf minuten verderop. s Avonds doen ze het omgekeerde traject, zegt Abderrahman. In de straten waar hun leerlingen wonen, komen ze zelden of nooit. Een gemiste kans, vonden de ouders. Daarom brengen we nu de buurt in kaart, door foto s te nemen van mooie, bekende, gevaarlijke plekken waar we verhalen aan koppelen. Binnenkort doen we dezelfde wandeling over met de leraren, met de foto s van de ouders erin verwerkt. We hopen dat we zo vooroordelen kunnen wegnemen. Moe in de klas De moeders fotograferen er op los: de buurtwinkel, de moskee, een gevaarlijk kruispunt, een hoop afval Geen enkel onderwerp is taboe en de verhalen komen makkelijk los. Het initiatief komt ook de leerlingen ten goede. Als een leraar de achtergrond van zijn leerlingen kent, kan hij er beter rekening mee houden, meent Abderrahman. Als een kind moe in de klas zit, en de leraar weet dat het in een buurt woont waar veel lawaai is, kan hij dat plaatsen. Of de leraar kan de voorbeelden in zijn les aanpassen. Maar bovendien: welk kind vind het niet leuk dat zijn ouders op school aanwezig zijn en het goed kunnen vinden met de leraar? Klasse voor Ouders beloont elke week een leraar, directeur, ouder(vereniging) met bloemen. Ken jij iemand die het bloemenboeket verdient omdat hij of zij veel voor je kind betekent? Vertel het via redactie.ouders@klasse. be of Klasse voor Ouders Koning Albert II-laan Brussel. 9

10 Samen leuk Slimme eco-tip Begin met consudelen Delen is het nieuwe hebben. Samen groenten kopen bij de boer, een uur pianospelen ruilen voor een uur loodgieterij, coworking in een bar d'office... Op vind je een overzicht van alle initiatieven rond ruilen, delen, huren, gebruiken en lenen in Vlaanderen en Brussel. Propere Doe-tip Kinderen die hun handen vaak en goed wassen, worden minder snel verkouden. Met deze zelfgemaakte speelgoedzeep snelt je kind met plezier naar de wastafel. Drop enkele Legoblokjes, Barbieschoentjes, knikkers in een pompflesje kleurloze, vloeibare handzeep. Met de handenwaskaartjes leren jonge kinderen hun handen goed te wassen. Download en print ze en hang ze op boven de wastafel. foto: Thinkstock - istockphoto Vakantie-tip Plan het zomerkamp Maak je al volop plannen voor de zomer? Er zijn nog heel wat vrije plekjes voor vakantiekampen rond sport, spel, knutselen, taal, dieren be bundelt 1500 initiatieven en helpt je een kamp voor je kind te kiezen. Via een handige module zoek je op leeftijd, regio, overnachting Klik-tip Maak je je zorgen over cyberpesten? Vraag je je af hoe je het best een oogje in het zeil houdt als je kind online zit? Overweeg je voor je kind een mailadres aan te maken? Met alle vragen over veilig internet kan je terecht bij de hulplijn van ChildFocus op Op jouw school een ouderavond organiseren over veilig internet? Surf naar voor meer info. Boeken-tip Beestige origami-leeswijzer 1 Vouw een vierkant papier in de helft. Doe open en vouw nu in de andere richting. Doe open. Je ziet nu een kruis. 2 Maak een diagonale vouw (plooi voorwaarts en achterwaarts). Vouw open. 3 Je ziet nu vier vierkantjes, waarvan twee met een middellijn. Vouw een hoekje van het vierkant zonder middellijn naar het midden toe. 4 Vouw nu in dezelfde richting het volledige papier naar boven, zodat je een driehoek bekomt. 5 De linker- en rechterkant van de driehoek hebben een plooi. Gebruik die plooien om de hoeken naar het midden toe te vouwen, tot ze bij elkaar komen. 6 Duw de vorm plat aan voor- en achterkant. Kleef eventueel vast. Werk af met tanden, ogen Klaar! 10

11 Klassedagen voor gezinnen Zondag 26 mei, zondag 30 juni en donderdag 11 juli 2013! Klasse nodigt jouw gezin uit in Tongeren Een van de meest intrigerende culturen uit de oudheid strijkt neer in Tongeren: de Etrusken, voorlopers van de Romeinse beschaving. Ontdek hun gevoel voor design en hun voorliefde voor schilderkunst, luxe, sport en het goede leven in het Gallo-Romeins Museum in Tongeren. Speciaal voor kinderen De Etrusken Una storia particolare brengt ook jongeren in de ban van de mysterieuze Etrusken. De audiogids legt op kindermaat het verband tussen de objecten en het hedendaagse leven. Multimedia en filmpjes tonen de gebruiken van de Etrusken. De Griekse held Odysseus pakt uit met spannende verhalen. Ideaal voor kinderen vanaf zes jaar. Klasse nodigt uit Op zondag 26 mei, zondag 30 juni en donderdag 11 juli 2013 krijgen lezers van Klasse voor Ouders korting. Combineer de tentoonstelling met een bezoek aan de permanente collectie van het museum. De animatie en de vele workshops voor kinderen krijg je er gratis bij. Volwassenen betalen 10 euro (in plaats van 15 euro). Jongeren tussen 4 en 26 jaar betalen 1 euro. Kom je met een groter gezin? Dan betaal je 21 euro voor het combinatiebezoek (in plaats van 31 euro). Inschrijven verplicht en enkel via Je krijgt een mail terug. Die leg je voor aan de kassa. EXTRA WORKSHOPS Tijdens de Klassedagen kan je in het hele museum deelnemen aan zeven speelse, creatieve en leerrijke workshops. Kinderen vanaf 6 jaar kunnen bijvoorbeeld deelnemen aan de workshop Archeoloog voor één dag. Gewapend met meetlint, schopje en truweel graven ze naar schatten uit het verre verleden. Op de tijdelijke tentoonstelling kunnen ze aan de slag met lijm, kralen en goudverf om een verfijnd sierstuk te maken. Jongeren vanaf 12 jaar kunnen al gamend de wereld leren kennen van de jagers-verzamelaars, de eerste landbouwers en de Gallo-Romeinen. Tijdens een welverdiende pauze kan jong en oud genieten van de oeroude klanken van Tintinabulum in het Museum Kafee. Deelnemen aan de wedstrijd kan je een Vespa of een verblijf in Toscane opleveren! De Etrusken Una storia particolare tijdelijke tentoonstelling tot 25 augustus Gallo-Romeins Museum Kielenstraat Tongeren In sommige specifieke omstandigheden (afhankelijk van afstand en leeftijd) is een B-dagtrip goedkoper dan dit Klasse-aanbod.

12 De wereld van David Het web Regenplas Papaaa? Jahaaa? Gaan we iets doen in de paasvakantie? David Stoks (35) is papa van Robin (10) en Febe (7). Hij vormt een nieuw gezin met Pascale en haar dochter en zoon en blijft verwonderd over de chaos die dat meebrengt. Examenkoorts Hoe overleef jij de examens? De hele maand mei en juni vind je handenvol tips en trucs om je kind door de moeilijkste periode van het jaar te helpen. Van tips om te ontspannen tot trucjes om beter te leren en te studeren. Klik en Print: STAPPENPLAN Iets doen. Het is misschien niet netjes, maar ik verhuis in gedachten spontaan naar Mars wanneer iemand me vraagt om iets te gaan doen. En als dit uit een kindermond komt, krommen mijn tenen zowat uit mijn schoenen. Ik zie ondertussen de bomen niet meer tussen de kampen, cursussen, opleidingen en initiaties om haar tijdens de vakantieperiodes bezig te houden. Ze kan gaan paardrijden, kantklossen of dwarsfluit spelen. In mijn tijd had ik een voetbal. En een vriend met benen waartegen ik kon schoppen. Ik had een buurman met een tuintje vol rabarber, aalbessen, en appelbomen, die zijn oogst tevergeefs verdedigde tegen gauwdieven zoals ik. Met een paar potloden en een stuk papier maakte ik een tekening die niemand zich herinnert, of schreef ik stiekem een verhaal dat niemand ooit mocht lezen. Met een dikke tak en een snelbinder ving ik ingebeelde snoekbaarsen uit een regenplas. Nee, meid, we gaan niets doen. Zou je de computer niet uitzetten en buiten gaan spelen? Ik ben net in level negen, de voorlaatste! En het regent! Doe je jas aan! Zie je die tak, op het terras? Als je nu de snelbinder van je fiets neemt en die aan die tak hangt, kan je vissen vangen. Daar! Daar is een grote plas! 'Huh?' Ze kijkt me aan alsof ík het kind ben. Hoofdschuddend vat ze level negen aan. Ik wil niet die oude zak zijn die steeds maar mijmert over vroeger. Maar behoren fantasie en spitsvondigheid nu werkelijk tot het verleden? Wat na level tien? Deze hippe figuurtjes leren je kind zelfstandig leren. Hang ze boven de studietafel en overloop ze s avonds met je kind voor het begint te studeren. Misschien kan je kind het na een tijdje zelf? Print ze via stappenplan Volgende maand Vakantie Wat herinner jij je nog van vorige zomer? Lees de meest onvergetelijke doe-tips van andere ouders volgende maand in Klasse en laat je inspireren. Voor een zomer boordevol verrassingen. Thinkstock - Stockbyte

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten

Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Kofi is op het werk. De chef geeft opdrachten: zij zegt wat Kofi moet doen. De eerste opdracht is de rommel opruimen. Kofi moet de vloer vegen. Het is weer netjes

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

maart 2014 nr 120 www.maks.be PROTEST

maart 2014 nr 120 www.maks.be PROTEST maart 2014 nr 120 www.maks.be PROTEST Jens Mollenvanger 6 PROTEST Jonathan deelt GAS-beloningen uit 11 LEERLINGENKAART Ontwerp ze zelf 18 BETERE PUNTEN Scoren met google 20 BRUSSEL Rappen over probleemwijken

Nadere informatie

Je spreekt thuis verschillende talen? Dat is goed voor je kind!

Je spreekt thuis verschillende talen? Dat is goed voor je kind! Je spreekt thuis verschillende talen? Dat is goed voor je kind! Tips om je kind op te voeden in verschillende talen Heb je vragen over hoe je je kind kan opvoeden in verschillende talen? In deze folder

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun

Nadere informatie

TALEN JE LEVEN! Informatie over meertalig opvoeden voor ouders en opvoeders

TALEN JE LEVEN! Informatie over meertalig opvoeden voor ouders en opvoeders TALEN JE LEVEN! Informatie over meertalig opvoeden voor ouders en opvoeders Talen kleuren je leven! Groei je op met meer dan één taal? Kun je in verschillende situaties meer dan één taal gebruiken of spreken?

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af.

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af. Intro Met de docent Wat ga je doen in dit hoofdstuk? 1 Herhalen: je gaat herhalen wat je hebt geleerd in hoofdstuk 7, 8 en 9. 2 Toepassen: je gaat wat je hebt geleerd gebruiken in een situatie over werk.

Nadere informatie

Workshop BSO Rakker-Pret.

Workshop BSO Rakker-Pret. Workshop BSO Rakker-Pret. Workshop-programma Toneel Vissen Boskunstwerk Kerstmobiel Experimenten uitvoeren Kleien Overzicht workshops Kalender 2013 Weerkalender Poppenkastpop sint of Piet Bootjes wedstrijd

Nadere informatie

Ten slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan!

Ten slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan! inleiding Voor al mijn kinderen schrijf ik hun ontwikkelingen op in een schrift. Ik schrijf op wanneer en hoelang ze sliepen, wat ze aten, hoe ze speelden en hoe we samen de dag doorbrachten. Dat lijkt

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Lesbrief 10. Voor het eerst naar school

Thema Kinderen en school. Lesbrief 10. Voor het eerst naar school Thema Kinderen en school. Lesbrief 10. Voor het eerst naar school brengt zijn dochter Ama voor het eerst naar school. Hij praat met de juf. Ama is al op een peuterspeelzaal geweest. Is Ama verlegen? Wat

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Praten leer je niet vanzelf

Praten leer je niet vanzelf jeugdgezondheidszorg Praten leer je niet vanzelf... hier ben ik www.icare.nl Over de spraak-taalontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar Praten gaat niet vanzelf, praten moet je leren. Een kind leert praten

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

Actielessen. Lesbrief 3. Leren in de bibliotheek. Wat leert u in deze les? Veel succes! http://www.edusom.nl

Actielessen. Lesbrief 3. Leren in de bibliotheek. Wat leert u in deze les? Veel succes! http://www.edusom.nl http://www.edusom.nl Actielessen Lesbrief 3. Leren in de bibliotheek Wat leert u in deze les? Hoe je kunt leren in de bibliotheek en op het internet Grammatica: voltooide tijd Veel succes! Deze les is

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection

Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection 1 Beste docent, Binnenkort gaat u samen met uw klas naar de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection. Deze lesbrief

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Lou en Lena: NEE tegen geweld!

Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen. Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 4)

Luisteren: muziek (B1 nr. 4) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Thema Op zoek naar werk

Thema Op zoek naar werk Thema Op zoek naar werk Lesbrief 8. Praten en bellen over een baantje Inleiding Deze les gaat verder over het zoeken naar werk. De vrouw,, gaat weer naar de winkel om over werk te praten. Ze wil de manager

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd vanaf 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met

Nadere informatie

Hoe gaat het in groep 1/2 b

Hoe gaat het in groep 1/2 b Hoe gaat het in groep 1/2 b Binnenkomst: - Als je op school komt hang je je jas op je eigen haakje onder je tent. Je tas zet je op de plank. - In de klas geef je de juf een hand en je pakt een spelletje

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Wanneer vertel je het de kinderen? Kies een moment uit waarop je zelf en de kinderen niet gestoord kunnen worden.

Wanneer vertel je het de kinderen? Kies een moment uit waarop je zelf en de kinderen niet gestoord kunnen worden. Hoe vertel je het de kinderen? Op een gegeven moment moet je de kinderen vertellen dat jullie gaan scheiden. Belangrijk is hoe en wat je hen vertelt. Houd rekening daarbij rekening met de leeftijd van

Nadere informatie

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort. Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Lesbrief 18. Voor het eerst naar school

Thema Kinderen en school. Lesbrief 18. Voor het eerst naar school Thema Kinderen en school. Lesbrief 18. Voor het eerst naar school brengt zijn dochter Ama voor het eerst naar school. Hij praat met de juf. Ama is al op een peuterspeelzaal geweest. Is Ama verlegen? Wat

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek

Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek Taban gaat met zijn dochter voor het eerst naar de bibliotheek. Hij schrijft haar in bij de bibliotheek. Dan laat Soumiya aan Taban en Ama

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

taal portfolio Taalportfolio 9+

taal portfolio Taalportfolio 9+ taal portfolio Taalportfolio 9+ Inhoud bladzijde 3 bladzijde 4 bladzijde 5 bladzijde 8 bladzijde 11 bladzijde 12 bladzijde 13 Jouw naam en school Welke taal of dialect spreek je met wie Wat kun je in de

Nadere informatie

Fit in je Hoofd, Goed in je Vel.

Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Goed in je vel zitten Vandaag: 1) Wat is geestelijk gezond? 2) Fit in je Hoofd en 10 positieve stappen 3) Slot en doel 1) Wat is geestelijk gezond? Wie zich mentaal goed

Nadere informatie

Lesbrief Meneer Beer

Lesbrief Meneer Beer Lesbrief Meneer Beer Het verhaal Het verhaal gaat over Meneer Beer. Hij is verliefd op een prachtig berinnetje, maar hij durft het haar niet te vertellen. Hij vindt zichzelf maar een eenvoudige beer. Om

Nadere informatie

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd 0 tot 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Lesbrief. Introductie

Lesbrief. Introductie Lesbrief Introductie Deze lesbrief hoort bij Lieve Stine, weet jij het? van Stine Jensen en Sverre Fredriksen. Dit boek bestaat uit 20 brieven en antwoorden van filosoof Stine. Deze lesbrief bestaat uit

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Nieuws. Flits 2 oktober 2013 Jaargang 05 NieuwsFlits 3

Nieuws. Flits 2 oktober 2013 Jaargang 05 NieuwsFlits 3 2 oktober 2013 Jaargang 05 Nieuws 3 Infobrief Bij deze Nieuws treft u een infobrief van de groep(en) van w kind(eren) aan. In deze infobrief staan de belangrijkste zaken die het komende schooljaar spelen

Nadere informatie

Mijn digitale leesrugzak

Mijn digitale leesrugzak Het hele schooljaar heb ik hard gewerkt op school. Een heerlijke lange zomervakantie heb ik zeker verdiend. Ik ben een lezer geworden en wil een lezer blijven. In mijn digitale leesrugzak zitten heel veel

Nadere informatie

DOSSIER >>> Wat is een. goede papa? DOSSIER

DOSSIER >>> Wat is een. goede papa? DOSSIER DOSSIER >>> Wat is een DOSSIER goede papa? 42 PSYCHOLOGIES MAGAZINE april 2014 Beter in je vel op het werk Nu de strenge maar afwezige vader definitief heeft afgedaan is het voor papa s zoeken naar een

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 1)

Luisteren: muziek (B1 nr. 1) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U

Nadere informatie

Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO

Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO Hieronder vind je een lesvoorbereiding voor twee lesuren rond lichaamsbeeld bij kinderen van 10 tot 12 jaar. Het bevat verschillende

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen

Nadere informatie

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Lesbrief 35. AOW aanvragen.

Lesbrief 35. AOW aanvragen. http://www.edusom.nl Thema Gezondheid Lesbrief 35. AOW aanvragen. Wat leert u in deze les? Informatie over AOW begrijpen. Uitleg vragen. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Meertalig opvoeden. Veronique de Vries Psychologe

Meertalig opvoeden. Veronique de Vries Psychologe Meertalig opvoeden Veronique de Vries Psychologe Wat: Opvoeders van kinderen tussen 0 en 12 jaar ondersteunen. Hoe: Adviesgesprekken, infomomenten, thuisbegeleiding, ouder- en kindtrainingen, dag- en/of

Nadere informatie

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les 8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil

Nadere informatie

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf

Nadere informatie

Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen?

Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? In deze folder vind je een antwoord, en lees je ook bij wie je terecht kan als je over mishandeling of verwaarlozing

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Adviezen voor het bevorderen van de taalontwikkeling. Afdeling Logopedie

Adviezen voor het bevorderen van de taalontwikkeling. Afdeling Logopedie Adviezen voor het bevorderen van de taalontwikkeling Afdeling Logopedie Uw kind gaat praten, omdat er vanaf zijn geboorte in zijn nabijheid gepraat wordt en omdat vanaf zijn geboorte tegen hem gesproken

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Korte cursus sinterklaasgedichten schrijven

Korte cursus sinterklaasgedichten schrijven Taal actief 3 Handleiding groep 6 en 7 Korte cursus sinterklaasgedichten schrijven Dit is een extra activiteit die past binnen het thema sinterklaas. Tijdsduur 45 minuten Tip: De kinderen die moeite hebben

Nadere informatie

EURO. Vanaf januari 2002 betalen we in Nederland en in veel andere Europese landen met de euro.

EURO. Vanaf januari 2002 betalen we in Nederland en in veel andere Europese landen met de euro. EURO Vanaf januari 2002 betalen we in Nederland en in veel andere Europese landen met de euro. Muntgeld Bankbiljetten EURO Hadden jullie al gezien dat er 2 briefjes zijn van 5 euro? oud briefje nieuw briefje

Nadere informatie

De olifant die woord hield

De olifant die woord hield De olifant die woord hield Een voorstelling van verhalenverteller Peter Faber www.peterfaber.eu Inleiding Aan het eind van haar leven las Annie MG Schmidt al haar sprookjes nog eens door. Genadeloos streepte

Nadere informatie

Ouderbetrokkenheid: interviewschema

Ouderbetrokkenheid: interviewschema Ouderbetrokkenheid: interviewschema Contactinformatie: Prof. dr. Johan van Braak, Lien Ghysens en Ruben Vanderlinde Vakgroep Onderwijskunde Universiteit Gent Inleiding Met dit interview willen we meer

Nadere informatie

Christmas Edition. Voor wielrennen was het... Mijn familie is mijn ware vriend! ALIES GESPOT IN BELGIË. Alies: Ik heb een schoenen verslaving

Christmas Edition. Voor wielrennen was het... Mijn familie is mijn ware vriend! ALIES GESPOT IN BELGIË. Alies: Ik heb een schoenen verslaving Glass Christmas Edition Voor wielrennen was het... Alies: Ik heb een schoenen verslaving Mijn familie is mijn ware vriend! ALIES GESPOT IN BELGIË Inhoudsopgave Pagina: Even voorstellen 4-5 Ik heb een schoenen

Nadere informatie

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

Luisteren: muziek (A2 nr. 15)

Luisteren: muziek (A2 nr. 15) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN

Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN HERKEN JE DIT? Heb je steeds het gevoel het net niet goed genoeg te doen voor iedereen? Zijn de dagen te kort voor

Nadere informatie

Opstartlessen. Les 1. Kennismaken

Opstartlessen. Les 1. Kennismaken www.edusom.nl Opstartlessen Les 1. Kennismaken Wat leert u in deze les? Uzelf voorstellen Kennismaken Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag en DWI Amsterdam HET GESPREK

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 3 Kinderen

Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Opdracht 1 bij 3.2 Jullie zijn bij het consultatiebureau. Cursist A: je bent arts bij het consultatiebureau. Cursist B: je bent met je baby van twee maanden bij het consultatiebureau.

Nadere informatie

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN AMIGA4LIFE Hooggevoelig, wat is dat? 7-10 jaar WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN 1 voorlichtingsbrochure hooggevoeligheid - www.amiga4life.nl Ik heb een talent! Ik kan goed

Nadere informatie

inschrijving gratis onderwijs Onderwijs problemen kleuterschool schoolplicht schoolagenda buitenschoolse activiteiten ouderverenigingen

inschrijving gratis onderwijs Onderwijs problemen kleuterschool schoolplicht schoolagenda buitenschoolse activiteiten ouderverenigingen problemen schoolagenda gratis onderwijs schoolplicht inschrijving kleuterschool buitenschoolse activiteiten ouderverenigingen Onderwijs In België zijn kinderen verplicht naar school te gaan van 6 tot 18

Nadere informatie