Lespakket. Leesbevordering en mediawijsheid voor school en bibliotheek. Videoverhalen over kinderboeken, voor en door kinderen, 8+

Transcriptie

1 Lespakket Leesbevordering en mediawijsheid voor school en bibliotheek B B Videoverhalen over kinderboeken, voor en door kinderen, 8+

2 BoekenBabbels DOEL Door het opnemen en plaatsen van korte videoverhalen laten kinderen aan elkaar weten welke leuke boeken er allemaal zijn. Een database bouwen van kinderboekrecensies voor en door kinderen. DOELGROEP Kinderen vanaf 8 jaar, hun bibliothecaris en leerkracht DOOR ProBiblio Karen Bertrams Stichting Lezen Agnes van Montfort WEBSITE EN VORMGEVING: Frank & Frens Frens Pries VOOR Kinderen van 8+, bibliotheken en scholen

3 Inhoudsopgave Wat kan je met BoekenBabbels 1. Welkom 2. Hoe is BoekenBabbels ontstaan 3. Waar vind je BoekenBabbels 4. Gebruiken van BoekenBabbels 5. Voorbereiden van BoekenBabbels 6. Toepassingen van BoekenBabbels 7. Nog meer ideeën 8. Nog een site met video s over boeken: Why I love this book blz. 4 blz. 4 blz. 4 blz. 5 blz. 5 blz. 5 blz. 7 blz. 8 Lesbrief BoekenBabbels Voor bibliothecaris en leerkracht 1. Introductie 2. Enthousiasme voor een verhaal 3. Boeken keuze 4. Manieren van vertellen 5. Voorbereiden opname 6. BoekenBabbel opnemen blz. 9 blz. 9 blz. 10 blz. 11 blz. 12 blz. 12

4 Wat kan je met BoekenBabbels 1 WELKOM Welkom bij BoekenBabbels, de plek waar kinderen in de vorm van een filmpje alles kwijt kunnen over de boeken die ze hebben gelezen! De meeste informatie over boeken is er nog steeds in geschreven vorm. Terwijl kinderen het leuk vinden om filmpjes te kijken en elkaar te vertellen welke boeken ze hebben gelezen en hoe ze die vinden. Daarom is er nu de mogelijkheid om wat ze meemaken met een boek te delen met vrienden en heel veel andere mensen! Na het opnemen van een filmpje met webcam, smartphone of camera waarin een kind aan andere kinderen vertelt over een goed boek kan het geplaatst en gedeeld worden op Dat kan individueel, met vrienden, in groepjes, in het kader van een thema, actie of project. Thuis, of school of in de bibliotheek. 2 HOE IS BOEKENBABBELS ONTSTAAN Fenne van Doorn (F.A.P.vanDoorn@tudelft.nl) studeerde in 2010 als interaction designer af aan de TU Delft met haar project Challenging children to choose a book in the library. In de bibliotheek DOK Delft hebben kinderen samen met bibliothecaris Gonneke Wegner (gonwegner@gmail.com) en Fenne van Doorn veel experimenten gedaan over hoe je informatie over de boeken die je hebt gelezen kunt delen met andere kinderen. Karen Bertrams van ProBiblio ( vond dit zo n goed idee dat ze er een website van wilde laten maken. Agnes van Montfoort van Stichting Lezen ( nl) ondersteunde dit initiatief door een subsidie toe te kennen. Het BoekenBabbels platform bestaat uit een website en een database en is gemaakt door ontwerpbureau Frank & Frens (frens@frankenfrens.nl). Het gebruikte lettertype voor de website is speciaal ontwikkeld voor mensen met dyslexie en het is ook lekker speels: Open Dyslexic, via: 3 WAAR VIND JE BOEKENBABBELS is een platform bestaande uit een een database en een site waar je direct heen kunt. Maar je kunt BoekenBabbels ook in je bibliotheek- of schoolwebsite implementeren. Dat is heel makkelijk, je kan namelijk video s delen met behulp van een youtube iframe of het automatiseren met behulp van een lijst van de gemaakte Babbels. Zo kan je publiek middels de knop BoekenBabbels filmpjes op gelezen boeken posten. Meer informatie? Dat kan, stuur een mail naar info@boekenbabbels.nl, we sturen je graag meer informatie of helpen je met de implementatie van BoekenBabbels. 4

5 4 GEBRUIKEN VAN BOEKENBABBELS In 5 stappen heb je een BoekenBabbels opgenomen, in de Opnamehulp wordt stap voor stap uitgelegd hoe dit in zijn werk gaat: 1. Bezoek de website 2. Log in met je naam en je adres of dat van bibliotheek of school 3. Vul de gegevens over je boek in 4. Neem of laad je Boeken Babbel op met behulp van onze site en YouTube 5. Even geduld en KIJKEN maar! 5 VOORBEREIDEN VAN EEN BOEKENBABBEL Er zijn veel manieren om iets te vertellen of over te brengen over een boek dat je hebt gelezen. Iets over de inhoud, het thema, de manier van schrijven, de spanningsopbouw, wat het met jezelf doet, of het origineel is. Ook de vorm waarin je je babbel giet biedt verrassende mogelijkheden! Bijvoorbeeld een mime of een rap. In de lesbrief vind je allerlei onderdelen om nieuwe mogelijkheden en vormen van vertellen en recenseren te verkennen. 6 Toepassingen voor BoekenBabbels Individueel gebruik. Er zijn kinderen die veel en graag lezen en daar ook nog eens leuk over kunnen vertellen of de behoefte voelen hun ervaringen met het boek te delen. Zij kunnen BoekenBabbels gebruiken als ze weer een boek hebben gelezen dat ze de moeite waard vinden voor andere kinderen en misschien zelfs volwassenen. Dat kan thuis, in de bibliotheek of op school. Maak bijvoorbeeld met je gezin, vriendenclub of hele familie een reeks BoekenBabbels. In de bibliotheek. In het kader van allerlei projecten, groepsontvangsten, exposities of acties kan BoekenBabbels ingezet worden als onderdeel of instrument. Het is een logische plek om kennis van of enthousiasme voor boeken te delen. Er kan een aparte actie, instructie of les over BoekenBabbels gegeven worden waarbij kinderen leren op welke manieren je over boeken kunt vertellen en welke mediawijze aspecten eraan zitten (zie Les). Richt een plek in de bibliotheek tijdelijk of permanent in voor het opnemen van BoekenBabbels. Maak dit duidelijk door een of meer computers hiervoor te reserveren en aan te kleden (zie Tips). 5

6 Laat BoekenBabbels bij bepaalde gelegenheden of momenten zien op je video wall / grote schermen. Het publiek kan bepalen welke BoekenBabbels getoond worden of favoriet zijn of passen bij een bepaald thema. In de klas. Voor in de klas gelden dezelfde mogelijkheden als in de bibliotheek. Er kan met de LES intensief aandacht worden besteed aan de manier waarop je over boeken kunt vertellen, denken, reflecteren, oordelen. In de publieke ruimte Ook op bijzondere plekken kunnen BoekenBabbels opduiken: in de trein, op het station, op de markt, het speelplein, het museum, het winkelcentrum. Met een smartphone kunnen BoekenBabbels worden opgenomen en via YouTube worden geplaatst. Inpasbaar in projecten Er zijn veel projecten waarin het maken of zoeken van BoekenBabbels erg goed passen, bijvoorbeeld; Kinderjury Gebruik de BoekenBabbels mogelijkheid voor het maken of zoeken van videorecensies over de kinderboeken van het afgelopen jaar. Kinderboekenweek Zoek en lees boeken over het thema en maak een of meer BoekenBabbels. Voorleesdagen Selecteer de leukste voorleesboeken en maak er reclame voor met BoekenBabbels. Week van de mediawijsheid Laat zien hoe mediawijs je als school of bibliotheek bent en geef workshops BoekenBabbels, waarbij kinderen leren hoe ze zelf filmpjes uploaden en publiceren. Specials over thema s Over welk thema je ook iets organiseert: er zijn boeken over en kinderen die er iets over willen vertellen. Maak specials BoekenBabbels over de thema s waar je aan werkt. Inloopsessies Bov Organiseer een inloopsessie in bibliotheek of school waarbij BoekenBabbels opgenomen kunnen worden. Als onderdeel van een opdracht. Bij het maken van een spreekbeurt of werkstuk kan het opnemen van een BoekenBabbels of het zoeken van BoekenBabbels van anderen over een bepaald thema een nuttig en leuk onderdeel zijn. 6

7 7 NOG MEER IDEEËN Tip Aankleding computers voor BoekenBabbels. Transformeer een of meer computers voor een periode tot de BoekenBabbels plek. Laat kinderen zelf verzinnen hoe dat kan, met stofjes, verlichting, posters, stickers, kartonnen ombouw, etc Tip Profileer je school of bibliotheek met de beste BoekenBabbels. Laat je team zelf BoekenBabbels maken, elke week of bij bepaalde gelegenheden. Tip Maak van BoekenBabbels een rubriek in je (online) schoolkrant. Tip Zorg bij het opnemen voor een herkenbare achtergrond in je eigen bibliotheek of school, bijvoorbeeld met een logo in beeld of een bepaalde achtergrondkleur. Zo pik je op de site de eigen filmpjes er snel uit! Tip De kinderen kunnen zich om het extra interessant te maken verkleden als de iemand uit het boek waar ze wat over willen vertellen. 7

8 8. NOG EEN SITE MET VIDEO S OVER BOEKEN: WHY I LOVE THIS BOOK Er komen steeds meer mogelijkheden om over gelezen boeken te communiceren. Neem eens een kijkje bij deze: Boekentips van lezers en schrijvers, in video s van één minuut Zoek je een goed boek? Hier vind je inspiratie. Onafhankelijk, persoonlijk en altijd positief. Hieronder vind je de nieuwste video s. Maar je kunt ook zoeken op genre, leeftijd, uitgevers, specials en nog veel meer. Kinderen over boeken: 8

9 Lesbrief In deze lesbrief voor in de bibliotheek of op school vind je allerlei onderdelen om mogelijkheden en vormen van vertellen en recenseren te verkennen. Kies zelf de items uit die voor jouw groep geschikt zijn om de kinderen voor te bereiden op het vertellen over boeken. Duur De introductie van BoekenBabbels, het geven van een inhoudelijke les en het opnemen van BoekenBabbels door de kinderen kan in 100 minuten. 1. INTRODUCTIE Toon de website en laat kinderen reageren op uiterlijk en werking van de site. Toon een paar voorbeeld filmpjes die je zelf als favoriet hebt geselecteerd. Praat over de manieren waarop je kunt zoeken (op genre: bijvoorbeeld meisjes jongens spannend interessant, maar ook op naam van het kind) en welke mogelijkheden dat geeft. 2. ENTHOUSIASME VOOR EEN VERHAAL Elk kind heeft wel een paar favoriete boeken of boeken die net gelezen zijn en waarover iets te vertellen valt. Laat de kinderen thuis, op school of in de bibliotheek boeken selecteren waarover ze zeker iets kunnen en willen vertellen. Omdat ze het spannend, leuk, grappig of vreemd vonden. Doen: Laat elk kind in een zin zeggen waarom het hart sneller gaat kloppen van dit verhaal. Maak een topstapel boeken waar de kinderen stapel op zijn. Deel blaadjes uit in het formaat van de meeste boeken (blocnote) en laat de kinderen korte stukjes over de lievelingen schrijven, helemaal vrij in de manier waarop ze dat willen.plak deze op de boeken en laat ze hun eigen of juist elkaars teksten presenteren. 9

10 Meningen en gevoelens over een verhaal Pas op! Verhalen maken van alles los. Laat kinderen voorbeelden van boeken noemen waar ze nog wel eens aan denken. Probeer een verhaal / boek als voorbeeld te vinden dat iedereen kent. Bijvoorbeeld Floddertje of Sjakie en de chocoladefabriek. Doen: Maak een woordspin: - Wat je allemaal kan vinden van een verhaal - Wat je kunt voelen bij een verhaal - Aan wie wil je het liefst vertellen over een verhaal - Over welke thema s gaan de verhalen die ze graag lezen - Welke titels vinden ze origineel of spannend of mooi? - Van welke schrijvers weten ze persoonlijk iets? 3. BOEKEN KEUZE De keuze van het boek waarover het kind iets gaat vertellen is belangrijk. Kinderen moeten eigenlijk staan te popelen om hun leeservaring van de daken te schreeuwen! Doen: Laat ze bijvoorbeeld een top 3 maken van beste boeken uit hun hele leven. En dan een top 3 van de beste boeken die ze net hebben gelezen. Over welke boeken willen ze ECHT een BoekenBabbel opnemen? 10

11 4. MANIEREN VAN VERTELLEN Er zijn mensen en kinderen die ongelooflijk goed kunnen vertellen. Muisstil is iedereen, je kunt een speld horen vallen en na afloop zuchten de mensen diep. Meestervertellers. Kan je dat leren? Vast wel, hier zijn een paar tips. Een goed voorbeeld: Willem de Ridder - meesterverteller. Laat de kinderen een van de video s uit een museum installatie van Sükran Aziz over Willem de Ridder zien. Willem praat in het Engels maar juist doordat je misschien niet alles verstaat kan je goed analyseren waarom hij een goede verteller is. Doen: Laat kinderen andere goede vertellers noemen en hun herinneringen aan de verhalen. Andere Nederlandse voorbeelden van goede vertellers ; Dieuwertje Blok, Sophie Hilbrand (deze twee worden door kinderen zelf genoemd), Joyce Roodnat Kees van Kooten Adriaan van Dis - Aart Staartjes Simon Carmiggelt Cynthia Mc Leod Annie M.G. Schmidt Joke van Leeuwen Freek de Jonge, etc. Experimenteer met verschillende manieren van vertellen. Zakelijk Sommige teksten komen goed tot hun recht als ze heel droog gebracht worden. Bijvoorbeeld een nieuwsbericht over een serieus onderwerp. Laat de kinderen oefenen met stukjes uit kranten en tijdschriften. Expressief Je gebruikt hierbij je hele lichaam, je mimiek. Laat ze eens oefenen met de teksten uit De Gruwelijke rijmen van Roald Dahl. Persoonlijk - Iedereen heeft een eigen manier van vertellen: je taalgebruik, je accent, je manier van praten, de toonhoogte en het volume, de mimiek en lichaamstaal die je wel of juist niet gebruikt. Het is belangrijk dat je jezelf bent. Muzikaal - Zing het maar zeggen mensen wel eens als iemand iets niet kan vertellen. Ook zo worden verhalen verteld: songteksten zijn verhalen in allerlei vormen, van een rap tot een chanson. Laat kinderen voorbeelden noemen en eventueel laten zien op YouTube. Doen: Kinderen oefenen in groepjes de verschillende manieren van vertellen / presenteren. 11

12 5. VOORBEREIDEN OPNAME: Na al deze oefeningen en verkenningen popelt (bijna) iedereen om zelf haar of zijn BoekenBabbels te presenteren. Op de website komen ze vanzelf alle stappen tegen om dit te doen. In de opnamehulp staat dit ook beschreven. Dit zijn de vragen die ze per boek door kunnen nemen om te bedenken wat ze willen vertellen. Laat ze drie dingen kiezen die ze in ieder geval belangrijk vinden. - Wat vond je ervan? - Was het leuk? - Wat was minder leuk? - Wat viel je op? - Wat heb je overgeslagen? - Wat voor kinderen vinden dit leuk? - Hoe vaak heb je het gelezen? - Wat was verrassend? - Wat voor soort boek is het? Stem oefeningen Nieuwslezers doen wel eens een schreeuw oefening om hun stem los en ontspannen te maken. 16 filmpjes die helpen met stemoefeningen, veel plezier! Zoek in YouTube op: Fixed Do Internalization/Challenge Minor Vocal Exercise using Solfeggio 6. BOEKENBABBEL OPNEMEN In 5 stappen heb je een BoekenBabbels opgenomen. 1. Zoek de website 2. Log in met je naam en je adres of dat van de bibliotheek of je school 3. Vul de gegevens over je boek in 4. Neem of laad je BoekenBabbel op 5. Even geduld en KIJKEN maar! Kijk voor de uitgebreide handleiding met plaatjes bij de opnamehulp voor het opnemen van BoekenBabbels. 12

13