Pedagogisch werkplan Kinderdagverblijf De Trommelaar

Transcriptie

1 Pedagogisch werkplan Kinderdagverblijf De Trommelaar

2 Inleiding Voor u ligt het pedagogisch werkplan voor het kinderdagverblijf de Trommelaar van KMN Kind & Co. Dit pedagogisch werkplan vormt samen met het Algemeen Pedagogisch Beleid één geheel en is bestemd als leidraad voor ons als medewerkers van de trommelaar. Tevens is dit pedagogisch werkplan bedoeld als informatie voor ouders, zodat zij weten hoe er bij ons op het kinderdagverblijf wordt gewerkt. Zoals u in onze brochure Welkom bij KMN Kind & Co kunt lezen, ziet KMN Kind & Co zichzelf als pedagogisch partner. Zijn in het Algemeen Pedagogisch Beleid de vier speerpunten uit de Mission Statement nader toegelicht, in dit pedagogisch werkplan werken wij de vier basisdoelen zoals ook vastgelegd in de Wet Kinderopvang & Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen verder uit: Het bieden van (emotionele) veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen KMN Kind & Co is HKZ-gecertificeerd (ISO 9001) hetgeen o.a. betekent dat wij werken vanuit richtlijnen, protocollen en werkinstructies. Deze documenten zijn opgenomen in ons kwaliteitshandboek. Het kwaliteitszorgsysteem ondersteunt de pedagogisch medewerkers bij het dagelijkse handelen. Onze locaties worden (jaarlijks) geïnspecteerd door de GGD. Ons inspectierapport is te vinden op onze eigen websitepagina. Dit pedagogisch werkplan wordt 1 x per 2 jaar bijgesteld en ter advisering voorgelegd aan de oudercommissie. Mocht u nog informatie missen, dan kunt u hier natuurlijk altijd naar vragen bij de pedagogisch medewerker, senior of clustermanager. Ook is in de brochure Welkom bij KMN Kind & Co veel algemene en aanvullende informatie terug te vinden. Wij wensen u veel leesplezier. Team van kinderdagverblijf de Trommelaar Datum: november

3 Inhoudsopgave Inleiding... 1 Inhoudsopgave... 2 Algemene informatie... 3 Onze accommodatie, groepsruimten en stamgroepen... 3 Onze buitenruimte... 3 Onze openingstijden... 4 Het afnemen van een extra dag(deel)... 4 Onze dagindeling op de verticale groepen... 4 Onze dagindeling op de peutergroep.6 Eten, drinken en slapen op de peutergroep... 7 Eten en drinken op de peutergroep Verschonen, zindelijkheid en persoonlijke hygiëne... 8 Oudercontacten: eerste kennismaking, wennen, overdracht en ouderavonden... 8 De oudercommissie... 9 Observeren Zorgkinderen Ons kinderdagverblijf in de wijk; onze externe samenwerkingspartners Pedagogische uitgangspunten Het bieden van een (emotionele) veiligheid De pedagogisch medewerkers Het vierogenprincipe in de praktijk Vast dagritme De groepsruimte De buitenspeelruimte Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Spel & Speelgoed Activiteiten Uk & Puk Zelfstandigheid bevorderen Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen Gewenst en ongewenst gedrag Afspraken, regels en omgangsvormen Rituelen Tot slot

4 Algemene informatie Wij vinden het belangrijk dat de kinderen zich kunnen ontplooien in een warme, veilige en stimulerende omgeving. Wij gaan uit van de behoefte van het kind, ingepast in de groep. Daarbij kijken wij vooral naar de mogelijkheden van het kind. Dit betekent dat wij op een positieve en uitnodigende manier met kinderen omgaan. Wij bewaken de kwaliteit van onze opvang en proberen voortdurend deze kwaliteit te verbeteren. Dit doen wij door te werken volgens interne en externe kwaliteitseisen. Wij staan open voor op- en aanmerkingen van ouders. Wij kijken kritisch naar ons zelf en spreken elkaar aan op ons handelen. Onze deskundigheid vergroten wij door het bijwonen van professionaliseringsbijeenkomsten en door collegiale consultatie tijdens onze teambesprekingen. Maar bovenal vergroten wij onze deskundigheid door te blijven kijken naar ieder kind dat aan onze zorg is toevertrouwd. Onze accommodatie, groepsruimten en stamgroepen KDV de Trommelaar bestaat uit vier verticale groepen met ieder twee slaapkamers, een badkamer, een huiskamer en een keuken. Ook hebben we op de maandag t/m donderdagochtenden 1 peutergroep. Deze groep heeft ook een keuken en bevindt zich in het gedeelte van de buitenschoolse opvang. Onze ruimten zijn transparant door deuren met glas naar de slaapkamers en de gang. De verschoningsruimte staat in open verbinding met de groepsruimten. Naast de groepsruimte is er een centrale speelhal met o.a. een Speelboot, een babyhoekje, keukentje, bouw hoek, verkleedkleren, diverse auto s en driewielers. We spelen met maximaal 2 groepen in de speelhal en de mogelijkheid bestaat om de hal te reserveren voor een ochtend of middag. Op deze manier kun je als groep alleen in de hal spelen. Dit ervaren we als erg prettig. Stamgroepen: Binnen ons kinderdagverblijf hebben wij de volgende indeling in stamgroepen: Tamboerijn: max. 12 kinderen in de leeftijd van 0 tot 4jaar. Bongo s: max. 12 kinderen in de leeftijd van 0 tot 4jaar. Tam tam: max. 12 kinderen in de leeftijd van 0 tot 4jaar. Triangel: max. 12 kinderen in de leeftijd van 0 tot 4jaar. Hummelhonk: max. 14 kinderen in de leeftijd van 2 tot 4jaar. Kinderen kunnen tijdelijk in twee stamgroepen worden geplaatst. Bijvoorbeeld omdat er op een bepaalde dag nog geen plek is in de gewenste groep, of omdat er op bepaalde dagen groepen worden samengevoegd. Indien dit aan de orde is, geven ouders hiervoor toestemming op het toestemmingsformulier. (Voor het incidenteel samenvoegen van groepen, zoals aan het begin en einde van de dag, tijdens activiteiten in het kader van het opendeurenbeleid en in het geval van vakanties hoeft er geen toestemming te worden gevraagd). Ook in vakanties kunnen er groepen worden samengevoegd. Ouders worden tijdig geïnformeerd over de samenvoeging van groepen, welke vaste pedagogisch medewerker aanwezig is en waar de kinderen worden opgevangen. Onze buitenruimte Onze buitenruimte is ingericht om naar hartenlust in te kunnen spelen. Er is voor elk wat wils. De buitenruimte is ruim opgezet. Er staan verschillende speeltoestellen en er is hoogteverschil in het terrein aangebracht om uitdagend spel te stimuleren. Ook is een grote zandbak waar met divers zandbakmateriaal in gespeeld kan worden. Als de zandbak niet in gebruik is wordt deze afgedekt met een daarvoor geschikt zandbaknet. Er is nog voldoende betegeld terrein waar de peuters kunnen fietsen en/of spelen met het aanwezige buiten speelmateriaal dat aansluit bij het ontwikkelingsniveau van de kinderen. De buitenruimtes zijn natuurlijk omheind en veilig. Voor de baby s is er een baby weide, waar ze vrij en veilig kunnen spelen. Bij ons mogen de kinderen vies worden. 3

5 Onze openingstijden Verticale groepen: Deze zijn vijf dagen per week geopend van 8.00 tot uur. Tijdens de algemeen erkende feestdagen zijn wij gesloten; zo ook eens in de vijf jaar op bevrijdingsdag. Wij vragen de ouders hun kind tussen 8.00 en 9.00 uur te brengen. Aangezien het dagprogramma' om 9.00 uur start, is het fijn als iedereen dan aanwezig is. Kinderen die een halve dag komen worden gebracht en/of gehaald tussen uur. Vanaf uur is er gelegenheid om de kinderen te komen halen. Mochten ouder(s) later dan 9.00 uur willen brengen of eerder dan uur willen halen, dan is dat geen probleem, wel vragen wij dit door te geven aan de pedagogisch medewerkers van desbetreffende groep. Als het kind door iemand anders dan door de ouder(s) wordt opgehaald, dan dienen ouders dat aan ons door te geven, anders geven wij het kind niet mee! Peutergroep: Onze peutergroep is 5 ochtenden in de week geopend. Van maandag t/m vrijdag. Tijdens de erkende vakanties en de algemene erkende feestdagen is de peutergroep gesloten; zo ook eens in de vijf jaar op bevrijdingsdag. Wij vragen de ouders hun kind tussen en uur te brengen. Aangezien het dagprogramma' om uur start, is het fijn als iedereen dan aanwezig is. Vanaf uur is er gelegenheid om de kinderen te komen halen. Bij de ouders wordt er op gewezen dat het belangrijk is hun kind op tijd te brengen en niet vroeger op te halen. Dit omdat wij het belangrijk vinden het ontwikkelingsgerichte aanbod goed vorm te geven voor alle kinderen. Veiligheid staat bij ons in een hoog vaandel. Als het kind door iemand anders dan door de ouder(s)/verzorgers wordt opgehaald, dan dienen ouders/verzorgers dat aan ons door te geven, anders geven wij het kind niet mee! Het afnemen van een extra dag(deel), allen mogelijk op de verticale groepen Wanneer ouders incidenteel een extra dag(deel) willen afnemen, dan leggen zij dat voor aan een pedagogisch medewerker en/of clustermanager van de locatie. Deze bepaalt of het kan. Behalve dat zij hierbij rekening houdt met het aantal kinderen en pedagogisch medewerkers op de groep, bekijkt zij ook of het goed is voor het welzijn van het kind en de groep. Een toegekende extra- of ruildag (deel) wordt altijd schriftelijk vastgelegd en kan in overleg met de ouders op een andere groep plaatsvinden. Wanneer ouders structureel een extra dag(deel) willen afnemen, dan leggen zij dat voor aan de afdeling planning. Deze bepaalt of dit binnen de eigen stamgroep kan. Als dit niet kan, overlegt de afdeling planning met de clustermanager of het kind (zo lang het nodig is) op een andere groep geplaatst kan worden. Als de clustermanager in overleg met de pedagogisch medewerker verwacht dat dit voor het welzijn van het kind en de andere groep geen problemen oplevert, dan wordt (tijdelijke) plaatsing voor desbetreffend dag(deel) aan de ouders voorgesteld. Onze dagindeling op de verticale groepen 8.00 uur 9.00 uur: kinderen worden gebracht. Er is dan 1 Pm-er op de groep aanwezig. We gaan ervan uit dat alle kinderen thuis ontbeten hebben, dit geldt ook voor de baby s. Wij zijn er voorstander van om de kinderen individuele aandacht te geven. Om de ouders goed te woord kunnen staan en baby s in alle rust hun voeding te kunnen geven, is het eerste en het laatste uur van de opvang geen geschikt moment daarvoor. De kinderen mogen samen met de ouders/verzorgers aan tafel puzzelen of kleuren. Als het moment van afscheid komt, adviseren wij een kort en bondig afscheid. Na het afscheid nemen van de ouders/verzorgers en als het kind daar aan toe is, gaan de eigen speeltjes/knuffels in de mandjes. Daarna is er de mogelijkheid voor vrij spel uur 9.30 uur: de 2e Pm-er komt op de groep, er volgt een overdracht van bijzonderheden en wetenswaardigheden over de kinderen. 4

6 De kinderen mogen vrij spelen op de groep, aan tafel tekenen, puzzelen of een spelletje doen. De baby s krijgen (als dit in hun schema past) hun fruithapje en kunnen met een Pm-er nog even rustig op de bank zitten of bijvoorbeeld op de mat, in de box of in de wipstoel spelen voordat ze gaan slapen uur uur: cracker eten, iets drinken, praten met de kinderen en liedjes zingen. Op dit moment van de dag is de groep compleet en proberen we per groep met alle kinderen aan tafel te zitten, zodat we met elkaar kunnen praten en naar ieders verhaal kunnen luisteren uur: luiers verschonen en wc. ronde. Het verschonen zien we ook als een moment voor individuele aandacht. De kinderen die zindelijk zijn, of bezig zijn dit te worden, zien elkaar als voorbeeld. Om het zindelijk worden te stimuleren, hebben we een beloningssysteem met stickers. In de badkamer wordt heel wat afgepraat uur uur: activiteit/ vrij spel/ flessentijd. Voorbeelden van activiteiten zijn: knippen, plakken, verven, liedjes zingen, muziek maken, in de hal spelen, buitenspelen, een boswandeling maken en naar de markt gaan uur uur: gezamenlijke brood maaltijd, een rustmoment, even tijd om bij elkaar te zijn en met elkaar te praten Het is binnen ons kinderdagverblijf de gewoonte dat we wachten met eten totdat iedereen iets heeft. Voordat we beginnen met eten, zingen we een liedje zodat het voor iedereen duidelijk is dat er daarna gegeten kan worden. Tijdens het eten mag er uiteraard gepraat worden. Wel vinden we het belangrijk dat het eten aan tafel ook als rustmoment dient, zodat er een duidelijk onderscheid is tussen spelen en eten en de kinderen op deze manier even tot rust kunnen komen. Maar gezelligheid mag natuurlijk niet ontbreken uur uur: tafel afruimen, luiers verschonen, kinderen omkleden voor de middagslaap. Na het eten worden de kinderen één voor één uitgekleed. De kinderen die zichzelf uit kunnen kleden worden aangemoedigd dit zelf te doen, en zo nodig wordt het kind hierbij geholpen. Eventueel met knuffel, speen en slaapzak worden de kinderen in bed gelegd. De Pm-er zegt het kind gedag en/of er wordt nog even geknuffeld en dan gaan de kinderen slapen. We streven ernaar ieder kind zo veel mogelijk in hetzelfde bed te leggen, zodat ze binnen het kindercentrum een eigen slaapplek hebben. Verder proberen we kinderen op een tijdstip in bed te leggen dat voor hem of haar wenselijk is. Kinderen die meerdere malen per dag slapen, worden uiteraard ook s ochtends in bed gelegd. We proberen zoveel mogelijk rekening te houden met het ritme en de behoefte van ieder kind afzonderlijk uur uur: schoonmaken, schriftjes schrijven, activiteiten doen met de kinderen die niet slapen en een half uur pauze voor iedere Pm-er. De tafels en de vloeren worden schoongemaakt, de vaat wordt weggebracht en er worden schriftjes geschreven voor de baby s tot 1 jaar. De meeste kinderen liggen nu te slapen. De oudere kinderen die op mogen blijven en de jongere kinderen die s ochtends al hebben geslapen, zijn dan nog wel in de groep aanwezig. Dit is een goede gelegenheid om wat extra aandacht aan deze twee leeftijdsgroepen te geven. De jongere kinderen hebben dat een momentje om met de Pm-er te knuffelen, ze hebben meer ruimte om rond te kruipen, op de mat te spelen en speelgoed te ontdekken. De oudere kinderen kunnen samen met de Pm-er een spelletje doen die, gezien hun leeftijd en mogelijkheden, voor hen bedoeld is bijvoorbeeld: kwartetten, domino of lotto. Er worden vaak boekjes voorgelezen en de 3+ kinderen mogen zelfstandig in de hal spelen als zij dat leuk vinden. Hiervoor dient de ouder wel een toestemmingsformulier vanaf 3 jaar te ondertekenen. Uiteraard spelen, lezen en knuffelen we met alle kinderen gedurende de dag, maar tussen en uur worden er aan de jonge kinderen en de 3-jarigen extra activiteiten geboden uur uur: kinderen uit bed halen, omkleden, fruit eten en iets drinken. Kinderen die 2x slapen op een dag, gaan voor de 2e keer naar bed. 5

7 Wanneer kinderen wakker zijn, worden ze uit bed gehaald tenzij ze nog lekker even liggen bij te komen. De mogelijkheid bestaat dat we in het belang van het kind én in overleg met ouders, een kind korter laten slapen uur uur: een activiteit, vrij spelen, een laatste voeding, verschoning en opruimen. Kinderen tot 1 jaar kunnen we warm eten bieden als de ouders dit meenemen. Om uur gaat de Pm-er die om 8.00 uur begonnen is naar huis uur uur: kinderen worden opgehaald, er vindt een overdracht met de ouders plaats. De kinderen mogen in de groep vrij spelen of aan tafel bijvoorbeeld kleien of met lego spelen. Ook mogen ze onder toezicht van een Pm-er in de hal of buiten spelen. Om uur gaat het kinderdagverblijf dicht. Nadat de Pm-ers de laatste spullen hebben opgeruimd, gaan ook zij naar huis. Aan het begin en einde van de dag zijn er minder kinderen aanwezig op het kinderdagverblijf. Tussen de middag slapen veel kinderen, waardoor op die momenten niet alle pedagogisch medewerkers aanwezig hoeven te zijn en zij met pauze kunnen gaan. Wij houden hier rekening mee bij het inroosteren van personeel. Onze dagindeling op de peutergroep De ochtend wordt in een viertal terugkerende onderdelen onderverdeeld: a. Starten met vrij spelen. b. Vast punt: de kring, gevolgd door gezamenlijk eten en drinken. c. (Creatieve) activiteiten. d. Buiten spelen. Ad. a. Het vrije spel Tot ongeveer 9.45 uur wordt er vrij gespeeld door de peuters. Bij het vrije spel kiest het kind zelf wat het wil doen. Dat kan sterk variëren en uit vele korte momenten bestaan. Bijvoorbeeld: eerst een puzzel, kralen rijgen, in de poppenhoek, enzovoort. Ad.b. vaste punten 9.45 uur. De kring is een vast punt in de groep. In de kring is er mogelijkheid om: - Liedjes te zingen; - Een verhaaltje voor te lezen of te vertellen: - Spelletjes te doen: - Elkaar iets te vertellen: - Tot rust te komen. In de kring leren peuters naar elkaar te luisteren, op hun beurt te wachten en zich te uiten, zowel Verbaal als non-verbaal. De kinderen kunnen tijdens de kring in een open cirkel op stoeltjes zitten. Aan tafel gaan: uur - Met z n allen wordt er gedronken en een cracker met iets erop en fruit gegeten. - Het is een knus moment; - We praten met elkaar; - De kinderen proberen aan tafel te blijven zitten. Ad.c. ( creatieve) activiteiten uur Tijdens de creatieve activiteiten leert het kind verschillende materialen ontdekken: hoe voelt het aan? (vies, eng, lekker, enzovoort.) Wat doe je ermee? Er wordt onder andere gewerkt met : plaksel, klei, verf, water, zand, krijt, kleurpotloden, kwasten, Wasco, kosteloos materiaal, scharen, papier, stiften. 6

8 Een andere vorm van creatieve activiteit is het vertellen van verhalen met behulp van poppenkastpoppen, dieren, plaatjes, magneetfiguren, enzovoort. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren naar aanleiding van het fantasiespel waar de kinderen spontaan mee komen. Op de speelzaal werken we met thema s. Bij elk thema hebben we dan allerlei activiteiten en knutsels die de peuters kunnen maken. We gebruiken hierbij allerlei materialen en technieken, ze kunnen hierbij fantaseren en het eindresultaat is niet van belang, het gaat om het plezier. Ad.d. Buiten spelen uur Tijdens het buitenspelen, vanaf circa uur, kan het kind zich op allerlei manieren uitleven. Er wordt gebruik gemaakt van: de zandbak (taartjes bakken), karren, fietsen, wipkippen, glijbaan, scheppen, emmers, ballen (voetballen), steppen, enzovoort. Mits het weer het toelaat, anders blijven we binnen en wordt het lokaal zo ingericht dat de kinderen binnen kunnen spelen etc. Door verjaardagen, het weer of bijvoorbeeld een bezoek van de fotograaf kan het dagprogramma afwijken. Eten, drinken en slapen op de verticale groepen Eten en drinken Wij bieden zoveel mogelijk gezonde voeding. Het liefst geven we producten zonder toegevoegde suikers, bijvoorbeeld geen chocoladehagelslag maar vruchtenhagel. In verband met allergieën hebben we geen pindakaas en chocoladepasta. Zie bijlage voedingsbeleid Flesvoeding: De melkpoeder (Friso 1 en 2 en Nutrilon 1 en 2) wordt verstrekt door het KDV. Wanneer uw kind een allergie heeft en een afwijkende melkpoeder krijgt, kunt u dit meegeven. Hier kunt u een vergoeding per fles voor krijgen. Graag hebben we wel een reservevoeding achter de hand. Wanneer wij flesvoeding geven, gaat onze voorkeur uit om dit aan te bieden in een eigen fles. De fles mag op het KDV blijven. De Pm-ers zorgen dan voor het steriliseren. Borstvoeding: Ouders kunnen dit meebrengen in gepaste hoeveelheden voor het aantal voedingen, uiteraard weer het liefst in een eigen flesje en met een reservevoeding. Groente: Voor kinderen tot 1 jaar kunt u groente meebrengen in een potje of vers gemaakt. Samen eten is belangrijk. Samen eten is gezellig. Eetmomenten geven structuur aan de dag. Samen eten versterkt het onderlinge contact. Slapen Hele jonge baby s slapen in hun eigen ritme. Uw baby slaapt, eventueel met een bekende knuffel of een eigen speen, in een slaapkamer. We leggen kinderen op hun rug te slapen ter voorkoming van wiegendood. Als u dat anders wilt, dan vragen wij u hiervoor een verklaring te ondertekenen. In de zomer, als het mooi weer is, mag uw baby ook buiten in de kinderwagen slapen. Als uw kind op een andere plek slaapt dan de slaapkamer, dan zullen wij dit met u overleggen en zal de pedagogisch medewerker hier extra toezicht op houden. Als de kinderen wat ouder worden en minder behoefte hebben aan slapen, dan slapen ze in de regel twee maal per dag: s ochtends en s middags na het eten. Langzamerhand wennen de kinderen aan een slaapritme van eenmaal per dag. In de overgangsperiode komt het vaak een paar weken voor dat de kinderen midden op de dag slapen. Kinderen vanaf ongeveer anderhalf jaar slapen vrijwel allemaal s middags na het eten. De peuters slapen na de broodmaaltijd. De pedagogisch medewerker brengt uw kind volgens een vast ritueel naar bed. Ze blijft in de buurt totdat uw kind in slaap is gevallen. Als de slaapkamer niet binnen het zicht van de groepsruimte is, zet de pedagogisch medewerker de babyfoon aan om contact te kunnen houden of wordt er toezicht gehouden in de slaapruimte. Onze bedjes/stretchers zijn kindveilig en bij het opmaken en verschonen van de bedden volgen we de richtlijnen van de GGD en Consument en Veiligheid. 7

9 De oudere peuters hoeven niet meer te slapen, maar ze mogen het wel. We overleggen dit met u. Kinderen die niet slapen, gaan wel even rusten, zodat zij wel een rustmoment aangeboden krijgen. We streven ernaar ieder kind zo veel mogelijk in hetzelfde bed te leggen, zodat ze binnen het kindercentrum een eigen slaapplek hebben. Verder proberen we kinderen op een tijdstip in bed te leggen dat voor hem of haar wenselijk is. Kinderen die meerdere malen per dag slapen, worden uiteraard ook s ochtends in bed gelegd. We proberen zoveel mogelijk rekening te houden met het ritme en de behoefte van ieder kind afzonderlijk Eten en drinken op de peutergroep Samen eten is belangrijk. Samen eten is gezellig. Dergelijke momenten geven structuur aan de dag. Samen eten/drinken versterkt het onderlinge contact. In de kring of aan tafel wordt er gezamenlijk gegeten en gedronken. Tijdens het eten/drinken wordt er door de peuters heel wat afgepraat over allerlei verschillende onderwerpen. Het moment van eten en drinken is dus niet alleen een rustmoment op de ochtend maar is zo ook een sfeervol en sociaal leermoment. Spelenderwijs wordt de zelfstandigheid van de peuters bevordert. ( zelf het afval weggooien) Wij bieden zoveel mogelijk gezonde voeding. Het liefst geven we producten zonder toegevoegde suikers, bijvoorbeeld geen chocoladehagelslag maar vruchtenhagel. In verband met allergieën hebben we geen pindakaas en chocoladepasta. Zie bijlage voedingsbeleid Verschonen, zindelijkheid en persoonlijke hygiëne Verschonen is een contactmoment tussen het kind en de pedagogisch medewerker. We hebben op de dag 3 geplande verschoonmomenten. Dat is rond 10.00, en uur. Tussendoor wordt er verschoond wanneer dit nodig is. Zindelijkheid. We gaan er vanuit dat je een kind niet zindelijk kan maken, maar helpen om zindelijk te worden, kan wel. Dit helpen kan alleen in een vertrouwde en ontspannen sfeer waarin zindelijk worden een natuurlijk proces is en losgekoppeld is aan het leveren van een prestatie. Het is een rijpingsproces dat voor alle kinderen anders is. De beste tijd om aandacht te geven aan het zindelijk worden, breekt aan zodra een kind zelf aangeeft op een potje of toilet te willen. Doordat de kinderen vaak samen in de badkamer zijn, worden ze gestimuleerd door het voorbeeldgedrag van de andere kinderen die al zindelijk zijn en die al op het toilet of op het potje plassen. We geven kinderen de gelegenheid om in zijn/haar eigen tempo zindelijk te worden. Kinderen die beginnen met zindelijk worden, mogen tijdens de verschoonrondes op het toilet of op het potje. Ze hoeven nooit lang op het potje te zitten. Komt er niets, dan is dit helemaal geen probleem. De Pm-ers stimuleren de zelfstandigheid van de kinderen door ze in dit proces te begeleiden. Zo belonen de Pm-ers de kinderen door de dingen positief te benoemen. Ook laten ze de kinderen zelf het toilet doortrekken, hijsen de kinderen zelf hun eigen broek op en wassen ze zelf hun handen. Zodra de kinderen zover zijn dat ze de controle hebben en kunnen aangeven dat ze moeten plassen, kunnen we de luier afdoen en mogen de kinderen zelf plassen op het toilet of potje. Dit natuurlijk met begeleiding waar dat nodig is. Zeker in het begin is het verstandig om na 2 à 3 ongelukjes op een dag weer een luier om te doen en het later weer eens te proberen. Anders gaat het wellicht ten koste van het zelfvertrouwen van het kind. Natuurlijk nemen de Pm-ers deze kinderen wel weer mee tijdens de verschoonrondes om ze te laten plassen. Als ouder moet u er wel rekening mee houden dat het zindelijk worden op het kinderdagverblijf minder goed kan gaan als thuis. Thuis is het minder druk voor de kinderen en op het kinderdagverblijf is de afleiding groter. Zo kan er vaker een ongelukje gebeuren. Als u als ouder met de zindelijkheid wil beginnen bij uw kind, kunt u dit aangeven bij de Pm-ers van de groep. Het is verstandig om dan genoeg reservekleding mee te geven en uw kind géén romper meer aan te doen. U kunt er ook voor 8

10 kiezen om luierbroekjes te gebruiken. Deze hebben we ook op het KDV. Wij leren de kinderen persoonlijke hygiëne, door hen na wc-gebruik, gebruik van het potje en voor het aan tafel gaan, de handen met zeep te laten wassen. Wij geven hierin natuurlijk het juiste voorbeeld. Oudercontacten: Eerste kennismaking, wennen, overdracht en ouderavonden Als een kind voor het eerst bij ons komt, nemen wij de tijd voor een kennismakingsgesprek met de ouders, zodat wij van hen zoveel mogelijk informatie krijgen. Bovendien kunnen wij dan ook vertellen hoe wij op ons kinderdagverblijf omgaan met de kinderen en informatie met de ouders uitwisselen waardoor een goede onderlinge afstemming ten behoeve van het kind mogelijk is. Vaak hebben de ouders dan al een rondleiding gehad door het gebouw, zodat zij zich al een voorstelling hebben kunnen maken van het kinderdagverblijf en hoe er gewerkt wordt. Daarna is er de gelegenheid om het kind te laten wennen. De regel is nu zo dat nieuwe kinderen die komen wennen pas mogen wennen nadat de overeenkomst is ingegaan. Dit betekent dat deze kinderen meetellen voor de LKR en dus niet boventallig zijn. De ouders zijn tijdens het wennen telefonisch bereikbaar, zodat zij zo nodig hun kind kunnen ophalen. De wenafspraken worden tijdens het kennismakingsgesprek genoteerd op het formulier Checklist kennismakingsgesprek. Om het wennen iets gemakkelijker te laten verlopen, neemt het kind soms iets van huis mee, zoals een knuffel, doekje en/of speen. Overigens heeft elk kind een eigen mandje waarin zijn persoonlijke spullen worden bewaard zoals een setje schone kleding, een overdrachtsschriftje, speen, knuffel, slaapzak en eventueel een fles. Na 3 tot 4 maanden evalueren wij de wenperiode met de ouders. Als ouders hun kind komen brengen, vragen wij hen om bij het weggaan duidelijk afscheid te nemen. Het kind weet dan waar het aan toe is. Soms is het kind verdrietig, waar wij dan direct op inspelen door het te troosten of af te leiden. Vaak is het verdriet ook snel over, als het kind gewoon even verdrietig mag zijn. Wij vinden een goede overdracht essentieel en nemen hiervoor de tijd. Zo vragen wij de ouders bij binnenkomst hoe het met hun kind is en vertellen wij bij het ophalen over hun kind en de belevenissen van de dag. Daarnaast schrijven wij voor de kinderen tot 1 jaar elke dag in een schriftje over het wel en wee op het kinderdagverblijf. De ontwikkeling van het kind wordt hierin ook beschreven. Wij juichen het toe als ouders ook in dit schriftje schrijven. Voor de kinderen vanaf 1 jaar houden we groeiboeken bij. Hierin komen verhalen, foto s en knutsel en die krijgt u mee naar huis als uw kind 4 jaar wordt, of van de opvang af gaat. Beide zijn waardevolle documenten voor later! Op het televisiescherm in de hal kunnen ouders aan de hand van foto s en filmpjes dagelijks zien welke activiteiten de kinderen hebben gedaan. Een keer per jaar organiseren we een ouderavond met wisselende thema s en onderwerpen. De oudercommissie De mening van de ouders is voor ons een vanzelfsprekende zaak. Wij willen graag hun mening en visie horen. Daartoe hebben wij een oudercommissie opgericht. Deze heeft ten minste drie keer per jaar overleg met de clustermanager. De oudercommissie heeft een adviserende functie in onderwerpen zoals voedingsaangelegenheden, pedagogisch werkplan, risico inventarisatie veiligheid en gezondheid. U kunt in contact komen met de oudercommissie via clustermanager Malisca van Balken of via de mail (octrommelaar@kmnkindenco.nl). Naast de oudercommissie van de Trommelaar is er nog een overkoepelende centrale oudercommissie (COC). Deze vertegenwoordigt alle oudercommissies binnen KMN Kind & Co, die de COC hebben gemandateerd. Deze centrale oudercommissie adviseert over beleidsmatige onderwerpen en (gevraagd en ongevraagd) over voor ouders belangrijke onderwerpen (coc@kmnkindenco.nl). 9

11 Observeren Kijken naar kinderen en de groep geeft iedere dag stof tot praten met collega s en ouders. Om het praten en kijken naar gerichter te doen, maken wij gebruik van de observatiemethode Werken aan Welbevinden. Vanaf het derde levensjaar wordt de observatiemethode Ontluikend Volgsysteem Peuters (OVP) gebruikt. Deze is meer gericht op de diverse ontwikkelingsgebieden. De observatie richt zich zowel op de individuele kinderen als op de groep. Met behulp van observatielijsten beschrijft de pedagogisch medewerker het kind in zijn omgeving, het kind in relatie tot de volwassene en het kind in relatie tot andere kinderen. Zo kan het welzijn en de ontwikkeling van het individuele kind en de kinderen in de groep goed worden gevolgd. Ook ouders worden uitgenodigd om een beeld te schetsen van hun kind en zijn/haar ervaringen in de groep. Aan de hand van de observaties, vinden één keer per jaar 10-minutengesprekken plaats met de ouders. U wordt hiervoor uitgenodigd door de pedagogisch medewerkers. Zorgkinderen Als wij ons zorgen maken over een kind zullen wij dat zo snel mogelijk met de ouders bespreken en overleggen hoe hier (met elkaar) mee om te gaan. Als de zorg blijft voortbestaan kan de clustermanager een van de medewerkers kwaliteit raadplegen om gezamenlijk te overleggen wat mogelijke vervolgstappen zijn waarbij de procedure zorgkinderen gevolgd zal worden. Indien nodig kunnen wij externe hulp inroepen ( bijvoorbeeld het Centrum voor Jeugd en Gezin). Ook dit gebeurt bij voorkeur in samenspraak met de ouders. In geval van ernstige zorg over een kind, welke niet gedeeld wordt door de ouders kunnen na intern overleg vervolgstappen gezet worden en wordt dit meegedeeld aan de ouders. De zorg kan ook gemeld worden in de Verwijs Index Ricicojongeren (VIR). Indien nodig, maakt KMN Kind & Co gebruik van de landelijke Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Ons kinderdagverblijf in de wijk; onze externe samenwerkingspartners. In dit kindercentrum is naast de 4 verticale groepen en een peutergroep van het KDV ook BSO gevestigd. Met alle partners in het Kindercentrum wordt samengewerkt. Er vind met regelmaat een overleg plaats waaraan van elke partner een afgevaardigde aanwezig is. Tevens wordt er samengewerkt met de andere locaties binnen het cluster Utrechtse Heuvelrug. Ook hebben we een samenwerking met basisschool de Ladder en de Meent uit Maarn. Pedagogische uitgangspunten Binnen KMN Kind & Co werken wij vanuit de vier pedagogische basisdoelen zoals ook vastgelegd in de Wet Kinderopvang & Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen: Het bieden van (emotionele) veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen In de volgende paragrafen hebben wij uitgewerkt hoe wij in de praktijk vorm geven aan deze pedagogische basisdoelen. Het bieden van een (emotionele) veiligheid Het jonge kind ontdekt de wereld door te onderzoeken. Dit zal het alleen doen in een veilige wereld. Daarom hechten wij veel belang aan het scheppen van een zowel fysieke als emotionele veilige omgeving voor het kind. Wij sluiten aan bij datgene waar het kind mee bezig is, begeleiden het daarin en prikkelen het kind door het in nieuwe situaties te brengen. De pedagogisch medewerkers Om te bereiken dat een kind zich bij ons emotioneel veilig voelt, vinden wij het belangrijk dat vertrouwde personen het kind verzorgen. Wij zorgen er daarom voor dat elke groep vaste pedagogisch medewerkers heeft en dat elk kind in principe op een vaste groep verblijft. 10

12 Ook op de momenten dat er groepen worden samengevoegd proberen we een vaste pedagogisch medewerker mee te laten gaan met de kinderen. Wij werken voor zover mogelijk met vaste invalkrachten. Al onze pedagogisch medewerkers, stagiaires en vrijwilligers zijn in het bezit van een geldige Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Wij hechten groot belang aan professioneel, deskundig opgeleid personeel. Om goede zorg te waarborgen krijgen de pedagogisch medewerkers regelmatig trainingen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van zowel interne als externe deskundigen. Verder zijn wij elkaars coach. Regelmatig zijn er teambijeenkomsten. Ook wordt er 1x per jaar met iedere pedagogisch medewerker een functioneringsgesprek gehouden, waardoor wij onze kwaliteit en de deskundigheid bevorderen en vergroten. KMN Kind & Co is een door Calibris erkend leerbedrijf. Daarom werken er bij ons soms leerlingpedagogisch medewerkers, de zogeheten BBL-ers. Zij worden begeleid door een praktijkbegeleider van KMN Kind & Co. Afhankelijk van het leerjaar en leerproces is het mogelijk dat een BBL-er binnen de formatie op de groep werkt. Wij hebben ook regelmatig een stagiaire op de groep. Deze werkt boventallig, maar kan incidenteel binnen de formatie worden ingezet, wanneer dit is toegestaan conform de CAO-bepaling. Gordon methode We maken de gebruik van de Gordon-methode. De Gordon-methode gaat uit van gelijkwaardigheid in relaties, zodat iedereen zichzelf kan zijn, zijn verantwoordelijkheid neemt en rekening houdt met de ander. In opvoedingsrelaties betekent dit dat de Pm-er het kind in zijn waarde laat en respectvol benadert. Het win-win principe staat centraal. Volgens Gordon zitten kinderen vaak niet op oplossingen te wachten en staan ze er ook niet helemaal achter. De rol van de Pm-er is volgens hem om kinderen te "Ik-boodschappen". Een ik-boodschap bestaat uit drie delen (maar kan ook uit twee of zelfs één ervan bestaan): 1 De beschrijving van het gedrag (zonder veroordeling) 2 Het effect van dat gedrag op mij (gevolg) 3 Het gevoel dat ik erbij heb De pedagogisch medewerkers spreken de kinderen aan vanuit een positieve houding. Bij ongewenst gedrag wordt het gedrag afgekeurd (en uitgelegd waarom) maar niet het kind. Van onze pedagogisch medewerkers verwachten wij dat zij: - open staan voor de kinderen en op de juiste manier ingaan op hun signalen en ontwikkeling - persoonlijke betrokkenheid tonen en gericht positieve gevoelens naar de kinderen uiten - de kinderen de ruimte geven zich te ontwikkelen in een veilige context - respect hebben voor de kinderen en hun sociale en culturele achtergrond - de kinderen kunnen en zullen motiveren, stimuleren en instrueren - in staat zijn tot een open communicatie met ouders en collega s Op het KDV zijn de Pm-ers elke dag bezig met deze methode. Conflicten tussen kinderen worden meestal zelf opgelost. Lukt dit niet, dan helpt een Pm-er en bemiddelt tussen de kinderen. We laten de kinderen het liefst alles zelf oplossen. Door aandachtig te luisteren naar de kinderen, voelen zij zich serieus genomen en krijgen de Pm-ers sneller een vertrouwensrelatie en deze zal daardoor alleen maar groeien. Het is belangrijk bij de Gordon-methode dat je niet het kind, maar zijn gedrag afkeurt. Andere volwassene: Op kindercentrum de Trommelaar worden de pedagogisch medewerkers ondersteund door een huishoudelijke medewerker. Deze is 5 dagen per week aanwezig en verricht hand en spandiensten. 11

13 Het vierogenprincipe in de praktijk KMN Kind & Co geeft vorm aan het vierogenprincipe door: Een open en professioneel werkklimaat ( zie: De pedagogisch medewerkers ) Het aan de randen van de dag samenvoegen van stamgroepen( zie : Onze dagindeling) Inrichting van de ruimten en bouwkundige voorzieningen ( zie Onze accommodatie en groepsruimten) Voor KDV de Trommelaar geven we vorm aan het vierogenprincipe door : We hebben binnen het KDV een open aanspreekcultuur. Extra inzet van stagiaires en voor hen aangepaste afspraken m.b.t. het nemen van pauze. De stagiaires nemen eerst pauze, daarna gaan de Pm-ers om de beurt. Indien nodig kan de babyfoon worden gebruik. Deze kan op een andere groep gezet worden. Bovenstaande afspraken zijn in overleg met de oudercommissie tot stand gekomen. Vast dagritme Structuur zorgt voor een gevoel van emotionele veiligheid. Daarom zorgen wij voor een vast dagritme. Dit is op alle groepen in grote lijnen hetzelfde. Zo wennen de kinderen aan de vaste gewoontes en gebeurtenissen van de dag. Ze leren op deze manier te anticiperen op wat er gaat gebeuren en het biedt hen structuur (en dus veiligheid). De kinderen hebben bij ons zoveel mogelijk een vaste slaapplaats. Lekker vertrouwd in een eigen bed met eventueel een eigen knuffel en speen komt het kind het beste tot rust. De groepsruimte Wij zorgen ervoor dat alles goed beveiligd is, zoals afdekplaten voor de verwarming, plaatjes op de stopcontacten, beschermstrips voor de scharnieren van de deur, beveiliging in de kasten. Jaarlijks voeren wij een risico-inventarisatie uit. Ook registreren wij (kleine) ongevallen om tijdig te anticiperen op eventuele onveilige situaties. Wij houden minimaal 1x per jaar een ontruimingsoefening met als doel dat wij precies weten wat te doen wanneer er een calamiteit plaatsvindt. Wij zorgen voor veilige groepsruimtes, maar sluiten sommige risico s bewust niet uit. Wij vinden het namelijk belangrijk om jonge kinderen kennis te laten maken met voor hen spannende en uitdagende situaties, zoals klimmen. Dit stimuleert hun gevoel van zelfredzaamheid en zelfvertrouwen en is goed voor hun ontwikkeling. De buitenspeelruimte Buiten spelen is een belangrijke activiteit, dagelijks gaan de kinderen naar buiten! We laten de kinderen,die dit zelf kunnen, kiezen waarmee ze buiten spelen, we bieden loopauto s, tractoren met karren, zandbak met toebehoren, ballen, hoepels ed. aan. Daarnaast doen we ook vaak buitenspelletjes zoals tikkertje, balspelletjes e.d. Bij zonnig weer in de zomer smeren wij de kinderen in met een kindvriendelijke zonnecrème, de allerkleinsten krijgen ook een petje om het hoofd te beschermen. Voordat de kinderen naar buiten gaan wordt het plein gecontroleerd op glas en ander zwerfvuil. Voor de baby s is er een afgeschermde ruimte waar ze veilig en vrij kunnen spelen. De buitenruimte is gelegen aan achterkant en zijkant van het gebouw. Het buitenterrein is d.m.v. hekwerk omsloten zodat de kinderen veilig kunnen buiten spelen. Indien niet alle kinderen naar buiten gaan zal er 1 pedagogisch medewerker met een deel van de stamgroep binnen blijven en zal de andere pedagogisch medewerker met een deel van de stamgroep buiten aanwezig zijn. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen als een pedagogisch medewerker een aantal kinderen begeleidt naar het toilet om zich vervolgens bij de rest van de stamgroep te voegen. Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Als wij spreken over persoonlijke competenties, bedoelen wij dat het kind zich ontwikkelt tot een persoon die in staat is om allerlei soorten problemen op te lossen en die zich goed kan aanpassen aan 12

14 veranderende omstandigheden. Dit bereikt het door persoonlijkheidskenmerken als zelfvertrouwen, veerkracht, flexibiliteit, zelfstandigheid, creativiteit en weerbaarheid op te bouwen. Onze pedagogisch medewerkers begeleiden de kinderen hierin door ruimte te bieden aan de ontwikkeling van ieder kind, waarbij zij rekening houden met de eigenheid van ieder kind. Alle ontwikkelingsgebieden worden hierbij gestimuleerd zoals taal, grove en fijne motoriek, cognitie, creativiteit. Spel & Speelgoed Spelen is bij uitstek een manier om de wereld en jezelf te ontdekken. Het is een veel omvattend middel om verschillende aspecten van de persoonlijkheidskenmerken te stimuleren en te ontwikkelen. Denk aan het ontdekken van verschillend aanvoelende materialen, leren hoe speelgoed gebruikt moet worden, hoe je kunt delen, hoe je rekening met elkaar kunt houden, leren op elkaar te wachten. Kortom, spelen stelt het kind in staat te leren hoe materialen en speelgoed, de mensen en de wereld in elkaar steken. Maar niet te vergeten betekent spelen ook plezier maken, samen of alleen! Wij zorgen ervoor dat er afwisselend speelgoed op de groepen is, dat alle ontwikkelingsgebieden stimuleert. Wij hebben zoveel mogelijk open kasten en laten het kind zelf bepalen waarmee het wil spelen. Natuurlijk stimuleren wij een kind dat altijd hetzelfde kiest, om ook eens iets anders te gaan doen, maar wij dwingen niet. We maken geen onderscheid tussen jongens- of meisjesspeelgoed. Zo voetballen de meisjes ook en spelen de jongens met poppen. Speelgoed dat alleen onder begeleiding gebruikt wordt zoals prikpennen, scharen, bepaalde spellen voor 3+ kinderen hebben wij opgeborgen in een hoge kast. Wij zorgen voor uitdagend speelgoed. Het moet aansluiten bij de ontwikkelingsfase van het kind en op zijn behoefte om te onderzoeken en ontdekken. Spelen is leuk en daarom moet het niet te moeilijk zijn, maar ook niet te makkelijk. De kinderen krijgen bij ons de gelegenheid om zowel individueel als in groepsverband te spelen. Naarmate het kind ouder wordt, bieden wij steeds meer groepsactiviteiten aan. Activiteiten We werken veel met thema s. Deze duren ongeveer 4-6 weken. Er wordt met minimaal 3 PUK thema s per jaar gewerkt. De activiteiten zullen aangepast worden aan het thema. Per thema kunnen de activiteiten verschillen. Bijvoorbeeld tijdens het thema lente gaan de kinderen op bezoek bij de pasgeboren lammetjes. Bij het thema herfst kan het zijn dat er kastanjes en bladeren gezocht gaan worden. Per thema komen er wel een aantal vaste onderdelen aan bod. Zo zal er o.a aandacht besteed worden aan de sociaal-emotionele ontwikkeling, motorische ontwikkeling en taalontwikkeling. In de dagelijkse kring wordt een onderdeel van het thema besproken. Ook kan het zijn dat er tijdens de kring voorgelezen wordt of dat er liedjes worden gezongen. Natuurlijk zal ook bij deze activiteiten het thema centraal staan. Ieder kind is uniek. Ook in zijn/haar ontwikkeling. Ieder kind krijgt de informatie en de aangeboden activiteiten aangeboden op zijn/haar ontwikkelingsniveau. Zo kan het voorkomen dat het ene kind iets knipt en een ander kind iets scheurt. Bij het ene kind zal de nadruk meer liggen op taalontwikkeling bij een ander kind zal de nadruk meer op sociaal-emotionele ontwikkeling liggen. Er wordt gebruik gemaakt van het spelenderwijs begeleiden van het kind en sluit actief aan bij de belevingswereld van dàt kind. De pedagogisch medewerkers houden er met de indeling van de dag rekening mee dat de kinderen voldoende geprikkeld worden maar dat er ook voldoende rust gecreëerd wordt. Kinderen leren van spelen. Het is van belang dat er momenten zijn dat kinderen kunnen kiezen om alleen te spelen of juist met andere kinderen te spelen. Ook worden de buiten en binnen activiteiten met elkaar afgewisseld. Voorbeelden van Spelletjes om het taalbegrip te stimuleren: Aanwijzen / benoemen van lichaamsdelen Dit kan bij het kind zelf, bij een pop of bij elkaar. Geschikte liedjes zijn: - "Dit zijn mijn wangetjes"; - "Hoofd, schouders, knie en teen"; 13

15 - "Met de handjes klap, klap, klap. Aanwijzen, benoemen en/of pakken van voorwerpen Op de tafel of op de grond staat een aantal voorwerpen. De pedagogisch medewerker vraagt aan een peuter om haar bijvoorbeeld de pop, de auto, etc. te geven. Iets moeilijker is het om voorwerpen op een plaatje aan te wijzen. Dit kan bij samen boekjes kijken, de leidster benoemt en de peuter wijst aan. Het uitvoeren van een handeling Het doen van kringspelletjes. Hoe speelser de opdracht hoe groter de kans op succes. Aanbieden van allerlei materialen Het aanbieden van verschillende materialen lokt het spreken uit, zoals: - foto's van de belevingswereld van het kind (fotoboeken met foto's van de peutergroep zijn heel aantrekkelijk); - prentenboeken; - voelboekjes; - vertelplaten + bijbehorende knuffels; - posters; - puzzels. Uk & Puk De taalontwikkeling verdient extra aandacht. Een goede taalontwikkeling houdt direct verband met de intellectuele ontwikkeling van het kind. Bovendien is de taalontwikkeling belangrijk voor het tot uitdrukking brengen van onze emoties en is taal ons belangrijkste communicatiemiddel. Daarom maken wij gebruik van de methode Uk & Puk, zodat de taal in al haar aspecten aan de orde komt. Met behulp van Uk & Puk stimuleren wij niet alleen de taalontwikkeling van het kind, maar ook de sociaal communicatieve vaardigheden, waardoor het kind de overgang naar de basisschool gemakkelijker zal kunnen maken. De pop Puk fungeert ook als intermediair en contactpersoon tussen het kind en ons/de volwassene. Puk & Ko bestaat uit allerlei activiteiten rondom verschillende thema's. De thema's zijn zo gekozen dat ze dicht bij de belevingswereld van uw kind staan. ( 1,5-2,5 jaar/ 2,5-4 jaar) Puk speelt vaak een belangrijke rol in de activiteiten. Hij maakt iets mee dat de kinderen herkennen. Hij heeft bijvoorbeeld nieuwe schoenen of hij is verkouden. Via Puk worden kinderen betrokken bij een activiteit en uitgedaagd om mee te doen. Puk is een vriendje bij wie kinderen zich veilig voelen. Naast Puk, staat dus vooral uw "UK" centraal in elke activiteit. Uk & Puk wordt aangeboden aan alle kinderen binnen ons kinderdagverblijf.. Zelfstandigheid bevorderen Om de kinderen meer zelfvertrouwen te geven en de kans te geven hun zelfbeeld positief te ontwikkelen is het ook belangrijk dat kinderen leren kiezen. Dit wordt gestimuleerd door in de groep diverse activiteiten aan te bieden waarin de kinderen een vrije keus hebben. Er wordt zoveel mogelijk geprobeerd deze activiteiten apart in een groepje aan te bieden zodat de kinderen rustig kunnen deelnemen aan de activiteit en het gevoel hebben dat er niet op hen gelet wordt. Hiermee wordt de zelfstandigheid en de sociale ontwikkeling enorm gestimuleerd. Ook worden de peuters gestimuleerd zelfstandig dingen uit te proberen zoals bijvoorbeeld; beker open maken, jas aantrekken of gebruik van het toilet. Vaak leren kinderen al van het zien doen van anderen kinderen. Zodoende leren ze van elkaar en worden ze gestimuleerd om het zelf ook te doen. Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties De mens is een sociaal wezen. In de praktijk betekent dit dat een kind al vanaf de geboorte samen met anderen dingen doet, immers zonder de ander (lees: ouder/verzorger) zou het kind niet (kunnen) overleven. Bij het ontwikkelen van de sociale competenties gaat het om samenzijn en samen dingen doen. 14

16 Kinderen leren veel van wat ze zien, zowel van andere kinderen als van ons. Wij hebben hierin een voorbeeldfunctie en ons sleutelwoord hierbij is wederzijds respect. In de omgang met baby s grijpen wij elk individueel contact aan om te spelen met het kind. Dit vindt dus vooral tijdens het verzorgen plaats. We knuffelen en kriebelen, we zingen liedjes, we praten en lachen. Om kinderen al jong in aanraking te laten komen met elkaar, laten wij hen veel bij elkaar in de buurt zijn. Zo plaatsen wij bewust wipstoeltjes tegenover elkaar of leggen wij soms twee baby s samen in één box. Wij zien dan dat kinderen al heel vroeg op elkaar reageren, zowel verbaal als nonverbaal. Als kinderen opgroeien, vindt de ontwikkeling van de sociale competenties ook op andere manieren plaats. Voorop staat bij ons dat het kind zich kan ontplooien. Wij stimuleren dan ook dat het initiatieven neemt waardoor het zelfvertrouwen kan groeien. Wij zorgen er hierbij voor dat het kind zichzelf en/of een ander geen schade berokkent. De peuter zal steeds meer leren rekening te houden met de ander. Dat betekent dat hij zich meer zal kunnen inleven in de ander. Anderen hebben ook gevoelens. Dus leren wij het kind om te wachten op elkaar, om geen speelgoed af te pakken, om te delen en samen te spelen. Soms leren wij het kind om juist wat meer voor zichzelf op te komen. Bij conflicten stimuleren wij dat de kinderen die zelf oplossen. Lukt dat niet of moeilijk, dan ondersteunen wij hen. De rol van de pedagogisch medewerkers verandert met het stijgen van de kinderleeftijd van zorgen voor, naar steeds meer begeleiden van de kinderen. Overdracht van waarden en normen Op het kinderdagerblijf maken kinderen deel uit van een groep. Deze is vaak breder en meer divers dan een doorsnee gezin. Dit betekent dat het kind al vroeg kennis maakt met de verscheidene aspecten van de verschillende culturen in de Nederlandse samenleving. Wij vinden het belangrijk om op respectvolle wijze met elkaar om te gaan en dragen er zorg voor dat de kinderen elkaar (leren) respecteren. Wij zijn hun voorbeeld hierin. Dit uit zich onder andere in hoe wij dagelijks met elkaar en met de kinderen omgaan Zo zijn wij in de omgang met elkaar beleefd en noemen elkaar bij de naam. Wij leren het kind om op zijn beurt te wachten, andere kinderen niet te onderbreken, groepsregels na te leven. Maar ook in wat wij doen zijn wij hun voorbeeld, zoals niet op meubulair gaan staan, voorzichtig met de spullen en het speelgoed omgaan, etc. Kortom, wij leren het kind regels, zodat het kan functioneren in een groep en later in de maatschappij. Wij houden rekening met de eigenheid van ieder kind en met de eigenheid van de cultuur waarin het kind opgroeit. Dat betekent dat wij het kind benaderen als individu, maar ook vragen rekening te houden met de afspraken en regels binnen het kinderdagverblijf. Gewenst en ongewenst gedrag Wij gaan ervan uit dat gedrag over het algemeen aangeleerd is en dat het dus ook weer afgeleerd kan worden. Wij proberen gewenst gedrag te bereiken door het te stimuleren, door daaraan aandacht te schenken en/of te prijzen. Vinden wij gedrag storend (ongewenst), dan wordt dit benoemd en proberen wij dit te voorkomen of om te buigen door grenzen te stellen, te corrigeren of te negeren. Het belonen en stimuleren van gewenst gedrag heeft meer effect dan het corrigeren van ongewenst gedrag en is daarom een belangrijk uitgangspunt in ons pedagogisch handelen. Soms ontkomen wij er echter niet om in te grijpen. Wij wijzen dan niet het kind af, maar wel het (ongewenste) gedrag. Wij corrigeren het kind dan door het uit de situatie te halen of door het even apart te nemen. Na enkele ogenblikken benaderen wij het kind weer, benoemen de correctie en vragen hem of hij weer verder (mee) wil spelen. 15

17 Afspraken, regels en omgangsvormen In elke groep zijn regels nodig om het leefbaar te maken en te houden. Daarom hebben ook wij afspraken, regels en omgangsvormen opgesteld, zodat de kinderen op een goede respectvolle manier met elkaar om (leren) gaan. Wij hanteren Gouden regels op de volgende gebieden binnen onze groepen. Gedrag: We maken geen ruzie. Schoppen, slaan, schelden? Dat doen we niet. Wij hebben respect voor elkaar, lachen elkaar niet uit, elk kind mag meedoen, want iedereen mag zijn zoals hij/zij is. Ook leren we net gedrag aan. We eten met de mond dicht en bij het laten van een boertje, zeggen we: pardon. Wij spelen leuk met elkaar en spelen samen. Als de kinderen iets niet leuk vinden, zeggen ze: 'Stop, houd er mee op.' Het andere kind weet dat hij/zij nu moet stoppen. Als wij in de hal gaan spelen, gaan we niet klimmen en zijn we zuinig op het speelgoed. We hebben regels voor bijv. de ballenbak: schoenen moeten uit en er horen alleen ballen in, dus geen speelkussens, auto s enz. Opruimen: Opruimen doen we samen. Voor elk eetmoment ruimen we met ons allen de groep op. Het speelgoed heeft een vaste plek in de kast. Doe je je schoenen uit, dan zet je ze netjes waar ze horen, zodat andere kinderen er niet over kunnen vallen. Hygiëne: Hygiëne vinden wij belangrijk. Voor en na het eten én na het gebruik van het toilet wassen we onze handen. Ook leren we de kinderen de hoestdiscipline aan: hoesten doe je met je hand voor je mond. Vrijheden voor kinderen: Kinderen zijn vrij om gebruik te maken van de materialen op de groep. Hier worden natuurlijk wel grenzen aan gesteld. We spelen met het speelgoed, maar we gooien er niet mee. Ook zorgen we er met elkaar voor dat de vloer niet helemaal bezaaid ligt met alle soorten speelgoed. Bij het buitenspelen gelden er een aantal regels: Er is altijd een Pm-er die met de kinderen naar buiten gaat en eventueel de speelmaterialen uit de schuur pakt. Ballen blijven binnen het speelterrein. Elk kind wacht op zijn/haar beurt bij de glijbaan en het wiptoestel. We glijden op de glijbaan en we lopen er niet tegen op. Wanneer er twee kinderen op een fiets willen, mag degene die er het eerst bij is, er ook het eerst mee spelen. De ander zoekt een ander fietsje of wacht op zijn/haar beurt. We mogen fietsen op de grote stoep en niet rond de zandbak. Ligt het zeil over de zandbak? Dan is het niet de bedoeling dat we er overheen lopen. We ruimen weer met elkaar op. Wij bieden activiteiten aan waar kinderen vrijblijvend aan mee kunnen doen. Dit is niet verplicht. De algemene regels van KMN Kind & Co, die natuurlijk ook voor ons kinderdagverblijf gelden, staan beschreven in het boekje Welkom bij KMN Kind & Co. Rituelen Er zijn veel gelegenheden in een jaar om bij stil te staan, zoals verjaardagen, afscheid, Sinterklaas, Suikerfeest, Kerst. Dit doen wij dan ook en het maakt een jaar overzichtelijk en feestelijk. Het vieren van verjaardagen en feesten versterkt het gevoel van bij elkaar horen. Er zijn veel gelegenheden in een jaar om bij stil te staan, zoals verjaardagen, afscheid, Sinterklaas, Kerst. Dit doen wij dan ook en het maakt een jaar overzichtelijk en feestelijk. Het vieren van verjaardagen en feesten versterkt het gevoel van bij elkaar horen. Verjaardagen Verjaardagen worden uitgebreid gevierd. Er wordt veel aandacht besteed aan het maken van versierselen voor de jarige. Ieder kind krijgt een mooie feest muts. Ook van het trakteren wordt veel werk gemaakt. Er wordt gezongen, waar bij de jarige op de speciale verjaardagsstoel mag zitten. Er wordt in de kring voor de jarige gezongen en daarna mag de jarige trakteren. Een variant is dat de 16

18 jarige met de pedagogisch medewerker naar de keuken gaat om de traktatie op te halen terwijl de andere kinderen hun ogen dicht houden. Als uw kind wilt tracteren, adviseren wij u zich te wenden tot de pedagogisch medewerkers. Om ideen op te doen ligt er op ieder groep een tractatiemap. Als er een collega jarig is, wordt er een kaartje gestuurd. Sinterklaasviering Voor het Sinterklaasfeest worden de ruimtes versierd, onder andere door knutsels die de kinderen zelf hebben gemaakt. Veel activiteiten staan in het teken van Sinterklaas. Er wordt een dag gepland om dit kinderfeest te vieren. Per jaar wordt er bekeken of we de Sint echt laten komen, of dat we er een andere invullen aan geven. Kinderen krijgen dan een kadootje en er worden liedjes gezongen. Kerstviering Ook voor de kerstviering worden de ruimtes in kerstsfeer gebracht, onder andere door knutsels die de kinderen zelf hebben gemaakt. Alle activiteiten staan in het teken van kerst. Natuurlijk worden er ook kerstliedjes gezongen. Ook voor dit feest wordt er een dag uitgekozen om dit met elkaar te kunnen vieren. Het jaarlijkse eindfeest van de peutergroep De jaarlijkse eindfeest vindt meestal plaats in juni. De kern van het eindfeest, die ieder jaar een ander thema heeft, is een gezellige ochtend spelen, waarbij de kinderen verkleed mogen komen en zij wat lekkers te eten en drinken krijgen (eventueel in de vorm van een picknick). Na afloop wordt er nog getrakteerd op een ijsje en een klein cadeautje. Thema s die voor het eindfeest gekozen worden variëren van kabouters of Olympische Spelen tot vakantie/ik ga op reis. Dit wordt door de peutergroep op de eigen locatie gevierd. Overige feesten op de verticale groepen Op de verticale groepen worden er nog een aantal feesten georganiseerd. Zoals het herfstfeest, pyamafeest, familiedagen en het zomerfeest. Voor deze feesten krijgt u een uitnodiging en hangt er informatie op de deuren van de groepen. Op deze feesten bent u als ouder ook van harte welkom om dit samen met uw kind(eren) te vieren. 17

19 Tot slot Wij hopen dat u dit pedagogisch werkplan met plezier heeft gelezen en dat voor u duidelijk is hoe wij binnen kinderdagverblijf de Trommelaar werken. Mocht u toch nog vragen hebben, dan zullen onze pedagogisch medewerkers, de senior of de clustermanager hier graag antwoord op geven. Ook tips en adviezen horen wij graag. Dit pedagogisch werkplan zal regelmatig worden besproken binnen de teams en minimaal eens in de twee jaar worden bijgesteld. Met vriendelijke groeten, Team van kinderdagverblijf de Trommelaar 18

20 Bijlage 1: Voedingsbeleid Het is belangrijk dat de pedagogisch medewerker de rust en de tijd neemt om uw baby de fles te geven; dit gebeurt in het eigen ritme dat de pedagogisch medewerker met u zal overleggen. We hebben de volgende flesvoeding: Nutrilon 1 en 2, Friso Standaard 1 en 2, Bambix rijstebloem. Wilt u andere flesvoeding voor uw kind, dan dient u deze zelf mee te nemen en te bekostigen. Alleen bij verwijzing door huisarts en/of consultatiebureau vergoedt KMN Kind & Co de kosten (op grond van kassabonnen). Vanzelfsprekend is het ook mogelijk borstvoeding aan ons te geven. Indien van toepassing maken we hierover tijdens het kennismakingsgesprek nadere afspraken met u en ontvangt u van ons informatie over het meegeven van voeding in verband met het oog op hygiënevoorschriften. Het kan voorkomen dat wij uw baby de voeding op een andere tijd geven dan thuis; soms hebben baby s op het kinderdagverblijf namelijk een ander slaapritme. Als dit aan de orde is, dan hoort u dit van de pedagogisch medewerker wanneer u uw baby ophaalt. Zodra uw kind brood mag eten, kan het langzaam gaan wennen aan het ritme van het kinderdagverblijf. De leeftijd waarop dit gebeurt, is uiteraard afhankelijk van uw kind, evenals het tempo waarin dit gebeurt. We pureren het fruit en we snijden het brood in hele kleine stukjes en beleggen het met zoet beleg, vleeswaren en 20+ of 30+ (smeer)kaas (zie bijlage voor Checklist voeding). Alleen bij uitzondering geven we een groentepotje. U dient deze dan zelf mee te nemen naar het kinderdagverblijf. Het groentepotje wordt niet vergoed door KMN Kind & Co. Oudere kinderen volgen het voedingsritme van het kinderdagverblijf en eten mee met de groep. We gaan er vanuit dat kinderen thuis ontbijten voordat zij naar het kinderdagverblijf komen. Wij stimuleren kinderen vanaf één jaar met een tuitbeker te drinken en vanaf anderhalf jaar mogen ze uit een gewone beker drinken. Eten moet te allen tijde leuk zijn. We dwingen geen enkel kind tot eten; lust uw kind iets écht niet, dan zoeken we naar een alternatief. Tussen de middag eten de kinderen brood. Ook zullen we de kinderen met regelmaat verrassen met iets anders op brood of een extraatje, zoals knakworstjes, ei of een plak ontbijtkoek. Op de dag zijn er (maximaal drie) tussendoortjes. We bieden een standaard voedingspakket; dit pakket wordt periodiek getoetst aan de adviezen van het Voedingscentrum. De Checklist Voeding is te vinden op onze website De maaltijd is een sociaal moment en wordt gebruikt om het onderlinge contact tussen de kinderen te verstevigen en de kinderen te leren aandacht voor elkaar te hebben en rekening met elkaar te houden (ze moeten regelmatig op elkaar wachten). Doordat alle kinderen aan tafel zitten, leren ze ook van elkaar. Het gezegde zien eten doet eten klopt in de praktijk. Zowel de pedagogisch medewerker als de kinderen onderling zijn een voorbeeld voor elkaar. Tijdens de maaltijd zitten de kinderen aan tafel en leren ze te blijven zitten tot ze van tafel mogen. Tevens biedt de maaltijd veel mogelijkheden voor de ontwikkeling van de fijne motoriek. Dit kan door het gebruik van flesjes af te bouwen en kinderen bijvoorbeeld met lepels en vorkjes te laten eten. Dieet/allergie We houden zoveel als mogelijk rekening met dieetwensen. Indien uw kind allergisch is of een dieet volgt, dan vragen wij u de pedagogisch medewerker hiervan op de hoogte te brengen. KMN Kind & Co houdt zich het recht voor over te gaan tot het opstellen van een aanvullende plaatsingsovereenkomst. We overleggen met u of het nodig is dat u dieetproducten voor uw kind meegeeft. Alleen bij verwijzing door huisarts en/of consultatiebureau kunt u de gemaakte kosten voor dieetproducten die gebruikt worden tijdens de opvang op het kinderdagverblijf declareren bij de clustermanager (op grond van kassabonnen). 19