3.1 De basisprincipes van het Jenaplan. 3.2 ICT en de kwaliteitscriteria. 4.1 we bieden mogelijkheden om te interageren met de computer
|
|
- Michiel ter Linde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ICT en Jenaplan Gerrit Fronik Inhoudsopgave 1 Samenvatting 2 Hoe te gebruiken 3 Achtergronden 3.1 De basisprincipes van het Jenaplan 3.2 ICT en de kwaliteitscriteria Een Jenaplanschool is ervaringsgericht Een Jenaplanschool is ontwikkelingsgericht werkgemeenschap Een Jenaplanschool is een leef- en school Een Jenaplanschool is een wereldoriënterende over ontwikkelingen in samen- leving en cultuur In een Jenaplanschool wordt kritisch nagedacht 3.3 De pedagogische situatie 4 Toepassing op het ICT-beleid 4.1 we bieden mogelijkheden om te interageren met de computer 4.2 we bieden mogelijkheden om te interageren met anderen 4.3 We kunnen virtuele en audiovisuele informatie beschikbaar maken 4.4 Wij kunnen kinderen helpen bij het actief construeren van betekenissen 4.5 Wij moeten kinderen leren reflecteren op leren en op opgedane ervaringen 4.6 Wij kunnen kinderen beter leren perspectieven te coördineren 5. Praktische uitwerkingen 5.1 Uitgangspunten 5.2 Organisatie 5.3 De gebruikers 5.4 Het onderwijs
2 6 Instrumenten 7 Literatuur Kernwoorden: ICT, autonomie, basisactiviteiten, kwaliteitscriteria, pedagogische situatie, rijke leeromgeving Reflectie: conceptueel en analytisch 1 Samenvatting Vanuit de basisprincipes en de zes kwaliteitscriteria wordt gekeken wat de inbreng van ICT op een Jenaplanschool kan zijn. (paragraaf 4) Vervolgens wordt gekeken welke mogelijkheden ICT kan geven voor de verwerkelijking van een Pedagogische situatie, de kern van het Jenaplanonderwijs. (paragraaf 5) De gevolgen voor ICT binnen school worden uitgewerkt. ( paragraaf 6) Tenslotte: de keuze die elke school kan maken op basis van de voorgaande achtergronden. De effecten van ICT gebruik zijn nog niet allemaal afdoende onderzocht. Er is met name discussie over het gebruik van ICT door jonge kinderen. Als Petersen in onze tijd geleefd zou hebben, zou hij een grondig onderzoek uitvoeren om de mogelijkheden van ICT binnen zijn school te bekijken. Dit omdat het een rijke leeromgeving kan bieden en voldoet aan een aantal mogelijkheden die hij bijvoorbeeld aan werkmiddelen stelde en die in zijn tijd nog niet voldoende realiseerbaar waren. 2 Hoe te gebruiken Dit hoofdstuk is bedoeld voor schoolleiders en ICT-coördinatoren om hun beleid op school voor ICT vanuit de jenaplanprincipes vorm te geven. Het kan gebruikt worden om een ICT-beleidsplan vorm te geven. De concrete uitwerking in de eigen schoolsituatie zal door betrokkenen zelf vormgegeven moeten worden. Dit is per school verschillend, afhankelijk van de deskundigheid die aanwezig is binnen de school, de tijd die er voor beschikbaar is, naast de technische mogelijkheden en de al gerealiseerde implementatie van het werken met ICT. 3 Achtergronden 3.1 De basisprincipes van het Jenaplan De twintig basisprincipes van het Jenaplan zijn het kader waarin het jenaplanonderwijs wordt vormgegeven. Ze gaan achtereenvolgens over opvattingen over de mens, de maatschappij, onderwijs en opvoeding. Bij sommige principes wordt een uitwerking daarvan gegeven op ICT-gebied.
3 Over de mens De computer kent geen waarden, normen en vooroordelen. Het betekent, mits goed ingezet, dat de computer met zijn programmatuur uitstekend ingezet kan worden als medium om ieder kind op zijn eigen wijze en met eigen strategieën kan laten leren en ontdekken. Wel kan de programmatuur toetsen of bepaalde doelstellingen in resultaten zijn bereikt of waar met op het pad daarnaar toe is. De computer maakt deel uit van het geheel van het onderwijs, maar slechts ook alleen dat! Over de maatschappij 10: Mensen moeten werken aan een samenleving die de natuurlijke hulpbronnen in verantwoordelijkheid voor toekomstige generaties gebruikt. Het omgaan met de computer als leermiddel en als hulpbron tot het verkrijgen van informatie is gemeengoed aan het worden in de maatschappij. Wij zijn als doorgeefluik van de maatschappelijke ontwikkelingen ook hiermee bezig. Over opvoeding en onderwijs 14: In de school wordt het onderwijs uitgevoerd in pedagogische situaties en met behulp van pedagogische onderwijsmiddelen. Er worden leermiddelen gebruikt die zelfstandig werken mogelijk maken, betekent ook dat de computer een enorm belangrijke rol kan spelen als leermiddel. 16: In de school vindt overwegend heterogene groepering van kinderen plaats. De computer en computertechniek bieden uitstekende mogelijkheden tot differentiatie op leerstofaanbod en feedback. De manieren waarop kinderen de wereld kunnen exploreren op hun eigen niveau zijn ongekend, van het leren van de tafels van vermenigvuldiging tot het maken van werkstukken. 20: In de school worden veranderingen gezien als een nooit eindigend proces, gestuurd door een consequente wisselwerking tussen doen en denken. 3.2 ICT en de kwaliteitscriteria De zes kwaliteitscriteria vanuit het jenaplanconcept zijn van belang. Bij deze kwaliteitscriteria zijn ICT-toepassingen als voorbeelden aangegeven Een Jenaplanschool is ervaringsgericht De huidige technologieën bieden tal van mogelijkheden tot leren van en met en ervaren van toepassingen met behulp van de nieuwe media, waarin de computer een belangrijke rol speelt. Het zelfstandig, zelfcorrigerend bezig zijn, onder begeleiding van een groepsleiding of andere begeleider (ouder, stagiaire ) is op vrijwel alle leeren ervaringsgebieden mogelijk.
4 3.2.2 Een Jenaplanschool is ontwikkelingsgericht Met behulp van ICT kan dit op een veilige manier, waarbij met veel moderne techniek de werkelijkheid en toepassingen gesimuleerd kunnen worden. Met het netwerk- en internetmogelijkheden zijn het leerstofaanbod en manieren om te leren steeds in ontwikkeling en up- to date te houden. Maar gaat er niets boven het leren in een reële situatie. Dat zal de voorkeur blijven houden Een Jenaplanschool is een leef- en werkgemeenschap De computer en het gebruik hiervan biedt uitstekende mogelijkheden van het leren aanen met elkaar. Denk hierbij aan tutor-leren, communicatie met behulp van , sms, presentatie van leerstof en ervaringen via netwerk en smartboard toepassingen. Negatieve aspecten, zoals digitaal pesten, zullen hierbij aandacht moeten hebben Een Jenaplanschool is een wereldoriënterende school Zowel reken- als taalvaardigheden zijn met de computer aan te leren, te trainen en toe te passen binnen wereldoriëntatie, waarbij de computer een belangrijke rol kan spelen bij het ontdekkend leren en beantwoorden van eigen leervragen In een Jenaplanschool wordt kritisch nagedacht over ontwikkelingen in samen- leving en cultuur De computer als belangrijk middel tot informatie en kennisverwerking is niet meer weg te denken in de maatschappij en zal een steeds grotere rol spelen. De mogelijkheden om van allerlei kanten een probleem te belichten zijn groot. Meningsvorming is daardoor veel beter mogelijk. Als jenaplanschool zijn we het aan de kinderen verplicht hierop in te haken. Ook het gebruik van ICT moet kritisch gevolgd worden. Jenaplanonderwijs is zin-zoekend onderwijs. Het kritisch leren omgaan met allerhande informatie binnen de maatschappij is naast de taak van de ouders een taak van de school. Hoe gaan we om met allerlei rommel, zoals pornografie en geweld, die via het internet aangeboden worden? In plaats van een filter op te leggen, kunnen we kinderen ook leren er kritisch mee om te gaan, en als school hier een zinzoekende invulling aan te geven. De vorming van waarden en normen die verder gaan dan de eigen kring van een kind is hierbij mogelijk. 3.3 De pedagogische situatie In het Jenaplanconcept van Kees Both wordt als volgt over de pedagogische situatie geschreven: "Het gaat erom dat we proberen in de school pedagogische situaties te scheppen, of beter: optimale voorwaarden daarvoor te scheppen.
5 Situaties waarin kinderen uitgedaagd worden om als hele persoon te handelen en belangrijke keuzes te kunnen maken. Die uitdaging ontstaat doordat de groepsleiding de situatie 'onder spanning zet': voorwaarden creëert waardoor de kinderen gemotiveerd worden tot betrokkenheid, waardoor de vonk kan overspringen en energie kan vrijkomen. De spanning wordt werkzaam als de kinderen deze overnemen: keuzes maken, handelen." We kunnen dat ook met prof Simons omschrijven als het maken van krachtige leeromgevingen. (leren via het sociaal constructivisme): Kinderen worden daarin uitgedaagd om samen met elkaar actief te leren met een duidelijke functionaliteit van het leren en het geleerde en waarin het leren wordt gesitueerd in een concrete context, waarin de authenticiteit van die context zo hoog mogelijk is. Kinderen kunnen hierdoor leren vanuit een intrinsieke motivatie en zij worden geacht zoveel mogelijk zelfstandig hun leren te sturen en te controleren. De groepsleider is daarbij degene die de voorwaarden voor zo'n leeromgeving tot stand brengt en daarbij meer coach en begeleider is dan de traditionele rol heeft van overdrager van informatie. Je leert het beste als er een actieve rol voor de lerende is als je aansluit bij de belangstelling en voorkennis als het bewaken en het toetsen van de voortgang door de lerende zelf gedaan wordt als het maken van betekenis centraal staat als het geleerd wordt in een context van een concrete werkelijkheid. Centraal staat hierbij het opbouwen van kennis in plaats van het reproduceren van kennis. Dit zal het beste plaatsvinden in een sociale context. Kinderen leren wanneer zij in dialoog met elkaar samenwerken aan een betekenisconstructie. Dit kan het beste in een stamgroep, waarbij de verschillen om te interageren met andere kinderen en andere volwassenen (inclusief de groepsleiding) bevorderend zijn voor de communicatie over en weer, voor het sociale leren. 4 Toepassing op het ICT-beleid In verband met ICT kunnen de bovenstaande zaken uitgewerkt worden in de volgende punten: 4.1 we bieden mogelijkheden om te interageren met de computer Actief informatie opdoen en feedbackmogelijkheden zijn hierbij legio voor handen. 4.2 we bieden mogelijkheden om te interageren met anderen Dat kan binnen de stamgroep, met andere groepen, met andere scholen, internationaal en andere, zoals musea en bibliotheken. Dit zijn aanvullingen op de sociale contacten die er normaal in school al plaatsvinden. De communicatiefunctie zal op den duur belangrijker worden dan de informatiefunctie.
6 4.3 We kunnen virtuele en audiovisuele informatie beschikbaar maken De moderne technologie geeft nu en in de toekomst nog meer mogelijkheden om de gesimuleerde of audiovisuele werkelijkheid te betrekken bij ons onderwijs. Dit geeft de mogelijkheid om dichter bij de concrete werkelijkheid te komen en meer toepassings- en ervaringsgericht te leren. 4.4 Wij kunnen kinderen helpen bij het actief construeren van betekenissen In plaats van reproductiegericht leren zal er meer gewerkt moeten worden aan het construeren van betekenissen in goed opgezette leeromgevingen. 4.5 Wij moeten kinderen leren reflecteren op leren en op opgedane ervaringen Reflectie op eigen gedrag en op eigen leren betekent dat hiervoor de tijd genomen moet worden. ICT kan hierbij behulpzaam zijn. 4.6 Wij kunnen kinderen beter leren perspectieven te coördineren De verschillende werkelijkheidsopvattingen en perspectieven kunnen beter met elkaar afgewogen worden. We gaan hierbij uit van het gegeven dat er niet één waarheid bestaat, maar meer. De subjectiviteit van de menselijke waarneming is het uitgangspunt. Door dit af te wegen tegen de subjectiviteit van anderen zijn we er op uit bij de kinderen en onszelf een identiteit te vormen en te bewaken. Via internet en het gebruik van multimedia kunnen kinderen leren hun eigen perspectief, hun eigen mening in te gaan nemen en dit te relateren aan andere perspectieven. 5. Praktische uitwerkingen 5.1 Uitgangspunten Samengevat kunnen we de praktische uitwerking naar ICT als volgt op een rijtje zetten: beter aansluiten bij belangstelling en voorkennis het leveren van meerwaarde ten opzichte van de spontane ontwikkeling door kennis en vaardigheden met toegevoegde waarde te doen verwerven. het situeren van vaardigheden in contexten. het over laten van planning en organisatie aan de kinderen. het mogelijk maken van geïntegreerd leren leren. bieden van mogelijkheden om te interageren met de computer. bieden van mogelijkheden te interageren met anderen. het beschikbaar maken van virtuele en audiovisuele informatie. mogelijkheden bieden voor het actief construeren van betekenis.
7 mogelijkheden bieden om te reflecteren op leren en opgedane ervaringen mogelijkheden bieden om actief perspectieven te coördineren. kinderen helpen kritisch te leren. kinderen helpen actief te leren. mogelijkheden bieden om bewust gepland te leren. kinderen de gelegenheid geven ervaringen op te doen in complexe probleemsituaties. kinderen helpen actief ervaringsmogelijkheden te creëren waarvan ze kunnen leren. kinderen helpen en leren om achteraf impliciete leerervaringen te expliciteren. kinderen helpen en leren om in horizontale en verticale netwerken te functioneren. kinderen helpen en leren om transfers naar nieuwe situaties te maken. 5.2 Organisatie Er kan in allerlei groeperingsvormen gewerkt worden met ICT: de groepsleiding werkt met alle kinderen aan een ICT programma; in kleine of grote groepen;tutoring vanuit andere kinderen; kinderen zijn zelfstandig bezig met hun programma s. 5.3 De gebruikers De kinderen Er zijn veel kinderen die thuis een computer hebben. Er is een groot verschil in mogelijkheden van de apparatuur thuis en op school. Over het algemeen kunnen kinderen goed een muis en toetsenbord bedienen, en zien ze de computer als een apparaat dat bij het dagelijks leven hoort. Van de bovenbouwers zijn er een aantal kinderen die zulke vaardigheden bezitten, dat er regelmatig een beroep op wordt gedaan om probleempjes op te lossen. Ook worden bovenbouwers af en toe ingezet om te begeleiden bij een midden- of onderbouwgroep. Een zeer kleine groep kinderen schept er lol in om hun kennis om te zetten in sabotage, maar we proberen deze kinderen op een positieve manier te stimuleren tot het bieden van hulp. De meeste kinderen zien de computer toch als een belangrijk en aangenaam middel om informatie te vergaren en te verwerken en als communicatiemiddel. Daarnaast zijn de laatste jaren veel mogelijkheden uitgeprobeerd in het kader van een digitaal portfolio. Deze ontwikkelingen zijn zeer de moeite waard om er zich in te verdiepen. Het team De beginsituaties verschillen nogal. Er zijn teamleden die zeer vaardig zijn met de computer en ook de kinderen kunnen enthousiasmeren en begeleiden, en er zijn groepsleiders die er wat afwachtender tegenover staan.
8 Interne Begeleiding De computer speelt een rol bij het registreren van kindgegevens en bij het leerlingvolgsysteem. Een afgebakende toepassing binnen R.T programma s voor kinderen die een uitval hebben (naar boven en naar beneden) wordt verder uitgewerkt. Directie De directie staat open voor de toekomstige ontwikkelingen en streeft naar een snelle en optimale toepassing van de huidige ontwikkelingen binnen het ICT. Binnen de toepassingen van administratie en directie is de computer onmisbaar geworden. Het niet werken ervan ontwricht veel leidinggevende en administratieve zaken. 5.4 Het onderwijs ICT biedt binnen ons onderwijs mogelijkheden tot de volgende situaties binnen onze leeromgeving. Het beter aansluiten bij kennis en voorkennis. De huidige ontwikkelingen op ICT gebied bieden de mogelijkheden om te peilen wat het kennisniveau van het kind is en daarop aan te sluiten, onderwijs op maat dus. Het leveren van meerwaarde ten opzichte van de spontane ontwikkeling door kennis en vaardigheden. De ICT toepassingen kunnen de kinderen op een pad zetten, dat ze zelf niet bedacht hadden, en dus nieuwe mogelijkheden stimuleren. Het situeren van vaardigheden en contexten. De computer kan een situatie creëren en simuleren, waarin het kind zijn kennis en kunde kan toepassen om op een hoger denk- en vaardigheidsniveau te komen, zoals het omzetten van berekeningen en veronderstellingen in grafieken en tabellen. Het overlaten van planning en organisatie van het leren aan kinderen. De computer kan het instapniveau van een kind peilen en daarop het leerpad uitzetten voor het kind en deze ook weer evalueren. Het geeft de leerkracht de mogelijkheden tot tijdwinst en deze om te zetten in andere begeleidende werkzaamheden. (zie bijvoorbeeld het digitaal portfolio model van TOM-school Het Talent uit Lent ) Het mogelijk maken van geïntegreerd leren leren. Het toepassen van de geïnstrueerde vaardigheden. Bv. een berekening (rekenen en wiskunde), of een schriftelijk verslag (stellen, spelling) maken in een wereldoriëntatiecontext Bieden van mogelijkheden tot het interageren met de computer. Overleggen met en komen tot een leersituatie en meer kennis. Bieden van mogelijkheden om te interageren met anderen.
9 Denk aan , internet, netwerk binnen de school, bulletinboards Virtuele en audiovisuele informatie beschikbaar maken. Via de computer kan men bijvoorbeeld een vulkaanuitbarsting goed bekijken en zelfs simuleren met allerlei voorwaarden en gevolgen. Mogelijkheden bieden voor het actief construeren van betekenis. In plaats van klakkeloos reconstrueren (overschrijven van boekjes als zogenaamd werkstuk) kan men via internet gemakkelijk informatiebronnen aanboren en hieruit de benodigde gegevens halen en verwerken. Mogelijkheden bieden om te reflecteren op leren en opgedane ervaringen. Binnen een netwerkomgeving kan men uitstekend reageren op elkaar en elkaars kennis overdragen en bekritiseren. Mogelijkheden bieden om actief perspectieven te coördineren Zet bijvoorbeeld een situatie van seconde tot seconde stil, en laat kinderen kiezen uit alternatieve vervolgen, wat gebeurt er? Wat zijn de diverse oorzaak-gevolg mogelijkheden? Kinderen helpen om kritisch te leren. Ingrijpen in situaties, overdenken, reageren. Kinderen helpen om actief mee te leren. Netwerkverband, kan in groepssituatie, schoolsituatie, landelijk of zelfs wereldwijd. Mogelijkheden bieden om bewust gepland te leren. Van tevoren bepaalde doelstellingen proberen te halen en mogelijkheden tot snelle tussentijdse evaluatie en plaatsbepaling op het gekozen leerpad. Kinderen te helpen om bewust gepland te leren. (tutor) Kan samen achter een computer, kan ook vanuit netwerk binnen of buiten de school. Kinderen gelegenheid bieden om ervaringen op te doen in complexe probleemsituaties. Denk aan simuleren van interactieve wereld en allerlei oplossingsstrategieën te proberen. Kinderen helpen om actief ervaringsmogelijkheden te creëren waarvan ze kunnen leren. Kinderen helpen en leren om in horizontale en verticale netwerken te functioneren. Een bovenbouwer kan ook met een midden- en zelfs onderbouwer in hetzelfde project aan het werk zijn en hier een taak in vervullen. Kinderen helpen en leren om transfers naar nieuwe situaties te maken. Wat je in de ene situatie geleerd hebt, in de andere toepassen of op te roepen. Kan ook een tekening zijn, die vanuit de ene tekst naar de andere verplaatst wordt (zeer eenvoudige toepassing)
10 6 Instrumenten Van de vele instrumenten die gebruikt kunnen worden om te bekijken of ICT aan de door de school vereiste doelen voldoetwordt er een beschreven die gebaseerd is op de taxonomie van Bloom. (uit: Basisboek ICT didactiek van Jan Bronkhorst. Edith Stein Hogeschool) Deze taxonomie loopt op van eenvoudig naar complex. De aangepaste versie wordt gebruikt voor het classificeren van kennis en informatie. Hiermee kunnen we een vorm van ordening aanbrengen in de enorme informatie en kennis die nu voorhanden is. Vaardighei d Kenmerken Aanwezig of niet. Kennis Kan kennis reproduceren Kent tijd, gebeurtenis en plaats Kent de voornaamste ideeën Vragen die je kunt stellen: Definieer, beschrijf, laat zien, zet bij elkaar, noem, wie, wat, waar Begrip Informatie begrijpen *De kern kunnen uitleggen Kennis kunnen gebruiken in een nieuwe context Feiten kunnen interpreteren, vergelijken Ordeningen aanbrengen, gevolgen aangeven Vragen die je kunt stellen Vat kort samen, beschrijf, interpreteer, laat het verschil zien, voorspel, leg verband, maak onderscheid, schat hoe/ hoeveel Toepassing informatie actief kunnen gebruiken Methoden, concepten, theorieën in nieuwe situatie kunnen gebruiken Problemen oplossen, gebruik makend van nieuwe kennis Vragen die je kunt stellen: Pas toe, laat zien, bereken, illustreer, los op, bestudeer, verander, leg relaties, classificeer, zoek uit. Analyse Patronen zien Delen kunnen organiseren Verborgen betekenis kunnen achterhalen Onderdelen kunnen waarnemen en benoemen Vragen die je kunt stellen:
11 Analyseer, orden, leg uit, leg verbanden, classificeer, vergelijk, selecteer. Synthese Gebruik oude ideeën om nieuwe te genereren Generaliseer vanuit gegeven feiten Relateer kennis aan diverse gebieden Voorspel, trek conclusies Vragen die je kunt stellen: Combineer, integreer, modificeer, zet opnieuw op een rij, vervang, plan, maak, ontwerp, zoek uit of, wat als, stel samen, generaliseer, herschrijf. Evaluatie Ideeën kunnen vergelijken en beargumenteerd onderscheid ertussen kunnen maken De waarde van theorieën kunnen aangeven Keuzes kunnen maken op beargumenteerde basis De juistheid van beweringen kunnen aangeven Subjectiviteit kunnen aangeven Vragen die je kunt stellen: Besluit, zet in een volgorde, test, meet, beveel aan, overtuig, selecteer, geef een oordeel over, leg uit, maak onderscheid tussen, ondersteun, concludeer, vergelijk, vat kort samen. 7 Literatuur Both, K, (1997), Jenaplan 21, CPS. Bronkhorst, John. (2002) Basisboek ICT didactiek, Baarn, HB-uitgevers Jansen, Johan; Fronik, Gerrit, ( 2000) ICT-beleidsplan. Sterredans, Nijmegen.
Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel
Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft
Nadere informatieDe Taxonomie van Bloom Toelichting
De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog
Nadere informatieLaag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten
Blooms taxonomie Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Evalueren Evalueren = de vaardigheid om de waarde van iets (literatuur, onderzoeksrapport, presentatie etc) te kunnen beoordelen
Nadere informatieDenken kun je Leren!
Denken kun je Leren! Bekijk de twee vragen hieronder. Op welke manier verschillen deze twee vragen van elkaar? (Bedenk het antwoord voor jezelf draai je naar degene waar je het dichtste bij zit bespreek
Nadere informatieTaxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent
Onthouden Kunnen ophalen van specifieke informatie, variërend van feiten tot complete theorieën Opslaan en ophalen van informatie (herkennen) Kennis van data, gebeurtenissen, plaatsen Kennis van belangrijkste
Nadere informatieRijke Lessen. zetten je aan het denken. Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag
Rijke Lessen zetten je aan het denken Minka Dumont 2009 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Handleiding(etje) Minka Dumont 26 november 2009 SLO - Landelijke Plusklasnetwerkdag Onthouden Kunnen ophalen
Nadere informatie6.15.4.4 Relatie met basisactiviteiten. 6.15.4.6 Een pedagogische situatie rondom bewegingsonderwijs
Bewegingsonderwijs Jaap Meijer Inhoudsopgave 6.15.1 Samenvatting 6.15.2 Hoe te gebruiken 6.15.3 Achtergronden 6.15.4 Praktische uitwerkingen 6.15.4.1 Relatie met groepering 6.15.4.2 Relatie met ruimte
Nadere informatieSamenwerking. Betrokkenheid
De Missie Het Spectrum is een openbare school met een onderwijsaanbod van hoge kwaliteit. We bieden het kind betekenisvol onderwijs in een veilige omgeving. In een samenwerking tussen kind, ouders en school
Nadere informatieTaxonomie van Bloom. (taxonomie = wetenschap van het indelen) 6. Creëren. Nieuwe ideeën, producten of gezichtspunten genereren
Taxonomie van Bloom (taxonomie = wetenschap van het indelen) 6. Creëren Nieuwe ideeën, producten of gezichtspunten genereren Ontwerpen, maken, plannen, produceren, uitvinden, bouwen 5. Evalueren Motiveren
Nadere informatie6.9.2.4 Een aantal kenmerken van cursus in het algemeen. 6.9.3.4 Relatie met basisactiviteiten. 6.9.3.6 Voorbeeld van een pedagogische situatie
Cursussen algemeen Gerrit Fronik Inhoudsopgave 6.9.1 Samenvatting 6.9.2 Achtergronden 6.9.2.1 Peter Petersen 6.9.2.2 Kees Both 6.9.2.3 Henk Hansma 6.9.2.4 Een aantal kenmerken van cursus in het algemeen
Nadere informatie1. Peter Petersen. De effectieve groepsleid(st)er. 1.1.Opvoeding is het leren zelf
De effectieve groepsleid(st)er 1. Peter Petersen Voorwaarden om veel en breed te leren: uitgaan van positieve vermogens van kind; rijke en veelzijdige leerwereld creëren die vol zit met de meest verschillende
Nadere informatieIntroduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. http://bit.ly/1vqs19u. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal:
Natuur & Techniek het broeikaseffect Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Broeikaseffect In deze les staan de volgende hogere- orde denkvragen centraal: 1. Hoe zou je het broeikaseffect kunnen
Nadere informatieHet Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:
BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse
Nadere informatieZelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.
Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van
Nadere informatieOnderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee.
Onderwijsvernieuwing We doen er allemaal aan mee. Maar. Welke kant willen we op? Wat speelt er in mijn team? Wil iedereen mee? Waar liggen de interesses? Waar zit de expertise? WAARIN GA IK INVESTEREN?
Nadere informatieIdentiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter
Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Onze ideologie We zien iedereen als uniek en waardevol. Ieder kind heeft talenten en samen gaan we die ontdekken en ontwikkelen. Hierdoor kunnen
Nadere informatieDidactiek. Didactiek. Algemeen gedeelte Initiator. Inleiding: Bouwstenen van het didactisch proces
Didactiek Algemeen gedeelte Initiator 1 Overzicht van de presentatie Didactiek Inleiding: Bouwstenen van het didactisch proces Bouwsteen 1: De context Bouwsteen 2: De sportbeoefenaars Bouwsteen 3: Doelen
Nadere informatieToetstermen en taxonomiecodes
Toetstermen en taxonomiecodes Door middel van toetstermen is vastgelegd wat deelnemers moeten kennen en kunnen. Een toetsterm is bepalend voor de inhoud van de opleiding en de toetsing. Dit betekent dat
Nadere informatieJENAPLAN BASISONDERWIJS NEDERLAND. Ieder kind is uniek!
JENAPLAN BASISONDERWIJS NEDERLAND Ieder kind is uniek! WAT IS JENAPLANONDERWIJS? Nederland telt circa 7000 scholen voor basisonderwijs. In Nederland heeft iedere school de vrijheid om zijn eigen onderwijsconcept
Nadere informatieSoms geeft de begeleidende informatie misleidende informatie; doet de applicatie niet wat hij belooft te doen.
Inhoud Als er leerdoelen gehaald moeten worden moeten we als docent wel enige zekerheid hebben omtrend het effect van een interactieve multimediale applicatie. Allereerst moet de applicatie beken worden
Nadere informatieDe schoolbrochure. Jenaplanschool Lieven Gevaert. van het GESUBSIDIEERD OFFICIEEL LAGER ONDERWIJS
De schoolbrochure van het GESUBSIDIEERD OFFICIEEL LAGER ONDERWIJS Jenaplanschool Lieven Gevaert 2017-2018 1 Inhoudsopgave 1. Het pedagogisch project van Jenaplanschool Lieven Gevaert... 3 1.1. Inleiding
Nadere informatiePeergroeponderwijs. Dé Dag. Over het opzetten van een plusklas. 25 november 2016 Jaap Verouden
Peergroeponderwijs Over het opzetten van een plusklas Dé Dag 25 november 2016 Jaap Verouden jverouden@hetabc.nl Startopdracht Verzin zoveel mogelijk overeenkomsten tussen een kleerhanger en een koekoeksklok
Nadere informatieExamenprogramma biologie havo
Examenprogramma biologie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A1 Vaardigheden Domein A2 Analyse
Nadere informatieEen Jenaplanschool is ervaringsgericht:
Observatie gericht op Jenaplanonderwijs De zes kwaliteitskenmerken van een Jenaplanschool met bijbehorende indicatoren. (bron: Boek: Jenaplan, een school waar je leert samenwerken ) Een Jenaplanschool
Nadere informatieEINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum. A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010
EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum Derde graad LO A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010 Lichamelijke opvoeding Motorische competenties 1.1 De motorische basisbewegingen
Nadere informatieExamenprogramma natuur, leven en technologie vwo
Examenprogramma natuur, leven en technologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Fundament
Nadere informatieCBS De Holtenhoek. Plusgroep 2012-2013
Plusgroep 2012-2013 Wanneer hoogbegaafd? CITO A of A+ scores na zes of twaalf maanden doortoetsen op Cito begrijpend lezen en rekenen De leerling voldoet aan een aantal kenmerken van hoogbegaafdheid Kenmerken
Nadere informatieAnnette Koops: Een dialoog in de klas
Annette Koops: Een dialoog in de klas Als ondersteuning bij het houden van een dialoog vindt u hier een compilatie aan van Spreken is zilver, luisteren is goud : een handleiding voor het houden van een
Nadere informatieIntroductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.
Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van
Nadere informatiePagina 1 van 5. Examenprogramma Profielvak: dienstverlening & producten. De kern
Examenprogramma Profielvak: dienstverlening & producten De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier profielmodulen
Nadere informatieExamenprogramma natuur, leven en technologie havo
Examenprogramma natuur, leven en technologie havo Het eindexamen (februari 2007) Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatieBehaal je diploma secundair onderwijs
www.diplomasecundair.be Behaal je diploma secundair onderwijs INTKO is dé school voor Tweedekansonderwijs in de regio Halle-Vilvoorde. Ben je ouder dan 18 en heb je je diploma secundair onderwijs nog niet
Nadere informatieIedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs. 21/03/2018 Boeverbos
Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs 21/03/2018 Boeverbos 1 Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs Jo Desutter Pedagogisch begeleider STE(A)M 2 Wat is STEM? Aanduiding domein Aanduiding studies
Nadere informatieExamenprogramma Profielvak: dienstverlening & producten
Examenprogramma Profielvak: dienstverlening & producten De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier profielmodulen
Nadere informatieVacature Pedagogisch begeleider (1,0 fte) BC Broekhin Swalmen-Reuver
Vacature Pedagogisch begeleider (1,0 fte) BC Broekhin Swalmen-Reuver (S08 CAO-VO) Aanleiding: Per 1 september 2018 zijn we op zoek naar een pedagogisch begeleider voor de locatie Swalmen en Reuver. Informatie:
Nadere informatieInleiding... 9. Hoofdstuk 3 Management en leidinggevende structuur... 35
Inhoud Inleiding... 9 Hoofdstuk 1 Visie op leidinggeven... 13 1.1. Beïnvloeding van de organisatiecultuur... 13 1.2. Organisatiecultuur en organisatieklimaat... 15 1.3. Noodzaak van cultuuromslag... 16
Nadere informatieOnderwijsbehoeften: - Korte instructie - Afhankelijk van de resultaten Test jezelf toevoegen Toepassing en Verdieping
Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL 1 Wiskunde Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 5 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.
Nadere informatieEen aanpak om de kwaliteit van Jenaplan in de scholen met elkaar te ontwikkelen en te borgen
Kwaliteitsontwikkeling Jenaplan Een aanpak om de kwaliteit van Jenaplan in de scholen met elkaar te ontwikkelen en te borgen Doelstelling -In de school worden veranderingen en verbeteringen gezien als
Nadere informatievaardigheden - 21st century skills
vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met
Nadere informatieVerrijkingsactiviteiten voor de groepen 1,2 en 3. Nora Steenbergen-Penterman 3 november 2011
Verrijkingsactiviteiten voor de groepen 1,2 en 3 Nora Steenbergen-Penterman 3 november 2011 Kenmerken van een (hoog)begaafde leerling Plenaire opdracht: Wat zijn voor jou de kenmerken van een (hoog)begaafde
Nadere informatieAvans visie Onderwijs & ICT
Avans visie Onderwijs & ICT Samen het maximale uit jezelf halen met ICT Algemeen De visie op Onderwijs en ICT is afgeleid van de Avans Onderwijsvisie en opgesteld vanuit de overtuiging dat we onze ambitie
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieIntroduceren thema Natuurgeweld. tsunami s. centraal rondom natuurgeweld: Thema: Natuurgeweld. laten ontstaan?
Aardrijkskunde Natuurgeweld Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Natuurgeweld In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom natuurgeweld: 1. Wat zou er moeten gebeuren
Nadere informatieOnderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen
Onderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen 1 Repons en achtergrondkenmerken van studenten 2 2 Gebruik van ict door studenten 4 3 Competentie op ict-gebied 5 4 Opvattingen over leerlingen
Nadere informatieAansluiting op het actuele curriculum (2014)
Aansluiting op het actuele curriculum (2014) De verschillende modules van GLOBE lenen zich uitstekend om de leerlingen de verschillende eindtermen en kerndoelen aan te leren zoals die zijn opgesteld door
Nadere informatieScheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid
Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren
Nadere informatie2013-2017. Huiswerkbeleid
01-017 Huiswerkbeleid Inhoudsopgave Beschrijving doelgroep Visie op onderwijs Basisvisie Leerinhouden/Activiteiten De voor- en nadelen van het geven van huiswerk Voordelen Nadelen Richtlijnen voor het
Nadere informatieProfielproduct-2- -Verantwoording-!
1 Profielproduct-2- -Verantwoording- Naamauteurs) F.J.Kuiper Vakgebied Aardrijkskunde Onderwerp HetzichtbaarmakenvanhethogereordedenkenindevwoC bovenbouwbijhetvakaardrijkskunde. Opleiding InterfacultaireLerarenopleidingen,UniversiteitvanAmsterdam
Nadere informatieExamenprogramma natuur, leven en technologie vwo vanaf schooljaar 2014-2015
Examenprogramma NLT vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Exacte wetenschappen en technologie
Nadere informatieExamenprogramma natuurkunde havo
Bijlage 1 Examenprogramma natuurkunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatieJ L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -
Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert
Nadere informatie1. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken ter ondersteuning van hun leren.
Eindtermen ICT 1. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken ter ondersteuning van hun leren. 2. De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en
Nadere informatieBloom. Taxonomie van. in de praktijk
Bloom Taxonomie van in de praktijk De taxonomie van Bloom kan worden toegepast als praktisch hulpmiddel bij het differentiëren in denken en doen. Het helpt je om in je vraagstelling een plaats te geven
Nadere informatieD.1 Motiveren en inspireren van leerlingen
DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt
Nadere informatieSTRATEGISCH PLAN BASISSCHOOL DE VORDERING 2015-2019
STRATEGISCH PLAN BASISSCHOOL DE VORDERING 2015-2019 MISSIE DE VORDERING Vanuit een traditie van katholieke waarden en voor iedereen toegankelijk, verzorgen wij kwalitatief hoogstaand eigentijds basisonderwijs,
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Amber Van Geit Opleiding:
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke
Nadere informatieVertaalde ET ICT. ET 1: ik wil, ik kan. ET 2: Ik werk veilig, ik draag zorg voor. Ik kan hulp vragen. Ik durf iets uitproberen.
Vertaalde ET ICT ET 1: ik wil, ik kan Ik kan hulp vragen. Ik durf iets uitproberen. Ik vind het fijn om de computer te gebruiken. Ik kan de helpfunctie gebruiken. Ik kan zelf uitzoeken hoe iets werkt.
Nadere informatieMISSIE - VISIE - MOTTO
MISSIE - VISIE - MOTTO Mei 2015 Versie 4.0 Inhoudsopgave INLEIDING 3 WAAR KOMT DIT VANDAAN? 3 MISSIE: WAAR STAAN WE VOOR? 4 VISIE: WAT DOEN WE EN WAAROM? 4 MOTTO, KORT EN KRACHTIG 5 2 INLEIDING Elke organisatie,
Nadere informatieKernwoorden: gesprek, participatie kinderen, gelijkwaardigheid, gemeenschap, burgerschapsvorming
Kinderparticipatie Gerrit Fronik Inhoudsopgave 6.6.1 Samenvatting 6.6.2 Hoe te gebruiken 6.6.3 Achtergronden 6.6.3.1 Kinderparticipatie in het algemeen 6.6.3.2 Kindervergadering 6.6.4 Praktische uitwerkingen
Nadere informatieBinnen dit thema wordt aandacht besteed aan het. Introduceren thema Sterren en planeten. centraal rondom sterren en planeten:
Aardrijkskunde Sterren en planeten Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Sterren en planeten In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom sterren en planeten: 1. Op
Nadere informatieWISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde vwo
Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen
Nadere informatieWISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de
Nadere informatie1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs
1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een
Nadere informatieNatuurwetenschappelijke, wiskundige en technische vaardigheden (bètaprofielniveau)
BIJLAGE 1 Examenprogramma NLT havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Exacte wetenschappen
Nadere informatieInhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89
Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op
Nadere informatieKies Actief Rapportage van Femke Peeters
Kies Actief Rapportage van Femke Peeters De huidige school van Femke Peeters Summa College Eindhoven Eindhoven Huidige opleiding: MBO, klas 3, richting Economie Kies Actief Geef richting aan je loopbaan!
Nadere informatieTijdzones. geschiedenis. In dit thema verdiepen kinderen zich in een van de tijdvakken. onderstaand filmpje bekijken over het maken van een digitale
geschiedenis Tijdzones Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Tijdlijn In dit thema kiezen de kinderen een tijdvak uit om zich verder in te verdiepen. Voor dit tijdvak staat de volgende hogere
Nadere informatiede koude oorlog geschiedenis Tijdens de Koude Oorlog stonden er twee grote machtsblokken kinderen. Maak dan gebruik van het werkboekje (zie bijlage).
geschiedenis de koude oorlog Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Koude Oorlog In dit thema staat de volgende hogere orde denkvraag centraal: Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen
Nadere informatie* Kleuters uitdagen werkt!
voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs * Kleuters uitdagen werkt! Dolf Janson Kleuter is een ontwikkelingsfase Kleuter is geen leeftijdsaanduiding Wat betekent dit voor jonge kinderen met
Nadere informatieThermometer leerkrachthandelen
Thermometer leerkrachthandelen Leerlijnen en ontwikkelingslijn voor leerkrachten van WSKO 1 Inleiding Leerkracht zijn is een dynamisch en complex vak. Mensen die leerkracht zijn en binnen onze organisatie
Nadere informatieUitwerkingen van Brainpower sessies
Hieronder zijn de resultaten van de Brainpower ingeklonken weergegeven. We zijn zo dicht mogelijk gebleven bij de geschreven teksten, maar hebben de tweedeling leraar/directeur weggelaten. Het is voor
Nadere informatieInleiding... 9. Hoofdstuk 2 Essentiële waarden... 21. Hoofdstuk 3 Management en leidinggevende structuur... 23
Inhoud Inleiding... 9 Hoofdstuk 1 Visie op leidinggeven... 13 1.1. Organisatiecultuur... 13 1.2. Noodzaak van cultuuromslag... 15 1.3. Structuur-, cultuurdiscussie... 15 1.4. Organisatiecultuur... een
Nadere informatieExamenprogramma wiskunde D vwo
Examenprogramma wiskunde D vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kansrekening en statistiek
Nadere informatielleiv boekje Luisterend leiden en inspirerend volgen
lleiv boekje Luisterend leiden en inspirerend volgen Strategisch beleidsplan PCBO Amersfoort 2015-2019 Beste mensen, Met evenveel trots en enthousiasme als waarmee we ons nieuwe Strategisch Beleidsplan
Nadere informatieVacature. Trainee Control en Financiën Stafdienst SOML (salarisschaal 9) Inhoudsopgave
Vacature Trainee Control en Financiën Stafdienst SOML (salarisschaal 9) Ter ondersteuning van de Controller en de afdeling Financiën is SOML op zoek naar een Trainee Control en Financiën voor de duur van
Nadere informatiekernbegrippen Petersen Gerrit Fronik Peter van Hasselt Freek Velthausz Hubert Winters
opleidersdagen donderdag 6 maart 2008 kernbegrippen Petersen Gerrit Fronik Peter van Hasselt Freek Velthausz Hubert Winters Inleidende opmerkingen Wat is opvoeding? -Pedagogische filosofie Hoe voltrekt
Nadere informatie3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?
Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat
Nadere informatieA. MISSIE MEDIATRAINING B. VISIE MEDIATRAINING. GO! middenschool MIRA Loystraat Hamme
A. MISSIE MEDIATRAINING De grote missie van deze module is leerlingen te laten ontdekken en hen te laten proeven van de mediawereld door niet alleen het negatieve, maar zeker ook het positieve ervan te
Nadere informatieTweede wereldoorlog:
geschiedenis Tweede wereldoorlog: Auto s en wegen Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog: auto s en wegen Introduceren thema Tweede Wereldoorlog:
Nadere informatieInterpersoonlijk competent
Inhoudsopgave Inhoudsopgave...0 Inleiding...1 Interpersoonlijk competent...2 Pedagogisch competent...3 Vakinhoudelijk & didactisch competent...4 Organisatorisch competent...5 Competent in samenwerken met
Nadere informatieOnderwijskundige Visie
Onderwijskundige Visie 1 Inleiding Missie Het kind Het kind staat voorop en dus centraal. Ieder kind is uniek en heeft talenten. Elk kind is bijzonder en elk kind mag er zijn. Kinderen zijn niet gelijk,
Nadere informatieExamenprogramma biologie havo
Examenprogramma biologie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A1 Vaardigheden Domein A2 Analyse
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor
Nadere informatieCHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN
CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN Binnen de Taallijn staat de deskundigheidsbevordering van (toekomstige) leidsters centraal. De nadruk in de scholing ligt dan ook
Nadere informatieOpbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan
Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct
Nadere informatie1. Doel 2. Soorten gesprekken 3. Vormen 4. Afspraken en regels. Kringen en kringgesprekken
1. Doel 2. Soorten gesprekken 3. Vormen 4. Afspraken en regels Kringen en kringgesprekken 1. Visie 1.1.je voor de ander openstellen 1.2.inclusief denken bevorderen; alle gespreksdeelnemers zijn gelijkwaardig
Nadere informatieStap 1 Doelen vaststellen
Stap 1 Doelen vaststellen! Lesdoelen staan altijd in relatie tot langere termijn doelen. Zorg dat je de leerlijn of opbouw van doelen op schoolniveau helder hebt! Groepsdoelen staan altijd in relatie tot
Nadere informatiePortfolio. Gerrit Fronik. Inhoudsopgave. 1 Uitgangspunten. 1.1 Basisprincipe 17. 1.2 Basisprincipe 19
Portfolio Gerrit Fronik Inhoudsopgave 1 Uitgangspunten 1.1 Basisprincipe 17 1.2 Basisprincipe 19 2 Dat rapporteren kan zijn 3 Portfolio 1.3 Naast cognitieve doelen is er veel aandacht voor opvoedingsdoelen
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde havo
Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A1 Vaardigheden Domein A2
Nadere informatieKoers in zicht! Visie, werken in units Kernconcepten
Astrid van den Hurk Koers in zicht! Visie, werken in units Kernconcepten De Toverbal, Venray Hoe leren kinderen? De wereld rondom ons In ons hoofd De boekenwereld op school 2. Bostypen Men onderscheidt
Nadere informatieIn gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst
In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst Leraar Schoolleider Bestuurder Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst.
Nadere informatieBegaafde leerlingen komen er vanzelf... Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek.
Begaafde leerlingen komen er vanzelf... toch? Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek. Teambijeenkomsten Anneke Gielis Begaafde leerlingen
Nadere informatieVISIE PEDAGOGISCH PROJECT
VISIE PEDAGOGISCH PROJECT van daltonschool De Kleine Icarus Algemene visie De opdracht van daltonschool De Kleine Icarus bevat naast het onderwijskundig eveneens een maatschappelijk aspect Wij brengen
Nadere informatieBeste leerkrachten van basisschool Het Veer,
Beste leerkrachten van basisschool Het Veer, Dit is een brochure waarin informatie te vinden is over het implementeren van het digitale leerling portfolio. Er staat in wat een digitaal portfolio precies
Nadere informatieAdaptief onderwijs dat past
Adaptief onderwijs dat past januari 2013 ---------------------------------------------------------- Ons schoolconcept Wat is adaptief onderwijs Hoe is adaptief onderwijs op onze school geregeld Verdere
Nadere informatieLeerdoelen en kerndoelen
Leerdoelen en kerndoelen De leerdoelen in de leerlijn vallen in het leerdomein Oriëntatie op jezelf en de wereld. Naast de gebruikelijke natuur en milieukerndoelen (kerndoelen 39, 40 en 41) zijn ook de
Nadere informatie