Inhoud. 3 Van RI&E naar BHV Inleiding Uitvoeren van een RI&E Verwijzing... 76

Transcriptie

1

2 Inhoud 1 Wet- en Regelgeving Europese kaderrichtlijn Arbowet Arbobeleidsregels Beleidsregel Arbocatalogi Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW) Arbo-informatiebladen (AI-bladen) Wet Veiligheidsregio s (WVr) Besluit Veiligheidsregio s (BVr) Besluit Risico s Zware Ongevallen (BRZO 1999) Woningwet en Bouwbesluit Wet Algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Wet milieubeheer (Wm) Verwijzingen Risicoanalyse Doel van risicoanalyse Integrale risicoanalyse Risico Risicomatrix Fine en Kinney methode Verwijzing Van RI&E naar BHV Inleiding Uitvoeren van een RI&E Verwijzing

3 4 Risicomanagement & Ongevalsmodel Inleiding Risicomanagement Arboveiligheid en risico Risicomanagement Ongevalmodel Communicatie Inleiding Wat is communicatie Communicatieve vaardigheden Verbale communicatie Non-verbale communicatie Communicatie met omstanders Communicatie met de media Leidinggeven Inleiding Leiderschap Leidinggeven bij een calamiteit Informatie uitwisselen Opdrachten geven Motiveren Stimuleren Coördineren Controleren Evalueren Samenvatting Crisisbesluitvorming Crisisbesluitvorming Nationale Veiligheidsketen NAZORG

4 8 BHV-plan Opzetten van de BHV-organisatie Functieprofielen Rechtsbescherming Opleiding, training, oefening en materiaal Verwijzingen Brandveiligheid Inleiding Het Bouwbesluit Brandpreventie en brandveiligheids voorzieningen Tijdig vaststellen van brand Beperking van uitbreiding van brand Bestrijden van brand Ontruimen Vluchtwegaanduiding en vluchtwegen Overige bepalingen brandveilig gebruik Beschikbaarheid gegevens en bescheiden Repressieve maatregelen en middelen Verwijzingen Externe Hulpverlening Inleiding externe hulpverleningsdiensten De Brandweer Politie Geneeskundige hulpverlening Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) GRIP-Procedure Wet Veiligheidsregio s Salvage Verwijzingen

5 11 Aanvalsplannen en Bereikbaarheidskaart Inleiding Bereikbaarheidskaarten in het veiligheidsperspectief Voorbeeld van een bereikbaarheidskaart Aanvalsplannen Verwijzingen Bijlage 1 Formulier voor telefonische bommeldingen Bijlage 2 Voorbeeld van een Ontruimingsplan voor de showroom/werkplaats Metalin volgens NEN Bijlage 3 Checklist Beheer BHV-organisatie Bedrijfshulpverlening voor leidinggevenden

6 Voorwoord Het boek Bedrijfshulpverlening voor Leidinggevenden is een praktische leidraad voor leidinggevenden aan bedrijfshulpverleningsorganisaties in be drijven met een gering risicoprofiel. Het handboek richt zich primair op de Coördinator die als Hoofd van een BHV-organisatie functioneert. Maar ook tot de Facility Manager, het Hoofd Technische Dienst, de Preventiemedewerker en al diegenen die uit hoofde van hun functie in operationele zin met BHV te maken hebben. In dit boek heeft het onze voorkeur de leidinggevende als Coördinator BHV aan te duiden. De rode draad in deze functie is de operationele taak, waarbij hij op het gebied van beleidsvorming en strategische keuzes een adviserende en ondersteunende rol zal hebben. De wet en regelgeving en de vele normen die direct of indirect betrekking hebben op BHV zijn voortdurend aan verandering onderhevig. De wetgever richt zich in de Arbowet vooral op hoofdlijnen door het geven van doelvoorschriften. In dit boek worden deze hoofdlijnen concreter gemaakt. Het boek Bedrijfshulpverlening voor Leidinggevenden is tot stand gekomen dank zij vele ervaren deskundigen, die als auteur hun theoretische kennis en praktische ervaringen in dit boek hebben neergezet. Het is een handleiding vóór en uit de praktijk. De Coördinator BHV is verantwoordelijk voor het opzetten en in stand houden van een bedrijfshulpverleningsorganisatie. Het zorgop-maat-principe is de rode draad die door de wettelijke doelvoorschriften en normbladen loopt. Naast het uitvoeren van een beheerderstaak is de Coördinator BHV ook verantwoordelijk voor het handelen vóór, tijdens en ná de calamiteit. Kennis van wetgeving, crisisbeheersing, risicoanalyse, brandveiligheid, Externe Hulp verlening, het BHV-plan, enzovoort behoren tot het takenpakket van de Coördinator BHV. Voorwoord 7

7 De Coördinator BHV-opleidingen zijn bedoeld voor personen met minimaal een MBO denk- en werkniveau. Kenmerken zijn hierbij het adviseren en ondersteunen van het bedrijfsmanagement met betrekking tot het ontwikkelen van beleid op het gebied van bedrijfshulpverlening, risicobeheersing en andere vormen van hulpverlening. De lesstof voldoet aan een te ontwikkelen of een in stand te houden beleidscyclus ten aanzien van bedrijfshulpverlening, risicobeheersing of andere vormen van interne hulpverlening. De redactie spreekt hierbij haar dank uit aan Marjolein Bonnes en Jan van Swelm die beiden voor de opmaak en de tekstuele toetsing hebben zorggedragen. Lochem, 2010 Henk Luesink Frits Schut Bij de derde druk De belangrijkste wijzigingen die bij de derde druk zijn doorgevoerd is het actualiseren van het hoofdstuk 1: Wet- en regelgeving. De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is toegevoegd, alsmede de invoering van het Bouwbesluit 2012 en de intrekking van het Gebruiksbesluit. Voor zowel de Wabo als het Bouwbesluit 2012 wordt de relatie met de Woningwet verduidelijkt. Ook hoofdstuk 10: Brandveiligheid heeft een update gehad, omdat het Bouwbesluit 2012 hier vigerende wetgeving is, met belangrijke aanpassingen op het gebied van vergunningen, ontvluchten en brandmeldinstallaties. Lochem, januari 2012 Henk Luesink Frits Schut 8 Bedrijfshulpverlening voor leidinggevenden

8 1 Wet- en Regelgeving Europese kaderrichtlijn Arbowet 1.1 Europese kaderrichtlijn 1989 De BHV-regelgeving in de Arbowet vindt haar oorsprong in artikel 8 van de Europese kaderrichtlijn 89/391/EEG uit 1989, waarin bepaald wordt dat de werkgever moet: a. de nodige aangepaste maatregelen treffen op het gebied van eerste hulp, de brandbestrijding en de evacuatie van werknemers, daarbij rekening houdend met andere aanwezige personen, b. de nodige verbindingen onderhouden met diensten van buitenaf op het gebied van eerste hulp, medische noodhulp, reddingswerkzaamheden en brandbestrijding. De lidstaten werden verplicht om wetgeving te ontwikkelen, waarbij aan de Europese kaderrichtlijn wordt voldaan. In Nederland be tekende dit de ontwikkeling van de Arbeids om standighedenwet 1994 (Arbowet 1994), het Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit), de Arbeidsomstandighedenregeling (Arboregeling) en de Arbobeleidsregels. 1.2 Arbowet 2007 De Arbowet geeft de verplichtingen aan voor de werkgever en werknemer, de voorschriften voor samenwerking en overleg tussen werkgever, werknemers en deskundigen (Arbodiensten en Ondernemingsraden) en het overheidstoezicht (Inspectie SZW). De Arbowet vormt het algemeen wettelijk kader. Het is een raam- of kaderwet die op hoofdlijnen verplichtingen regelt tussen werkgevers en werknemers om zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden te creëren. Met de wetswijziging van is nog eens benadrukt dat de Arboregelgeving bestaat uit doelvoorschriften. In Arbocatalogi kunnen de sociale partners beschrijven hoe binnen een bedrijf of sector/branche aan het beschermniveau uit de doel- Hoofdstuk 1 - Wet- en Regelgeving 9

9 3.1.2 Zorg op maat Bedrijfsveiligheid- en crisismanagement worden mede bepaald door het belang dat het management daarin stelt. Goed werk gever schap worden in belangrijke mate beïnvloed door de conjunctuur en de maatschappelijke prioriteit. De eindverantwoordelijkheid voor het VGWM-beleid ligt altijd bij het management. De Arbowet als raamof kaderwet biedt enerzijds beleidsruimte voor maatwerk maar ook gelegenheid voor marginale inzet. Een BHV-organisatie die bestaat uit competente hulpverleners en die werkt volgens goed beschreven doelstellingen kan een belangrijke bijdrage geven in de beheersbaarheid en afwendbaarheid van ongewenste gebeurtenissen. Daarnaast is ook het afbreukrisico bepalend voor bereidheid inspanning te verrichten. Een kantorencomplex zal een ander risicoprofiel hebben dan een procesindustrie in meerdere gebouwen van meerdere verdiepingen. De BHV-organisatie en het crisismanagement zullen daar in doelstelling en competenties op aangepast moeten zijn Maatadvies met een rekenmodel In het Arbobesluit zijn de materiële bepalingen opgenomen in relatie tot arbeidsomstandigheden. De Bedrijfshulpverleningsparagraaf is met de wetswijziging van uit het Arbobesluit geschrapt. De wetgever geeft in de memorie van toelichting aan dat een Arbocatalogus een beter instrument is om per sector, branche of bedrijf de materiële bepalingen vast te leggen. In dit hoofdstuk zal onder andere aandacht worden besteed aan de factoren die van belang zijn bij de opbouw van de BHV-organisatie. De Nederlandse Vereniging voor Bedrijfshulpverlening heeft als hulpmiddel hierbij een programma ontwikkeld dat op CD-Rom is uitgebracht. Het is een rekenmethode waarmee de bedrijfsrisico s die van belang zijn voor BHV, worden geïnventariseerd, waarna het opleidingsniveau en de organisatie van de bedrijfshulpverlening wordt vastgesteld. 52 Bedrijfshulpverlening voor leidinggevenden

10 Arboveiligheid 4.2 Arboveiligheid en risico In deze paragraaf wordt specifiek ingegaan op Arbozorg en met name de veiligheidsaspecten uit de Arbozorg. Vroeger was het in West Europa meer nodig dan tegenwoordig om bij wet de werknemer tegen de gevaren van de arbeid te beschermen. Dat was in een tijd dat ongevallen op het werk er bij hoorden. In de loop der decennia zijn zeer veel (wettelijke) regels ontstaan. Ook vanuit de Europese Unie komen regels over arbeidsomstandigheden, die in nationale wetgeving moeten worden verwerkt (EU Kaderrichtlijn). Maatschappelijk ligt de acceptatiegrens van ongevallen laag. In onze omgeving zien werkgevers en werknemers(vertegenwoordiging) het, los van wetgeving, als een morele plicht een veilige werkplek te kunnen bieden. Dit in tegenstelling tot landen waar het creëren van werkgelegenheid ter bestrijding van armoede de prioriteit heeft en bijgevolg al te vaak geboden arbeidsomstandigheden nog op het niveau van vroeger staan. Uiteraard wil men geen ongevallen of incidenten. Maar als het dan toch gebeurt wil men ook weten waar het aan lag. Middels een ongevalmodel wordt in paragraaf 4.3 beschreven hoe de causale verbanden naar dieper liggende oorzaken te leggen zijn. De dieper liggende oorzaken van een ongeval zijn altijd (latent) aanwezig in een organisatie Veiligheid Men kan veiligheid definiëren als het uitblijven van ongevallen. Dus een bedrijf of organisatie is veilig als er geen ongewenste voorvallen plaatsvinden m.b.t. veiligheid, gezondheid, milieu (VGM) en materiële schade Materieel / machines. Goed ontworpen, gebouwd en onderhouden materieel en machines, en op de juiste wijze voor de juiste gebruiksdoelen toegepast, is een factor in het voorkomen van ongevallen. Als het veilig is, draagt het bij aan het voorkomen van letsel en ongevallen. Als het 80 Bedrijfshulpverlening voor leidinggevenden

11 van schade door brand te minimaliseren. Als de bedrijfsactiviteiten veranderen kan het nuttig zijn het proces opnieuw te doorlopen met de veranderde activiteiten als input voor de scenario s. Of het risicomanagement proces wordt gestart voor de beheersing van een geheel ander / nieuw risico. Ook als de doelstelling is gehaald moet het hele proces nog eens worden beoordeeld. Wellicht zijn er ervaringen opgedaan waaruit voor een volgende keer, dat het risicomanagement proces wordt gevolgd, lering kan worden getrokken. Ongevalmodel 4.4 Ongevalmodel Ongevallen en incidenten worden onderzocht om de dieperliggende oorzaken vast te stellen maar zeker ook om ervan te leren. Niet om de schuldvraag te kunnen beantwoorden. De schuldvraag is onderdeel van straf- en civielrecht. Ongevalmodellen geven antwoord op de vraag: hoe kunnen ongevallen ontstaan? Ongevalmodellen helpen bij het onderzoek (=feiten verzamelen) en het analyseren hiervan naar de dieperliggende oorzaken (= causale verbanden leggen en valideren). Een voorbeeld: Stel in een chemische installatie/fabriek waar geen lekkages voor mogen komen, lekt toch een brandbaar gas bij een afsluiter. Dat brandbare gas komt tot ontsteking en er volgt een explosie. Daardoor stort een muur in, waaronder een medewerker bedolven wordt met als gevolg blijvende invaliditeit. De dieper liggende oorzaak is niet de lekkende afsluiter. De dieper liggende oorzaken moeten worden gezocht in de antwoorden op: Waarom kon de afsluiter lekken? Waarom is het lek niet opgemerkt? Waarom was er in de chemische installatie een ontstekingsbron? Waarom was de muur niet bestand tegen een explosie? Er zijn veel ongevalmodellen en nog veel meer tools om het model in onderzoek en analyse toe te passen. De keuze voor een ongeval- 92 Bedrijfshulpverlening voor leidinggevenden

12 5 Communicatie communicatie 5.1 Inleiding De functie van communicatie is invloed uitoefenen op onze omgeving, zowel op verbaal (de taal) als op non-verbaal (alles buiten de taal). Het meest gebruikte middel voor communicatie is de taal. Dit is direct en persoonlijk. Communicatie is een doorlopend proces van actie en reactie. Om als ploeg daadkrachtig en doortastend te kunnen optreden, is een goede, heldere communicatie van het grootste belang. Een Coördinator moet goed kunnen luisteren naar informatie die hij ontvangt om de juiste beslissingen te kunnen nemen en moet hierdoor in staat zijn om korte en doeltreffende opdrachten te geven. 5.2 Wat is communicatie Mensen communiceren met elkaar om informatie uit te wisselen. Dat kan op veel verschillende manieren. Een gesprek, een bevel, een speech, een discussie, een blik van verstandhouding, een klop op de schouder, een wijzende vinger het zijn allemaal vormen van communicatie waarbij mensen elkaar iets duidelijk willen maken. Het doel daarvan is, dat de ene mens de ander wil beïnvloeden de één wilt dat de ander reageert. Dat kan een reactie zijn in gedrag (bijvoorbeeld ja knikken), maar het kan ook een antwoord zijn op een vraag of een verandering van mening. Communicatie kan dan ook het best omschreven worden als: Communicatie is signaaluitwisseling waardoor interactie ontstaat tussen de uitwisselaars. Hoofdstuk 5 - Communicatie 97

13 7.1.2 Wat is crisisbeheersing Maatregelen die in tijden van crisis worden genomen of de voorzieningen die dan worden getroffen hebben tot doel om de onafhankelijkheid, de integriteit, de veiligheid, stabiliteit en continuïteit van de organisatie in de meest brede zin te waarborgen. Crisisbeheersing is dus het geheel van maatregelen en voorzieningen dat het bedrijf treft in samenwerking met andere (externe) organisaties ter voorberei ding op, ten tijde van en na afloop van crisis ter waarborging van continuïteit van de organisatie Van een crisis is in het algemeen sprake als het voortbestaan van iets in het geding is. Een crisis wijkt op een aantal punten af van een ramp of zwaar ongeval. Een ramp of zwaar ongeval is een gebeurtenis waardoor een ernstige verstoring van de openbare veiligheid is ontstaan, waarbij het leven en de gezondheid van vele personen of grote materiële belangen in ernstige mate worden bedreigd of zijn geschaad, en waarbij een gecoördineerde inzet van diensten en organisaties van verschillende disciplines is vereist om de dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken (definitie ramp volgens de wet rampen en zware ongevallen) Bij een crisis gaat het meestal niet om één gebeurtenis, maar om een serie gebeurtenissen (soms in de tijd gespreid). De oorsprong is vaak diffuus en er zijn meerdere (macro)factoren in het spel die een crisis sturen. Bovendien is niet altijd zonder meer duidelijk wat er gedaan moet worden en door wie; veel meer dan bij een ramp zal er sprake zijn van belangentegenstellingen, die kunnen leiden tot conflictsituaties. De verschillen tussen ramp en crisis leiden ertoe dat we spreken van rampenbestrijding en crisisbeheersing. In deze beschrijving is er voor gekozen om het begrip crisis als overkoepelend te zien. 120 Bedrijfshulpverlening voor leidinggevenden

14 8 BHV-plan 8.1 Opzetten van de BHV-organisatie bedrijfsnoodplan BHV-plan BHV-plan versus Bedrijfsnoodplan In een bedrijfsnoodplan wordt beschreven hoe een bedrijf om gaat met allerlei noodsituaties. In een groot aantal bedrijven is de BHVorganisatie niet voldoende om de gevolgen van calamiteiten op te vangen. In bijvoorbeeld ziekenhuizen, vliegvelden, de procesindustrie en stadions zal een veel omvattender noodorganisatie worden ingezet om noodsituaties en calamiteiten te bestrijden. De BHV-organisatie vormt altijd een onderdeel van deze noodorganisatie. De regelgeving voor BHV is onderdeel van de Arbowet en richt zich vooral op bescherming van werknemers en personen die te gast zijn in het bedrijf. Dat is dan ook meteen de beperking voor de BHV-inzet. Een noodorganisatie kan veel verder gaan. Een ziekenhuis zal zich bijvoorbeeld ook moeten voorbereiden op noodsituaties die ontstaan als er zich rampen in de regio voordoen, waarbij veel slachtoffers te verwachten zijn. In haar noodplan zal het ziekenhuis instructies vastleggen over aanpassing van operatieprogramma s, oproep van extra personeel, vrijmaken van bedden, enzovoort. Hier speelt de BHV geen enkele rol in. Het BHV-plan is altijd onderdeel van het bedrijfsnoodplan. In kleinere bedrijven beperkt de noodorganisatie zich vaak wel tot de BHV-organisatie. Het opzetten van een bedrijfsnoodplan en een BHV-plan voltrekt zich langs gelijksoortige lijnen. Hoofdstuk 8 - BHV-plan 133

15 9.2 Het Bouwbesluit Grondslag en reikwijdte Het Bouwbesluit is gebaseerd op de artikelen 2, 3, 5, 6 en 120 van de Woningwet, zoals die artikelen luiden na inwerkingtreding van de Wet tot wijziging van de Woningwet (Stb. 2009, 934, zoals gewijzigd bij Stb. 2010, 187). Genoemde wetswijziging treedt gelijk met het Bouwbesluit inwerking op 1 april Op grond van artikel 2, eerste lid, van de Woningwet worden bij of krachtens algemene maatregel van bestuur technische voorschriften gegeven omtrent: Het bouwen van bouwwerken; De staat van bestaande bouwwerken; Het in gebruik nemen of gebruiken van een bouwwerk. Op grond van het tweede lid van artikel 2 kunnen bij of krachtens algemene maatregel van bestuur voorschriften worden gegeven omtrent: De staat van een bestaand open erf of terrein; Het in gebruik nemen of gebruiken van een open erf en terrein; Het slopen van een bouwwerk; Het uitvoeren van bouw- of sloopwerkzaamheden. Op grond van artikel 2, derde lid, van de Woningwet worden bij of krachtens algemene maatregel van bestuur ook andere dan technische voorschriften gegeven omtrent het in gebruik nemen of gebruiken van een bouwwerk, het slopen van bouwwerken en het uitvoeren van bouw- of sloopwerkzaamheden. Dit betreft onder meer voorschriften over het doen van een gebruiks- of sloopmelding en over de beschikbaarheid van gegevens en bescheiden. Op grond van artikel 2, vierde lid, van de Woningwet kunnen bij of krachtens algemene maatregel van bestuur andere dan technische voorschriften worden gegeven omtrent het bouwen van bouwwerken en omtrent de staat en het gebruik van open erven en terreinen. Op grond van het vijfde lid van dat artikel kunnen in het eerst tot en met het vierde lid bedoelde voorschriften uitsluitend worden gegeven vanuit het oogpunt van veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid of milieu. 158 Bedrijfshulpverlening voor leidinggevenden

16 9.2.2 Uitgangspunten Bij het opstellen van het Bouwbesluit zijn de volgende algemene uitgangspunten gehanteerd: zoveel mogelijk rechtszekerheid, rechtsgelijkheid en landelijke uniformiteit van technische en procedurele voorschriften; Handhaafbaarheid en uitvoerbaarheid, en Het beperken van regeldruk, lastendruk en nalevingskosten Indeling van het besluit Dit besluit bevat negen hoofdstukken: Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen, bevat in het eerst artikel een aantal begripsbepalingen. Daarbij is zoveel mogelijk aangesloten bij de in het Bouwbesluit 2003 en het Besluit brandveilig gebruik bouwwerken gebruikte begrippen. Evenals in het Bouwbesluit 2003 en -voor zover het gelijkwaardigheid betreft- het Besluit brandveilig gebruik bouwwerken zijn in dit hoofdstuk verder voorschriften opgenomen over de toepassing van het gelijkwaardigheidsbeginsel en andere voorschriften. Dit hoofdstuk bevat voorts voorschriften over de beschikbaarheid van gegevens en bescheiden en de zorgplicht ten aanzien van bij of krachtens de wet aanwezig installaties. De hoofdstukken 2 tot en met 5 bevatten technische bouwvoorschriften die van toepassing zijn op het (ver)bouwen van bouwwerken en de technische staat van bestaande bouwwerken. Deze voorschriften zijn goeddeels afkomstig uit het Bouwbesluit 2003 en de bijbehorende Regeling Bouwbesluit Ook zijn nieuwe voorschriften opgenomen ten aanzien van het bouwen in risicozones en plasbrandaandachtsgebieden (afdeling 2.16). Hoofdstuk 6 bevat voorschriften over installaties. Die voorschriften zijn grotendeels afkomstig uit het Bouwbesluit 2003 en het Besluit brandveilig gebruik bouwwerken. Afdeling 6.12 bevat nieuwe voorschriften over het veilig kunnen verrichten van onderhoud aan gebouwen. In hoofdstuk 7 zijn voorschriften over het gebruik van bouwwerken, open erven en terreinen opgenomen. Voor zover zij het brandvei- Hoofdstuk 9 - Brandveiligheid 159

17 Vluchtrouteaanduiding Vluchtwegen Vluchtwegen moeten ervoor zorgen dat werknemers, bezoekers, stagiaires en andere aa schikbare vluchtwegen en nooduitgangen in gebouwen Vluchtrouteaanduiding Vluchtrouteaanduiding is bedoeld om de gebruiker van een gebouw duidelijkheid te geven over het verloop van vluchtroutes, zodat ook personen die niet of minder bekend zijn met een specifieke vluchtroute of zich door rook of duisternis niet meer kunnen oriënteren, voldoende snel een veilige plaats kunnen bereiken. Vluchtrouteaanduiding wordt geëist op basis van artikel 6.24 van het Bouwbesluit. De aanwezigheidseis geldt in beginsel voor alle soorten gebouwen met uitzondering van gebouwen met een lichte industriefunctie. Een vluchtrouteaanduiding beperkt zich in principe tot de verkeersruimten en ruimten waarin grote aantallen personen aanwezig zijn. In iedere ruimte waardoor een verkeersroute voert, en in iedere ruimte die bedoeld is voor meer dan 50 personen geldt dat een vluchtrouteaanduiding aanwezig moet zijn. De vluchtrouteaanduiding moet voldoen aan de NEN 6068, en moet op een adequate wijze worden gecontroleerd in onderhouden (zorgplicht art Bouwbesluit). Nooduitgang Kenmerken van een nooduitgang Eisen aan deuren in vluchtroutes van bouwwerken hebben tot doel te waarborgen dat deuren in vluchtroutes het vluchten van brand zo min mogelijk hinderen (art Bouwbesluit). Dit betekent dat als er mensen in het gebouw zijn, deuren die bij het vluchten een rol spelen niet op slot mogen zijn. Een deur op een vluchtroute mag niet tegen de vluchtrichting indraaien wanneer er meer dan 37 personen (voor bestaande bouw 60 personen) daarop zijn aangewezen. Voor het aantal, de plaats en de afmetingen van de beschikbare vluchtwegen en nooduitgangen, geeft het Bouwbesluit (art. 6.25) voorschriften. Aan deuren waarop bij het vluchten meer dan 100 personen zijn aangewezen en aan deuren in ruimten bestemd voor meer dan 100 Hoofdstuk 9 - Brandveiligheid 177

18 10 Externe Hulpverlening externe hulpverleningsdiensten 10.1 Inleiding externe hulpverleningsdiensten Onder externe hulpverleningsdiensten verstaan we: Brandweer Brandweer: (volgens samenvatting uit de Brandweerwet) het beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar, het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en alles wat daarmee verband houdt het beperken en bestrijden van gevaar voor mens en dier bij ander ongevallen dan brand coördineren op momenten dat meerdere diensten gelijktijdig moeten samenwerken. Ambulancedienst Ambulancedienst: (volgens samenvatting uit de wet Ambulance - vervoer) verlenen van eerste medische hulp bij ongevallen vervoer van gewonden naar ziekenhuis of medisch centrum. Politie Politie: (volgens samenvatting uit de Politiewet) opsporen en vaststellen / vastleggen van strafbare feiten handhaven van de rechtsorde; verlenen van hulp samenwerken met andere diensten (bijvoorbeeld EOD). Externe diensten kunnen gealarmeerd worden via het openbare (Europees) alarmnummer Bij (grotere) bedrijven wordt vaak gebruik gemaakt van directe telefoonlijnen. Hoofdstuk 10 - Externe Hulpverlening 185

19 soms een fikse puzzel zijn. Zeker als de calamiteit buiten werktijd optreedt en de hulpverleners op eigen inzicht en kennis moeten varen. Op zo n moment is relevante informatie van uitermate groot belang voor de operationeel leidinggevende om een goede inzet te kunnen verrichten Bereikbaarheidskaarten in het veiligheidsperspectief Doel van de Bereikbaarheidskaart Voor een bereikbaarheidskaart geldt dat deze vooral duidelijk en beknopt moet zijn. Het is een belangrijk hulpmiddel voor de bevelvoerder die het eerst ter plaatse is en moet gegevens bevatten die voor de eerste minuten belangrijk zijn. De hardcopy s van de kaart zijn opgeslagen in een map en zijn op de tankautospuiten voorhanden. Het streven is dat de alarmcentrale naast de adresgegevens van een object ook het bereikbaarheidskaartnummer noemt. Als er van het betreffende object ook een aanvalsplan beschikbaar is, dan wordt dat op de bereikbaarheidskaart vermeld Soorten risico s De hulpverleningdiensten hebben te maken met drie soorten risico s: 1. structurele risico s die doorlopend aanwezig zijn en zijn vastgelegd in ruimtelijke plannen en vergunningen; 2. nieuwe structurele risico s die ontstaan door ruimtelijke wijzigingen of wijzigingen van vergunningen; 3. incidentele risico s die zich bij gelegenheid voordoen (evenementen enzovoort) Vergunningen Een vergunningsaanvraag bevat veel belangrijke informatie. In het aanvraagformulier staat bijvoorbeeld het aantal personen genoemd die overdag en s avonds aanwezig zijn en de hoeveelheid en soorten gevaarlijke stoffen. Op de bijbehorende tekening van de inrich- 212 Bedrijfshulpverlening voor leidinggevenden

20