financieel jaarverslag 2011 Een toekomstbestendige Nierstichting

Transcriptie

1 financieel jaarverslag 2011 Een toekomstbestendige Nierstichting

2 Nierstichting Nederland De Nierstichting zet zich in voor een toekomst met zo weinig mogelijk nierziekten én een betere toekomst voor nierpatiënten. Zo zet zij alles op alles om te bereiken dat nierfunctieverlies eerder wordt opgespoord en behandeld. Ook financiert de Nierstichting wetenschappelijk onderzoek om meer te weten te komen over het ontstaan en de behandeling van nierziekten. Kennis die ons in staat stelt betere en innovatieve behandelmethoden te ontwikkelen en zo de kwaliteit van leven en overlevingskansen van nierpatiënten te verbeteren. Bovendien blijven we werken aan mogelijkheden om de wachttijd voor een donornier te verkorten. Ook biedt de Nierstichting financiële en sociale ondersteuning aan nierpatiënten. En geven we patiënten nieuwe mogelijkheden om de regie te houden over hun ziekte en de behandeling. Zo geeft de Nierstichting toekomst!

3 Inhoudsopgave Inleiding Raad van Toezicht Bestuursverslag 3.1 Programma s en projecten Programma Preventie Reizen en Sociaal Beleid Programma Zelfmanagement Programma Donatie en Transplantatie Programma Dialyse op Maat Voorlichting nieren en nierziekten Programma Biomedisch Wetenschappelijk Onderzoek Overige activiteiten 3.2 Toekomstbestendige Nierstichting 3.3 Inkomsten versus bestedingen 3.4 Kengetallen 3.5 Interne organisatie 3.6 Steun vanuit de samenleving Verantwoordingsverklaring Jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten over 2011 Kasstroomoverzicht Grondslagen voor waardering en van resultaatbepaling Toelichting op de balans per 31 december Activa 8.2 Passiva Toelichting op de staat van baten en lasten over Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten overige 9.2 Lasten Besteed aan doelstellingen Werving baten Kosten beheer en administratie 9.3 Verschillenoverzicht Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland 1

4 Kostenverdeelstaat Financieel overzicht vijf jaar Controleverklaring Begroting 2012 Bijlagen Overzicht doelbestedingen 14.1 Thema Onderzoek 14.2 Thema Preventie 14.3 Thema Patiëntenzorg Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland

5 1 Inleiding Met trots presenteren wij u hierbij het Financieel Jaarverslag 2011 van Nierstichting Nederland. Hiermee biedt de Nierstichting een zo goed mogelijk inzicht in én leggen wij verantwoording af over onze inkomsten en bestedingen in Onder Raad van Toezicht (hoofdstuk 2) een korte terugblik van de Raad van Toezicht op de inzet van de Nierstichting in In het Bestuursverslag (hoofdstuk 3) blikt de algemeen directeur van de Nierstichting terug op relevante ontwikkelingen in Zo biedt hij u een overzicht van programma s en projecten die in 2011 tot stand kwamen. Hij schetst de noodzakelijke veranderingen die de Nierstichting doorvoert om een toekomstbestendige organisatie te blijven en de uitdaging voor U krijgt inzicht in de investeringen en de inkomsten die de Nierstichting in 2011 door de inzet van verschillende middelen realiseerde. Tot slot leest u meer over het beleid dat betrekking heeft op de bedrijfsvoering van de Nierstichting: het personeelsbeleid, het vrijwilligersbeleid, de samenwerking met de OR, het kwaliteitsbeleid, het IT-beleid en het financieel en beleggingsbeleid. In de Verantwoordingsverklaring (hoofdstuk 4) legt de Nierstichting verantwoording af over de wijze waarop zij toezichthouden en besturen heeft ingericht, de effectiviteit en doelmatigheid van haar bestedingen waarborgt en streeft naar een optimale relatie met belanghebbenden. De cijfers in de Jaarrekening 2011 (hoofdstuk 5 t/m 11) hebben betrekking op de balans én de staat van baten en lasten van de Nierstichting. In dit Financieel Jaarverslag treft u het kasstroomoverzicht en de grondslagen voor waardering en van resultaatbepaling aan. Na een toelichting op de balans per 31 december 2011 volgen een toelichting op de staat van baten en lasten over 2011 en de kostenverdeelstaat. En tonen wij u het financieel overzicht van de afgelopen vijf jaar. In hoofdstuk 12 is de controleverklaring opgenomen en in hoofdstuk 13 de begroting van Tenslotte vindt u in de bijlage een overzicht van doelbestedingen op de thema s Onderzoek, Preventie en Patiëntenzorg. Wij hopen dat dit Financieel Jaarverslag u een helder beeld geeft van onze inkomsten en bestedingen én de bereikte resultaten in Voor een meer inhoudelijke toelichting op programma s, activiteiten en projecten verwijzen we u graag naar ons uitgebreide online jaarverslag 2011 op Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland 3

6 4 Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland

7 2 Raad van Toezicht De Raad van Toezicht houdt toezicht op gevoerd beleid en de algemene gang van zaken. Hiertoe hebben wij in 2011 zes keer vergaderd met de algemeen directeur en de adjunct-directeur. De Raad van Toezicht ondersteunt de in 2011 in gang gezette veranderingen die bijdragen aan het meer toekomstbestendig maken van de Nierstichting. Een belangrijk traject, waar de Raad van Toezicht door de directie actief bij is betrokken. Tijdens het regulier overleg met de Ondernemingsraad is hieraan uitgebreid aandacht besteed. De Raad van Toezicht ziet de ingezette koers als een professionele en tijdig genomen stap om voorop te kunnen blijven lopen en de positie van de Nierstichting als derde gezondheidsfonds van Nederland ook in de toekomst te kunnen waarborgen. Door de inzet van de bestemmingsreserves was er in miljoen euro extra beschikbaar voor de besteding aan doelen, bovenop de reguliere begroting. De Raad van Toezicht waardeert de wijze waarop het de Nierstichting is gelukt om hiervoor geschikte en kwalitatief goede projecten te vinden. Hiermee zet de Nierstichting opnieuw belangrijke stappen om de kwaliteit van leven van nierpatiënten zichtbaar te verbeteren, nu en in de toekomst. De Raad van Toezicht heeft zoals gebruikelijk een zelfevaluatie uitgevoerd en beleid aangepast waar nodig en/of gewenst. De remuneratiecommissie van de Raad van Toezicht heeft het functioneren van de directie beoordeeld met behulp van een zogenaamde 360 benadering en daarvan verslag gedaan in de Raad van Toezicht. Na de geslaagde reorganisatie en met de grote inzet van alle medewerkers en vrijwilligers ziet de Raad van Toezicht de toekomst van de Nierstichting met vertrouwen tegemoet. Bussum, april 2012 Willem Geerlings Voorzitter Raad van Bestuur Nierstichting Nederland Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland 5

8 6 Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland

9 3 Bestuursverslag In dit hoofdstuk leest u een terugblik op de relevante ontwikkelingen voor de Nierstichting in PROGRAMMA S EN PROJECTEN In 2011 was de afdeling Zorg & Innovatie (Z&I) zeer succesvol in het realiseren van de voorgenomen projecten en activiteiten. De Nierstichting is blij dat het is gelukt om goede kwalitatieve projecten te vinden voor besteding van de bestemmingsreserves die bovenop de reguliere begroting beschikbaar was. Naast de begrote projecten honoreerde Z&I een aantal nieuwe door het veld aangevraagde projecten. Een gewenste ontwikkeling: de Nierstichting wil meer vraaggestuurd werken en meer ingaan op signalen en initiatieven van patiënten(organisaties) en professionals uit de praktijk. Tegelijkertijd neemt Z&I meer regie en anticipeert de afdeling op actuele trends en ontwikkelingen. Beide richtingen versterkten elkaar. Hiermee zette de Nierstichting opnieuw belangrijke stappen om de kwaliteit van leven van nierpatiënten zichtbaar te verbeteren. Zowel door te investeren in het realiseren van langetermijnresultaten, als in kortetermijnverbeteringen voor nierpatiënten die dagelijks worden geconfronteerd met hun nierziekte. Samenwerking en taken WR In 2011 zette de Nierstichting de omslag naar een meer flexibele structuur voor signalering en draagvlak verder in gang. Deze draagt bij aan sterkere samenwerking met externe partners, waaronder de Nierpatiënten Vereniging Nederland (NVN), lokale patiëntenorganisaties, het Hans Mak Instituut (HMI), beroepsorganisaties, onderzoekers, kennisinstituten en zorgverzekeraars. Ook verkende de Nierstichting de rol en taken van de Wetenschappelijke Raad (WR) nader. Vanaf 2012 beoordeelt en weegt de WR naast biomedisch wetenschappelijk onderzoek ook sociaalwetenschappelijk onderzoek op basis van een aangepaste procedure Programma Preventie In het programma Preventie staat integrale zorg voor chronische nierschade centraal. Hiervoor is een goede samenwerking tussen de eerstelijnsgezondheidszorg (huisartsen) en de tweedelijnsgezondheidszorg (nefrologen) cruciaal. In 2011 startte het Doelgroeponderzoek Chronische Nierschade dat in de regio Eindhoven in kaart brengt welke zorgverleners patiënten met chronische nierschade behandelen. In 2012 wordt verder onderzocht op welke wijze regio s transmurale samenwerking verder kunnen stimuleren. De ontwikkeling van een toolkit waarmee huisartsen, praktijkondersteuners en apothekers in samenwerking met internisten en nefrologen de preventieve nierzorg (beter) kunnen organiseren, is hiervan een mogelijk onderdeel. Een tweede project inventariseert in hoeverre de Landelijke Transmurale Afspraak Chronische Nierschade (LTA CNS) uit 2009 regionaal is geïmplementeerd in Innovatieve vormen van samenwerking Naast de evaluatie van de huidige zorg voor mensen met chronische nierschade ondersteunt de Nierstichting ook innovatieve vormen van samenwerking tussen de eerstelijns en tweedelijns gezondheidszorg. Een voorbeeld is Telenefrologie, waarbij de huisarts zijn patiënten door een webbased consultatie van de nefroloog zelf optimaal kan behandelen of juist op tijd kan doorverwijzen naar de nefroloog. Leefstijl en nierfunctie achteruitgang In 2011 startte een project op basis van de gegevens van het Doetinchem Cohort om meer inzicht te krijgen in leefstijlfactoren die het risico op nierfunctieachteruitgang verhogen. In dit onderzoek kijkt men met name naar voeding, lichamelijke activiteit en roken. PreventieConsult Na de publicatie van de NHG-Standaard PreventieConsult (PC) en de ontwikkeling van de Risicotest ( en Leefstijltest ( realiseerde de Nierstichting mede de kaders voor een wetenschappelijk onderbouwde en in de eerstelijnszorg verankerde vroegtijdige opsporing en preventie. De Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland 7

10 Nierstichting, Hartstichting en het Diabetes Fonds werken nog steeds samen en blijven zich inzetten voor vroegtijdige opsporing en preventie, echter niet meer binnen de kaders van het programma LekkerLangLeven en/of gezamenlijk onderzoeksbudget. Nierschade door hoge bloeddruk Het World Kidney Day 2011 thema Protect your kidneys, save your heart was aanleiding voor de Nierstichting om bij het publiek en professionals op een opvallende manier aandacht te vragen voor de preventie van nierschade door hoge bloeddruk. Onder meer met de informatiefolder Hoge bloeddruk? Voorkom nierschade over hoe een juiste behandeling en een gezonde leefstijl verdere achteruitgang van de nieren kan voorkomen of vertragen Reizen en Sociaal Beleid Veel inspanningen van de Nierstichting richten zich op het verbeteren van de kwaliteit van leven van nierpatiënten. Dit levert op korte termijn zichtbare resultaten op voor nierpatiënten. Zo zijn bijvoorbeeld Reizen en de financiële ondersteuning vanuit Sociaal Beleid voor nierpatiënten al jarenlang concrete en gewaardeerde vormen van individuele steun. Programma Zelfmanagement In het succesvolle programma Zelfmanagement staat het nemen van een regierol door de patiënt centraal. De Nierstichting stimuleert zelfmanagement omdat nierpatiënten aangeven dat op deze wijze de kwaliteit van leven en het ziekteverloop gunstig zijn te beïnvloeden. Onderzoekt ondersteunt dit. Handboek en begeleidende interventies Patiënten zijn in staat een zelfstandiger leven te leiden, mede met behulp van het handboek 'Leven met Chronische Nierschade. Handboek voor Preventie en Zelfzorg' van de Zweedse nierpatiënt Per Åke Zillén uit Een praktisch handboek van patiënt tot patiënt vol met tips, informatie en adviezen en een beschrijving van de symptomen en complicaties van een nierziekte. Het project STERK (Stimuleren Eigen Regie en Kwaliteit) en de lancering van medio 2011 zijn belangrijke begeleidende interventies bij de implementatie van het boek in de praktijk. Toolkit Zelfmanagement en internetportals Een Toolkit Zelfmanagement is in 2011 ontwikkeld voor lokale nierpatiëntenverenigingen en in 2012 ligt het accent op de inzet van internetportals en het daadwerkelijk implementeren van zelfmanagement bij patiënten en zorgverleners Programma Donatie en Transplantatie In 2011 is de Nierstichting doorgegaan op de ingeslagen weg om de kwantiteit en kwaliteit van het aantal niertransplantaties te verbeteren. De Nierstichting zette het belang van donatie bij leven definitief op de kaart. Donatie bij leven levert een substantiële bijdrage aan kortere wachttijden voor een donornier. De Nierstichting zet zich blijvend in op het gebied van donatie bij leven door: het actualiseren, vernieuwen en verbreden van voorlichting; het realiseren van een grotere bekendheid over het onderwerp donatie bij leven; en het onderzoeken van innovaties voor levende donatie bij zeer jonge patiëntjes. Postmortale donatie is en blijft belangrijk en de Nierstichting focuste zich in 2011 op het op vernieuwende wijze verder invullen van het aanspreken van niet-geregistreerden. Gericht op en aansluitend bij de beleving van deze doelgroep. Programma Dialyse op Maat De aandacht voor Dialyse op Maat nam aanzienlijk toe, mede door ontwikkelingen in het nefrologieveld en de inspanningen van de Nierstichting. Het doel van het programma is bevorderen dat patiënten die zijn aangewezen 8 Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland

11 op dialyse die vorm van dialyse kiezen, die het beste past bij hun persoonlijke situatie. De Verkenning kosten en kosteneffectiviteit van intensieve dialyse (vergelijking kosteneffectiviteit centrumhemodialyse en thuishemodialyse) is begin 2012 afgerond en biedt input voor vervolg. Medio 2011 startten twee onderzoeken: een vraaginventarisatie door NVN en een aanbodinventarisatie door HMI. Deze vormen samen een frictieanalyse vraag en aanbod. De resultaten worden in 2012 bekendgemaakt Voorlichting nieren en nierziekten Voorlichting over nieren en nierziekten aan publiek, nierpatiënten en hun omgeving blijft een kerntaak van de Nierstichting. Medio 2011 startte de Nierstichting met het ontwerpen van een nieuwe versie van het Zorgboek Nierfunctievervangende Behandeling. Inhoud en vorm worden aangepast naar een toekomstbestendige versie, waarmee jong en oud uit de voeten kan. Programma Biomedisch Wetenschappelijk Onderzoek Consortiaprogramma Via het Consortiaprogramma met subsidies ter waarde van 1,5 miljoen euro voor een periode van vier jaar voor een consortium stimuleert de Nierstichting samenwerking tussen toonaangevende onderzoeksinstituten. Essentieel is dat de consortia een brug bouwen tussen het laboratorium en de patiënt. Consortia kunnen door hun grootte veel ideeën en technieken verbinden en grote groepen patiënten bereiken. Binnen het Consortiaprogramma keurde de Nierstichting in 2011 twee consortiaprojecten goed. Het Dipak Consortium benadert de behandeling van cystenieren op een systematische en vernieuwende manier. Het Nigram Consortium onderzoekt het verband van hart- en vaatziekten bij nierpatiënten en het hormonale regelsysteem rond vitamine D. Hiervan werd de laatste jaren duidelijk dat het een belangrijke rol speelt. Innovatieprogramma Voor kortlopende, experimentele onderzoeksprojecten met hoge potentie blijkt het Innovatieprogramma heel succesvol. In 2011 kende de Nierstichting zelfs 14 Innovatie Grants toe. Onderwerpen variëren van toepassing van veelbelovende en nieuwe technologie, zoals snelle DNA-sequencing, tot nieuwe ideeën voor een betere behandeling. Kolff Carrière Stimuleringsprogramma Het Kolff Carrière Stimuleringsprogramma, dat persoonlijke beurzen toekent om onderzoektalent naar het nieronderzoek te trekken en te houden, heeft zich ontwikkeld tot een succesvolle steunpilaar van het Nederlands nieronderzoek. Ook in 2011 was het Kolff Carrière Stimuleringsprogramma succesvol met diverse toegekende beurzen. Deze toekenningen liepen uiteen van ondersteuning van onderzoek in het buitenland (Fellowships) tot Junior en Senior Postdoc Beurzen. Hiernaast stimuleerde het Kolff Programma ook in 2011 buitenlandstages en onderzoekstages van studenten. Programma Implanteerbare Kunstnier Binnen het programma Implanteerbare Kunstnier werd de Nierstichting partner van het topinstituut Netherlands Institute for Regenerative Medicine (NIRM). Binnen NIRM zijn, mede dankzij steun van de Nierstichting, acht onderzoeksprojecten gedefinieerd die zich richten op het ontrafelen van de regulatie van nierherstel en het onstaan van nierfibrose. Vanuit het programma Implanteerbare Kunstnier ondersteunt de Nierstichting onderzoeksprojecten in samenspraak met het topinstituut BioMedical Materials. Deze onderzoeksprojecten gericht op de biologische kunstnier en de gekweekte vaattoegang volgt zij nauwlettend. Draagbare kunstnier Voor het onderzoek naar de draagbare kunstnier binnen het Europese project NEPHRON+ is in 2011 opnieuw een patiëntenconsultatiebijeenkomst georganiseerd voor de ontwikkeling van een telemonitoring systeem voor de draagbare kunstnier. Ook is het opstellen van de gebruikerseisen afgerond. Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland 9

12 Er is in 2011 zeer voortvarend ingezet op de formele oprichting van een publiek-private samenwerking die gericht is op de ontwikkeling van een draagbare kunstnier. Deze samenwerking moet kennisdeling, borging van kennis en kunde en langetermijnfinanciering van dit onderzoek bevorderen. Ook keek de Nierstichting naar nieuwe subsidiemogelijkheden om andere technologische innovaties voor de dialyse te kunnen realiseren Overige activiteiten Life Science & Health Omdat de Nierstichting zich inzet voor de ontwikkeling van de Draagbare Kunstnier, is zij eind 2011 gevraagd zitting te nemen in de regiegroep Life Science & Health (LS&H). LS&H is een van de negen topsectoren die in het kader van het topsectorbeleid van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I) het innovatiebeleid voor deze sector uitwerkt. Een deel van de activiteiten op het gebied van de draagbare kunstnier en op het gebied van zelfmanagement worden binnen deze topsector ondergebracht, mits er een meerwaarde is voor de Nierstichting en daarmee voor de nierpatiënt. Meerwaarde kan zijn dat er door het onderbrengen van deze twee onderdelen in het topsectorenbeleid een multiplier kan worden gerealiseerd door financiële bijdragen van het bedrijfsleven en het ministerie van EL&I. SGF De Nierstichting is lid van de Samenwerkende GezondheidsFondsen (SGF) en heeft zitting in de verschillende commissies (Preventie, Wetenschappelijk Onderzoek, Kwaliteit van Leven en Kwaliteit van Zorg). Ook neemt de Nierstichting actief deel aan de diverse werkgroepen binnen de commissies. De SGF is van belang als het gaat om diens maatschappelijke positie en het vergroten van het netwerk van de Nierstichting; (strategische) samenwerking is van toegevoegde waarde voor het doel. Nederlandse Nefrologiedagen De Nierstichting heeft in 2011 voor de eerste keer grootschalig en succesvol geparticipeerd in de Nederlandse Nefrologiedagen (NND) met een grote stand, uitgebreide informatie en sprekers die een inhoudelijk bijdrage in het programma leverden. In 2012 is de Nierstichting opnieuw van de partij. 3.2 toekomstbestendige nierstichting In 2010 startte de Nierstichting een traject om de organisatie toekomstbestendiger te maken. De notitie Goed zijn, maar vooral ook goed blijven werd in februari 2011 aan het personeel gepresenteerd. Deze notitie bevat een organisatiebrede analyse die is uitgevoerd door drie externe adviseurs en dient als basis voor dit traject. De notitie beschrijft de noodzakelijke maatregelen om de Nierstichting voor te bereiden op de toekomst. Succesvol zijn én blijven De kernboodschap is dat vernieuwing, verandering en inspelen op nieuwe ontwikkelingen noodzakelijk zijn om als Nierstichting in de toekomst succesvol te zijn en blijven. Dit vergt: aanpassingen in de inrichting van de Nierstichting-organisatie; wijzigingen in de kwantitatieve en kwalitatieve personele bezetting; een meer vraaggerichte benadering van onze doelgroepen. Het uiteindelijk doel: de Nierstichting is en blijft een toekomstbestendige, professionele en succesvolle organisatie, die gericht en effectief haar fondsen besteedt aan onderzoek, innovatie, projecten en activiteiten om haar missie Een toekomst met zo weinig mogelijk nierziekten en een betere toekomst voor nierpatiënten te realiseren. Hoogste bestedingen ooit Voor wat betreft de bestedingen, heeft de Nierstichting een ambitieus beleid gevoerd. Door de inzet van de bestemmingsreserves was er 3 miljoen euro beschikbaar bovenop de reguliere begroting. Zo n groot extra 10 Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland

13 bedrag verantwoord besteden is geen sinecure. De afdeling Zorg & Innovatie is er in geslaagd om een ruim, kwalitatief, aanvullend en nuttig aanbod van projecten en activiteiten te genereren was daarmee voor de Nierstichting het jaar met de hoogste bestedingen ooit. In totaal is ruim 17 miljoen euro besteed aan onderzoek, innovatie, projecten en activiteiten die bijdragen aan de missie van de Nierstichting. Daarnaast is de continuïteitsreserve afgebouwd tot één maal de kosten van de werkorganisatie. De commissie Herkströter geeft aan dat deze kosten niet meer mogen bedragen dan maximaal 1,5 keer dan de kosten van de werkorganisatie. Ruim onder CBF-norm Het bestedingspercentage, de verhouding tussen bestedingen en totale inkomsten, was in 2011 met 88,5 % eveneens het hoogste ooit. De totale inkomsten kwamen in 2011 lager uit dan begroot. Onder meer door lagere inkomsten uit de collecte, evenementen en beleggingen. De aanhoudende economische crisis is de voornaamste verklaring hiervoor. De wervingskosten waren echter eveneens lager dan begroot, zodat het CBF-percentage hierdoor met 20% ruim onder de CBF-norm van 25% bleef. De kosten van beheer en administratie kwamen hoger uit dan begroot, door de extra gemaakte kosten voor de herinrichting van de organisatie. Uitdaging 2012 De organisatorische en personele wijzigingen op basis van de notitie Goed zijn, maar vooral ook goed blijven! kregen in 2011 hun beslag: een aantal afdelingen is samengevoegd; een aantal functies is vervallen; nieuwe medewerkers zijn aangetrokken. Hiermee kreeg de nieuwe toekomstbestendige Nierstichting in structurele zin vorm. De uitdaging voor 2012 is om met deze nieuwe samenstelling en vormgeving van de organisatie de aandacht naar buiten te richten. En concreet invulling te geven aan een meer kwalitatieve inhoudelijke focus en hiermee de transitie van een aanbod- naar een meer vraaggerichte benadering te realiseren! 3.3 INKOMSTEN VERSUS BESTEDINGEN De Nierstichting realiseerde in 2011 met relatief lage investeringen 19,3 miljoen euro aan inkomsten. Dit is ongeveer euro minder dan begroot. Hiermee is een CBF-percentage van 20 procent gerealiseerd. Van de 19,3 miljoen euro inkomsten is 17,4 miljoen afkomstig uit eigen fondsenwerving. De overige 2 miljoen euro zijn opbrengsten uit andere inkomstenstromen, zoals bijdragen van loterijen en resultaten van beleggingen. De kosten van werving waren euro lager dan begroot en ongeveer gelijk aan Dit is vooral gerealiseerd door substantiële besparingen op de inkoop van een aantal ondersteunende fondsenwervende activiteiten. De Nierstichting verwacht dit in 2012 door te zetten. Inkomsten op peil Ondanks het nog steeds onzekere economische klimaat lijkt het er op dat de trouwe achterban van donateurs de Nierstichting onverminderd blijft steunen. Hierdoor slaagden wij erin onze inkomsten op peil te houden. Zo kwamen de inkomsten uit direct marketing in 2011 wederom boven de 7 miljoen euro: bijna euro meer dan verwacht. De opbrengst van de Nationale Collecteweek was met 4,3 miljoen euro weliswaar 0,8% lager dan vorig jaar, maar overtrof de bijgestelde verwachtingen. De belangrijkste oorzaak voor de afname is de lagere inkomsten per collectant: het publiek gaf minder dan vorig jaar. De inkomsten uit nalatenschappen waren voor 2011 hoger dan begroot (5,5 miljoen in plaats van 5,2 miljoen euro). De VriendenLoterij, de Krasloterij en de Lotto resulteerden opnieuw in een positieve bijdrage uit de opbrengst uit loterijen. De VriendenLoterij was goed voor een totaalbedrag van ruim euro en van de Lotto ontvingen wij een bedrag van bijna euro en van de Krasloterij ruim euro. De Nierstichting is de loterijen erg dankbaar voor deze waardevolle bijdragen. Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland 11

14 3.4 KENGETALLEN CBF Kostenpercentage eigen Fondsenwerving Norm CBF Norm NSN Begroting 2011 Realisatie 2011 Realisatie 2010 Totale baten fondsenwerving/kosten fondsenwerving 25,0 % 22,0 % 23,8 % 20,0 % 19,6 % In 2011 zijn, in tegenstelling tot oorspronkelijke plannen, de fondsenwervende activiteiten behoudend uitgevoerd en waren de kosten lager dan begroot. Desondanks zijn de baten ongeveer gelijk gebleven aan de begroting en is het CBF-percentage uiteindelijk lager dan begroot én lager dan de norm. Bestedingspercentage Norm NSN 3-jaar gemiddelde Begroting 2011 Totale Bestedingen doelstelling/ Totale Lasten 75,0 % (over 3 jaar) Realisatie 2011 Realisatie ,4% 76,1 % 76,6 % 75,0 % Totale Bestedingen doelstelling/ Totale Baten 77,0 % (over 3 jaar) 77,3% 90,0 % 88,5 % 76,9 % 2011 is het jaar van het hoogste bestedingspercentage ooit. Dit is het gevolg van een fors hogere netto besteding aan de doelstelling (conform begroting) in vergelijking met vorig jaar. Deze hogere besteding was mogelijk door het inzetten van bestemmingsreserves. Kostenpercentage beheer & administratie Norm NSN Begroting 2011 Realisatie 2011 Realisatie 2010 Kosten beheer en administratie/totale lasten 6,5% 5,9% 7,8% 8,2% De kosten van beheer en administratie zijn die kosten die de organisatie maakt in het kader van de (interne) beheersing en administratievoering en die niet worden toegerekend aan de doelstelling of de werving baten. Het kostenpercentage van beheer en administratie was in 2011 hoger dan begroot. Er was onvoldoende rekening gehouden met kosten als gevolg van de herinrichting, waaronder: voorzieningen voor het afvloeien van personeel; de kosten voor werven van nieuw personeel; de loonkosten voor nieuw personeel. Exclusief deze voorzieningen zou het percentage ongeveer 6,8% bedragen. Als gevolg van de herinrichting van de organisatie wijzigt de Nierstichting per 2012 de kostentoerekening. 3.5 INTERNE ORGANISATIE Personeelsbeleid 2010 was de opmaat naar een nieuwe Nierstichting die in 2011 zijn beslag kreeg. Er vond een herinrichting van de organisatie plaats door de voormalige secties Communicatie & PR en Marketing & Fondsenwerving samen te voegen tot een afdeling Marketing & Communicatie en de voormalige afdelingen Bedrijfsbureau en FINAD samen te voegen tot de afdeling Ondersteuning. De voormalige sectie Inhoudelijk Beleid is omgevormd tot de afdeling Zorg & Innovatie. De organisatie is door deze herinrichting platter geworden, het Managementteam verkleind en het aantal leidinggevende posities verminderd. Er is geïnvesteerd in het aantrekken van nieuwe medewerkers die marketing-, bedrijfsvoerings-, public affairsen inhoudelijke kennis bezitten die de Nierstichting nodig heeft om de kanteling te kunnen maken van een aanbodgerichte naar een vraaggerichte organisatie. Van een aantal medewerkers is ten gevolge van de nieuwe koers afscheid genomen. Door het aantrekken van een groep sterke professionals is de eigen slagkracht vergroot en 12 Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland

15 is de organisatie minder afhankelijk van externen. Het aantal FTE is door deze investering ten opzichte van december 2010 met 2,9 FTE gestegen naar 46,4 FTE. Door deze investering in nieuwe medewerkers zijn in 2011 de kosten voor externen al aantoonbaar gedaald. Per saldo stijgen hierdoor de middelen om te besteden aan de doelen. Naast de hierboven beschreven herinrichting van de organisatie zijn de emolumenten gelijkgetrokken en versoberd. Ook introduceerde de Nierstichting een nieuwe beperkende regeling voor het vergoeden van de kosten voor het gebruik van de mobiele telefoon en voor thuiswerken. In 2011 besteedde de Nierstichting expliciet aandacht aan het verzuimbeleid. Het verzuimpercentage bedroeg over %, hetgeen gelijk is aan het landelijk gemiddelde dat de Nierstichting in 2011 als norm hanteerde. Dit ondanks een aantal gevallen van langdurige afwezigheid. Voor 2012 is als doel gesteld om het verzuim verder omlaag te brengen. Begin 2011 startte de Nierstichting in samenwerking met de AWVN met het opstellen van nieuwe functie- en competentieprofielen. De samenwerking leidde niet tot het gewenste resultaat en het project is stopgezet. Eind 2011 is een nieuw project gestart. Dit keer onder begeleiding van de Haygroup. Vrijwilligersbeleid De collecte met de inzet van ruim vrijwilligers draagt jaarlijks voor circa 24% bij aan de totale inkomsten uit eigen fondsenwerving en is hiermee van strategisch belang voor de Nierstichting. Niet alleen om de inkomsten, ook door het directe contact met het publiek. De Nierstichting koestert de relatie met alle collectecoördinatoren en collectanten dan ook zeer. Ook zijn veel vrijwilligers betrokken bij de organisatie van de diverse landelijke en regionale evenementen. We zien dat er steeds meer mensen in actie komen voor de Nierstichting, bijvoorbeeld door het leveren van een gesponsorde sportieve prestatie. Ook bij het realiseren van onze inhoudelijke doelstellingen spelen vrijwilligers een belangrijke rol: de leden van adviesraden, begeleiders tijdens reizen en bijvoorbeeld referenten. De inzet van al deze vrijwilligers is van onschatbare waarde voor de Nierstichting. De Nierstichting, ooit ontstaan als een vrijwilligersorganisatie, is in de loop der jaren uitgegroeid tot een professionele organisatie waarbinnen vrijwilligers aanvullende taken verrichten. Het werken met vrijwilligers is voor de Nierstichting niet uitsluitend gebaseerd op traditie, maar een heel bewuste keuze. Deze vrijwilligers maken de maatschappelijke betrokkenheid van burgers in Nederland bij de doelstellingen en activiteiten van de Nierstichting zichtbaar in het land. De markt voor vrijwilligerswerk verandert echter en vraagt om een nieuwe kijk op de rol en inzet van vrijwilligers. Op basis van deze ontwikkelingen herziet de Nierstichting haar vrijwilligersbeleid en past dit in 2012 aan. Samenwerking met de OR De activiteiten van de Ondernemingsraad (OR) stonden in 2011 vooral in het teken van de herstructurering van de Nierstichting en de herziening van het arbeidsreglement. Bij de herstructurering heeft de OR zich na raadpleging van de achterban akkoord verklaard met de plannen van de directie. Enkele aanbevelingen die de OR deed, zijn ook door de directie overgenomen. Dit heeft er toe geleid dat er een eenduidige procedure tot stand is gekomen voor de werving van nieuwe medewerkers. Een draagvlakgesprek en voor de leidinggevende functies ook een assessment is onderdeel geworden van de selectieprocedure. Tevens drong de OR er in 2011 op aan om de cultuurverschillen binnen de organisatie inzichtelijk en bespreekbaar te maken. In december is met een gezamenlijke cultuurdag hiertoe een eerste belangrijke stap gezet. Bij de herziening van het arbeidsreglement heeft de OR vooral gestreefd naar eerlijke en uitlegbare onkostenvergoedingen voor medewerkers. Dit heeft geleid tot aangepaste vergoedingen voor het gebruik van mobiele telefonie. De herziening van het arbeidsreglement is nog niet afgerond. In 2012 wordt het mobiliteitsbeleid verder aangescherpt. Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland 13

16 Kwaliteitsbeleid Al in 2001 haalde de Nierstichting als eerste gezondheidsfonds het ISO 9001 certificaat. In 2010 koos de Nierstichting voor de CIIO maatstaf die meer is toegesneden op dienstverlening en minder op productieprocessen. Naar aanleiding van deze overstap zijn alle kwaliteitsprocedures opnieuw beschreven en kende het CIIO in 2010 het eerste CIIO certificaat toe. In oktober 2011 voerde het CIIO voor de tweede maal een audit uit. Het CIIO concludeerde hieruit dat het kwaliteitssysteem van de Nierstichting is verbeterd ten opzichte van Ook zijn de in 2010 gemaakte kanttekeningen met betrekking tot de opvolging van verbetermaatregelen en de financiële Management Rapportage opgeheven. Gesignaleerde verbeterpunten die de Nierstichting moet doorvoeren zijn: het aanpassen van procedures als gevolg van de doorgevoerde organisatieveranderingen; het aanscherpen van het beleid ten aanzien van de ICT infrastructuur en privacy gevoelige data; het doorvoeren van een verbeterslag in de monitoring en evaluatie van reguliere activiteiten, projecten en programma s op basis van heldere KPI s. IT-beleid De Nierstichting is in 2010 gestart met de professionalisering van de ICT door de servers en het beheer daarvan uit te besteden aan Delorentz & Partners (DLP). In 2011 is vervolgens ook het werkplekbeheer uitbesteed. Eind 2011 zijn alle computers (laptop s en pc s) die niet voldeden aan de hedendaagse eisen vervangen door één type laptop of pc met één image voor alle gebruikers. Ook nam DLP de eerstelijns-support voor eindgebruikers volledig over. De Nierstichting zet ook sterk in op één centraal relatiebeheersysteem (Manyware van i-funds) dat gebruikt kan worden door medewerkers én collecte-coördinatoren voor de registratie van gegevens van donateurs, vrijwilligers, professionals, dienstverleners, etc. Financieel beleid In 2011 trof de organisatie diverse maatregelen om de uitgaven te minimaliseren, waaronder een nieuwe vergoedingsregeling voor het gebruik van de mobiele telefoon en het gelijktrekken van de emolumenten. De financiële managementrapportage (MARAP) leverde hieraan een belangrijke bijdrage. Deze rapportage is in 2011 in overleg met de Raad van Toezicht verder uitgebreid. Deze focus op transparantie in en beheersing van uitgaven krijgt in 2012 opnieuw veel aandacht. In 2011 startte de Nierstichting een keuzetraject voor de samenwerking met banken, waarbij onderscheid werd gemaakt tussen de beste bank voor het leveren van operationele bankdiensten (de verwerking van de mutaties GMU s, de betalingen, incasso s, I-Deal transacties, accepts/overboekingen en kosten voor informatie) en de beste bank voor vermogensbeheer. Om deze operationele diensten te beoordelen zijn deze afgezet tegen een aantal criteria: de kwaliteit van de geleverde dienst, de relatieve importantie ervan én het gehanteerde tarief. Deze beoordeling resulteerde in handhaving van de huidige verdeling van de diensten over 3 banken: GMU bij ING, collectestortingen bij Rabobank of ABN Amro en incasso en betaaldiensten bij ABN Amro. Voor het vermogensbeheer zijn zes vermogensbeheerders uitgenodigd om deel te nemen aan het selectietraject. De prestatie van deze vermogensbeheerders is beoordeeld op zes criteria: research, kostenstructuur, ervaring, rapportage, extra diensten, en om-niet-activiteiten. De conclusie van dit selectietraject was dat ABN AMRO Triodos Mees Pierson de vermogensbeheerder van de Nierstichting blijft. In verband met kostenbesparingen bracht de Nierstichting de verzekeringsportefeuille onder bij een nieuwe verzekeringsmakelaar. Beleggingsbeleid De Nierstichting is een professionele non-profit organisatie die onderzoeks- en patiëntenzorgprogramma s ondersteunt en financiert. Het betreft met name meerjarenprogramma s, volledig gefinancierd uit giften van particulieren en bedrijven. Om te zorgen dat de Nierstichting haar verplichtingen voor bijvoorbeeld onderzoek of andere meerjarenprogramma s kan nakomen ook als de inkomsten tegenvallen zijn financiële reserves noodzakelijk. 14 Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland

17 De Nierstichting belegt een deel van haar vermogen volgens de Richtlijn Reserves Goede Doelen van de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI). De Nierstichting voert een risicomijdend én duurzaam beleggingsbeleid, waarbij grotendeels in ter beurze genoteerde obligaties van Europese overheden en financiële instellingen wordt belegd. De belegging van haar reserves besteedt de Nierstichting met een mandaat vermogensbeheer uit aan een vermogensbeheerder. Het mandaat is vastgelegd in een beleggingsstatuut dat algemene, uitsluitings- en voorkeurscriteria bevat die de Nierstichting toepast bij de samenstelling en beoordeling van de beleggingsportefeuille. Na een uitgebreide marktoriëntatie sloot de Nierstichting in 2011 een overeenkomst met ABN AMRO Triodos Mees Pierson voor het duurzaam beleggen van beschikbaar vermogen. In 2011 is het beleggingsstatuut van de Nierstichting (in concept) verder aangescherpt voor wat betreft duurzaamheid en missie-gerelateerd beleggen. De doelstelling van de Nierstichting is om met zo min mogelijk risico een zo gunstig mogelijk rendement te realiseren. Bij de samenstelling van de portefeuille worden fondsen of aandelen betrokken die bijdragen aan de inhoudelijke doelstellingen die de Nierstichting nastreeft, zoals bijvoorbeeld de ontwikkeling van de draagbare kunstnier. Bij duurzaam beleggen worden de gevolgen voor mens en milieu meegewogen bij het beleggingsbeleid. In overleg met de vermogensbeheerder is bewust geanticipeerd op bewegingen in de markt en is bewust afgeweken van de normen voor wat betreft obligaties, aandelen en deposito s, zodat het totaal rendement op vermogen positief was. Het vermogensbeheer van een tweetal nalatenschappen dat niet is overgedragen aan VFI Nalatenschappen wordt verzorgd door Theodoor Gillissen. Ook voor dit vermogen is het beleid zo duurzaam mogelijk, hetgeen in 2012 in een aangepast beleggingsstatuut wordt vastgesteld. Een van de speerpunten voor 2012 is invulling geven aan missie-gerelateerd beleggen. Naast duurzaamheid, wat veelal resulteert in terughoudendheid in beleggingsbeleid, vindt de Nierstichting het belangrijk om proactief te investeren in fondsen die gerelateerd zijn aan haar inhoudelijke doelstellingen of programma-activiteiten. 3.6 STEUN VANUIT DE SAMENLEVING De Nierstichting beseft ten volle dat zij haar werk niet alleen kan doen. Doordat wij geen overheidssteun ontvangen, is de Nierstichting voor haar activiteiten afhankelijk van giften en donaties van particulieren en bedrijven. Om onze missie te realiseren, is steun zowel financieel als niet-financieel vanuit de samenleving onontbeerlijk. Alle mensen die betrokken zijn bij het werk van de Nierstichting leveren een waardevolle bijdrage aan het realiseren van onze doelstellingen. De Nierstichting blijft dan ook investeren in eigentijdse, transparante en hoogwaardige communicatiemiddelen. Met als ambitie onze doelstellingen helder voor het voetlicht te brengen en verantwoording af te leggen over onze werkwijze, bestedingen en resultaten. Bewustwording Een nierziekte heeft ingrijpende gevolgen voor het dagelijkse leven van nierpatiënten en hun naaste omgeving. Door vroege opsporing van nierschade en tijdige behandeling kan ernstiger schade voorkomen worden. Dit thema speelde ook in 2011 in vrijwel alle communicatie uitingen een belangrijke rol. Hiermee willen we bewustzijn stimuleren over de betekenis die een nierziekte heeft in het leven van nierpatiënten. Ook wil de Nierstichting mensen in hoge risico categorieën, waaronder mensen met hoge bloeddruk, bewustmaken van de relatie tussen hoge bloeddruk en nierschade. Zo lanceerde de Nierstichting tijdens de Nationale Collecteweek van 2011 de campagne Hoge bloeddruk? Voorkom nierschade. Het inhoudelijk doel was om iedereen met hoge bloeddruk bewust te maken van het belang van jaarlijkse controle van de nierfunctie. Want als nierschade vroeg wordt ontdekt, is het vaak mogelijk dialyse uit te stellen of zelfs te voorkomen. De campagne is zeer positief ontvangen en heeft geleid tot een verhoogd begrip van deze correlatie. De campagnesite werd in twee weken door unieke bezoekers bezocht, met een gemiddelde paginabereik van 5 pagina s per bezoek. Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland 15

18 Ambassadeurs Nederlandse topsporters zoals schaatster Ireen Wüst en zwemmer Joeri Verlinden leveren als ambassadeur een belangrijke bijdrage aan het werk van de Nierstichting. Dit doen zij door met hun bekendheid en via hun grote netwerk aandacht te vragen voor het lot van nierpatiënten en het werk van de Nierstichting. In 2011 heeft Maarten Tjallingii lid van de Rabobank Wielerploeg zich als ambassadeur verbonden aan de Nierstichting. In deze hoedanigheid zet hij zich in voor de belangen van nierpatiënten. Tjallingii beschikt sinds zijn tweede jaar nog maar over één nier. Hij hoopt nierpatiënten te inspireren om te kijken wat zij ondanks hun nierziekte nog wél kunnen. Midden in de samenleving De Nierstichting is meer dan de organisatie die in Bussum is gevestigd. De Nierstichting is ook de grote groep vrijwilligers die ons ieder jaar belangeloos helpt invulling te geven aan onze missie. De Nierstichting is ook de grote groep donateurs die ons met regelmaat financieel steunt en het mogelijk maakt dat wij onze rol als onafhankelijke organisatie kunnen vervullen. Wij kunnen onze doelen alleen realiseren in nauwe samenwerking met anderen. Onze belangrijkste partner is de Nierpatiënten Vereniging Nederland met wie wij in hetzelfde pand zijn gevestigd. Ook de samenwerking met de lokale patiëntenverenigingen, het Hans Mak Instituut en de beroepsorganisaties in ons werkveld is cruciaal voor ons. En uiteraard de gezondheidsfondsen met wie wij binnen de Samenwerkende GezondheidsFondsen (SGF) samenwerken en de andere goede doelen binnen de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI). Alleen op deze manier kan de Nierstichting haar rol midden in de samenleving vervullen. Bussum, april 2012 Tom Oostrom Algemeen directeur Nierstichting Nederland 16 Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland

19 4 Verantwoordingsverklaring De Nierstichting onderschrijft de drie algemene principes van de Code Goed Bestuur in het Reglement CBF-Keur die sinds 1 juli 2008 van kracht zijn, te weten: 1. Toezicht houden, besturen en uitvoeren; 2. Optimale besteding van middelen; 3. Omgang met belanghebbenden. De Nierstichting streeft ernaar zo goed mogelijk invulling te geven aan de intenties die in deze drie principes zijn verwoord. Deze zijn van toepassing op de wijze waarop goede doelenorganisaties inhoud geven aan het interne toezicht, de effectiviteit en efficiency van bestedingen en de relatie met belangrijke stakeholders. Hieronder lichten we per principe toe hoe wij invulling en/of uitvoering geven aan de intenties van deze drie principes. 4.1 TOEZICHT HOUDEN, BESTUREN EN UITVOEREN Het principe Toezicht Houden, Besturen en Uitvoeren dwingt instellingen na te denken over de vraag of intern genoeg maatregelen zijn getroffen om te voorkomen dat beslissingen worden genomen die niet in het belang zijn van de organisatie. Zo staat de vraag centraal of de functie toezicht houden voldoende gescheiden is van de functies besturen en uitvoeren. Binnen de Nierstichting is sprake van een heldere scheiding van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. De Nierstichting is een professionele organisatie met een hoofdkantoor in Bussum waar ongeveer vijftig medewerkers in dienst zijn. Daarnaast heeft de Nierstichting een achterban van circa betrokken en enthousiaste vrijwilligers die ondersteuning bieden bij het realiseren van doelstellingen. Deze medewerkers en vrijwilligers worden aangestuurd door het managementteam van de Nierstichting. De dagelijkse leiding is in handen van de algemeen directeur, de statutair bestuurder van de Nierstichting. De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken. Raad van Toezicht Algemeen Directeur Managementteam Medewerkers/vrijwilligers Toezicht houden > Besturen > Beleid en aansturing > Uitvoering Raad van Toezicht De Raad van Toezicht vergadert zes keer per jaar met de algemeen directeur en de adjunct-directeur. Zij houdt toezicht op het gevoerde beleid en op de algemene gang van zaken. Ook staat de Raad van Toezicht de algemeen directeur en de adjunct-directeur terzijde met advies over beleidsvoornemens die andere zaken betreffen. De raad bestaat uit minimaal zeven en maximaal negen personen. In 2011 waren dat: naam functie discipline/ aangetreden aftreden termijn achtergrond Drs. W. Geerlings voorzitter gezondheidszorg oktober 2004 oktober 2012 tweede Mevrouw drs. M.R. van Dongen voorzitter bedrijfsleven augustus 2008 augustus 2012 eerste auditcommissie Drs. P.B.A. Dirks vice-voorzitter bedrijfsleven februari 2006 februari 2014 tweede Mevrouw mr. M.H.J. van den Horst gewoon lid advocatuur december 2006 december 2014 tweede J.B. Mulders lid audit bedrijfsleven juni 2007 juni 2015 tweede commissie M.J.F.M. Verhoeven gewoon lid marketing/ februari 2010 februari 2014 eerste bedrijfsleven Ir. B.F. Dessing gewoon lid gezondheidszorg/ bedrijfsleven februari 2010 februari 2014 eerste Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland 17

20 De leden van de Raad van Toezicht worden benoemd en ontslagen door de Raad van Toezicht. Bij de benoeming van leden speelt een evenwichtige spreiding van gewenste disciplines gezondheidszorg, marketing, bedrijfsleven, juridische zaken en financiën een belangrijke rol. De leden dienen te beschikken over algemene bestuurlijke kwaliteiten en affiniteit te hebben met de doelstellingen van de Nierstichting. Ook wordt er op toegezien dat geen sprake is van familie- of andere persoonlijke relaties met directieleden. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging, ze komen wel voor reiskostenvergoeding in aanmerking. De benoeming is voor een periode van maximaal vier jaar. Herbenoeming is eenmalig mogelijk voor een periode van maximaal vier jaar. Sinds 2008 heeft de Nierstichting ook een auditcommissie. In deze commissie hebben de algemeen directeur en twee leden van de Raad van Toezicht zitting. Deze commissie heeft tot taak de Raad van Toezicht te adviseren over het financiële beleid. De auditcommissie beoordeelt de jaarrekening, financiële beleidsvoorstellen, het beleggingsbeleid en het functioneren van interne systemen op het gebied van risicobeheersing en controle en bespreekt de jaarrekening met de accountant. De commissie vergadert vier keer per jaar en heeft tussentijds schriftelijk contact. De manager Ondersteuning en de medewerker Financiën worden regelmatig betrokken bij het overleg van de auditcommissie. De Raad van Toezicht benoemt de commissieleden voor een periode van vier jaar. Een inhoudelijke toelichting op de taken en verantwoordelijkheden van de Raad van Toezicht en de algemeen directeur van de Nierstichting is vastgelegd en bekrachtigd in de statuten van Nierstichting Nederland. Jaarlijks evalueert de Raad van Toezicht haar functioneren en het functioneren van de directie. Over 2011 heeft dit geresulteerd in een positieve evaluatie. Directie en managementteam De dagelijkse leiding is in handen van de algemeen (statutair) directeur. Dit betekent dat de Nierstichting een eenhoofdig bestuur heeft. De algemeen directeur is eindverantwoordelijk en legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht, die verantwoordelijk is voor de beoordeling van het functioneren, de vaststelling van het salaris en voor de benoeming c.q. het ontslag van de algemeen directeur. Samen met het managementteam stelt de directeur het beleid van de Nierstichting vast. Het managementteam vergadert twee keer per maand. Het managementteam van de Nierstichting bestaat uit: Drs. Tom Oostrom, algemeen directeur (statutair) Drs. Paulien Pleijter, adjunct-directeur en Manager Marketing & Communicatie (tot 1 juni 2011 Hoofd sectie Communicatie & PR) Mr. Lidy Vlaskamp, Manager Zorg & Innovatie Mr. Tom van Otterloo, hoofd sectie Marketing & Fondsenwerving (tot 1 juli 2011) Jan van Zijtveld, controller (tot 1 november 2011) Ir. Corina Bots, Manager Ondersteuning (vanaf 1 oktober 2011) Tom Oostrom is uit hoofde van zijn functie voorzitter van het bestuur van de Samenwerkende GezondheidsFondsen (SGF), bestuurslid van de Nederlandse Public Health Federatie (NPHF), lid van de European Kidney Health Association (EKHA), lid van de regiegroep voor de Life Science & Health Sector, lid van het bestuur van de Willem Kolff Stichting en lid van de Raad van Toezicht Kidneys for Kids (KIK). 4.2 OPTIMALE BESTEDING VAN MIDDELEN Het principe optimale besteding van de middelen gaat er van uit dat een organisatie zich inspant voor een effectieve en doelmatige realisering van haar doelstellingen, door middel van optimale besteding van de middelen. De Nierstichting besteedt haar middelen enerzijds aan uitgaven voor de doelstelling en anderzijds aan kosten voor de organisatie, zoals wervingskosten en beheer- en administratiekosten. 18 Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland

21 Uitgaven aan de doelstelling De Nierstichting werkt aan een toekomst met zo weinig mogelijk nierziekten en een betere toekomst voor nierpatiënten. In haar meerjarenstrategie heeft zij de belangrijkste speerpunten voor toekomstig beleid in kaart gebracht. Om haar inhoudelijke doelstellingen zo efficiënt mogelijk te verwezenlijken, toetst de Nierstichting deze aan de beleidsvoornemens die zij in haar programma s heeft vastgesteld. Deze programma s kenmerken zich door heldere probleem- en vraagstellingen, gerichte investeringen, helder geformuleerde prestaties en een projectmatige aanpak die de voorwaarden schept voor vernieuwing. Zodra een innovatie is ontwikkeld, trekt de Nierstichting zich terug en wordt deze in de praktijk geborgd. Een programma heeft in principe betrekking op een periode tussen vier en acht jaar, afhankelijk van de actualiteit en effectiviteit. Gedurende het jaar wordt de voortgang van het programma geëvalueerd en in het najaar worden nieuwe beleidsintenties vastgelegd in een jaarplan. Dit plan omvat concrete en meetbare doelen voor het desbetreffende jaar, evenals de projecten om deze doelstellingen te bereiken. Ook bevat een jaarplan een overzicht van budgetten en resultaten op project-, doelgroep- en activiteitenniveau. Daarnaast wordt de voortgang van lopende projecten regelmatig geëvalueerd. Projecten die gedurende de looptijd niet blijken te voldoen aan de eisen van de Nierstichting worden tussentijds stopgezet. Aan de basis van projecten staat een aanvraag uit het veld of een eigen initiatief van de Nierstichting. Aanvragen uit het veld worden beoordeeld op criteria als relevantie, kwaliteit en haalbaarheid. Ook de vraag of een project vernieuwend is, over voldoende draagvlak onder projectpartners beschikt en de kosten-batenverhouding is hierbij van belang. Implementatie en borging van projecten krijgen expliciete aandacht door dit zelf op te pakken of elders te beleggen. De Nierstichting is verantwoordelijk voor het vinden van een juiste balans tussen biomedisch onderzoek enerzijds en projecten op sociaal-maatschappelijke thema s anderzijds, ook in financiële zin. Dit betekent ook dat zij scherp toeziet of de financiering van zulke projecten een taak is van de overheid of andere partijen en of derden als co-financier kunnen optreden. Deze verplichting voor het zoeken naar co-financiers is in eerste instantie belegd bij de aanvragers van projectsubsidies. Daarnaast onderzoeken de programmamanagers van de Nierstichting of sprake is van partijen die mogelijk een financiële bijdrage willen leveren. De regie over de realisering van een programma is in handen van een programmamanager. Er vindt regelmatig afstemming plaats tussen de programmamanagers en de manager van de afdeling Zorg & Innovatie om te kijken naar dwarsverbanden tussen programma s en projecten. De weging van onderzoeksvoorstellen, zowel biomedisch als sociaal-wetenschappelijk, vindt plaats binnen de Wetenschappelijke Raad (WR). Daartoe is in 2011 besloten de WR uit te breiden met onderzoekers die ook betrokken zijn bij sociaal-wetenschappelijke thema s. De Nierstichting streeft naar een op maat gesneden advisering, begeleiding en monitoring door experts. Het gaat om meer (individuele) experts, in wisselende samenstelling, op basis van diversiteit en deskundigheid. Het Management Team en de Raad van Toezicht evalueren jaarlijks de meerjarenstrategie. Daarbij spelen de adviezen van experts en stakeholders in het netwerk van de Nierstichting een belangrijke rol. De huidige Meerjarenstrategie Zichtbaar beter loopt in 2012 af en inmiddels zijn de voorbereidingen getroffen voor een nieuwe Meerjarenstrategie die vanaf 2013 ingaat. Organisatiekosten De Nierstichting streeft er naar om de organisatiekosten zo laag mogelijk te houden. Hiertoe heeft de Nierstichting een aantal ondersteunende diensten in eigen beheer en besteedt zij andere uit. De criteria voor eigen beheer of uitbesteding zijn: Behoort de betreffende ondersteunende dienst tot de core business van de Nierstichting? Is de kennis van de desbetreffende ondersteunende dienst relevant om in huis te houden ten behoeve van een optimale bedrijfsvoering? Beschikt de Nierstichting zelf over voldoende deskundigheid om de gewenste kwaliteit te garanderen? Is het in eigen beheer houden kosteneffectief? Financieel jaarverslag Nierstichting Nederland 19