Beleid medisch handelen

Transcriptie

1 Beleid medisch handelen Inleiding Medewerkers van Lyceum Schöndeln worden met enige regelmaat geconfronteerd met leerlingen die klagen over pijn die meestal met eenvoudige middelen te verhelpen is zoals hoofdpijn, buikpijn, oorpijn of pijn ten gevolge van een insectenbeet. Ook krijgen scholen steeds vaker het verzoek van ouders om hun kind de door een arts voorgeschreven medicijnen toe te dienen. Met het oog op de gezondheid van leerlingen is het van groot belang dat personeelsleden in alle situaties zorgvuldig handelen. Zij moeten daarbij, zeker in het geval van zogenaamde voorbehouden handelingen, over de vereiste bekwaamheid beschikken. Een bekwaamheidsverklaring (zie bijlage 3) is in dit geval verplicht. Elke medewerker moet zich realiseren dat hij of zij strafbaar gesteld kan worden voor foute handelingen of vergissingen. De schoolleiding aanvaardt met het verrichten van dergelijke handelingen een aantal verantwoordelijkheden. Medewerkers begeven zich immers op een terrein waarvoor zij niet gekwalificeerd zijn. Dit protocol beschrijft hoe om te gaan met deze verantwoordelijkheden. Het protocol voorziet in een kader waarin voor alle betrokkenen de beste voorwaarden worden georganiseerd, maar in de praktijk zal bij spoedgevallen altijd een afweging tussen protocollaire en pragmatische zaken moeten plaatsvinden. Drie situaties kunnen onderscheiden worden: de leerling wordt ziek op school (zie hoofdstuk 1). op verzoek verstrekt de school medicijnen (zie hoofdstuk 2). medische handelingen (zie hoofdstuk 3) 1. De leerling wordt ziek op school Een leerling komt s morgens gezond op school en krijgt tijdens de schooluren last van hoofd- of buikpijn of een andere pijn of wordt door een insect gestoken. Eerder was het

2 zo dat een medewerker - zonder eerst toestemming te vragen aan de ouders - een paracetamol verstrekte of een zalfje wreef op de plaats van een insectenbeet. De grootst mogelijke terughoudendheid is hier echter geboden. Een medewerker is immers in het algemeen niet deskundig om een juiste diagnose te stellen. Uitgangspunt is daarom dat een leerling die ziek is, naar huis moet. Paracetamol wordt dan ook terughoudend verstrekt en uitsluitend bij de receptie van onze school. We houden een registratie bij van de verstrekking van paracetamol: hoeveel tabletten van welke dosering worden meegegeven? De leerling neemt de tabletten in onder toezicht van een medewerker. Andere middelen, bijvoorbeeld Ibuprofen of aspirine, worden niet versterkt. Als een leerling regelmatig (meer dan 5 maal in één week) vraagt om paracetamol, worden de ouders geïnformeerd. We hanteren een maximum van 2 tabletten van 500 mg per dag en een maximum van 6 tabletten van 500mg per week. Als een leerling duidelijk ziek is en niet meer met de les kan meedoen, neemt de school contact op met de ouders met het verzoek om de leerling op te halen. We melden waarom de leerling niet kan blijven en spreken af hoe laat de ouders komen en wat er tot die tijd met de leerling gebeurt. Om in geval van nood de ouders snel te kunnen bereiken, moet zijn vastgelegd waar en hoe zij bereikbaar zijn. Het kan ook voorkomen dat een medewerker bij een leerling bepaalde ziekteverschijnselen opmerkt die extra aandacht of medische behandeling vragen. Dit bespreekt de medewerker als de ouders de leerling komen ophalen. In principe bepalen bij ziekte van een leerling de ouders wat er moet gebeuren. Zij nemen de beslissing om al dan niet een arts te raadplegen. Alleen als er acuut gevaar dreigt schakelt de school natuurlijk direct zelf een arts in. Een en ander wordt geadministreerd in Magister: datum en tijdstip, wat is er afgesproken en met wie? Een zieke leerling verblijft tot de komst van de ouders op de receptie; in ieder geval is een zieke leerling nooit alleen. Medewerkers van de receptie kijken in het leerlingvolgsysteem of er speciale (medische) notities zijn over de betreffende leerling. De schoolleiding wordt geïnformeerd. 2. Het verstrekken van medicijnen op verzoek Leerlingen krijgen soms geneesmiddelen voorgeschreven die zij een aantal malen per dag moeten gebruiken, dus ook tijdens schooluren. Te denken valt bijvoorbeeld aan pufjes voor astma, antibiotica of een injectie voor de behandeling van de gevolgen van

3 allergieën. Het verstrekken van geneesmiddelen is een medische handeling. Ouders willen soms hun zeggenschap over de toediening van de geneesmiddelen overdragen aan de school. Op school worden echter geen reguliere medische handelingen verricht. Dat wil zeggen dat medewerkers van Lyceum Schöndeln geen geneesmiddelen verstrekken waarvan (het vergeten) toe (te) dienen ervan een levensgevaarlijke situatie oplevert. Het is daarmee aan de ouders om deze zorg te organiseren. Hiertoe kunnen afspraken met de school worden gemaakt (ruimte, tijd et cetera); deze afspraken worden in overleg met de ouders vastgelegd in het leerlingvolgsysteem (zie bijlage 1). Wanneer het noodzakelijk is bij een leerling in een acute situatie onmiddellijk een levensreddende injectie toe te dienen (bijvoorbeeld in het geval van allergieën), wordt, indien mogelijk al bij de inschrijving van deze leerling, in overleg met ouders de zorg hieromtrent georganiseerd en vastgelegd in het leerlingvolgsysteem (zie bijlage 1). Deze zorg wordt georganiseerd in het kader van EHBO / BHV. Voor een individuele medewerker geldt altijd dat hij mag weigeren handelingen uit te voeren waarvoor hij zich niet bekwaam acht. Voor een toelichting op de zogenaamde EpiPen: zie bijlage Medische handelingen Als een medewerker van Lyceum Schöndeln medische handelingen zou uitvoeren, neemt de schoolleiding daarmee verantwoordelijkheden op zich waarvan de gevolgen moeilijk te overzien zijn. Bovendien moet voor het uitvoeren van bepaalde medische handelingen een bekwaamheid zijn verworven volgens de wet BIG. De wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (wet BIG) regelt wie wat mag doen in de gezondheidszorg. De wet BIG is bedoeld voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg en geldt als zodanig niet voor onderwijzend personeel. Bepaalde handelingen de zogenaamde voorbehouden handelingen mogen alleen worden verricht door artsen. Anderen dan artsen mogen medische handelingen alleen verrichten in opdracht van een arts. De betreffende arts moet zich er dan van vergewissen dat degene die niet bevoegd is, wel de bekwaamheid bezit om die handelingen te verrichten. Medewerkers van Lyceum Schöndeln voeren daarom geen medische handelingen uit. In uitzonderlijke situaties en na voorafgaand overleg tussen schoolleiding, ouders en eventueel huisarts of medisch specialist, kan worden nagegaan of het in acute allergiereacties mogelijk is om toch medisch te acteren. De medewerking die in dat geval zal worden verleend, bestaat uit het beschikbaar stellen van een ruimte en de zorg voor een adequate opslag van de medicatie.

4 Dit houdt concreet in dat reguliere medische handelingen, bijvoorbeeld het op regelmatige tijden toedienen van injecties, zetpillen of sondevoeding et cetera als gevolg van een chronische ziekte of aandoening, te allen tijde door ouders dienen te worden uitgevoerd of door een bevoegde derde die daarvoor door de ouders is gemachtigd, niet zijnde een medewerker van Lyceum Schöndeln. Ouders overleggen in dat geval tevoren met de schoolleiding over: - wie naar school komt om de handeling(en) uit te voeren; - wanneer de handeling moet / kan plaatsvinden; - de ruimte waar de handeling kan plaatsvinden; - hoe te handelen als er iets verkeerd gaat (bijvoorbeeld verpleegkundige verschijnt niet of niet op de afgesproken tijd of er volgt een onverwachte reactie op de handeling); - wie in het oog houdt of alles verloopt zoals afgesproken; - wijze en tijd van informeren als er een wijziging in de afspraken komt. Afspraken hierover worden vastgelegd in het leerlingvolgsysteem. 4. Communicatie Dit protocol wordt gecommuniceerd met alle betrokkenen: - met ouders via de website van de school en een koppeling in de digitale schoolgids; - met medewerkers via ons intranet en jaarlijks via de nieuwsbrief.

5 Bijlage 1: afspraken m.b.t. het uitvoeren van medische handelingen op school Ondergetekenden (ouders en school) verklaren de volgende afspraken met elkaar gemaakt te hebben met betrekking tot uitvoering van een zogenaamde medische handeling op school bij: naam leerling: geboortedatum: adres: postcode en plaats: naam ouder(s): telefoon thuis: telefoon werk: naam huisarts: telefoon: naam specialist: telefoon: Afgesproken is dat bij bovengenoemde leerling de voor hem/haar noodzakelijke medische handelingen op school zullen worden uitgevoerd: door de vader / moeder / een derde, namelijk (naam) te bereiken op (telefoonnummer); Deze medische handeling bestaat uit. en is nodig vanwege de ziekte:. en moet dagelijks worden uitgevoerd op onderstaande tijdstippen om. uur om uur om uur om uur OF: mag alleen worden uitgevoerd in de hieronder nader omschreven situatie (shock, allergie, acuut):..

6 Tenslotte is afgesproken dat: de medische handeling plaats kan vinden in ruimte.. als degene die de medische handeling zou verrichten, niet op de afgesproken tijd kan verschijnen, hij/zij daarover de school zo snel mogelijk op de hoogte stelt en aangeeft hoe het opgelost wordt; als degene die de medische handeling zou verrichten, niet op de afgesproken tijd verschijnt zonder bericht, de ouder telefonisch wordt benaderd door de schoolleiding; de ouders bijhouden of de medische handeling op de juiste tijd en wijze plaatsvindt. Eventuele aanvullende opmerkingen (bijvoorbeeld over de plaats waar medicatie bewaard wordt):.. De ouders zijn verantwoordelijk ervoor te zorgen dat de gegevens van dit formulier actueel zijn, zolang bovengenoemde leerling bij ons op school zit. Eventuele wijzigingen worden direct doorgegeven aan de school. Aldus is afgesproken: Plaats Datum:... Ouder: Naam: Handtekening: Namens de school: Naam: Handtekening:..

7 Bijlage 2: Epipen Het gebruik van een epipen doet zich alléén voor in noodsituaties. Er is sprake van een noodsituatie, indien een extreme allergische reactie ontstaat. Het burgerlijk Wetboek vermeldt: In noodsituaties moet altijd hulp worden verleend, naar beste weten en kunnen. Daarbij kunnen ook medische handelingen horen, als u de overtuiging heeft dat u niet snel genoeg de hulp van een arts of medisch deskundige kunt inroepen. Dat impliceert echter niet dat er zonder bekwaamheidsverklaring kan worden gewerkt, immers de school is dan op de hoogte van de allergie en moet daarop anticiperen. Dit houdt ook in dat er meerdere personen een bekwaamheidsverklaring moeten hebben, zodat altijd iemand aanwezig is met een dergelijke verklaring. Een noodsituatie kan zich bijvoorbeeld voordoen bij personen met een ernstige pindaallergie, die (sporen van) pinda s binnenkrijgen. Zij zijn zodanig allergisch dat een anafylactische shocktoestand kan ontstaan, en levensreddend handelen nodig is. Een shocktoestand is een acute levensbedreigende toestand waarbij de druk in de bloedvaten te laag is om de vitale lichaamsfuncties in stand te houden. Deze toestand is onder andere te herkennen door acute ernstige benauwdheid, duizeligheid en/of flauwvallen. Bij bovenstaande levensbedreigende situatie is adrenaline het geneesmiddel van eerste keus en is toediening ervan aangewezen. Adrenaline verwijdt de luchtwegen en laat de bloeddruk stijgen door vernauwing van bloedvaten en stimulering van de hartwerking. In noodsituaties is het injecteren van een adrenalineoplossing na optrekken uit een ampul moeilijk en tijdrovend. Daarom zijn er voorgevulde adrenalinepennen met een automatisch injectiemechanisme (bijv. de EpiPen, of Anapen ) verkrijgbaar voor toediening in de spier. Om bekwaam te raken in het gebruik van een epipen, moeten patiënten, ouders, of in dit geval leerkrachten, geïnstrueerd en getraind worden in het gebruik van deze automatische injectiepen. Zij moeten deze handeling regelmatig toepassen, of oefenen door middel van een epipentrainer. Dit is een speciale pen, zonder naald, waarbij de handeling kan worden geoefend. Deze is onder andere te verkrijgen bij arts of apotheker. Een bekwaamheidsverklaring dient te worden ingevuld en afgegeven door een arts. Het gebruik van de epipen betekent per definitie dat de reactie zeer ernstig is of als zeer ernstig wordt ingeschat. Gebruik de EpiPen echter ook bij twijfel. In alle gevallen moet er na gebruik van de pen zo spoedig mogelijk medische controle en indien nodig verdere behandeling plaatsvinden. Bel dan ook altijd 112. Het kan gebeuren dat door een verkeerde inschatting van de ernst van de reactie, de pen gebruikt wordt terwijl dit achteraf niet noodzakelijk blijkt. Behoudens soms kortdurend (15-30 minuten) hartkloppingen, spiertrillingen, een gejaagd gevoel, bleekheid en hoofdpijn, levert dit in de meeste gevallen evenwel geen ernstige bijwerkingen op. Patiënten met reeds

8 bestaande aandoeningen, zoals hartritmestoornissen, verhoogde oogboldruk, diabetes (suikerziekte) en onbehandeld schildklierlijden moeten wel alert zijn op eventuele bijwerkingen en in zo n geval (meteen) een arts raadplegen

9 Bijlage 3: Bekwaamheidsverklaring voor het uitvoeren van een voorbehouden handeling Ondergetekende, bevoegd tot het uitvoeren van de hieronder beschreven handeling: verklaart dat, (naam werknemer) functie: werkzaam aan / bij: na instructie door ondergetekende, in staat is bovengenoemde handeling bekwaam uit te voeren. De handeling moet worden uitgevoerd ten behoeve van: naam: geboortedatum: Het uitvoeren van bovengenoemde handeling is voor de leerling noodzakelijk wegens: De hierboven beschreven handeling mag alleen worden uitgevoerd op de tijdstippen waarop de leerling op school aanwezig is. De hierboven beschreven handeling moet worden uitgevoerd gedurende de periode: Ondergetekende: functie: Plaats: werkzaam aan / bij: Datum: Handtekening: