Snelle jongen op de bon

Transcriptie

1 Knaagdierenbeul? geeft antwoord op pagina 3 03 woensdag September Perspectief Olga de Haas Ze was de beste van Nederland maar kon het leven niet aan Mooier dansen dan Olga de Haas kon niemand. Zelfs Alexandra Radius was niet zo begaafd. Wereldwijd werd ze geprezen. Maar eenzaam is ze gestorven. Ze had een ijzeren wil. Al had ze steeds vaker een koffie met cognac nodig. 14 Werkt bevrijdend. TOP DEAL! 15,4 TFT SCHERM HP Laptop + Samsung C v.a. 00 p/mnd Incl. 150 belmin/sms DVD-BRANDER 120GB GEHEUGEN Bestel op Of ga snel naar één van onze winkels DORDRECHT BREDA ETTEN-LEUR ROOSENDAAL BERGEN OP ZOOM OOSTERHOUT GOES VLISSINGEN MIDDELBURG TERNEUZEN Uit & Thuis Koffie is oergezond Weg met de mythes 17 NL Cramer/ Kramer mag blijven Premier baalt 02 John Wolbers, bezitter van onder meer Ferrari s, een Bentley, een Rolls Royce en verschillende huizen. THIJS WOLZAK, GEMAAKT VOOR QUOTE Easy Life Ondernemer John Wolbers verdacht van oplichting Snelle jongen op de bon John Wolbers wilde een bom leggen onder de Nederlandse beleggingsmarkt. Nu wordt hij verdacht van oplichting van vijfhonderd beleggers voor zo n 33 miljoen euro. Mathijs Rotteveel Toen bij zijn kapitale villa in het Noord-Brabantse Heeze gistermorgen om vijf uur het inbraakalarm afging, lag John Wolbers (34) nog rustig te slapen in een Portugees hotelbed. De autogekke ondernemer nam in zijn Porsche 911 GT2 deel aan de exclusieve autorally Challenge Die uitstap werd wreed onderbroken toen hij hoorde dat een team van de politie en de FIOD-ECD zijn administratie, computers en verschillende waardevolle spullen in hun busjes aan het laden waren. Tientallen rechercheurs hebben vier woningen (waaronder die van Wolbers) en een kantoor in Helmond en omgeving doorzocht. Daarbij werden drie verdachten aangehouden. Ook Wolbers zelf is als verdachte aangemerkt. Het lijkt het begin van het einde voor de jonge financiële ondernemer die in 2001 met zijn bedrijf Liocorno begon. Nu heeft hij ruim zestig werknemers in dienst en een door Quote geschat vermogen van 24 miljoen euro. Waar het de FIOD om gaat, is Wolbers laatste troef Easy Life, dat hij overnam van voormalig Ikea-kok Frans Oosterbosch. Easy Life verkoopt tweedehands Amerikaanse levensverzekeringen. Het koopt ze op, betaalt de premie en verkoopt ze voor minimaal euro door aan Nederlandse particulieren. Door die hoge prijs vallen zijn producten niet onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. Desondanks was een aangifte van deze financiële toezichthouder de aanleiding voor het onderzoek. Wolbers en zijn zakenpartners worden ervan verdacht een gedeelte van de opgehaalde miljoenen te hebben uitgegeven aan onroerend goed en dure auto s. Wolbers bezit onder meer enkele Ferrari s, een Bentley, een Rolls Royce en verschillende huizen. Hij speelde een piramidespel, zegt een goed geïnformeerde bron. Liocorno garandeert rentes van 9 procent. Zo n percentage kan hij nooit waarmaken. Hij wist dat dit niet lang goed kon gaan. 1 Kleinste auto vertraagd Fabriek Nano dicht De Indiase autofabrikant Tata heeft de productie van s werelds goedkoopste auto, de Nano, stilgelegd. Boeren in het oosten van India willen geen land afstaan aan de fabriek. Hun gewelddadige protesten hebben effect: Tata verklaarde gisteren naar andere productielocaties op zoek te gaan, ondanks de investering van ongeveer 240 miljoen euro in de huidige fabriek. Tata wilde de Nano oorspronkelijk in oktober op de markt brengen. De auto gaat ruim euro kosten.

2 2 NL De omarming VREEMDELING IN DEN HAAG PETER MIDDENDORP Op een late avond deed ik een poging om een verslaggeefster te omarmen. Het was geen geslaagde poging, de verslaggeefster stelde de omarming niet op prijs. Ergens, uren eerder, was de kiem voor het sociale ongerief gelegd, en ik ga vertellen waar. Om de pagina s ook in de zomermaanden een beetje vol te krijgen, besteedde de krant van de verslaggeefster in een serie artikelen aandacht aan zogenoemde Haagse taboes; de doodstraf, het koningshuis, de kinderwens van verstandelijk gehandicapten. Op zeker moment waren de onderwerpen op en kwam men bij mij terecht, het wandelende Haagse taboe, immers. Twee uur lang moest de verslaggeefster mijn kritiek aanhoren op datgene waarmee zij haar dagen vulde, de parlementaire journalistiek. Onhandig was het ook dat wij gezamenlijke vrienden hadden, en s avonds, na gedane arbeid, met elkaar in het café terechtkwamen. Tegen achten, toen al iets gedronken was, vroeg ik: Mag ik het artikel trouwens vooraf nog even lezen? Ja, zei ze, Dat mag wel, maar dan schrijf ik het wel op. Achteraf was het gemakkelijk te begrijpen: iemand die kritiek op dealtjes heeft, moet niet zelf het initiatief nemen tot onderhandelingen en het gemarchandeer dat daarvan komt. Maar op het moment zelf schrok ik nogal; kennelijk ben ik iemand die vindt dat wat hij zegt redelijk gevonden moet worden. Toch moet de afhankelijkheid mij in haar greep hebben gekregen. Ik probeerde het onderwerp te laten rusten, het drinken zette zich voort, maar toch moet de afhankelijkheid mij in haar greep hebben gekregen. Misschien dacht ik er wel iets van mijn onafhankelijkheid mee terug te winnen, ik weet niet meer wat ik dacht, hoe het ook zij: tegen elven kwam ik dan met mijn omarming. Ze weerde af, demonstratief, met hoge schouders, een gezicht vol afkeer. Klagend slingerde ik even later naar huis; het was niet normaal wat mij nu weer was overkomen, oneerlijk bovendien. Bij het ontwaken zag ik de omarming opeens heel helder voor me, de amechtigheid, de machteloos uitgestoken armpjes. 1 PETER MIDDENDORP DOET ALS SCHRIJVER/JOURNALIST DAGELIJKS VERSLAG VAN ZIJN BELEVENISSEN IN DEN HAAG. Minister Cramer: Geweldloosheid is een lijn die ik consequent heb vastgehouden. VALERIE KUYPERS/ANP Debat Mislukte poging om PvdA-minister te beschadigen Kamer: rechtser en Britser Nederland is wat rechtser geworden en wat Angelsaksischer. De Tweede Kamer moet daaraan wennen, bleek uit het debat over minister Cramer. Kustaw Bessems DEN HAAG Het debat ging nergens over, verzuchtten woordvoerders van de PvdA en GroenLinks. Een chagrijnige premier Balkenende, die een bezoek aan Limburg moest missen, vroeg aan het eind of hij eindelijk weg mocht. Centraal stond de vraag of milieuminister Jacqueline Cramer in de jaren tachtig had vergoelijkt dat een radicaal-linkse actiegroep op het ministerie van Economische Zaken had ingebroken en daar geheime documenten over nieuwe kerncentrales had gestolen. Daar bleek niets van. Cramers naam stond in 1986 slechts onder een advertentie in de Volkskrant die bezwaar maakte tegen de vervolging Eerbied en respect HANS WIEGEL D e dochter van Denis en Margaret Thatcher, Carol (55 jaar), heeft een boek geschreven. Niet over haar ouders en hoe die met hun kinderen omgingen. Niet over dat bijzondere paar dat haar ouders vormden. Niet over het leven en het werk van haar van het blaadje dat de documenten had gepubliceerd. De minister zegt niet meer te weten of zij daar destijds haar naam aan heeft geleend en een onderzoeksbureau kon dat niet achterhalen. Maar Cramer zou er net als Balkenende en een grote Kamermeerderheid geen kwaad in zien als zij wél had getekend. Het ging om verdediging van de persvrijheid, redeneren zij, niet om het goedpraten van misdaad. Dat blaadje en inbrekers bij één organisatie hoorden, zou pas later blijken. Balkenende en de linkse fracties mochten dan zuchten en steunen, het ziet ernaar uit dat zij aan dit soort debatten moeten wennen. Natuurlijk probeerden de rechtse PVV en VVD opzichtig om de impopulaire PvdAminister Cramer te beschadigen. Maar zij droegen ook een maatschappelijke post-fortuynteneur uit: een links actieverleden is niet langer per definitie onschuldig of zelfs romantisch en gezagsdragers moeten daar verantwoording over afleggen. Linkse media moeder. Zoals Randolph Churchill wel deed over dat van zijn vader. Nee, over het geheugenverlies van haar moeder, haar toenemende dementie. En tot in detail. Hoe haalt die dochter dat in haar hoofd! Aantasting van de privacy, door iemand die tot de kleine familiekring van Margaret Thatcher behoort en zo haar van zeer nabij meemaakt. Disgusting. Sommige mensen blijven tot op hoge leeftijd helder van geest. Dankzij hun genen. Met bewondering als we het over politici hebben denken wij terug aan Dr. Willem Drees en zien wij oud-premier Piet de Jong. Rechts is nu bezig aan een inhaalslag waarvan het eind niet in zicht is. en politici vinden het al lang gewoon om anderen te confronteren met eventuele extreemrechtse connecties. Rechts is nu bezig aan een inhaalslag waarvan het eind niet in zicht is. Daarnaast kon je in Nederland lange tijd prominent bestuurder worden zonder dat per se je leven werd uitgespit. In navolging van de Verenigde Staten en Groot-Brittannië wordt dat nu ook in Nederland normaal. Aan de doorgaans weinig mediagenieke Cramer ontlokte de aanval dan ook een haast Obama-achtig toespraakje: Laat ik beginnen met iets persoonlijks. Milieubescherming is de rode draad in mijn leven () Geweldloosheid is een lijn die ik consequent heb vastgehouden. 1 Anderen is dat niet gegeven. Dan word je beschermd door je gezin, je geliefde en je kinderen. Zo verging het Winston Churchill en Ronald Reagan. Iedereen wist hoe het met hen ging. Iedereen respecteerde hun persoonlijke levenssfeer. Toen Ronald Reagan in 2004 overleed, werd zijn uitvaart ook op de Nederlandse televisie uitgezonden. De rede die Margaret Thatcher uitsprak, was sterk en ontroerend. Ontroerend ook, omdat ze tevoren was opgenomen. Toen al ging het niet goed met haar. Wat een kracht en moed van deze bijzondere voormalige prime minister van Groot-Brittannië, die met harde hand, en dat was nodig haar land Klip en klaar dossier en klip en klare feiten Wie hoopte dat Kamerleden in het reces nieuwe woorden hadden geleerd, kwam bedrogen uit. PVV-Kamerlid Madlener wilde klip en klaar horen of de minister een handtekening had gezet. Er lag volgens hem een klip en klaar dossier met klip en klare feiten. VVD-collega Nepperus wilde klip en klaar weten waar het CDA staat, terwijl GroenLinkswoordvoerder Vendrik vond dat alles al klip en klaar was duidelijk gemaakt. PvdA-Kamerlid Dijsselbloem vond juist de tekst van de advertentie klip en klaar. En Cramer zelf noemde de redenen om een extern bureau in te huren klip en klaar duidelijk en was blij dat in het geleverde rapport klip en klare antwoorden stonden. hervormde. Zij kreeg het respect dat zij verdiende. Eerst van haar Labouropvolger Tony Blair, vorig jaar september van de huidige premier Gordon Brown, die Margaret Thatcher toen uitnodigde op Downing Street 10. Waarom heeft Carol Thatcher dit boek geschreven? Is ze jaloers op wat haar moeder heeft gepresteerd? Ze zal toch geen munt willen slaan uit haar ziekte en achteruitgang? Het beeld dat er bij de Britten bestaat van de Iron Lady zal er niet door worden geschaad. Het Britse volk heeft, anders dan Thatchers dochter, wel eerbied en respect voor haar. 1 Langer zwanger De Europese Commissie wil het minimale zwangerschapsverlof verlengen naar achttien weken. Nu is dat veertien weken. Bewapend op de fiets Haagse agenten zagen maandag tot hun verbazingeen man fietsen met een geweer onder zijn snelbinders. Hij had het schietijzer gevonden. Liefdesgeluk zit in de genen Mannen met een bepaald gen hebben meer kans op een slecht huwelijk. Ook zijn zij ongelukkiger, blijk uit onderzoek. Het goede nieuws: het gen heeft ook effect op de passie voor dansen.

3 NL 3 Iraniërs naar rechter REGERING ZIT FOUT Iraanse studenten en wetenschappers gaan de Nederlandse regering aanklagen. Ze zijn het niet eens met de ministeriële regeling om Iraniërs te weigeren van masterstudies die toegang geven tot nucleaire informatie. De groep meent dat Iraanse studenten gediscrimineerd worden. De regeling is een interpretatie van een VN-resolutie. Die roept leden op te voorkomen dat Iran gevoelige nucleaire informatie krijgt. Treinverkeer plat VALSE BOMMELDING Bij het station van Zaltbommel is gistermiddag een trein ontruimd na een bommelding. Die bleek uiteindelijk vals. Bomverkenners doorzochten de trein, een intercity tussen Amsterdam en Heerlen, maar troffen niets aan. Het treinverkeer tussen Den Bosch en Geldermalsen werd stilgelegd. Met drie uur vertraging mochten de treinen om half zeven het spoor weer op. Bos fluit collega terug STANDJE VERHAGEN Het kabinet wil geen extra geld vrijmaken voor defensie. Minister Maxime Verhagen van Buitenlandse Zaken had daar maandag niet voor mogen pleiten, zei minister van Financiën Wouter Bos gisteren in een interview met RTL- Z. Elke minister moet zich realiseren dat wat hij zegt, namens het hele kabinet is. Dat was bij Verhagen volgens Bos niet het geval. Illegaal in Nederland BOEK WORDT VERFILMD Het boek De Gelukzoeker wordt verfilmd. De Pers-journalist Marcel van Engelen vertelt in het boek het waargebeurde verhaal van zijn vriendschap met een Afrikaanse illegaal die rijk werd in Nederland. Productiemaatschappij Stetz Film gaat het verhaal vertalen in een bioscoopfilm. Overname Speeltjes voor allerrijksten Champagnemaker in Nederlandse jachten Het bedrijf dat Moët & Chandonchampagne en Louis Vuitton-tasjes maakt, voegt weer een luxeproduct aan zijn portfolio toe: de jachten van het Nederlandse Royal van Lent. Tjeerd Wiersma Met Royal van Lent valt alweer een 160 jaar oud Nederlands familiebedrijf in buitenlandse handen. Maar de luxe botenbouwer uit De Kaag is met zijn nieuwe eigenaar, het Franse LVMH, in ieder geval wel verzekerd van een partij die verstand heeft van merken bouwen. Royal Van Lent maakt ultraluxe en zeer lange motorjachten. De 250 werknemers van de botenbouwer leveren per jaar maar twee of drie van zulke jachten af. Die kosten dan ook tientallen miljoenen. Er zijn echt extreem weinig Nederlanders die zo n boot hebben, want ze zijn alleen voor de allerrijksten weggelegd, zegt Arjen Veurink van Egeria, de investeringsmaatschappij die in handen is van C&Afamilie Brenninkmeijer en die de Nederlandse botenbouwer eerder deze week verkocht. Wie een boot uit De Kaag bezitten, wil hij niet zeggen. De jachten worden volgens Veurink wereldwijd verkocht. Er is niet een specifieke regio waar Van Lent meer boten verkoopt. Toch lijkt het logisch dat de jachten vooral aan puissant rijke Amerikanen worden verkocht en ook in het Midden-Oosten gretig aftrek vinden. Ook hebben de nieuwe rijken uit Rusland, India en China zo langzamerhand hun weg gevonden naar De Kaag, waar het bedrijf, dat alleen per boot bereikbaar is, is gevestigd. Zo is het een publiek geheim dat in ieder geval de bekende en extreem rijke Russische zakenman Roman Abramovich een Feadship bezit. Op de wereldzeeën zouden zo n tweehonderd exemplaren van het merkjacht ronddobberen. Wereldformaat Royal Van Lent is volgens Veurink verkocht omdat de continuïteit van het bedrijf moest worden gegarandeerd. Met LVMH hebben we een partij van wereldformaat gevonden die als geen ander weet hoe je een merk in de markt moet zetten. Dat vonden we belangrijk, zegt Veurink. Of er al een opvolger voor directeur Dick van Lent klaarstaat of dat nog over de opvolging wordt getwist, wil hij niet kwijt. LVMH, dat bij het grote publiek vooral bekend is van de tasjes van Louis Vuitton en de champagne van Moët & Chandon, heeft beloofd voorlopig niets te veranderen aan de strategie van Royal van Lent. Het Franse bedrijf was tot de overname van Van Lent nog niet actief in de botenbouw. De grote man achter LVMH, de Franse miljardair Bernard Arnault één van de allerrijkste Fransen heeft al wel wat ervaring opgedaan met luxe schepen. Onlangs investeerde hij in jachtenbouwer Princess Yachts. 1 Het schip van de Rus Roman Abramovich. REIN VAN ZANEN/WFA Internet + Veiligheid 15 Razendsnel internetten tot 20 Mbit/s Gratis installatieservice Gratis Antivirus en Antispam Compleet PC veiligheidspakket voor 3 pc s BEL (gratis) OF KIJK OP ONLINE.NL zorgeloos Chemotherapie? klinische studie onder 30 patiënten die chemotherapie ondergingen, laat bemoedigende resultaten zien. Deze studie is gepubliceerd in Medical Oncology. Verkoopadressen: MediMiel, De Weegschaal, G&W Gezondheidswinkel, Meer informatie: per maand 4 per maand Argus MAN VERKOOPT GETATOEËERDE HUID VAN DALE GEEFT ANTWOORD Knaagdierenbeul Eén van de aardigste eigenschappen van het Nederlands is, dat je zonder enige moeite nieuwe woorden kunt maken. Zo heb je het zelfstandig naamwoord dier en het werkwoord knagen. Een dier dat voornamelijk met knagen aan de kost komt, noemen we een knaagdier. Zo n uit twee delen bestaand woord heet een samenstelling. Samenstellingen kun je maken zoveel als je lief is. Een beul van dieren is een dierenbeul. Concentreert zo iemand zich voornamelijk op hamsters en cavia s, dan is hij een knaagdierenbeul. Toegegeven, dat woord komt op internet nog niet voor, maar dat is een kwestie van tijd ( Beruchte knaagdierenbeul van Lochem slaat weer toe ). Een woordenboek kan nooit volledig zijn met het opnemen van samenstellingen. Immers, iedereen kan op elk moment een nieuwe samenstelling maken, en op dat moment loopt het woordenboek alweer achter. Maar er is nog een andere reden: het is ook helemaal niet nodig. Als een taalgebruiker weet wat een fiets is en wat een bel is, dan zal hij zich bij het woord fietsbel ook wel een voorstelling kunnen maken. Opname in een verklarend woordenboek dat je raadpleegt om te kijken wat woorden betekenen is strikt genomen dus niet nodig. In een vertaalwoordenboek daarentegen zul je fietsbel wel aantreffen, want dat je zo n ding in Duitsland een Fahrradklingel noemt, is iets dat niet iedereen paraat heeft. Die kerel uit Lochem noemen ze daar trouwens een Nagetierquäler. 1 Van Dale Studiewoordenboek Nederlands-Duits 29,95

4 Toyota Auris nu met gratis Full map navigatie! Auris Navigator v.a ,- Lease v.a. 359,- p.m. De Auris is 100% Toyota: topkwaliteit, 5 sterren veiligheid, de modernste techniek, dynamisch design: daar heb je echt jarenlang plezier van. Bovendien is nu de Full map navigatie gratis! Helemaal een Top Deal is de Auris Dynamic Navigator, inclusief lichtmetalen velgen, achterbumperspoiler, climate control, parkeersensoren, ipod connector en een geïntegreerd Full map navigatiesysteem. Uw voordeel is dan 3.350,-! Prijs inclusief BTW, exclusief kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage. Leaseprijs per maand (Toyota Financial Services) o.b.v. full operational lease, 48 maanden en km per jaar, excl. BTW en brandstof. Gecalculeerd met 75% no-claim. Gemiddeld brandstofverbruik: (2004/3/EC) 5,3 L/100 km (18,9 km/l) t/m 7,0 L/100 km (14,3 km/l), CO2: 140 t/m 164 gr/km. Wijzigingen voorbehouden. Distributeur: Louwman & Parqui B.V. Meer info: bel gratis of kijk op

5 Wereld 5 Australië Zaak-De Waard voor de rechter In Australië staat de man terecht die vorig jaar de Nederlandse toerist Paul de Waard neerschoot. Tim Dekkers SYDNEY Christopher Hudson (30) zit timide voor de rechter in Melbourne. Grijs pak, wit shirt en roze stropdas: het is moeilijk voor te stellen dat deze man zich een jaar eerder ontpopte tot een koelbloedige schutter. Op maandag 18 juni 2007 kreeg Hudson in een stripteasetent ruzie met zijn vriendin, een bekend fotomodel. Alcohol en drugs hadden hem gewelddadig gemaakt. De vriendin vluchtte naar buiten, maar Hudson achterhaalde haar en begon haar midden op straat verder te mishandelen. Toen besloten twee voorbijgangers in te grijpen: de advocaat Brendan Keilar (43) en toerist Paul de Waard (26) uit Middelburg. Ze probeerden Hudson tot kalmte te manen, maar deze trok vrijwel onmiddellijk een wapen en schoot hen neer. Toen ze gewond op de grond lagen, schoot Hudson nogmaals en liep weg. Hij was zo kalm, zo berekenend, zei een getuige later. Keilar overleed ter plekke, De Waard bleef door een wonder in leven. Hij groeide daarna uit tot een nationale held; een barmhartige Samaritaan die zijn leven waagde voor een vreemde. Volgens Hudsons advocaat wist zijn cliënt door de drank en drugs niet wat hij deed. Hij leek kalm en berekenend, maar dat was schijn. Hudson, een Hells Angel, zou zo n spijt hebben gehad dat hij probeerde zelfmoord te plegen. Hij heeft schuld bekend. Het OM eist levenslang tegen hem. De rechtbank doet over ongeveer een maand uitspraak. 1 Verenigde Staten Sarah Palin, vicepresidentskandidate in moeilijkheden Hoeveel addertjes nog? Heeft John McCain zich vergist in het verleden van zijn kandidaat-vicepresident? Lars Anderson De onthulling van Sarah Palin, die maandag meldde dat haar ongetrouwde 17-jarige dochter vijf maanden zwanger is, doet vermoeden dat het team van John McCain ernstig tekort is geschoten bij het uitpluizen van het verleden van de Republikeinse vicepresidentskandidaat. Volgens de Anchorage Daily News is er bijna niemand te vinden die is ondervraagd door het McCain-team. Republikein Gail Phillips, oud-voorzitter van het Huis van Afgevaardigden van de staat Alaska, reageerde onthutst: Dit kan niet waar zijn, want het onderzoeksteam is niet naar Alaska gekomen om haar uit te pluizen! Om eraan toe te voegen dat Alaska een kleine staat is. Iemand moet iets gehoord hebben. Ook de krant in Wasilla, Mat-Su Valley Frontiersman, schrijft dat een Democratische delegatie de eerste was die toegang vroeg tot informatie over Palin in het archief van de krant. Lijken Het doorlichten vetting van een potentiële kandidaat is een cruciaal en gevoelig onderdeel van de selectieprocedure. Een team van advocaten neemt diepte-interviews af met de persoon in kwestie, doorkamt de financiële administratie en anticipeert op problemen die nieuwsschandalen kunnen veroorzaken. Kortom, alle lijken moeten de kast uit. Sommige presidentskandidaten zijn Sarah Palin, met daarachter McCain, haar dochter en zoontje. REUTERS Sarah Palin was pas anderhalve week geleden een serieuze kandidaat. obsessief voorzichtig voor ze hun keuze bekendmaken. Zelfs als die persoon een lange geschiedenis heeft in politiek Washington. Acht jaar geleden nam het doopceel lichten van Joseph Lieberman (dit jaar ook een veelgenoemde kandidaat voor Mc- Cain) door voorzitter Jamie S. Gorelick tien maanden in beslag. Daarbij werden alle 800 juridische adviezen, die Lieberman in zijn tijd als procureur-generaal van de staat Connecticut gaf, minutieus nagekeken. Pas toen durfde presidentskandidaat Al Gore hem op zijn ticket te zetten. In datzelfde jaar was Dick Cheney voorzitter van het onderzoeksteam voor de Republikeinse kandidaat George W. Bush. Consciëntieus werkte hij zijn lijstje af. Maar al gauw kwam hij erachter dat elke kandidaat wel een dikke minfactor achter de naam had. Want na zijn onderzoek concludeerde hij dat de ideale kandidaat niet op het lijstje stond: hijzelf. Het falen van McCains doopceelteam ligt waarschijnlijk bij McCain zelf. McCain zou de keuze van zijn progressieve lievelingskandidaten Lieberman en Tom Ridge niet hebben durven doordrukken omdat invloedrijke christelijke conservatieven knokpartijen voorspelden op de Republikeinse conventie. Maar zij waren wel al grondig gescreend. Onder druk van de christenlobby zou McCain van gedachten zijn veranderd. Een Republikeinse ingewijde van de campagne vertelde aan The New York Times dat ze pas werd overwogen een dag of vijf voordat McCain met haar naar buiten trad. Tot die tijd zou McCain nooit één op één met haar hebben gesproken. Remmen los Na de smakelijke onthulling over de zwangerschap van Palins dochter, gaan bij de Amerikaanse media alle remmen los. Anders gezegd: ze helpen McCain grondig bij het doopceelproces. Want nu weet hij dat Palin de oliemaatschappijen in Alaska grote belastingmeevallers heeft gegeven en dat ze veel sceptischer is over de menselijke bijdrage aan het broeikaseffect dan McCain. Dat ze afgelopen zomer in een interview zei dat ze niet wist wat een vicepresident doet; dat haar man Todd veroordeeld is voor rijden onder invloed; dat haar oudste dochter soms dronken rondwandelt en dat ze haar positie zou hebben misbruikt om haar ex-zwager te laten ontslaan. En nu is er Babygate. De blogosfeer gaat op Babygate wat dieper in: daar denken ze dat haar vier maanden jonge kindje Trig stiekem van haar dochter is. Want de zwangere buik, op foto s van Palin in haar zevende maand, ontbreekt. Terwijl ze in eerdere zwangerschappen nog een volronde buik had. Maar dat betekent ook dat haar dochter nu niet vijf maanden zwanger kan zijn. Misschien dat McCains media-vetting team daar nog een lijk weet te vinden. Dan zal ook blijken of McCain en zijn conservatieve Republikeinen deze sappigheden aankunnen. 1 Kwestie-Georgië Rusland prijst de EU ANP Rusland prijst de EU om haar verantwoorde benadering van het conflict in Georgië. In een reactie op de EUtop van maandag liet het ministerie van Buitenlandse Zaken weten dat de meeste EU-lidstaten hun koers in de richting van een deelgenootschap met Rusland bevestigden. Zij beseften maar al te goed hoe belangrijk de wederzijdse samenwerking is die beide partijen ten goede komt. De EU veroordeelde het buitenproportionele militaire geweld van Rusland in Georgië, maar legde Moskou geen sancties op. Ze maakte de gesprekken over een nieuw samenwerkingsverdrag afhankelijk van Russische terugtrekking uit Georgië. 1 Niet-ontbijters missen meer deadlines REUTERS Canada WOLF BLIJKT DOL OP VIS Wolven eten vooral vlees, maar als ze de kans hebben, prefereren ze een visje. Onderzoekers van de universiteit van Victoria in Canada hebben vier jaar lang uitwerpselen en haren van wolven geanalyseerd. Het grootste deel van het jaar eten de wolven vlees, bijvoorbeeld van reeën. In de herfst, als de zalmen opduiken in de rivieren, passen de wolven hun menu aan. Zelfs als er nog voldoende lopende prooi is. Levende kunst Een 31-jarige Zwitser heeft de tatoeage die zijn rug volledig bedekt, verkocht voor euro. De nieuwe eigenaar mag de man met zijn tattoo (van kunstenaar Wim Delvoye) nu tonen op exposities. Zonder ontbijt, geen goede morgen GoedeMorgen! het makkelijke drinkontbijt Bezorg een niet-ontbijter via ontbijtaltijd.nl een gratis GoedeMorgen!

6 Ineens enorme behoefte om veel meer te bellen en te sms en? Denk je aan een telecomoplossing voor jou, dan denk je aan t for telecom Wat er ook speelt in je leven, het is van invloed op je telecombehoeften. Iedereen heeft daarbij zo zijn eigen verlangens. t for telecom heeft voor al die wensen de meest geschikte telecomoplossing. Net waar je aan toe bent als het gaat om telefonie, internet en televisie, wij gidsen je er naartoe. Van de eenvoudigste telefoon met prepaidkaart tot en met het meest uitgebreide mobiele internetabonnement inclusief laptop. Denk je aan de voor jou meest geschikte telecomoplossing, dan denk je aan t for telecom! 2x Nokia 6300 Samsung TouchWiz (F480) 2.0 megapixel (video) camera geavanceerde 5.0 megapixelcamera MP3-speler en FM-radio 2.8 TFT touchscreen met TouchWiz-navigatie roestvrij stalen covers snel mobiel internet met HSDPA * Aanbiedingen zijn geldig t/m 7 september Vraag naar de voorwaarden. slechts e 17,95 p.mnd. slechts e 22,95 p.mnd. Geen tijdelijke korting, maar een vast laag maandbedrag gratis per toestel A 169,95 nu i.c.m. 2-jarig Telfort belbundel 180 minuten abonnement Geen tijdelijke korting, maar een vast laag maandbedrag gratis los A 439,95 nu i.c.m. 2-jarig Telfort belbundel 230 minuten abonnement nu ook in bijna alle

7 GROENE UITVINDING De nieuwe windmolen Het koelwiel moet hét nieuwe Nederlandse exportproduct worden. Bedrijven met energieslurpende datacentra staan in de rij. 9 Dagblad De Pers In Business 7 Woensdag Ondernemen Aan het EK verdiende VoetbalTravel.nl geen cent Via voetbalstadion door naar de opera De combi van internet en reiswereld biedt veel kansen, ontdekte Reinier Linthorst Homan. Naast voetbaltrips verkoopt hij nu ook operareizen. Annemieke van Dongen Toen ik zag hoe duur voetbalreizen waren, dacht ik: dat moet goedkoper kunnen, zegt Reinier Linthorst Homan. Met twee informaticastudenten die ook net een bedrijf waren begonnen, ontwikkelde de voetballiefhebber een website die de beste deals zoekt in het aanbod van hotelkamers, wedstrijdtickets en vluchten die aansluiten op de wedstrijd. In de zomer van 2004 ging VoetbalTravel.nl online, met trips naar Arsenal, Barcelona en Chelsea. Nu heeft de bedrijfskundestudent 19 clubs in zijn aanbod en twee fulltime medewerkers in dienst die de reserveringen afhandelen. De meeste klanten boeken direct via die website, zegt Linthorst Homan. Dat houdt de personeelskosten laag. Doordat hij reizen verkoopt aan een brede doelgroep van voetballiefhebbende gezinnen tot amateurelftallen en zakenreizigers kan hij met lage winstmarges werken. Van het EK Voetbal, dat in juni tienduizenden Nederlanders naar Oostenrijk en Zwitserland trok, is de ondernemer niet rijk geworden. Sterker nog: dat evenement heeft hij bewust aan zich voorbij laten gaan. Dat is een andere wereld. Voor hotels was het EK eenmalige handel. Ik specialiseer me in duurzame zakenrelaties. Die relaties concentreren zich rond de wedstrijden van grote Europese clubs. Dus baalde Linthorst Homan, toen Twente vorige week werd uitgeschakeld voor de Champions League, meer als voetballiefhebber dan als zakenman. Nederlanders gaan niet alleen naar het buitenland om wedstrijden van hun eigen club te zien, verklaart hij. Echte voetbalfans vinden het ook leuk om naar competitiewedstrijden van buitenlandse clubs te gaan. Al zijn Nederlandse voetballers bij buitenlandse clubs zeker niet slecht voor de zaken. Nu Reinier Linthorst Homan: Na een jaar kon ik er van leven. FRANK GROELIKEN Bedrijf vanuit de studentenkamer Voetbaltravel dingt morgen mee naar de Studenten Ondernemers Prijs De afgelopen weken portretteerde Dagblad De Pers ook de andere finalisten: Domeinbalie. nl, Memoria Media, Motifive, MT Company en South Sea Exclusive. Heitinga in Madrid gaat voetballen, trekken wedstrijden van Atletico gerust een paar duizend Nederlanders. Toen de voetbalreizen lekker begonnen te lopen, breidde de studentondernemer uit met trips naar tennis, musicals, concerten en opera s. Vooral over OperaTravel.nl is hij enthousiast. De oudere operaliefhebber is een groeiende populatie die behoorlijk wat uitgeeft, veel vrije tijd heeft en steeds handiger wordt met internet. De zevendejaars student hoopt dit najaar zijn diploma te halen. Veel zal er daarna niet veranderen, voorspelt hij. Na een jaar kon ik al van Voetbal- Travel.nl leven. Het liefst zie ik het bedrijf nog jaren doorgroeien. Met het perfectioneren van de website is hij nog twee, drie jaar zoet. Daarna wil hij voetbalreizen gaan aanbieden vanuit andere landen. Ook in het cultuuraanbod ziet hij groeipotentie. 1 Audit Trail of Audit Spoor? ProRail zoekt een (Senior) IT Auditor voor de stafafdeling Audit in Utrecht. Adviseert RvB over risicomanagement en procesbeheersing. Complexe materie in een complexe omgeving. Uitstekende stap voor IT Auditor (RE) die zélf wil ervaren wat het effect van zijn aanbevelingen is. Ambitieus én teamspeler. Doorgroeikansen. Kijk op vijzelaar.com of bel René Beukema Senior IT Auditor (m/v) continuïteit in finance Vliegen Meer risico s door brandstofcrisis Minder brandstof aan boord bij Ryanair EPA/ANP Redactie economie Alles voor de winst bij Ryanair. De budgetmaatschappij wil dat haar piloten minder brandstof mee aan boord nemen. Want: hoe meer brandstof, hoe zwaarder het vliegtuig. En een zwaar vliegtuig verbruikt weer meer brandstof. Het is een van de maatregelen waarmee vliegmaatschappijen bezuinigen. Ze staan onder druk door hoge brandstofprijzen. Ryanair bezuinigt bijvoorbeeld ook door passagiers te laten betalen om bagage in het ruim mee te nemen. Daarmee ontmoedigt de maatschappij reizigers veel bagage mee te nemen. En zo kan hij de ticketprijzen laag houden. Brussels Airlines bezuinigt door langzamer te vliegen: ook dat scheelt brandstof. Piloten van Ryanair zijn niet blij met de brandstoflimiet die hun bazen instellen. Ze mogen geen druppeltje meer brandstof dan de wettelijke minimumhoeveelheid meer aan boord hebben. De wet zegt dat een vliegtuig genoeg brandstof moet hebben voor een extra uur vliegen. Piloten schrijven dat het onverantwoord is om hen de lucht in te sturen met zo weinig brandstof. Een reactie: Er ontstaat het risico dat bij een noodgeval de brandstof opraakt en het vliegtuig nergens veilig kan landen. Vorige week nog moest een vliegtuig van Ryanair een noodlanding maken toen de cabinedruk wegviel. 1 Nederlandse topman BEN VERWAAYEN GAAT AAN DE SLAG BIJ ALCATEL-LUCENT Ben Verwaayen, voormalig topman van het Britse telefoniebedrijf BT, komt per direct aan het roer bij de Frans-Amerikaanse telecomfabrikant Alcatel-Lucent. Dat maakte het bedrijf, dat al tijden verlies lijdt, gisteren bekend. Onlangs meldde The Wall Street Journal nog dat de Nederlander had bedankt voor de functie. Hij nam begin juni afscheid bij het voormalige British Telecom dat hij zes jaar had geleid. Hij is een van de weinige Nederlanders die het schopten tot topman van een grote buitenlandse onderneming. Alcatel-Lucent zag zijn marktwaarde, sinds de overname van Lucent door Alcatel in december 2006, met meer dan 60 procent dalen. Aandeelhouders drongen al maanden aan op het ontslag van de top. Verwaayen krijgt een basissalaris van 1,2 miljoen euro en een bonus tot 1,8 miljoen euro afhankelijk van bepaalde prestaties. REUTERS Recessologie HUISKOPERS TE HULP Britten die een huis kopen onder de euro hoeven komend jaar geen overdrachtsbelasting te betalen. De maatregel is een poging de huizenmarkt in Groot-Brittannië nieuw leven in te blazen. Die beleeft momenteel zeer moeilijke tijden. De huizenprijs is sterk gedaald en de vraag naar huizen is gekelderd, voornamelijk onder druk van de stijgende inflatie en strengere eisen aan leners. Recessologie BEURZEN BLIJ MET OLIEPRIJS De effectenbeurzen in Europa waren gisteren in opperbeste stemming. Reden voor de euforie was de scherp dalende olieprijs. Oliegerelateerde fondsen profiteerden niet en stonden op verliezen. De AEXindex op de beurs in Amsterdam, voor het eerst sinds lang weer met 25 fondsen, sloot 0,6 procent hoger op 414,70 punten. Ook Frankfurt, Parijs en Londen sloten in de plus. Maandag productiefste dag De maandag is de productiefste dag van de week voor werknemers. Dat blijkt uit een gisteren gepubliceerde enquête van Postbank-economen. Een leven vol schoenen De 93-jarige schoenenmagnaat Thomas Bata is overleden. Bata verkocht in zijn leven meer schoenen dan er voeten op aarde zijn: ruim veertien miljard paar. Lekker paffen tijdens het werk Parlementaire journalisten kunnen weer paffen. Gisteren opende minister Klink (Volksgezondheid) een speciale rokersruimte in perscentrum Nieuwspoort.

8 8 In Business Koster & Jojanneke Woensdag Jonge kaas Werktuig in Gods hand Hij is dominee en ondernemer. Theologie- en rechtenstudent Ruben van Zwieten is dé student-recruiter. Twee keer per maand wil ik preken. Ik wil mijn eigen centen verdienen en het woord van God verspreiden. Koster en Jojanneke De Hebreeuwse bijbel ligt opengeslagen in zijn studentenkamer/annex kantoorruimte aan de Amsterdamse Herengracht. Aanstaand dominee Ruben van Zwieten (25) reciteert op verzoek de eerste zin uit het Boek der Boeken. In het Hebreeuws. Uit het hoofd. Dit is toch het bewijs dat ik geen salontheoloog ben?, grinnikt de Leidse student. Van Zwieten moest zich al eens eerder aan een godsdienstige lakmoesproef onderwerpen, toen Rabobank-baas Bert Heemskerk, zelf theoloog, hem meenam naar de stamkroeg van de bank. We stonden in The Old Dutch, het bruine café onder het Utrechtse hoofdkantoor, toen Heemskerk vroeg: Ben jij wel een echte? Een echte is hij, maar de lange blonde jongen in zijn blauwe pak met manchetknopen oogt ook als een corpsbal die lonkt naar de bestuurskamer. Niet als iemand die de komende jaren twee keer per maand een zondagpreek wil houden. Een carrière bij een multinational trekt me niet. Ik wil mijn eigen centen verdienen en het woord van God verspreiden. Ruben van Zwieten is dominee en koopman tegelijk. De 25-jarige bijbelstudent is eigenaar/oprichter van Zwieten & Company, een recruitmentbureau voor en door studenten. De oud-president van Minerva, het Leidse corps, werkte een jaar lang voor de Rabobank. Van Zwieten was aangesteld om de topstudenten te werven voor het coöperatieve handelshuis. Ik kwam daar terecht, nadat ik kritiek leverde op het wervingsbeleid. De Rabo wilde een ballonvlucht organiseren. Ik zei: Je kunt beter een lunch doen met Joop Zoetemelk. Ruben van Zwieten: In het begin werd ik uitgelachen. JEROEN VAN LOON De bank besloot om de eigenwijze jongeling op te nemen in de wervingen selectiestaf. Tijdens de Olympische Winterspelen van 2006 mocht ik toppers uitnodigen in de businesslounge. Dan gaat het snel. Na zijn Rabo-avontuur begon hij zijn eigen bedrijf. Van Zwieten merkt dat gerenommeerde werving- en selectiekantoren als YER en Ebbinge hem serieus nemen. In het begin werd ik uitgelachen, nu word ik ingeschakeld door bedrijven die zelf een internationale recruitment-afdeling hebben. KLM en Randstad maken gebruik van zijn geoliede netwerk. Zijn businessmodel wijkt af, omdat de studenten die hij benadert zelf ook weer kunnen verdienen met het aanleveren van nieuwe tophoofden. Het is een soort piramidespel waarbij iedereen geld verdient. Als een topstudent zelf iemand aandraagt, mag hij mee om de deal te closen en krijgt hij een forse vergoeding, althans vele malen Van Zwieten in 6 regels OMZET: meer dan euro SALARIS: startsalaris, maar zou meer kunnen zijn. GELOOF: protestants-christelijk HELDEN: Luther en Colijn DOEL: wereldverbeteraar met eigen kerk. MIDDEL: rijk worden met studenten recruitmentbedrijf en voorgaan bij kerkhuwelijken het bedrag van de studiefinanciering. Van Zwieten zelf keert zichzelf een starterssalaris uit, maar zou zichzelf een meervoudig modaal inkomen kunnen toebedelen. Rijk worden is geen doel. Rijkdom werd door Max Weber, de Duitse kerksocioloog, ooit omschreven als een vorm van uitverkoren goddelijke status. De ondernemer als het werktuig van Onze Lieve Heer. Hij schrikt bijna van zichzelf: Maar dat geldt niet voor mij hoor. Dan met ambitieuze pretoogjes: Of misschien toch wel. Van Zwieten staat op, en pakt een koffer op wieltjes uit een belendende slaapkamer. Hij gaat vier dagen in retraite met een groep dominees, in een lelijk-klinisch huis in lommerrijk Doorn. Dat is een nadeel van het calvinisme. Alles is sober. We doen weinig aan marketing. Je moet het geloof durven verkopen. Dat klinkt vies, maar is hard nodig in de kerk. 1 Don LaFontaine De stem van God is dood Hij was de eerste die beroemd én multimiljonair werd met zijn stem, zegt Bart Slim, de bariton voice-over van SBS Shownieuws. Don LaFontaine, de meest onzichtbare beroemdheid van Hollywood, stierf op 68-jarige leeftijd aan een trombose in zijn longen. De stem van God, zoals hij werd genoemd, was een selfmade stemperformer die in veertig jaar tijd vijfduizend filmtrailers insprak, waaronder die van The Terminator, Rambo en Batman. In zijn gloriejaren verdiende Thunder Throat met zijn werk ongeveer dollar per week met de goudmijn in zijn strottenhoofd. Hij was het ultieme voorbeeld van een succesvolle stem, zegt Michaël Reijenga van het Amsterdamse stemmenbureau Inter Voice. Gouden bergen Dat Don LaFontaine jaarlijks ongeveer vijf miljoen dollar bij elkaar kon praten, komt vooral door de Hollywood-tarieven. In Nederland wordt voor het inspreken soms euro betaald, maar vaak veel minder. Een commercial levert een stem ongeveer 600 euro op. Hoewel deze tarieven aanzienlijk schraler zijn dan de gouden bergen in Hollywood, kuchen ongeveer 400 stemmen jaarlijks toch een kleine middenklasser bij elkaar. Bekende Nederlanders als Kees Prins, Wessel van Diepen en Isa Hoes doen veel stemmenwerk om hun salaris op te vrolijken. Maar zij waren vaak al bekend voordat ze als stem werden ingehuurd. De beroemdheid die LaFontaine genoot, is in Nederland moeilijk te evenaren. De enige die er enigszins bij in de buurt kwam, was Alfred Lagarde van Veronica, alweer tien jaar dood, zegt Slim, die zijn stem net als LaFontaine en zijn held Lagarde dagelijks smeert met een mengsel van Marlboro-sigaretten en Russisch gedestilleerd. 1 Waardeaandelen (I) VIER REDENEN OM TE BELEGGEN IN MARK LEENARDS A ls beroepsbelegger bekijk ik beursontwikkelingen graag relatief. Een bedrijf waarvan de winst met 20 procent is afgenomen presteert in principe slecht, maar kan toch interessant zijn als de koers 40 procent is gedaald en de vooruitzichten positief zijn. Hetzelfde geldt voor de beurzen in z n geheel. Hoe slecht het ook gaat met de wereld; koersniveaus bepalen in hoeverre aandelen koopwaardig zijn, niet de berichtgeving in de media. Het is wat kort door de bocht om hieruit te concluderen dat aandelen op dit moment goedkoop zijn. Gemiddeld gezien zijn aandelen lager gewaardeerd dan in de afgelopen tien jaar, maar het verschil tussen verschillende sectoren, regio s en individuele bedrijven is groot. Voor één groep geldt echter wel de kwalificatie goedkoop: de value-, oftewel waarde-aandelen. Dit is een verzamelnaam voor aandelen die lager gewaardeerd (goedkoper) zijn dan de concurrenten en/of het marktgemiddelde. Vaak betreft het bedrijven die een stabiele winst behalen en daarvan een groot deel uitkeren als dividend. De tegenhanger van een waarde-aandeel is het groeiaandeel, dat zich kenmerkt door een bovengemiddelde winstgroei en vaak een wat hogere waardering. Stabiel Van groei-aandelen verwachten beleggers grofweg dat ze verdubbelen binnen afzienbare tijd en accepteren hiervoor een hoger risico. Waardeaandelen staan bekend om een wat minder heftig koersverloop en winnen daarom aan populariteit in onzekere beurstijden. Althans, in het verleden, want sinds januari behoren juist de value-beleggingen tot de slechtst presterende op de beurs met verliezen oplopend tot 70%. Ondergewaardeerd Het vaststellen van de oorzaak hiervoor is complex, maar het heeft in mijn visie te maken met het feit dat de groep meest ondergewaardeerde aandelen op dit moment bestaat uit voornamelijk financiële instellingen en grondstofgerelateerde bedrijven. Die hadden specifieke redenen om te dalen. Binnen de sectoren zijn de laagst gewaardeerde aandelen nu wellicht minder populair vanwege de risicoperceptie van beleggers, die schijnbaar massaal denken: er zal wel een reden zijn voor de lage waardering. Waarde-aandelen staan bekend om een wat minder heftig koersverloop. De koopjes in 2003 leverden me zo n 250% aan rendement op. Op lange termijn blijkt echter dat keer op keer dat waarde-aandelen de juiste belegging zijn in tijden van angst en paniek op de beurs. De koopjes die ik vond in 2003, net na de dotcom-crash, hebben mij in totaal zo n 250% aan rendement opgeleverd. Dit ondanks de sterke daling dit jaar. Omdat ik de voorkeur geef aan waarde-aandelen die ook nog hard groeien zijn diverse aandelen van destijds nu nog steeds koopwaardig. Het Braziliaanse waterbedrijf Sabesp was precies vier jaar geleden een koopje en is dat na een stijging van 275% nog steeds. Het verrassende resultaat van een jarenlange sterke winstgroei, maar ook van een onderwaardering die zo fors is, dat het aandeel nog steeds goedkoop is. Zelfs na een enorme stijging. Volgende week meer value-tips en nog twee belangrijke redenen om nu te beleggen in waarde. 1 Het door Mark Leenards beheerde SBS Global Equity Fund bezit op dit moment geen aandelen Sabesp.

9 In Business 9 Duurzaam onsterfelijk Dilemma NATASJA VAN DEN BERG Windenergie op zee. Een aantal grote bedrijven roept deze week het kabinet op erin te investeren. Uit een onderzoek van het Wereld Natuur Fonds blijkt dat de Nederlandse bevolking het eens is. Een meerderheid wil dat er meer wordt geïnvesteerd in windenergie. Meer dan 80 procent vindt echter dat de politiek en het bedrijfsleven hierin de lead moeten nemen. En terecht. Er is bijna geen beter voorbeeld te vinden van een probleem waarbij voor het oplossen ervan de overheid nodig is. Wij gewone stervelingen zijn er intussen achter. Tegen klimaatverandering kunnen we zelf allerlei kleine dingen doen. We weten ook dat sommige zaken echt alleen goed komen als we ze met zijn allen doen. Daarvoor is de overheid bedoeld. Steeds meer mensen lijken het eens: bevordering van windenergie is belangrijk. Wetenschappers en adviesorganen schrijven rapporten waarin ze aantonen dat windenergie goedkoper is dan kernenergie of kolen. Maatschappelijke organisaties roepen het kabinet op in actie te komen. En nu zijn ook de bedrijven om. Nu het kabinet nog. Waarom twijfelt dat nog? Balkenende kan zijn eigen onsterfelijkheid realiseren. Net als Thorbecke met zijn grondwet en Drees met sociale zekerheid kan Balkenende de geschiedenis in gaan als de eerste minister-president die het klimaatprobleem tot zijn belangrijkste politieke project maakt. Daar heeft hij ons allemaal voor nodig: we zullen de financiën (belasting) moeten bieden, maar dat verdienen we terug in de toekomst door goedkopere energie. Hoeveel onderzoeken en oproepen moeten er nog komen om onze politici te inspireren? Sommigen zullen zeggen dat daarvoor verkiezingen bedoeld zijn. Maar verkiezingen gaan niet alleen over klimaatverandering. Het milieu is van ons allemaal en tot op heden konden we alleen stemmen op een politieke partij die naast groen ook links is. Voor veel mensen een brug te ver blijkens het zetelaantal van GroenLinks. Een groenere wereld is namelijk van iedereen. 1 Vier mannen, een koelwiel van zes meter en een potentieel grote energiebesparing voor datacentra. Het verhaal van een unieke vinding, klaar voor de grote oversteek. Jan-Hein Strop AMERSFOORT Er is speelgoed voor kleine jongens en er is speelgoed voor grote jongens. Het zes meter grote wiel waar ondernemer Mees Lodder achteloos overheen loopt, behoort tot de laatste categorie. Met zichtbaar plezier trekt hij aan de schoepen van een stalen ventilator, bedoeld om warme lucht te verplaatsen zodat het in contact komt met het koude, traag draaiende wiel. Aluminium met een eenvoudige wafer ertussen, zegt Lodder over de groene schijf onder zijn voeten. Het is de taal van een techneut, maar dan wel één die snel en zelfverzekerd kan praten. Waarom vinden ze ons zo leuk en geil?, vraagt hij zich af in de ruimte van de testopstelling. Niet omdat we van techniek houden, maar omdat je hiermee geld kunt besparen. En de groenen vinden ons nu ook heerlijk. Gepatenteerd Lodder en zijn drie partners zijn de oprichters van KyotoCooling, een start up die zich richt op het efficiënt koelen van datacentra, de almaar uitdijende ruimtes vol met servers die het internet- en mobiele telefonieverkeer regelen. Ze beloven dat het koelwiel, volgens hen een unieke, Nederlandse vinding, een besparing van 80 EcoTour Zuinige wedstrijd Op zaterdag 13 september begint in Barcelona de EcoTour 2008, een zevendaagse wedstrijd door Europa waarbij 42 equipes zo zuinig mogelijk een route afleggen. Zij rijden in de zuinigste auto s. De EcoTour is een initiatief van de ANWB en haar Europese FIA zusterclubs. De finish is op 19 september in Scheveningen. 1 procent op de kosten voor koeling oplevert ten opzichte van traditionele systemen. Omdat koeling van datacentra soms wel 50 procent van de energiekosten van bedrijven behelst, levert het wiel snel wat op, zeggen de mannen van KyotoCooling. Ook vanuit milieuperspectief is het gepatenteerde koelwiel een interessante vinding. Het stroomgebruik van de ICT-sector is verantwoordelijk voor 2 procent van de mondiale uitstoot van CO 2, waarvan het grootste gedeelte voor rekening komt van datacentra. Datacentra zijn naar schatting verantwoordelijk voor ruim 4 procent van de Nederlandse energieconsumptie. Gesteld dat alle centra een koelwiel zouden gebruiken, zou Nederland 1 tot 1,5 procent minder energie gebruiken. Eco-nomie Uitvinding Energiebesparing in datacentra De mannen van het koelwiel veroveren VS ARIËNNE FLIPSE De vier (vlnr): Wout Schaap, Pedro Matser, Marcel van Dijk, Mees Lodder. Datacentra zouden op IJsland moeten staan, dat is voor het milieu het beste. Krankzinnig simpel Het is krankzinnig simpel qua idee, zegt Lodder. Het is een standaardwiel dat in kantoren gebruikt wordt voor warmteterugwinning. Alleen zijn wij als eersten ter wereld op het idee gekomen voor deze toepassing. Hoe werkt het dan? Eenvoudig gezegd komt het erop neer dat de warme lucht uit de serverruimte in een aparte ruimte in contact komt met het koelwiel dat aan de andere zijde gekoeld is door de buitenlucht. De zo behandelde, koude lucht keert daarna terug naar de computerruimte, legt hij uit. Alleen de ventilatoren die de lucht verplaatsen, kosten energie. Voorwaarde voor gebruik is wel dat de buitentemperatuur niet hoger is dan 21 graden. Hierdoor is het wiel geen oplossing voor datacentra in de tropen. Eigenlijk zouden al die centra in IJsland moeten staan, dat zou voor het milieu het beste zijn. Contract Hoewel het viertal nog steeds sleutelt aan de testopstelling, is er al wel één bedrijf waar het wiel draait. Automatiseerder Getronics PinkRoccade heeft hem vorig jaar als eerste geïnstalleerd. KPN is de volgende klant, het telecombedrijf dat KyotoCooling op weg hielp met een investering van 1 miljoen euro en een testruimte. Staan de Amerikaanse IT-reuzen al in de rij? Wie is hier niet langs geweest?, zegt Lodder met gevoel voor retorische overdrijving. IBM, HP, Cisco, Intel, Microsoft, Dell Binnen nu en twee maanden zeggen de ondernemers hun eerste contract te tekenen met een groot Amerikaans concern. Misschien dat de Nederlandse windmolen dan een nieuwe betekenis krijgt overzee. Op grote posters brengt KyotoCooling het nieuwe exportproduct in ieder geval al aan de man met een toepasselijk naam: The new Dutch windmill. 1 HIERRRRRRRRR MET JE REKENING! ZORG DAT JOUW REKENING BETAALD WORDT! CHECK RADIO538.NL Onderzoek DUURZAAMEIDSHYPE VOORBIJ De grote duurzaamheidshype is voorbij. Nederlanders maken zich nog steeds zorgen over het milieu en klimaat, maar minder dan vorig jaar. Dat komt naar voren uit onderzoek van insnet onder Nederlanders. Zo kopen we minder duurzame producten (van spaarlampen tot groene apparaten) en zijn minder geïnteresseerd in hulp aan de derde wereld. Op alle aspecten van duurzaamheid neemt de interesse af, met uitschieters naar 10 procent daling. De afnemende aandacht komt doordat er minder artikelen over het onderwerp in de media verschijnen. Blijkbaar is er na de hype die volgde na de film The Inconvenient Truth van Al Gore, een mediamoeheid opgetreden, stelt in- Snet. Ook de slechtere economische omstandigheden spelen een rol. Nederlanders zijn namelijk steeds minder bereid om extra geld neer te leggen voor duurzame producten. Aandacht voor milieu, klimaat en de derde wereld blijkt dan ook een soort van luxe. Milieuvriendelijk dansen Gisteravond is in Rotterdam een milieuvriendelijke discotheek geopend: club Watt (opvolger van Nighttown). De club heeft energieopwekkende dansvloeren en een zogenoemde no waste bar.

10 10 In Business De markt BEURS VANDAAG Biotech is in trek Goud is van dollar teruggevallen naar iets meer dan 800 dollar per ounce. Olie zakte van 146 naar 110 dollar. De rally in grondstoffen lijkt voorbij. Voor beleggers is het tijd voor iets nieuws, maar wat? De bij uitstek speculatieve biotechnologie was deze zomer de veilige haven en de seinen staan nog steeds op groen. Pas als het eb wordt, zie je wie een zwembroek aan heeft. Die wijsheid wordt door beurshandelaren graag aangehaald in moeilijke tijden. Als de economische wind draait en de aandelenmarkt het zwaar krijgt, komen plotseling andere sectoren bovendrijven. De afgelopen jaren was met name de grondstoffensector een heuse goudmijn met fenomenale rendementen. En het gaat, afgaande op de halfjaarcijfers, nog steeds goed met grote mijnbouwbedrijven als BHP Billiton en Rio Tinto. En niet alleen de cijfers zijn goed, ook in hun vooruitblikken zijn deze bedrijven onverminderd positief. De enorme consumptie van basismaterialen en energie door China is een stevige pijler onder de markt. Dat was dan ook de stuwende kracht achter de grote prijsstijgingen van olie, gas, koper, ijzererts en dergelijke. Maar de laatste maanden zijn veel van die prijzen plotseling scherp gedaald. De vrije val van met name olie en goud toont dat het geld andere uithoeken van de markt opzoekt. Beleggers geven vooral de hedgefunds de schuld. Deze partijen nemen in het moeilijke beursklimaat gemakkelijk winst op grondstofbeleggingen en steken het geld in andere sectoren. Die sectorrotatie is een gebruikelijk fenomeen in de beurscycli. Eén van de sectoren die nu geld aantrekt is de gezondheidszorg, een klassiek defensieve sector en een veilige haven in roerige economische tijden. Opvallend genoeg lijken binnen die sector vooral de biotechnologiebedrijven in trek. De AMEX Biotech index steeg sinds de bodem in maart met 22%. Vooral de laatste twee maanden doet de sector het crescendo. De opwaartse beweging valt precies samen met dalingen in de grondstoffensector. De AMEX Biotech bestaat uit de 20 grootste Amerikaanse biotechnologieaandelen. Bekende namen zijn ImClone, Amgen en Genentech. De performance van Nederlandse biotechnologieaandelen als Crucell, Pharming, Octoplus en Galapagos staat in schril contrast met die index. Nederlandse biotech-aandelen verloren dit beursjaar tussen de 15% en 65% aan beurswaarde. Beleggers lijken vooral de voorkeur te hebben voor de grote namen, vooral omdat die óf al grote samenwerkingsverbanden hebben met farmaceutische bedrijven of mogelijk een overnameprooi zijn van grote namen in de farmaciewereld. Het is een match made in heaven tussen Big Pharma dat veel geld heeft, maar weinig nieuwe medicijnen en het piepjonge biotechnologie dat geen geld maar wel de belofte van mogelijk nieuwe kassuccessen heeft. AMEX Biotech-index 824,88 VERSCHIL: +824,88 4 september 07 2 september 08-0,76% De zwanenzang van de Nederlandse biotechnologieaandelen toont eens te meer aan dat een speculatieve sector als deze niet bespeeld moet worden via (veelbelovende) individuele bedrijven, maar via een indextracker of beleggingsfonds. Bijkomend voordeel is dat het vierde kwartaal traditioneel gezien een goede periode is voor de beurs en vooral voor biotechnologieaandelen, vanwege de vele medische congressen. De koersstijgingen van Amgen (35%), Genentech (45%) en ImClone (50%) smeken alvast om meer. De rendementen van biotechnologie beleggingsfondsen liggen vanwege de spreiding natuurlijk een stuk lager, variërend van 5% tot 12%. Dat is nog altijd een stuk lucratiever dan de 20% die de AEX dit jaar achter zijn naam heeft staan. Die sectorrotatie is lang zo gek nog niet. 1 De markt in kaart VS NASDAQ KOERS: 2349,24-0,77% VS DOW JONES KOERS: 11516,92-0,23% LONDEN FTSE 100 KOERS: 5620,70 0,32% FRANKRIJK CAC 40 KOERS: 4539,07 1,50% BRAZILIË BOVESPA KOERS: 54331,13-1,51% NEDERLAN AEX KOERS: 414,70 % VERSCH 0,63% Nederland AEX Index - slotkoersen 2 september AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME aegon 8,469 8,104 0,36 8,474 8, ahold 8,987 8,685 0,30 9,048 8, akzo nobel 43,32 41,75 1,57 43,68 41, arcelor mittal 49,95 52,77-2,82 52,275 49, asml holding 16,80 16,445 0,36 17,08 16, bam groep 12,30 11,83 0,47 12,43 11, corio 51,465 50,48 0,98 51,76 50, dsm, kon. 40,07 39,52 0,55 40,305 39, fortis 9,962 9,567 0,40 9,99 9, fugro 49,17 50,50-1,33 51,07 49, heineken 32,815 32,00 0,82 32,95 31, ing groep c. 22,10 21,53 0,57 22,23 21, kpn 11,74 11,604 0,14 11,836 11, philips, kon. 22,94 22,47 0,47 23,07 22, randstad 22,135 21,825 0,31 22,68 21, reed elsevier 11,625 11,484 0,14 11,68 11, royal dutch shell a 22,955 23,24-0,28 23,14 22, sbm offshore 16,54 16,565-0,02 16,57 16, tnt 24,80 25,19-0,39 25,79 24, tomtom 18,375 17,50 0,88 18,53 17, unibail-rodamco 148,40 143,93 4,47 148,40 141, unilever c. 19,445 18,96 0,48 19,46 18, usg people 12,43 12,22 0,21 12,55 12, wereldhave 73,38 73,63-0,25 74,45 73, wolters-kluwer c. 17,08 16,73 0,35 17,245 16, Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 2 september AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME aalberts ind. 10,66 10,49 0,17 10,74 10, amg 39,32 40,50-1,18 41,18 38, arcadis 14,23 14,19 0,04 14,37 14, asm international 17,70 17,31 0,39 17,84 17, binckbank 6,67 6,53 0,14 6,75 6, boskalis westm. 40,08 40,70-0,62 40,51 39, crucell 11,37 11,00 0,37 11,40 11, csm cert. 18,28 18,23 0,05 18,32 18, draka holding 20,15 19,56 0,59 20,20 19, eurocomm. prop. 28,90 28,66 0,24 29,13 28, heijmans 13,25 13,25 0,00-13,40 13, imtech 17,78 17,50 0,28 17,85 17, logica 1,77 1,67 0,10 1,78 1, nutreco holding 41,36 41,97-0,61 42,16 40, océ 7,18 6,71 0,47 7,31 6, opg groep 11,39 10,92 0,47 11,49 11, ordina 7,12 7,08 0,04 7,25 7, pharming group 0,90 0,89 0,01 0,92 0, smit international 52,19 52,43-0,24 52,98 51, sns reaal 11,66 11,36 0,30 11,83 11, ten cate 27,19 26,72 0,47 27,49 26, vastned retail 54,08 52,50 1,58 54,50 52, vopak 42,31 42,04 0,27 42,80 40, wavin 5,88 5,60 0,28 5,93 5, wessanen c. 6,81 6,59 0,22 6,92 6, Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 2 september AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME accell group 24,50 24,73-0,23 24,88 24, antonov 0,34 0,35-0,01 0,35 0, ballast nedam 22,31 22,02 0,29 22,31 22, beter bed 9,68 9,42 0,26 9,70 9, brunel intern 16,97 16,22 0,75 17,08 16, eriks group 44,80 43,50 1,30 44,80 43, exact hold. 21,05 20,94 0,11 21,20 20, fornix biosciences 9,25 9,28-0,03 9,28 9, gamma holding 24,00 24,11-0,11 24,39 24, grontmij c. 24,65 24,48 0,17 24,70 24, innoconcepts 10,80 10,73 0,07 10,86 10, kardan 7,69 7,45 0,24 7,83 7, kas bank 23,37 23,50-0,13 23,60 23, lanschot, van 50,00 50,73-0,73 50,65 50, macintosh retail 12,67 12,22 0,45 12,67 12, moolen holding 5,05 5,13-0,08 5,16 5, nieuwe steen 17,19 16,75 0,44 17,35 16, qurius 0,51 0,49 0,02 0,51 0, sligro food gr 24,33 23,83 0,50 24,39 23, spyker cars 5,38 5,30 0,08 5,54 5, super de boer 3,71 3,71 0,00-3,75 3, tkh group 15,75 15,89-0,14 16,00 15, tmg 18,99 18,05 0,94 18,99 18, unit 4 agresso 14,75 15,00-0,25 15,09 14, vastned off/ind 16,52 15,80 0,72 16,97 15,

11 In Business 11 De markt D IL: DUITSLAND DAX KOERS: 6518,47 1,51% RUSLAND RTS-INDEX KOERS: 1659,65-0,41% JAPAN NIKKEI 225 KOERS: 12609,47-1,75% Olie Boorplatforms doorstaan de storm Schade Gustav aan olieproductie valt mee De olieproductie in de Golf van Mexico, die vanwege orkaan Gustav stil lag, wordt weer hervat. Ondanks de storm daalt de olieprijs al dagen. Redactie economie De orkaan Gustav heeft bij olie- en gasproducenten in het zuiden van de Verenigde Staten en de Golf van Mexico geen ernstige schade aangericht. De productie in de Golf, normaal een kwart van de totale olie- en 15 procent van de gasproductie van de VS, kwam nagenoeg stil te liggen. Die plotselinge afname en de orkaan lieten oliehandelaren echter relatief onberoerd. Na een aanvankelijke lichte stijging zet de olieprijs sinds maandag vastberaden koers naar beneden. Belangrijkste redenen zijn de afkoelende wereldeconomie, waardoor de vraag naar olie afneemt, en de wetenschap dat de VS strategische oliereserves hebben. Shell, een van de Boren wordt hervat. REUTERS grootste olieproducenten in de regio, maakt een voorzichtig begin met de terugkeer van werknemers naar de Golf. Deskundigen verwachten wel dat het nog enkele dagen zal duren voordat de olieproductie- en het transport weer volledig wordt hervat. 1 HONGKONG HANG SENG KOERS: 21042,46 0,65% SINGAPORE STRAITS TIMES KOERS: 2756,61 1,58% HET PANEL STELLING VAN DE DAG Tot ziens, inflatie! Olie en andere grondstoffen lijken de afgelopen maanden te hebben gepiekt. Betekent de terugval op de commodity-markt ook dat de grootste inflatierisico s definitief zijn afgewend? ANGST EBT WEG CEES SMIT, DIRECTEUR TODAY s BEHEER Inderdaad zal de inflatievrees wegebben bij een dalende olieprijs. Veel van de commodities waren gehyped en een lagere prijs van deze producten zal een verdere rust geven op de beurs. VOLGENDE KNAL LÉON CORNELISSEN, STRATEEG IRIS RESEARCH De inflatiepiek in de eurozone voor de komende twaalf maanden lijkt achter de rug. De economie koelt rap af waardoor de grootste inflatierisico s voorlopig zijn afgewend. Voorlopig, want de explosie in grondstofprijzen toonde de toegenomen schaarsteproblematiek in de wereld, die inflatierisico aanwakkert. Het is wachten op de volgende explosie. IN BEWEGING CORNÉ VAN ZEIJL, FONDSMANAGER SNS Als de olieprijs vanaf nu stabiel blijft, levert olie vanaf november geen bijdrage aan de inflatie en vanaf het voorjaar 2009 gaat het zelfs de inflatie naar beneden trekken. Maar ja, als er één veilige voorspelling is, is het wel dat de prijs wél gaat bewegen. De vraag is: welke kant op. 1 Agenda woensdag 3 september AEX Index 414,70 VERSCHIL: +414,70 3 september 07 2 september 08 +0,63% Euro/Dollar 1,4507 VERSCHIL: +1, september 07 2 september 08-0,69% Hang Seng 21042,46 VERSCHIL: ,46 3 september 07 2 september 08 +0,65% Goud 797,15 VERSCHIL: +797,15 3 september 07 2 september 08-2,76% Dow Jones 11516,92 VERSCHIL: ,92 4 september 07 2 september 08-0,23% Olie 107,49 VERSCHIL: +107,49 3 september 07 2 september 08-2,37% Bedrijven Nederland Oad Jaarcijfers 2007/ Dico International AvA Bedrijven Buitenland Staples 2e kwartaal GM Omzetcijfers augustus British Airways Vervoerscijfers augustus Economie Nederland CBS Arbeidsmarktpositie jongeren CBS Sociaaleconomische trends ICT-Agenda NBTC symposium Toekomstvisie toerisme in Nederland SER Verwey Jonker-lezing Economie Buitenland Eurozone Inkoopmanagersindex augustus Eurostat Detailhandel juli Eurostat Nationale rekeningen 2e kwartaal VS Duurzame verbruiksgoederen juli VS Orderontvangst industrie juli Fed Beige Book

12 NU INCL. GRATIS SAMSUNG BLUETOOTH HEADSET EN AUTOLADER t.w.v. 59,95!

13 De betere wereld 13 Inzameling op de wc DE PARADE EN WATER Dit jaar is De Parade een samenwerking aangegaan met Earth Water, een organisatie die 100 procent van haar nettowinst afdraagt om waterprojecten te financieren. Op De Parade werd voor een toiletbezoek een vrijwillige bijdrage gevraagd. Het ingezamelde geld kwam ten goede aan waterprojecten in Afrika. Het betreft een project in Kameroen, dat ervoor moet zorgen dat mensen structureel beschikking krijgen over schoner drinkwater. Dit waterproject zal gedurende het hele jaar gevolgd worden. Maandelijks zullen de vorderingen worden gefilmd en op onderstaande websites worden geplaatst. en Supermarkt Deen ZUIVEL UIT DE REGIO Supermarktketen Deen lanceerde afgelopen maand een nieuwe, biologische zuivellijn. De producten, op basis van biologische geitenmelk, zijn afkomstig van boerderij De Klompenhoeve in Egmond aan de Hoef. De provincie Noord-Holland stimuleert op allerlei manieren de groei van, liefst biologische, producten van Noord-Hollandse bodem, onder meer met de campagne noordhollandsegrond. Fons Deen, algemeen directeur van Deen Supermarkten, onderstreepte bij de introductie van de regionale uitbreiding van het zuivelassortiment de waarde die hij hecht aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat hij binnen Deen daarbij de daad bij het woord voegt, illustreren de diverse energie besparende maatregelen binnen de supermarkt én de opname van biologische producten van dichtbij in de schappen van zijn winkels. Oogstweek van Heerlijk Noord-Holland Van 20 tot en met 28 september zet noordhollandsegrond (biologische) streekproducten uit Noord-Holland in het zonnetje, tijdens de vierde Oogstweek van Heerlijk Noord-Holland. Behalve tal van restaurants, scholen en zorginstellingen, haken ook regionale supermarkten bij deze week aan met speciale acties. VOOR MEER INFORMATIE Topdiner bij de koeien. Culinair Biologisch feestmaal Boergondisch eten in stal, schuur of weiland Boergondisch feestmaal op zes boerenerven in Nederland: Proef de aandacht. Aan tafel schuiven in een stal, weiland of schuur? Komende twee maanden is het opnieuw mogelijk om mee te eten bij de biologische boer. Onder leiding van een topkok en een boer kunnen bezoekers op zes prachtige authentieke locaties genieten van een Boergondisch feestmaal. Het menu is bereid met de oogst van het land, behorend bij het seizoen en uit de eigen streek. Stichting Van Eigen Erf en het Netwerk Biologische InfoCentra willen met deze campagne lekker eten van dichtbij promoten onder het motto Proef de Aandacht. Het Boergondisch feestmaal is een uniek culinair festijn om gezonde, lekkere en duurzame producten uit de eigen regio onder de aandacht te brengen. Chefkok Olivier van der Staal van Green Taste Catering kookt een smaak- en stijlvol feestmaal in zijn mobiele kookstudio tussen de koeien in de stal of, bij goed weer, in de wei. De boer dwaalt met de gasten, onder het genot van een aperitief, over erf en velden en vertelt daarbij over de biologische landbouw bij wijze van amuse. Menu Romig soepje van pompoen, koriander, reuze crostini s van zuurdesembrood met pesto en gezouten hoeveboter, smeuïge knoflookdip en een frisse salade Mesclun van het boerenerf. Zacht gestoofd Zoervleisch ouderwets gesudderd in geweckte citroen, tomaat en afgemaakt met volle room. Gratin van aardappel en knolselderij, bietjes en courgettes. Appeltaart uit de boomgaard met gele room, verveine en marmelade van appeltjes van Oranje. Boergondisch genieten Boergondisch genieten bij de boer start op 13 september en 14 september op boerderij de Hoop, de Wilgen 7, Hiaure, Friesland en 21 september op de Heijerhof, Beekkant 9, Baexem, Limburg, en 28 september op de Genneperhoeve, Tongelreeppad 1 te Eindhoven, 4. 4 en 5 oktober op Natuurlijk Genoegen, Driehuizerweg 2A, Driehuizen, N-H en 12 oktober op Aver Heino, Lemelerveldseweg 32, Heino en 19 oktober op Hoeve Biesland, Bieslandseweg 1, Delfgauw. 1 Reserveren kan via COLUMN UMOJA-baas meest markant Ergens begin juli werd ik gebeld door een enthousiaste dame van Koninklijk Horeca Nederland genaamd Truus met de mededeling dat ik genomineerd ben als Meest Markante horecaondernemer van Amsterdam. Ik was in die periode hard aan vakantie toe en zat ook midden in de voorbereiding van Proeftuin de Hortus, waarin UMOJA de catering mocht verzorgen. Een duurzaam walking diner tussen prachtige planten en bloemen. Ik reageerde in eerste instantie geloof ik aarzelend en sceptisch. Ik biechtte eerlijk op dat ik nog nooit van deze prijs had gehoord. Al snel kreeg ik door dat Truus bloedserieus was en mij speciaal dit goede nieuws kwam melden. Nieuwsgierig vroeg ik wat de prijs inhield en dat ik erg benieuwd was wie mij dan heeft voorgedragen. Zij kon alleen kwijt dat het collega horecaondernemers en mensen uit het bedrijfsleven zijn geweest die mij hebben voorgedragen. Het restaurant was na de vakantiesluiting langzaam weer aan het opstarten en ik was opgewonden omdat ik eindelijk duurzaam gevangen tonijn op mijn menkaart zou gaan presenteren, toen Truus mij weer belde. Op de mededeling Frank, je bent door de jury uitgeroepen tot winnaar en je zal binnenkort de titel met bijbehorende prijs in ontvangst mogen nemen, reageerde ik een beetje verbaasd. Dat ik genomineerd was vond ik leuk, maar ook nog gewonnen nee, dat had ik echt niet verwacht. Misschien ook wel omdat ik in mijn ogen niet bewust ben dat ik in hun ogen op een markante manier onderneem; de jury heeft mij uitgeroepen vanwege mijn duurzame bedrijfsvoering en dat ik dit tot in de finesse doorvoer. Zo is ook onze bedrijfskleding duurzaam en zijn zelfs onze schoonmaakmiddelen biologisch. Een opsteker vind ik dat een instituut als KHN duurzaamheid blijkbaar steeds belangrijker vindt worden en dat vind ik weer een prijs waard. Frank van der Zande, UMOJA restaurant Mathijs Vrieze Feelgood-kok Supergezonde recepten die er ook nog eens geweldig uitzien. De vrolijke Mathijs Vrieze is creatief met verschillende kruiden, verse groentes, fruit en magere vlees- en vissoorten. Het afslank kookboek Lekker eten en gezonder afvallen is inmiddels een bestseller. De trend naar zijn feelgood-recepten is opgepikt door televisieland en Mathijs is vanaf nu te zien in het programma Eten en Daten bij RTL 4. Goed eten is belangrijk om gezond te blijven. In plaats van de hapslik-weg cultuur kunnen we er ook een feestje van maken. Daar wil ik graag de ambassadeur voor zijn. Ook ben ik benaderd voor een biologisch kookprogramma. Biologische producten bevatten geen bestrijdingsmiddelen, geen kunstmatige geur-, kleur en smaakstoffen. Dit alles draagt bij tot een beter milieu. Bovendien ruik, zie en proef je het verschil op je bord. In het boek staan 16 smakelijke seizoensgebonden weekmenu s, meer dan 100 recepten en humoristische motivatietips. Afvallen wordt (eindelijk!) leuk. Barbecueplezier met kip-, zalm-, tartaar- en groentespiesjes, gepofte aardappels met een klodder yoghurtkruidensaus of een maaltijdsalade waar de hele familie van smult. Gegarandeerd lege borden thuis. 1 Redbeans Biologisch met keurmerk Het ideale kopje koffie In oktober verdwijnt het koffiemerk Max Havelaar uit de schappen van de supermarkt. Het bekende blauw/ groene logo is daarna alleen nog als keurmerk op de verpakking te vinden. Koffiebranderij Neuteboom uit Almelo, verantwoordelijk voor de productie van de Max Havelaar koffie, komt met een nieuw merk: Redbeans. Nog steeds Max Havelaar, maar ook biologisch en handgeplukt. Redbeans gelooft dat koffie in Nederland veel lekkerder en leuker kan. Redbeans vindt dat er in Nederland zowel thuis als op het werk te veel slechte koffie wordt gedronken. Lekkere koffie begint bij de boon. De lekkerste bonen zitten in rijpe, rode koffiebessen. Om die te selecteren moet je die met de hand plukken. Grote plantages vinden dat te ingewikkeld. Met machines worden alle bessen van de struiken getrokken, waardoor ook onrijpe bonen in de koffie terecht komen. Redbeans koffie is 100 procent handgeplukt. Daarnaast gelooft het merk in koffie die met liefde is gemaakt en kiest daarom voor biologisch geteelde koffie met het Max Havelaar keurmerk. Omdat Redbeans alleen voor verse koffie gaat zijn alle koffieverpakkingen voorzien van een speciaal versventiel. Hierdoor blijft de smaak van de koffie optimaal. Iets wat onmogelijk is met de traditionele harde koffieverpakkingen. Redbeans komt beschikbaar voor horeca en de zakelijke markt. Vanaf september/oktober is het merk ook in de supermarkt verkrijgbaar. Het assortiment bestaat uit verschillende melanges filterkoffie, pads en bonen. 1

14 14 Perspectief Dertig jaar na de dood van Olga de Haas De mooiste ballerina die we hadden kon het leven niet aan Olga de Haas was ooit de grootste belofte in de Nederlandse dans. Maar terwijl haar carrière een grote vlucht nam, liep ze vast. Femke van Wiggen Vraag een dansliefhebber wie de grootste Nederlandse danseres ooit is en je krijgt waarschijnlijk een antwoord: Alexandra Radius. De naam Olga de Haas zullen maar weinig lippen vormen. En dat terwijl zij in de beginjaren van Het Nationale Ballet de onbetwiste ster was. Wat haar zo bijzonder maakte? De gevoeligheid in haar lijnen, haar bevlogen intuïtie: Olga de Haas kon het publiek laten huilen, kon je doen geloven dat Julia en Giselle echt zelfmoord pleegden. Volgens Rudi van Dantzig was Olga een onvoorstelbaar begaafd meisje. Zozeer zelfs, dat ze nu nog indruk maakt. Laatst zag Toer van Schayk, met wie ze Romeo & Julia danste, beelden terug van Olga in Het Zwanenmeer, uit 1965: God, dacht ik: was dat zo mooi? Olga de Haas had zomaar de grootste Nederlandse ballerina kunnen worden. Maar zover kwam het niet. Haar bliksemcarrière doofde eerder dan nodig, veel eerder. Samen met haar leven. Bezeten Net als ieder meisje gaat de achtjarige Olga naar balletles, in Amsterdam- West. Daarna ben ik verhuisd en toen zei de juf: ga maar door, je huppelt wel leuk, vertelt ze later (1969, NCRV). Ze had geluk, legt ze in andere interviews uit. Geluk dat ze als kind van doodnormale ouders (haar vader was bankbediende) in de Rivierenbuurt kwam wonen, bij de balletschool van Sonia Gaskell in de Zomerdijkstraat, dezelfde Gaskell die in 1954 het Nederlands Ballet opricht. Als Gaskell in 56 ook de leiding krijgt over het Haagse conservatorium, gaat Olga, twaalf en inmiddels bezeten van dans, natuurlijk mee. En dan gaat het snel. In 1960 komt de pas zestienjarige Olga bij Het Nederlands Ballet. Gaskell zit om talent verlegen: een jaar eerder zijn zestien goede dansers opgestapt om het Nederlands Danstheater op te richten, een jaar later volgt de noodgedwongen fusie met het Amsterdams Ballet: het Nationale Ballet zetelt voortaan in de Amsterdamse Stadsschouwburg. Terwijl Gaskell haar grip op de groep probeert te houden, trekt Olga haar eigen plan: ze wil soliste worden. Ze werkt keihard en begint gewicht te verliezen, om de ideale danspartner te zijn. Reni Kohne, die in 1966 bij het ballet kwam en bevriend met Olga raakte, herinnert zich Gaskells invloed: Die zei tegen iedereen: je bent veel te dik, meisje, je moet afvallen. Jongste soliste Als in 1962 de Russische Natalja Orlowskaja de dansers komt trainen, valt haar oog op de frêle Olga. Die samenwerking blijkt succesvol: in 1964 wordt Olga met haar 19 jaar de jongste Nederlandse soliste ooit. Haar grote doorbraak volgt als Orlowskaja JORGE FATAURO haar met Simon André het lyrische Melodie laat dansen en de temperamentvolle Moskovski-wals. Volgens Toer van Schayk was het voor het eerst dat iemand met zoveel bravoure op het toneel stond. Ik dacht alleen maar: wat een toekomst heeft deze danseres. Terwijl de wereld applaudisseert voor Fonteyn & Nurejev, wordt Olga de rising star van het Nationale Ballet. Ze danst veel, heel veel. Geen drie voorstellingen per maand, zoals solisten van het Bolshoi, maar drie optredens per week. Mensen vragen aan de kassa of Olga danst zo niet, dan vertrekken ze. Ook de pers is gek op de jonge ballerina. Henk van der Meyden wijdt pagina s aan haar, terwijl kranten en tijdschriften haar in sexy minirok of achter haar fornuis fotograferen, vertellend dat ze van eten houdt maar er amper tijd voor heeft, ooit een hondenkennel in Afrika wil beginnen en Haar leven in het kort 9 sept. 1944: Olga Gerharda Alida de Haas wordt in Amsterdam geboren. 1960: De zestienjarige Olga komt bij Het Nederlands Ballet. 1964: Olga wordt soliste. 1965: Eerste hoofdrol in klassieker: Het Zwanenmeer. Relatie met Ger Ploeger. 1969: Olga danst met Rudolf Nurejev. 1970: Eerste ziekenhuisopname.relatie met Ploeger gaat uit. 6 dec. 1973: Olga trouwt Gerhard Schoonewille. Een jaar later scheiden ze. 1975: Laatste optreden, in Romeo & Julia. 1 sept. 1978: Olga de Haas overlijdt graag trouwt met haar vriend, barkeeper Ger, maar nu nog even niet, voorlopig danst ze liever. Olga is een ideaal rolmodel: aantrekkelijk en bescheiden, vrolijk en rap van de tong. Plat Amsterdams met allure. Of ze al die aandacht echt fijn vond, is een tweede. Kohne: Ze had opeens altijd mensen om zich heen, dat was verwarrend. We kwamen eens uit een theater, fans vroegen om haar handtekening. Ze wees naar mij en zei: Ik ben de kleedster. Klassiekers Olga s bekendheid neemt toe als ze vanaf 1965 de grote klassiekers begint te dansen. Het Zwanenmeer, Giselle, Doornroosje en Romeo & Julia leiden tot zalen vol applaus en stapels lovende recensies. De kroon op haar werk volgt in 1969: niemand minder dan Rudolf Nurejev danst Eerste Paasdag in Nederland, Olga wordt zijn Giselle. Een dag voor het optreden scheurt ze een pees in haar rechtervoet, maar zware blessure of niet, Olga treedt toch op, tijdens de pauzes jankend van de pijn. Volgens De Tijd was het de voorstelling van haar leven. Zelf verklaart ze nuchter: Het publiek komt voor de voorstelling, voor de droom, voor het sprookje. Niet voor de pijn die eraan voorafging. (Panorama, 69). Later dat jaar zal ze nog met Nurejev in Londen optreden, maar eerst kent haar carrière nog een hoogtepunt: in juni 69 doet Olga mee aan het befaamde dansconcours van Moskou. Ze bereikt de finale en wint een aanmoedigingsprijs. Bij terugkomst op Schiphol wordt ze opgewacht door Van Dantzig (Gaskells opvolger), die verklaart dat Olga s prestatie een ontzettende stap vooruit voor het Nederlandse ballet is. Maar tijdens de allerlaatste voorstelling van het volgende seizoen, op 30 juli 1970, gaat het helemaal mis. Quote Toer van Schayk: Olga was buitengewoon loyaal. Zelfs als het uur was wilde ze best nog wat lifts repeteren, voor jou. Moskowski-wals The Londen Times in 1964: Miss de Haas managed those incredible acrobatic leaps and jumps with great lightness and every appearance of enjoyment. Concours Moskou Om een beeld te krijgen: op het concours waar Olga in 69 een aanmoedigingsprijs won, werd Mikhaïl Baryshnikov de beste danser.

15 Perspectief 15 HANS VAN DEN BUSKEN HH Geportretteerd voor Panorama, 25 jaar. SPAARNESTAD Boven: in De Groene Tafel. Onder: haar trouwdag. SPAARNESTAD Olga heeft net een duet gedanst in Balanchines Symfonie in C als haar bewegingen plots verstijven. Ze moet haar optreden in de Stadsschouwburg afbreken en wordt naar het Wilhelmina-gasthuis gebracht, vlakbij haar huis in de Kinkerbuurt. In het ziekenhuis kon ik me niet meer bewegen, mijn benen werden spierwit, ik kreeg rare krampen in mijn borstkas, had bijna geen lucht, kon niet praten, omdat mijn mond vreemd naar binnen getrokken was. (Avenue, 1971) De oorzaak: chronisch kaliumgebrek. De 26-jarige danseres zal bijna een half jaar in het ziekenhuis blijven. Bergafwaarts Net zo plots als ze verdwijnt, is ze ook weer op de planken te zien, begin Lichamelijk was ik nog lang niet sterk genoeg. Ik heb het aangenomen omdat ik moest weten of het nog ging, ik durfde de schouwburg Olga is een rolmodel: aantrekkelijk en bescheiden, vrolijk en rap van de tong. niet eens meer in, vertelt ze in Avenue. Hoewel publiek en pers euforisch zijn over de langverwachte comeback van hun lieveling, hebben haar collega s er meer moeite mee. Voor hen is de plotselinge verkramping geen incident, maar een symptoom; ze hebben zo hun vermoedens over de oorzaken. Dat het allemaal echt snel goed zou komen, zoals Olga altijd luchthartig beweerde, hopen ze tegen beter weten in. Dat het juist in rap tempo bergafwaarts zou gaan, kunnen ze niet bevroeden. Want hoe graag Olga ook alles wil geven voor de dans, al vroeg geeft de Amsterdamse in al die vrolijke interviews ook aan te willen leven. Je bent natuurlijk al bij voorbaat mislukt als je niet in staat bent je privéleven ondergeschikt te maken aan je werk. Dat lijkt een mooie, edele opgave. Maar de praktijk is niet zo eenvoudig. (Libelle, 1970). Simon André weet waar het mis ging: In 1965 werd Olga ontzettend verliefd op Ger, een barkeeper. Voor die tijd trainde ze alleen maar, nu moest ze na een voorstelling altijd een borrel en ging ze op kamers. Ze kwam de verkeerde man tegen en maakte de verkeerde keuze. De roofbouw op haar lichaam begon daar. Nooit meer Ook andere collega s kregen dat voor die ziekenhuisopname door. Op een avond eind jaren zestig zit soliste Sonja Marchiolli in de kantine. Olga komt huilend de repetitie uit, haar handen dubbelgeklapt, haar gezicht verkrampt van de pijn. Niet veel later deelt Marchiolli op tournee een kamer met Olga. Ze kwam altijd s nachts pas binnen, om vervolgens te kotsen en cola te drinken. Ik ben naar de leiding gegaan en heb gezegd: dit nooit meer. Ze wisten waarom. Simon André is een van de eersten die Olga met haar gedrag confronteert, tijdens de repetities van Giselle in 67. Ze begon ochtendlessen te missen, om vervolgens onopgewarmd te repeteren. Dat heb ik aangezien, tot ze binnenkwam en naar alcohol rook. Toen zei ik: Ik wil zo niet verder met je. Nou ja, jammer dan, was haar antwoord. Ook Van Dantzig doet een poging. In aanloop naar zijn eerste avondvullende ballet Romeo & Julia (1967) begint Olga meer te verzuimen. Iedere pas die tijdens de repetities iets moeilijker was, deed ze niet. Dan draaide ze met haar wijsvinger een cirkel bij wijze van pirouet. Of zei ze: Dat doe ik op toneel wel. Van Dantzig knijpt m, kan ze de première wel aan? Hij twijfelt, maar besluit dat de 23-jarige Olga die niet danst. Ze zei dat ze het begreep. Olga was zo lief, ik kon niet boos op haar worden. Misschien dat ze zich daardoor weinig aantrok van mijn woorden. Mentaliteit Als ik zou merken dat ik overvleugeld werd, zou ik niet meer willen, zei Olga de Haas in juni 1966 in Elsevier. Romeo & Julia Toer van Schayk: Aan het eind van Romeo & Julia, als Romeo dood is en Julia sterft, lag Olga altijd bovenop me enorm te huilen. Zo leefde ze zich in haar rollen in. Klassiekers Je moet een persoonlijkheid zijn op het toneel, die met gevoel danst, die leeft, menselijk is De Haas in De Telegraaf in 1964.

16 16 Perspectief Met Simon André en Orlovskaja tijdens repetities van Melodie. HANS VAN DEN BUSKEN Ik ben wel een lekkere kletstante, zo een van leve de lol, maar van binnen voel ik me vaak niet zo. SPAARNESTAD Niemand had vat op haar. Wij niet, haar vader niet, ook geliefdes na Ger niet, zegt Kohne. Olga zag altijd alleen de positieve dingen. Na die ziekenhuisopname zei ze: Ze hebben goede medicijnen. Als het dan even aardig ging, begon ze haar leven weer op te pakken. En daar mocht je je niet mee bemoeien. Hè Kleine, zei ze dan, hou toch eens je kop. In de zomer van 71 gaat Kohne met Olga en wat balletvrienden naar Benidorm op vakantie. Wij waren naar de disco, Olga wilde thuisblijven. Toen we terugkwamen lagen overal snippers van haar pillen. Ze kon amper praten, had alles geslikt, hopend dat de kramp zou ophouden. Toen we haar de volgende morgen uit het ziekenhuis gingen halen, was ik bang hoe ik haar aan zou treffen. Ze zat zich op te maken en riep vrolijk: Dag Kleine, we gaan zo! Ik zakte door de grond. Olga zelf wist best dat ze moeilijk te doorgronden was. Ik ben wel een lekkere kletstante, zo een van leve de lol, maar van binnen voel ik me vaak niet zo Mij kunnen ze niet helpen, ik sluit me volledig af. (Avenue, 1971) En dus worstelt de prima ballerina door, alleen. Haar lichaam maakt haar onzeker, de stress neemt toe, voor optredens slaapt ze nachtenlang niet. Ze lijkt niet meer op het onbezonnen meisje van weleer: dan weer tekent haar smalle gezicht flink, dan weer is het opgeblazen. Af en toe denk ik dat ik er niet meer tegenop kan. Het gonst altijd door me heen: dit deed je niet zo goed, dat is niet zo fraai En dan roept de andere helft in mij dat ik alles niet zo serieus moet nemen. (Avenue, 1971) Volgens vriendin Reni speelde er meer. Haar moeder vertelde me eens dat Olga geelzucht had toen ze net soliste was. Ze woonde nog thuis en moest rusten, maar klom s nachts via de regenpijp naar beneden en fietste met haar zieke lijf naar de kroeg om Ger te zien. Daarna ging ze gewoon weer dansen. Dat was Olga. Haar lever heeft toen n enorme optater gehad. Na die geelzucht mocht ze eigenlijk helemaal geen alcohol en vet meer. Maar als ik bij Olga was, stond ze altijd lekker te koken. Met een cola-tic. Onvoorspelbaar Ook het vertrek van Gaskell in 69 had invloed op haar carrière. Onder leiding van Van Dantzig verschuift de focus meer naar de door Olga minder geliefde moderne dans. En hoewel de eerste seizoenen van de jaren zeventig voor Olga nog mooie optredens en prachtige recensies in petto hebben, gaan de grote rollen in de klassiekers vaker aan haar neus voorbij. Olga was immers onvoorspelbaar, je kon niet op haar rekenen. Bovendien waren er nieuwe solisten, zoals Alexandra Radius. Van Dantzig: Alexandra was niet zo begaafd als Olga, maar was gedisciplineerder, leefde een kloosterleven. Soms kon Olga op het podium nog wonderen verrichten, maar langzamerhand verdween alles, behalve die schitterende armen. Olga had heel goed door wat een afgang het was. Kohne: Maar ze had een ijzeren wil. Al had ze steeds vaker een koffie met cognac nodig om de repetitie aan te kunnen. Ondertussen hield haar privéleven ook niet over. Na haar vijf jaar lange relatie met Ger en andere affaires, trouwde ze in december 1973 met voetballer Gerhard Schoonewille. Na het mislukken van dat huwelijk een jaar later geeft Olga toe dat ze zich soms diep ongelukkig voelt en dat zich dat ook in haar werk uit. Tijdens haar laatste optredens, in juli 1975, wordt dit pijnlijk duidelijk. De 31-jarige ster danst haar eerste hoofdrol in jaren, in Van Dantzigs Romeo & Julia. In een interview in het AD zegt ze Julia beter te begrijpen dan ooit: Julia doordringt je van het feit dat alles betrekkelijk is. Zelfs de dood. Hoewel haar techniek tijdens Julia belabberd bleek, was haar uitstraling nog steeds magisch. Kohne: Bezoekers huilden. Olga was in een trance, ze wist niet meer of ze op het bed of op de tombe moest liggen, we moesten haar alles zeggen. Vlak voor haar opkomst tikte ze een borrel weg, om het aan te kunnen. Uitgeput Maar de recensies zijn onverbiddelijk. Danstalent van Olga de Haas lijkt uitgeblust schrijft de Volkskrant. Die kritieken kostten haar een paar jaar van haar leven, meent Kohne. Hoewel Olga daarna nog drie jaar soliste is, zal ze het podium niet meer beklimmen. Op aandringen van haar nieuwe vriend, een sportarts, wordt ze uitgeput opgenomen in een ziekenhuis in Breda. De hoop weer te dansen blijft. In 1977 probeert ze het nog één keer, maar niet in de Stadsschouwburg bij haar collega s. Te pijnlijk, te confronterend. Ze traint bij André, die inmiddels lesgeeft aan de dansacademie in Tilburg. Ze houdt het maar een paar weken vol. Hoewel ze voor de training zwoer gestopt te zijn met drinken, betrapten studenten haar in de kleedkamer van de douche. André: Met een fles. Hield Olga na eerdere inzinkingen contact met haar collega s, nu horen ze niets meer van haar. Misschien is ze teleurgesteld in de vriendschappen, misschien is ze te moe om de schijn op te houden, zoals vroeger te lachen dat het allemaal goed komt. Desalniettemin bereiken dramatische verhalen de balletstudio s. Olga is begin 78 in het Wilhelminagasthuis opgenomen, dit keer is het goed mis. Ze zou al jaren met een geperforeerde maag rondlopen, nu begeven ook haar lever en nieren het. Wat precies waar was blijft gissen, maar dat haar altijd al fragiele lichaam helemaal op was en ze aan levercirrose leed, was duidelijk. Het laatste half jaar van haar leven slijt Olga in dat ziekenhuis. Kohne: Haar moeder hield iedereen weg, bang dat het in de publiciteit kwam. Na flink zeuren mocht ik toch. Schrik niet, zei haar moeder, ze is er heel erg aan toe. Vlak voor ik langs zou gaan, belde ze: Olga had een inwendige bloeding gehad, lag min of meer in coma, ik kon niet komen. Weet je dat ik toen nog niet wilde geloven dat het einde nabij was? Ik wilde er niet aan, net als Olga. Olga de Haas stierf een week voor haar 34e verjaardag, op vrijdag 1 september Drie dagen later werd ze op eigen verzoek in stilte gecremeerd, pas daarna kwamen kranten met hun in memoriams. Wrang genoeg was Olga zelf degene die in een van haar laatste interviews (AD, juni 1975) met de haar zo typerende luchtigheid haar makke het best omschreef: Goed leven is ook een kunst. 1 Met dank aan: Het Nationale Ballet (Minou Bijl), Simon André, Rudi van Dantzig, Reni Kohne, Sonja Marchiolli, Maria Matula en Toer van Schayk. Afscheid Reni Kohne: Na een herdenkingsvoorstelling voor Olga, zeiden wat vrienden: Olga zou gezegd hebben: jongens, wat een gedoe, ga eens even gezellig de kroeg in. Dus toen zijn we naar de Old Inn gegaan.

17 CORBIS Uit & Thuis 17 Recept Koffie coeur à la crème voor zes personen Crèmevormen met espressoboonspikkels overgoten met een saus van verse vruchten. Zo maak je het. Redactie lifestyle 1. Verwarm de oven voor op 180 graden. Verspreid de koffiebonen gelijkmatig over een vel bakpapier en rooster ze circa tien minuten. Laat ze afkoelen en verkruimel ze vervolgens in een plastic zak met een deegroller. 2. Week twaalf stukken neteldoek grondig in koud water en knijp ze uit. Bekleed hiermee zes vormpjes met een dubbele laag; laat het doek over de rand hangen. 3. Druk de ricotta of kwark door een fijne zeef in een kom. Roer de crème fraîche, suiker, sinaasappelschil en de verpulverde koffiebonen door elkaar. Voeg ze bij de kwark en meng ze goed. 4. Klop de eiwitten stijf en spatel ze door het mengsel. Schep ze in de vormpjes en vouw het neteldoek over de vulling. Laat het een nacht uitdruipen en afkoelen in de koelkast. 5. Voor de rode fruitcoulis doe je de frambozen en de poedersuiker in een keukenmachine: maal ze fijn. Druk het mengsel door een zeef om de pitjes te verwijderen. Roer de aardbeien erdoor. Zet het in de koelkast. INGREDIENTEN 25 gram koffiebonen 225 gram ricotta of kwark 3 dl crème fraîche 2 el fijne tafelsuiker geraspte schil van een halve sinaasappel 2 eiwitten VOOR DE VRUCHTENSAUS 175 gram frambozen 2 el poedersuiker, gezeefd 120 gram kleine aardbeien, gehalveerd NOODZAKELIJK 6 vormpjes KOFFIE GADGET Altijd én overal koffie met de Handpresso. Het werkt als een fietspomp en kost 99 euro. 6. Haal het mengel uit de vormpjes en leg ze op aparte schoteltjes; verwijder voorzichtig het neteldoek. Schep voor het serveren de rode fruitcoulis eroverheen. TIP: Een neteldoek is een zeer fijn geweven doek. Door de fijne gaatjes kan de kaasvloeistof lekken. Geen neteldoek? Gebruik dan een ander stuk zeer fijn stof. 1 Jane Feinmann LONDEN Met de dreigende recessie op de achtergrond lijkt het opgeven van je dagelijkse ochtend caffe latte of dubbele espresso dé tip om de broekriem aan te trekken. En men luistert klaarblijkelijk, want koffiegiganten als Starbucks en andere voelen nu serieus de druk. En dat is maar goed ook, zou je denken. Koffie is wellicht je favoriete oppepper, maar is het ook niet een gevaarlijke diureticum (urine afdrijvend middel) dat verband houdt met verscheidene ernstige ziektes als hartkwalen en kanker? Maar voor u nu uw lokale koffieverkoper failliet laat gaan, is het de moeite waard eerst een breder beeld te krijgen van de gezondheidsvoordelen van koffie: 1) Koffie is net zo hydraterend als zuiver water. Het is een absolute mythe dat een normale kop koffie een diureticum is. Een grote mok (zoals bij Starbucks) bevat slechts 330 mg cafeïne, en je moet op z n minst 550 mg cafeïne nuttigen in één drankje om een dehydraterend effect te veroorzaken, blijkt uit onderzoek van US Centre for Science in Public Interest. Je kunt dus gerust je kopje koffie s ochtends meerekenen als deel van je dagelijkse vochthoeveelheid. 2) Koffie vermindert vermoedelijk de kans op hartkwalen, en verhoogt de kans op een hartaanval zeker niet. Mensen met een hoge bloeddruk vermijden over het algemeen het drinken van koffie omdat het hun toestand zou verergeren. Een serie klinische testen wijst echter uit dat het tegenovergestelde waar is. Cardiologen van de University of California bestudeerden de tien grootste onderzoeken naar hartkwalen en kwamen onlangs tot de conclusie dat er geen enkel bewijs is dat koffie de kans op een hartaanval vergroot, plotselinge dood veroorzaakt of abnormale hartritmestoornissen tot gevolg heeft. 3) Koffie vermindert de kans op sommige soorten kanker en heeft geen tegenovergesteld effect op andere vormen van kanker. Er ging een wereldwijd alarm af toen in het begin van de jaren tachtig een onderzoek gepubliceerd werd dat suggereerde dat cafeïne het risico op alvleesklierkanker verhoogde. Een onderzoek waarbij 66 internationale klinische testen opnieuw bekeken werden, gaf uiteindelijk de definitieve doorslag: koffieconsumptie is niet kankerverwekkend. Het roken van een sigaretje bij de koffie was waarschijnlijk de oorzaak van de eerdere conclusie. Nog een andere studie onder Zweedse vrouwen liet ook geen verband zien tussen cafeïneconsumptie en borstkanker. Er wordt zelfs gesuggereerd dat koffiedrinken kanker kan helpen voorkomen. Japanse onderzoekers volgden tien jaar lang mannen en vrouwen en kwamen in 2005 tot de conclusie dat regelmatige drinkers van een kopje of twee per dag de helft minder kans hadden om leverkanker te ontwikkelen vergeleken met de anderen die nooit koffie dronken. Culinair Cafeïne Meer mens met een macchiato Een kop cappuccino is oergezond Vijf redenen om koffie te drinken. 4) Melk in je koffie doet de calciumafname van cafeïne teniet. Cafeïne veroorzaakt een lichte afname in de calciumopname in de botten, en sommige wetenschappers claimen dat mensen die regelmatig koffie drinken een verhoogde kans op botontkalking en breuken hebben. De oorzaak is wellicht dat koffiedrinkers minder melk nuttigen, zegt Robert Heaney van de Creighton University in de Amerikaanse stad Omaha. Volgens deze wetenschapper is het risico op botontkalking volledig te neutraliseren door een paar theelepeltjes melk aan je koffie toe te voegen. 5) Koffie geeft een goed gevoel. Het is echt geen verbeelding, een degelijke kop koffie verhoogt het gevoel van geluk, energie, oplettendheid en vriendelijkheid. Dat blijkt uit onderzoek van de John Hopkins School of Medicine in Baltimore. Wel moet je het goedje met regelmaat drinken. Af en toe een kopje kan benauwdheid en een onwel gevoel veroorzaken. 1 The Independent Gadget KOFFIEKAARS OP TAFEL De cafeïnejunk kan zich nu altijd omringen met de geur van geroosterde koffiebonen. Vijf koffiekaarsen bevat de nieuwe collectie La Route du Café van Nestlé Nespresso. Ze geuren naar Arabica, de bloesem van koffiestruiken, groene bonen, koffieplanten uit Jemen of kruidige koffie. Befaamd parfumeur Olivia de neus Giacobetti heeft de lijn samengesteld. Een kaars kost 35 euro. Recensie Boek KINDERACHTIG LESBOEK Koffie, Het complete handboek is eerder een kinderachtig lesboekje dan een degelijk naslagwerk voor goede koffie (technieken). Hoe gebruikt u een filter? Of hoe zet u koffie met een kan of pot? De begeleidende foto s van elke handeling zijn inbegrepen. Wie over deze uitleg en de hyperbolen heen leest (50 procent van de inhoud), sprokkelt op elke pagina wel nuttige achtergrondinfo over de donkere materie die Nederland wakker houdt. Helaas volgt toch de gevreesde inkakker als schrijvers Mary Banks, Christine McFadden en Catherine Atkinson bijna zestig pagina s wijden aan de kunst van het koffiedrinken. Als het prullenbakmoment zich lijkt aan te dienen, volgt er in Koffie een lichtpuntje in de vorm van koffierecepturen. Hartstochtelijke koffieliefhebbers leren tot slot nog hoe smaakvol te stoeien met café brûlot, zoete sprinkhanenkoffie en warme muntjulep. Koffie, Het complete handboek over koffie, Veltman Uitgevers. Het land op De BoerenBond/Welkoop organiseert samen met de Vrienden van het Platteland en LTO Nederland zaterdag de Dag van het Platteland. Amsterdams eetfestijn De Haarlemmerstraat en Haarlemmerdijk in de hoofdstad staan deze zaterdag in het teken van gastronomie tijdens het festijn Eten & Drinken. Big in museum Kunstenares Christien Meindertsma wilde weten wat er na de slacht van een varken gebeurt. De uitkomst van haar zoektocht is PIG 05049, een tentoonstelling over varkens in de Kunsthal.

18 18 Uit & Thuis Lifestyle Fashioncheque MODE OP DE BON Na de cd-bon en restaurantbon is er sinds deze week een algemene cadeaubon voor modeliefhebbers: de fashioncheque. Het is een digitale cadeaubon in de vorm van een pinpas met het uiterlijk van een pinpas: compact en glanzend. Het bedrag op de fashioncheque (vanaf 20 euro) kan in meerdere keren worden gebruikt. De bon heeft geen uiterste geldigheidsdatum. Eind dit jaar moet de bon in winkels worden geaccepteerd, aldus producent Nummerdor. De fashioncheque is verkrijgbaar bij het postkantoor en webshop Op je mobieltje MODESHOWS OP IPHONE De online thuisbasis van het tijdschrift Vogue, Style.com, heeft een applicatie laten ontwerpen voor de modieuze bellers die op hun iphone de laatste catwalkshows willen zien. Alle shows van de New York Fashion Week zijn op de mobiele telefoon van Apple te zien. Niet alleen Vogue gaat prat op de mogelijkheden van mobiel internet en mobiele tv. Vorige maand lanceerde Ralph Lauren een nieuwe webshop, speciaal ontworpen voor mobieltjes. Chanel introduceerde in juli een eigen iphone-applicatie. Knuffelkloon LAGERFELD ALS BEERTJE Modegigant Karl Lagerfeld heeft zijn eigen pluizige lookalike ontworpen: een teddybeer. De Duitse speelgoedfabrikant Steiff heeft de kloon van de 74-jarige ontwerper gemaakt. Net als Lagerfeld draagt de beer een zwarte zonnebril en dito maatpak. Een mini-me van de Duitse ontwerper kost een kleine duizend euro. Te zien op De Wereld van Witte de With: nieuweontwerpers.nl. JAKOLIEN VAN DER POEL Mode De Wereld van Witte de With Groen kartelrandje Groen is in. Jonge modeontwerpers en kunstenaars bewonderen en verguizen de populaire term. Geneviève van Velzen V2 Instituut voor de instabiele media werkt met elektronische jurken, UpperWareHouse bouwt een sweatshop en Gina Kranendonk zoekt naar eetbare planten rondom de bouwplaats bij het Museumpark. Modieuze kleuters breien hun eigen milieumuts. De voorbereiding van het cutting edge meerdaags festival voor modeen cultuurminnend volk is in volle gang. Volgende week begint in de Rotterdamse Witte de Withstraat het festival De Wereld van Witte de With met dit jaar extra aandacht voor mode van jong grut zoals Miquel Mohamedjar en designkoppel Nen & Wen. De straat die vaak liefkozend Soho van Rotterdam wordt genoemd, is al jaren niet meer het getto van junks en hoeren. De Witte de With is avant-gardistisch, belooft het program van de negende editie van De Wereld van Witte de With. Dit jaar zoomen Rotterdamse galerieën, In de Ruilwinkel is geen onderscheid tussen confectie en haute couture. kunstinstellingen en shops van Margreeth Oltshoorn tot Showroom Mama in op de hippe slang van dit moment: groen en duurzaamheid. Ook eerlijk en puur zijn de sleutelwoorden van het moment. Organisator Joost Maaskant: Waarom is groen helemaal van nu, vragen de kunstinstellingen, modeontwerpers en kunstenaars zich af. Het festival opent met Paradise by the Laptop Light van cultuurfilosoof Koert van Mensvoort. Zijn Visual Power Show gaat over de maakbaarheid van de natuur. Wij mensen leggen een park aan en noemen dat vervolgens natuur. Is dat wel zo? Koert van Mensvoort, en anderen, kijken onder meer kritisch naar de samenleving. Tot het rijtje creatieve kritiek hoort ook de performance van V2_Instituut voor instabiele media. Het is een open festival. Niemand krijgt restricties van bovenaf. Omdat er geen beperkingen zijn, is iedereen vrij zijn eigen interpretatie van de term groen te geven. Voor de een betekent groen jong en onbevangen, een ander vraagt zich af of jong ook daadwerkelijk onbevangen is. Ook duurzaam modecollectief UpperWareHouse doet mee. Medeoprichter Marieke Buijs wil wel wat kwijt over haar Sweatshop en Ruilwinkel. Buijs deed al aan groen consumeren voor Al Gore s docu en vintage kleding bon ton waren. In haar Ruilwinkel worden tijdens De Wereld van Witte de With de beste miskopen gedumpt en geruild voor de miskoop van een ander. In de winkel maken we geen onderscheid tussen haute couture en confectie. Je vindt er een H&M etje maar ook kleding van designers. Samen met Marije Ravelli en Jet van Schie wil ik mensen bewust maken van de afgedankte kledinghoop die we creëren. Heb je een miskoop, geef die dan meteen aan een ander. Gooi het vooral niet weg. 1 Icoon Modeontwerpster Joline Jolink over haar ultieme must-have item Geneviève van Velzen Drie vragen over hét ultieme hebbeding van Joline Jolink. Alleen een snelle beweging met de creditcard kan het hedonistische beest in de 27-jarige modeontwerpster sussen. Althans, voor even. Waar heb je een zwak voor? Een heel mooie grijs leren shopper van Marni. Het ontwerp is simpel en daardoor tijdloos. De tas is ook nog multifunctioneel. Omdat hij zo groot is kan ik er mijn spiegel, lipgloss, potloden, stiften, agenda en boekjes in kwijt. Je zult mij niet snel zien met een satijnen tasje. Ik heb een grote, praktische tas nodig. Wat is de financiële schade? Die tas kost 470 euro en is eigenlijk niet eens zo duur voor een designerbag. Toch twijfel ik of ik hem zal kopen. Waarom twijfel je? Ik wacht op de sale. Zodra die shopper in de uitverkoop is, sla ik toe. 1 Joline Jolink. MARC DEURLOO MCGREGOR 169,90 H&M 24,90 FREITAG 115,00 HUGO 499,00 Fashion TAS VOOR WERKPAARD Niets zo belangrijk als een goede eerste indruk. Hetzelfde geldt voor je werktas. Wie ben je én hoe serieus neem je jezelf? De kritische kijker leest het van de werktas af. Weg met de smoezelige rugtas of schoudertas. Vier werktassen waar je mee aan kunt komen. Vanaf een paar tientjes tot vijfhonderd euro loop je er het hele jaar weer goed bij. Jil Sander verkocht Modehuis Jil Sander wordt verkocht aan het Japanse bedrijf Onward Holdings Co. Ltd voor 167 miljoen euro. Het merk maakt minimalistische kleding. Nieuw modeblaadje Distill is een nieuwe titel op de verplichte internationale leeslijst voor fashionlovers. Het tijdschrift is een initiatief van de Brit Colin McDowell. Agenda Modemanifestatie Modehappening Bridges to Fashion besteedt 18 tot en met 21 september aandacht aan de Turkse en Nederlandse modescene. Locatie: Rotterdam.

19 Doe het zelf 19 ZWEEDS RAADSEL: CRYPTOGRAM: OPLOSSINGEN: uitmuntend loofboom windvlaag gaan stremsel gesloten vaartuig VORMEN: SUDOKU SUDOKU APAR 4 bedrog keten Welke twee vormen zijn gelijk aan elkaar? 7 luchtdrukmeter sportrijwiel geestelijke wedstrijdbeker steenafval 1 deel v.e. vaartuig vogelbek soort papegaai geestelijke opwekkend middel opschik 2 naamspeldje Europeaan mollengang toespraak 3 groente Ierland Horizontaal: 1. Die kan s morgens niet worden gebruikt (8); 4. Vogel met veel geld (8); 6. Daardoor zie je het slechts terug (4); 8. Buiten de aanleg om te publiceren (7); 9. Het maakt me razend dat de koopman een kledingstuk verliest (4); 10. Zij zijn erbij om zo te zeggen (8); 11. Gevat, is dat duidelijk? (8). Verticaal: 1. Geschikt orgaan van een langharige (6); 2. Het accent ligt op een kopie (6); 3. Hartstochtelijk opvliegend (7); 5. Pedant en knoestig (7); 6. Half om half een loods (6); 7. Lieveling van een kloosterzuster in een vliegtuig (6) Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Avonddis; 4. goudvink; 6. raam; 8. uitgave; 9. amok; 10. getuigen; 11. begrepen. VERTICAAL: 1. Angora; 2. nadruk; 3. driftig; 5. kwastig; 6. remise; 7. mignon Gelijke vormen: A en D Zweeds -b-d-b-sracefiets -ruk-kiel lopen-kea -m-nep-nleb-badge -toe-tooi zeesleper -rit-rede FLATTEUS Een uitgave van Mountain Media BV Anthony Fokkerweg CP Amsterdam tel: fax: distributie@depers.nl sales@depers.nl marketing@depers.nl oprichter: Cornelis van den Berg uitgever: Ben Rogmans (a.i.) hoofdredactie: Jan-Jaap Heij (a.i.), Frank Poorthuis art direction: Pieter Schol, Antoine Hamers Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NSstations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten. Lezerscolumn Ramadan Yousra Jaddioui Maandag was de eerste dag van de week, de eerste dag van de negende maand van het zonnejaar, de eerste dag van de tiende maand van het maanjaar; net zo goed 1 september als 1 ramadan. Hiermee hoop ik direct de eerste brandende vraag met mijn woorden geblust te hebben. Want zo gaat dat: zodra de ramadan van start gaat, starten ook de vragen. Hoe lang duurt de ramadan? Waarom vasten jullie nou eigenlijk? Hoe lang duurt een vastendag? En de vraag waarmee ik met mijn antwoord ieder jaar weer de meest verraste gezichten creëer: Jullie mogen toch wel drinken? Een kleine greep uit de grabbelton der vragen. Vooral de pauzes worden gezien als een legitiem vragenkwartiertje. Terwijl ik toekijk hoe mijn tafelgenotes hun lekkere honger stillen met een puddingbroodje, een geglazuurde donut en een bolletje oud-hollandse kaas, wegspoelend met een slokje warme choco, beantwoord ik braaf hun vragen. Ja, de ramadan beslaat zo n 29 tot 30 dagen, afhankelijk van de maanstand, een kleine maand dus. Ik bekijk de tevreden knikjes en ga verder met het stillen van hun interessehonger. We vasten de ramadan omdat dat een van de vijf pijlers is waar de islam als godsdienst op steunt. Het is een maand van bezinning, van rust en warmte, van toewijding en reiniging, een maand waarin alle islamieten over de hele wereld samen bezig zijn met hetzelfde: het werken aan en denken over en daarmee vooral het versterken van het eigen geloof. Kort samengevat. Nog steeds drie paar vragende ogen op mijn inmiddels droge mond gericht. Het vasten gaat in vanaf de zonsopgang en wordt bij zonsondergang verbroken. In de tussentijd onthouden we ons lichaam van alle inname en vleselijk genot. En nee, ook geen slokje water. Weer die jaarlijkse verraste blikken en dan het besef oprecht of onoprecht met tussen hun vingers slechts een laatste hap bewerkt meel: O, sorry, vind je het niet erg dat we voor jou zitten te eten? Nee joh, ga vooral verder. Jullie zien eten doet me meer goed dan kwaad. De ongeloof in hun ogen is duidelijk, en toch meen ik wat ik zeg. De rama- mijncolumn@depers.nl dan is voor mij de mooiste maand van het jaar, ik kan niet anders dan genieten van elke gevaste dag. En als ik door jouw eetpraktijken eraan herinnerd word waar ik mee bezig ben, kan ik niets meer doen dan dankbaar genietend het hongergevoel lekker te laten knagen. Pure voldoening. 1 Tijdelijke wijzigingen OV: Vandaag Het wordt een herfstachtige dag. Er komen geregeld buien voor, maar de neerslaghoeveelheid is hooguit enkele millimeters. De temperatuur ligt rond de 19 graden. Aan zee staat een matige tot vrij krachtige zuidwestenwind, landinwaarts een matige wind. In de nacht daalt de temperatuur naar ongeveer 11 graden. Morgen Het wordt morgen bewolkt, met regen in het noorden en westen van het land. In het zuidoosten komen opklaringen voor en is de zon af en toe te zien. De temperatuur ligt rond 19 graden. Aan zee staat vrij krachtige zuidwestenwind. Op de Wadden is de wind mogelijk even krachtig. In de nacht daalt het kwik naar 13 graden. Volendam (bus) Kermis Arrivalijnen 110, 118, 210 en 213. Halte Zeestraat vervallen. Assen (bus) Wegwerkzaamheden Rolderhoofdweg Arrivalijnen 10, 21, 24 en 28. Halte Rolderhoofdweg/Rembrandtlaan vervallen. Diemen (bus) Diemer Festijn GVB-lijnen 44 en 357. Halten Winkelcentrum, De Diem en Burgemeester Bickerstraat vervallen. Meer op Onderweg? Bel ( 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl

20 20 Op de buis DR. PHIL RTL8, e afleverig van de talkshow van tvpsycholoog Phil McGraw. HET BLOK NET5, Begin van de nieuwe reeks van deze verbouwingswedstrijd annex relatietest. FILM: LEGALLY BLONDE 2 RTL5, Komedie over rijkeluiskinderen met in de hoofdrol Reese Witherspoon. EET SMAKELIJK! Ned3, Kookprogramma: BN ers koken met een kok een biologisch verantwoorde maaltijd. MEDIUM BBC1, Amerikaanse misdaadserie met Patricia Arquette als medium in de hoofdrol. Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4 RTL 5 17:00 KRO Kindertijd 17:01 Konstanse 17:06 Laura de Koe 17:12 Brum 17:21 Jacob en Juul gaan naar de kuikentjes 17:25 Sesamstraat 17:50 Partij voor de Vrijheid 17:59 EénVandaag 18:00 NOS Journaal 18:20 EénVandaag 18:45 NOS Sportjournaal 19:00 Lingo 19:25 AVRO De Centrale Huisartsenpost 20:00 NOS Journaal 20:30 Hello Goodbye 21:20 KRO Detectives: Silent witness 23:05 Knevel & Van den Brink 17:00 NOS Journaal 17:05 Helvoirt 17:35 James Herriot: All creatures great and small 18:30 That s the question 18:55 De afdeling 19:25 Toen was geluk heel gewoon 19:55 Op uw gezondheid 20:25 Netwerk 20:50 Achter de voordeur 21:20 Tien voor taal 22:00 NOS Journaal 22:15 Nova/Den Haag vandaag 22:50 Dat kan beter 23:20 Profiel: Geert Mak 17:15 Zóóó gênant!! 17:45 Baasjes 18:00 SpangaS 18:25 Het Klokhuis 18:45 NOS Jeugdjournaal 18:59 Nederland 3 19:00 ONM 19:22 NOS Journaal 19:30 De Wereld Draait Door 20:20 NOS Journaal 20:25 Op de bon 21:20 Nieuwslicht 22:00 Eet smakelijk! 22:30 NOS Sportjournaal 22:50 NOS Journaal 23:05 ER 23:55 De Wereld Draait Door 17:05 As the world turns 18:00 RTL Nieuws 18:15 Editie NL 18:35 RTL Boulevard 19:30 RTL Nieuws 19:55 RTL Weer 20:00 Goede tijden, slechte tijden 20:30 Gillend naar huis 21:25 De naakte waarheid 22:25 Superdik - Superdun 23:25 RTL Nieuws 23:35 RTL Weer 23:40 RTL Boulevard 17:05 PostcodeLoterij: Deal or no deal 17:35 Dr. Phil 18:30 The king of Queens 19:00 Wie is de chef 19:30 Can t buy me love 20:00 PostcodeLoterij: Deal or no deal 20:30 Legally blonde 2: Red, white & blonde 22:15 Overboard RTL 7 RTL 8 SBS 6 NET 5 Veronica 17:45 Profile Ladies Tour 18:00 The A-Team 18:55 Knight rider 19:55 Married with children 20:30 Flyboys 23:15 Cabin pressure 17:15 Oprah Winfrey show 18:10 Extreme bruiden 19:05 Het zonnetje in huis 19:35 Dr. Phil 20:30 True stories: Mom at sixteen 22:10 De bruiloft van 22:40 As the world turns 23:30 Oprah Winfrey show 17:35 Diagnosis Murder 18:30 The bold and the beautiful 19:00 Hart van Nederland - Vroege editie 19:20 Shownieuws - Vroege editie 19:55 Trauma NL 20:30 De 25 meest schokkende verborgen cameraonthullingen aller tijden 22:30 Hart van Nederland - Late editie 22:45 Piets weerbericht 22:50 Shownieuws - Late editie 23:20 Ruzie met de buren 23:45 Wegpiraten! 17:05 Ready steady cook 18:05 Judging Amy 19:05 Grey s anatomy 20:00 Smaken verschillen 20:30 Het Blok 21:30 Alleen nog een man 22:30 Grenzeloos verliefd 23:30 Smaken verschillen 17:15 Totally spies 17:35 Hannah Montana 18:00 Sneak 18:10 Everybody hates Chris 18:35 According to Jim 19:00 Trick &Treat 19:05 Friends 19:35 Two guys and a girl 20:05 Two and a half men 20:30 NCIS 21:30 Threat matrix 22:25 Profiler 23:25 Crime stories: Canibal Superstar Flyboys, uur Grenzeloos verliefd, uur Eén Canvas Het gesprek BBC 1 BBC 2 18:00 Het journaal 18:10 De rode loper 18:30 Blokken 19:00 Het journaal 19:40 Man bijt hond 20:05 Joker- en lottotrekking 20:10 Het weer 20:15 Thuis 20:45 Volt 21:35 Dokters van morgen 22:10 De laatste show 23:00 Het journaal laat 23:21 Winstverdeling joker en lotto 23:22 KENO-uitslagen 23:23 Het weer 23:30 De collega s 17:05 Kim Possible 17:30 Disney Phineas and Ferb 17:45 Bel s boys 17:55 Spring 18:10 Karrewiet 18:20 Spring 18:35 6tien 18:55 W817 19:10 Mijn sport is top 19:20 Karrewiet 19:30 Mortified 19:59 CANVAS 20:00 Terzake 20:40 Jacob s ladder 22:30 When I came home 23:40 Desperate housewives Coach TV Het Schaduwkabinet Rok aan de Top De Wandeling Satellite Queens Dagbeeld Reportageprogramma BBC World Nieuws Uitgelezen The Late Show BBC World Nieuws Satellite Queens 17:00 The owl 17:05 Young Dracula 17:35 Serious ocean 18:00 Newsround 18:15 The weakest link 19:00 Nieuws en weerbericht 19:30 Regionaal nieuws en weerbericht 20:00 The One show 20:30 My family 20:57 Nieuws en regionaal nieuws 21:00 Sky cops 21:30 Trawlermen 22:00 Who do you think you are? 23:00 Nieuws en weerbericht 23:25 Regionaal nieuws en weerbericht 23:35 The National Lottery draws 23:45 Medium 17:30 Eating with the enemy 18:15 Wanted down under 19:00 Eggheads 19:30 Masterchef: The professionals 20:00 Grow your own veg! 20:30 Nigella express 21:00 Natural world 21:50 On wild golden pond 22:00 God on trial 23:30 Newsnight Comedy Central 17:10 Ned s survivalgids 17:55 Fairly odd parents 18:10 SuperNick Op de Stoep bij 18:20 Gefopt! 18:30 Ricky Sprocket 18:50 Het huis Anubis 19:20 Creepie 19:35 Drake & Josh 20:00 That 70 s Show 20:25 Malcolm in the middle 20:55 The world stands up 21:05 South Park 21:35 Mad about you 22:00 Frasier 22:30 The office US 23:00 Malcolm in the middle 23:30 Just shoot me! 23:55 The Simpsons Discovery Channel 17:05 Wrecks to riches USA: Poison dart 18:00 Miami Ink: Finding balance 19:00 Mythbusters: Archimedes death ray 20:00 Dirty jobs: Plumber 21:00 Ultimate survival: Patagonia 22:00 Football hooligans international: Italy 23:00 Future weapons: No place to hide Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl FILMPJE Skaters nemen bezit van Kaboel. TATTOO Man verkoopt huid voor euro. FILMPJE Opscheppertje krijgt lik op stuk.