Bedragen x Begroting Verschil

Transcriptie

1 Toelichting ontwikkelingen financieel meerjarenperspectief Begroting De verschillen tussen de begroting 2014 en de raming voor 2015 zien er als volgt uit: Onderdeel Begroting 2014 Bedragen x Begroting Verschil 2015 Lasten Baten Saldo Het verschil tussen de begroting 2014 en 2015, zowel bij de lasten als de baten wordt, naast de inflatiecorrectie voor prijsontwikkeling en mutaties vanuit de kostenverdeling, voornamelijk veroorzaakt door de verwerking van de drie decentralisaties in het sociaal domein voor een totaalbedrag van 6 miljoen. Daarnaast wordt er 1,5 miljoen minder aan Gemeentefondsuitkeringen ontvangen. De overige verschillen bestaan uit mutaties van de reserves van 1,0 miljoen, de verkoop van het MSCC gebouw voor 0,5 miljoen en nieuw beleid van 0,5 miljoen. Rekening begroting 2015 De verschillen tussen de rekening 2013 en de raming voor 2015 zien er als volgt uit: Onderdeel Rekening 2013 Bedragen x Begroting Verschil 2015 Lasten Baten Saldo De belangrijkste verschillen, naast de inflatiecorrectie voor loon- en prijsontwikkeling, zijn: - Het verschil met de rekeningcijfers 2013 is grotendeels toe te rekenen aan de baten en lasten van grondexploitaties. In de jaarrekening 2013 is een fors verlies op de grondexploitatie verwerkt. (- 3,5 miljoen) - In 2013 zijn de effecten van het afstoten van de brandweerkazernes ( 2,2 miljoen) opgenomen - In 2015 is er sprake van mutaties reserves (- 2,2 miljoen), een afname van de gemeentefondsuitkering (- 0,7 miljoen) en een afname van algemene lasten (- 1 miljoen). - Daartegenover is in de begroting van 2015 zowel aan de baten/ als lastenkant een bedrag van 6 miljoen opgenomen voor decentralisaties. Meerjarenperspectief De verschillen tussen de raming 2015 en de raming voor 2016 tot en met 2018 zien er als volgt uit: Onderdeel Begroting 2015 Begroting 2016 Bedragen x Begrotin Begroting g Lasten Baten Saldo De belangrijkste ontwikkelingen binnen het meerjarenperspectief zijn: - Kortingen vanuit het Rijk op de algemene uitkering als gevolg van mutaties in maatstaven (inwoners, woonruimten, leerlingen VO) en het incidentele nadeel als gevolg van de zogenaamde kasschuif (Nationaal Uitvoeringsprogramma) leiden tot lagere inkomsten met name in In 2016 is een toename te zien van de Algemene uitkering. - Door afnemende bouwactiviteiten worden vanaf 2012 minder (interne) lasten doorberekend aan de grondexploitaties en als gevolg hiervan neemt de doorbelasting aan de exploitatie toe. Tegenover deze hogere doorbelasting staan lagere personeelskosten. Per saldo loopt het nadeel voor de exploitatie op tot in

2 Mutaties in reserves Meerjarig gezien laten de mutaties in de reserves een gelijkmatig verloop zien. In 2016 is een lagere aanwending geraamd van de reserve Informatisering in verband met de ontwikkeling van het Egem-I-plan. 2

3 OVERZICHT VAN INCIDENTELE BATEN EN LASTEN Ingevolge de voorschriften (BBV) presenteren wij het overzicht van de geraamde incidentele baten en lasten voor het begrotingsjaar Het overzicht ziet er als volgt uit: Tabel: Incidentele baten en lasten 2015 Onderwerp Begroting 2015 Begroting 2016 Bedragen x Begroting Begroting Incidentele lasten Programma 1 - Wonen, werken en recreëren - Onderzoek bedrijventerreinen Aanleg klompenpaden Aanschaf dienstauto handhaving Programma 2 - Maatschappelijke zaken - Buitenbad Zeven-Morgen, Dreumel - aanschaf waterstofzuiger Project Thuis met het grootste gemak Programma 3 - Fysieke leefomgeving - Aanschaf 2 sneeuwschuivers Aanschaf dienstauto milieuhandhaving Programma 4 - Burger, bestuur en veiligheid - Leden van de raad - vervanging ipad's Leden van de raad - overige goederen en diensten Verkiezingen Representatiekosten - extra lasten in verkiezingsjaren Algemene dekkingsmiddelen - Incidentele beleidsruimte Inventaris - koffieautomaten Totaal incidentele lasten Incidentele baten Programma 1 - Wonen, werken en recreëren - Exploitatie landerijen en gronden - opbrengsten Programma 2 - Maatschappelijke zaken - BDU Centrum Jeugd en Gezin - bijdrage uren Algemene dekkingsmiddelen - Bespaarde rente bestemmingsreserves Totaal incidentele baten Totaal incidentele lasten en baten

4 EMU SALDO Het EMU-saldo is het saldo van de inkomsten en uitgaven van de overheid. Hierbij zitten ook inkomsten en uitgaven met een kapitaalkarakter, zoals aan- en verkopen grond, investeringen en investeringsbijdragen. Ingevolge de voorschriften (BBV) presenteren wij de berekening van ons EMU-saldo : Tabel: EMU saldo Bedragen x Omschrijving Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c) 2 Afschrijvingen ten laste van de exploitatie Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie 4 Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd 5 Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4 6 Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord 7 Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan) 8 Baten bouwgrondexploitatie: Baten voor zover transacties niet op exploitatie verantwoord 9 Lasten op balanspost Voorzieningen voor zover deze transacties met derden betreffen Lasten i.v.m. transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten 11 Verkoop van effecten: a Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) nee nee nee b Zo ja, wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie? Berekend EMU-saldo Het overzicht van het EMU-saldo is bedoeld om op nationaal niveau te kunnen bepalen in hoeverre de verschillende overheden bijdragen aan het nationale EMU-saldo. Wij hebben een voordelig EMU-saldo en dragen dus op een positieve wijze bij aan het EMU-saldo van ons land. 4

5 UITEENZETTING FINANCIËLE POSITIE EN TOELICHTING Om inzicht te krijgen in de financiële bestendigheid van onze begroting presenteren wij hier een overzicht van de financiële positie van onze gemeente. Onderwerpen die hierbij aan de orde komen zijn de jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een vergelijkbaar volume, de investeringen, de financiering en de stand en het verloop van de reserves en voorzieningen. Ontwikkeling financiële positie Het meerjarenperspectief van onze gemeente ontwikkeld zich op de volgende manier: Omschrijving Rekening 2013 Begroting 2014 Begroting 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Saldo Programma 1 - Wonen, werken en recreëren Programma 2 - Maatschappelijke zaken Programma 3 - Fysieke leefomgeving Programma 4 - Burger, bestuur en veiligheid Algemene dekkingsmiddelen Saldo van baten en lasten Aanvullend dekkingsplan Resultaat voor bestemming Mutaties in reserves 1- Wonen, werken en recreëren Maatschappelijke zaken Fysieke leefomgeving Algemene dekkingsmiddelen Totale mutatie reserves Resultaat na bestemming Jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume Het BBV onderscheidt arbeidskostengerelateerde verplichtingen met en zonder jaarlijks vergelijkbaar volume. Op grond van de voorschriften is het niet toegestaan om een voorziening te vormen voor jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en in een volgende begrotingsjaar tot uit betaling komen. Bij de hier bedoelde kosten gaat het bijvoorbeeld om wachtgelden, vakantiegeld en IZA-premie niet-actieven. Vakantiegelden Bij vakantiegelden worden gedurende een begrotingsjaar verplichtingen opgebouwd die in het daaropvolgende begrotingsjaar tot betaling komen. De daadwerkelijke uitbetaling van de vakantiegelden is opgenomen in de exploitatiebegroting als onderdeel van de reguliere salarislasten. Levensloopregeling Bij de bijdrage van de werkgever aan de levensloopregeling worden, net als bij het vakantiegeld, gedurende een begrotingsjaar verplichtingen opgebouwd die in het daaropvolgende begrotingsjaar tot betaling komen. Artikel 49 BBV verbiedt het opnemen van dergelijke verplichtingen op de balans. Sinds 2008 wordt de reservering levensloopregeling gelijktijdig met de eindejaarsuitkering uitgekeerd in december. Er zijn geen verplichtingen meer voor het ultimo boekjaar. Spaarverlof Per einde jaar is sprake van een impliciete schuld aan nog niet opgenomen vrije dagen door de gemeenteambtenaren. Dit heeft een relatief constant verloop en om die reden mag er geen verplichting voor worden aangemaakt. Deze kosten zijn niet expliciet opgenomen in de begroting, mede gegeven het feit dat uitbetaling alleen plaatsvindt in geval van FPU, ontslag of bij uitzondering. Het is dus wel een verplichting, maar geen (kas) begrotingsbedrag. 5

6 Investeringen In bijlage 2 - Meerjareninvesteringsplan is het totaaloverzicht van de investeringen voor de komende jaren opgenomen. Op hoofdlijnen ziet dit er als volgt uit: Investeringen v/ n Bedrag Bijdrag en Begroting 2015 Begroting 2016 Bedragen x Begroting Begroting Wonen, werken en recreatie Hulpmiddelen WMO v Overige kleine investeringen v Totaal 2 - Maatschappelijke zaken Openbare werken - vervang. materialen v Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) v Totaal 3 - Fysieke leefomgeving Gemeentehuis - vervanging materialen v Investeringen ICT v Totaal 4 - Burger, bestuur en veiligheid Totaal Waarvan: - vervangingsinvesteringen v Het investeringsplan voor de komende jaren is bescheiden van omvang. De belangrijkste nieuwe investeringen betreffen de uitvoering van de maatregelen uit het verbrede Gemeentelijke Rioleringsplan, het Waterplan en het Egem-I plan. De vervangingsinvesteringen hebben in belangrijke mate ook te maken met het rioleringsplan. Daarnaast betreft het vooral vervanging van materialen voor het onderhoud van de wegen, de brandweer en de bedrijfsvoering. Financiering Op basis van onze huidige en toekomstige investeringen ziet onze financieringsbehoefte er als volgt uit: Tabel: Financieringsbehoefte Bedragen x Onderdeel Vaste activa Bouwgrondexploitatie - onderhanden werken Investeringen (MIP ) Totaal financieringsbehoefte Tabel: Financieringsmiddelen Bedragen x Financieringsmiddelen Vaste geldleningen o/g Reserves en voorzieningen Totaal financieringsmiddelen Tabel: Financieringspositie Bedragen x Onderdeel Financieringsbehoefte Financieringsmiddelen Financieringspositie

7 Het hoge financieringstekort wordt aan de ene kant veroorzaakt door een hogere financieringsbehoefte, veroorzaakt door de toegenomen voorraad bouwgronden en de voorgenomen investeringen uit het Meerjaren InvesteringsPlan. Aan de andere kant nemen de financieringsmiddelen door de reguliere aflossingen af. Reserves De reservepositie geeft een inzicht in de robuustheid van onze financiële positie. Onze reserves vormen een belangrijk bestanddeel van onze weerstandscapaciteit en bepalen mede de hoogte van ons weerstandsvermogen. In de volgende tabel presenteren wij de stand en het verloop van onze reserves. Tabel: Overzicht reserves Bedragen x Omschrijving Boek- Vermeerderingen Verminderen Boekwaarde t.l.v. Derden/ t.g.v. Overige waarde exploitatie subsidies exploitatie Algemene reserves a. rente t.g.v. reserve b. rente structureel t.g.v. exploitatie Totaal algemene reserve Bestemmingsreserves Afkoopsommen (erfpacht) Afschrijving investeringen economisch nut Bovenwijkse voorzieningen Egalisatiereserve rioolheffing Informatisering Leefbaarheid kernen Lokaal onderwijsbeleid Onderhoud voetbalvelden Ondersteuning sociale woningbouw Onderwijshuisvesting Personeel & Organisatie Startersleningen Stimuleringsfonds recreatie & toerisme Totaal bestemmingsreserves Totaal reserves Kijken we naar onze reservepositie per inwoner geeft dit het volgende beeld te zien: Tabel: Overzicht reserves per inwoner Bedragen x Reserve Verschil Algemene reserve Waarvan niet geblokkeerd Bestemmingsreserves Waarvan niet geblokkeerd Uit blijkt dat onze reservepositie per inwoner ongeveer gelijk is gebleven ten opzichte van vorig jaar. De omvang van de reserves is weliswaar licht gestegen, maar ook het aantal inwoners is hoger. Voorzieningen Een voorziening is dat deel van het vreemd vermogen dat wordt aangewend ter dekking van verplichtingen die redelijkerwijs zijn in te schatten. Een voorziening heeft een planmatig karakter en is in principe eindig. Voorzieningen worden gevormd wegens: 1. Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang onzeker, maar redelijkerwijs in te schatten is; 2. Risico s terzake van verplichtingen of verliezen waarvan omvang redelijkerwijs is in te schatten; 3. Kosten te maken in volgend begrotingsjaar met oorsprong in (voorafgaand) begrotingsjaar en voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van de lasten over aantal begrotingsjaren; 4. Van derden verkregen middelen met een specifiek bestedingsdoel (indien er sprake is van een terugbetalingsverplichting). 7

8 In onze gemeente hebben wij de volgende voorzieningen gevormd: Tabel: Overzicht voorzieningen Bedragen x Omschrijving Boek- Vermeerderingen Verminderen Boekwaarde t.l.v. Derden/ t.g.v. Overige waarde exploitatie subsidies exploitatie Afkoop onderhoud grafrechten B.& O.-fonds ontzandingen Gebouwen Onderwijsgebouwen Openbare verlichting Pensioenen wethouders Voormalig personeel Voormalige wethouders Wegen Totaal voorzieningen Kijken we naar de hoogte van onze voorzieningen per inwoner geeft dit het volgende beeld te zien: Tabel: Overzicht voorzieningen per inwoner Bedragen x Verschil Voorzieningen Zoals uit het overzicht blijkt neemt de hoogte van de voorzieningen per saldo af ten opzichte van Dit wordt vooral veroorzaakt door de geplande uitgaven ten laste van de voorziening Wegen. Dit betreft onder meer de combinatieprojecten Beatrixstraat in beneden-leeuwen en de Oude Maasdijk in Dreumel. 8

9 DEEL 4 - BIJLAGEN 9

10 BIJLAGE 1 - ZOEKRICHTINGEN 10

11 PERSONEEL EN ORGANISATIE 1. PERSONEEL EN ORGANISATIE Bij de programmabegroting 2014 is de zoekrichting als volgt vastgesteld: Toelichting Deze zoekrichting zal in ieder geval invulling moeten geven aan de opgenomen taakstelling. a. Personeelslasten Nadere uitwerking organisatievorm voor de toekomst. Hierbij rekening houden met de volgende ontwikkelingen: 1. Vertrek medewerkers (brandweer, V&H) 2. Effect ondersteunende taken (achterblijvende overhead) 3. Samenwerking BNW 4. Regiegemeente 5. Afstoten, niet meer uitvoeren of uitbesteden taken (ook beleidstaken) 6. Verminderen functies b. Secundaire personeelskosten Uitwerken effecten van vertrek personeel (brandweer, ODR e.d.) In het door u op 26 juni bij de behandeling van de Perspectiefnota 2014 vastgestelde amendement hebt u als kader meegegeven dat dit een structurele besparing van minimaal op moet leveren. Uitwerking Deze zoekrichting zal in ieder geval een besparing op moeten leveren die invulling geeft aan de opgenomen stelpost van in 2015, in 2016 en structureel in De zoekrichting werken wij als volgt uit: a. Personeelslasten. Conform de regie-agenda vindt vanaf 2014 een heroriëntatie plaats op de achterblijvende organisatie. De bij de toelichting genoemde ontwikkelingen nemen wij hierin mee. Bij de Perspectiefnota 2015 kunnen wij de eerste resultaten hiervan aan u presenteren. Dit zal met name betrekking hebben op de 1 e drie onderdelen. b. Secundaire personeelskosten In deze begroting hebben wij een besparing op de opleidingskosten en het persoonsgebonden budget opgenomen van in 2014, oplopend tot in Deze bedragen worden ten gunste van de opgenomen stelpost gebracht. Dit betekent dat we in 2014 een incidenteel voordeel van hebben. Stand van zaken Aan de stelpost personeelslasten is invulling gegeven en dit is verwerkt in de programmabegroting. De personeelsbudgetten zijn doorgelicht. Er is, waar mogelijk, bezuinigd op de door vacatures en anderszins ontstane ruimte in de personeelsbegroting. Hierbij is een integrale afweging gemaakt in noodzakelijke inzet ten behoeve van de te verrichten werkzaamheden. In het proces om te komen tot samenwerking tussen de BNW-gemeenten is enige vertraging ontstaan als gevolg van de gemeenteraadsverkiezingen in maart. Naar verwachting zal de samenwerking in de loop van 2015 formeel van start gaan. Om invulling te geven aan de besparing op de secundaire personeelslasten hebben wij voorgenomen besluiten genomen over het afschaffen van de kerstpakketten, het afschaffen van de regeling betaald ouderschapsverlof en het wijzigen van de werktijdenregeling. Dat laatste brengt onder andere met zich mee dat voor het grootste deel van de medewerkers geen overwerk- en onregelmatigheidstoeslag meer van toepassing is. Voor het deel dat nog wel recht heeft op overwerktoeslag, geldt dat het eerste half uur niet voor toeslag in aanmerking komt. Deze besluiten zijn genomen onder voorbehoud van instemming van GO/OR. Overleg hierover is vertraagd als gevolg van het CAO conflict. In de periode van april tot en met half juli 2014 is alle overleg in GO-verband opgeschort geweest als gevolg van dit CAO conflict. 11

12 2. SAMENWERKING BEHEER EN ONDERHOUD Bij de programmabegroting 2014 is de zoekrichting als volgt vastgesteld: Toelichting Door samenwerking met andere gemeenten op het gebied van beheer en onderhoud van de openbare ruimte en elkaars materialen en personeel gericht te gebruiken zijn besparingen te behalen. Op 12 september hebt u in uw vergadering duidelijkheid verschaft over deze opdracht. Uitkomst hiervan is dat er een onderzoek naar de effecten van algehele uitbesteding van de buitendienst plaats moet vinden. Uitwerking Om invulling te geven aan uw opdracht gaan wij de komende periode de volgende activiteiten ontplooien: 1. de mogelijkheden op het gebied van uitbesteding van de taken van de buitendienst in beeld brengen; 2. de financiële effecten hiervan in kaart brengen, inclusief de verschillen met de huidige kosten; 3. in beeld brengen personele consequenties; 4. de mogelijke effecten van uitbesteding voor het maatschappelijk veld in beeld brengen. Stand van zaken In het derde kwartaal 2014 hebben wij een keuze gemaakt welk bureau gaat onderzoeken welke efficiëntieslagen er te behalen zijn. In het eerste kwartaal van 2015 zullen de resultaten hiervan bekend zijn. 3. INFORMATIEVOORZIENING Bij de programmabegroting 2014 is de zoekrichting als volgt vastgesteld: Toelichting Door nieuwe ontwikkelingen op het gebied van samenwerking en kritische beoordeling van de beschikbare kredieten zijn wellicht besparingen mogelijk. Uitwerking Wij hebben als colleges van burgemeester en wethouders van de gemeenten Buren, Neder-Betuwe en West Maas en Waal (BNW) de intentie uitgesproken om met elkaar samen te werken op het gebied van bedrijfsvoering. Informatievoorziening is een van de taakgebieden behorende bij bedrijfsvoering. Het is het geheel van mensen, middelen en maatregelen, gericht op de informatiebehoefte van die organisatie. Bij onze gemeente betreft het informatiemanagement, gegevensbeheer, DIV (post en archief) en automatisering. Wij hebben afgesproken om op de bestaande budgetten op het terrein van de bedrijfsvoering, vooruitlopend op de samenwerking, niet te bezuinigen. De begrotingen 2014 zijn vooralsnog leidend (definitieve afspraken moeten nog worden gemaakt). Wel krijgt de nieuwe samenwerkings-entiteit de opdracht om kosten te reduceren. Gezien het feit dat er op dit moment geen formele besluiten door de verschillende gemeenteraden zijn genomen over samenwerking in BNW-verband is het prematuur om bezuinigingen in te boeken. Daarnaast merken wij op dat medewerkers opgeleid moeten worden en automatiseringssystemen op elkaar afgestemd moeten worden (de kost gaat voor de baat), met als gevolg dat bezuiniging op het terrein van de informatievoorziening op korte termijn waarschijnlijk niet haalbaar zal zijn. Stand van zaken Doordat de samenwerking met de gemeenten Buren en Neder-Betuwe zich nog in de onderzoeksfase bevind kunnen wij nog geen uitspraken doen over mogelijke bezuinigingen. Wij stellen u dan ook voor de planning van de uitwerking van deze zoekrichting door te schuiven naar eind 2014 begin 2015 als er meer duidelijk moet zijn over de samenwerking. 12

13 4. HUISVESTING Bij de programmabegroting 2014 is de zoekrichting als volgt vastgesteld: Toelichting Huisvesting van de gemeentelijke organisatie beoordelen en mogelijke alternatieven (verhuur, clustering) in beeld brengen. Uitwerking In afwachting van de samenwerking met de gemeenten Buren en Neder-Betuwe is deze zoekrichting nog niet verder uitgewerkt. Begin 2014 moet duidelijk worden hoe de verschillende PIJOFACH-taken van het samenwerkingsverband gehuisvest gaan worden. Medio 2014 wordt op basis hiervan deze zoekrichting verder uitgewerkt. Stand van zaken Doordat de samenwerking met de gemeenten Buren en Neder-Betuwe zich nog in de onderzoekssfase bevind kunnen wij nog geen uitspraken doen over mogelijke bezuinigingen. Wij stellen dan ook voor de planning van de uitwerking van deze zoekrichting door te schuiven naar eind 2014 begin 2015 als er meer duidelijk moet zijn over de samenwerking. 5. VERKOOP GEMEENTELIJKE EIGENDOMMEN Bij de programmabegroting 2014 is de zoekrichting als volgt vastgesteld: Toelichting Een potentiële bezuiniging betreft de verkoop van gemeentelijke eigendommen, die niet noodzakelijk zijn voor een goede dienstverlening of de leefbaarheid in de kernen. Uitwerking De verkoop van gemeentelijke eigendom is al enkele jaren een aandachtspunt in onze gemeente. Zo zijn in 2012 de autoboxen in Maasbommel en Alphen verkocht en in 2013 het Drieluik in Wamel. Gemeentelijke eigendommen die nog voor verkoop in aanmerking komen zijn: 1. Woningen Onze gemeente heeft nog twee woningen in haar bezit, te weten Stationsstraat 5 in Wamel en Kerkstraat 17 in Altforst. De woning Stationstraat 5 te Wamel is vrijgekomen en staat sinds oktober 2013 in de verkoop. De boekwaarde van de woning Stationstraat 5 bedraagt De WOZ-waarde van de deze woning is Als de woning aan de Kerkstraat vrij komt kan deze ook worden verkocht. De WOZ-waarde hiervan bedraagt (2013). De andere woning maakt onderdeel uit van de grondexploitaties. 2. Stellingmolen in Beneden-Leeuwen Verkoop van de Stellingmolen is niet reëel, de molen zou eventueel wel aan de plaatselijke ondernemersvereniging overgedragen kunnen worden. 3. M.S.C.C. in Beneden-Leeuwen De verkoop van het M.S.C.C.-gebouw is eind oktober 2014 afgerond. 4. Souterrain te Appeltern Verkocht per oktober 2013 voor een bedrag van Verenigingsgebouw in Beneden-Leeuwen Als de gebruikers elders ondergebracht worden kan het Verenigingsgebouw worden verkocht. De WOZwaarde is De boekwaarde die nog op het pand rust bedraagt Voetbalaccommodaties Betreffende de voetbalverenigingen voeren wij gesprekken om tot privatisering over te gaan. 7. Brandweer Met betrekking tot de gebouwen voor de brandweer loopt een discussie met de Veiligheidsregio. Eind 2013 moet hierover meer duidelijk worden. 13

14 De boekwaarden van de brandweergebouwen per 1 januari 2014 zijn: - Brandweerkazerne Beneden-Leeuwen Brandweerpost Dreumel Brandweerpost Maasbommel Aandachtspunt De overwaarde van gemeentelijke bezittingen die direct verkoopbaar zijn zonder dat de bedrijfsvoering of het gemeentelijke beleid hierdoor wordt beïnvloed is onderdeel van de Stille reserves in het kader van onze weerstandscapaciteit. Verkoop van bezittingen heeft dus consequenties voor ons weerstandsvermogen. Stand van zaken Betreffende de verschillende onderdelen kunnen wij u het volgende melden: 1. Woningen De woning Stationsstraat 5 in Wamel is verkocht. 2. Stellingmolen in Beneden-Leeuwen Geen ontwikkelingen te melden. 3. M.S.C.C. in Beneden-Leeuwen Het M.S.C.C.-gebouw staat op de nominatie om afgestoten te worden. 4. Souterrain te Appeltern Verkocht per oktober 2013 voor een bedrag van Verenigingsgebouw in Beneden-Leeuwen Na het gereedkomen van de nieuwe Rosmolen zullen wij bezien of de gebruikers elders ondergebracht kunnen worden en het pand verkocht kan worden. 6. Voetbalaccommodaties De voetbalterreinen zijn inmiddels geprivatiseerd. 7. Brandweer De brandweerkazernes zijn eind 2013 aan de Veiligheidsregio overgedragen. 6. OPTIMALISEREN BELASTINGOPBRENGSTEN Bij de programmabegroting 2014 is de zoekrichting als volgt vastgesteld: Toelichting De werkelijke opbrengsten komen veelal niet overeen met de raming in de gemeentebegroting. Onderzoeken waar de oorzaak ligt van deze afwijkingen. Hierin nemen we alle belastingsoorten mee die door BSR worden opgelegd. Doel is om de werkelijke opbrengst op hetzelfde niveau te brengen als de raming. Uitwerking Uit het artikel 213a onderzoek naar de relatie en interactie tussen gemeente en BSR (Belasting Samenwerking Rivierenland) van eind 2012, is een aantal aandachtspunten c.q. verbeterpunten naar voren gekomen. Een van die punten is het optimaliseren van de belastingopbrengsten, omdat de opbrengsten in de afgelopen jaren minder waren dan aanvankelijk geraamd. In overleg en samenwerking met de BSR zijn inmiddels stappen ondernomen om de basis voor de op te leggen aanslagen af te stemmen en te verbeteren. Andere in het rapport genoemde zaken zijn in de afgelopen maanden eveneens opgepakt en hebben geleid tot een gedeeltelijk of gehele oplossing. De eerste ervaringen en resultaten hebben wij in de vergadering van de RTG (Ronde Tafel Gesprek) op 19 september gedeeld. Stand van zaken De verwachting is dat de SLA eind 2014 definitief door het Algemeen Bestuur bekrachtigd zal worden. In de afgelopen periode is er echter al wel in de geest van deze SLA gewerkt. Daarnaast is er door ons inmiddels onderzoek gedaan naar de aansluiting van de bestanden bij de BSR en de door ons geraamde opbrengsten. Naar alle waarschijnlijkheid bestaat hier in het 4e kwartaal 2014 duidelijkheid over en kunnen eventuele vervolgstappen worden ondernomen. Wij houden uw raad van de ontwikkelingen op de hoogte. 14

15 7. OPENBAAR GROEN Bij de programmabegroting 2014 is de zoekrichting als volgt vastgesteld: Toelichting Onderdeel van deze zoekrichting zijn het: 1. Opstellen beleid afstoten openbaar groen. 2. Opstellen protocol duurzame Openbare Ruimte. 3. Invoeren zonering kwaliteitsniveaus openbaar groen. 4. Privatiseren onderhoud rotondes Uitwerking 1. Opstellen beleid afstoten openbaar groen Groen in de woonwijk heeft belangrijke functies zoals verhoging van de leefbaarheid en de gezondheid, de mogelijkheid om te spelen en een verkeer geleidende functie. Naast deze functies kan het voorkomen dat de gebieden noodzakelijk zijn voor toekomstige ontwikkelingen, zoals uitbreiding parkeerplaatsen en waterberging. Het huidige groenbeleid en het daarbij behorende pilotproject in Dreumel betreft hoofdzakelijk al in gebruik genomen/gegeven gronden door en aan inwoners. De huidige werkwijze is een passieve manier van werken. Er wordt alleen grond verkocht als er een aanvraag wordt ingediend. Bij iedere aanvraag moeten er diverse disciplines bekijken of de betreffende percelen verkocht kunnen worden. Dit kan als deze percelen als plantsoen die geen waarde of functie hebben voor de openbare ruimte. Het voorstel is om de percelen die geen waarde of functie hebben voor de openbare ruimte voor de hele gemeente te inventariseren en op een kaart te plaatsen. Deze werkwijze is efficiënter en effectiever dan de huidige ad hoc werkwijze. Bovendien biedt deze inventarisatie de mogelijkheid deze betreffende gronden actief te koop aan te bieden. De voor deze inventarisatie benodigde disciplines zijn Openbare ruimte (verkeer, weg-, groen- en waterbeheer en riolering) en Wonen en milieu (ruimtelijke ordening en recreatie). Voor de uitvoering van het werk is de inzet van Juridische zaken noodzakelijk. De werkzaamheden betreffen: Vervaardigen kaart. Inventarisatie van de mogelijk te verkopen stukken. Gegevens aanliggende eigenaren koppelen. Opmerking: Het onderhoud van deze gronden wordt niet bekostigd uit de gemeentelijke budgetten en het afstoten van deze percelen zorgt niet voor een vermindering van het areaal plantsoenen. 2. Opstellen protocol duurzame Openbare Ruimte Het gaat hierbij om een protocol voor de inrichting van de openbare ruimte om zo het toekomstig onderhoud beheersbaar (en betaalbaar) te houden. Het is belangrijk goede kaders te stellen, waar bij de inrichting van de wijken al rekening wordt gehouden. Nu worden er soms keuzes gemaakt waarbij onvoldoende aandacht is voor het toekomstige beheer en onderhoud. Een mooie inrichting van een nieuwe wijk of weg kan hoge onderhoudskosten voor de toekomst tot gevolg hebben. Hierbij kunt u denken aan de plaatsing van palen, de vorm van parkeervakken, de toe te passen materialen, de grote van de groenvakken en een goede ondergrondse groeiruimte voor bomen. Voor het opstellen van het protocol is een integraal advies van alle betrokken partijen noodzakelijk. De betrokken disciplines zijn Openbare ruimte (verkeer, weg-, groen- en waterbeheer) en Wonen en milieu (ruimtelijke ordening en grondbeleid). Opmerking: Dit protocol levert alleen voordeel op bij toekomstige bouwprojecten en reconstructies van wegen. 3. Invoeren zonering kwaliteitsniveaus openbaar groen In het door u op 26 juni 2013 vastgestelde amendement heeft u bepaald dat onderzocht moet worden of er een voordeel in de uitgaven behaald kan worden door samenwerking in het beheer van openbaar groen, waarbij de huidige uitgangspunten van beleid gehandhaafd blijven. 15

16 Een letterlijke vertaling van uw amendement betekent dat deze zoekrichting niet uitgewerkt hoeft te worden. In het huidige beleid is de onderhoudskwaliteit vastgelegd op basisniveau en hier wilt u blijkbaar aan vast houden. De zoekrichting was bedoeld om te onderzoeken welke besparingen het aanbrengen van een zonering in de onderhoudsniveaus op zou kunnen leveren. Gelet op uw besluit hebben wij deze zoekrichting (nog) niet verder uitgewerkt. 4. Privatiseren onderhoud rotondes De rotondes worden door onze buitendienst onderhouden. Het adopteren of privatiseren van het onderhoud bespaart dus alleen indirecte kosten (=uren van de buitendienst). Op basis hiervan kunnen andere werkzaamheden worden verricht of kan de formatie worden verminderd. Het gaat hierbij om een beoogde bezuiniging van 3.000, hetgeen ongeveer neer komt op 50 uur op jaarbasis. Opmerking: Het adopteren van de rotondes is in strijd met het huidige reclamebeleid. Stand van zaken De stand van zaken betreffende verschillende onderdelen van de zoekrichting is als volgt: 1. Opstellen beleid afstoten openbaar groen De activiteit hebben wij in deze Perspectiefnota opgenomen in de planning voor Protocol duurzame openbare ruimte Deze activiteit hebben wij in de Perspectiefnota opgenomen in de planning voor Invoeren zonering kwaliteitsniveaus openbaar groen Conform het door u bij de programmabegroting 2014 overgenomen advies doen wij geen onderzoek naar het invoeren van zonering. 4. Privatiseren onderhoud rotondes De zoekrichting is uitgewerkt in een concreet voorstel. De beoogde directe bezuiniging van kan niet gerealiseerd worden. Dit omdat het onderhoud volledig door ons eigen personeel wordt uitgevoerd en de vrijkomende tijd wordt ingezet ten behoeve van het extra onderhoud dat is ontstaan door het opleveren van nieuwe woonwijken. Indirect is er echter wel sprake van een besparing. Wij hebben een contract afgesloten waarbij het onderhoud de komende 10 jaar door een derde wordt verricht en wij bovendien jaarlijks aan reclame-inkomsten genereren. Verder hoeven wij de resterende rotondes niet in te richten, hetgeen een incidentele besparing van oplevert. Deze was echter nog niet geraamd, omdat de rotondes pas eind 2013 aan ons zijn overgedragen, en is dus niet als echte bezuiniging in te boeken. Voorstel Wij stellen u voor om de zoekrichting zonering kwaliteitsniveaus openbaar groen af te voeren. Onderdeel 4 van de zoekrichting is inmiddels afgewerkt en kan worden afgevoerd. 8. OPENBARE VERLICHTING Bij de programmabegroting 2014 is de zoekrichting als volgt vastgesteld: Toelichting Het nader uitwerken effecten van vermindering van het aantal lichtmasten en/of aantal branduren. Uitwerking 1. Vermindering aantal lichtmasten De meeste kosten (energie, onderhoud en vervanging) zijn te besparen door de verlichting te verwijderen, maar dit is niet overal mogelijk. Binnen de bebouwde kom is de verlichting en het aantal masten afgestemd op de Richtlijn Openbare Verlichting In onze regio gaan wij uit van een lichtsterkte van 75%. Dit percentage wordt toegepast bij nieuwe woningbouw- en vervangingsprojecten. Verlichting binnen de bebouwde kom speelt een grote rol voor de verkeersveiligheid en de sociale veiligheid. Verwijdering van verlichting binnen de bebouwde kom is mede uit juridisch oogpunt niet gewenst. 16

17 Het verwijderen van verlichting in het buitengebied is eventueel wel mogelijk. Deze verlichting heeft een oriëntatie-/geleidingsfunctie. De weggebruiker dient afwijkende situaties van de weg goed te kunnen onderscheiden. Dit betekent dat niet het gehele buitengebied voorzien dient te worden van verlichting. Indien de verlichting slechts tot doel heeft om het navigeren te vergemakkelijken, kan men zich afvragen of functionele verlichting noodzakelijk is of dat alternatieve vormen van verlichten kunnen volstaan. Hierbij valt te denken aan retroreflecterende materialen of oriëntatieverlichting. Bij het verwijderen van lichtpunten in het buitengebied dient per lichtpunt rekening gehouden met de volgende verwijderingskosten: Loskoppeling aansluiting van de lichtpunten door netbeheerder 375 Verwijderen lichtmast door aannemer 100 Totale kosten per lichtpunt 475 Het verwijderen van lichtpunten levert ook voordelen op. Kosten die vervallen zijn onderhoudskosten ( 40), energiekosten ( 15) en netwerkkosten ( 16,44). In totaal wordt jaarlijks per vervallen lichtpunt 70 bespaard. Onze eigen interne kosten zijn hierin niet meegenomen. Dit betekent dat de kosten van verwijdering ongeveer in 6 jaar worden terugverdiend. Buiten de bebouwde kom staan 522 lichtmasten. Wij hebben in afwachting van uw besluitvorming nog niet op straatniveau gekeken waar in het buitengebied de lichtpunten geminimaliseerd kunnen worden. Hierbij speelt natuurlijk de sociale en verkeersveiligheid en daarmee de maatschappelijke acceptatie wel een rol. 2. Vermindering aantal branduren De schakeling van de verlichting wordt centraal geregeld om een gelijkmatigheid in het landelijke verlichtingsnetwerk te realiseren. Er loopt een proefproject in Drenthe en Overijssel, waarbij nieuwe schakeltijden zijn ingevoerd. Dit kan gevolgen hebben voor de verkeersveiligheid en mogelijk in de sociale beleving. Aan de hand van de resultaten van dat onderzoek (1 jaar) wordt gekeken of dit op grotere schaal kan worden doorgevoerd. Binnen het IGOV (intergemeentelijk overleg Openbare Verlichting) wordt dit onderwerp voortdurend gevolgd. Stand van zaken Betreffende de openbare verlichting zijn wij in 2013 gestart met de voorbereiding van het vervangen van de armaturen voor LED-verlichting. Op basis van de besparingen die wij hierbij realiseren wordt dekking gegeven aan de hiervoor benodigde investeringen. Daarnaast hebben wij in de bezuinigingsoperatie voor de programmabegroting 2014 al een structurele besparing van vanaf 2017 opgenomen. Inzake deze zoekrichting kunnen wij u het volgende mededelen: 1. Vermindering aantal lichtmasten Bij de vaststelling van de programmabegroting heeft u betreffende deze optie nog geen keuze gemaakt. Rekening houdend met de sociale en verkeersveiligheid en daarmee de maatschappelijke acceptatie en mede gelet op het feit dat wij binnen het product Openbare verlichting door de toepassing van LEDverlichting al aanzienlijke besparingen zullen realiseren, adviseren wij u het aantal lichtmasten in stand te houden. Wel bekijken wij de verlichting in de straten op mogelijke overdaad. Een voorbeeld hiervan is de Viaductstraat in Wamel, waar wij in overleg met de bewoners een vermindering van het aantal masten realiseren. 2. Verminderen aantal branduren De resultaten van het proefproject zijn nog niet bekend, wij verwachten deze medio 2015 te ontvangen. Bij bekendwording van de uitkomsten zullen wij u nader informeren. 9. SUBSIDIËRING Bij de programmabegroting 2014 is de zoekrichting als volgt vastgesteld: Toelichting Gelet op de hoogte van de noodzakelijke bezuinigingen en de principiële keuzes die te maken zijn, deze bezuiniging in de integrale afweging meenemen. Vraag hierbij is welke subsidies bijdragen bij aan de beleidsdoelen. 17

18 In het door u op 26 juni aangenomen amendement heeft u in aanvulling hier op het volgende opgenomen: "Verenigingen en organisaties die een bijdrage leveren aan de leefbaarheid, het begeleiden van bepaalde doelgroepen en die een wezenlijke bijdrage leveren aan het beleid van de gemeente, worden ontzien in het subsidiebeleid c.q. zij kunnen voor meer subsidie in aanmerking komen". Uitwerking De door u benoemde pijlers (bijdrage leveren aan leefbaarheid, begeleiden van doelgroepen en bijdrage aan beleid van de gemeente) worden verkend en werken wij uit als uitgangspunten voor het vast te stellen beleid. Aansluitend vertalen wij deze in de beleidsregels. Binnen het proces van kaderstelling (vaststellen uitgangspunten door uw raad voor de verkiezingen in 2014) en uitvoering (vaststellen beleidsregels door ons college) houden wij rekening met de rol die u als raad daarbinnen heeft. Binnen het implementatietraject houden wij verder rekening met de administratieve procedures (onder andere aanvraagtermijnen, overgangsregels, etc.). Wij streven er naar om de implementatie van het nieuwe beleid in de 1 e helft van 2014 te hebben afgerond. Stand van zaken Wij hebben de nieuwe beleidsregels vastgesteld op 13 mei 2014 en deze ter kennisname aan uw raad verzonden. De vastgestelde beleidsregels hebben betrekking op de subsidieaanvragen De beleidsregels hebben geen financiële effecten voor de begroting, er vinden alleen verschuivingen tussen de budgetten plaats. Wij beschouwen hiermede de uitwerking van deze zoekrichting als afgerond. 10. LEERLINGENVERVOER Bij de programmabegroting 2014 is de zoekrichting als volgt vastgesteld: Toelichting Gemeenten mogen autonoom een km grens vaststellen voor het leerlingenvervoer, waarbij wettelijk een maximum is vastgesteld van 6 km. Voor de gemeente West Maas en Waal is de km grens vastgesteld op 4 km. De gemeente heeft daardoor de ruimte de km grens op te hogen met maximaal 2 km. Daarnaast hanteert de gemeente een eigen bijdrage, het drempelbedrag. De hoogte van dit bedrag is gebaseerd op de km grens. Dat betekent dat de eigen bijdrage automatisch verhoogd zal worden bij het invoeren van een 6 km grens. Uitwerking Leerlingenvervoer is voor kinderen die niet zelfstandig of niet onder begeleiding van ouders/verzorgers van en naar een basisschool, speciale school voor basisonderwijs, of een school voor (voortgezet) speciaal onderwijs kunnen reizen. Daarnaast wordt leerlingenvervoer toegekend aan leerlingen waarvan ouders een school hebben gekozen die past bij hun levensovertuiging of levensbeschouwing. Het vervoer wordt dan echter alleen toegekend tot aan de dichtstbijzijnde school die past bij de godsdienst of levensbeschouwing. De gemeente heeft de wettelijke taak om te zorgen voor een vergoeding voor "passend vervoer" naar de dichtstbijzijnde toegankelijke school. Dat wil zeggen, dat rekening gehouden moet worden met de eisen die bijvoorbeeld de functiebeperking van de leerling stelt aan het vervoer. Bijvoorbeeld rolstoelgebruik, gedragsprobleem als gevolg van een functiebeperking, blindheid etc. In onze verordening is opgenomen aan welke criteria voldaan moet worden om in aanmerking te komen voor deze vergoeding voor passend vervoer. Wij hebben voor leerlingen die niet zelfstandig dan wel niet onder begeleiding van ouders/verzorgers kunnen reizen geregeld dat het vervoer wordt uitgevoerd door Personenvervoer Maas en Waal. In 2013 is na een aanbestedingstraject de opdracht voor de uitvoering van leerlingenvervoer voor een jaar gegund met een verlengmogelijkheid van tweemaal één jaar. Niet altijd blijkt het georganiseerde vervoer het goedkoopst. Omdat de gemeente uitgaat van de goedkoopste vorm van vergoeding, zijn er mogelijkheden een andere (goedkopere) vorm van vergoeding te verstrekken. Denk daarbij aan een fietsvergoeding, km-vergoeding of vergoeding van het openbaar vervoer. 18

19 Een van de voorwaarde om in aanmerking te komen voor leerlingenvervoer is dat de school minimaal een bepaalde afstand van de woning is gelegen: de kilometergrens. Leerlingen in het reguliere onderwijs die vanwege een handicap niet of niet zelfstandig gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer kunnen wel binnen de kilometergrens aanspraak maken op leerlingenvervoer. Gemeenten mogen een drempelbedrag vragen, maar wettelijk gezien zijn ze hiertoe niet verplicht. De hoogte van het drempelbedrag is gebaseerd op de kosten voor het openbaar vervoer tot de kilometergrens. Voor onze gemeente betekent dat de eerste 4 kilometers voor eigen rekening van de ouders komen. Niet alle ouders betalen het drempelbedrag. Vrijgesteld zijn: - ouders met een laag inkomen (minder dan voor het schooljaar 2013/2014) - ouders van kinderen die een speciale school voor verstandelijk, lichamelijk of zintuiglijk gehandicapten bezoeken - ouders van kinderen met een handicap die naar het regulier basisonderwijs en naar het speciaal basisonderwijs gaan. Voor het schooljaar is een nieuw drempelbedrag vastgesteld. Door ons werd voorheen altijd het drempelbedrag gehanteerd op basis van de prijs van een jeugdjaarkaart voor openbaar vervoer op grond van de zone-indeling van één ster. Doordat het landelijk sterabonnement niet meer te koop is heeft onze gemeente zelfstandig de wijze van berekening van het drempelbedrag vast moeten stellen. De berekening van de eigen bijdrage is gebaseerd op de kosten van het huidige openbaar vervoer. Daardoor is het drempelbedrag 50% hoger uitgevallen dan voorgaande schooljaren. De verhoging van het drempelbedrag mag niet worden meegerekend als bezuiniging. Uiteraard is het een gunstig bijkomstig effect, omdat daarmee onze inkomsten met betrekking tot het leerlingenvervoer zullen verdubbelen (mits iedereen gebruik blijft maken). Een ander neveneffect van de verhoging van het drempelbedrag, is dat het aantal leerlingen dat gebruik maakt van het leerlingenvervoer verminderd. In hoeverre daar nu al sprake van is, is nog niet vast te stellen. In de huidige situatie zouden 13 kinderen buiten het leerlingenvervoer worden gesteld op het moment dat de km grens wordt opgehoogd naar 6 km. Daarvan gaan 3 leerlingen naar de Dijk in Druten. 9 leerlingen naar de Kom in Druten en 1 leerling naar De Gravin van Rechterenschool in Appeltern. Leerlingenvervoer naar Druten wordt nu door middel van een touringcar georganiseerd. Wanneer 12 kinderen minder gebruik maken van het leerlingenvervoer, kan klein materieel worden ingezet. Inzetten van klein materieel kan als nadeel hebben dat wanneer er meer aanmeldingen zijn, extra materieel ingezet moet worden dat duurder kan zijn dan wanneer een touringcar zou zijn ingezet. Het voordeel van een touringcar is momenteel dat deze voldoende ruimte heeft een aantal extra leerlingen te vervoeren zonder veel extra kosten. Per schooljaar wordt voor het vervoer naar de Kom en de Dijk in Druten vastgelegd of er dat schooljaar een touringcar wordt ingezet of klein materieel. De eigen bijdrage wordt momenteel voor 13 leerlingen doorgerekend (van de 133 leerlingen die in totaal gebruik maken van het leerlingenvervoer). Wanneer wordt uitgegaan van het zelfde aantal voor het nieuwe schooljaar en gebaseerd op de invoering van de 6 km grens levert dit een financieel voordeel van 1.424,80 op. Dit is echter een inschatting. Aangezien het leerlingenvervoer er morgen weer anders uit kan zien wanneer er meer of minder aanmeldingen zijn, is het niet mogelijk hierop een garantie te geven. Vanaf gaat de wet op Passend Onderwijs van kracht. De invoering van deze wet kan mogelijke consequenties hebben voor het leerlingenvervoer. De verantwoordelijkheid voor het leerlingenvervoer zal voorlopig ook nog in handen liggen van de gemeenten. Het is nu niet inzichtelijk welke consequenties het Passend Onderwijs zal hebben. Daarover zal in de loop van 2014 meer duidelijkheid over moeten komen. In februari 2014 staat gepland dat de schoolbesturen het concept zorgplan moeten bespreken met de gemeenten. Dan kan waarschijnlijk meer inzicht gegeven worden. Stand van zaken De nieuwe wet op Passend Onderwijs is definitief in werking getreden op 1 augustus De wetswijzigingen die direct het leerlingenvervoer betreffen zijn in aantal beperkt. Het gaat om de volgende belangrijke punten: - De regeling (bedoeld wordt de verordening) dient rekening te houden met de van ouders redelijkerwijs te vergen inzet; 19

20 - Leerlingen die voortgezet speciaal onderwijs volgen kunnen slechts aanspraak maken op een vervoersvoorziening als zij wegens hun handicap op ander vervoer dan openbaar vervoer zijn aangewezen, dan wel vanwege hun handicap niet zelfstandig van openbaar vervoer gebruik kunnen maken. Aanpassing verordening In de raadvergadering van 19 juni 2014 is uw raad gevraagd een besluit te nemen over de aangepaste verordening voor het leerlingenvervoer. In deze verordening zijn alleen de wijzigingen met betrekking tot het Passend Onderwijs meegenomen. Vervolg Conform voorstel en planning. 20

21 MEERJAREN INVESTERINGSPLAN 21

22 In de laatste kolom is aangegeven of er sprake is van een oude (O), gewijzigde (G) of nieuwe (N) investering ten opzichte van het bij de Programmabegroting 2014 vastgestelde meerjareninvesteringsplan Alleen de nieuwe en gewijzigde investeringen hebben een budgettair effect. Daarnaast presenteren wij de vervallen (V) investeringen. Deze hebben een positief financieel effect. 22