Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 25 OKTOBER 2006 P F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P F I. 1. M. J 2. S. M. 3. S. P. Mr. Jacqueline Oosterbosch, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen 1. D. J. 2. B. A. II. 1. M. J. 2. S. M., Mr. Jacqueline Oosterbosch, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen D. J.

2 25 OKTOBER 2006 P F/2 I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF J. M., M. en P. S. hebben op 15 december 2005 cassatieberoep ingesteld tegen een arrest, op 2 december 2005 gewezen door de correctionele kamer van het Hof van Beroep te Brussel. De twee eerstgenoemden hebben op 30 maart 2006 ook cassatieberoep ingesteld tegen dat arrest en tegen een op 17 maart 2006 door datzelfde hof gewezen arrest. De eisers J. M. en M. S. voeren twee middelen aan in een memorie waarvan een eensluidend verklaard afschrift aan dit arrest is gehecht. Raadsheer Frédéric Close heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal Raymond Loop heeft geconcludeerd. II. BESLISSING VAN HET HOF A. Op de cassatieberoepen die J. M. en M. S. op 15 december 2005 tegen het arrest van 2 december 2005 en op 30 maart 2006 tegen dat van 17 maart 2006 hebben ingesteld: ( ) 4. In zoverre de cassatieberoepen van J. M. en M. S. gericht zijn tegen het arrest van 2 december 2005 waarbij het hof van beroep zich wegens verjaring onbevoegd verklaart om kennis te nemen van de burgerlijke rechtsvorderingen die de eisers hebben ingesteld op grond van de telastleggingen A, B.1, C.1, C.2 en C.3 van zaak I, C en D.1 van zaak II : Over het eerste middel : De eerste verweerder werd in de zaak I vervolgd wegens verkrachting (telastlegging A), aanrandingen van de eerbaarheid (telastleggingen B, 1 tot 3) en openbare zedenschennis (telastleggingen C, 1 tot 3). Het arrest vermeldt dat de feiten zijn gepleegd in 1988, 1989 en 1991, dat zij een collectief misdrijf vormen wegens eenheid van opzet en dat het laatste feit is gepleegd op 14 december 1991.

3 25 OKTOBER 2006 P F/3 Niettegenstaande de eenheid van opzet die aan de dader wordt toegeschreven, hebben de appelrechters niet beslist dat de verjaring was beginnen te lopen vanaf een voor alle feiten gemeenschappelijke datum. Het arrest beslist immers dat, terwijl de verjaring betreffende de telastleggingen van zedenschennis is beginnen te lopen vanaf de datum van het laatste feit, zodat die telastleggingen zijn verjaard, de verjaringstermijn voor de verkrachting en de aanranding van de eerbaarheid daarentegen pas is beginnen te lopen vanaf de dag waarop het slachtoffer de leeftijd van achttien jaar bereikt. Aangezien het slachtoffer van de in de telastleggingen A en B.1 bedoelde feiten volgens het arrest achttien jaar was geworden op 15 december 1995, zijn die telastleggingen door de appelrechters eveneens verjaard verklaard vanaf 15 december 2000, bij gebrek aan stuiting of schorsing van de verjaring voor die datum. De telastleggingen B.2 en B.3 daarentegen zijn niet verjaard verklaard met name op grond dat de slachtoffers van de daarin omschreven feiten pas in 1999 en 2002 achttien jaar geworden zijn. Het middel verwijt aan het arrest dat het, door verschillende tijdstippen in aanmerking te nemen waarop het de termijn van verjaring doet ingaan van de wegens een collectief misdrijf ingestelde strafvordering, de artikelen 65 van het Strafwetboek en 21bis, eerste lid, van de voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering schendt. Volgens de eisers hebben de appelrechters bepaalde bestanddelen van het collectief misdrijf niet verjaard kunnen verklaren, terwijl andere niet verjaren en er tussen elk van die bestanddelen geen langere termijn dan die van de verjaring is verlopen. In strijd met wat het middel aanvoert, hebben de appelrechters uitspraak kunnen doen zoals zij gedaan hebben. Enerzijds immers volgt uit geen enkele wetsbepaling dat, in geval van een collectief misdrijf dat verschillende inbreuken op de artikelen 372 tot 377, 379, 380, 409 en 433quinquies, 1, eerste lid, 1, van het Strafwetboek omvat, de verjaringstermijn van de strafvordering pas zou beginnen te lopen vanaf de dag waarop het jongste slachtoffer de leeftijd van achttien jaar bereikt.

4 25 OKTOBER 2006 P F/4 Anderzijds is artikel 21bis, eerste lid, van de voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering, dat een bijzondere wijze van berekening van de verjaring invoert, alleen van toepassing op de daarin op beperkende wijze opgesomde misdrijven. Wanneer een collectief misdrijf uit verschillende misdrijven bestaat, waarvan sommige bedoeld zijn in voormeld artikel 21bis, eerste lid, en andere niet, valt ieder van die misdrijven wat het aanvangstijdstip van de verjaring betreft onder de regeling die aan dat misdrijf eigen is. Door die specifieke regeling niet uit te breiden tot andere misdrijven dan die welke daaronder vallen, antwoorden de appelrechters op de conclusie van de eisers door ze te verwerpen, en verantwoorden zij hun beslissing naar recht. Het middel kan niet worden aangenomen. Over het tweede middel : De appelrechters hadden kennis genomen van de burgerlijke rechtsvorderingen die de eisers tegen de tweede verweerder hadden ingesteld op grond van de telastleggingen A.1, A.2 en A.4 (verkrachtingen), B.1 en B.2 (verkrachtingen), C (verkrachting), D.1, D.2, D.3 en D.5 (openbare zedenschennis) van zaak II. In zoverre het middel vermeldt dat de appelrechters de strafvordering betreffende de telastlegging A4 verjaard hebben verklaard, ofschoon zij hebben beslist (bladzijde 15) dat de aldaar omschreven feiten niet bewezen waren, berust het op een onjuiste lezing van het arrest en mist het feitelijke grondslag. Voor het overige vermeldt het arrest dat de feiten zijn gepleegd tussen 9 februari 1986 en 31 januari 1995, dat zij, gesteld dat zij bewezen waren, wegens eenheid van opzet een collectief misdrijf zouden opleveren ten aanzien van de tweede verweerder, dat de verschillende samenstellende misdrijven door geen langere termijn dan de verjaringstermijn van elkaar gescheiden zijn en dat het laatste feit is gepleegd op 31 januari Niettegenstaande de eenheid van opzet die aan de dader wordt toegeschreven, hebben de appelrechters niet beslist dat de verjaringstermijn voor alle feiten vanaf hetzelfde tijdstip begon te lopen.

5 25 OKTOBER 2006 P F/5 Het arrest beslist immers dat de telastleggingen C en D.1 verjaard zijn omdat het slachtoffer van die feiten de leeftijd van achttien jaar heeft bereikt op 15 december 1995 en dat tijdens de vijf jaar die op die datum zijn gevolgd geen enkele verjaringstuitende of schorsende daad is verricht. De overige telastleggingen zijn niet verjaard, met name op grond dat de slachtoffers van de daarin omschreven feiten pas in 1999, 2002 en 2003 achttien jaar geworden zijn. In het tweede middel uiten de eisers op die beslissing dezelfde kritiek als in het eerste middel. Zoals hierboven gezegd volgt evenwel uit geen enkele wetsbepaling dat, in geval van een collectief misdrijf dat bestaat uit verschillende misdrijven die onder toepassing vallen van artikel 21bis, eerste lid, van de voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering, de verjaringstermijn van de strafvordering pas zou beginnen te lopen vanaf de dag waarop het jongste slachtoffer de leeftijd van achttien jaar heeft bereikt. Door uitspraak te doen zoals zij hebben gedaan, antwoorden de appelrechters op de conclusie van de eisers door ze te verwerpen en verantwoorden zij hun beslissing naar recht. Het middel kan niet worden aangenomen. ( ) Dictum Het Hof, Verleent akte van de afstand van het cassatieberoep dat op 15 december 2005 door J. M. is ingesteld tegen het arrest van 2 december 2005 dat de uitspraak over de door haar op grond van de telastleggingen B.2 en B.3 van zaak I ingestelde burgerlijke rechtsvordering aanhoudt. Verleent akte van de afstand van het cassatieberoep van P.S. tegen het arrest van 2 december 2005 dat de uitspraak over de door haar op grond van de telastlegging B.3 van zaak I ingestelde burgerlijke rechtsvordering aanhoudt.

6 25 OKTOBER 2006 P F/6 Verwerpt de cassatieberoepen voor het overige. Veroordeelt iedere eiser in de kosten van zijn cassatieberoep. Aldus geoordeeld door het Hof van Cassatie, tweede kamer, te Brussel, door afdelingsvoorzitter Francis Fischer, de raadsheren Jean de Codt, Frédéric Close, Benoît Dejemeppe en Jocelyne Bodson, en in openbare terechtzitting van vijfentwintig oktober tweeduizend en zes uitgesproken door afdelingsvoorzitter Francis Fischer, in aanwezigheid van advocaat-generaal Raymond Loop, met bijstand van eerstaanwezend adjunct-griffier Patricia De Wadripont. Vertaling opgemaakt onder toezicht van raadsheer Etienne Goethals en overgeschreven met assistentie van afgevaardigd griffier Véronique Kosynsky. De afgevaardigd griffier, De raadsheer,