Netwerk CHARGE. Shelby. Correctie op nieuwsbrief nummer 15. nieuwsbrief nummer 17 september Federatie van Ouderverenigingen
|
|
- Marina Eilander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Federatie van Ouderverenigingen Netwerk CHARGE nieuwsbrief nummer 17 september 2005 Shelby Correctie op nieuwsbrief nummer 15 In Nieuwsbrief nummer 15 (september 2004) heb ik verslag gedaan van onze zoektocht naar het gen voor CHARGE syndroom. Ik heb daarbij uitgelegd dat we geweldig geholpen zijn door het meisje S. vervolg op pagina 3 Nieuwsbrief Charge september
2 Netwerk nieuws Redactie De nieuwsbrief Charge verschijnt onder verantwoordelijkheid van het netwerk Charge. Het netwerk wordt ondersteund door de samenwerkende ouderverenigingen: PhiladelphiaSupport, christelijke vereniging voor mensen met een verstandelijke handicap, hun ouders, familie en vrienden T VOGG, Algemene vereniging van ouders en verwanten van mensen met een verstandelijke handicap T dit Koningskind, Vereniging van gereformeerde mensen met een handicap, hun ouders en vrienden T Helpende Handen, Vereniging Gehandicaptenzorg van de Gereformeerde Gemeenten T Redactie-adres: Federatie van Ouderverenigingen t.a.v. Mieke van Leeuwen Postbus AG Utrecht T F m.vanleeuwen@fvo.nl Van Yoice, de moeder van Shelby, ontvingen we twee foto s voor bij het stukje van Conny van Ravenswaaij. Yoice schrijft: Ik heb heel veel reacties gekregen op de foto die bij het wetenschappelijke artikel was geplaatst. Iedereen vond het zo een lelijke foto. Zelfs op de ouderavond van school kreeg ik er reacties op. Wij, van het netwerk, wisten natuurlijk dat Shelby wèl een mooi meisje is. Deze prachtige foto s laten dat nog eens heel goed zien. Een heel verdrietig bericht. Op 31 mei 2005 is Pim van de Ende overleden. Hij is maar 14 maanden oud geworden. Pim heeft dapper gevochten staat op het kaartje. Petra heeft ons voor de nieuwsbrief een mooie foto van Pim gestuurd. We wensen Petra, Rene, Sil en Kris heel veel sterkte. Fenny Jacobs, de moeder van Lian, liet ons weten dat ze graag een stukje over Lian wilde schrijven voor in de nieuwsbrief. Lian is overleden op 3 december Ze heeft maar net een jaar mogen worden. De foto en het gedichtje komen van het rouwkaartje van Lian. Contact Twee kindjes, die alle twee maar net een jaar oud werden en bijna dat hele jaar in het ziekenhuis hebben moeten liggen. Het laat weer eens zien hoe kwetsbaar sommige kinderen met CHARGE zijn. Wat deze foto s niet goed kunnen laten zien is dat Pim en Lian ondanks alle operaties heel opgewekte en blije kinderen waren met een enorme vechtlust. Zaterdag 18 maart 2006 Ouderbijeenkomst CHARGE ISSN-nummer ISSN Sylvia Stikkelorum (Zoey) Erfgooiersweg VM Laren T s.stikkelorum@tiscali.nl Mieke van Leeuwen Postbus AG Utrecht T m.vanleeuwen@fvo.nl 2 Nieuwsbrief Charge september 2005
3 vervolg van pagina 1 Bij dit meisje bleek namelijk een heel klein stukje van chromosoom 8 te ontbreken. Dit ontbrekende stukje chromosoom 8 bevat het CHD7-gen. In dit gen vonden we vervolgens bij heel veel kinderen met CHARGE syndroom een verandering. Dus een verandering in CHD7 of het ontbreken van dit gen kan CHARGE syndroom veroorzaken. Verwarring In de Nieuwsbrief schreef ik dat S. een meisje met CHARGE syndroom is met een ernstige verstandelijke handicap. Dat laatste klopt niet. Veel kinderen hebben problemen met horen, zien en evenwicht en dat geeft ze een moeilijke start. Het vervelende is dat ik S. nog niet zelf kende. Zij was gezien door een collega en op grond van zijn informatie trok ik ten onrechte de conclusie dat S. een ernstigere ontwikkelingsachterstand had dan de meeste kinderen met CHARGE syndroom. Eerlijk gezegd was dat ook de reden waarom we haar DNA uitkozen voor het onderzoek met de DNAchip. Was die verwarring er niet geweest dan hadden we het gen misschien nog steeds niet gevonden. Dit alles neemt niet weg dat het voor de moeder van S. heel vervelend was om in de nieuwsbrief te lezen dat haar dochter een ernstige verstandelijke handicap heeft terwijl dat niet zo is. Daarvoor mijn oprechte excuses. Ontwikkelingsproblemen Hoe het nu precies zit met de ontwikkelingsproblemen bij CHARGE syndroom zijn we hard aan het onderzoeken. Het lastige is dat veel kinderen problemen hebben met horen, zien en evenwicht en dat komt je ontwikkeling uiteraard niet ten goede. Vroege onderkenning van deze problemen kan enorm in het voordeel van het kind zijn. Twee groepen Bij personen met een CHD7-verandering kan de intelligentie normaal zijn. Vaak is er dan wel een achterstand in de spraak en/of motorische ontwikkeling (gaan zitten, lopen, enz.), maar dat is goed te verklaren door slechthorendheid en evenwichtsproblemen. We hebben ook al wat gegevens van kinderen waarbij het hele CHD7- gen ontbreekt (doordat een stukje chromosoom 8 ontbreekt). Deze kinderen hebben wel allemaal een verminderde intelligentie, maar de ernst van de ontwikkelingsachterstand varieert van mild (zoals bij S.) tot ernstig. We zullen jullie via de nieuwsbrief regelmatig op de hoogte blijven houden van onze vorderingen met het CHARGE onderzoek. Met vriendelijke groeten, mede namens Marjolijn Jongmans, Conny van Ravenswaaij Klinisch geneticus UMC St Radboud Nijmegen Nieuwsbrief Charge september
4 Beperkt reukvermogen bij kinderen met CHARGE syndroom Het CHARGE syndroom wordt in ons moeilijke artsenjargon ook wel een aandoening met multi-sensorische beperkingen genoemd. Dat is een hele mond vol om simpelweg te zeggen dat veel zintuigen niet goed functioneren. Dat wist u al lang. Veel kinderen met het CHARGE syndroom zijn immers slechthorend en colobomen beletten vaak het zicht. tekst Marjolijn Jongmans Eén van onze zintuigen is het reukorgaan en wellicht was het u nog niet bekend dat ook dit orgaan bij kinderen met CHARGE syndroom vaak niet goed functioneert. Het reukvermogen helpt ons bij het bespeuren van mogelijke gevaren, zoals brand, een gaspit die openstaat en bedorven voedsel. Het reukvermogen heeft ook een psychologische waarde, denk bijvoorbeeld aan de geur van pas gemaaid gras, de geur van iemand die je lief is, of de geur die een bepaalde herinnering De werking van het reukorgaan Het reukzintuig bevindt zich diep en hoog in de neusholten. Het bestaat uit zeer veel kleine reukhaartjes. Als die in aanraking komen met bepaalde stoffen worden er signalen opgewekt die door de reukzenuwen naar de hersene n worden geleid. Daar ruiken we de geur van de stof. We kunnen een bepaalde stof alleen ruiken als kleine, onzichtbare deeltjes ervan tegen de reukhaartjes botsen. Dit wil zeggen dat we alleen gasvormige stoffen kunnen ruiken want we ademen alleen gassen in. oproept. Vaak zijn we ons niet bewust van het belang van ons reukorgaan. Pas wanneer de neus ons in de steek laat, bijvoorbeeld door een verkoudheid, staan we stil bij alle geuren die het leven ons te bieden heeft. Onderzoek Ook binnen de medische wetenschap is het reukorgaan een ondergewaardeerd zintuig. Er is nog maar weinig bekend over de rol van reuk voor de ontwikkeling en het gedrag van de mens. Dat komt ondermeer omdat het reukvermogen een erg moeilijk te onderzoeken zintuig is. Om die reden heeft het waarschijnlijk ook lang geduurd voordat anosmie werd toegevoegd aan de al zo lange lijst van aangeboren problemen waar een kind met CHAR- GE syndroom mee te maken krijgt. Osmie is het Griekse woord voor geur en anosmie betekent verlies van het vermogen om geuren waar te nemen. Reuktest Recent heeft een Franse groep wetenschappers een reuktest ontwikkeld. Bij deze test wordt gebruik gemaakt van flesjes gevuld met reukstoffen. De test bestaat uit twee onderdelen. Eerst wordt gemeten bij welke concentratie een persoon in staat is om een specifieke geur te ruiken. In het tweede deel van de test is het doel geuren te herkennen en te benoemen. Daarbij werd gebruik gemaakt van geuren zoals mint, vanille en paardenmest (!). Deze test werd ook bij veertien kinderen met CHARGE syndroom afgenomen. Zeven van deze kinderen bleken helemaal niet te kunnen ruiken en de andere zeven kinderen hadden een verminderd reukvermogen. Bij negen van de veertien kinderen werd de aanleg van het reukorgaan ook beoordeeld middels een MRI scan van de hersenen. Bij al deze kinderen was sprake van een verminderde aanleg of een totale afwezigheid van het reukorgaan. Andere factoren die een rol kunnen spelen bij een verminderd reukvermogen zijn een gespleten gehemelte, choanenatresie en tracheostoma 4 Nieuwsbrief Charge september 2005
5 (een opening in de hals waardoor geademd wordt). Voedingsproblemen De Franse wetenschappers geven één duidelijk voorbeeld van het nut van deze kennis in de praktijk voor kinderen met CHARGE syndroom. Een verminderd reukvermogen kan namelijk een bijdrage leveren aan voedingsproblemen. Gezonde kinderen herkennen en waarderen het eten dat hen aangeboden wordt op basis van hoe het er uit ziet, de smaak, textuur en geur van de voeding. Wanneer het gezichts- en reukvermogen beperkt zijn, zullen kinderen meer waarde hechten aan de smaak en de textuur van het eten. Zij geven de voorkeur aan zoute, gekruide voeding en aan voeding die glad aanvoelt in de mond. Natuurlijk liggen bij kinderen met CHARGE syndroom vaak nog allerlei andere factoren ten grondslag aan de voedingsproblemen. Omdat de reuktest zich nog in een experimenteel stadium bevindt, zal deze zeker niet op korte termijn ook aan Nederlandse kinderen aangeboden kunnen worden. Bij kinderen met CHARGE syndroom wordt vaak wel een MRI-scan van de hersenen gemaakt en het is zeker nuttig wanneer de arts op dat moment aan de radioloog vraagt om hierbij ook goed het reukorgaan in beeld te brengen. Literatuur: Olfactory Evaluation in Children: Application to the CHARGE syndrome. Christel Chalouhi, Patrick Faulcom, Christine Le Bihan, Lucie Hertz-Pannier, Pierre Bonfils and Véronique Abadie. Pediatrics Jul;116(1):e81-e88 Tekening gemaakt door Zoey. Nieuwsbrief Charge september
6 Pim 6 Nieuwsbrief Charge september 2005
7 Lian 28 november december 2003 Lieve Lian, Jij bent gekomen en gegaan Wij mochten maar even genieten van jouw bestaan Er blijven zoveel vragen Het doet zoveel pijn Mooi meisje Met alles erop en eraan Wat heb je gevochten Voor je eigen bestaan Je deed het voor wat je waard was en dat was heel veel... Dag meisje, dag Lian zoiets moois als jij Met alles erop en eraan Zo ben je gekomen En zo ben je gegaan. Dag lief meisje Dag lief zusje papa en mama, Stan en Bart Zwangerschap Het begon op 18 november Ik ben 31 weken zwanger van het derde kindje wanneer de vliezen gedeeltelijk breken en ik weeën krijg. Ik werd overgebracht naar Maastricht waar ik aan de weeënremmers kom te liggen. Een paar dagen later maken ze een echo waarop te zien is dat de baby de hartafwijking DORV heeft. Ik moet in Maastricht blijven en wachten. Na tien dagen besluiten ze te stoppen met weeënremmers. Ik ben dan 32,5 weken zwanger. Gelijk erna begint de bevalling. In eerste instantie verloopt alles goed, maar uiteindelijk werd het een spoedkeizersnee. Toen ik wakker werd op de recovery hoorde ik van mijn man dat wij een dochtertje hadden van 1640 gram. Meer wisten wij niet. Niemand kon vertellen waar ze was en of ze nog leefde. CHARGE Na vier uur spanning en wachten komt de kindercardioloog samen met een kinderarts op de kamer. Er wordt vertelt dat Lian CHARGE heeft. Dit hebben ze direct kunnen constateren door de choane atresie en de stand van een oortje in combinatie met de hartafwijking. De weken die volgden ontdekten ze dat Lian ook een coloboom aan een oog heeft en ook haar gehoor is niet helemaal goed. Na twee zeer moeilijke maanden krijgt Lian in januari stents in haar neus. Operatie(s) Begin maart moet ze naar Leuven voor de eerste hartoperatie (van minimaal drie). De operatie verloopt prima. Alleen ze komt niet van de beademing af. Ze wordt overgebracht naar de IC in Maastricht. Daar ontdekken ze dat Lian een luchtpijpstoma nodig heeft (vanwege tracheamalaise). Vanaf dit moment gaat het langzaam beter met haar. We mogen eindelijk met Lian een stukje in het ziekenhuis gaan wandelen. Na veel vallen en opstaan met hartritmestoornissen, operaties en onderzoeken, wordt het traject naar huis opgestart. Ze is nog nooit thuis geweest. Na veel geregel en veel teleurstellingen mag ze na tien maanden ziekenhuis eindelijk een weekend naar huis. Er volgden uiteindelijk nog drie weekenden en één keer veertien dagen. Achteruitgang Helaas gaat de conditie van Lian achteruit en waarschijnlijk krijgt ze weer een volgende hartoperatie. Hiervoor moet ze een hartcatheterisatie ondergaan. Haar eerste verjaardag moeten we dan ook in het ziekenhuis vieren. In Maastricht is de hartcatheterisatie niet gelukt en daarom gaat ze weer naar Leuven. In Leuven gaat het plotseling niet goed met Lian. Ze krijgt hoge koorts en na een dag wordt ook haar buik steeds dikker. Na een reanimatie wordt ze accuut geopereerd. Als ze terug is op de IC krijgen we te horen dat Lian zeer snel zal komen te overlijden omdat de dunne darm aan het afsterven is. Binnen een uur is ze overleden, een paar dagen na haar eerste verjaardag. Omdat we in het buitenland zitten mogen we Lian ook nog niet mee naar huis nemen en moeten we haar daar achterlaten. Een dag later kunnen we haar naar huis halen. Vanaf dat moment komt er een einde aan een jaar lang dagelijks heen en weer gaan naar het ziekenhuis. John en Fenny Jacobs Nieuwsbrief Charge september
8 Signalementen Zoenen enzovoort Jongeren met een handicap of chronische ziekte komen soms eerder in de puberteit dan andere jongeren. Ze maken bovendien vaak een moeilijke puberteit door, omdat ze zich in die periode meer bewust worden van hun beperkingen of handicap. Om ouders daarbij te ondersteunen, is er nu de website Deze website is een vervolg op de website die zich meer op de jongeren richt. Deze websites zijn zeker ook bruikbaar voor jongeren met een visuele beperking en hun ouders. Spelen met je kind Ondersteuning van ouders van slechtziende en blinde kinderen Dit boekje beschrijft de fasen in de spelontwikkeling en gaat in op de specifieke kenmerken van het spel van slechtziende en blinde kinderen. Bovendien worden praktische tips gegeven over het kiezen van speelgoed en de spelactiviteiten, over het inrichten van een speelplek en het organiseren van een goed spelmoment. Auteurs: Yolanda Moleman en Ans van Eijden, werkzaam bij Visio als kinder- en jeugdpsycholoog / speltherapeut. Prijs 7,50, te bestellen bij Visio, afdeling communicatie, T Video Oog voor signalen Bij kinderen met een ontwikkelingsachterstand worden oorzaken van bepaalde situaties of reacties vaak gezocht in de verstandelijke beperking. In de praktijk blijkt dat een visuele beperking in bepaalde gevallen een rol speelt. Visio heeft een film gemaakt die ouders en begeleiders middelen wil aanreiken om de signalen van slechtziendheid te herkennen. Kinderen met een ontwikkelingsachterstand zijn vaak niet op hun visuele functioneren onderzocht. Meestal omdat het lastig vast te stellen is, of omdat we het niet in de gaten hebben. En zelf kunnen de kinderen niet in woorden aangeven dat ze minder zien. Maar hoe herkent u de signalen van slechtziendheid bij kinderen met een verstandelijke beperking? De film Oog voor signalen van Visio wil ouders en begeleiders middelen aanreiken om beter te observeren. Om te leren kijken naar gedrag van kinderen met een verstandelijke beperking dat kan wijzen op een visuele beperking: oogbewegingen, reacties, etc. Hiervoor worden verschillende situaties uit het dagelijkse leven van vier kinderen vertoond en voorzien van uitleg. Mogelijk kan door het herkennen van de signalen worden vastgesteld dat er sprake is van slechtziendheid. En kunnen hulpmiddelen, aanpassingen of begeleiding een oplossing bieden. De film is verkrijgbaar op video en op DVD. Prijs: 20,- excl. verzendkosten. Bestellen bij: Visio, afdeling Communicatie, Postbus 1180, 1270 BD Huizen, T , info@visio.nu, Voor meer inhoudelijke informatie kunt u contact opnemen met de dichtstbijzijnde locatie van Visio. De adressen kunt u vinden op 8 Nieuwsbrief Charge september 2005
Charge syndroom. Bohn Stafleu Van Loghum. Federatie van Ouderverenigingen W A T K U N J E D O E N O M H E T K I N D
Charge syndroom E E N B R O C H U R E V O O R O U D E R S E N B E L A N G S T E L L E N D E N N A D E D I A G N O S E. W A T K U N J E D O E N O M H E T K I N D E E N G O E D E T O E K O M S T T E G E
Nadere informatieNetwerk CHARGE. Amber. nieuwsbrief nummer 20 december 2006. Federatie van Ouderverenigingen
Federatie van Ouderverenigingen Netwerk CHARGE nieuwsbrief nummer 20 december 2006 Amber Het is al weer meer dan een half jaar geleden dat ik een stukje over Amber heb geschreven voor in de nieuwsbrief
Nadere informatieJongeren met een aangeboren genitale aandoening Wegwijzer bij vragen over intimiteit en seksualiteit
Jongeren met een aangeboren genitale aandoening Wegwijzer bij vragen over intimiteit en seksualiteit Inleiding Als je geboren bent met Spina Bifida (open rug), een blaasexstrophie of een andere aandoening
Nadere informatieEerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.
juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers
Nadere informatieNetwerk CHARGE. Groepsportret met Conny. nieuwsbrief nummer 23 september 2007. Nieuwsbrief Charge september 2007 1. fotograaf: Antoinette Borchert
Netwerk CHARGE nieuwsbrief nummer 23 september 2007 Groepsportret met Conny fotograaf: Antoinette Borchert Nieuwsbrief Charge september 2007 1 Netwerk nieuws Redactie De nieuwsbrief Charge verschijnt onder
Nadere informatieVeel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal
Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal De mensen van voorbij Zij worden niet vergeten De mensen
Nadere informatieBeertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2
Beertje Anders Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 H. Vos Beertje Anders Wat zonlicht is voor bloemen, is een glimlach voor een beer. Beertje Anders en Beertje Bruin gaan bij oma spelen. Het was maar even
Nadere informatieJe mag stralen je mag huilen je mag dwalen je mag schuilen je mag vragen je mag dromen je mag klagen je mag komen Hij wacht op jou
Je mag stralen je mag huilen je mag dwalen je mag schuilen je mag vragen je mag dromen je mag klagen je mag komen Hij wacht op jou Heb je naar aanleiding van dit dagboek vragen of opmerkingen? Mail me
Nadere informatieSamenvatting Mensen ABC
Samenvatting Mensen ABC Week 1ABC: Wie zijn wij? Info: Wie zijn wij mensen Mensen zijn verschillend. Iedereen is anders, niemand is hetzelfde. Dat noem je uniek. Een mens heeft een skelet van botten. Daarom
Nadere informatieDe epilepsie van Annemarie Als je hersens soms op hol slaan
Annemarie begreep er niks van. Had ze zo raar op de grond liggen doen? Wat stom. Zelf wist ze alleen nog maar dat haar buik naar aanvoelde en dat ze heel bang werd. Van de rest wist ze niets. Annemaries
Nadere informatieEchoscopie tijdens de zwangerschap ONDERZOEK
Echoscopie tijdens de zwangerschap ONDERZOEK Echoscopie tijdens de zwangerschap Tijdens je zwangerschap kunnen we met een echo het kindje in je buik bekijken. Een echoscopie is een beeldvormende techniek
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieWelkom op verpleegeenheid D2, de kinderafdeling van ons ziekenhuis. Ziek zijn is niet altijd even prettig, zeker niet als je in het ziekenhuis ligt.
Welkom Hallo Welkom op verpleegeenheid D2, de kinderafdeling van ons ziekenhuis. Ziek zijn is niet altijd even prettig, zeker niet als je in het ziekenhuis ligt. Toch kan een ziekenhuisopname best fijn
Nadere informatieTeksten om op rouwkaartjes te ze en na overlijden kind
Teksten om op rouwkaartjes te ze en na overlijden kind Informa e voor rouwkaart / adverten es Ook wat rouwbrieven betre geldt: eigen keuzes maken de rouwkaart persoonlijker. Natuurlijk is het heel moeilijk
Nadere informatieUMC St Radboud. Schisis: Erfelijkheidsadvisering. jong-volwassenen
UMC St Radboud Schisis: Erfelijkheidsadvisering voor jong-volwassenen Patiënteninformatie Voor wie is deze folder bedoeld? Deze folder gaat over schisis en erfelijkheid en is vooral bedoeld voor jong-volwassenen
Nadere informatieStudielessen voor kinderen van 4-7 jaar
NAAM Studielessen voor kinderen van 4-7 jaar voorjaar 2005 Geschreven door Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen Geschreven voor kleine studiegroepen in de levend Evangelie Gemeente Gebruikte
Nadere informatieWil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen.
Wil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen. Dit zijn Kelly en Karim. Zij willen graag een kind. Kelly en Karim willen over een half jaar zwanger zijn. 1. Kelly en Karim willen over
Nadere informatieHet Moebius syndroom
Het Moebius syndroom Wat is het Moebius syndroom? Het Moebius syndroom is een aandoening waarbij kinderen een aangeboren verlamming hebben van de spieren die de bewegingen van het gezicht regelen, naast
Nadere informatieInfoblad. Als je weet dat je een baby met een aandoening krijgt
Als je weet dat je een baby met een aandoening krijgt Soms krijgen ouders tijdens de zwangerschap te horen dat hun kind een aandoening heeft. Dan volgt een moeilijke keuze: laat je het kind komen of breek
Nadere informatie0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1
Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht
Nadere informatieIk ga jullie vertellen over het Noonan syndroom en wat dat betekent voor mij! Noonan Syndroom In 1963 is dit syndroom voor het eerst door Jacqueline Noonan ontdekt. Ze hebben daarom dit Syndroom naar haar
Nadere informatieLes 3. Familie, vrienden en buurtgenoten
www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatieKanker en erfelijkheid Hoe vertel ik het mijn familie?
Kanker en erfelijkheid Hoe vertel ik het mijn familie? Verzekeren en erfelijkheid 1 Heb je een aanleg voor kanker? Dan kunnen sommige familieleden de aanleg voor de ziekte ook hebben. Het is belangrijk
Nadere informatieNetwerk CHARGE. Sienna. nieuwsbrief nummer 15 september 2004. Federatie van Ouderverenigingen
Federatie van Ouderverenigingen Netwerk CHARGE nieuwsbrief nummer 15 september 2004 Sienna Sienna is op 25 september 1997 geboren na een zwangerschap van 39 weken. Ze is de jongste van onze vier kinderen.
Nadere informatieDit zijn Kelly en Karim. Ze willen graag een kind.
Dit zijn Kelly en Karim. Ze willen graag een kind. 1. Kelly en Karim willen over een half jaar zwanger zijn. Kelly en Karim willen zwanger worden. Ze willen graag dat hun kindje straks gezond is. Het is
Nadere informatiePersonen met een lichamelijke beperking zijn voor technische ontwerpers zeer
INVENTED BY... LIVIA Een nuttig ontwerp voor... Personen met een lichamelijke beperking zijn voor technische ontwerpers zeer interessant. Want voor deze doelgroep zijn zeer veel innovatieve producten te
Nadere informatieReuk- en smaakcentrum KNO
Reuk- en smaakcentrum KNO U bent door uw huisarts of specialist verwezen naar het Reuken smaakcentrum. Deze folder geeft u informatie over uw bezoek aan het centrum. In Nederland lijden naar schatting
Nadere informatieWij hebben ervaren hoe velen hebben meegeleefd, tijdens de ziekte en na het overlijden van mijn/onze... Voornaam Achternaam
Wij hebben ervaren hoe velen hebben meegeleefd, tijdens de ziekte en na het overlijden van mijn/onze... Een ieder koos hiervoor een eigen manier: in de vorm van woorden, bloemen, praktische hulp of een
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Ataxia teleangiectasia. www.kinderneurologie.eu
Ataxia teleangiectasia Wat is ataxia teleangiectasia? Ataxia teleangiectasia is een erfelijke ziekte die gekenmerkt wordt door evenwichtsstoornissen, vaatafwijkingen op het oogbolwit en problemen met de
Nadere informatieZondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55
Zondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55 Maria gaat op visite bij Elisabet. Maria was natuurlijk helemaal vol van het geweldige nieuws dat ze van de Gabriël had gehoord. Ze wilde het heel graag aan
Nadere informatieNetwerk CHARGE. Amber. nieuwsbrief nummer 24 maart 2008
nieuwsbrief nummer 24 maart 2008 Amber Netwerk CHARGE Over het algemeen gaat het goed met Amber. Dat neemt niet weg dat we weer genoeg artsen gezien hebben dit jaar. Amber heeft voor de vierde keer buisjes
Nadere informatieBorstkanker ''Angst voor het onbekende''
Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes
Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes U bent zwanger en halverwege de zwangerschap krijgt u te horen dat u diabetes heeft. Er komt dan veel op u af. U wilt weten wat zwangerschapsdiabetes precies
Nadere informatie2. Wat is ALS? 3. Welke delen van het lichaam worden aangetast? 4. Hoe kom je erachter? 5. Wat zijn de klachten?
Ik doe mijn spreekbeurt over ALS. Ik ga dadelijk uitleggen wat ALS is. Waarom doe ik mijn spreekbeurt over ALS? Mijn opa is aan deze ziekte overleden en daarom wil ik jullie hier iets over vertellen en
Nadere informatieKinderen uit familiehuwelijken
Een gezonde baby Kinderen uit familiehuwelijken De geboorte van je baby is een van de mooiste momenten in je leven. Negen maanden lang kijk je er naar uit. Natuurlijk hoop je dat je kind gezond is. Gelukkig
Nadere informatieEr zijn twee onderzoeken mogelijk: 1. Met de combinatietest wordt onderzocht of er een verhoogde kans bestaat dat uw ongeboren kind Downsyndroom
Prenatale screening op Downsyndroom en lichamelijke afwijkingen INHOUD 1. Wat leest u in deze brochure? 2. Onderzoek naardownsyndroomen lichamelijke afwijkingen 2.1 Onderzoek naar Downsyndroom 2.2 Onderzoek
Nadere informatieOntmoeting. gezondnu.nl
Ger van der Gaast (64) weet sinds 2010 dat hij de ziekte van Alzheimer heeft. Inmiddels woont hij in een verpleeghuis in Utrecht. Als voormalig docent verpleegkunde volgt Ger zijn eigen zorg kritisch.
Nadere informatieOndersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding
Samen doen wij dat! info Ondersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding informatie voor cliënten Inhoud INHOUD 1. Verhogen van de kwaliteit van leven van mensen met epilepsie 4 2. Het kwaliteitskader
Nadere informatieHET VERHAAL VAN KATRIN
HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds
Nadere informatieZintuigen. Expertgroep 2 : Ruiken doe je met je neus! Naam leerling:... Leden expertgroep:...
Expertgroep 2 : Ruiken doe je met je neus! Naam leerling:.... Leden expertgroep:... De voorbereiding De neus is er niet alleen om te ademen want door je neus kun je lekkere en vieze geuren ruiken. Jullie
Nadere informatieNeus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen
Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind
Nadere informatiePrenatale screening: de combinatietest Kansbepaling vroeg in de zwangerschap op het syndroom van Down
Prenatale screening: de combinatietest Kansbepaling vroeg in de zwangerschap op het syndroom van Down Albert Schweitzer ziekenhuis polikliniek Gynaecologie april 2012 Pavo 0530 Inleiding Iedere ouder wenst
Nadere informatieErfelijkheidsonderzoek: Exoomsequencing bij erfelijke slechthorendheid
Erfelijkheidsonderzoek: Exoomsequencing bij erfelijke slechthorendheid Exoomsequencing is een techniek voor erfelijkheidsonderzoek, die kan worden gebruikt om de oorzaak van erfelijke slechthorendheid
Nadere informatieTen slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan!
inleiding Voor al mijn kinderen schrijf ik hun ontwikkelingen op in een schrift. Ik schrijf op wanneer en hoelang ze sliepen, wat ze aten, hoe ze speelden en hoe we samen de dag doorbrachten. Dat lijkt
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieZintuigen; Reuk en Smaak
Meer leren over lichaam en gezondheid Zintuigen; Reuk en Smaak Stijn van der Heijden KNO-arts in opleiding Maastricht UMC+ 14 december 2016 Inhoud 1. Anatomie neus 2. Reuk 3. Oorzaken van reukverlies 4.
Nadere informatieAl heel snel hadden ze ruzie met elkaar. Het spelen was niet leuk meer.
Beertje Anders en Beertje Bruin gingen bij oma spelen. Al heel snel hadden ze ruzie met elkaar. Het spelen was niet leuk meer. Oma hoorde: Ik wil de bal, Ik wil de blokken, Ik ga kleuren, Ik wil de kleurpotloden
Nadere informatieWardje Wasbeer: Daar zijn echte vrienden voor!
Wardje Wasbeer: Daar zijn echte vrienden voor! Julia Boehme Stefanie Dahle GEGEVENS BOEK: ISBN 978 90 5924 432 0 13,99 Uitgeverij Bakermat Suggesties: Emy Geyskens Vanaf 3 jaar Ook verschenen: Wardje Wasbeer
Nadere informatieKIJK IN JE BREIN LESMODULE VMBO LEERLING
LESMODULE VMBO LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 WAT ZIJN HERSENEN? VRAAG WAT ZIJN HERSENEN PRECIES? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE? DENKOEFENING WAAR- VOOR GEBRUIK JE OP DÍT MOMENT JE HERSENEN? DENKOEFENING KUN
Nadere informatieHoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?
INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in
Nadere informatieEr zijn mensen nodig met nieuwe fantasie
Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl
Nadere informatie-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Persoonsgegevens zwangere: Volledige voor- en achternaam Vragenlijst zwangerschap Wij willen jullie vragen onderstaande vragen in te vullen en deze lijst mee te nemen naar de intake. Als iets niet duidelijk
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieInterview 3FM Collin Eisema 20150918.txt Transcript interview Collin Eisema voor 3FM met Harm den Besten.
Transcript interview Collin Eisema voor 3FM met Harm den Besten. Gemaakt door: Richard van Royen, info@letterval.nl HARM DEN BESTEN (PRESENTATOR): Aankomende zaterdag wordt er wereldwijd aandacht gevraagd
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieEenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les
8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil
Nadere informatieZwanger? Een goed moment om te stoppen met roken
Zwanger? Een goed moment om te stoppen met roken Je bent in verwachting! Een nieuwe periode in je leven begint. Je wilt het beste voor je kindje. Stoppen met roken hoort daarbij. Het is goed voor je eigen
Nadere informatieKinderwens spreekuur Volendam
Kinderwens spreekuur Volendam Voor wie is deze folder? Deze folder is voor mensen afkomstig uit Volendam met kinderwens. Wat is het kinderwens spreekuur? Het spreekuur is een samenwerking tussen de afdelingen
Nadere informatieUtrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Zeer moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind
Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Zeer moeilijk lerend Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind Inhoudsopgave Wat betekent het dat uw kind zeer moeilijk lerend
Nadere informatieWANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT
WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en
Nadere informatieEcho onderzoek tijdens de zwangerschap De termijnecho, combinatietest en de 20 weken echo
Echo onderzoek tijdens de zwangerschap De termijnecho, combinatietest en de 20 weken echo Elke zwangere in Almere mag gebruik maken van 2 echo-onderzoeken: een termijnecho in het begin van de zwangerschap
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieWelkom op de intensive care
Intensive Care Welkom op de intensive care Voorlichtingsboekje voor kinderen van 6 t/m 12 jaar over de Intensive Care 1 Inleiding voor ouders/verzorgers Welkom op de intensive care. Vanwege een ernstige
Nadere informatieNetwerk. Younes. nieuwsbrief nummer 19 december 2007
Netwerk nieuwsbrief nummer 19 december 2007 Younes In de nieuwsbrief van december vorig jaar hebben wij u al veel over Younes verteld. We willen u graag verder informeren over hoe het op dit moment met
Nadere informatieDementie. Havenziekenhuis
Dementie Uw arts heeft met u en uw naasten besproken dat er (waarschijnlijk) sprake is van dementie. Mogelijk bent u hiervan geschrokken. Het kan ook zijn dat u of uw omgeving hier al op voorbereid was.
Nadere informatieMoeder worden, moeder zijn
Moeder worden, moeder zijn Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208 1001 EE Amsterdam Telefoon: (020) 520 60 70 Fax: (020) 520 60 61 E-mail: info@eenvoudigcommuniceren.nl Website: www.eenvoudigcommuniceren.nl
Nadere informatieZwanger zijn en bevallen
Zwanger zijn en bevallen PRAKTISCHE TIPS IN GEWONE TAAL MARJA VAN DEURSEN & WILMA VAN OS 6 ZWANGER ZIJN EN BEVALLEN Inleiding Gefeliciteerd. Je bent zwanger! Het is fi jn om zwanger te zijn. Maar je hebt
Nadere informatieZonder dieet lekkerder in je vel!
Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen
Nadere informatieVerslag door Naomi 1807 woorden 30 maart keer beoordeeld. Nederlands. KanjerGuusje Mijn leven is van mij. Inhoudsopgave. Jaar van 1 e uitgave
Verslag door Naomi 1807 woorden 30 maart 2016 0 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands KanjerGuusje Mijn leven is van mij Inhoudsopgave Titel Schrijver Jaar van 1 e uitgave Genre Onderwerp
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. 3 e jaargang - februari 2015 - nr. 2 Onder redactie van het secretariaat van CCN-Z.
NIEUWSBRIEF 3 e jaargang - februari 2015 - nr. 2 Onder redactie van het secretariaat van CCN-Z. Een nieuwe start. Na de beschadigende brand van december zijn we al weer een paar weken met zijn allen aan
Nadere informatieWat staat er in dit boekje?
Wat staat er in dit boekje? Informatie voor ouders (scheur t maar uit voor ze!) 7 Even uitleggen 11 Ik & Zo! Dit ben ik! 15 Ik & Zo! Handig om te weten 17 Weekschema co-ouderschap 29 Planning weekenden,
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieDe brug van Adri. Rollen: Verteller Martje Adri Wim
De brug van Adri Rollen: Verteller Martje Adri Wim Daar loopt een meisje. Ze heet Martje. Ze kijkt boos en loopt langzaam. Ze weet niet waarheen. Martje kent Wim. Hij woont in dezelfde straat, maar Wim
Nadere informatieKIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING
LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 HOE ZIEN HERSENEN ERUIT? VRAAG WIE KAN VERTELLEN WAT HERSENEN ZIJN? VRAAG HEBBEN KINDEREN KLEINERE HERSENEN DAN GROTE MENSEN? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE?
Nadere informatieHeilig Jaar van Barmhartigheid
Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra
Nadere informatieNieuwsbrief augustus 2011
Nieuwsbrief augustus 2011 Netwerk nieuws Hopelijk kunnen jullie de nieuwe opmaak van de nieuwsbrief waarderen! Krijg je hem thuisgestuurd in zwart-wit dan hebben we geen actueel e-mail adres van je. Mail
Nadere informatieVragenlijst Intakegesprek
Vragenlijst Intakegesprek Voorletters: Meisjesnaam: Roepnaam: Nationaliteit: Spreektaal: Gehuwd/samenwonend/anders: Achternaam partner: Voorletters en roepnaam partner: Geboortedatum partner: Welke achternaam
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieBijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen
Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen bussum 2011 Wij wijzen erop dat het gebruik van de bijlagen bedoeld is voor de praktijk van de therapeut die de in het boek Stotteren: van theorie naar
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieSchrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>
Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor
Nadere informatieRespectvol reageren op gevoelens
OPDRACHTFORMULIER Respectvol reageren op gevoelens Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.
Nadere informatieWat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan
Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieOver ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan?
Inhoud Over ALS spreken Wat is ALS? 1 Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1 Wat doet ALS met een patiënt? 1 Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? 2 voor vrienden Wanneer de vader of moeder van je vriend(in)
Nadere informatieDario, mijn zoon met autisme
Dario, mijn zoon met autisme Eerste druk, april 2012 2012 Maria Raimondi Tekstredactie: Lydia de Vries Technische ondersteuning en totstandkoming manuscript: Sabrina Savoca Fotografie: Patrick Machiels
Nadere informatieNederrij 133 2200 Herentals t 014 24 61 11. Weg met pijn... Want pijn is niet fijn!!! Informatieboekje voor kinderen en hun ouders
Nederrij 133 2200 Herentals t 014 24 61 11 www.azherentals.be Weg met pijn... Want pijn is niet fijn!!! Informatieboekje voor kinderen en hun ouders Dag Bert, welkom op de kinderafdeling Ik zal je iets
Nadere informatieL e t s g e t P h y s i c a l
L e t s g e t P h y s i c a l I n h o u d s o p g a v e 2 6-7 4-5 4-5 8-9 10-11 12-13 12-13 3 4 Horen werkw.uitspraak: [hore(n)] Verbuigingen: hoorde (verl.tijd ) Verbuigingen: heeft gehoord (volt.deelw.)
Nadere informatieLesbrief. Moeder worden, moeder zijn - Daphne Deckers
Lesbrief Moeder worden, moeder zijn - Daphne Deckers Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze
Nadere informatieWanneer en hoe het kind of de adolescent over de diagnose inlichten? Susanne Böhler Klinisch psychologe
Wanneer en hoe het kind of de adolescent over de diagnose inlichten? Susanne Böhler Klinisch psychologe Getuigenissen van ouders Seksuele voorlichting pas je ook aan de leeftijd aan. Een kind van zeven
Nadere informatiePlenaire opening. Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013
Plenaire opening Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013 Opening door Anke Leibbrandt Iedereen wordt van harte welkom geheten namens de BVN en de programmacommissie erfelijkheid (betrokken
Nadere informatieSerotiniteit BEHANDELING
Serotiniteit BEHANDELING Serotiniteit In deze folder lees je meer over serotiniteit. Dit is de medische term voor overdragenheid. Dit wil zeggen dat een zwangerschap langer duurt dan 42 weken. In deze
Nadere informatieDe geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS
IK HEB EEN SCHANDELIJK HOOG IQ. Ik lees kranten in zeven talen. Ik heb vroeger veel in het buitenland gezeten. De actualiteit houd ik met hartstocht bij, maar naar de televisie kijk ik niet en naar de
Nadere informatieINHOUD. 3 Inleiding 4 Kiezen voor het leven DRIE GOUDEN TIPS OM VOLUIT TE LEVEN
INHOUD 3 Inleiding 4 Kiezen voor het leven DRIE GOUDEN TIPS OM VOLUIT TE LEVEN 7 Verdriet uit je hart en verdriet om je zorgen 11 De belangrijkste relatie is die met jezelf 14 In dankbaarheid ligt geluk
Nadere informatiePrenatale behandeling met dexamethason bij AGS
Prenatale behandeling met dexamethason bij AGS Bij meisjes met een ernstige vorm van het adrenogenitaal syndroom (AGS) treedt vermannelijking van de uitwendige geslachtsdelen op voor de geboorte. In deze
Nadere informatieE-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!
Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde
Nadere informatieWat betekent de diagnose van PKU voor mijn kind en het gezin?
Wat betekent de diagnose van PKU voor mijn kind en het gezin? Uw gevoelens Stap voor stap Ervaringen delen Teamwerk PKU uitleggen aan anderen Kan ik nog meer kinderen krijgen? PKU behandelen: de rol van
Nadere informatieTraining - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN
Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN HERKEN JE DIT? Heb je steeds het gevoel het net niet goed genoeg te doen voor iedereen? Zijn de dagen te kort voor
Nadere informatie