Pensioenlasten, zware lasten
|
|
- Leona Jacobs
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 verschenen als voorpagina-artikel in de Job in de Regio van 10 oktober 2003 Pensioenlasten, zware lasten door: Gabor Mooij De laatste tijd komt het pensioen steeds meer in het middelpunt van de belangstelling te staan. De Regeringsverklaring van 11 juni 2003 meldt: De pensioenlasten groeien ons boven het hoofd. en ook Een meerjarige beheersing van de loonkosten en van de pensioenkosten is niet de enige, maar wel de eerst noodzakelijke voorwaarde voor economisch herstel. In het Regeerakkoord is dreigend te lezen: De premielast van de toekomstige pensioenen dreigt onbetaalbaar te worden. De nieuwste kabinetsplannen houden in dat per 2005 alle ingrepen om vervroegd met pensioen te gaan, worden afgeschaft. Steeds meer pensioenfondsen schakelen van het relatief luxe eindloonstelsel over op het meestal soberdere middelloonstelsel. In het eerste stelsel is het pensioen gebaseerd op het laatstverdiende inkomen, het tweede gaat uit van het gemiddelde inkomen over iemands gehele arbeidsleven. Blijkbaar wordt de oudedagvoorziening, die als een molensteen om de nek van onze haperende economie lijkt te hangen, op een behoorlijk dieet gezet. Dekkingsgraad Het vermogen van de pensioenfondsen is de laatste paar jaar in hoog tempo teruggelopen door zwaar tegenvallende beleggingsresultaten. De dekkingsgraad, de verhouding tussen het vermogen en de pensioenverplichtingen van de fondsen, kwam daardoor bij veel fondsen op een te laag niveau. De Pensioen- en Verzekeringskamer (PVK) greep in het najaar van 2002 in door het verscherpen van de regels voor de dekkingsgraden. De fondsen kregen een jaar de tijd om hun dekkingsgraad boven de 105 procent te krijgen. Het PVK beschouwt dit als het niveau waarbij de fondsen hun pensioenverplichtingen kunnen voldoen en waarbij risico s op korte termijn zijn afgedekt. Voor de lange termijn kregen de fondsen maximaal acht jaar de tijd om de dekkingsgraad voldoende te verhogen. Dit als reserve om toekomstige beursschommelingen op te kunnen vangen. De exacte hoogte van deze reserve heeft de PVK afhankelijk gemaakt van de beleggingsrisico s die het fonds neemt. Volgens Peter Borgdorff, directeur van de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen (VB), gaan de fondsen zich tijdig herstellen, tenminste als de beurzen op het huidige niveau blijven. De basisdekkingsgraad van 105 procent wordt volgend jaar gehaald. De regeling voor de vorming van reserves, tot een dekkingsgraad van 135 procent, heeft de PVK dit jaar zelfs wat versoepeld. Er mag voortaan ieder jaar opnieuw acht jaar vooruit gekeken worden. Als er sprake is van voldoende herstel dan heeft het betreffende fonds meer ruimte om het wat rustiger aan te doen. Jeroen Steenvoorden, directeur van de Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen (OPF), is kritisch over de rol van de PVK als toezichthouder. Het vragen van teveel zekerheden door het PVK kent een prijskaartje. Wil je lage pensioenen die met bijna 100 procent zekerheid worden uitbetaald of hogere pensioenen met een iets grotere onzekerheid. Ik denk dat je niet alles moet willen dichttimmeren. Er zou een duidelijke ondergrens voor de dekkingsgraden moeten worden bepaald door de politiek. Ik hoop dat dit via de nieuwe Pensioenwet gaat lukken. Ik verwacht hier begin 2004 duidelijkheid over. De nieuwe wet zal er waarschijnlijk in 2006 zijn. Premies Begin jaren negentig kwamen de kassen van veel pensioenfondsen overvol te zitten. De overheid wilde deze overschotten toen afromen. Dit leidde ertoe dat een aantal fondsen de pensioenpremies voor werkgevers en werknemers verlaagden of zelfs beëindigden. Nu de opgebouwde reserves in een paar jaar tijd grotendeels zijn verdwenen, kunnen vraagtekens bij die premieverhogingen worden gezet. De premies zijn overigens sinds eind jaren negentig weer aan het stijgen. Voortaan moet er vastgehouden worden aan een kostendekkende premiebetaling., vindt Borgdorff. Hierdoor blijft beter inzicht in de kosten van pensioenen. Eventueel kunnen premies wanneer de reserves groot zijn aan het einde van een jaar weer deels of geheel worden terugbetaald. 1
2 Steenvoorden is een wat andere mening toegedaan: Ik vind niet dat de situatie waarin geen premies meer worden betaald nooit meer zou mogen voorkomen. Als er een gunstige economische situatie is, mag de ondernemer daar best van profiteren. Middelloonstelsel Om de pensioenen beter beheersbaar te houden, stappen steeds meer fondsen over van een eindloonstelsel naar een middelloonstelsel. Meestal wordt bij het middelloonstelsel het opgebouwde pensioen of pensioenrecht jaarlijks met een percentage opgehoogd dat gelijk is aan de prijs- of loonstijgingen dat jaar. Het grote voordeel van het middelloonstelsel voor de pensioenfondsen is de voorspelbaarheid. Bonussen en toeslagen tellen alleen mee in het jaar waarin ze uitbetaald worden. In het eindloonstelsel wordt elke loonsverhoging meegenomen in de al opgebouwde pensioenrechten. De twee grootste pensioenfondsen: ABP (overheid en onderwijs) en PGGM (zorg en welzijn) schakelen waarschijnlijk aan het einde van dit jaar over naar een middelloonstelsel. Werknemers- en werkgeversorganisaties zijn hiermee akkoord gegaan en nu is het alleen wachten op de goedkeuring van hun achterban. Borgdorff verwacht dat de meerderheid van de pensioenfondsen overgaat op het middelloonstelsel. Het middelloonstelsel stuurt gemakkelijker en eerlijker. De fondsen moeten soms noodgedwongen de indexatie beperken. Dit kunnen ze bij een middelloonstelsel zowel doen voor de reeds ingegane pensioenen als voor de pensioensopbouw van degenen die nog werken. Bij het eindloonstelsel is dat laatste niet mogelijk, omdat dat gekoppeld is aan het laatstverdiende loon. Dick den Hoedt is voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden (NVOG). Hij denkt net als Borgdorff dat de middelloonregeling vrij algemeen toegepast gaat worden. Het is mits voorzien van een goede indexatie een goed alternatief voor het eindloonstelsel. Er komt minder druk te staan op de reserves van de fondsen, omdat de totale verplichting naar de toekomst minder wordt. Gevolgen middelloon Voor werkgevers is het omzetten van een eindloon- in een middelloonregeling voordelig. In het eindloonstelsel heeft iedere loonstijging gevolgen voor de omvang van het pensioen en mogelijk ook voor de pensioenpremies. Deze stijgen namelijk als het pensioenfonds de pensioensverhoging niet alleen kan bekostigen uit beleggingsresultaten. De werkgever die meestal het grootste deel van de pensioenpremie betaalt, wordt het meest getroffen door zo n premiestijging. Bij een middelloonstelsel worden premieverhogingen door loonstijgingen afgevlakt, omdat het gemiddelde loon de pensioensbasis vormt. Het middelloonstelsel heeft voor de werknemer zowel nadelen als voordelen. Het grootste nadeel is dat late carrièremakers in een middelloonstelsel minder pensioen opbouwen dan in een eindloonstelsel. Iedere loonsverhoging leidt bij een eindloonstelsel in tegenstelling tot een middelloonstelsel tot een verhoging van de opgebouwde pensioenrechten. Een ander nadeel is dat het pensioen minder beschermd is tegen inflatie. Het is namelijk anders dan het eindloonstelsel gevoelig voor jaarlijkse schommelingen. Zolang er echter indexatie van het pensioen plaatsvindt, treedt dit nadeel niet op. Het middelloonstelsel heeft echter ook voordelen. Het kan gunstig uitpakken voor een werknemer met een gemiddeld carrièreverloop. Zeker als de franchise, het drempelbedrag waarover geen pensioenopbouw plaatsvindt, laag is. Hierdoor vindt pensioensopbouw over een relatief groot bedrag plaats. Verder horen in een middelloonregeling bonussen en ploegentoeslagen bij het bedrag waarover pensioen wordt opgebouwd. Dit is gunstig voor werknemers die te maken hebben met prestatiebeloning. Ook geldt net als voor de werkgevers dat een middelloonstelsel in verhouding tot het eindloonstelsel tot bescheiden premieverhogingen leidt. Als laatste is een middelloonregeling gunstig voor werknemers die het aan het eind van hun loopbaan rustiger aan willen doen. Bij een eindloonstelsel is dat lastiger omdat het laatst betaalde loon het uitgangspunt is voor het pensioen. 2
3 Indexatie Het indexeren van pensioenen is nodig om de koopkracht van die pensioenen in stand te houden. Als er tekorten dreigen, kunnen de fondsen besluiten deze indexatie achterwege te laten. Het terugbrengen van de indexering is een zware ingreep, zegt Borgdorff, zeker als het een aantal jaar achter elkaar gebeurt. Het alleen verhogen van de premies is echter op een gegeven moment geen optie meer, omdat er gewoon te weinig actieven ten opzichte van gepensioneerden zijn. Steenvoorden: De indexatie is voorwaardelijk, dat is hij ook altijd geweest. Dat wil zeggen dat er alleen volledig of gedeeltelijk geïndexeerd wordt als daar de middelen voor aanwezig zijn. Door de goede beleggingsresultaten is er lange tijd volledig geïndexeerd. Hierdoor is ten onrechte het idee ontstaan dat de volledige indexatie een soort recht is. Den Hoedt plaatst als belangenbehartiger van gepensioneerden kanttekeningen bij een situatie waarbij de indexatie wordt beperkt. We zijn er fel tegen dat de pensioenlast eenzijdig op de gepensioneerden wordt afgewenteld. Vergrijzing Een factor die de toekomstige ontwikkeling van het pensioen sterk gaat kleuren is de vergrijzing. Steeds minder werkenden moeten premies gaan opbrengen voor steeds meer gepensioneerden. Borgdorff: Allereerst betekent de vergrijzing minder premiebetalers. Er zal daarom een steeds hoger beleggingsrendement noodzakelijk zijn om het groeiende aantal pensioenen te kunnen bekostigen. Ten tweede neemt de invloed van de 50-plussers toe. Ze krijgen steeds meer medezeggenschap en zullen op de politiek een steeds groter stempel gaan drukken. Een simpele oplossing om de pensioendruk door de vergrijzing weg te nemen, is het langer laten doorwerken van de mensen. Den Hoedt: Het doorwerken na het 65e levensjaar wijs ik niet af. Alleen heeft het weinig zin om iemand die al jaren niet meer heeft gewerkt te laten terugkomen om nog een paar maanden te werken. Prepensioen en VUT Het kabinet heeft onlangs aangegeven de vervroegde uittreding (VUT) en het prepensioen in 2005 af te willen schaffen. Bij de wat ouderwets geworden VUT betalen de werknemers die nog actief werkzaam zijn voor de pensioenen van de VUT ers. De prepensioenregeling die in 1995 mogelijk werd, is grotendeels in plaats gekomen van de VUT. Deze regeling houdt in dat de werknemer kan sparen om voor zijn 65 ste pensioen te ontvangen. Het prepensioen is in steeds meer gevallen de VUT gaan vervangen. Voor pensioenen moet je plannen voor de lange termijn maken., vindt Steenvoorden. Het prepensioen is net een paar jaar terug ingevoerd en nu wordt het weer teruggedraaid. Als dat terugdraaien onvermijdelijk is, dan alleen met goede overgangsregelingen. Misschien moeten we in de toekomst wel naar netto sparen toe wat het vroegpensioen betreft. Er is dan geen belastingaftrek meer voor het bedrag dat je spaart, maar bij het opnemen ervan wordt ook geen belasting meer geheven. Individuele pensioensopbouw Naast de AOW en de aanvullende pensioenen zijn er extra individuele mogelijkheden om het pensioen te verhogen. De lijfrentepolis is de bekendste, maar de mogelijkheden tot belastingaftrek van de lijfrentepremies zijn de laatste jaren sterk beperkt. Er zijn echter andere mogelijkheden. Er zal steeds meer tegemoet moeten worden gekomen aan wensen tot individualisering., zegt Borgdorff. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan om de keuze voor het uitruilen van pensioenrechten, zoals het ruilen van de rechten op een nabestaandenpensioen voor die op een ouderdompensioen. Ook een voorbeeld van individuele pensioensopbouw zijn de beschikbare premieregelingen. De werkgever stelt hierbij jaarlijks aan de werknemer een bedrag ter beschikking dat wordt belegd door het pensioenfonds of een verzekeraar. Steeds vaker kan de werknemer gedeeltelijk aangeven in welke beleggingscategoriën wordt belegd. Zolang maar aan de fiscale regels wordt voldaan. Dit komt met name in de nieuwe bedrijfstakken (ICT, internet) veel voor. Deze hebben eind augustus besloten 3
4 per 2004 een bedrijfstakpensioenfonds op te richten. Boven een bepaald salarisniveau gaat hier een beschikbare premieregeling gelden. Den Hoedt verwacht een toename van de beschikbare premieregelingen. Met name jongere mensen hebben hier vanwege de grotere flexibiliteit behoefte aan. Aan beleggen kleeft natuurlijk een risico, zeker als het individueel en niet onder de vlag van een collectieve regeling gebeurt. Steenvoorden: Het beschikbare premiestelsel kan best een goede regeling zijn, zolang het maar bij het personeelsbestand en beleid van een bedrijf past. Ik denk dat er in de toekomst meer fondsen komen die zich hier mee bezig gaan houden. Toekomst AOW De AOW is het Nederlandse basispensioen. Veel ouderen moeten momenteel alleen van hun AOW rondkomen. Borgdorff: "De VB gaat niet over de AOW, maar persoonlijk denk ik dat de huidige AOW houdbaar is. Mogelijk gaan in de toekomst ook de AOW'ers AOW premie betalen over hun uitkering. Als ik naar mijn generatie, de babyboomgeneratie, kijk, kan dat ook. Bijna iedereen van die generatie zal een aanvullend pensioen naast de AOW hebben." Vanaf het jaar 2015 verdwijnt de AOW-toeslag. Dit betekent dat een 65-jarige met een jongere partner dan geen recht meer heeft op de AOW-toeslag. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) heeft begin augustus 2003 aan het kabinet geadviseerd dat de AOW-premie die werknemers betalen voor de uitkering van 65-plussers omhoog moet. Steenvoorden: Mijn verwachting is dat het SVB-advies voor hogere AOW-premies niet wordt overgenomen door het kabinet. De komende vijf jaar zijn er overigens geen grote wijzigingen van het AOW-stelsel te verwachten. Europa De pensioenproblematiek speelt niet alleen in Nederland maar in geheel Europa. Er zijn landen zoals Nederland die een overheidspensioen zoals de AOW kennen en daarnaast het sparen via pensioenfondsen. Landen zoals Frankrijk en Spanje kennen grotendeels alleen een overheidspensioen waarbij de pensioenen direct door de nog werkenden worden bekostigd. Door de vergrijzing die ook daar optreedt, gaan de pensioenpremies steeds zwaarder op de lonen van de werkenden drukken. De overheden zullen dan de neiging hebben te lenen om de pensioenen te kunnen blijven bekostigen. Hierdoor stijgt de rente en daarmee neemt de inflatie toe. Gelukkig is er het Stabiliteitspact. Dit is een afspraak van de landen van de Europese Unie om hun overheidsbegroting zo sluitend mogelijk te houden. Overheden die hun financiën toch laten ontsporen moeten een forse boete betalen aan Brussel. Steenvoorden ziet een positieve trend. Meer landen in Europa zullen voor hun pensioenen gaan sparen. Dit leidt tot een groei van de kapitaalmarkt. Er zal overigens niet één Europees stelsel ontstaan, maar de pensioenstelsels zullen wel meer op elkaar gaan lijken. 4
5 Nederlandse pensioenstelsel In Nederland bestaat het pensioenstelsel uit drie pijlers. Het eerste is het overheidspensioen voor iedereen (AOW). De tweede wordt gevormd door het collectief pensioen voor werknemers. De derde pijler is het individuele pensioen via aanvullende polissen. De AOW is een vast bedrag voor iedereen ouder dan 65, dat maandelijks wordt uitbetaald en gekoppeld is aan het minimum loon. Deze eerste pijler van het pensioenstelsel is gebaseerd op het omslagstelsel. Dit houdt in dat iedereen die in Nederland loonbelasting betaalt en nog geen 65 jaar is, bijdraagt aan de lopende AOW-uitkeringen van het moment. De tweede pijler bestaat uit het aanvullend pensioen. Hiervan maakt meer dan 90 procent van de werknemers gebruik. De sociale partners (werkgevers en werknemers) maken hier afspraken over, bijvoorbeeld in een CAO. De werkgever is op basis hiervan verplicht voor de werknemer een pensioen te verzorgen. Dit wordt buiten de onderneming geplaatst en ondergebracht bij een bedrijfstakpensioenfonds (bijvoorbeeld voor overheid en onderwijs het ABP en voor de zorg en het welzijn PGGM), een ondernemingspensioenfonds of een verzekeringsmaatschappij. Hierbij geldt de eis van kapitaaldekking, wat wil zeggen dat de premies worden opgespaard totdat ze worden uitgekeerd. De Pensioen- en Verzekeringskamer (PVK) oefent hierop een onafhankelijk toezicht uit. Bij de derde pijler kunnen particulieren individueel besluiten hun pensioen nog aan te vullen met levensverzekeringen, meestal in de vorm van lijfrentepolissen. De overheid biedt hierbij ondersteuning via mogelijkheden tot belastingaftrek. Deze zijn de laatste jaren beperkt. 5
WAT U ALS WERKNEMER WILT WETEN OVER DE ABP-PENSIOENREGELING
WAT U ALS WERKNEMER WILT WETEN OVER DE ABP-PENSIOENREGELING 1- Waarom heeft het ABP een herstelplan opgesteld? ABP is, evenals vele andere pensioenfondsen, zwaar geraakt door de crisis op de financiële
Nadere informatieNotitie. 11 juni 2010. Datum. Onderwerp De meest gestelde vragen over het principe-akkoord AOW-pensioen. 1 Gemiddelde op basis van het verleden
Notitie Datum 11 juni 2010 Onderwerp De meest gestelde vragen over het principe-akkoord AOW-pensioen 1. Waarover gaat dit raadgevend referendum? De FNV heeft samen met de andere vakcentrales afspraken
Nadere informatieVeel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen
Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen 1. De kwartaalcijfers van de pensioenfondsen zijn negatief. Hoe komt dat? Het algemene beeld is dat het derde kwartaal, en dan in het bijzonder de maand
Nadere informatieMag ik dan nooit meer stoppen met werken?
Mag ik dan nooit meer stoppen met werken? 67 vragen over aow-vragen en uw pensioen (Uit AD van 1-11-2016) De AOW-leeftijd gaat in 2022 met drie maanden omhoog voor iedereen die na 1954 geboren is. Reden
Nadere informatieEen goede oudedagsvoorziening? Werknemers zijn aan zet
28 november 2014 Een goede oudedagsvoorziening? Werknemers zijn aan zet Jarenlang was pensioen géén actueel onderwerp. Je kreeg AOW als je 65 was en daarnaast een gegarandeerd pensioen dat via een werkgever
Nadere informatieDe Kleine Gids Pensioenen 2012
De Kleine Gids Pensioenen 2012 VOORWOORD Pensioenen horen bij de grootste investeringen in een mensenleven. Nederlanders hebben 40% van hun nettovermogen in pensioenen gestoken. Een algemene omschrijving
Nadere informatieVragen en antwoorden pensioenakkoord
Vragen en antwoorden pensioenakkoord 1. Waarover gaat dit pensioenakkoord? Het pensioenakkoord gaat over drie onderwerpen: de AOW, de aanvullende pensioenen, en de kansen van ouderen op de arbeidsmarkt.
Nadere informatiePensioenstelsel in Nederland
1 Pensioenstelsel in Nederland Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de drie verschillende onderdelen ( pijlers ) van het Nederlandse pensioenstelsel. Daarnaast gaat het in op de geschiedenis van het pensioenstelsel,
Nadere informatiePensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh
Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden Ferry Pereboom Angelique Kansouh Februari 2012 De AC Rijksvakbonden zijn een initiatief van NCF, Juvox, VPW en VCPS Inhoudsopgave 0. Voorwoord......... 3 1. Lage dekkingsgraad
Nadere informatieRBS pensioen update. Van premie tot pensioen
RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen
Nadere informatieEén nieuw pensioen voor de Techniek
Eén nieuw pensioen voor de Techniek Vakbonden en werkgeversorganisaties (sociale partners) in de sectoren Metaal & Techniek en Metalektro zijn het op 25 september 2014 eens geworden over een nieuwe pensioenregeling
Nadere informatieEén nieuw pensioen voor de Techniek
Afspraken zorgen voor stabiele premie, beschermen lagere inkomens en stimuleren arbeidsmobiliteit Eén nieuw pensioen voor de Techniek Schiphol/Rijswijk, 26 september 2014 - Werknemers en werkgevers in
Nadere informatieStudiedag Economie. Pensioen. A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom. 15 November Towers Watson. All rights reserved.
Studiedag Economie Pensioen A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom 15 November 2011 2011 Towers Watson. All rights reserved. Agenda Waarom pensioen? Kapitaaldekking of omslagstelsel? Pensioenakkoord
Nadere informatie7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).*
Beste lezer, Dit overzicht met veelgestelde vragen hebben wij opgesteld naar aanleiding van de brief d.d. 10 november 2016 over de liquidatie van Coop Pensioenfonds. Heeft u een vraag die hier niet tussenstaat
Nadere informatieVerslag Mandema Update mei 2014
Verslag Mandema Update mei 2014 Terwijl de leden van de Eerste Kamer zich op 20 mei jl. bogen over de Wet verlaging maximumopbouw- en premiepercentages pensioen, kregen onze relaties te horen wat de consequenties
Nadere informatieUw pensioen in onzekere tijden
Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.
Nadere informatieBijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana
Stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB) Extra uitleg en Q&A Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Wat is pensioen? Tekst uit het filmpje Wist je dat je nu waarschijnlijk al pensioen opbouwt? Een klein
Nadere informatiePensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate
PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate oktober 2016 Hoe verloopt 2016 tot nu toe? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: de financiële situatie bij Pensioenfonds TenCate is niet goed. De alsmaar
Nadere informatieEffect van maximaal fiscaal gefaciliteerd pensioengevend inkomen
CPB Notitie Nummer : 2004/3 Datum : 29 januari 2004 Aan : Tweede Kamerfractie PvdA (de heer Crone en de heer Depla) Effect van maximaal fiscaal gefaciliteerd pensioengevend inkomen Verzoek De Tweede Kamerleden
Nadere informatieAanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM
Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen
Nadere informatie15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling
Er verandert wat aan je pensioen 15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Over de pensioenleeftijd en de AOW 1. Moet ik nu blijven werken tot 67 jaar? Het pensioen dat je vanaf
Nadere informatiePensioenactualiteiten
Pensioenactualiteiten Medezeggenschap Waterbedrijven, Waterschappen, Netwerkbedrijven 16-05-2013 Agenda Dekkingsgraad en financiële positie fonds Wijzigingen in 2012 Ontwikkelingen en gevolgen voor ABP
Nadere informatieRisico s rond pensioen
Risico s rond pensioen Uitgave maart 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend
Nadere informatieWat zijn voor mij argumenten voor en tegen waardeoverdracht naar PFZW?
Start Deze Argumentenkaart laat zien wat vanuit het perspectief van een nieuwe deelnemer bij PFZW de belangrijkste argumenten individuele naar PFZW zijn. Een pensioenuitvoerder kan zowel een pensioenfonds
Nadere informatieFAQ s over vastgelopen pensioenonderhandelingen en herziening ABP-pensioenregeling December 2012
FAQ s over vastgelopen pensioenonderhandelingen en herziening ABP-pensioenregeling December 2012 1. Er is geen overeenstemming over herziening van de ABP-regeling per 2013. Wat betekent dit voor werkgevers
Nadere informatieBijlage A Enquête solidariteit in de pensioenen... 2. Bijlage B Multivariate regressieanalyses... 13
Bijlagen Pensioenen: solidariteit en keuzevrijheid Stella Hoff Inhoud Bijlage A Enquête solidariteit in de pensioenen... 2 Bijlage B Multivariate regressieanalyses... 13 Bijlagen SCP-publicatie Pensioenen:
Nadere informatieBallast Nedam Pensioenfonds. Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden. Theo Bruijninckx 1 november 2004
Ballast Nedam Pensioenfonds Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden Theo Bruijninckx 1 november 2004 Onderwerpen Agendapunt 1: Jaarverslag 2003 Overzicht 2003 Herstelplan 2002 Agendapunt
Nadere informatieNieuws over uw pensioen
BpfTEX Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Groothandel in Textielgoederen en Aanverwante Artikelen Nieuws over uw pensioen Juni 2010 Bas de Lege, secretaris BPF Tex en Jan Edu Kelder, voorzitter
Nadere informatieCollectieve pensioenen bij verzekeraars: ruim 900.000 deelnemers
Collectieve pensioenen bij verzekeraars: ruim 900.000 deelnemers Pensioenen staan volop in de belangstelling. Meestal richten de schijnwerpers zich op de pensioenfondsen. Verzekeraars bieden echter ook
Nadere informatieExtra informatie pensioenverlaging
Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen
Nadere informatieSparen of lenen Waarom?
Slides en video s op www.jooplengkeek.nl Sparen of lenen Waarom? 1 Als tijd duur is betaal je veel rente Als de rente hoog is zullen mensen minder lenen en meer sparen! 2 Investeren in je toekomst Door
Nadere informatie1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?
1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste
Nadere informatieHoe zit het met mijn prepensioen?
We zorgen ervoor dat u goed zit Hoe zit het met mijn prepensioen? Als u werkt in het personenvervoer Printvriendelijke versie Waarom deze brochure? Het is prettig als u eerder kunt stoppen met werken.
Nadere informatiePensioennieuws is een uitgave van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie en het Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie
Pensioennieuws December 2014 Nummer 17 Pensioennieuws is een uitgave van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie en het Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Het Baksteenpensioenfonds
Nadere informatiePresentatie met uitleg per slide
Presentatie met uitleg per slide 1 Terug- en vooruitblik In het principe cao-akkoord van december 2012 hebben we afspraken gemaakt over de noodzaak van een nieuwe en toekomstbestendige pensioenregeling
Nadere informatieJe bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.
Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen
Nadere informatieBrochure Risico s rond pensioen
Brochure Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Volgens een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijken de meeste Nederlanders hoge verwachtingen te hebben over hun toekomstig pensioen.
Nadere informatieDe drie manieren van pensioen sparen noemen we de 3 pijlers van het pensioensysteem.
De toekomst is onbekend. Er komt een leeftijd dat werken niet meer gaat. Je hebt dan wel geld nodig om van te leven. Geld voor de oude dag wordt deels door de overheid geregeld. De overheid heeft een staatspensioen
Nadere informatieBrochure Risico s rond pensioen
Brochure Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Volgens een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijken de meeste Nederlanders hogeverwachtingen te hebben over hun toekomstig pensioen.
Nadere informatieBeschikbare premieregeling: mag het iets anders zijn?
De ontwikkeling van het Nederlandse pensioenstelsel is nog volop in beweging. Nog dagelijks wordt in de media gesproken over gewenste en ongewenste veranderingen, al dan niet in de vorm van nieuwe wetgeving.
Nadere informatieNieuwsbrief MIJN HEINZ PENSIOEN
Nieuwsbrief MIJN HEINZ PENSIOEN Dit is een uitgave van de Stichting Pensioenfonds Heinz. Met in deze uitgave: Dit is de 10e nieuwsbrief sinds 2006. Communicatie over pensioen wordt steeds belangrijker.
Nadere informatieOverzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie
Overzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie (BPF Baksteen) is opgericht op 1-4-1957.
Nadere informatienieuwsplus Pensioenwijzigingen in 2014 en 2015 Inhoud 1. Wijzigingen in 2014
s-gravenhage, 21 mei 2013 Pensioenwijzigingen in 2014 en 2015 De gevolgen van het regeerakkoord VVD-PvdA zijn groot voor de AOW en de opbouw van pensioen in de tweede pijler. In deze tweede editie van
Nadere informatieToelichting Uniform Pensioenoverzicht Uitkeringsovereenkomst
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Uitkeringsovereenkomst Wat u moet weten over uw pensioen Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.
Nadere informatieDe beschikbare premieregeling: de feiten op een rij
De beschikbare premieregeling: de feiten op een rij 3 De beschikbare premieregeling In Nederland bestaan grofweg twee categorieën pensioenregelingen: beschikbare premieregelingen enerzijds en middelloon-
Nadere informatie6.1 De AOW. Een alleenstaande krijgt 70% van het minimumloon. Gehuwden of samenwonenden krijgen 100% van het minimumloon.
6.1 De AOW In 1957 is in Nederland de AOW ingevoerd door premiers Willem Drees (PVDA). Iedereen die 65 jaar of ouder is, krijgt een uitkering van de staat. Deze uitkering hangt af van het aantal jaren
Nadere informatieRisicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten
Risicoverdeling en ambitieniveau in bestaande pensioencontracten artikel Inleiding Reeds geruime tijd wordt een maatschappelijke discussie gevoerd over de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel.
Nadere informatiePENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae
PENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae Op macroniveau begrijpt de grote meerderheid van de Nederlandse werknemers dat ingrepen in het pensioenstelsel noodzakelijk
Nadere informatieONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN
ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,
Nadere informatieJe bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.
Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen
Nadere informatieDe meest gestelde vragen over het pensioenakkoord van de Stichting van de Arbeid (StvdA).
CB 10115 AB 10066 CBAC 10163 WP 10074 De meest gestelde vragen over het pensioenakkoord van de Stichting van de Arbeid (StvdA). 1. Wanneer gaat de AOW-leeftijd omhoog? 2. Blijft de hoogte van de AOW-uitkering
Nadere informatieBulletin Informatie voor kaderleden
Bulletin Informatie voor kaderleden 10 juni 2011 nummer 11.13 Inhoud: MHP over Pensioenakkoord: Stop eigen pensioenplannen kabinet Meest gestelde vragen Pensioenakkoord 3. Is het waar dat de pensioenuitkering
Nadere informatieDatum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630
Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK
Nadere informatieJouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014
Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel
Nadere informatieVragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis
Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Corporate Pensioen 4 Juni 2009 Vragen 1. Hoe zeker is mijn toekomstige pensioenvoorziening bij Nationale-Nederlanden? 3. Hoe weet ik hoeveel pensioen
Nadere informatie7. Hoe zit het met eventuele negatieve effecten op het pensioen?
Antwoorden op vragen over nieuwe pensioenstelsel militairen Het onderhandelaarsresultaat van 20 augustus 2018 bevat afspraken over een nieuwe pensioenregeling voor militairen. Defensie heeft verschillende
Nadere informatieKees de Lange Bourgogne, 26 november 2011 www.50pluspartij.nl
Op de bres voor ons pensioen Kees de Lange Bourgogne, 26 november 2011 Stand van zaken in 2011 Economische crisis Heeft de financiële wereld iets geleerd? (banken, pensioenfondsen, verzekeraars) Politiek
Nadere informatieHet bestuur van de Stichting Pensioenfonds Fluor Nederland (het Fonds) wil u via deze brief informeren over een aanpassing van de pensioenregeling.
Geachte deelnemer aan de pensioenregeling, STICHTING PENSIOENFONDS FLUOR NEDERLAND Haarlem,... 2005. Het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Fluor Nederland (het Fonds) wil u via deze brief informeren
Nadere informatieFacts & Figures uitwerking Pensioenakkoord
Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting
Nadere informatieINFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks
Infosessies PENSIOENEN 2012 20-22 en 26 november 2012 door Peter Boonen en Jan Lodewijks 1 AGENDA Toelichting huidige situatie Septemberpakket en Regeerakkoord Overleg met vakorganisaties Communicatie
Nadere informatieBpf Betonproductenindustrie
Bpf Betonproductenindustrie De uittredingsregelingen in de betonproductenindustrie (29 en 31 oktober 2013) Programma - Pensioen & politiek - Beton in het kort - Flex-mogelijkheden - Pensioen & politiek
Nadere informatieNIEUWE PENSIOENREGELING VOOR MILITAIREN.
NIEUWE PENSIOENREGELING VOOR MILITAIREN. Dit onderhandelaarsresultaat bevat ook afspraken over een nieuwe pensioenregeling voor militairen. Als dit resultaat wordt goedgekeurd zal er per 1 januari 2019
Nadere informatieToelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee
Nadere informatiePENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis. 24 september 2015
PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis 24 september 2015 Pensioen ALGEMEEN 1 e pijler OVERHEID AOW ANW 2 e pijler WERKGEVER Pensioen 3 e pijler ZELF Lijfrente Banksparen 2 Een jaar geleden... Pensioen
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief
Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 16 > JAARGANG 12 > APRIL 2015 INHOUD > Hoe is de nieuwe pensioenregeling tot stand gekomen? [p.1] Fiscaal kader per 1 januari 2015 [p.2]
Nadere informatieNIEUWE PENSIOENREGELING VOOR MILITAIREN.
NIEUWE PENSIOENREGELING VOOR MILITAIREN. Dit onderhandelaarsresultaat bevat ook afspraken over een nieuwe pensioenregeling voor militairen. Als dit resultaat wordt goedgekeurd zal er met terugwerkende
Nadere informatieVeelgestelde vragen nettopensioenregeling
Veelgestelde vragen nettopensioenregeling Vragen en antwoorden over pensioenopbouw en verzekeren nabestaandenpensioen over uw pensioengevend salaris boven 100.000 Pagina 1 van 7 Vragen en antwoorden Wat
Nadere informatieWat gebeurt er met uw Heinz pensioen? Arthur Theunissen
Wat gebeurt er met uw Heinz pensioen? Arthur Theunissen Voorzitter Stichting Pensioenfonds Heinz in liquidatie Bunnik 15 juni / Elst 16 juni 2015 MIJN HEINZ PENSIOEN gaat binnenkort stoppen Deze slides
Nadere informatieFacts & Figures uitwerking Pensioenakkoord
Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting
Nadere informatieVraag en antwoord. V: Wat is een middelloonregeling? A: Vanaf 1 januari 2014 is de Appa een middelloonregeling.
1 Vraag en antwoord V: Wat is een middelloonregeling? A: Vanaf 1 januari 2014 is de Appa een middelloonregeling. Uw pensioen wordt berekend op basis van uw jaarlijkse bezoldiging. U bouwt elk jaar een
Nadere informatieDe Nederlandsche Bank. Statistisch Bulletin maart 2009
09 De Nederlandsche Bank Statistisch Bulletin maart 2009 ndexatie pensioenen blijft achter bij inflatie en loonstijging n 2009 worden pensioenaanspraken en -uitkeringen naar verwachting gemiddeld met zo
Nadere informatieInformatiebijeenkomsten maart 2006. Werknemers geboren vóór 1950
Informatiebijeenkomsten maart 2006 Werknemers geboren vóór 1950 1 Agenda Waarom een nieuwe pensioenregeling? Algemene informatie over uw pensioen Gevolgen nieuwe regeling Overig (o.a. extra rechten, partnerpensioen)
Nadere informatieHoe zit het met mijn prepensioen? Als u werkt in het goederenvervoer
Hoe zit het met mijn prepensioen? Als u werkt in het goederenvervoer We zorgen ervoor dat u goed zit 2 Waarom deze brochure? Het is prettig als u eerder kunt stoppen met werken. U moet dan uw rekeningen
Nadere informatieZicht op de indexatiekwaliteit van pensioenregelingen
Prijsstijgingen kunnen een negatieve invloed hebben op de koopkracht. Ook op de koopkracht van pensioenen. Veel Nederlandse pensioenfondsen streven er daarom naar de pensioenen elk jaar te verhogen, of
Nadere informatieEen nieuwe pensioenregeling
Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.
Nadere informatieWaardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.
Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9
Nadere informatieRisico s rond pensioen. Versie 29-12-2015
Risico s rond pensioen Versie 29-12-2015 Versie 29-12-2015 Risico s rond pensioen Volgens een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijken de meeste Nederlanders nog hoge, ja vaak te hoge,
Nadere informatieUpdate! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl
Update! bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen December 2014 Kunt u uw werknemers uitleggen wat er per 1 januari 2015 is veranderd aan hun pensioen? WIJZIGINGEN
Nadere informatieALV CDAV Brabant 3 oktober 2015
Vrouw en Pensioen anno 2015 e.v. Balans tussen werk, zorg en invloed ALV CDAV Brabant 3 oktober 2015 Mr. Caroline Jones Groeneweg RB Even voorstellen 3 pijlers Nederlands pensioenstelsel 3.Privé 2.De werkgever
Nadere informatieOverzicht vragen gesteld tijdens inloopsessies met betrekking tot de nieuwe pensioenregeling
Overzicht vragen gesteld tijdens inloopsessies met betrekking tot de nieuwe pensioenregeling 1. Waarom wordt het nieuwe pensioenreglement pas later uitgereikt? Antwoord: De pensioenregeling is gebaseerd
Nadere informatiePensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds
Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #10 januari 14 1 Wat komt er op ons af? Dekkingsgraad stabiel Alle pensioenen omhoog 2 Tijdelijke pensioenregeling 1 jaar verlengd 3 Anw-hiaatpensioenregeling
Nadere informatieBedrijfstakpensioenfondsen: wat doen ze, en wat niet? www.vb.nl
Bedrijfstakpensioenfondsen: wat doen ze, en wat niet? www.vb.nl inhoud 01 De voor- en nadelen van bedrijfstakpensioenfondsen op een rij 02 Wat zijn de voordelen? 05 Wat zijn de nadelen? 07 Aanvullende
Nadere informatieBrochure. Uw pensioen in de Groothandel in Eieren
Brochure Uw pensioen in de Groothandel in Eieren Inleiding Voor u ligt de brochure van het Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel (Bpf AVH). Bpf AVH verzorgt al 50 jaar de
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatie1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014
1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie
Nadere informatieExtra uitgave nieuwe pensioenregeling
Extra uitgave nieuwe pensioenregeling Nieuwsbrief april 2011 PDN heeft een nieuwe pensioenregeling Bij PDN is vanaf 1 januari 2011 een nieuwe pensioenregeling van kracht. De afgelopen tijd ben je daarover
Nadere informatieBallast Nedam Pensioenfonds. Deelnemersvergadering. Theo Bruijninckx 22 september 2004
Ballast Nedam Pensioenfonds Deelnemersvergadering Theo Bruijninckx 22 september 2004 Onderwerpen Agendapunt 4: Jaarverslag 2003 Overzicht 2003 Herstelplan 2002 Agendapunt 6: Wijziging bijsparen Agendapunt
Nadere informatieBeleid bij collectieve waardeoverdracht
Beleid bij collectieve waardeoverdracht Voor een collectieve waardeoverdracht zijn geen wettelijke of gemeenschappelijke rekenregels, daarom stelt FNV Bondgenoten haar eigen uitgangspunten vast. FNV Bondgenoten
Nadere informatiePensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom
Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010 Welkom Waar willen wij het met elkaar over hebben? Pensioen anno 2010 Stand van Zaken AOW en Pensioenakkoord 4
Nadere informatieVia deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.
Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD
Nadere informatieTentamen Pensioenactuariaat 1, 18-1-2007
Tentamen Pensioenactuariaat 1, 18-1-2007 Op dit tentamen kun je 100 punten halen : 25 pt Opgave A, óf je eindcijfer van de opdrachten tijdens het collegeblok. Het maimum van de twee scores is geldig, dus
Nadere informatie19 maart 2016. Onderzoek: Korten pensioenen?
19 maart 2016 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 33 682 Evaluatie Wet uniformering loonbegrip Nr. 15 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede
Nadere informatieToeslag- verlening Uitgave mei 2015
Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend
Nadere informatieVragen en antwoorden nieuwe regeling PMT, versie werkgevers
Vragen en antwoorden nieuwe regeling PMT, versie werkgevers Hieronder treft u vragen en antwoorden over de nieuwe regeling aan. Staat uw vraag er niet bij, stuur dan een mail aan uw werkgeversconsulent.
Nadere informatieWat is er aan de hand met uw pensioen?
Wat is er aan de hand met uw pensioen? versie 2; 01-01-2012 Programma AOW nu en vanaf 2013 De mogelijkheden van ABP Pensioen Wat is er aan de hand met uw pensioen? Meer weten? versie 2; 01-01-2012 2 AOW
Nadere informatieGelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen?
Veelgestelde vragen DE KORTINGEN Gelden de kortingen op het pensioen per 1-9-2016 en 1-3-2017 voor beide regelingen? Ja, de kortingen gelden zowel voor de middelloon als de CDC regeling, ongeacht het afgesproken
Nadere informatiePensioenen Oktober 2015
Pensioenen Oktober 2015 Agenda Waarom deze bijeenkomst? Waarom Pensioenfonds PGB? Pensioenregelingen 2016 Volgende stappen Vragen 2 Waarom deze bijeenkomst? Informeren over veranderingen op pensioengebied
Nadere informatieBij de opstelling van de notitie is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de positie van de VCP, waarbij ANBO is aangesloten.
26 juni 2018 ANBO s visie op pensioen PA-26062018 w.reijn@anbo.nl Inleiding ANBO speelt een actieve rol in de pensioendiscussie. In deze position paper pensioenen staan de uitgangspunten die ANBO hanteert
Nadere informatieSamenvatting principeakkoord pensioenstelsel
Pagina 1 van 5 Samenvatting principeakkoord pensioenstelsel Op 5 juni 2019 is door het kabinet, de werkgevers en de vakbonden een principeakkoord gepresenteerd over de hervorming van ons pensioenstelsel.
Nadere informatie