Nog 100 nachtjes slapen
|
|
- Petrus van Dongen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Lesbrief bij het prentenboek van het jaar 2013 Nog 100 nachtjes slapen Het Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie (Etoc) ondersteunt het doel van De Nationale Voorleesdagen van harte en biedt u (als medewerker in kinderopvang/ peuterspeelzaal, leerkracht van groep 1 en 2 of anderszins geïnteresseerde) in deze lesbrief een aantal suggesties rond het prentenboek van het jaar: Nog 100 nachtjes slapen. Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie
2 Inhoud Inleiding 3 Goed voorlezen, hoe gaat dat? 4 Fase 1: De oriëntatie 5 Fase 2: Het voorlezen 6 Fase 3: De afronding 8 Fase 4: De verwerking 9 Andere prentenboeken bij de thema s 11 Voorlezen is belangrijk 12 Over Nog 100 nachtjes slapen 13 Over het Etoc 14 Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 2
3 Inleiding Het Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie (Etoc) ondersteunt het doel van De Nationale Voorleesdagen van harte en biedt u (als medewerker in kinderopvang/ peuterspeelzaal, leerkracht van groep 1 en 2 of anderszins geïnteresseerde) in deze lesbrief een aantal suggesties rond het prentenboek van het jaar: Nog 100 nachtjes slapen. Elk jaar kiest een jury van jeugdbibliothecarissen het prentenboek van het jaar. In 2013 is het boek Nog 100 nachtjes slapen van Milja Praagman gekozen. Nog 100 nachtjes slapen gaat over Dorus, die nog lang niet jarig is, maar wel graag een feestje wil vieren. Gelukkig mag ze van mama wel spelen met een schaar. Maar of ze daarmee doet wat mama bedoeld had In deze lesbrief vindt u tips en suggesties hoe u op een taalontwikkelende manier met dit prentenboek in uw groep aan het werk kunt gaan. Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 3
4 Goed voorlezen, hoe gaat dat? Het prentenboek Nog 100 nachtjes slapen biedt tal van mogelijkheden voor interactief voorlezen. In deze lesbrief geven we enkele suggesties voor de verschillende fasen van het voorlezen: 1. De oriëntatie In deze fase laat u de kinderen kennismaken met het boek en het thema ondeugend zijn en/of feest. 2. Het voorlezen Tijdens het voorlezen laat u de kinderen reageren en besteedt u aandacht aan moeilijke woorden. U kunt de kinderen af en toe laten voorspellen hoe het verhaal verder zal gaan. 3. De afronding Samen met de kinderen kijkt u terug op het verhaal. 4. De verwerking In deze fase gaan de kinderen zelf met het boek aan de slag. De verschillende fasen worden op de volgende pagina s verder uitgewerkt. Voordat u echter van start gaat, is het verstandig om aandacht te schenken aan de volgende zaken: Lees het boek Nog 100 nachtjes slapen van tevoren goed door en let daarbij op de woorden die u aan de orde wilt laten komen voor woordenschatuitbreiding. Denk aan woorden als: naaimachine, driehoek, pruttelen, fornuis, kostuums, politiebureau, uniform en circusdirecteur. Bedenk hoe u de thema s feest en ondeugend zijn onder de aandacht brengt en welke materialen u daarvoor nodig heeft. Richt het klaslokaal of de leeshoek in, in de sfeer van het boek. Of maak een verteltafel rondom het boek met foto s, fotoboeken, het boekje en zo mogelijk het vingerpopje bij het boek. Ook de materialen die u gebruikt hebt voor de introductie kunnen op de verteltafel komen te staan. U kunt hierbij denken aan materialen die te maken hebben met feest (vlaggetjes, kostuums, andere versiering) en materialen die te maken hebben met knippen (schaar, lapjes stof met allerlei prints, driehoeken). Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 4
5 Fase 1: De oriëntatie Er zijn verschillende manieren om een prentenboek te introduceren. Belangrijk bij de introductie is dat de voorkennis rondom het centrale thema van het boek geactiveerd wordt en de kinderen nieuwsgierig worden naar het verhaal. Hieronder staan enkele suggesties: Zorg ervoor dat de plaatjes in het boek tijdens het voorlezen goed zichtbaar blijven voor de kinderen. Laat het boek op een standaard staan en lees het vanaf de zijkant voor. Of kopieer de tekst en lees de gekopieerde tekst voor terwijl je het boek en de plaatjes laat zien. Het is belangrijk dat de kinderen de plaatjes goed kunnen zien om het verhaal te kunnen volgen. De plaatjes in het boek geven namelijk extra informatie die het verhaal spannender maakt. Zo zien de kinderen goed dat Dorus zich verschuilt in de kledingkast of bij het politiebureau. Houd een gesprekje naar aanleiding van het plaatje op de kaft van het boek. Pak het prentenboek erbij. Vraag wie het boek al kent: diegene mag nog even niks verklappen! Laat de kinderen beschrijven wat ze zien. Vertel ook dat het boek Nog 100 nachtjes slapen heet. Vraag: Waar denken jullie dat het boek over gaat? Laat de kinderen er niet zomaar op los fantaseren, maar vraag waarom ze iets denken. Voer een gesprek met de kinderen over verjaardag vieren. Wanneer ben je jarig? Duurt dat nog lang? Wat hoort er allemaal bij het vieren van een verjaardag? Hangen jullie thuis ook versiering op? Zorg dat het gesprek uiteindelijk uitkomt bij de versiering en laat kinderen nadenken over hoe je aan versiering kunt komen: je kunt het kopen, maar ook zelf maken. Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 5
6 Fase 2: Het voorlezen Na de oriëntatie op het boek, kan het echte werk beginnen: het voorlezen! Probeer het voorlezen voor de kinderen zo aantrekkelijk mogelijk te maken en geef ze de ruimte om te reageren. Kinderen vinden het leuk om hun eigen ideeën en ervaringen in te brengen. Stil zijn tijdens het voorlezen Soms kan het heel goed werken om een bladzijde om te slaan en dan eerst even helemaal niets te zeggen en alleen samen met de kinderen te kijken naar de tekening. Vaak lokt dat spontaan al reacties op bij kinderen, waar u vervolgens even op in kunt gaan. omschrijving pagina interactief voorlezen extra mogelijkheden Dorus zit op de kruk met kussens bij haar bed. Mama zit achter de naaimachine. De eerste bladzijde bekijken. Zeg eerst niets, wacht de reactie van de kinderen af. Vraag: Wat zou er met Dorus aan de hand zijn? Lees de tekst voor. Vraag: Hoe voelt Dorus zich? Hoe kun je dat zien? Vraag: Wie weet wat een naaimachine is? Wat doe je met een naaimachine? Dorus knipt haar eerste driehoek. Mama is aan het koken. Dorus knipt in de kledingkast. Dorus knipt in de kleren aan de waslijn. Afbeelding van het balkon van tante. Dorus is bij het politiebureau. Het meisje wijst de weg naar Dorus huis. Doe tijdens het voorlezen het knippen na met uw vingers. Lees de tekst voor. Zeg: Oei, wat doet Dorus nou? Laat de kinderen reageren. Bekijk de bladzijde. Zeg niets, maar laat de kinderen eerst reageren. Lees dan de tekst voor. Bekijk de bladzijde. Vraag: Wie ziet Dorus? Wat doet ze hier? Lees de tekst voor. Lees de tekst voor. Vraag: Wie van de andere mensen op het plaatje ziet er dat Dorus aan het knippen is? Zeg: Volgens mij is dat meisje ook een beetje verdrietig. Hoe zou dat komen? Vraag: Hoe voelt Dorus zich nu? Hoe kun je dat zien? Laat de kinderen Dorus zoeken. Vraag: Welk stukje stof hoort bij welke jurk? Laat de kinderen het juiste kostuum bij het afgeknipte stukje stof zoeken. Wie ziet de politieagent? Hoe weet je dat hij de politieagent is? (Praat over uniformen). Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 6
7 Dorus staat bij de voordeur. Iedereen kijkt naar de slinger. Dorus, moeder en anderen dansen onder de slinger. De prinses, de politieagent en anderen dansen onder de slinger. Bekijk de bladzijde. Zeg eerst niets. Wacht de reactie van de kinderen af. Lees dan de tekst voor. Bespreek met de kinderen welke figuren ze op de afbeelding zien (clown, prinses, circusdirecteur, politieagent, kinderen). Vraag de kinderen: Welk vlaggetjes zijn uit de kleren die je ziet, geknipt? Vraag: Hoe voelt iedereen zich? Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 7
8 Fase 3: De afronding Na het voorlezen is het tijd om het verhaal af te ronden. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden: Laat (één van) de kinderen het verhaal opnieuw in eigen woorden vertellen. Zo horen ze het verhaal nogmaals en bovendien kun je kijken of de kinderen het verhaal goed meegekregen hebben. Praat met de kinderen over de belangrijkste gebeurtenissen in het verhaal: o o o Waarom knipte Dorus allemaal driehoeken? Hoe reageren het meisje, de agent en de clown als ze zien dat er een driehoek uit hun kleding is? Hoe reageren ze als ze de vlaggetjes zien? Voor kinderen die al wat ouder zijn: o o Is Dorus ondeugend? Waarom wel of niet? Waarom vinden de mensen het uiteindelijk niet zo erg wat Dorus gedaan heeft? Praat met de kinderen over de verschillende soorten kleren die in het boek voorkomen: kostuums (om te verkleden), uniform (van de politieagent), kinderkleren (aan de waslijn van tante). o o Wie dragen er allemaal een uniform? Wanneer draag je een kostuum? Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 8
9 Fase 4: De verwerking Nadat het boek gelezen is, kunnen de kinderen op verschillende manieren met het thema van het boek aan de slag. Op internet vindt u tal van materialen om met de kinderen in de groep het verhaal te verwerken. Het Etoc selecteerde er enkelen voor u en vulde ze aan met eigen ideeën. Ik ben lekker stout! Soms is het best leuk om lekker stout te zijn! Voer een klassengesprek over stout zijn. Welke stoute dingen zouden de kinderen wel willen doen? Of wat hebben ze voor stoute dingen gedaan? Laat de kinderen daarover aan elkaar vertellen. Vinden ze het echt stout wat een ander kind vertelt? Kunnen ze nog iets stouts verzinnen? Lees ook het gedicht Ik ben lekker stout van Annie M.G. Schmidt voor: Ik wil niet meer, ik wil niet meer! Ik wil geen handjes geven! Ik wil niet zeggen elke keer: Jawel mevrouw, jawel meneer... nee, nooit meer in m'n leven! Ik hou m'n handen op m'n rug en ik zeg lekker niks terug! Ik wil geen vieze havermout, ik wil geen tandjes poetsen! Ik wil lekker knoeien met het zout, ik wil niet aardig zijn, maar stout en van de leuning roetsen en schipbreuk spelen in de teil en ik wil spugen op het zeil! En heel hard stampen in een plas en dan m'n tong uitsteken en morsen op m'n nieuwe jas en ik wil overmorgen pas weer met twee woorden spreken! En ik wil alles wat niet mag, de hele dag, de hele dag! En ik wil op de kanapee met hele vuile schoenen en ik wil aldoor gillen: nee! En ik wil met de melkboer mee en dan het paardje zoenen. En dat is alles wat ik wil en als ze kwaad zijn, zeg ik: Bil! (Dit liedje is ook op muziek gezet, o.a. uitgevoerd door V.O.F De Kunst, via Youtube) Pak je schaarlied en Kniplied, teksten te vinden op de website van Cubiss: Bij het lied Pak je schaar is ook een werkblad te downloaden Ga samen met de groep de klas versieren: laat de kinderen van te voren bedenken én met elkaar bespreken (in kleine groepjes) wat ze gaan versieren, waarmee ze gaan versieren, en hoe ze dat gaan doen (wat hebben ze nodig?). Op de website van Cubiss zijn eveneens kopieerbladen voor het kroontje van Dorus of een werkblad voor een vlaggenlijn te vinden: ( of direct via Knip met de kinderen vormen: een driehoek wordt een vlag, maar wat kunnen de kinderen maken van een geknipte cirkel of een geknipt vierkant? Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 9
10 RTV Meppel heeft in samenwerking met de Openbare Bibliotheek te Meppel een voorleesprogramma gemaakt voor kinderen van 4 tot 6 jaar: de Verhalenkist. In aflevering 4 van dit programma wordt Nog 100 nachtjes slapen voorgelezen. Laat kinderen die het leuk vinden om het verhaal nog een keer te horen, kijken naar deze aflevering: Juf Anke ( maakte aanvullende materialen bij het prentenboekje. Op haar site vind je onder anderen een werkblad visuele waarneming: Uit welk kledingstuk is het stofje geknipt? Trek een lijn. Nog leuker is om deze oefening met echte materialen te doen. Zorg voor een berg stofjes en knip uit elk stofje een klein stukje. Laat dit stukje aan de kinderen zien. Wie vindt in de berg het bijpassende lapje? Of speel Levende Memory: zorg dat er van elke stof twee driehoekjes zijn. Geef elke peuter een driehoek en verspreid de overige driehoeken in het lokaal. Tijdens het luisteren naar muziek lopen de kinderen tussen alle driehoeken door. Zodra de muziek stopt, zoekt ieder kind het driehoekje met dezelfde kleur. Tip: nog spannender is om te werken met driehoekjes stof die uit echte kleren zijn geknipt > koop of regel via de plaatselijke kringloopwinkel oude kleren en knip daar de stofjes uit. Juf Janneke verzamelde ook leuke ideeën ( Zij geeft als suggestie om een feestslinger te maken van strookjes. Dat idee kun je ook aangrijpen om met de kinderen te werken rond het getal 100. Kunnen de kinderen ook een slinger maken van 100 papieren ringen? Andere ideeën om te werken rond het getal 100 ( o Een slinger maken van 100 papieren ringen o De kinderen nemen allerlei spullen mee met 100 erop (monopolygeld, boeken etc.) o 100 stappen doen en kijken bij welke klas we dan uitkomen, daar een bezoekje brengen o Wie maakt de hoogste toren met 100 kaplastukjes? o Tekeningen met het thema 100 ( zie foto) o We zingen lang zullen we leven en roepen 100 keer Hoera! o Hoeveel kinderen hebben samen 100 tenen? Hoeveel nachtjes slapen nog? Wie is als eerste jarig in de klas? Maak een aftelkalender als een kind bijna jarig is. Voor de jongste kinderen (bron: Uk & Puk en Puk & Ko Prentenboek van het jaar 2013) o Kiekeboe: Betrek de baby s en dreumesen bij het thema door hun driehoekige lapjes te geven en ermee te wapperen bij het zingen van (feest)liedjes of speel er kiekeboespelletjes mee. o Lappenmand: Zet een mand met lapjes in verschillende soorten en maten neer en laat de kinderen ermee spelen. o Vlaggetjes: Smeer hun handje in met vingerverf en laat hen daarmee een afdruk maken op driehoekige lapjes. Maak er een slinger van. Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 10
11 Andere prentenboeken bij de thema s Prentenboeken over feest : Kikker en een heel bijzondere dag Max Velthuijs Kikker zat aan het ontbijt. Dit wordt een bijzondere dag, dacht hij opgewekt. Haas had het gister nog gezegd. Maar wat er zo bijzonder aan was, dat wist Kikker niet. Hij vroeg het aan zijn vriendjes.' Vrijdag, geloof ik,' zei Eend.' Wasdag,' zei Varkentje. Maar dát bedoelde Haas niet. (Ook beschikbaar als digitaal prentenboek.) Supervrienden. Een bijzondere wens Fiona Rempt Slak is jarig en geeft een feestje. Hij is helaas te langzaam om mee te doen met de spelletjes, maar hij is wel heel blij met alle cadeautjes die zijn vrienden hem geven. Alleen weet Slak niet goed wat hij precies moet doen met dingen als spijkers, planken en kastanjes. Gelukkig kennen zijn vrienden hem beter dan hij dacht. Met al die vreemde cadeaus komt zijn grootste wens uit! (Ook verschenen als app voor de Ipad.) Een verrassing voor Spuit Elf Harmen van Straaten Spuit Elf woont samen met tien brandweerolifanten in de kazerne. Wanneer hij op een morgen wakker wordt, is de slaapzaal helemaal leeg. Zouden de andere olifanten zonder Spuit Elf een brand zijn gaan blussen? Of hebben ze soms een verrassing voor hem? Het is het begin van een dag die Spuit Elf nooit zal vergeten! Prentenboeken over stout zijn : Stout stouter stoutst! Ondeugende versjes en verhalen Jacques Vriens (red) Een heerlijke voorleesbundel boordevol verhaaltjes en gedichtjes van de bekendste schrijvers en illustratoren. Over belletje trekken en straf krijgen, over ruziemaken en kappertje spelen, over vieze woorden zeggen en in bomen klimmen. En natuurlijk ook over al die dingen die misschien goed bedoeld waren, maar helemaal verkeerd uitpakten... Extra: prentenboeken over tellen en knippen Telfeest J. Dreesen Een klein konijn telt altijd. Hij telt stoeptegels, sokken, eekhoorns, mussen. En als hij jarig is, telt hij uitnodigingen, wafels en ballonnen. Een uitnodigend prentenboek voor wie van tellen en van feestjes houdt. Koning Knipscheer Lizzy van Pelt Koning Knipscheer kan het weer eens niet laten. Zodra hij een schaar in zijn hand heeft, wil hij knippen. Alles wat in zijn buurt komt, wordt in stukken geknipt. Dat wordt uitkijken geblazen! Zelfs voor de koninklijke witte kater, die alles goed in de gaten houdt. Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 11
12 Voorlezen is belangrijk voor de taalontwikkeling Het voorlezen van prentenboeken is heel belangrijk voor de taalontwikkeling van kinderen: ze leren nieuwe woorden, ze leren goed luisteren en ze leren praten over het boek. Door prentenboeken interactief voor te lezen, kunt u kinderen een aantal belangrijke principes voor het begrijpend lezen aanleren. Ze leren bijvoorbeeld hun voorkennis te activeren (wat weten ze zelf al over het onderwerp?) en hun ontluikende geletterdheid wordt geactiveerd (waaronder verhaalbegrip). Centraal bij het interactief voorlezen staat steeds het stimuleren van de eigen (talige) inbreng van de kinderen. voor de sociaal-emotionele ontwikkeling De inhoud van een prentenboek kan de ervaringswereld van kinderen vergroten of oplossingen bieden voor problemen waardoor kinderen meer grip krijgen op de wereld om hen heen. De inhoud kan het kind ook laten zien dat hij of zij niet de enige is die iets moeilijk vindt, iets niet kan of iets niet durft. Prentenboeken kunnen laten zien hoe een sociale situatie in elkaar zit. Het kind kan ontdekken wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen zichzelf en de hoofdpersoon, zowel qua karakter als sociaal gedrag. Prentenboeken kunnen bruikbare oefensituaties bieden en daarnaast leerzame elementen bevatten die de sociale en emotionele ontwikkeling van kinderen positief kunnen ondersteunen. Meer weten over voorlezen? Boekje lezen is een korte tv-aflevering van ETV (Educatieve Televisie) over voorlezen aan je jonge kind. Bekijk de aflevering online op: Kleuters krijgen complexe emoties als verlegenheid en jaloezie beter in de gaten als leerkrachten zich meer opstellen als meelezer dan als voorlezer bij het lezen van prentenboeken. Dat blijkt uit onderzoek van Aletta Kwant, dat wordt beschreven in haar in 2011 verschenen proefschrift Geraakt door prentenboeken. Effecten van het gebruik van prentenboeken op de sociaalemotionele ontwikkeling van kleuters. Meer informatie vindt u op Leerkrachten die kleuters voorlezen uit prentenboeken dragen bij aan een literaire leeshouding. De kleuters krijgen meer inzicht in verhaalstructuren en manieren van vertellen. Ook kunnen ze aangeven wie de hoofdpersoon in een verhaal is en wat deze persoon onderscheidt van andere personages. Bovendien blijkt dat het literaire lezen een eigen vorm van leesplezier kent. Dit zijn conclusies uit het onderzoek Prentenboeken lezen als literatuur van Coosje van der Pol die in december 2010 promoveerde aan de Universiteit van Tilburg. De cd-rom Interactief voorlezen aan peuters (en kleuters!) laat zien hoe begeleid(st)ers van jonge kinderen prentenboeken zo kunnen voorlezen dat het gesprekken uitlokt. Meer informatie op Christiane Nieuwmeijer (2008) Het prentenboek als invalshoek - Werken met prentenboeken in het basisonderwijs. Van Gorcum ( Op Leraar24 vind je inspirerende filmpjes rond voorlezen en prentenboeken. Kijk bijvoorbeeld naar Taalontwikkeling met prentenboeken of naar Interactief voorlezen Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 12
13 Over Nog 100 nachtjes slapen Auteur Milja Praagman Leeftijd vanaf ca 3 jaar Illustrator Milja Praagman ISBN Uitgever Leopold Thema s Feest, moeder-kind, Jaar 2011 stout zijn Milja Praagman (Amsterdam, 1971) studeerde grafisch ontwerpen aan de Academie voor Beeldende Kunsten St.-Joost in Breda. Jarenlang werkte ze als zelfstandig ontwerper /illustrator voor o.a. Okki, Bobo en Sesamstraat. In 2004 verscheen haar eerste prentenboek, Meneer Po, bij uitgeverij Lannoo. Meer informatie over deze schrijfster vindt u op Voor De Nationale Voorleesdagen 2013 zal er weer een speciale mini-editie van het Prentenboek van het Jaar verschijnen, inclusief dvd. Op de dvd is een animatie van het boek te zien en wordt het verhaal voorgelezen. De speciale editie is vanaf woensdag 23 januari 2013 te verkrijgen in de boekhandel voor slechts 5, -. Korte inhoud Nog 100 nachtjes slapen en dan is zij pas jarig. Honderd nachtjes, dat is heel lang voor een peuter of kleuter die nog maar net tot tien kan tellen. Dorus wil nu een feest! Mama is druk aan het naaien en zij is heel duidelijk naar Dorus: geen verjaardag, dus ook geen feest. Dorus mag wel lekker spelen. Ze krijgt van mama twee mooie lappen stof en een schaar. Dorus knipt en knipt en knipt driehoekjes. En het driehoekje lijkt wel een soort vlaggetje. Dat is leuk! Ze vraagt aan mama of zij nog meer mag knippen. Ja, zegt Mama, terwijl die druk bezig is met koken en telefoneren. Vol enthousiasme gaat Dorus naar boven en knipt driehoeken uit de kleren van mama, daarna uit de mooie kostuums aan de waslijn, uit de kinderkleren die bij tante aan de waslijn hangen, zelfs uit het uniform van een politieagent. Alle eigenaren van de kledingstukken melden zich boos bij het politiebureau. Eén meisje weet wie het gedaan heeft en in optocht gaan zij naar het huis van Dorus. Daar zien zij bij Dorus thuis wat er gebeurd is met alle driehoekjes: een prachtige vrolijke slinger hangt in de kamer en iedereen herkent zijn eigen vlaggetje. Dat is mooi! Ze barsten in lachen uit en vieren een groot feest en dansen door tot laat in de avond. (Probiblio) Recensie Als je maar tot tien kunt tellen, duren honderd nachtjes slapen voordat je eindelijk je verjaardag kunt vieren, veel te lang. Dorus maakt haar eigen feestje, want ze mocht toch knippen van mama? Fantasievol prentenboek met een feestelijk slot waarin de bondige tekst een eenheid vormt met de fraai vormgegeven, licht Slavisch getinte illustraties over een dubbele pagina, uitgewerkt in aparte, frisse kleurstellingen tegen een witte achtergrond. Op de binnenplaten achterin loopt de vrolijke illustratie van de laatste twee pagina's verder. Rechthoekig prentenboek met op de omslag de hoofdpersoon omringd door kleurrijke, bont geschakeerde vlaggetjes. Aantrekkelijke, verzorgde uitgave van de auteur/illustrator van 'Kom maar binnen' en 'Mijn mama is een prinses'. (NBD Biblion recensie, J.H.J.B. Boelens) Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 13
14 Over het Etoc Het Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie (Etoc) is gespecialiseerd in taalontwikkeling bij alle vakken, op alle onderwijsniveaus. Het Etoc biedt peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen de kans om samen met deskundigen te werken aan specifieke thema s van taalactiverende didactiek. We werken vraaggericht vanuit behoeften en wensen van het team. Voor meer informatie kunt u kijken op de website van het Etoc ( of kunt u contact opnemen met het secretariaat van het Etoc (etoc@rug.nl of ). Meer lesbrieven Bevalt u deze manier van voorlezen met een lesbrief goed? Bekijk dan ook eens de lesbrieven bij de prentenboeken van de voorgaande jaren op de site van het Etoc: Jaar van het Voorlezen In 2013 bestaat de Stichting Lezen 25 jaar, Stichting Lezen & Schrijven 10 jaar, De Nationale Voorleeswedstrijd 20 jaar, De Nationale Voorleesdagen 10 jaar en BoekStart 5 jaar. Genoeg redenen om voorlezen een jaar lang middelpunt van de belangstelling te laten zijn! Dus 2013 is uitgeroepen tot Jaar van het Voorlezen onder het motto: Wij gaan voorlezen. Vier het Jaar van het Voorlezen! Voorlezen ook binnen uw instelling weer goed op de kaart zetten? Het Etoc kan bij u op school een complete studiedag of ouderavond verzorgen rond verschillende thema s binnen het taalonderwijs. De inhoud kan samengesteld worden in overleg. De kosten voor een dergelijke studiedag zijn afhankelijk van de locatie en de inhoud en worden in onderling overleg bepaald. Symposium Wij gaan VOORlezen Woensdag 16 januari uur Het Kasteel, Groningen Om het Jaar van het Voorlezen feestelijk in te luiden organiseren Biblionet Groningen en het Etoc (Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie) een symposium rondom het belang van voorlezen. Een middag waarin u wordt bijgepraat over recente inzichten uit onderzoek naar voorlezen en veel praktische informatie krijgt over voorlezen in de groep en werken met het Prentenboek van het Jaar. U gaat naar huis vol kennis en inspiratie om nog enthousiaster voor te lezen dan u al deed. Thuis, op school en in de kinderopvang: voorlezen kan altijd en overal! Het complete programma vindt u op Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie Lesbrief Nog 100 nachtjes slapen - 14
Lesbrief. bij het prentenboek van het jaar 2012. Mama kwijt
Lesbrief bij het prentenboek van het jaar 2012 Mama kwijt Het Expertisecentrum taal, onderwijs en communicatie (Etoc) ondersteunt het doel van De Nationale Voorleesdagen van harte en biedt u (als medewerker
Nadere informatieInteractief voorlezen
Lessuggesties Schattig Voor groep 1-2 Interactief voorlezen Voorbereiding Door het boek te lezen en de illustraties op u in te laten werken komt u in de sfeer van het verhaal. Maak twee hoeken in het lokaal.
Nadere informatieLESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com
Samenvatting: Bij dit boek zijn een aantal downloads beschikbaar. Liesbet Slegers heeft deze speciaal getekend als aanvullend educatief materiaal. Het doel van de download ballon is verhaalbegrip en woordenschat
Nadere informatieLESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com
Samenvatting: Bij dit boek zijn een aantal downloads beschikbaar. Liesbet Slegers heeft deze speciaal getekend als aanvullend educatief materiaal. Het doel van de download ballon is verhaalbegrip en woordenschat
Nadere informatieGroep 1-3 - "Nog 100 nachtjes slapen" (prentenboek)
Groep 1-3 - "Nog 100 nachtjes slapen" (prentenboek) Inleiding Introductie "Nog 100 nachtjes slapen" Bewegingsspel 5 minuten Kring Benodigdheden: Prentenboek "Nog 100 nachtjes slapen" Deze dramales beweging
Nadere informatieNaar het gelijknamige boek van Milja Praagman. : STT-produkties, aanbieder van jeugd- & jongerentheater Bewerking tekst : Peter van Dijk
Lesbrief Colofon Voorstelling : Nog 100 nachtjes slapen Naar het gelijknamige boek van Milja Praagman Productie : Peter van Dijk Producent : STT-produkties, aanbieder van jeugd- & jongerentheater Bewerking
Nadere informatieLesbrief Hartsvriendjes. Avonturen van Kris Krokodil.
Lesbrief Hartsvriendjes. Avonturen van Kris Krokodil. Kris Krokodil is een beetje anders, want hij heeft een aangeboren hartafwijking. Daarom is hij geopereerd. Dat is te zien aan een groot litteken op
Nadere informatieSchmidt. kinder. De mooiste. gedichten. Annie M.G. Met tekeningen van Sieb Posthuma
Annie M.G. Schmidt De mooiste Deze bundel bevat gedichten en illustraties die eerder deel uitmaakten van Een vijver vol inkt (2011, Gouden Penseel 2012). www.queridokinderboeken.nl www.annie-mg.com www.siebposthuma.com
Nadere informatieBaby s houden van boeken! voorlezen leuk, gezellig én leerzaam!
Baby s houden van boeken! voorlezen leuk, gezellig én leerzaam! Waarom zo vroeg beginnen? Baby s kunnen veel meer dan je denkt. Luisteren Vanaf de eerste dag luistert je baby naar jouw stem. Al begrijpt
Nadere informatieLESBRIEF. Samenvatting: Bij dit boek horen diverse bijlagen: thema s: Ben jij ooit naar een neuzenfeest geweest?
Samenvatting: Er bestaan verjaardagsfeestjes, dansfeestjes, eetfeestjes, pakjesfeestjes, nieuwjaarsfeestjes, geboortefeestjes maar ben jij al eens uitgenodigd voor een neuzenfeest? Een vrolijk boek voor
Nadere informatieLesbrief Hartsvriendjes. Avonturen van Kris Krokodil.
Lesbrief Hartsvriendjes. Avonturen van Kris Krokodil. Kris Krokodil is een beetje anders, want hij heeft een aangeboren hartafwijking. Daarom is hij geopereerd. Dat is te zien aan een groot litteken op
Nadere informatieLesbrief Hartsvriendjes
Lesbrief Hartsvriendjes Kris Krokodil is een beetje anders, want hij heeft een aangeboren hartafwijking. Daarom is hij geopereerd. Dat is te zien aan een groot litteken op zijn borst. Gelukkig kan hij
Nadere informatieDe Voorleesvogel. Tips bij interactief voorlezen
De Voorleesvogel Tips bij interactief voorlezen 1 Dienst Openbare Bibliotheek Den Haag Onderwijsbureau 070-3534552 hwi@dobdenhaag.nl 2 Interactief voorlezen Het is de kunst van interactief voorlezen om
Nadere informatieLEESTIP. Speel- & Leerbrief MEI 2015 1. Marja Baeten. Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar ZE KOMEN VOOR DE VRIENDJES! MEI 2015.
Pedagogisch werken met plezier s Speel- & Leerbrief MEI 2015 ZE KOMEN VOOR DE VRIENDJES! Als je aan kinderen in de kinderopvang vraagt wat ze er leuk vinden, klinkt het steevast: de andere kinderen. De
Nadere informatieLesbrief Fiet wil rennen
Lesbrief Fiet wil rennen Van 19 t/m 29 januari vinden De Nationale Voorleesdagen 2011 plaats! Doel van De Nationale Voorleesdagen is het bevorderen van het voorlezen aan kinderen die zelf nog niet kunnen
Nadere informatieTheatergroep Locals. www.tgthelocals.com. Lesbrief
Theatergroep Locals www.tgthelocals.com Lesbrief 1. Over de voorstelling De vader van Polle is ooit met de noorderzon vertrokken. Daarom denkt ze dat haar vader ontdekkingsreiziger is en dat zijn schip
Nadere informatieWielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting
Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor
Nadere informatielesmateriaal Taalkrant
lesmateriaal Taalkrant Toelichting Navolgend vindt u een plan van aanpak en 12 werkbladen voor het maken van de Taalkrant in de klas, behorende bij het project Taalplezier van Stichting Wereldleren. De
Nadere informatieDoel. Doelgroep. Een film in je hoofd
Doel Het op gang brengen of houden van leesplezier! Van wat voor soort boeken houden de kinderen en waarom? Zouden ze zelf graag de hoofdpersoon zijn in één van hun lievelingsboeken? Welke omslagen spreken
Nadere informatieThema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang
Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven
Nadere informatieLESBRIEF. Kaatje is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com
Samenvatting:! Voor alle kinderen van de klas heeft Kaatje iets lekkers meegebracht. Lust jij ook iets? Een fijn verhaal waarin een vrolijke Kaatje op school haar verjaardag viert. Bij dit boek zijn een
Nadere informatieSneeuwman kan. Luk Depondt Guido Van Genechten GEGEVENS BOEK: KORTE INHOUD: ISBN 978 90 5924 404 7 15,95. Uitgeverij: Bakermat
Sneeuwman kan... Luk Depondt Guido Van Genechten GEGEVENS BOEK: ISBN 978 90 5924 404 7 15,95 Uitgeverij: Bakermat Suggesties: Emy Geyskens KORTE INHOUD: Sneeuwman kan glijden op het ijs en op sneeuw, brullen
Nadere informatieSoms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,
Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze
Nadere informatieSpelen met prentenboeken - Les en lessuggesties. Groep 1 & 2. Ridder Ratjetoe en de Drakameel
Spelen met prentenboeken - Les en lessuggesties Groep 1 & 2 Ridder Ratjetoe en de Drakameel Stefan Wolters - Uitgeverij Sjaloom In dit lespakket: - lesinhoud - lessugesties - spelletjes - creatieve verwerking
Nadere informatiePasen met peuters en kleuters. Jojo is weg
Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekbespreking
Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave
Nadere informatieINFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD. Aan de ouders van groep 1 en 2
Aan de ouders van groep 1 en 2 INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD De eerste weken van het nieuwe jaar zijn al weer voorbij. We hebben met de kinderen gewerkt over de kalender. Hoe ziet
Nadere informatieLesbrief Kleine Muis zoekt een huis
Lesbrief Kleine Muis zoekt een huis Van 23 januari t/m 2 februari vinden de Nationale Voorleesdagen 2008 plaats! Doel van De Nationale Voorleesdagen is het bevorderen van het voorlezen aan kinderen die
Nadere informatieDe Drakendokter: Gideon
De Drakendokter: Gideon Om hulp vragen Vervolgverhalen Groep 5 en 6 (SO en SBO) Overzicht De opdrachten zijn het leukst om te doen, als het hele boek in de klas is voorgelezen. Dit kan door elke dag in
Nadere informatieLOPKE OVERZICHT ALGEMENE FICHES, VERHALEN EN ACTIVITEITENFICHES DERDE KLEUTERKLAS. ECEGO-Expertisecentrum voor Ervaringsgericht Onderwijs
LOPKE OVERZICHT ALGEMENE FICHES, VERHALEN EN ACTIVITEITENFICHES DERDE KLEUTERKLAS ECEGO-Expertisecentrum voor Ervaringsgericht Onderwijs Overzicht algemene fiches Lopke 3 de kleuterklas: algemene fiche
Nadere informatieThema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek
Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek Taban gaat met zijn dochter voor het eerst naar de bibliotheek. Hij schrijft haar in bij de bibliotheek. Dan laat Soumiya aan Taban en Ama
Nadere informatieUitvinders. max 70 kinderen per voorstelling. Beschikbaarheid: vanaf september 2015. boekingen@willemijndeweerd.nl
Uitvinders Uitvinders is een voorstelling die gaat over ontdekken en het doen van proeven. Tijdens de voorstelling komt Willemijn erachter dat ze al haar instrumenten is vergeten. En Marieke had nou net
Nadere informatiedonderdag 22 januari: 14.30 uur: teamvergadering vrijdag 23 januari: groep 3-4: Heemkundegebouw
B a s i s s c h o o l D e R e g e n b o o g 1 6 j a n u a r i 2 0 1 5 B a s i s s c h o o l d e r R e g e n b o o g 1 5 m e i 2 0 1 1 IN DIT NUMMER: KALENDER 1 NIEUWS VAN DE DIRECTIE 1 2 KALENDER Maandag
Nadere informatieAan de ouders van de kinderen van groep 1en 2: Nieuwbrief voor het nieuwe thema.
Aan de ouders van de kinderen van groep 1en 2: Nieuwbrief voor het nieuwe thema. Allereerst willen we alle ouders en kinderen een heel goed 2015 wensen. We wensen u veel gezondheid en geluk toe. We hopen
Nadere informatieKnabbel en Babbeltijd.
Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte
Nadere informatieKleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2
Kleine Ezel Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Samenstelling: Marion Bolte, Cubiss J:\klantenservice\Rode Draad\handleiding bibliothecaris\kleine Ezel groep 1-2 bibl.290609
Nadere informatieVertel eens - aanpak van Aidan Chambers
Vertel eens - aanpak van Aidan Chambers bijlage 6 2 Theorie Aidan Chambers wil met de Vertel eens-aanpak kinderen helpen goed te praten over wat zij hebben gelezen en goed naar elkaar te leren luisteren.
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieLesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek
Lesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek KIEZEN Een goed begin is het kiezen van het juiste boek. Er zijn zo veel mooie verhalen waardoor het soms lastig is om een goede keuze
Nadere informatieLesbrief Kikker in de kou
Lesbrief Kikker in de kou Groep 1 t/m 4 basisonderwijs Deze lesbrief is gemaakt ter gelegenheid van Warme Truiendag 2009 door De Groene Poolster te Den- Helder en geactualiseerd en bijgewerkt door MEC
Nadere informatieHet houden van een spreekbeurt
Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieTips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind?
Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Ga op ooghoogte met je kind zitten Door op ooghoogte te gaan zitten tijdens
Nadere informatieVERTELCYCLUS WEEK 8: BAKKER VERSIE 1 (5-12- 2014)
VERTELCYCLUS WEEK 8: BAKKER VERSIE 1 (5-12- 2014) 1 BOEKEN:! WERELDWOORDEN: Titel: Een taart voor kleine Beer Auteur: Max Velthuijs Jaartal: 2011 Uitgeverij: De Vier Windstreken Bloem: een wit poeder dat
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieLEESTIP. Speel- & Leerbrief JUNI 2015 1. Marja Baeten. Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar BABY S ZIJN OVERAL JUNI 2015.
Pedagogisch werken met plezier s Speel- & Leerbrief JUNI 2015 BABY S ZIJN OVERAL Kinderen die PIPPO lezen, zien vaak baby s om zich heen. Natuurlijk in de kinderopvang maar ook omdat vriendjes of zijzelf
Nadere informatieLesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis
Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.
Nadere informatieWeer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.
Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt
Nadere informatieVoorlees- en doetips. Niet alleen voor op school, maar ook voor thuis. Omdat het fijn is om meer met het boek te doen dan het alleen voor te lezen.
Voorlees- en doetips Niet alleen voor op school, maar ook voor thuis. Omdat het fijn is om meer met het boek te doen dan het alleen voor te lezen. Wilma Degeling: tekst (boek en deze lesbrief) Helen van
Nadere informatiePiramide voor gastouders
Gastouderopvang Piramide Piramide voor gastouders Plezier voor kinderen, gastouders en ouders! Voor alle kinderen van 0-4 jaar Compleet pakket Tips, suggesties en uitgewerkte activiteiten Professionalisering
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieBegrijpend luisteren. Annemarieke Kool. CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL
Begrijpend luisteren Annemarieke Kool CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Strategieën en voorbeelden 4. Differentiëren mbv taxonomie 5. Oefening
Nadere informatieKDV VUURVOGEL. Waterpret bij de Maasstraat
KDV VUURVOGEL NR 3 september 2015 Weer aan de slag! We zijn alweer enkele weken op onze eigen locatie en dat voelt goed! Maar het was ook leuk op de Maasstraat. Daar hebben we 6 weken samengespeeld met
Nadere informatieDe olifant die woord hield
De olifant die woord hield Een voorstelling van verhalenverteller Peter Faber www.peterfaber.eu Inleiding Aan het eind van haar leven las Annie MG Schmidt al haar sprookjes nog eens door. Genadeloos streepte
Nadere informatieLesbrief. In Holland staat een Huis (AL) De Stilte/Huis voor Beeldcultuur
Lesbrief In Holland staat een Huis (AL) De Stilte/Huis voor Beeldcultuur In Holland staat een Huis is voor De Stilte en het Huis voor Beeldcultuur niet het oude liedje. In dit huis woont geen heer die
Nadere informatieThema Kinderen en school. Lesbrief 20. Op het schoolplein
Thema Kinderen en school. Lesbrief 20. Op het schoolplein brengt zijn dochter Ama naar school. Hij praat met een moeder van een ander kind op het schoolplein. De moeder heet. Waar werkt? Wat leert u in
Nadere informatieKABOEM! kindertheater. www.kindertheaterkaboem.nl
KABOEM! kindertheater De voorstellingen van kindertheater KABOEM! worden geschreven, geproduceerd en gespeeld door broer en zus, Stefan en Judit Wolters. Voor meer informatie, foto s, filmpjes, prijzen
Nadere informatieDe paashaas schildert eieren
april 2015 vanaf 4 jaar De paashaas schildert eieren tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof De paashaas schildert eieren 1 In rood en groen en geel. Wat maakt hij er weer veel. Refrein: Paashaas, paashaas.
Nadere informatiebasisschool DE ROEDEL Edeseweg 216 6732 DC Harskamp Tel. : 0318 456417 www.roedel.nl directie@roedel.nl Scholen van nu voor mensen van morgen
Scholen van nu voor mensen van morgen basisschool DE ROEDEL Edeseweg 216 6732 DC Harskamp Tel. : 0318 456417 www.roedel.nl directie@roedel.nl Vrijdag 04 februari 2011, uitgave 8 van 2010-2011 Beste ouders
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL Contactgegevens Annemarieke Kool a.kool@cps.nl 06 55 81 87 65 Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Theorie strategieën
Nadere informatieACTIVITEITEN JAARPLAN 2015 KINDERDAGVERBLIJF WERELDPLEK
ACTIVITEITEN JAARPLAN 2015 KINDERDAGVERBLIJF WERELDPLEK HET ACTIVITEITEN JAARPLAN IN DE PRAKTIJK PUK & Ko Het kinderdagverblijf en de peuterspeelzaal van Kindercentrum Wereldplek werken sinds 2009 met
Nadere informatieVERSJES: Mourik lou VADERDAG. Lieve papa, kom eens even met uw hoofd heel dicht bij mij. k wil u graag een zoentje geven en u krijgt daar nog wat bij!
VERSJES: Mourik lou VADERDAG Lieve papa, kom eens even met uw hoofd heel dicht bij mij. k wil u graag een zoentje geven en u krijgt daar nog wat bij! t Is geen zakdoek of sigaren, t is een heel, heel ander
Nadere informatieWe spelen in het huis van mijn mama deze keer,
Jip en Janneke. Ik ben Jip. Ik ben Janneke en we wonen naast elkaar. Hij heet Jip, zij heet Janneke. en we spelen soms bij hem en soms bij haar. We spelen in het huis van mijn mama deze keer, we kunnen
Nadere informatieMatteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang!
Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Liturgie Zingen: -Opwekking 654 Dank U voor deze nieuwe dag -Zoek eerst het Koninkrijk van God -Weet je waar het hemels koninkrijk op lijkt (Elly en
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieHet circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België)
lesbrief Het circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België) onderbouw (groep 1 t/m 4) bezoekadres Markendaalseweg 75a Het doek gaat op. Er komt een schaduwcircus aan en alles is ineens mogelijk! Schaduwen
Nadere informatie8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Modelen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Hoe ziet het modelen er in de 21 ste eeuw uit? Is flipping the classroom dan
Nadere informatieIk help je wel. illustraties Karlijn Scholten verhaal Isabelle de Ridder
Ik help je wel illustraties Karlijn Scholten verhaal Isabelle de Ridder Deze uitgave is een cadeau van ViaViela aan al onze opvangkinderen en (gast)ouders. Veel voorleesplezier! Juul doet de deur open.
Nadere informatieDrie dappere paardjes Prentenboek
Prentenboek Leeftijd 3+ Thema Paarden, pony s Boerderij Paardrijden Wat wil je later worden? Beroepen Dapper zijn Circus Schrijver: Rian Visser Illustrator: Margriet van Noort Uitgeverij Gottmer ISBN 9789025752378
Nadere informatieBegrippen: Bekende begrippen: Kleur rood- blauw geel groen oranje paars vorm rond hoek bol kubus cilinder balk tent
Thema: Kleur en Vorm Naar het circus. Begrippen: Bekende begrippen: Kleur rood- blauw geel groen oranje paars vorm rond hoek bol kubus cilinder balk tent Basisbegrippen: donker licht cirkel vierkant driehoek
Nadere informatieSeptember 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders. Oktober 2015 Woensdag 7 oktober Start kinderboekenweek
Schoolnieuws schooljaar 2015-2016 Vrijdag 18 September 2015 September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders Donderdag 24 September Start gesprek ouders Maandag 28 September Algemene
Nadere informatieDieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek
DieDrie Lesbrief bij de voorstelling Muziekles (deel1) ±35 minuten (incl. filmpjes) (uitleg en filmpjes) Groep 3 t/m 8 Hoe? In groepjes op 1 of meer computers (met internet), of klassikaal met beamer of
Nadere informatiePrentenboeken kikker Gebruiksmogelijkheden in het kader van Waarnemen > Begrijpen > plannen > realiseren
Prentenboeken kikker Gebruiksmogelijkheden in het kader van Waarnemen > Begrijpen > plannen > realiseren Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs november 2010 ZIEN! is een product van, in samenwerking
Nadere informatiewerkbladen thema 7 DE BASISSCHOOL
werkbladen thema 7 DE BASISSCHOOL 7.0 vragen bij de film alleen Kijk naar de film. Geef antwoord op de vragen. eerste ronde filmkijken 1 2 3 Badria vindt Nederlands moeilijk. De juf komt op huisbezoek.
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieO, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Nadere informatieDirect aan de slag met Baby- en kindergebaren
Direct aan de slag met Baby- en kindergebaren Inhoudsopgave Welkom Blz. 3 Wat zijn baby- en kindergebaren? Blz. 4 Voordat je begint Blz. 5 De eerste gebaren Blz. 6 & 7 Gebaren- tips Blz. 8 Veel gestelde
Nadere informatieLEESTIP. Speel- & Leerbrief JULI 2015 1. Marja Baeten. Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar SPELEN MET WATER! JULI 2015.
Pedagogisch werken met plezier s Speel- & Leerbrief JULI 2015 SPELEN MET WATER! Water: het kost bijna niets, het is bijna overal en het is zo heerlijk verfrissend in de zomer! Kortom, een prima speelmateriaal
Nadere informatieDini s poppenrijk Lesbrief
Lesbrief Lesbrief, (De kleine Kraai met blote billen), met verschillende manieren om poppenspel en fantasiespel te spelen, met als inspiratie, prentenboeken en prentenboekanimaties Deze tekst is een onderdeel
Nadere informatieNiet eerlijk. Kyara Blaak
Kyara Blaak Niet eerlijk Kyara Blaak Kyara Blaak 248media uitgeverij, Steenwijk Grafische realisatie: MDS Grafische Vormgeving Illustraties binnenwerk: Kyara Blaak Alle rechten voorbehouden. Niets uit
Nadere informatieLesbrief. Introductie
Lesbrief Introductie Deze lesbrief hoort bij Lieve Stine, weet jij het? van Stine Jensen en Sverre Fredriksen. Dit boek bestaat uit 20 brieven en antwoorden van filosoof Stine. Deze lesbrief bestaat uit
Nadere informatieLESSUGGESTIES BIJ PRENTENBOEK
LESSUGGESTIES BIJ PRENTENBOEK Inhoud: rekenen: meten (lengte), redeneren, begrippen groot en klein Sociaal emotionele ontwikkeling: 4 basisemoties DE KLEINE WALVIS DE KLEINE WALVIS: Boy woont samen met
Nadere informatieEducatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 1 en 2
Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 1 en 2 In deze lesbrief staan een aantal ideeën die u na de voorstelling met de kinderen kunt doen. U krijgt deze lesbrief voorafgaand
Nadere informatieVragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'
De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe
Nadere informatieLuisteren: muziek (A2 nr. 7)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk
Nadere informatieMijn computer is leuk
Handleiding Mijn computer is leuk Ouders praten samen over computers, kinderen en opvoeding Pharos, 2014 Marjolijn van Leeuwen INHOUDSOPGAVE Inleiding blz. 3 De themabijeenkomst blz. 5 Thema 1, oefeningen
Nadere informatieLesbrief Ezel en Beer. Beste kleuters,
Lesbrief Beste kleuters, Binnenkort speelt de voorstelling op jullie school of in een theater in de buurt. De voorstelling is gebaseerd op de boeken Pas op voor de ezel en de beer en Dansen met de ezel
Nadere informatieLesbrief bij Als honden konden bidden van Margriet Cobben
Lesbrief bij Als honden konden bidden van Margriet Cobben Voor groep 6, 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief Thema s in het boek Lesopzet Doel van de les Uitwerking Bijlage: opdrachtenblad Thema s in het boek
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekreclame
Uitleg boekverslag en boekreclame groep 7 schooljaar 2015-2016 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave Stap 4: Inhoud boekverslag
Nadere informatieKinderdagverblijf programma Dit ben ik
Kinderdagverblijf programma Dit ben ik Week 5 Datum 27 t/m 31 januari 09.15 uur - Kring: Kern 0 1½ het gezicht van Puk. Spiegeltje in Puk zijn rugzak. Wat is dat nou? 09.20 uur - Voorleesboek: Kikker is
Nadere informatieDe meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier
Marlies Huijzer verzorging wat wil jouw dier? De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier om te vertroetelen. Ze denken niet zo na over wat een dier zelf leuk vindt
Nadere informatieSinterklaas, weet je de weg?
november 2012 vanaf 4 jaar tekst: Judith Nieken muziek: Ton Kerkhof - SINTERKLAAS, WEET JE DE WEG? 1 Heb je wel een plattegrondje? Loop je wel het goeie rondje? tekst: Judith Nieken muziek: Ton Kerkhof
Nadere informatieLesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8
Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s
Nadere informatieSpreekbeurt, en werkstuk
Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid
Nadere informatieHoe gaat het in groep 1/2 b
Hoe gaat het in groep 1/2 b Binnenkomst: - Als je op school komt hang je je jas op je eigen haakje onder je tent. Je tas zet je op de plank. - In de klas geef je de juf een hand en je pakt een spelletje
Nadere informatieDino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.
Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen
Nadere informatieACTIVITEITEN JAARPLAN 2014 KINDERDAGVERBLIJF WERELDPLEK
ACTIVITEITEN JAARPLAN 2014 KINDERDAGVERBLIJF WERELDPLEK HET ACTIVITEITEN JAARPLAN IN DE PRAKTIJK PUK & Ko Het kinderdagverblijf en de peuterspeelzaal van Kindercentrum Wereldplek werken sinds 2009 met
Nadere informatieDe arme man en zijn parkiet
De arme man en zijn parkiet deel 3/3 Iedereen op straat is blij dat de arme straatmuzikant niet arm meer is. s Avonds brengt hij zijn volle buideltjes met geld naar de bank. Dat is heel veel en thuisgekomen
Nadere informatie30 januari 2015 Nummer 10
30 januari 2015 Nummer 10 Inhoud: Daltondag Schoolfoto s Carnaval 2015 De Optochtroute Continurooster Komt dat zien! Komt dat zien! Ingekomen stuk: Carnaval voor de jeugd Ingekomen stuk: Jeugdpronkzitting
Nadere informatiedecember 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart
december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart Kerstkaart Refrein: Ik stuur een kerstkaart naar oom Rob en één naar tante Fee. Zeg postbezorger, breng je ook voor mij een
Nadere informatie