Spelen met water in speeltuin

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Spelen met water in speeltuin"

Transcriptie

1 Daarom bent u lid van de NUSO Advies en ondersteuning NUSO-leden krijgen ondersteuning en advies bij onder andere: onderhoud en veiligheid fondswerving en sponsorplannen renovatie of nieuwbouw ontwerpers en ontwerpkrediet geïntegreerd spelen spel en sport intercultureel werken verzekeringen juridische zaken conflictbemiddeling samenwerking met gemeenten (WMO) vrijwilligersbeleid maatschappelijke stage kinderparticipatie huur van de NUSO-bus Algemene Inkoop Voorwaarden. Waarom verzekeren? Hoe veilig een speeltuin ook is, er kan altijd een ongeluk gebeuren. Als een kind valt en ongelukkig terechtkomt, stellen ouders steeds vaker de vereniging aansprakelijk. Een Wettelijke Aansprakelijkheidsverzekering is dan ook onmisbaar. Ledendag: De NUSO heeft ieder jaar een ledendag. Dit jaar is dat op 11 september in speeltuin De Leemkuil in Nijmegen. Kinderen van de aangesloten speeltuin verenigingen kunnen zich daar dan vermaken, terwijl er voor de vrijwilligers een congres plaatsvindt waarop actuele zaken uit het speeltuinwerk worden besproken. Spelen met regels: doel van dit project is om in samenwerking met kinderen, vrijwilligers en ouders omgangsregels voor in en om de speeltuin te maken. Belangrijk daarbij is hoe je met elkaar de regels naleeft. Wat speelt er Nummer 3 - jaargang 79 Waterspeeltuin op unieke plaats Daarnaast biedt de NUSO haar lidorganisaties de volgende collectieve verzekeringen: Aaansprakelijkheidsverzekering (WA) Ongevallenverzekering basispakket Ongevallenverzekering pluspakket, inclusief zaakschade en arbeidsongeschiktheidsverzekering Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering Werkgeversaansprakelijkheidsverzekering Gebouwenverzekering (opstal) met of zonder inboedelverzekering. De verzekeringen worden collectief via de NUSO afgesloten. Hiermee kunnen de laagste premies worden bedongen bij de verzekeringsmaatschappij. De polisvoorwaarden zijn speciaal bestemd voor de bij de NUSO aangesloten organisaties. Verzekeren via de NUSO is beter want: - Het is goedkoper. - Het geeft een uitgebreide dekking. - Het heeft geen individueel risico voor royering. - Het voorkomt administratieve rompslomp. - Het is eenvoudig te wijzigen. - Opzeggen is jaarlijks mogelijk BUMA, SENA en VIDEMA? Wettelijk is bepaald dat er premie betaald moet worden voor het draaien van muziek (BUMA en SENA) en het vertonen van video/dvd/film in het openbaar (VIDEMA). NUSO heeft met alle drie de organisaties collectieve afspraken gemaakt. Dit levert leden veel voordeel op. Deelname is eenvoudiger omdat leden alleen een aanmeldingsformulier moeten invullen. Ondersteuning op maat (Deltaplan Spelen) NUSO biedt ondersteuning op maat, zoals bij het Deltaplan Spelen, een sociale en fysieke renovatie van uw speeltuin en ondersteuning bij het oprichten van een netwerk in uw buurt, wijk of stad. Deltaplan Speeltuinen in Nederland zijn speeltuinen van een nieuwe generatie. Zij verenigen alle kwaliteitseisen in zich die in de laatste tien jaar zijn ontwikkeld en kunnen na afsluiting van de Deltaplanperiode zelfstandig en continu functioneren. Website en publicaties Op staat informatie over de NUSO, haar diensten, service en activiteiten. Samen met Consument en Veiligheid ontwikkelde de NUSO de website allesoverspelen.nl met informatie over veiligheid. Verder kunnen de leden een groot aantal publicaties van onze website via het ledengedeelte downloaden en een gratis pagina op onze site aanvragen (informatie en inloggegevens zijn op te vragen via a.benschop@nuso.nl). Speelmail NUSO-leden ontvangen vier keer per jaar dit blad Speelmail vol waardevolle en nuttige informatie. Cursussen, trainingen en presentaties De NUSO biedt een aantal cursussen, trainingen en presentaties aan o.a.: veiligheid in de speeltuin Spelbrekers, omgaan met lastig gedrag in de speeltuin geïntegreerd spelen verzekeren hoe en waarom? Actuele projecten Landelijke speeltuindag: iedere derde zaterdag van juni houdt de NUSO de landelijke speeltuindag. Overal in Nederland openen speeltuinen hun poorten voor publiek, pers en politiek. Deelnemende verenigingen stellen zelf hun programma samen. Luna test Moby Dick met een grote lach Inspiratieproject Samen Spelen Spelen met water in speeltuin

2 Advies Ontwerp Realisatie l Tilburg l l Redactioneel De vakantie zit er weer op en we zijn weer over tot de orde van de dag. Naar werk, school. Het was, hoorden en zagen we, druk in de speeltuin tijdens de zomermaanden. Vooral speeltuinen met kindervakantie-activiteiten en een zwembadje trokken veel publiek. De Speeltuinbende, een groep kinderen met en zonder handicap, die speeltuinen test op toegankelijkheid ging in juni en juli op pad. De eerste keer was bij buurt- en speeltuinvereniging Amsterdam-Zuid, waar de campagne van NSGK voor het gehandicapte kind van start ging. Het betrof hier echter een proeftest. De Speeltuinbende nam in juli speeltuin Moby Dick in Beverwijk grondig onderhanden. De kinderen gaven aan of ze een toestel geschikt, maar vooral ook leuk vonden. Bij het toegankelijk maken van een speeltuin voor kinderen met een handicap gaat het vaak maar om kleine aanpassingen. Bijvoorbeeld een beugel of een handgreep waarmee de kinderen zelf op een toestel kunnen komen. En de ondergrond speelt ook een rol. Zand en houtsnippers zijn bijvoorbeeld niet geschikt voor kinderen die moeilijk kunnen lopen. De NUSO is nauw betrokken bij het NSGK-project dat ervoor moet zorgen dat over drie jaar minstens 25 speeltuinen zo zijn aangepast dat kinderen met en zonder handicap optimaal met elkaar kunnen spelen. NSGK staat de verenigingen bij met financiële ondersteuning en intensieve begeleiding. In dit nummer van Speelmail niet alleen aandacht voor de komst van De Speeltuinbende naar Beverwijk, we gaan ook in op de veiligheid van natuurspeeltuinen. Daarover bestaan wat onduidelijkheden waarop NUSO-medewerker Henk Bleyendaal antwoord geeft. Van zijn hand ook een artikel over wat er komt kijken als je als speeltuin een zwembad schoon en veilig wilt houden. Waterspeeltuin De Speelakker in Noordwijkerhout bestaat dit jaar tien jaar. Bijzonder aan deze speelvoorziening is de ligging, op het terrein van een organisatie voor mensen met een handicap, waar ook gezinnen zijn gehuisvest. Speeltuinen kunnen altijd geld gebruiken. Maar we horen steeds meer verhalen van verenigingen die moeite hebben om via fondsen aan financiën te komen. Nu de economie wat aantrekt tijd om weer eens bij bedrijven aan te kloppen. Hoe je dat aanpakt staat in een artikel met tips voor een succesvol sponsorbeleid. n Cees Kramer, eindredacteur, c.kramer@nuso.nl Inhoud September 04 Waterspeeltuin op unieke plaats 05 Aangename werkplek 06 Wonen op het Hafakkerterrein 07 Buurtfunctie terug naar de speeltuin 09 Tips voor succesvol sponsorbeleid 10 ITers klussen in speeltuin 12 Luna test Moby Dick met een grote lach 16 Openbare speelplek voor kinderen met en zonder handicap 17 Spelen met water in speeltuin 18 Regen geen spelbreker speeltuindag 19 Multiculturele dag bij De Greiden 20 Veiligheid natuurspeeltuinen roept vragen op 21 Gebruik vooral gezond verstand 22 Wat speelt er

3 Waterspeeltuin op unieke plaats in het begin wel een grote broek aan bij het totaalplan. Dat was voor anderen wel even schrikken. We wilden namelijk geen gewone speeltuin uit een catalogus. De basis moest bestaan uit zand en water. De oude stal zou een tuinhuis worden. De gemeente wilde in die tijd een natuurijsbaan aanleggen. Wij kregen het idee om die in ons terrein te integreren en boden dat als cadeau aan de gemeente aan. Die pakte dat met beide armen aan. Op het eiland om het water, dat s winters dient als ijsbaan, ligt een ringleiding om de lichtmasten in te pluggen. We konden de plannen uitvoeren en we werden zo één van de eerste waterspeeltuinen, aldus Jacques Warmerdam. Paulien Hartlief komt ook uit de contactengroep van Elma Hulspas, die jarenlang voorzitter bleef. Paulien, onderwijzeres van beroep, had een kind van Elma in de klas en de link met de speeltuin was gelegd. De Speelakker ligt op instellingsterrein De Hafakker Water speelt een hoofdrol bij De Speelakker Warmerdam en secretaris Paulien Hartlief zitten enkele dagen na het jubileumfeest op 4 juli jl, op het terras van de drukbezochte speeltuin. De Speelakker bestaat tien jaar. Een portret van een waterspeeltuin op een unieke plaats, woonwijk De Hafakker van stichting Het Raamwerk, die zorg- en dienstverlening biedt aan mensen met een verstandelijke handicap De Hafakker zindert deze middag in de hitte. Er is vrijwel niemand te zien bij de woon- en dagbestedings centra voor de bewoners met een handicap die in een fraaie natuurlijke omgeving liggen. Hier en daar rijdt een busje dat bewoners naar huis brengt. Op het terrein wonen ook mensen zonder handicap. Omgekeerde integratie, zoals Het Raamwerk het noemt. Jacques heeft een ander woord voor die gewone bewoners, namelijk verdunners. Dit is de eerste verdunnerswijk in ons land. In de jaren zeventig stond op dit terrein de Bavo, een instelling voor mensen met een psychiatrische achtergrond. Daaromheen werd een nieuwe wijk gebouwd, de Hafakker. De Bavo was een voorloper die bekend stond Door Cees Kramer Meneer, mogen wij nu op de bootjes? Twee jongetjes in zwembroek kijken Jacques Warmerdam bijna smekend aan. Op deze snikhete julidag zijn de waterfietsen erg in trek. Maar er zijn er, zeker bij deze temperatuur, te weinig. Bestuurslid Jacques van waterspeeltuin De Speelakker in Noordwijkerhout krijgt de vraag over de bootjes voor de tweede keer tijdens het gesprek. Hij kijkt er nogal van op. Hij zegt dat de jongetjes het zelf moeten regelen en dat gebeurt. om de integratie. Een buitenstaander weet niet waar de mensen met en zonder handicap wonen. In de eerste wijk voor mensen zonder handicap kwamen wel veel mensen uit de zorg. Die wisten waar ze aan begonnen toen ze hier kwamen wonen. Later werden er meer woningen gebouwd en toen werd de groep uit de zorg minder, zegt Warmerdam. Hij is niet alleen vrijwilliger vanaf de oprichting, maar zorgde ook voor het ontwerp van De Speelakker. Dat ontstond toen er door Het Raamwerk een maatschappelijke bestemming moest worden gevonden voor een gebied dat diende als paardenweide en moestuin. Ze hadden het idee er een speeltuin van te maken die goed kon dienen als integratieproject, herinnert Warmerdam zich. Het Raamwerk nam contact op met de burgemeester die D 66 raadslid Elma Hulspas aanklampte. Zij beschikt over veel contacten die werden aangesproken om de paardenweide en moestuin tot een speeltuin om te vormen. Elma zocht iemand uit de bouw aan, mij als ontwerper en iemand die het geld bijeen hield. We trokken Hoordrol voor water Een rondje over het terrein met Jacques en Paulien toont dat er duidelijk rekening is gehouden met kinderen met een handicap. Een wat hoger gelegen speeltoestel is voor iedereen bereikbaar en dat geldt voor vrijwel alles bij De Speelakker. Dat water een hoofdrol speelt in deze speeltuin wordt duidelijk bij het avonturendeel dat via een klaphek is te bereiken. In dit deel ligt een eilandje dat via ondiep water kan worden ingenomen. Het speel terrein voor de kinderen tot ongeveer zes jaar, daarentegen, is helemaal van het water afgeschermd. De Speelakker heeft ook een groter eiland, omringd door een tien meter breed water van maximaal zeventig centimeter diep. Je komt er met een trekpont. Je kunt er spelen of bijvoorbeeld picknicken en er zijn vlotten om in het omringende water mee te varen. Als het s winters vriest exploiteert de IJsclub Noordwijkerhout hier dus de ijsbaan. De voormalige boerderij op het terrein is verbouwd tot tuinhuis. s Zomers is het een ontmoetingsplaats en uit- Aangename werkplek De Speelakker is niet alleen een ontmoetingsplaats voor mensen met en zonder handicap. Martha Zonneveld (38) heeft er ook voor enkele dagdelen per week een, zegt ze, aangename werkplek. Martha woont in een eigen appartement op de woongroep De Veranda op het Hafakkerterrein. Ik werk daar in de kantine en bij enkele oudere mensen. Maar ik had tijd over en verveelde me. Ik dacht toen de speeltuin is wel wat voor mij. Met de groepsleiding werd dat toen geregeld, zegt ze, als ze net in het tuinhuis de voorraad blikjes sinas heeft aangevuld. In het tuinhuis van de speeltuin Paulien Hartlief met dochter en een vriendinnetjes in een van de bootjes van De Speelakker Schaatsen in de speeltuin worden versnaperingen verkocht. Een andere taak van Martha is het houden van toezicht bij de waterfietsen. Ik loop daar rondjes en zie wie er aan de beurt is. Met nummertjes houd ik het bij. Dan roep ik ze met een megafoon als ze moeten terugkomen. Als ze niet luisteren treed ik wat harder op. 4 Speelmail Speelmail 5

4 Buurtfunctie terug naar de speeltuin Het deel voor de kleintjes giftepunt voor een kopje koffie, een glaasje fris, een ijsje of een klein warm hapje en s winters is het de koeken-zopie bij de ijsbaan. Er zijn toiletten, waaronder een invalidentoilet. In overleg met de beheerder kunnen ook kinderpartijtjes op De Speelakker worden gegeven of arrangementen voor andere groepen. Er is één vaste beheerder die wordt bijgestaan door vrijwilligers. Zij houden ook toezicht, maar de eerste verantwoordelijkheid voor de spelende kinderen blijft bij de ouders of begeleiders liggen. Het tuinhuis De Speelakker is een speeltuin voor kinderen tot en met twaalf jaar. Daarnaast wil De Speelakker een ontmoetingsplaats zijn voor mensen met en zonder lichamelijke- of verstandelijke handicap. Het is een zogenaamde geïntegreerde speeltuin. Dat betekent dat bij de inrichting ook rekening is gehouden met kinderen met lichamelijke handicaps. Een deel van het terrein is zelfs speciaal voor rolstoelers ingericht met een heuvel die via hellingbanen opgereden kan worden, waarna enkele speeltoestellen worden bereikt die geschikt zijn voor kinderen met een lichamelijke handicap. n activiteiten hij of zij willen krijgen. En welke begeleiding daarbij past: ieder uur van de dag, of af en toe, aldus Het Raamwerk. Op De Hafakker wonen mensen met en zonder handicap naast elkaar. Omgekeerde integratie. Er wonen momenteel zo n 120 cliënten vanaf achttien jaar van Het Raamwerk. Sommige cliënten hebben intensieve ondersteuning én (para)medische zorg nodig. Zij wonen met meerdere mensen in huizen op De Hafakker. Daar Wonen op het Hafakkerterrein Speeltuinvereniginen ABC uit Hattem en Moby Dick uit Beverwijk presenteerden hun plannen voor het NUSO-project Buurtfunctie terug naar de speeltuin. Dat richt zich op het vernieuwen van speeltuinen. Het gaat daarbij niet alleen om het plaatsen van eigentijdse aantrekkelijke speeltoestellen, het aanbrengen van veilige en uitdagende speelplekken, maar ook om vergroten van de rol die speeltuinen kunnen spelen in de buurt. De presentatie vond plaats op 26 mei jl bij speeltuinvereniging Morschkwartier in Leiden. Demissionair minister André Rouvoet (Jeugd en Gezin) ontving daar het eerste exemplaar van het NUSO-onderzoek Buurtfunctie terug naar de speeltuin uit handen van NUSO-voorzitter Hans Nieukerke. Het onderzoek werd in opdracht van de NUSO uitgevoerd door onderzoeks- en adviesbureau DSP-groep en financieel mogelijk gemaakt door het Programmaministerie van Jeugd en Gezin. Het toont aan dat het verrassend goed gaat met speeltuinen in Nederland. Na een dal in de jaren zeventig worden er vanaf de jaren tachtig weer meer nieuwe opgericht. De afgelopen vijf jaar zijn bezoekersaantallen en ledenaantallen bij de meeste speeltuinen gestegen. Tweederde ziet de toekomst dan ook met vertrouwen tegemoet. Als we uitgaan van ongeveer 800 speeltuinen in Nederland (bron: NUSO), die, conservatief geschat, vijf dagen per week open zijn en dan gemiddeld 92 bezoekers trekken komen we tot ruim bezoekers per dag. Keer vijf dagen is bezoekers aan Nederlandse speeltuinen per week. Stel dat de gemiddelde speeltuin acht maanden per jaar open is, is dat ruim 11,5 miljoen bezoeken per jaar. Dat is bijna drieeneenhalf keer het jaarlijks aantal bezoekers van De Efteling, aldus het onderzoek. Dat geeft verder aan dat de grootste succesfactoren van de speeltuinen liggen in de sterke buurtfunctie, laagdrempeligheid en veiligheid vanwege het toezicht door enthousiaste vrijwilligers. Bij tweederde van alle speeltuinen vinden er veel aantrekkelijke activiteiten plaats. De speeltuin is bij uitstek een ontmoetingsplaats van kind en volwassene en van mensen met verschillende achtergronden. De speeltuin levert steeds meer een bijdrage aan de leefbaarheid en onderlinge betrokkenheid van de wijk. De uitkomsten van het onderzoek Buurtfunctie terug naar de speeltuin kunnen die waarde versterken. Belangrijk onderdeel van het onderzoek was ook het selecteren van speeltuinen om aan het vernieuwings proces deel te nemen. n Voorzitter Henry Sellies van speeltuinvereniging ABC en Angelique Uiterwijk van Stichting Welzijn Hattem in gesprek met Rouvoet over de plannen van ABC NUSO-voorzitter Hans Nieukerke overhandigt het onderzoek Waterspeeltuin De Speelakker ligt op De Hafakker, één van de twee instellingsterreinen van Het Raamwerk. Stichting Het Raamwerk bestaat sinds 1 januari De organisatie ontstond uit een fusie tussen Stichting Bollenstreek in Noordwijkerhout en het Rijnlands Voorzieningen Centrum (v/h Zeehospitium ) in Katwijk. Ongeveer 800 medewerkers bieden ondersteuning en begeleiding aan ruim 700 cliënten. Mensen van alle leeftijden, met een verstandelijke en/of lichamelijke handicap. Dit gebeurt op het gebied van wonen, dagbesteding en (para)medische zorg. Onze uitgangspunten zijn de wensen en behoeften van de cliënt. Deze geven aan hoe hij of zij willen wonen en werken. Maar ook welke dag- kan, afhankelijk van de behoefte, 24-uurs zorg worden geleverd. Een aantal cliënten is niet alleen verstandelijk, maar ook lichamelijk gehandicapt. Daarom beschikken de meeste woningen over speciaal aangepaste voorzieningen. Andere cliënten hebben speciale ondersteuning nodig. Voor hen zijn er aangepaste zorgwoningen op het terrein. Daar wordt specifieke ondersteuning gegeven die volledig op de zorgvraag is afgestemd. Er zijn ook cliënten die op zichzelf wonen op het Hafakker terrein. Dat kan in een nieuwbouwcomplex waar mensen met en zonder beperkingen naast elkaar wonen. Tien cliënten beschikken daar over een eigen tweekamerappartement. Ondersteuning krijgen ze vanuit Het Raamwerk. Hun maaltijden kunnen ze gebruiken in dagcentrum De Waterjuffers, waar eveneens een restaurant én een steunpunt zijn gevestigd. n aan demissionair minister André Rouvoet 6 Speelmail Speelmail 7

5 Is duurzaamheid ook belangrijk voor u? Tips voor succesvol sponsorbeleid Veel verenigingen en stichtingen zijn voor een groot deel van hun inkomsten af hankelijk van sponsors. Maar in deze moeilijke economische tijden is het niet altijd makkelijk om sponsors te vinden en binden. Met deze tips maakt u van uw sponsorbeleid een succes!, aldus de ing-bank, die ze samenstelde 1. besteed tijd en aandacht aan het sponsorbeleid De grootste valkuil van sponsorwerving is het idee dat u het er als bestuur wel even bijdoet. Benoem iemand in het bestuur die zich er op toelegt, het liefst iemand met ervaring in het bedrijfsleven. Nog beter is het om een aparte sponsorcommissie met drie tot vier personen samen te stellen. Commissieleden kunnen elkaar ondersteunen en enthousiasmeren en de taken worden verdeeld: wie gaat er werven, wie organiseert de tegenprestaties en wie wordt de accountmanager voor de hoofdsponsor(s)? Duurzaamheid is voor BOER Speeltoestellen niet alleen belangrijk vanwege het leveren van robuuste en onderhoudsarme toestellen, maar ook vanwege het milieuaspect. Zo produceren wij al decennialang toestellen van gerecyclede materialen en is ons hout FSC gecertificeerd. Daarnaast staan ook uitdaging, speelwaarde en veiligheid voorop. Bent u geïnteresseerd in onze innovatieve producten van Nederlands fabricaat, bel ons voor een afspraak of offerte. Hyacintstraat HX Nieuwendijk T +31 (0) F +31 (0) SPEELTOESTELLEN - SPORTTOESTELLEN - STRAATMEUBILAIR - WATERGLIJBANEN - THEMATISERING 2. Zet het sponsorverzoek op papier Zorg voor een goed gedocumenteerd verzoek (de sponsorpropositie). In elk geval bestaat dit uit een overzicht van beschikbare sponsorpakketten en de begeleidende brief. U hoeft geen dure brochure te laten maken, maar een mooi opgemaakt document (eventueel met foto s) doet wonderen. Naast een algemeen gedeelte kunt u een voorstel op maat toevoegen, waarin rekening wordt gehouden met specifieke zaken die met de potentiële sponsor te maken hebben. Bekijk de website van het bedrijf om te achterhalen wie ze sponsoren en waarom, wat de doelstellingen zijn en of uw organisatie daarbij aansluit. 3. Weet wat u een sponsor te bieden heeft Stel vast wat uw vereniging een bedrijf heeft te bieden. Bijvoorbeeld dat u positief kunt bijdragen aan het imago van een bedrijf, of hun maatschappelijke betrokkenheid. Stel vast hoe u dat concreet voor u ziet en welke uitingen u hiervoor kunt inzetten, bijvoorbeeld: advertenties/banners op uw website, reclame rondom terrein, in de kantine en acties op maat. Geef deze informatie ook een duidelijke plek op uw website. Potentiële sponsors kunnen dan snel vinden wat ze uit de samenwerking met u kunnen halen. 4. leg afspraken vast in een sponsorcontract Heeft u een sponsor gevonden? Leg alle afspraken nauwgezet vast in een contract. Hiermee voorkomt u achteraf onduidelijkheden en eventuele misverstanden over de betaling en dergelijke. Een voorbeeld van zo n contract kunt u op downloaden. In sommige gevallen heeft de sponsor een contract klaarliggen en hoeft u dit niet zelf op te stellen, mits het overeenstemt met de door u gemaakte afspraken. 5. Investeer in lange relaties Een sponsordeal voor één jaar levert naar verhouding niet erg veel op. Er is weinig tijd geweest om echt waarde aan elkaar toe te voegen, en na een jaar bent u een bron van inkomsten kwijt en moet weer op zoek naar een nieuwe sponsor (tijd, energie, frustratie). Wees daarom slim met contracttermijnen. Ga met grote sponsors contracten van minstens drie tot vijf jaar aan, laat contracten van verschillende hoofdsponsors nooit in hetzelfde jaar aflopen. Ook is persoonlijk contact erg belangrijk bij het ontwikkelen van goede relaties met sponsors. Ga bij ze langs, geef een sponsorborrel en nodig relaties uit voor open dagen en andere evenementen die u organiseert. n Het is tegenwoordig voor veel verenigingen moeilijk om fonds gelden binnen te halen. Sponsors zijn daarom erg welkom Speelmail 9 C10BS12_1_Adv_NUSO_A.indd :03

6 ITers klussen in speeltuin In de speeltuin van buurt- en speeltuinvereniging Amsterdam Zuid is het deze middag in juni druk. Kinderen rennen rond, buurtbewoners kletsen met elkaar. Uitgeput aan een tuintafel rusten medewerkers van IT-Staffing uit. Zij hebben de hele dag als vrijwilliger hard gewerkt om de picknickbanken die op het terrein staan op te knappen en de betonnen paaltjes van een vrolijke kleur te voorzien. De negen picknickbanken staan altijd buiten en waren aan een opknapbeurt toe. We hebben de banken geschuurd en vervolgens drie keer in de lak gezet. Ze kunnen er weer drie jaar tegen aan, lacht Menno van der Meulen, general manager bij IT-Staffing SCP. Als bedrijf hebben wij ook een heftige tijd achter de rug. We hebben hard moeten werken om het hoofd boven water te houden. We zijn altijd met geld bezig en daarom wilden wij iets voor iemand anders doen. In Afrika steunen we al een IT-project. Hier worden pc s op scholen geïnstalleerd. Maar we vonden het ook belangrijk om iets voor de buurt te doen. Hier zijn ook veel mensen die het minder hebben. De buurt is alleen een gemeente verderop geworden. Het Amstelveense bedrijf had eerst contact opgenomen met de plaatselijke vrijwilligerscentrale. Maar kennelijk gaat daar alles goed. We hebben niks meer van ze gehoord. Daarentegen was de Amsterdamse afdeling dolblij met het telefoontje van Van der Meulen met de vraag of zij niet een mooie klus hadden liggen waar ze zich met medewerkers op konden storten. We hebben gekozen voor het opknappen van de speeltuin in de Gaaspstraat. Gerrie en Corrie, medewerkers bij de speeltuin, krijgen met weinig middelen veel voor elkaar, maar helaas hebben ze ook niet de tijd om de toestellen op te knappen. Dat hebben wij gedaan. Naast het schuren van de banken, zijn de betonnen paaltjes en tafeltjes in vrolijke kleuren geschilderd. De acht medewerkers deden voor het eerst in de baas zijn tijd mee aan een vrijwilligersproject. Van der Meulen: Het is heel leuk om te doen. Het is dankbaar en ook nodig. Hopelijk zet dit andere bedrijven aan om met medewerkers zich een dag in te zetten als vrijwilliger. Van der Meulen overhandigde aan Gerrie en Corrie een cheque met de mededeling dat IT-Staffing ook de materiaalkosten voor haar rekening neemt. Corrie is blij met de hulp: De speeltuin zag er verwaarloosd uit. Het kon een kwastje wel gebruiken. Ook de kinderen vinden het super. Niet alleen de beheerders en de kinderen reageren enthousiast. Ook vrijwilligers Zus Neijssel (86) en Bep Oudeboom (78) zitten te genieten. Wij komen hier iedere dag, zegt Neijssel. Al ruim vijftig jaar. We zijn niet weg te branden. Nog steeds helpen we mee door bijvoorbeeld de telefoon op te nemen, was op te vouwen of snoep in zakjes te doen. We vinden het grandioos wat hier gebeurd is. Meer jonge mensen zouden dat moeten doen. (bron De Echo) n ITers klussen in de speeltuin Spring swing Wipwap Jeep Speelhut Fusion Combo 8 Dinamix 102 Klimset Glijbaan Dino Fusion 4 Zandbak Speelhut de Vissersboot NUSO vrijwilligers krijgen van ons de nodige speelruimte Dubbele schommel Wie gaat er mee buiten spelen! Iedereen natuurlijk! Want Falco biedt nu in één klap een geweldig breed assortiment speeltoestellen. U kunt het eigenlijk zo gek niet bedenken of Falco heeft er wel een speelvoorziening voor. Van individuele spring swings tot uitdagende speelcombinaties, van leerzame toestellen tot complete spelcircuits. 3D Klimnet Stuur de kids maar naar buiten die vermaken zich wel! Ieder jaar zetten NUSO vrijwilligers die zich in voor het best mogelijke speelruimtebeleid in ons land. Belangrijk werk, want spelen is een must voor alle kinderen. En daar helpen we graag bij. KOMPAN creëert unieke speelplekken waar jong én oud zich thuis voelen, en voor ieder budget. Dat begint bij een doordacht ontwerp en de meest uiteenlopende speeltoestellen. Maar u kunt ook bij ons terecht voor de periodieke inspecties en onderhoud. We hebben álle middelen in huis om u op iedere denkbare speelplek of speeltuin de nodige speelruimte te geven. Kijk op voor inspiratie en documentatie. Kompan BV Schimminck KR Zaltbommel T: F: E: kompan.nl@kompan.com Schommel met mand MEER WETEN? VRAAG HET DIKKE FALCO SPEL, SPORT EN BEWEGEN-BOEK AAN. BEL (0546) OF KIJK OP Carroussel 10 Speelmail

7 Luna test Moby Dick met een grote lach familieschommel en verstoppen zich in de speelhuisjes. Luna en Lotte testen ook de ligmat. Mede door de warmte is de Speeltuinbende na enige tijd toch uitgevloerd. Ingeborg Griffioen en Mario de Zeeuw, die de testresultaten in woord en beeld opslaan, hebben dan inmiddels voldoende informatie. Overzichtelijkheid Met een broodje en een drankje bespreken de kinderen van het testteam en hun ouders wat ze van de speeltuin vinden. Moby Dick scoort in ieder geval goed op het punt van overzichtelijkheid. Heel belangrijk voor kinderen met autisme. Dat vindt vooral Diana, de moeder van Tom. Vroeger kon ze de voordeur niet openen of haar zoon vluchtte weg. Inmiddels is dat ondervangen door de geleidehond die hij heeft. Die zorgt ervoor dat hij niet meer wegloopt en bovendien heeft de hond een rustgevende uitwerking op hem, aldus Diana. Speeltuinen met een hek en toezicht zijn dus onontbeerlijk voor haar zoon. Monique Schaap laat weten dat er altijd twee toezichthouders tegelijk aanwezig zijn. De moeder van Luna zegt de speeltuin zo groen te vinden, zonder zand en tegels. Je kunt je weinig bezeren. Ze mist alleen een aangepast toilet met een verschoningstafel voor haar dochter. Die staan wel in het plan voor de renovatie. leven gebracht want even later maken ze nog een rondje door de speeltuin. Ingeborg Griffioen neemt de bevindingen van het testteam binnenkort door met het bestuur van de vereniging. Omdat de ingrepen vaak relatief klein zijn, lopen ze ook niet heel erg in de papieren. En als een speeltuin via de NSGK gebruik maakt van De Speeltuinbende en haar adviezen, staan ook subsidiemogelijkheden open. Een reden te meer om de tips van Luna en haar bendeleden wel degelijk serieus te nemen. En ze komen volgend jaar bij de oplevering nog een keer terug om te controleren of dat ook echt gebeurd is. (bron Dagblad Kennemerland) n De Speeltuinbende met ouders en begeleiders. Midden met schrijfblok Ingeborg Griffioen en naast haar Maria Ouwehand van NSGK Kinderen van De Speeltuinbende en hun ouders geven Moby Dick een acht als eindcijfer. Het broodje en de limonade heeft de jeugd weer tot De driejarige Luna heeft even de leukste baan die er bestaat. Het meisje met een open rug test deze zaterdag de tiende juli alle toestellen van speeltuinvereniging Moby Dick in Beverwijk. Kritisch, maar steeds met een grote lach. Luna is lid van de Speeltuinbende, een groep kinderen met uiteenlopende handicaps, lichamelijk of geestelijk. Door het hele land test De Speeltuinbende of toestellen en terrein van een speeltuinvereniging ook een beetje toegankelijk voor hun zijn. Want het liefst spelen ze natuurlijk met hun niet-beperkte broertjes, zusjes en vriendjes. Voor het eerst in het 63-jarige bestaan ondergaat Moby Dick de komende maanden een ingrijpende renovatie. Een mooie gelegenheid om te kijken hoe de speeltuin beter toegankelijk kan worden gemaakt voor kinderen met een handicap. Daarmee wordt het de eerste speeltuin in de regio die voor alle kinderen geschikt zal zijn. De Speeltuinbende is een initiatief van NSGK voor het gehandicapte kind. Moby Dick is de tweede speeltuin in Nederland die door de bende grondig onderhanden wordt genomen. De eerste was buurt- en speeltuinvereniging Amsterdam-Zuid op 19 juni jl.. Het betrof hier echter een proeftest vanwege het officiële begin van de campagne, waarbij ook de NUSO is betrokken. De kinderen geven met een spiegeleibordje met rood of groen aan of ze een Lotte krijgt wat hulp om op een speeltoestel te komen toestel geschikt, maar vooral ook leuk vinden. Maar een stralend gezicht spreekt ook boekdelen, vindt ontwerpster Ingeborg Griffioen, die met de uitslagen van de test aan de slag kan gaan. Het gaat vaak maar om kleine aanpassingen die nodig zijn. Bijvoorbeeld een beugel of een handgreep waarmee de kinderen zelf op een toestel kunnen komen. En de ondergrond speelt ook een rol. Zand en houtsnippers zijn bijvoorbeeld niet geschikt voor kinderen met een bewegingshandicap. De Speeltuinbende komt deze zaterdag in de opvallende bus tegen elf uur s morgens aan bij speeltuin Moby Dick aan het Moensplein in het centrum van Beverwijk. Niet alleen Luna gaat de speeltuin testen, ook Lotte, die spastisch is, de autistische Tom en Bas de niet gehandicapte broer van Luna. Bestuurslid Monique Schaap heeft voor een hartelijke ontvangst gezorgd. Vanwege het warme weer is er volop limonade voor de kinderen. Daar heeft De Speeltuinbende aanvankelijk geen tijd voor. Met Bas voorop wordt een aanval ingezet op het bespelen van de talloze speeltoestellen van de speeltuin die ligt verstopt tussen de huizen. Tom volgt hem op de voet. Lotte ploegt wat moeizaam met haar rollator door het hoge gras en Luna wordt in haar rolstoel geholpen door haar moeder. Even later zit ze op de schommel en kijkt vergenoegd voor zich uit. Bas en Tom gaan ondertussen heen en weer op de Ovaal speelconcepten Ontwerp en inrichting van speelomgevingen Spelend leren, ontwikkelen & ontmoeten Buitenruimten gerealiseerd door Ovaal speelconcepten stellen de belevingswereld van het kind centraal. Onze visie is dat een speelplek véél meer is dan alleen een verzameling klim- en klautertoestellen. Het is een plek om avonturen te beleven, te observeren en vriendjes te ontmoeten. Ontdek onze unieke productlijnen en vraag onze brochure aan via: Ondernemersweg 2A PK Holten - tel fax info@ovaalspeelconcepten.nl Speelmail adv Ovaal 195x125.indd Speelmail 09:05:27 13

8 Van Kindergenot tot Moby Dick Speeltuin Moby Dick werd in 1947 opgericht onder de naam Kindergenot en ligt in het centrum van Beverwijk, op de grens met de zogenoemde Bomenbuurt in een binnentuin aan het Moensplein. Het omliggende gebied kenmerkt zich door lange straten met voornamelijk woonbebouwing, naast wat winkels en bedrijven. De wijk oogt redelijk groen door de vele bomen, maar heeft eigenlijk weinig speelgelegenheid. Het grootste deel van de wijk is in de jaren dertig gebouwd. Er wonen veel jonge gezinnen. Binnen een straal van een kilometer liggen vier basisscholen, twee kinderdagverblijven en een naschoolse opvang. Buiten de reguliere openingstijden wordt er dagelijks gebruik gemaakt van de speeltuin door onder andere het tegenovergelegen kinderdagverblijf PUK en de naastgelegen naschoolse opvang De Kolderzolder. Verder organiseert Stichting Welzijn (buurthuiswerk) speeltuinbezoeken met allochtone vrouwen en kinderen en ook de vier basisscholen uit de omgeving weten Moby Dick te vinden. Met de renovatie van de speeltuin wil de vereniging niet alleen voldoen aan de nieuwe normen en richtlijnen van veiligheid en speelwaarde maar wil men ook de buurtfunctie terug op de speeltuin. Niet alleen de kinderen zijn welkom, ook de ouders en begeleiders moeten een plek krijgen in de speeltuin. Daarnaast wil het bestuur, na meer dan tien jaar stilstand in de vereniging, meer gaan samenwerken met organisaties in het belang van het kind en het stimuleren van de centrale plek in de buurt. Dit kan kinderopvang zijn, maar ook scouting, het welzijnswerk of het onderwijs. Samen met de NUSO gaat speeltuin Moby Dick aan de slag om dit te realiseren via het project Buurtfunctie terug in de speeltuin. Speeltuin Moby Dick heeft gemiddeld 200 gezinslidmaatschappen per jaar en daarnaast worden er dagkaartjes verkocht. Daarmee komt het aantal leden op ongeveer 800; in totaal komen er zo enkele duizenden bezoekers per jaar. Vrijwilligers Moby Dick zegt een actieve en enthousiaste vrijwilligersgroep te hebben van ongeveer veertig personen. De meeste vrijwilligers blijven ongeveer zes jaar actief. Het bestuur van Moby Dick liet in 2007 een jaarlijks verplichte veiligheidsinspectie door inspectiebureau ABOS uitvoeren. Hieruit kwam een aantal onveilige situaties naar voren. Naar aanleiding van het ABOS-rapport heeft het bestuur van Moby Dick contact opgenomen met de gemeente Beverwijk voor een financiële bijdrage. Op aangeven van de gemeente en in samenwerking met de NUSO is er uiteindelijk een renovatieplan opgesteld. Het renovatieplan bevat oplossingen voor de probleemsituaties, maar houdt ook in dat de speeltuin beter toegankelijk wordt gemaakt voor kinderen met een Moby Dick-bestuursleden Marjan Kauffman, rechts, en Monique Schaap, daarnaast, presenteerden in mei hun renovatieplan aan demissionair minister Rouvoet tijdens de overhandiging van het onderzoek aan hem van het NUSO-onderzoek Buurtfunctie terug naar de speeltuin beperking. In het nieuwe plan is zoveel mogelijk rekening gehouden met hergebruik van de bestaande speeltoestellen en wordt er meer structuur in de speeltuin gebracht door middel van diverse thema s, zoals een zand-/waterspel, een kleutergedeelte, een avonturengedeelte en een bewegingsgedeelte. De definitieve keuze wat betreft nieuwe speeltoestellen zal in samenspraak met de kinderen gemaakt worden. In het renovatieplan wordt ook de wateroverlast aangepakt door middel van drainage. n Inspiratieproject Kindervreugde blijft bij de tijd Samen Spelen NSGK vindt dat kinderen met een handicap het recht hebben om in hun buurt veilig buiten te kunnen spelen, samen met andere kinderen. Buitenspelen gaat voor veel kinderen met een beperking echter niet vanzelf. Vaak zijn hun mogelijkheden beperkt doordat ze niet overal, met bijvoorbeeld een rolstoel of driewielerfiets, kunnen komen. Terwijl buitenspelen ook voor hen zo belangrijk is. Samen met de NUSO is NSGK het drie jarige inspiratieproject Samen Spelen begonnen om speeltuinen in heel Nederland toegankelijk te krijgen. De kinderen van De Speeltuinbende onderwerpen de speeltuinen aan een strenge keuring; kan ik de speeltuin inkomen, hoe zit het met de toiletten, welke toestellen kan ik wel/niet bespelen met mijn handicap? Vervolgens formuleren zij een aanbeveling hoe die speeltuin voor alle kinderen bespeelbaar kan worden gemaakt. Naast het inzichtelijk maken van het probleem wil NSGK ook de middelen en de kennis aanreiken om er iets aan te doen. Met financiële ondersteuning en intensieve begeleiding zal NSGK de speeltuinverenigingen bijstaan in de renovatie van hun speelplaats. Het doel is om in 2012 ten minste 25 speeltuinen zo aan te passen dat kinderen met en zonder handicap optimaal met elkaar kunnen spelen. n De oude spoorklok van station Leeuwarden aan de toren van de glijbaan van speeltuin Kindervreugde in Enkhuizen. Secretaris Henk Groot hierover: Ter gelegenheid van zijn 75e verjaardag schonk de heer Domburg ons een mooi bedrag. We hebben er iets extra s van gekocht om te kunnen zeggen: Kijk dat hebben we voor het geld gedaan. Het is een oude spoorklok van het station van Leeuwarden. Klokkenmaker Tjitte Talsma monteerde hem op 4 mei, nam zijn gezin mee en plakte er een dagje Enkhuizen aan vast. Het uurwerk hangt aan de toren van de glijbaan en met recht kunnen we nu zeggen dat een bezoek aan Kindervreugde de tijd van je leven is! n 14 Speelmail Speelmail 15

9 Gemeente Den Haag Techniek vroeg en ontwerpbureau Carve twee openbare veiligheid geïntegreerde speelvoorzieningen te ontwerpen, speelplekken die geschikt zijn voor kinderen met én zonder handicap. Hoe ontwerp je een speelplek waar het verschil in spel tussen kinderen met en zonder handicap verdwijnt? Een speelplek die aantrekkingskracht en uitdaging biedt aan kinderen met en zonder handicap? In Carve s visie mag samen spelen niet naast elkaar spelen zijn. Speelplek aan de Van Campenvaart Openbare speelplek voor kinderen met en zonder handicap "Beide speelplekken zijn ontworpen op basis van de capaciteiten, en niet van de beperkingen van kinderen met een handicap. Uitgangspunt daarbij is dat ieder kind zijn mogelijkheden wil ontdekken en zijn grenzen wil kunnen verleggen. Belangrijk is dat aan de speelplekken niet direct te zien is dat rekening wordt gehouden met mogelijke (visuele, auditieve, fysieke en verstandelijke) beperkingen. Ze bieden oplopende uitdagingen voor álle kinderen en dragen zo bij aan integraal spelen. Met een geheel eigen vorm en taal en kleurkeuze prikkelen ze de nieuwsgierigheid en ontdekt men vanzelf de uitgebreide speelmogelijkheden door en met elkaar", aldus Carve. De nieuwe speelplek Van Campenvaart in de Haagsche wijk Leidschenveen ligt midden op een bestaand grasveld als een gevouwen rode doek met een sterk grafisch karakter. Door het optrekken van plooien tussen een hellingbaan ontstaan verschillende steiltes. De ongedefinieerde mogelijkheden van het vlak dagen zowel mindervalide als valide uit hun grenzen te verleggen. Door de kruisende routes komen kinderen met verschillende capaciteiten elkaar steeds tegen en kunnen elkaar helpen. Op het speelvlak zijn verschillende klimgrepen, tactiele elementen en een bewegende rubberen mat aangebracht. Fluisterbuizen, een brede glijbaan, een "holle" draaischijf en een hangmat vormen extra speelelementen. De speelplek Melis Stokepark in Den Haag, Escamp, wordt gevormd door een oplopende ring die zowel een golvende route naar de glijbaan als een tweezijdig beklimbare begrenzing is. De strakke verticale buitenwand bestaat uit houten latten met perforaties en klimgrepen. De ring kadert een binnengebied met blauwe glooiende speelhellingen en zand. Meerdere doorgangen ontsluiten dit binnengebied en zijn zelf ook weer zit- en speelaanleidingen. De beslotenheid van deze speelkamer biedt ook plek aan kinderen die meer moeite hebben zich staande te houden in de grote open ruimtes. De houten wand met traverse (horizontale) routes van ronde klimgrepen en de schuine hellingen creëren aanleidingen die elk kind afhankelijk van zijn kwaliteiten, op verschillende manieren kan gebruiken. Binnen, rond en op de ring is ruim plek voor uitdagend bewegingsspel, her halend bewegingsspel (draaien, glijden, springen en schommelen), constructiespel (speelzand) en voor fantasiespel (tunnels, verhogingen, shelters). n Spelen met water in speeltuin Het was een warme zomer. Veel speeltuinen maakten dankbaar gebruik van de gelegenheid om de kinderen met water te laten spelen. Spelen met water of met water en zand heeft kinderen van alle generaties al geboeid en draagt in belangrijke mate bij aan hun ontwikkeling. Veel speeltuinen hebben een zwembadje of peuterbadje. Vaak worden deze gevuld en gebruikt bij warm weer. Ze zorgen voor een grote toeloop van kinderen met hun ouders naar de speeltuinen. Veelal betreft het een bassin dat s morgens wordt gevuld en aan het eind van de dag weer geleegd. Kinderen kunnen dan gedurende de warme zomerdagen in hun directe woonomgeving in en met water spelen. Volgens de Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden, kortweg Whvbz is hier sprake van een categorie B-badinrichting. Dat is een badinrichting die is ingericht voor zwemmen of baden anders dan in oppervlaktewater en waarvan tenminste één bassin een wateroppervlakte heeft van twee m 2 of meer en geen van de bassins dieper is dan 0,50 m. De Whvbz is dus van toepassing op dergelijke situaties. In Nederland zijn ongeveer 700 openbare zwembaden. Daarnaast zijn er nog enkele duizenden semi-openbare zwembaden, bijvoorbeeld op speeltuinen of campings. Risico s De kwaliteit van het zwemwater (oppervlaktewater) is in Nederland overwegend goed. Echter, doordat oppervlaktewater onder invloed staat van vele, meestal natuurlijke omstandigheden, kunnen zich problemen voordoen. Er zijn risico s voor de gezondheid vanwege de wisselende waterkwaliteit. Als er pompen en kranen in de speelplek zijn opgenomen, moet het water van onberispelijke kwaliteit zijn, omdat kinderen een pomp of kraan altijd zullen associëren met drinkwater. Het ministerie van VROM stelt regels op voor de hygiëne en de veiligheid in de openbare en semi-openbare zwembaden. Die regels zijn vervat in de Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (wetten.overheid.nl) en in het Besluit hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (wetten.overheid.nl). Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, VWS, heeft via GGD s en de Wet Publieke Gezondheid een indirecte invloed op de zwemwaterkwaliteit. Als door een calamiteit de zwemwaterkwaliteit gevaar loopt, vindt overleg plaats met de provincies. De provincies hebben de controle op de veiligheid en de hygiëne van zwemwater in handen. Zij hebben tot taak om na te gaan of alle regels worden nageleefd. Dat zijn regels die voortvloeien uit de wet of landelijke besluiten, maar provincies kunnen ook eigen, aan vullende regels opstellen bijvoorbeeld voor het toezicht. Ook de VROM- Inspectie heeft een toezichthoudende taak, maar die beperkt zich hoofdzakelijk tot naleving van de regels voor legionellapreventie. Voor meer informatie over de Whvbz kan men kijken op de link Door Henk Bleyendaal (NUSO-medewerker) Rol van speeltuinen Zwemwater dient dagelijks, dan wel maandelijks te worden gecontroleerd door de exploitant, hier de speeltuinvereniging, of een extern en erkend laboratorium. Zij houden de waterkwaliteit in de gaten, bijvoorbeeld door te controleren op ziektekiemen, doorzichtigheid van het water, de hoeveelheid desinfectiemiddelen of zuurgraad. Bij veel speeltuinen, die met deze problematiek worden geconfronteerd, bestaat het beeld dat de aanpassingen, om het bassin weer te laten voldoen aan de Whvbz, heel veel geld kosten. Dat hoeft echter zeker niet altijd zo te zijn. Er zijn relatief eenvoudige en dus voordelige oplossingen. Het betreft hier vooral goed functionerende waterbehandelingsinstallaties. De kosten kunnen bovendien door zelfwerkzaamheid behoorlijk omlaag worden gebracht. De kwaliteit van zwemwater is overwegend goed Een andere oplossing voor het zuiveren van bijvoorbeeld oppervlaktewater is het toepassen van een drijvend moerasplantenfilter. Bij speeltuin Ons Genoegen in Laren (NH) wordt zo n milieuvriendelijke methode toegepast. In nauwe samenwerking met de Universiteit van Wageningen is een systeem ontwikkeld dat het water zuivert, filtert en blauwalgen kan voorkomen. Het is van belang om goede informatie in te winnen, voordat een speeltuinvereniging in eigen beheer aanpassingen gaat doen om te voldoen aan de Whvbz. Het is bovendien wenselijk om de voorgenomen aanpassing van te voren te bespreken met de controlerend inspecteur van de provincie om fouten te vermijden. n 16 Speelmail Speelmail 17

10 Regen geen spelbreker speeltuindag Een kindersurvivalbaan, een springkussen en je kon je laten schminken. Er was een rad van avontuur met hele leuke en mooie prijzen geschonken door de winkels in Nieuwerkerk aan den IJssel. En er werd natuurlijk ook naar voetbal gekeken, aldus een enthousiaste reactie van speeltuinvereniging De Ijsselkids over hun activiteiten tijdens de landelijke speeltuindag op 19 juni jl. Het weer zat die zaterdag niet altijd mee, want het regende regelmatig, maar het was geen spelbreker. De landelijke speeltuindag bij speeltuin De Feijenoordse Middenstip in Rotterdam was een gezellige dag met peutervoetbal en dammen. Ouders en verzorgers hebben de kinderen vol trots aan de zijlijn aangemoedigd onder het genot van een kopje koffie. Ondanks het koele en regenachtige weer was het een zeer geslaagde dag!, aldus secretaris Raquel. De jeugd bij speeltuin De Feijenoordse Middenstip Ondanks het slechte weer was het toch nog gezellig. We hadden van alles te doen. In Dordrecht hadden diverse speeltuinverenigingen deze dag ook extra activiteiten georganiseerd. Speeltuin Stadspolders liet de speeltuindag samenvallen met de viering van het vijftienjarig bestaan. De NUSObus stond hier met veel spelmateriaal. Bij speeltuin Victorie kwamen de Mediclowns om de kinderen te vermaken, te schminken en ballonnen te leren vouwen. De Mediclowns zijn vrijwilligers die normaal optreden op afdelingen van ziekenhuizen en verpleegtehuizen om met hun persoonlijke en liefdevolle manier ontspanning te brengen bij de patiënten. ( Speeltuin Victorie bestond 25 juni jl. 65 jaar. In plaats van een feestje zijn er dit jaar extra speeltoestellen aangekocht, de dertig jaar oude houten zitbielzen vervangen door prachtige zitbanken en is er en nieuwe buitentoiletunit neergezet. Ook speeltuin Steense Gemeente in Millingen aan de Rijn deed mee aan de speeltuindag. Speciaal voor de ouders was een groot beeldscherm geplaatst, zodat niemand iets van de wedstrijd Nederland-Japan hoefde te missen. Voor de kinderen was er als extra een springkussen en gratis limonade. Na afloop van de voetbalwedstrijd was de presentatie van het ontwerp van de nieuwe speeltoestellen. Deze speeltoestellen worden in 2011 geplaatst, als alles naar wens verloopt. Voor een nadere uitleg was Ilse Pauwels van ontwerpbureau Krambamboul naar de speeltuin gekomen. n Multiculturele dag bij De Greiden Tekst en foto s Cees van Alten Speeltuin De Greiden in Heerenveen ziet er deze herfstachtige dag de 19e juni toch kleurrijk uit! De vlaggen wapperen in de wind. Er staan kraampjes en er heerst een vrolijke sfeer. De speeltuin maakt van de landelijke speeltuindag een multiculturele happening. Dat gebeurt al voor de derde keer! Secretaris Janny Wilmink, daarover: De wijk De Greiden heeft bijna 8000 inwoners met allerlei verschillende culturele achtergronden. Om mensen dichter bij elkaar te brengen heeft de speeltuin bedacht om jaarlijks dit multiculturele feest te organiseren voor de wijk. In de speeltuin wordt druk gebruik gemaakt van de aanwezige spring kussens. De kinderen kijken naar de poppenkast van leerlingen van groep zeven van basisschool De Ljepper. Ze laten zich schminken en krijgen gekleurde vlechtjes in hun haar. Er is een spellencircuit en estafettes. Van de suikerspin en de limonadekoe wordt driftig gebruik gemaakt. In samenwerking met multiculturele vrouwenorganisatie La Mariposa zijn er allerlei hapjes uit Turkije, Litouwen, Bulgarije, Roemenië, Suriname en Marokko. Janny Wilmink vertelt dat de speeltuin veel vrijwilligers heeft, maar dat het moeilijk is om ook de diverse culturen vertegenwoordigd te krijgen. Kinderen van allerlei achtergrond maken veel en graag gebruik van de speeltuin, maar ondanks een recente ledenwerfactie is het moeilijk om de mensen lid te maken. inspecties keuringen certificatie opleidingen Speelplezier bij De Greidende Ook voorzitter Paul Heuwekemeijer meldt zich. Het is een gezellige en enthousiaste sfeer, ondanks het weer dat uiteindelijk wel meevalt. Zo nu en dan blaast de wind het zeil van een kraampje en moet er even worden geschuild voor een bui, maar daardoor laat niemand zich uit het veld slaan. Ook mensen van Wijkbelang zijn aanwezig. Zij werken mee aan deze dag, maar vrezen dat in de toekomst hun bijdrage moet verminderen door de te verwachten bezuinigingen van de gemeente Heerenveen. Het feest vandaag met de afsluitende barbecue is er niet minder om. n Kijk op voor ons dienstenpakket Janny Wilmink, midden, in gesprek Zeker weten dat het goed is De Turkse pizza s worden gereed gemaakt 18 Adv. Speelmail 165x120 kleur , 11:44 Speelmail 19

11 Gebruik vooral gezond verstand Door Henk Bleyendaal (NUSO-medewerker) Veiligheid natuurspeeltuinen roept vragen op Natuurspeeltuinen dienen zich aan dezelfde normen en veiligheidsrichtlijnen te houden dan gewone speeltuinen Er worden de laatste tijd steeds meer natuurspeeltuinen geopend. Natuurlijk ben je dan benieuwd hoe het er bij de collega s, ook al is de gemeente eigenaar, uitziet. Dus tijd voor een bezoekje. Het riep bij mij heel wat vragen op die ik aan de NUSO stelde, aldus een speeltuinbestuurder. Het hek van de natuurspeeltuin gaat zwaar open. Dat houdt in ieder geval de hele jonkies wat tegen, alhoewel het voor alle leeftijden is. Wat me gelijk opvalt zijn de bouten die op een hoogte van circa één meter dat hek vasthouden. Die steken zeker vijf centimeter uit! Laatst heb ik na een externe inspectie de boutjes van een glijbaan in onze speeltuin af laten slijpen omdat ze zo n vier millimeter uitstaken en dat op een hoogte van ruim twee meter. Beknelling is in een natuurspeeltuin kennelijk geen probleem. Je mag langs alle kanten bekneld raken, jezelf ophangen of schrammen oplopen van uitstekende takken. Gek eigenlijk dat een gewone speeltuin zo wordt lastig gevallen met spleetjes, kiertjes, hoe klein dan ook. V-vormige constructies vormen in een natuurspeeltuin ook geen probleem. Daarmee worden alleen gewone speeltuinen lastig gevallen. Gelukkig is er overvloedig gebruik gemaakt van nogal grof gehakte houtsnippers, maar op sommige plekken zou ik toch graag niet vallen. Nou ja, dan kun je terecht bij de beheerder, als je al kan ontdekken wie dat is, want ook die berichtgeving ontbreekt. rentie was van restaurants, cafés en campings die lukraak speeltoestellen plaatsen dat weten we. Certificering, logboeken, inspectie nooit van gehoord. Probleem is dat de warenautoriteit die vaak ook niet kan vinden. Tja, illegaal, niet geregistreerd. Maar onder de nieuwe trend natuurspeeltuin mag van de wetgever kennelijk ineens van alles waar een gewone speeltuin voor wordt bestraft. Zolang je maar geen toestel koopt maar een berg hout neergooit, of een put graaft in plaats van een zwembadje neerzet dan is het ineens goed? Op de website van de VWA is daar een document over te vinden dat ook niet overloopt van duidelijkheid. Alhoewel: je mag in een natuurspeeltuin zaken niet rangschikken zodat het een speelaangelegenheid vormt. Dus geen boomstammen stapelen? Of toch wel? Geen put graven en vullen met water? Of toch wel? En stenen oppervlaktes voor kampvuur, boomhutten, mogen die nu wel of niet? In onze speeltuin moesten we wat takken van bomen afzagen. Ze zaten te laag en kinderen konden erin klimmen. Als ik al die zaken in een gewone speeltuin doe is het dan ineens een speelgelegenheid waarvoor ik geen certificering nodig heb. Dan smijt ik de loopbalken wel weg en gooien we wat boomstammen neer. Natuurlijk word je daar als bestuurder van een speeltuin op aangesproken, ook door mede-bestuursleden die het ook allemaal niet meer snappen. Ben ik als beheerder misschien te rigide in het naleven van regels? Maar de jaarlijkse inspectie ziet dezelfde dingen als ik en ook de VWA kijkt, terecht, in een gewone speeltuin naar de veiligheid. Over het algemeen is het zo dat natuurspeeltuinen aan dezelfde normen en veiligheids richtlijnen moeten voldoen dan welke andere speeltuin en speelvoorziening dan ook. Als bij u op de speeltuin de bouten 0.6 cm te ver uitsteken is dat ook op een natuurspeeltuin van toepassing. Als hetzelfde inspectiebureau dat dit bij u constateerde eenzelfde veiligheidsinspectie had uitgevoerd op de natuurspeeltuin had het geen probleem geweest. Er is dus geen sprake van rechtsongelijkheid, omdat de wetgeving en de veiligheidsnormering voor alle speelvoorzieningen in Nederland gelden. Tegenwoordig zijn natuurspeelplekken en -speeltuinen erg populair. Een ontwikkeling die door de NUSO wordt gestimuleerd, omdat het een goede aanvulling is op het traditionele speeltuinwerk. Natuurspeelplekken worden gekenmerkt door het gebruik van natuurlijke materialen met de nadruk op spelaanleidingen en minder speeltoestellen. De thema s zand, water, vuur en lucht worden veelvuldig toegepast. Het keuren en inspecteren van dergelijke speelplekken is niet makkelijk, omdat er sprake is van spelaanleidingen die vooraf niet zijn gecertificeerd. Daarom worden dergelijke objecten vaak op locatie gekeurd en voorzien van certificatie. De keuring geschiedt aan de hand van een risicoanalyse en waar mogelijk volgens de NEN normen. Naast enthousiasme voor speelnatuur is er vaak ook sprake van weerstand, aarzeling en misverstanden over aansprakelijkheid en veiligheid bij de inrichting en beheer. Aanleiding voor het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij, De Baaij Advies en mr. B.M. Visser om in oktober 2008 te komen met richtlijnen en aanbevelingen voor speelnatuur en veiligheid. Daarin staan nadrukkelijk de juridische kaders en wettelijke verplichting voor inrichting en beheer. De belangrijkste boodschap van de nota Speelnatuur en Veiligheid is dat men vooral het gezond verstand moet gebruiken! Dit is nog eens benadrukt tijdens de informatiedag over speelgelegenheid Veilig Spelen op 30 maart 2010 in Ede. De heer Bos van het Keurmerkinstituut hield een pleidooi voor het gebruik van het boerenverstand één van de meest gebruikte middelen moet zijn om de veiligheid te bepalen. Met het boerenverstand is het laten spelen van kinderen in erg vuil stilstaand water een ongewenste situatie die moet worden verbeterd en zijn bouten die 0.6 cm uitsteken op een hoogte van 2,5 meter geen urgent probleem. Kinderen hebben recht om te spelen in natuur, maar kinderen hebben ook recht op veilig spelen. Het is zaak deze twee uitgangspunten te combineren en ik ben ervan overtuigd dat het gaat lukken. Met het toepassen van de NEN normen waar mogelijk, een risicoanalyse als werkbaar alternatief en het gebruik van het gezond verstand kan het veilig spelen in de natuur worden gestimuleerd. Spelen zonder risico bestaat niet. Kinderen moeten leren omgaan met risico s en dat kan leiden tot bulten, wonden en zelfs incidenteel tot gebroken ledematen, zo stelt de inleiding bij de Europese veiligheidsnormen (NEN 1176 deel 1). Zonder gevaar en risico gaat leren moeizaam en traag, bij gevaren en risico s begrijpen kinderen vaak sneller wat ze moeten doen. Daarbij op-gemerkt dat enig letsel bij spelen mag voorkomen, maar er mag geen sprake zijn van onaanvaardbaar risico. n De NUSO drong er laatst nog op aan om zwembaden te melden omdat die apart verzekerd moeten zijn. Zaken als botulisme, verversen van water en vooral toezicht is voor een natuurspeeltuin niet van belang. Het water is er ronduit smerig en als het al doorstroomt dan heb ik het niet kunnen ontdekken. Gelukkig zien veel ouders dit ook en dus mogen veel kinderen, volgens mij helemaal terecht, van hun ouders niet naar de natuurspeeltuin. Als ik de ouders dan uitleg hoeveel moeite wij als gewone speeltuin moeten doen om te voldoen aan al de eisen die de overheid stelt dan kijken ze me ongelovig aan. Dat er al veel concur- Niet zeuren, eigen broek ophouden en zorgen dat het bij ons veilig is, is ons devies. Maar het steekt wel dat er kennelijk een enorme rechtsongelijkheid is ontstaan tussen de verschillende soorten speeltuinen. Dat wordt ook nog eens gestimuleerd door de overheid die vindt dat kinderen avontuurlijk moeten kunnen spelen zolang het maar niet in een gewone speeltuin is. En ondertussen moet je als particuliere speeltuin (met entree) wel opboksen tegen dit soort excessen (gratis) en zien te overleven. n nederland Public Van ontwerp tot plaatsing en van hekwerk tot jaarlijkse controle Openbare ruimte Idzardaweg EN Ter Idzard Tel Forest Fun recreatie recreatie 20 Speelmail Speelmail 21

12 wat speelt er Veranderingen in aansprakelijkheid en uw organisatie!! Via de NUSO heeft u waarschijnlijk uw verzekeringspakket lopen, een verstandig besluit want niet alleen zijn de verzekeringen naar uw activiteiten geschreven, maar door deelname aan het collectieve pakket heeft u ook uw premievoordeel. Door Jennyfer Ponsen (Lippmanngroep) De NUSO onderhoudt de contacten met de Lippmann Groep en zorgt er voor dat uw verzekeringspakket aan de normen en eisen v an deze tijd blijven voldoen. Daarbij hoort ook het informeren van de verzekeraar over de wijzigingen die zich voordoen bij een speeltuinvereniging/kindervakantiewerkorganisatie etc. Was het niet dat er vroeger een schommel, wip en eventueel klimrek behoorde tot de uitrusting van uw organisatie? Tegenwoordig worden de speeltoestellen steeds uitdagender en avontuurlijker, maar kan het risico van schade vergroten. Uw aansprakelijkheidsverzekering dient Jongen redt broer uit zandbak Zorg voor een zandbed niet dieper dan vijftig centimeter De media stonden er op 8 augustus jl. vol mee: Jongen redt broer uit zandbak. Een jongen werd bedolven onder zand nadat een zelfgebouwde tunnel instortte. Het komt helaas nog te vaak voor dat dit gebeurt. Volgens het Keurmerkinstituut kan zoiets echter vrij eenvoudig worden voorkomen. Zorg ervoor dat het zandbed niet dieper is dan vijftig centimeter door een barrière van bijvoorbeeld worteldoek, puin of een metalen rooster in te bouwen. Daardoor kunnen geen tunnels worden gemaakt. Deze eis staat niet in de Europese normen en wordt daarom niet vaak genoeg gehanteerd, aldus het Keurmerkinstituut. n dus mee te veranderen!diverse organisaties hebben ook waterlocaties, dat kan zijn een speelbad van enkele centimeters diep, maar ook zwembaden van 1.80 diep. U begrijpt dat dit hele andere risico s met zich meebrengt dan het exploiteren van en toezicht houden op een speeltuin met de bekende schommel, wip en klimtoestellen. Om niet te worden geconfronteerd met een afwijzing van een schade dienen de activiteiten van uw organisatie goed en juist omschreven te staan op de polis. Wij vragen u dringend deel te nemen aan de inventarisatie die de NUSO heeft opgesteld om ten einde een goed beeld te krijgen van de activiteiten binnen het speeltuinverenigingsleven. Doet u dit allen niet dan loopt u het gevaar met een schade geconfronteerd te worden die niet onder de dekking van uw polis valt en dient u de schade voor eigen rekening te nemen. En dat willen wij juist met zijn allen voorkomen. Dus vul het in de Speelmail bijgesloten inventarisatieformulier in om niet voor onaangename verrassingen te komen te staan. Wij zullen u na inventarisatie weer informeren of en welke wijzigingen er eventueel doorgevoerd moeten worden. n VWA is nu nvwa De afgelopen decennia is de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) regelmatig van naam veranderd. Zo heette deze controlerende dienst ooit Inspectie Gezondheidsbescherming (IGB) en Keuringsdienst van Waren. Ook de naam VWA is inmiddels achterhaald. Tegenwoordig wordt de dienst aangeduid met nvwa, nieuwe Voedsel en Warenautoriteit. Reden voor deze naamsverandering is de fusie met de Algemene Inspectiedienst (AID) en de plantkundige dienst de (PD). Vooralsnog heeft deze fusie geen inhoudelijke gevolgen. In de toekomst zal dat mogelijk wel het geval zijn als de dienst zal moeten inkrimpen. Dit hangt echter ook af van de plannen van het volgende kabinet. Zie n Registratie inspecteurs Eind 2009 heeft het Keurmerkinstituut aangekondigd dat een systeem voor de registratie van inspecteurs zal worden opgestart. Momenteel wordt daarover overleg gevoerd met andere marktpartijen. Mogelijk leidt dit tot samenwerking en een landelijk gedragen systeem. Begin oktober wordt hierover een beslissing verwacht. Geïnteresseerden kunnen zich nog steeds melden via spelen@keurmerk.nl. Zij zullen van de vorderingen op de hoogte worden gehouden. n Opleidingen Keurmerkinstituut Het Keurmerkinstituut verzorgt onder andere ééndaagse opleidingen gericht op de veiligheid van speelgelegenheden, zowel voor het management als voor praktijkmedewerkers. Ook verzorgt men een meerdaagse vakopleiding voor inspecteurs, en een daarop aansluitende opfriscursus. De komende cursusdata en -locaties zijn: Natuurlijk spelen en het WAS ( uur) 29 september 2010 in Zoetermeer 10 november 2010 in Zoetermeer Management van Speelgelegenheden 7 oktober 2010 in Utrecht 25 november 2010 in Zwolle Veiligheid van Speelgelegenheden (de Praktijk) 10 september 2010 in Smallingerland (NH) 16 september 2010 in Venlo 13 oktober 2010 in Zoetermeer 12 november 2010 in Zwolle 3 december 2010 in Utrecht Wijzigingen in de Europese normen EN 1176 Op aanvraag. Vakopleiding Inspecteur Veiligheid van Speelgelegenheden (vijf dagen) U kunt zich inschrijven voor deze opleiding, dan plaatsen we u op onze wachtlijst. De opleiding gaat van start bij voldoende deelnemers, en wordt gehouden in de gemeenten waar de deelnemers uit afkomstig zijn. Opfriscursus Inspecteur Veiligheid van Speelgelegenheden 22 september 2010 in Zoetermeer 15 oktober 2010 in Smallingerland 28 oktober 2010 in Venlo 10 december 2010 in Zwolle De beschrijving van de cursussen en het volledige overzicht van kosten, data en locaties staan op: Organisatie/Kalender.html. Hier kunt u zich on-line aanmelden, niet alleen voor de ééndaagse opleidingen, maar ook voor de vijfdaagse vakopleiding inspecteur veiligheid speelgelegenheden. U kunt ook bellen met of mailen naar Opleiding@keurmerk.nl. Colofon Speelmail is een uitgave van de NUSO, Speelruimte Nederland. Speelmail verschijnt vier keer per jaar. Jaargang 79, nummer 3 September 2010 Eindredactie Cees Kramer Redactie Cees Kramer, Cees van Alten en Chantal Slaap Redactieadres NUSO, Koningslaan 101, 3583 GS Utrecht tel c.kramer@nuso.nl Ontwerp, lay-out Studio Buiten de Deur Fotografie Cees van Alten, Suzanne Blanchard Abonnementen Voor niet NUSO leden komt een abonnement op de Speelmail op 32,50 euro per jaar. Advertenties Tarieven 2010 in (NUSO is niet BTW-plichtig) Full colour 1x 2x 3x 4x Full colour 1x 2x 3x 4x 1/1 pagina /2 pagina /4 pagina Steunkleur 1x 2x 3x 4x 1/1 pagina /2 pagina /4 pagina Zwart-wit 1x 2x 3x 4x 1/1 pagina /2 pagina /4 pagina Toeslag: buitenzijde achterkant omslag 10%. Formaten in mm (breed x hoog) Staand Liggend Bladspiegel 210 x 297 1/1 pagina 190 x 273 1/2 pagina 92,5 x 272,5 190 x 134 1/4 pagina 92,5 x x Speelmail Speelmail 23

SPEEL- RUIMTE NEDER- LAND

SPEEL- RUIMTE NEDER- LAND SPEEL- RUIMTE NEDER- LAND Aan het College van B&W en de gemeenteraad van de Gemeente Bloemendaal Postbus 201 2050 AE OVERVEEN KONINGSLAAN 101 3583 GS UTRECHT TEL 030 254 48 80 FAX 030 254 50 88 1 juni

Nadere informatie

Eindkeuring speeltuin Moby Dick Beverwijk, 29 mei 2011

Eindkeuring speeltuin Moby Dick Beverwijk, 29 mei 2011 Eindkeuring speeltuin Moby Dick Beverwijk, 29 mei 2011 NSGK 10 juni 2011 Ilse van der Put, NSGK Speeltuinbende www.speeltuinbende.nl eindkeuring speeltuin Moby Dick - 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 2

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

Geïntegreerd spelen in de praktijk

Geïntegreerd spelen in de praktijk Geïntegreerd spelen in de praktijk Veel speelterreinen zijn niet toegankelijk en bespeelbaar voor kinderen met een beperking. Bij de inrichting en het beheer van speelterreinen wordt onvoldoende rekening

Nadere informatie

KLEINE MENSEN GROTE WENSEN

KLEINE MENSEN GROTE WENSEN KLEINE MENSEN GROTE WENSEN Voor de betere kinderopvang DOOR DE OGEN VAN KINDEREN Dit boekje laat je kinderopvang zien door de ogen van kinderen. Een praktische gids voor iedereen die nadenkt over de opvang

Nadere informatie

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina

NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina 1 In dit nummer 2. De gemeente laat weten 2. Veilig en weer goed zicht 3. Pendelbus is succes 3. Interne verhuizing loopt goed 4. Mevr. Reijneke over haar interne

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

Advies blok Wonen en buitenruimte

Advies blok Wonen en buitenruimte Als Kindergemeenteraad hebben we ons twee jaar lang verdiept in verschillende beleidsterreinen. We werden hierbij ondersteund door drie adviescommissies: Milieu, Economie en Veiligheid. Ook hebben er ruim

Nadere informatie

Niet eerlijk. Kyara Blaak

Niet eerlijk. Kyara Blaak Kyara Blaak Niet eerlijk Kyara Blaak Kyara Blaak 248media uitgeverij, Steenwijk Grafische realisatie: MDS Grafische Vormgeving Illustraties binnenwerk: Kyara Blaak Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Inhoudsopgaven Inleiding...3 Bedrijfsgegevens...4 Afzetmarkt...5 De ligging...6 Het uiterlijk...7 De afdelingen...8 Regels... 9 Personeel...10 Vragen...11 Slot...12 Inleiding

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN &Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN & & VOLWASSENEN Ondersteuning voor mensen met een beperking Heb je een beperking of heeft je zoon of dochter een beperking? Dan is wat ondersteuning soms erg welkom. Ons Tweede

Nadere informatie

praktische informatie om kinderen met en zonder handicap samen te kunnen laten spelen op de speelplek in uw buurt

praktische informatie om kinderen met en zonder handicap samen te kunnen laten spelen op de speelplek in uw buurt WAAROM DIT BOEKJE? In 1998 hebben een aantal fondsen besloten dat bij de (her)inrichting van speelplekken altijd rekening gehouden moet worden dat ieder kind het recht heeft om te spelen, dus ongeacht

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Nieuwsbrief september 2015

Nieuwsbrief september 2015 Nieuwsbrief september 2015 Dit is de nieuwsbrief van Praktijk de Regenboog. Via regelmatige nieuwsbrieven willen wij u als ouder, collega of andere geïnteresseerde op de hoogte houden van het laatste nieuws.

Nadere informatie

Voor de interne organisatie onderscheiden we drie type speeltuinverenigingen:

Voor de interne organisatie onderscheiden we drie type speeltuinverenigingen: Checklist indicatoren vrijwilligersmanagement speeltuinwerk De NUSO heeft een vragenlijst ontwikkeld om de organisatiestructuur bij speeltuinverenigingen praktisch in kaart te brengen. Aan de hand van

Nadere informatie

Ten slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan!

Ten slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan! inleiding Voor al mijn kinderen schrijf ik hun ontwikkelingen op in een schrift. Ik schrijf op wanneer en hoelang ze sliepen, wat ze aten, hoe ze speelden en hoe we samen de dag doorbrachten. Dat lijkt

Nadere informatie

OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010

OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010 OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010 Ik arriveer op een zon overgoten Wijkpark. Nog geen kwartier later wordt het park in de schaduw gelegd door donkere wolken. Die trokken gelukkig weg en wederom

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving Een eigen huis.. Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving M.H. Kwekkeboom (red.) A.H. de Boer (SCP) C.van Campen

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Pedagogisch beleid. buitenschoolse opvang. Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd en/-of verspreid zonder. maatwerk kinderopvang voor elk gezin

Pedagogisch beleid. buitenschoolse opvang. Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd en/-of verspreid zonder. maatwerk kinderopvang voor elk gezin Pedagogisch beleid buitenschoolse opvang maatwerk kinderopvang voor elk gezin Pedagogisch beleidsplan 1.1 Visie 1.2 Missie 1.3 Uitgangspunten 1.4 Pedagogische doelen 1.4.1. Emotionele en lichamelijke veiligheid

Nadere informatie

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak. Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het

Nadere informatie

Ja hoor. Dan moet je rechtdoor. Bij de moet je naar rechts en daarna de links. Het postkantoor is aan rechterhand.

Ja hoor. Dan moet je rechtdoor. Bij de moet je naar rechts en daarna de links. Het postkantoor is aan rechterhand. Thema 5 Woonomgeving Oefening 2 Situatie 1 Pardon meneer, mag ik iets vragen? Jazeker, wat kan ik voor doen? Weet u het postkantoor is? Ja hoor. Dan moet je rechtdoor. Bij de moet je naar rechts en daarna

Nadere informatie

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN PREVIEW Probeer nu 1 dag DE JONGE JAREN VAN DAVID VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN DAG 1 GOD ZIET JOU ZITTEN! Het is niet leuk om buitengesloten te worden,

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Informatieblad van openbare basisschool De Wissel - vrijdag 6 februari 2014

Informatieblad van openbare basisschool De Wissel - vrijdag 6 februari 2014 Informatieblad van openbare basisschool De Wissel - vrijdag 6 februari 2014 De Hoop 3 1911 KX Uitgeest 0251-880707 info@dewisseluitgeest.nl www.dewisseluitgeest.nl Agenda 10 februari Wisselmiddag techniek

Nadere informatie

Aanleiding. vragenlijst Erflanden Pagina 2

Aanleiding. vragenlijst Erflanden Pagina 2 Digitale enquête Aanleiding De Smederijen is een samenwerkingsverband van de gemeente Hoogeveen, verenigingen van Plaatselijk Belang, drie woningstichtingen (Actium, Woonconcept, Domesta), SWW Hoogeveen

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Het team van O.B.S Op e Dobbe te Hallum wil een betere uitstraling geven aan de school. Een uitstraling die al in de school heerst.

Het team van O.B.S Op e Dobbe te Hallum wil een betere uitstraling geven aan de school. Een uitstraling die al in de school heerst. Openbare basisschool Op e Dobbe te Hallum zoekt sponsors om het schoolplein op te knappen. Is dat dan nodig zult u denken.lees verder en ontdek het hoe en waarom dit te realiseren. Noodzaak vanuit de kinderen:

Nadere informatie

Jeroen Driessen Maatschappelijke stage TG3C

Jeroen Driessen Maatschappelijke stage TG3C Pagina 3 Inleiding. Pagina 4-5-6 De voorbereiding. Pagina 7 De motorische demodagen. Pagina 8 na de demodagen. Pagina 9 Wat heb ik er van geleerd Pagina 10-11-12 logboekkaarten Voor school moeten we een

Nadere informatie

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op

Nadere informatie

Kennis-in-huis. Informatie voor bedrijven. Persoonlijke begeleiding voor duurzame arbeidsrelaties. info@kennis-in-huis.nl www.kennis-in-huis.

Kennis-in-huis. Informatie voor bedrijven. Persoonlijke begeleiding voor duurzame arbeidsrelaties. info@kennis-in-huis.nl www.kennis-in-huis. Informatie voor bedrijven WOLTRING & OPPELAAR Kennis-in-huis Persoonlijke begeleiding voor duurzame arbeidsrelaties Woltring & Oppelaar Reïntegratietrajecten Training & coaching bedrijfsmentoren info@kennis-in-huis.nl

Nadere informatie

Eerste week vd advent

Eerste week vd advent Advent vieren en beleven derde graad Eerste week vd advent De adventskrans staat centraal. Er speelt zachte muziek. De kinderen nemen bij het binnenkomen een sparrentakje uit de mand en leggen dit rond

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Storm op komst. We vinden het belangrijk dat onze kinderen rekening leert te houden met

Storm op komst. We vinden het belangrijk dat onze kinderen rekening leert te houden met Storm op komst Vandaag liep ik met mijn hond voorbij een schoolplein waar de pauze in volle gang was. Overal spelende en blije kinderen, maar bij het hek stonden een beteuterde kleuter en zijn juffrouw.

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL Contactgegevens Annemarieke Kool a.kool@cps.nl 06 55 81 87 65 Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Theorie strategieën

Nadere informatie

Richtlijnen voor het opzetten van een. rollator wandelclub

Richtlijnen voor het opzetten van een. rollator wandelclub Richtlijnen voor het opzetten van een rollator wandelclub Waarom zou ik mijn energie steken in het opzetten van een wandelclub? Bewegen is de manier om zo lang mogelijk gezond te blijven. Uit onderzoek

Nadere informatie

U hebt een goed idee? Of een hartenwens? Wij hebben budget! Een leefbare buurt

U hebt een goed idee? Of een hartenwens? Wij hebben budget! Een leefbare buurt Een leefbare buurt U hebt een goed idee? Of een hartenwens? Wij hebben budget! Waar gaat uw hart sneller van kloppen? En dan bedoelen we uw hart voor de straat of de wijk waarin u woont. Van een wijktheater?

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor:

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Terugblik Kinderyoga Rots & Water De Sterrenplukmachine Theaterweek Thema avond (hoog)gevoeligheid

Nadere informatie

Creatieve Begeleiding

Creatieve Begeleiding Creatieve Begeleiding voor bijzondere kinderen met liefdevolle aandacht voor de belevingswereld en behoefte van uw kind www.brani.nl Creatieve begeleiding met liefdevolle aandacht voor de belevingswereld

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Informatieblad van openbare basisschool De Wissel - vrijdag 1 mei 2015

Informatieblad van openbare basisschool De Wissel - vrijdag 1 mei 2015 Informatieblad van openbare basisschool De Wissel - vrijdag 1 mei 2015 De Hoop 3 1911 KX Uitgeest 0251-880707 info@dewisseluitgeest.nl www.dewisseluitgeest.nl Agenda 2 t/m 15 mei Meivakantie 10 mei Moederdag

Nadere informatie

Betaalbare. voor ondernemers RESTAURANTS. FAMILie HOTELS SPORT CLUBS. CAMPINgs. Extra verkoop, service, waarde

Betaalbare. voor ondernemers RESTAURANTS. FAMILie HOTELS SPORT CLUBS. CAMPINgs.  Extra verkoop, service, waarde Betaalbare SPeeLTOESTELLEN voor ondernemers Extra verkoop, service, waarde RESTAURANTS FAMILie HOTELS WINkels showrooms SPORT CLUBS CAMPINgs KinderdagveRBLIjven ID : 0 0 0 0 0 0 0 0 0 CERT.NO.S60026325

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012 Maart 2012 We zullen doorgaan In deze nieuwsbrief een nieuw gezicht: Diana Davelaar. Diana is de opvolger van Patrick Veenendaal. Patrick moest om gezondheidsredenen stoppen. Diana heeft in oktober het

Nadere informatie

Mocht u nog specifieke vragen en/of opmerkingen hebben dan sta ik u graag te woord.

Mocht u nog specifieke vragen en/of opmerkingen hebben dan sta ik u graag te woord. Ridderhofnieuws maart 2015 Inhoud Voorwoord Petitie Muziekplein moet speelplein worden Kerstactie Pasen Schaatsen met de groepen 6 W4Kangaroe rekenwedstrijd Informatie avond zonnepanelen blz 1 2 3 4 5

Nadere informatie

Architect nieuw te bouwen MFC Klarendal bekend!

Architect nieuw te bouwen MFC Klarendal bekend! Architect nieuw te bouwen MFC Klarendal bekend! Architectenbureau De Zwarte Hond gaat MFC Klarendal ontwerpen. Wat er aan vooraf ging Zoals al in een vorige wijkkrant heeft gestaan wordt het MFC Klarendal

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar?

Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Inleiding Traditioneel staat de decembermaand in het teken van jaaroverzichten en top 100 of top 2000 lijstjes. Allemaal bedoeld om terug te kijken op het afgelopen jaar.

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Sponsorloop 2014. Beste ouders en verzorgers Huizen, februari 2014

Sponsorloop 2014. Beste ouders en verzorgers Huizen, februari 2014 Onderwerp: Vastenactie en sponsorloop Sponsorloop 2014 Vastenactie Yojana en Simavi, 19 maart 2014 16.00-18.00 uur Hoofdgebouw Beste jongens en meisjes Beste ouders en verzorgers Huizen, februari 2014

Nadere informatie

Iedereen moet kunnen meedoen

Iedereen moet kunnen meedoen Nieuwe wet voor maatschappelijke ondersteuning in uw gemeente Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Inhoud 2 Voorwoord 5 Wat is de Wmo? 5 Waarom is de Wmo belangrijk? 9 Negen taken voor uw

Nadere informatie

c A R i N T R E G G E L A N D H u i s T GERBRAND H E N G E LO

c A R i N T R E G G E L A N D H u i s T GERBRAND H E N G E LO carintreggeland huis T GERBRAND HENGELO Een warme sfeer in een modern jasje. Van harte welkom! Wilt u graag wonen in een mooi en comfortabel appartement? Vindt u een gezellige en veilige woonomgeving belangrijk?

Nadere informatie

Nieuwsbrief 6 September 2015

Nieuwsbrief 6 September 2015 Stichting In de Wingerd Gezinshuis In de Wingerd Hullenweg 6 Hullenweg 6 8191 LB Wapenveld 8191 LB Wapenveld secretarisindewingerd@gmail.com 038-3376189 www.indewingerd.nl indewingerd@gmail.com www.indewingerd.nl

Nadere informatie

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Soms voel je je gevangen door het leven. Vastgezet door de drukte, en beklemd in je eigen hoofd. Je voelt je niet vrij en je voelt geen liefde. Met deze tips breng

Nadere informatie

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail. 't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.com Het aapje en de sleutels Er was eens een man en die had de sleutels

Nadere informatie

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen.

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen. Wie zijn wij: Daag! Mijn naam is Jorrit en ik ben 23 jaar jong. Ik ben geboren en getogen in Leeuwarden. Ik zit nu in het 2e jaar van de lerarenopleiding Economie. Bij deze wil ik jullie veel plezier en

Nadere informatie

September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders. Oktober 2015 Woensdag 7 oktober Start kinderboekenweek

September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders. Oktober 2015 Woensdag 7 oktober Start kinderboekenweek Schoolnieuws schooljaar 2015-2016 Vrijdag 18 September 2015 September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders Donderdag 24 September Start gesprek ouders Maandag 28 September Algemene

Nadere informatie

Nieuwsbrief januari en februari 2015 2 e jaargang nr. 10

Nieuwsbrief januari en februari 2015 2 e jaargang nr. 10 Nieuwsbrief januari en februari 2015 2 e jaargang nr. 10 Beste leden, Vorige maand is er geen nieuwsbrief verstuurd. Deze is voor twee maanden. Kerstfeest op Speeltuin Schiewijk Ieder jaar vieren we op

Nadere informatie

Samen opvoeden in de buurt.

Samen opvoeden in de buurt. Samen opvoeden in de buurt. Praktische trainingen voor speeltuinvrijwilligers. 0035 NUSO A5 brochure Folder Opvoeden (3).indd 1 24-02-12 10:07 0035 NUSO A5 brochure Folder Opvoeden (3).indd 2 24-02-12

Nadere informatie

Naam: Valérie den Besten Klas: G&I A Datum: 06-11-15 Module: Project 100% presence Begeleider: Irene van Peer Groep 11 (team 14)

Naam: Valérie den Besten Klas: G&I A Datum: 06-11-15 Module: Project 100% presence Begeleider: Irene van Peer Groep 11 (team 14) Naam: Valérie den Besten Klas: G&I A Datum: 06-11-15 Module: Project 100% presence Begeleider: Irene van Peer Groep 11 (team 14) Reflectieverslag Maandag hebben we gebrainstormd en we hebben voor mijn

Nadere informatie

Verslag Herfstfeest 21 oktober 2009 Op het Wijkpark Transvaal en de Stadsboerderij

Verslag Herfstfeest 21 oktober 2009 Op het Wijkpark Transvaal en de Stadsboerderij Verslag Herfstfeest 21 oktober 2009 Op het Wijkpark Transvaal en de Stadsboerderij Als gebruikelijk doen wij de herfstactiviteit samen met de Stadsboerderij De Woelige Stal. Sandra, de boerin, had al gezegd:

Nadere informatie

narratieve zorg Elder empowering the elderly

narratieve zorg Elder empowering the elderly narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar

Nadere informatie

ZORGELOOS OP UITJE, VOOR OUDERS EN BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE KINDEREN

ZORGELOOS OP UITJE, VOOR OUDERS EN BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE KINDEREN ZORGELOOS OP UITJE, VOOR OUDERS EN BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE KINDEREN Inhoud: - Zorgeloos op uitje -Wat is autisme? - Wat houd een uitje precies in? - 15 TIPS om uw uitje tot een succes te maken Marinka

Nadere informatie

Praktische informatie over de VNG Vrijwilligersverzekering.

Praktische informatie over de VNG Vrijwilligersverzekering. ? Praktische informatie over de VNG. vrijwilligers Vrijwilligers doen belangrijk werk voor onze samenleving. Het belang van vrijwilligerswerk zal de komende jaren verder toenemen. Waar gewerkt wordt, kan

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk bij Carintreggeland

Vrijwilligerswerk bij Carintreggeland Vrijwilligerswerk bij Carintreggeland Meld u ook aan als vrijwilliger! 2 Het waarom van vrijwilligerswerk De één doet het om een zinvolle bijdrage te leveren aan de maatschappij. De ander doet het om andere

Nadere informatie

Marijke Hiem. Dienstverlening voor senioren

Marijke Hiem. Dienstverlening voor senioren Marijke Hiem Dienstverlening voor senioren Uw welzijn......daar draait het om! Iedereen geeft een eigen invulling aan plezierig wonen. Voor de één heeft dat te maken met een bepaald woonoppervlak en leefruimte,

Nadere informatie

BEHEERDER ZIJN BIJ DE DORPSBOERDERIJ IN WASPIK Het is inmiddels al een jaar geleden (maart 2012) dat onze Dorpsboerderij haar deuren officieel opende. Dankzij de inzet van een team van ongeveer 30 beheerders

Nadere informatie

Geïntegreerd spelen in de praktijk

Geïntegreerd spelen in de praktijk Geïntegreerd spelen in de praktijk Veel speelterreinen zijn niet toegankelijk en bespeelbaar voor kinderen met een beperking. Bij de inrichting en het beheer van speelterreinen wordt onvoldoende rekening

Nadere informatie

Spelen! 'De wereld ontdekken door te rennen, te klimmen en te ravotten!' BTL maakt speelruimte leefbaar!

Spelen! 'De wereld ontdekken door te rennen, te klimmen en te ravotten!' BTL maakt speelruimte leefbaar! Spelen! 'De wereld ontdekken door te rennen, te klimmen en te ravotten!' BTL maakt speelruimte leefbaar! Het nieuwe spelen! Onze Tuin- en Landschapsarchitecten zien al langer een nieuwe trend binnen de

Nadere informatie

Een geslaagde middag over speelnatuur in Utrecht.

Een geslaagde middag over speelnatuur in Utrecht. Een geslaagde middag over speelnatuur in Utrecht. Verslag van de bijeenkomst op 26 mei van Netwerk Speelnatuur Utrecht over veiligheid en participatie. Op avontuur Wat een geluk, deze heerlijke zonnige

Nadere informatie

Lesbrief Meneer Beer

Lesbrief Meneer Beer Lesbrief Meneer Beer Het verhaal Het verhaal gaat over Meneer Beer. Hij is verliefd op een prachtig berinnetje, maar hij durft het haar niet te vertellen. Hij vindt zichzelf maar een eenvoudige beer. Om

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Waar staan wij voor?

Waar staan wij voor? Almere, juni 2015 De Stichting Vrienden van Archipel bestaat alweer bijna een jaar. In 2014 zijn we begonnen met het werven van donateurs en sponsors en gelukkig kunnen wij u melden dat we op de goede

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2014. Stichting Bosbad Zwinderen Toldijk 20b 7864 TL Zwinderen

JAARVERSLAG 2014. Stichting Bosbad Zwinderen Toldijk 20b 7864 TL Zwinderen Stichting Bosbad Zwinderen Toldijk 20b 7864 TL Zwinderen Het weer en de bezoekersaantallen. Het seizoen begon dit jaar rustig. Op deze eerste dag van het nieuwe seizoen, 26 april, konden wij zo'n 300 bezoekers

Nadere informatie

De laatste wens van Maarten Ouwehand

De laatste wens van Maarten Ouwehand De laatste wens van Maarten Ouwehand Een verhalend ontwerp voor CKV waarin leerlingen op school een museum ontwerpen, inrichten en openen. Gemaakt voor en door: Andreas College Katwijk en Bureau voor Educatief

Nadere informatie

Communiceren met de achterban

Communiceren met de achterban 1 Communiceren met de achterban Je wilt weten hoe je het beste communiceert met de achterban. Je wilt direct aan de slag en snel resultaten. Je hebt een hoe-vraag. Zoals iedereen. Maar als je werkelijk

Nadere informatie

10 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren

10 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren 0 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren Dit is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Directie Postbus 0011 00 ea Den Haag www.rijksoverheid.nl Maand 0 B-0000 0 tips

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12 Bruiloftsfeest Sara en Johannes hebben een kaart gekregen In een hele mooie enveloppe Met de post kregen ze die kaart Weet je wat op die kaart stond? Nou? Wij gaan trouwen!

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Opvoeding & Ontwikkeling

Opvoeding & Ontwikkeling MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling MEE is een organisatie voor iedereen met een beperking of chronische ziekte. MEE biedt

Nadere informatie

December. Tot dan, en pakt elkaar ondertussen allemaal ne keer goed vast! Veel liefs, de groepsleiding

December. Tot dan, en pakt elkaar ondertussen allemaal ne keer goed vast! Veel liefs, de groepsleiding December Normaal gezien beperkt dit voorwoord zich tot de nodige informatie, liefst melig geschreven en met af en toe een verwijzing naar de fratsen van de leiding. Normaal gezien doen wij als Vincies

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

4.4 Kern 4: Hall. Algemeen

4.4 Kern 4: Hall. Algemeen 4.4 Kern 4: Hall Algemeen Kern 4 bestaat het dorp Hall. Voor het opstellen van dit kernspeelplan is de speelplek in Hall bezocht. De kinderen in het onderzoek zijn betrokken door middel van kinderparticipatie.

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Programma zomervakantie

Programma zomervakantie Programma zomervakantie In de zomervakantie organiseert Praktijk de Regenboog opnieuw een vakantieprogramma. Het programma is bedoeld voor kinderen met een beperking en kinderen die extra aandacht en begeleiding

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

Leefbaarheid in de Fruithof Biddinghuizen. Claudia van Loveren

Leefbaarheid in de Fruithof Biddinghuizen. Claudia van Loveren Leefbaarheid in de Fruithof Biddinghuizen Claudia van Loveren Ik weet nog goed dat er tijdens de modernisering van onze woningen in 2007, in de Flevopost een prijsvraag stond van de gemeente en Oost Flevoland

Nadere informatie