Stichting Witte Mus beleidsplan

Transcriptie

1 beleidsplan

2 Inleiding is opgericht op 14 oktober Op particulier initiatief en voor persoonlijke rekening is sinds 1998, 11 jaar lang, het doel van de stichting door twee van haar bestuurders bij wijze van hobby uitgevoerd geweest. Dat particuliere doel was; het ondersteunen van de huismus, zodat deze zich kon vermeerderen en verspreiden over een groot gebied. Juist door het succes hiervan drong in 2008 bij de beide bestuurders het besef door dat er een groter publiek bij het project betrokken moest gaan worden, wilden zij ooit teweeg brengen dat de huismus hun steun niet meer nodig had, en dat de doelstelling veranderd moest worden. De doelstelling van is daarom; de huismus van de rode lijst van beschermde dieren, zoals die in 2004 is opgesteld, af te krijgen, door de huismus over een zodanig groot gebied te doen ondersteunen dat ze uiteindelijk zichzelf in het hele land in stand zal kunnen houden. Het eind doel; de huismus van de rode lijst van bedreigde dieren af te mogen halen, zou de kroon op het werk van zijn. wil daarbij een zo groot mogelijk deel van de bevolking betrekken, zodat het voor iedereen een kroon op het werk wordt. Dat klinkt misschien als een veel te grote ambitie. Maar het zal niemand verbazen dat wij daar, als bestuur van, en dankzij onze ervaringen in de afgelopen 11 jaar, natuurlijk heel anders over denken. Veel zal middels onderzoek nog aangetoond moeten worden, maar een prachtig voorbeeld van resultaat kunnen wij nu al laten zien. Dat zijn namelijk de tellingen die SOVON vogelonderzoek Nederland, in de winters van de jaren 2002 tot en met 2006, gedaan heeft. De initiatiefnemers van hebben van dergelijke registraties geen weet gehad tot het begin van dit jaar, 2009, en hebben dus de tellingen niet kunnen be-invloeden. De grootste blauwe stippen, zijnde de grootste populaties huismussen, bevinden zich recht boven het adres van, waarvan twee van de bestuurders een 11 jarige staat van dienstbaarheid aan de huismus hebben, namelijk in Noord Holland, aan het IJsselmeer, in Andijk, tussen Medemblik en Enkhuizen. 1 van 13

3 Doelstelling Het doel van de op 14 oktober 2009 opgerichte is: de huismus (Passer domesticus) als soort van de rode lijst van bedreigde diersoorten af te halen. Daar wil de stichting een zo groot mogelijk deel van de Nederlandse bevolking bij betrekken. Naar de mening van is iedere kolonie huismussen bruikbaar als bron, van waaruit de huismus jaarlijks kan uitzwermen om aldus gaandeweg de Nederlandse populatie huismussen te herstellen. Jonge mus roept. mei2009. Aanleiding De huismus is in 2004 op de Nederlandse rode lijst van beschermde diersoorten (vogels) gekomen, omdat deze volgens het ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij in aantal te veel achteruit bleek te zijn gegaan. Sinds 2004 gaat het aantal nog altijd achteruit, ondanks de vele projecten die zijn gestart om de huismus te helpen. De meeste van dergelijke projecten richten zich op één aspect van het probleem dat de huismus lijkt te hebben met de huidige Nederlandse samenleving. Vaak betreft dat aspect het voedsel of de nestgelegenheid. Het feit dat er zo veel projecten zijn geïnitieerd toont aan dat er onder de Nederlandse bevolking een groot draagvlak is om de huismus er weer bovenop te helpen. Tegelijkertijd is het de huidige bestuurders van, in de 11 jaren voorafgaand aan de oprichting van de Stichting, gebleken dat de huismus veel meer nodig heeft dan alleen nestgelegenheid en zaad. De huismus heeft een volledig biotoop nodig, aangepast op hun leven en op hun leven als groep. Met name dat laatste; het leven in groepen, dat de huismus eigen is, betekent dat faciliteiten voor de huismus in een zeker veelvoud aangeboden moeten kunnen worden. 2 van 13

4 De hiervoor genoemde zaken - volledig biotoop en veelvoud aan faciliteiten - zijn zaken die niet iedere particulier zich kan permitteren. Het gaat al snel te veel aandacht vergen of te veel in de papieren lopen. Voor bedrijven en overheidsinstanties zijn de mogelijkheden een groep huismussen te ondersteunen nog meer beperkt. Met name de mogelijkheid voldoende aandacht te besteden aan een prille populatie huismussen is hier veel lager dan bij particulieren. wil vooral particulieren bij staan bij het ondersteunen van de groepen en groepjes huismussen in hun eigen omgeving. De Stichting wil dat op zodanige wijze doen, dat uiteindelijk verspreid over heel Nederland vele kolonies huismussen leven, en dat van daaruit de nog lege gebieden opnieuw bevolkt kunnen worden met huismussen. Naar de mening van is iedere kolonie huismussen -mits goed ondersteundbruikbaar als bron, van waaruit de huismus jaarlijks kan uitzwermen om aldus gaandeweg de Nederlandse populatie huismussen te herstellen. Vogelbescherming Nederland is met Actieplan Huismus, uit 2008, een soortgelijke mening toegedaan: Kolonies [huismussen] in kinderboerderijen, maneges, dierentuinen, stations e.d. zijn de laatste bolwerken in het stedelijk gebied. Behoud van deze bolwerken is essentieel voor het behoud van de huismus, van hieruit kan de populatie zich herstellen. meent dat er bij particulieren in Nederland in de afgelopen jaren een goede basiskennis van de penibele situatie van de huismus is ontstaan, met name sinds de beruchte Domino mus in 2005, waardoor gerichte acties om de huismus te helpen in goede aarde zullen vallen. Twee mannetjes huismussen in april van 13

5 Terugblik bestaat pas sinds 14 oktober De eerste bestuurders ervan zijn mevrouw E.F. Karman (voorzitter), de heer C.H.A. Keyer (algemeen bestuurslid) en de heer F.T. van der Veek (penningmeester/secretaris). Maar zoals gezegd; twee van de bestuurders hebben een 11 jarige staat van dienstbaarheid aan de huismus onder hun riem, waarin vele oplossingen zijn gezocht en gevonden. Met als resultaat een (in volkomen vrijheid levende) grote groep huismussen, die al een aantal jaren lang drie seizoenen van het jaar uit honderden individuen bestaat; die minimaal 3 nesten per jaar doet uitvliegen en waarvan de jongen een aantal keer per jaar uitzwermen over een groter gebied. Anno 2009 zijn er meer dan 60 broedparen geteld, die ieder dit jaar minimaal 3 nesten van 4 of meer jongen hebben doen uitvliegen. Dat brengt de aanwas van dit jaar op minimaal 720 huismussen, ware het niet dat er sperwers, ransuilen en andere rovende vogels zijn geweest, die ook jongen hadden en die voor het groot brengen ervan de huismus als voedsel nodig gehad hebben. Met het ondersteunen van de huismus zoals dat op het erf van de Stichting gebeurd, worden dus ook diverse roofvogel soorten geholpen, maar dat is niet het doel van. Februari 1997; twee van de bestuurders van de huidige verhuizen van Amsterdam naar Andijk, en wel naar Dijkweg 162, aan het IJsselmeer. In de winter van 1997 naar 1998 werden daar, voor het eerst, de enkele aanwezige huismussen bij gevoerd, zodat die 's zomers konden helpen met de muggenplaag. In 1998 werd een begin gemaakt met het ontwikkelen van een dieren vogelvriendelijke tuin. Daarbij zijn ook twee vijvertjes voor salamanders, kikkers en padden aangelegd, waarvan 1 diep genoeg voor kikkers om te overwinteren. In de zomer van 1999 werd besloten om 's zomers de huismussen ook te blijven voeren omdat de populatie al te groot bleek voor de hoeveelheid beschikbare muggen. De tuin produceerde nog niet voldoende zaden. Relaties met handelaren in vogelvoer werden in de loop der er op volgende jaren gelegd. Omstreeks het jaar 2000 werd het achtererf afgesloten -met schutting en kippengaasvoor katten. Het gevolg was dat de huismussen veel levensruimte kregen in dat deel van de tuin, waar ze volop gebruik van maakten. In 2001 bleken er te weinig slaapplaatsen voor de huismussen te zijn. Daarom extra klimop tegen een 4 meter hoge muur geleidt. Ook werden de meters hoge woekerende bamboes als korenschoven bij elkaar gebonden zodat mussen ook daar beschut in zouden kunnen slapen. Rond 2002 verscheen de eerste sperwer in de achtertuin. Het was een vrouwtje. Vanaf dat jaar is het erf niet meer zonder sperwers geweest. In de herfst van 2003 waren de grote herfstzwermen van huismussen voor het eerst zichtbaar rond ons erf. In de jaren daarna werd dat fenomeen een toeristische attractie. In 2004 werden er vogels vergiftigd, waarschijnlijk was de actie gericht op turkse tortelduiven. In dat jaar zijn er zeer veel zieke en dode huismussen gevonden. 4 van 13

6 In dat zelfde jaar hebben de huidige bestuurders daarom voor het eerst werk gemaakt van de bescherming van hun populatie huismussen, door de Algemene Inspectie Dienst, onderdeel van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, en vogelopvang De Bonte Piet in te schakelen bij het opsporen van de veroorzaker en het oplossen van dit probleem. Het is niet gelukt de schuldige te vinden, maar door de publiciteit is het na dat jaar niet meer voor gekomen. In 2004 werd in Andijk een grond-voerkooi ontwikkelt om grotere vogels bij het mussenvoer vandaan te houden; een kooi van gaaspanelen met maaswijdten van 5 bij 5 centimeter. Die maaswijdte is precies groot genoeg voor mussen, om naar believen in en uit de kooi te gaan. Grond-voerkooi van 1m 20 vierkant waar huismussen naar believen vanaf de bovenkant door het gaas naar binnen duikelden en langs zijkanten weer vertrokken. In de zomer van 2005 werden zelfgemaakte verkeersborden geplaatst om automobilisten te waarschuwen voor roekeloze jonge huismussen, die al te enthousiast de weg op fladderden, achter vliegmieren aan, met 9 doden in 1 week tot gevolg. Het werkte uitstekend; er waren vanaf dat moment 's morgens en 's avonds geen dode musjes meer op straat te vinden. 5 van 13

7 In de zomer van 2005 werd een witte mus geboren en groot gebracht door huismus ouders. Hij of zij heeft zich tot en met 2008 regelmatig laten zien. In november 2005 verscheen, naar aanleiding van de dominomus, een uitgebreid artikel in het Noord Hollands Dagblad over de populatie huismussen op het erf waar later gevestigd zou worden. In 2006 werd een boom-voerkooi ontwikkeld, om ook muizen van het mussenvoer af te houden. Van hetzelfde gaas als de grond-voerkooi, en gaandeweg met steeds grotere diameter voor de veiligheid van de in de kooi fouragerende mussen; de snavels van kauwen zijn lang. Eveneens in 2006 werd een pad van scherp zand aangelegd, waardoor de mussen bij droog weer hun zandbad en maag-steentjes ter beschikking hadden. In 2007 werd een zieke ransuil met hulp van een lokale dierenarts opgevangen en uiteindelijk in slaap gebracht; ook die bleek haar jachtterrein boven het erf van te hebben gehad. In de herfst van 2008 bleek één van de jonge vrouwtjes huismussen een veel te lang uitgroeiende bovensnavel te krijgen. Ze had het er moeilijk mee en we hebben haar het 6 van 13

8 volgende voorjaar ook niet meer gezien. De snavelvervorming bij huismussen bleek vaker te zijn voor gekomen en zelfs al een naam te hebben; Pinokkio. In 2008 werd besloten dat de populatie huismussen te groot werd voor twee personen om te onderhouden en werd contact gezocht met financiers. Het Dinamo Fonds is de eerste geweest die financiering (onder voorwaarden) toe zegde; van de oprichting van de stichting. In 2009 werden domeinnamen gereserveerd voor de op te richten en voor een bijbehorend forum over huismussen. In 2009 werd een voorlopige website voor ondergebracht op In 2009 werden 6 mussenpotten (uit België) op 4 meter hoogte op gehangen, nadat er in 2008 verschillende jongen op de grond waren gevonden; blijkbaar door een tekort aan nesten. In 2009 werd een blog gestart waarop vrijwel dagelijks wordt bij gehouden hoe het de populatie huismussen vergaat; In 2009 werd een camera-objectief aan geschaft waarmee foto's van grotere afstand genomen kunnen worden van de huismus-populatie. Een deel van deze foto's is op het blog te zien. In 2009 werd tevens een youtube kanaal aangemaakt voor de op te richten stichting Witte Mus; Hier zijn korte video's te zien die met een foto-toestel zijn gemaakt. In 2009 werd een begin gemaakt met een voerkooi van 1 meter 80 in het vierkant. Dit 7 van 13

9 project loopt nog. In 2009 werd contact gezocht met gelijk gezinden, nog mondjesmaat, maar één ervan is toch niet de geringste waar inmiddels regelmatig contact is, namelijk Kees Heij, de mussenprofessor van Nederland. Een begin werd eveneens in 2009 gemaakt met mogelijke afspraken over het ontsluiten van de archieven van huismus-onderzoeken, verzameld door Kees Heij. Op 14 oktober 2009 werd opgericht. Met als eerste bestuurders mevrouw E.F. Karman, de heer C.H.A. Keyer en de heer F.T. van der Veek. Twee mannetjes huismussen in oktober 2009; nog even voorzichtig als in april. 8 van 13

10 Plannen Tussen de dag van oprichting, , en de einddatum van dit beleidsplan, , wil stichting Witte Mus graag onderstaande zaken, in de vorm van doorgaande en nieuwe projecten, proberen te realiseren. Omdat 2009 het eerste jaar is dat de Stichting bestaat is het lastig in te schatten hoe snel een en ander aangepakt zal kunnen worden. Maar gaat haar uiterste best doen. De kolonie in stand houden en nieuwe populaties ondersteunen wil de huidige kolonie huismussen in stand houden door het dagelijks en het hele jaar rond aanbieden van voedsel, vers drinkwater, ruim voldoende slaapplaatsen, ruim voldoende nestgelegenheid, voldoende ruimte voor zandbaden, altijd naar behoefte ter beschikking staande maagsteentjes, voldoende -en dagelijks van vers water voorzieneplaatsen voor waterbaden, en ruim voldoende veiligheid. Verder wil materiaal dat voor de eigen kolonie gebruikt wordt, in bruikleen gaan aanbieden aan particulieren en andere serieus belangstellenden, zodat daarmee ook rond hun erf een populatie huismussen ondersteund kan worden en in de loop van het jaar de kans krijgt te groeien. Om dat te kunnen doen wil de Stichting in eerste instantie gebruik maken van alles dat in de afgelopen 11 jaar al voor de eigen kolonie is ontwikkeld. Daarnaast wil het een en ander in de vorm van een soort modules gaan ontwikkelen en aanbieden. BamboeSchoof, ruim 4 meter hoog, door mussen massaal gebruikt als slaapplaats en zelfs als nestgelegenheid. 9 van 13

11 Te denken valt bijvoorbeeld aan slaapgelegenheid in de vorm van een metselkuip waarin een volgroeide bamboeschoof staat, dat wil zeggen; een bamboe waarvan de levende stengels bij elkaar gebonden zijn zoals vroeger een korenschoof gebonden werd. (Zie de foto hier voor.) In deze bamboeschoven slapen huismussen heel graag. En door gebruik van een metselkuip kan de bamboe niet zomaar gaan woekeren in de tuin. Bij gebrek aan nestgelegenheid onder de dakpannen bouwen sommige huismussen er zelfs hun bolle, rommelige nest in. Bamboeschoven zijn op het erf van de Stichting al jaren lang als slaapplaats in gebruik door de huismussen; het is destijds door de mussen zelf verkozen, en door de menselijke bewoners slechts opgemerkt en ondersteund. Na twee of drie jaar bruikleen neemt de helft van de schoof terug om deze opnieuw in bruikleen aan te bieden voor een volgende huismussen-slaapgelegenheid. De andere helft is vanaf dat moment eigendom van degene die de schoof heeft doen groeien. Deze mag bijvoorbeeld vanaf dat moment naar believen in de eigen tuin geplant worden. Een idee dat de Stichting graag op eigen terrein wil gaan testen is bijvoorbeeld het maken van surrogaat daken. Stukken dak, met een oppervlak van enkele meters, waarop dakpannen, die geschikt zijn voor nestgelegenheid van huismussen. Het lijkt er namelijk op dat huismussen hun nesten het liefst onder dakpannen maken, en minder graag in nestkasten. In de 11 jaar dat op het erf van huismussen zijn is er nog nooit een paar huismussen geweest dat één van de 10 nestkasten verkoos boven verhuizen naar een ander dak. Te denken valt ook aan surrogaat struiken, om de veiligheid van huismussen te waarborgen. Bijvoorbeeld tijdens het fourageren. Dit zou ge-ent worden op het idee van de voerkooien; deze kooien bewijzen al sinds 2004 hun waarde voor de huismuskolonie op het erf van. De Stichting wil de uitwerking van dit idee voorlopig niet verder toelichten, om promotie redenen. De Stichting hoopt hiermee niet zozeer financiële middelen te verkrijgen, als wel belangstelling van particulieren te verwerven, die zich hierdoor bij het doel van de Stichting aan willen sluiten. Publiek betrekken door kennis te delen zit boordevol met plannen om een zo groot mogelijk deel van de bevolking te betrekken bij haar doel, de huismus van de rode lijst te mogen halen doordat de populaties huismussen zodanig in aantal en grootte zijn toegenomen dat de huismus niet meer als kwetsbare inheemse diersoort beschouwd hoeft worden. Zo wil de stichting binnen afzienbare tijd een website voor opzetten, waarmee iedereen kennis kan nemen van het reilen en zeilen rond de doelstelling. Binnen deze website zal plaats gemaakt worden voor het blog van stichting Witte Mus, waarop de hier levende kolonie huismussen gevolgd wordt. Voor mensen die van huismussen houden blijken dat leuke observaties te zijn om te lezen en te volgen. Ten behoeve van dit blog zullen digitale foto's gemaakt worden. Alle auteursrechten van deze foto's zullen aan stichting Witte Mus toe behoren. Het youtube kanaal van stichtingwittemus zal gevuld worden met meer video's van het leven van de huismussenkolonie op het erf van stichting Witte Mus. Ten behoeve van de blog en het youtube kanaal, zal door de stichting -zodra dat financieel 10 van 13

12 mogelijk is- een digitale videocamera worden aangeschaft. Hiermee zullen redelijke kwaliteit filmpjes op youtube en het blog beschikbaar worden gesteld. Alle video's op het youtube kanaal van stichtingwittemus zullen auteursrechtelijk aan de stichting toe behoren. Eventueel kunnen middels deze auteursrechten ter zijner tijd fondsen voor de stichting verworven worden. Er zal een mussen-forum gestart worden waar huismus-liefhebbers en -liefhebsters met elkaar kunnen discussiëren over alles de huismus betreffend. Via de website zullen bronnen van wetenschappelijke kennis over de huismus te benaderen zijn door iedereen die meer wil weten. Deze informatie zal tevens in het engels beschikbaar worden gesteld. Ook wil de Stichting gaan mee werken aan onderzoek, bijvoorbeeld aan de eigen kolonie. Te denken valt dan aan het ringen van de nieuwe aanwas aan huismussen in een bepaald jaar, zodat deze geteld en gevolgd kan worden. zal gaan mee werken aan het digitaliseren van onderzoeken de huismus betreffend. Hiervoor zal zo veel mogelijk rechtstreeks contact gezocht worden met de diverse onderzoekers, schrijvers, schrijfsters, filmers, filmsters, fotografen, etc. als ook met Kees Heij en het Natuurhistorisch Museum te Rotterdam. Eveneens via de website van zullen mensen die, met hulp van de stichting, een groep huismussen ondersteunen, ruimte voor een dagboek, of blog, krijgen. Met het doel de kennis over de projecten en de saamhorigheid te vergroten. Bestuurders van gaan op zoek naar mensen die een groep huismussen op hun eigen erf willen gaan ondersteunen. In het jaar 1010 wil de stichting 3 van dergelijke mensen in het land gevonden hebben, niet in oostelijk west-friesland wonend. Met die mensen zal in dat zelfde jaar in ieder geval gestart zijn met het geschikt maken van de tuin, als biotoop voor een -mogelijk zeer snel groeiendegroep huismussen. Stroomlijnen eigen organisatie zal een eigen logo, huisstijl en website (doen) ontwikkelen. Tevens zal zo spoedig mogelijk een folder over ontwikkeld en verspreid worden. Ook wil de stichting in de komende twee jaren twee extra bestuursleden aantrekken. Doorlopende activiteiten De doorlopende activiteiten van zijn onder meer het onderhouden van de kolonie huismussen door middel van het aan blijven bieden van zomer- en wintervoedering, nestgelegenheid, veiligheid, dagelijks schoon bad- en drinkwater, geschikt scherpzand voor maagsteentjes en zandbaden, slaapgelegenheid en de ruimte om te kwetteren en alles te doen wat huismussen graag doen. Voorts zullen website, forum en blog, nadat ze zijn opgebouwd, onderhouden moeten worden. Tevens moeten fondsen geworven worden, en contacten gelegd en onderhouden worden met de diverse personen die bij de huismus betrokken zijn geraakt of zullen gaan raken. 11 van 13

13 Gerealiseerde projecten Hiervoor verwijs ik naar bladzijde 4, onder het kopje de terugblik. Jonge sperwer kijkt eens goed naar de camera. Juni van 13

14 Financiën Om alle gewenste projecten te kunnen realiseren zullen fondsen en subsidies geworven worden door het aanschrijven van de daartoe ge-eigende instanties. Zo heeft zich op 15 oktober al aangemeld om in aanmerking te kunnen komen voor De Grote Gift van het 3M-fonds. Echter nog zonder ANBI-erkenning, dus voor 2009 helaas kansloos. In eerste instantie zullen daarom twee van de bestuurders vol zien te houden wat ze al 11 jaar doen, en dat is; al naar gelang de urgentie de projecten uit eigen middelen betalen. Een vermogen om te beheren is er dan ook nog niet. Wanneer de financiering op gang gaat komen, dan zal dat uiteraard direct besteed worden aan het realiseren van de plannen, zoals omschreven op de voorgaande pagina's. Voor de kosten van oprichting van is echter één fonds al sinds april van dit jaar (2009) bereid gebleken hier in bij te dragen. Onze bijzondere dank gaat dan ook uit naar Stichting Dinamo Fonds te Delft. 13 van 13

15 Stichting Witte Mus Voorlopige exploitatie 2009 en begroting 2010 WM001 LASTEN Begroting Voorl.Expl. Begroting BATEN Begroting Voorl.Expl. Begroting Bureau- en communicatiekosten (logo, huisstijl, folder) , Giften 1) , Abonnementen 100 0, Donaties , Reis- en verblijfkosten 40 0,00 20 Nalatenschappen 0 0,00 0 Vergaderkosten Instandhoudingskosten kolonie Andijk Uitontwikkeling beschermd voer module 10 0,00 20 subsidies , Overige inkomsten 300 0, , Voer modules (drie stuks) voor uitleen ,00 0 Internet (ontwikkelen website, blog, forum, CMS) 800 0, digitaliseren van bestaand huismus onderzoek (kennis verspreiding) 400 0,00 0 Bestuurskosten (verzekeringen e.d.) 200 0,00 35 Uitontwikkeling beschermde slaap module slaap modules rond 2,50m (drie stuks) uitleen 450 ontwikkelen nest modules huismussen ,00 0 Public relations 150 0,00 50 Diversen 100 0, Totaal , Totaal , ) Giften bestaan vooralsnog grotendeels uit vogelvoer en materiaal in natura Saldo 0 0,00 0 Vermogen Vermogen Vermogen Wittemus ods 16 oktober 2009