Kids-Gea! Maak een voedselpiramide. Alles over de otter. Kijk op pagina 6 en 7 en geef je op voor leuke activiteiten.

Transcriptie

1 Kids-Gea! Alles over de otter Maak een voedselpiramide Kijk op pagina 4 Kijk op pagina 6 en 7 en geef je op voor leuke activiteiten Gratis jeugdbijlage bij het ledenblad van ʻIt Fryske Gea Voorjaar 2015

2 De otter De ottter is een roofdier en gek op vis. Hij kan anderhalve meter worden en zwemt soms wel acht uren achter elkaar. Ook is hij de baas van het moeras. Lange tijd was de otter in Nederland uitgestorven, maar hij is terug! Lees meer over dit leuke en interessante waterdier. De otter is terug! Sinds 2002 leven er weer otters in ons land. Deze eerste otters kwamen uit het buitenland. Ze zijn door mensen naar Nederland gebracht en in een groot moerasgebied vrijgelaten. Het water was daar weer schoon genoeg en fijn om in te leven. Dus daar hadden ze het wel naar hun zin. De buitenlandse otters kregen jongen en die op hun beurt ook weer. Zo groeit de populatie en verspreiden de otters zich door het land. Er is helaas wel één gevaar de zoektocht naar een vrouwtje. Gevaarlijke zoektocht Wanneer mannetjes op zoek zijn naar een leuk ottervrouwtje leggen ze soms vele kilometers af. Op hun lange reis moeten ze veel wegen oversteken en dat is gevaarlijk. De laatste tijd komen er nogal wat otters onder een auto. Gelukkig worden er duikers geplaatst, tunnels onder de weg aangelegd en geven verkeersborden aan waar otters oversteken. Zo worden automobilisten gewaarschuwd en is de vaste oversteekplaats veiliger. Heb je wel eens zo n bord gezien? Nee? Bekijk dan de foto. Groot dier met gespierde staart Een otter is ongeveer 80 tot 140 centimeter. Vergelijk dat maar eens met je eigen lengte. Wist je dat hij zo groot is? Otters zijn gebouwd om te leven in het water. Met zijn slanke lijf en gespierde staart kan hij wel veertien kilometer per uur zwemmen. Een otter ziet slecht, maar kan heel goed ruiken. Als hij op zijn achterpoten staat - net als een stokstaartje - kan hij geuren van andere otters of mensen opvangen. Baas van het moeras In de natuur gaat het om eten en gegeten worden. Zo ook bij de waterdieren. Larven eten watermijt, vissen eten larven en de otter die eet weer vis. We noemen dit de voedselpiramide. Zie je dat grote dier bovenaan in de voedselpiramide? Dat is de otter, de toppredator. Hij staat in een moerasgebied helemaal bovenaan en wordt door geen enkel ander dier opgegeten. De otter is de baas van het moeras! Voedselpiramide van de otter In de natuur 2

3 Otter met een vis in zijn bek Oren, ogen en neus op één lijn Slimme zwemmer Toen jij leerde zwemmen moest je goed je best doen om je hoofd boven water te houden. Een otter heeft dit slimmer bekeken. Zijn ogen, neusgaten en kleine afsluitbare oren liggen op één lijn bovenop zijn kop. Kijk maar eens op de foto hierboven. Kun jij bedenken waarom de otter zijn ogen, oren en neus op één lijn heeft? Het antwoord vind je onderaan de pagina op de kop. Niet stiekem van tevoren gluren hè! Glijbanen bouwen Otters vinden het heerlijk om te spelen. Als mannetjes een vrouwtje willen versieren gaat daar onder water een vrolijk ritueel van achtervolgingen, schijngevechten en salto s aan vooraf. Vader en moeder otter spelen met de jongen om hen te laten oefenen in jacht- en vechttechnieken. En wist je dat otters op glibberige oevers graag glijbanen maken om in het water te komen? Spelende otters Scherrrrpe tanden Een otter is een roofdier. Hij staat niet voor niets als toppredator bovenaan in de voedselpiramide. Hij is een echte jager. Zijn beste wapens zijn de snorharen en scherpe tanden. Met zijn snorharen voelt hij trillingen in het water. Als er een lekker visje voorbij zwemt, achtervolgt hij de vis en valt aan met zijn scherpe tanden. Vis is zijn lievelingseten, maar insecten, ratten en kikkers staan ook op het menu van de otter. Waar kun je otters zien? Otters leven in waterrijke gebieden met meren, sloten en moerassen. Ze houden van rust en ruimte. De otter is vooral s nachts actief. Overdag rusten ze uit op beschutte plekjes in het riet of in een holletje bij het water. In Fryslân leven otters onder andere in de Grutte Wielen en Nationaal Park De Alde Feanen. Wil jij op otterexpeditie? In Nationaal Park De Alde Feanen leven otters. Op 6 mei geeft een gids van It Fryske Gea een jeugdlezing met een excursie over dit bijzondere dier. Ook kun je bij het bezoekerscentrum een rugzakroute lenen voor het Otterpad. Je krijgt een rugzak met onderzoeksmateriaal mee en doeopdrachten. Ga jij op otterexpeditie? Hierdoor blijven zijn oren, ogen en neus boven water als hij aan het wateroppervlak zwemt. Zo kan hij snel zwemmen en toch om zich heen kijken! Wist je dat.... de otter wel vier minuten achter elkaar onder water kan blijven? Handig als hij op een lekker visje jaagt. In de natuur 3

4 Maak een voedselpiramide In de natuur wordt elk dier weer door een ander dier opgegeten. We noemen dit de voedselpiramide. De dieren die in een moeras leven kun je ook in zo n voedselpiramide plaatsen. In het moeras staat de otter helemaal bovenaan in deze piramide. Hij is de toppredator. Voor deze knutselopdracht kun je lekker buiten materiaal zoeken en daarna je eigen vorm geven aan de voedselpiramide in het moeras. Wat heb je nodig? Groot vel papier Tijdschriften met natuurafbeeldingen Kleurpotloden of viltstiften Lijm, schaar en eventueel dubbelzijdig tape Riet, veertjes en andere materialen uit de natuur Aan de slag! Verzamel alle spullen op het lijstje Ga naar buiten en verzamel materialen die bij een moerasgebied horen. Droog je gevonden materialen uit de natuur. Teken een piramide met vakken op het papier. Maak in de onderste laag van de voedselpiramide een moerasomgeving door de natuurlijke materialen op te plakken. Knip moerasdieren uit tijdschriften. Je kunt ze natuurlijk ook zelf tekenen. Plak de dieren in de juiste laag van de piramide. Maak het af met kleurpotloden, stiften of door nog meer materiaal uit de natuur op te plakken. Vergeet je de baas van het moeras bovenin de piramide niet? Tip! Materialen op papier plakken gaat gemakkelijk met dubbelzijdige tape. Doe het zelf 4

5 5

6 Doe mee! Ga mee! Activiteiten Geef je op!! Lantaarnwandeling en verhalenverteller Vrijdag 13 maart uur Lantaarnwandeling met kampvuur Vrijdag 10 april uur Verhalenverteller bij het kampvuur Alde Feanen Welke geluiden hoor jij in de nacht? Zodra het donker wordt, worden de nachtdieren actief. Je kunt ze herkennen aan hun geluiden. Geritsel van een egel, een wegvluchtende ree of een schreeuwende uil. Samen met een gids lopen we door de donkere natuur en laten ons leiden door het licht van de maan en de sterren. Lente excursies Zondag 22 maart uur Voorjaarexcursie, De Alde Feanen Zaterdag 4 april uur De natuur viert Pasen, De Alde Feanen Woensdag 6 mei uur Lente in de Lendevallei Hoera! De lente komt er aan! De natuur viert feest. Dieren komen uit hun winterslaap en de eerste bloeiende bloemen tonen hun prachtige kleuren. Tijdens deze excursies laat de gids zien hoe de natuur na de winter ontwaakt en wat de lente zo bijzonder maakt. Vogels spotten (Vanaf 7 jaar) Zaterdag 18 april uur. Easterskar Woensdag 22 april uur. De Alde Feanen Woensdag 6 mei uur. Noard Fryslân Bûtendyks Woensdag 20 mei uur. De Alde Feanen In de natuurgebieden van It Fryske Gea barst het van de vreemde vogels. Tijdens deze excursie neemt een vogelkenner ons mee langs vogelkijkhutten en een uitkijktoren. Hoeveel soorten krijg jij in de kijker die je van ons mag lenen? Elk kind krijgt een waarnemingslijst mee zodat hij de soorten thuis nog eens kan opzoeken. Wie weet zien we zelfs de imposante zeearend! Laarzen aan, verrekijkers om en ga mee op pad om vogels te spotten! Op zoek naar reeën 1 en 25 april uur Ketliker Skar Vrijdag 10 april uur Mandefjild Vrijdag 17 april uur Vaarexcursie, De Alde Feanen Prachtige grote ogen, een wit wipstaartje en hoge soepele sprongen. Heb jij wel eens een ree gezien? Ze zijn erg schuw, maar vroeg in de ochtend of als het donker wordt, komen ze tevoorschijn. We gaan op zoek naar sporen van reeën en andere wilde dieren. De gids weet hiervoor de beste plekken, dus als we stil door de natuur struinen hebben we misschien geluk Activiteiten 6

7 maart, april en mei Ontdek een onbewoond eiland Woensdag 15 april, uur Makkumer Noardwaard Vlakbij Makkum ligt een onbewoond eiland. Met een bootje maken we de oversteek. De natuurgids neemt je door het hoge riet mee over paden van wilde dieren. Welke dieren er leven, ontdek je door sporen te zoeken. En hoeveel verschillende schelpen kun jij vinden op het strand? Ontdek het onbewoonde eiland! Zintuigentochten Woensdag 29 april en 13 mei, uur De Alde Feanen Wist je dat je met je ogen dicht veel meer hoort? En heb je de natuur wel eens geproefd? Tijdens deze zintuigentocht beleef je de natuur op een andere manier. We proeven, voelen, ruiken, horen én zien de natuur. Alles over de Otter! Woensdag 6 mei uur De Alde Feanen De otter is het leukste waterdier van het moeras. Maar hij is erg schuw en laat zich niet snel aan mensen zien. Wil jij meer over deze bijzondere zoogdieren leren en zien waar ze leven? Kom dan naar de jeugdlezing en excursie over de otter. Afvalverzamelmiddagen Vrijdag 8 mei uur De Alde Feanen en het Ketliker Skar Pakjes drinken, plastic tassen en ander afval Het hoort niet thuis in een mooi natuurgebied. De gids vertelt waarom het voor dieren zo belangrijk is dat de natuur schoon blijft. Wil jij je handen uit de mouwen steken en de natuur een middagje helpen? Kom dan naar de afvalverzamelmiddag van It Fryske Gea. Geheimen van de Eendenkooi Maandag 4 mei uur Buysmanskoai, Gytsjerk Normaal mag je er niet komen, maar tijdens deze excursie neemt de gids je mee in de geheimen van de eendenkooi. Dit is een mysterieuze plek in het landschap met veel geschiedenis. Wil jij door de bochtige vangpijpen sluipen en ontdekken wat de geheimen van de Buysmanskoai zijn? Allerhande activiteiten Speuren naar sporen op het Mandefjild in Bakkeveen Maandag 4 mei, uur, Schaapskooi in Bakkeveen Nestkastjes timmeren in De Alde Feanen Donderdag 7 mei, uur (vanaf 8 jaar) Waterdiertjes vangen in de Ryptsjerksterpolder Donderdag 7 mei, uur Activiteiten 7

8 Rebus Kun jij de rebus oplossen? Mail je antwoord, adres en leeftijd voor 10 april naar De winnaar krijgt een rugzakroute naar keuze voor het hele gezin of met vriendjes en vriendinnetjes in De Alde Feanen. Woon je niet in de buurt? Geef dan aan dat je als prijs liever de sleutelhanger wint. Het antwoord van de winterpuzzel was pootafdruk. Uit de goede inzendingen werd Rinze Hallema uit Leeuwarden als winnaar getrokken. Winnaar Wees de slimme vos te slim af en maak een vossenmasker! Dat was de opdracht in de vorige Kids-Gea. Sanne-Esmee Walstra maakte dit mooie vossenmasker en wint hiermee It Fryske Gea verrassingspakket. Van harte gefeliciteerd. Nieuwe opdracht Kun jij ook een mooi knutselwerk of een tekening van de otter maken? Stuur je tekening op naar It Fryske Gea. De mooiste en origineelste inzendingen maken kans op It Fryske Gea verrassingspakket. Stuur je inzending voor 10 april op naar of It Fryske Gea t.a.v. jeugdwedstrijd, Postbus 3, 9244 ZN Beetsterzwaag. Help het leefgebied van de otter onderzoeken Een moerasgebied is niet compleet zonder de otter. It Fryske Gea wil weten of het gebied overal aan de eisen van de otter voldoet. Als echte natuur beheerder kun je helpen om het leef gebied van de otter te onderzoeken. Met de rugzakroute Otterpad vol onderzoeks materiaal en doe-opdrachten ga je aan de slag: sporen zoeken, waterkwaliteit meten, vissen en nog veel meer. Deze rugzakroute duurt ander half uur en is voor kinderen van acht tot twaalf jaar. Het kost 2,- voor leden en 2,50 voor niet leden. Colofon Dit is een uitgave van It Fryske Gea Redactie Elbrich van der Velde Bureauredactie Dialoog Tekstproducties Oudehaske Opmaak Grafysk, Franeker Drukwerk SMG-Groep Joure Strip Collectief Mudhoen, Leeuwarden Foto s Archief It Fryske Gea, Fotokina: Stoelwinder, Philippe Clement, Dick Klees. Voor contact It Fryske Gea Postbus ZN Beetsterzwaag Tel.: Dit magazine wordt gedrukt op FSC papier CERTIFIED BY 8