Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7 Samenvatting door N woorden 11 februari ,4 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats tijd van pruiken en revoluties Suriname wordt een kolonie van Nederland 1702 Stadhouder Willem III overlijdt Voltaire publiceert een bundel brieven 1747 Franse tropen vielen de Republiek binnen 1774 Continentaal Congres werd opgericht 1776 publiceerde Adam Smith het boek The Wealth of Nations. 4 juli 1776 verklaarden de 13 kolonies zich onafhankelijk 1781 Pamflet ''Aan het volk van Nederland 1783 Erkende Brittannië de onafhankelijkheid van de VS 1786 Patriotten verjoegen regenten uit steden 1787 de koning van Pruisen maakte een einde aan de patriottenopstand 1789 riep Lodewijk XVI de Staten-Generaal bijeen. 14 juli winnen de revolutionairen de eerste slag, dit wordt gezien als het begin van de Franse revolutie 1793 de Terreur ontstaat o.l.v. Robbespiere 1794 Frankrijk verklaart de oorlog tegen alle vorsten in Europa 1794/95 patriotten vielen met hulp van Franse troepen de Republiek binnen en vormden de Nationale Vergadering 1798 De Republiek werd een eenheidsstaat 1799 grijpt Napoleon de macht in Frankrijk 1804 Napoleon roept zichzelf uit tot keizer 1806 Napoleon maakte van Nederland een koninkrijk Pagina 1 van 5

2 1807 werd slavenhandel in Groot-Brittannië afgeschaft Nederland werd een Franse provincie 1813 Nederland werd bevrijd en Napoleon probeert Rusland te veroveren 1814 werd slavenhandel in Nederland afgeschaft 1815 de Slag bij Waterloo 1830 (daarvoor) werd de slavernij in de noordelijke staten van de VS afgeschaft 1833 werd slavernij in Groot-Brittannië afgeschaft de Amerikaanse burgeroorlog 1863 werd slavernij in Nederland afgeschaft 7.1 de Verlichting Verlichte denkers waren tegen onmondigheid, geloofsfanatisme en intolerantie. Zij wilden dat beëindigen en vond dat men rationeel moest denken en daarin vrij moest zijn. Er werd veel onderzoek gedaan. Niet alleen natuur, maar ook godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen werden onderzocht. Dit verlichte denken zou een einde moeten maken aan ''de duistere'' tijd. Eerst waren Nederland en Engeland de plaatsen om naar toe te trekken voor de verlichte denkers. Al snel volgde Frankrijk(Parijs) ook. Dat werd uiteindelijk het intellectueel centrum van Europa. Adam Smith: in 1776 publiceerde hij het boek The Wealth of Nations. Hij vond het normaal en goed dat de mens in hun eigen belang handelen. Hij was voor vrijemarkteconomie. Immanuel Kant: ''Durf te denken!'' en creëer vrijheid in denken. Voltaire: Hij was tegen het bijgeloof en intolerantie van de Rooms-katholieke kerk. Hij geloofde er niet in de dat God zich continu met de wereld bemoeit. Hij geloofde dat er natuurwetten waren, gemaakt door God. Door die wetten hoefde God niet continu in te grijpen, want de natuurwetten hielden de wereld wel draaiende. Dit geloof heet deïsme. Hij is voor godsdienstvrijheid en vond dat er geen religie nodig was om een beschaving te zijn. Volgens hem kon alleen een absoluut vorst de kerk onder de duim houden en was het volk te dom om te regeren. John Lo value="7.2">ancien regime In 1743 publiceerde Voltaire een bundel brieven waarin hij zijn bewondering voor de vrijheid en regering van Groot- Brittannië uitsprak. De Franse overheid vatte dit op als kritiek en verbrande de brieven. Frankrijk was een standenmaatschappij. Ook al kreeg de economie in de 18e eeuw een boost, de boeren kregen niet meer rechten. Zij moesten nog steeds hoge belastingen betalen terwijl de adel en geestelijkheid allerlei vrijstellingen had. Er was een absoluut vorst. Pagina 2 van 5

3 Frederik de Grote(Frederik II) was een verlicht absoluut vorst. Hij regeerde Pruisen in het algemeen belang. Zijn motto was ''alles voor het volk, niks door het volk.'' Hij vond het volk te dom om te regeren, maar gaf ze wel vrijheid. Hij zag zichzelf als eerste dienaar van de staat en dacht niet dat hij zijn macht van god had gekregen. Er was een standenmaatschappij(oftewel; burgerij heeft zeer weinig macht en inspraak) Stadhouder Willem III overleed kinderloos in Hierdoor brak het tweede stadhouderloze tijdperk aan. Regenten mochten doen en laten wat ze wilden, omdat er geen controle was. Zo ontstond corruptie. De bloeitijd van de economie was voorbij. Door corruptie werden regenten rijker en boeren armer. Regenten lenen geld aan de overheid > zij krijgen rente van de overheid > zij zijn de overheid > zij hebben baat bij de schuld. In 1747 vielen de Franse troepen de Republiek binnen. Het volk riep om Oranje. De Friese stadhouder Willem IV werd in alle gewesten tot stadhouder benoemd. Stadhouderschap werd erfelijk verklaard. De Republiek begon weer op een monarchie te lijken en regenten werden rijker en rijker. 1. de democratische revoluties Amerikaanse revolutie De 13 Britse kolonies waar van alles woonde, Engelsen, Fransen, vluchtelingen en avonturiers, kwamen in opstand tegen hun moederland. Omdat; Handel en nijverheid werden beperkt door wetten. Engeland voerde oorlogen waar de kolonies aan moesten bijdragen. Zij moesten geld en soldaten leveren ongeacht of ze het er wel of niet mee eens waren. Ze moesten belasting betalen, maar mochten niet stemmen in het parlement. In 1774 richten ze het Continentaal Congres op waarin alle kolonies vertegenwoordigd waren. Op 4 juli 1776 verklaarden de 13 kolonies zich onafhankelijk. In de onafhankelijkheids verklaring werden woorden van John Locke gebruikt. In 1783 Erkende Brittannië de onafhankelijkheid van de VS. Daarna namen de VS de eerste geschreven grondwet aan en werden een rechtsstaat. Het Congres(bestaande uit het huis van afgevaardigden en de Senaat) kreeg de wetgevende macht. De president de uitvoerende macht en het Hooggerechtshof de rechtelijke macht. Het Congres en de president werden voortaan democratisch gekozen. Bill of rights; grondrechten van staatsburgers zoals vrijheid van godsdienst en meningsuiting. Bataafse revolutie Patriotten: macht van de regenten en stadhouder beperken staatsinrichting moet anders, meer eenheid bevoorrechtte positie Calvinisten afschaffen Oranjegezinden; alleen de stadhouder kan zorgen voor eenheid Oranjes hebben veel betekend voor de Republiek, de hebben krediet opgebouwd Calvinisten zijn de drijvende veer achter de Republiek in 1781 schreef Joan van den Capellen het pamflet ''Aan het volk van Nederland''. Hij riep op tot opstand tegen tegen Pagina 3 van 5

4 de stadhouder. Hij vond dat het Nederlandse volk zelf haar bestuurders mocht kiezen en hen moest controleren. Na 1786 verjaagden de patriotten in meerdere steden regenten. Zij namen steden in. In 1787 maakte de koning van Pruisen een eind aan de patriottenopstand. In de winter van 1794/95 keerden ze terug met het Franse leger en riepen de Bataafse Republiek uit. Er werd een Nationale Vergadering gekozen. In 1798 nam die een democratische grondwet aan die van Nederland een eenheidsstaat maakte. Echter in 1806 nam Napoleon een eind aan de Bataafse Revolutie en liet Nederland een koninkrijk worden. 1810; Nederland werd een Franse provincie. 1813; Nederland werd bevrijd. Franse revolutie De Fransen steunden de Amerikanen tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog, omdat zij Groot-Brittannië dwars wilden zitten. Hierdoor werd hun staatsschuld groter. In 1789 riep Lodewijk XVI de Staten-Generaal bijeen. De burgerij is het hier niet mee eens en begint een eigen vertegenwoordiging; de Nationale Vergadering. Sommigen edelen en geestelijken sluiten zich aan en het wordt een grote groep. Lodewijk XVI grijpt in. Hierin versterkt hij de al bestaande volkswoede. Op 14 juli 1789 winnen de revolutionairen de eerste slag, dit wordt gezien als het begin van de Franse revolutie. De nationale vergadering nam de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aan: het volk was soeverein, mensen waren vrij en gelijk voor de wet, de staat moet hun onvervreemdbare rechten in stand houden Frankrijk werd een constitutionele monarchie. In 1792 gaat Frankrijk preventief oorlog voeren tegen Oostenrijk. Frankrijk verliest en er heerst chaos in het land. In 1793 neemt de Terreur onder leiding van Robespierre, de macht in de Nationale Vergadering. In dat zelfde jaar werd Lodewijk XVI onthoofd. In 1794 verklaart Frankrijk de oorlog tegen alle vorsten in Europa. In 1799 grijpt Napoleon de macht en in 1804 roept hij zichzelf uit tot keizer. In 1812/13 probeert hij Rusland te veroveren. Dat mislukt en een jaar later wordt hij verbannen naar het eiland Elba, maar hij kwam terug. In 1815 was de Slag bij Waterloo en werd hij definitief verslagen. 1. Plantageslavernij en het abolitionisme Negentig procent van de slaven werd naar het Caribisch gebied en Zuid-Amerika gebracht. Zij werden on der slechte omstandigheden vervoerd. De trans-atlantische slavenhandel(handel in zwarte Afrikaanse slaven tussen Afrika en Amerika) was in de 16e eeuw al bij de Portugezen en Spanjaarden begonnen(hoofdstuk 6). Nederland keurde dit niet goed tot de WIC het ook begon te doen. Er was sprake van driehoekshandel. Republiek > luxegoederen > West Afrika > slaven > Amerika > Plantageproducten (koffie, suiker, tabak) > Republiek enzovoort. De helft van de slaven, meegenomen door de Republiek, werd naar Suriname gebracht. Dat in 1667 een Kolonie van de Republiek was geworden. Pagina 4 van 5

5 In de VS hadden de noordelijke staten voor 1830 al de slavernij afgeschaft. In de zuidelijke staten ging dat echter door. Daar waren slaven erg belangrijk voor de economie. Om te voorkomen dat er in de zuidelijke staten ook een verbod op slavernij kwam, scheidden de zuidelijke staten zich af. Dit leidde tot de Amerikaanse burgeroorlog ( ). Het noorden won en zette een verbod op slavernij. Deze beweging tegen de slavernij en slavenhandel heet het abolitionisme. In Nederland speelde dit ook. Het werd geïnspireerd door het christendom en de verlichting. Volgens Adam Smith was slavernij ook niet goed voor de economie, omdat je meer bereikt met belonen i.p.v. straffen. In 1814 werd slavenhandel afgeschaft. In 1863 werd slavernij zelf afgeschaft. In Groot-Brittannië richtten abolitionisten de Society for the Abolition of the Slave Trade op. De beweging had succes. In 1807 werd slavenhandel afgeschaft. In 1833 werd slavernij afgeschaft. Pagina 5 van 5