28. Van leren om te lezen naar lezen om te leren
|
|
- Thijmen van Dijk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 28. Van leren om te lezen naar lezen om te leren
2 VAN LEREN LEZEN NAAR LEZEN OM TE LEREN Niki Moeken, Paula Smit,
3 PROGRAMMA 1. Samenwerkend lezen in het voortgezet onderwijs Presentatie Aan de slag 10 minuten 20 minuten 2. Implementatie in de zaakvakken Presentatie In discussie 10 minuten 20 minuten
4 1 Samenwerkend lezen in het vo Een onderzoek naar de effectiviteit van een geïntegreerde lesmethode
5 De aardkorst heeft veel verschillende mineralen. Dit zijn vaak kristallen met prachtige kleuren en vormen. Het hoofdbestanddeel van de kristallen is meestal SiO 2. Het hangt af van de elementen Cr, Ca, Mn of Fe welke kleur en kristalvorm zich heeft gevormd. Omdat de siliciumverbindingen nogal hard zijn, kunnen ze worden geslepen en gepolijst. Je vindt ze vaak in sieraden bijvoorbeeld als rozenkwarts, tijgeroog of amethist. Er zijn ook zachte mineralen, zoals het goudkleurige pyriet, FeS 2 (s). Naast zuurstof en silicium zijn het vooral metalen die in de aardkorst voorkomen, bijvoorbeeld zwavel. Pure zwavel en zwavelverbindingen kun je vinden in vulkanische gebieden. Andere niet-metalen moeten uit een delfstof worden vrijgemaakt, zoals het veelvoorkomende silicium. Het element silicium is een belangrijke grondstof voor de computerindustrie. (Bolt e.a., 2012).
6 KENMERKEN VAN ZAAKVAKTEKSTEN o Grote informatiedichtheid o Gecomprimeerde alinea s o Veel laagfrequente woorden o Veel nieuwe concepten, feiten en details Kortom: een uitdaging voor taalzwakke leerlingen
7 LEESVAARDIGHEID IN NEDERLAND 20% van de brugklasleerlingen is onvoldoende in staat om schoolteksten begrijpend te lezen (Hacquebord et al., 2004) Stagnatie in de tweede- en derde klas (Welie, 2013) Leesonderwijs bevat weinig kenmerken van wat bekend is over effectief leesonderwijs (De Milliano, 2013; Moeken et al., 2015; Welie, 2013)
8 DOELSTELLING VAN HET ONDERZOEK: TWEELEDIG Materiaal Docenten een concrete procedure te bieden die hen faciliteert bij de vormgeving van het leesonderwijs op middelbare scholen. Kennis Meer inzicht te krijgen in de effectiviteit van een dergelijke procedure en kennis te vergaren omtrent de implementatie.
9 ONDERZOEKSOPZET Wie? 186 leerlingen uit de 2e klas 94 jongens, 92 meisjes Waarvandaan? 3 scholen, 9 klassen vmbo, havo en vwo Groepen? 6 experimentele groepen 3 controlegroepen Interventie? 24 uur samenwerkend lezen 8 uur begeleiding bij Nederlands
10 Resultaten
11 DE BELANGRIJKSTE RESULTATEN Meisjes en sterkere lezers vergroten hun tekstbegrip, kennis van connectieven en metacognitieve kennis van tekststructuren en leesstrategieën. Maar: Jongens met een zwakke leesvaardigheid laten geen vooruitgang zien ten opzichte van de controlegroep.
12 IMPLICATIES VOOR DE PRAKTIJK Wees gespitst op taal- en leesproblemen in de zaakvakken Schenk ook in de zaakvakken aandacht aan leesvaardigheid (bv. met SALEVO) Start vroeg met de remediëring Geef constructieve proces- en productgerelateerde feedback
13 2 Aan de slag
14 EFFECTIEF LEESONDERWIJS Taal binnen de zaakvakken Stimulering van leesmotivatie Aandacht voor leesstrategieën Aandacht voor tekstverbanden Stimulering van gedeelde cognitie
15 SAMENWERKEND LEZEN Groepjes van 3 à 4 leerlingen Duidelijke rolverdeling Heterogene samenstelling Materialen voorzitter Rollenkaarten Strategiekaarten Werkbladen schrijver denker helper
16 3 Implementatie in de zaakvakken
17
18
19
20
21 4 In discussie
22 IN DISCUSSIE Hoe creëer je een groot draagvlak onder docenten? Hoe zorg je voor een goede training en begeleiding van docenten? Hoe zorg je voor een structurele borging binnen school?
23 Nog vragen? Stel ze gerust! Materialen mee? Noteer uw naam en adres op de lijst. Dankuwel!
24 LITERATUUR Bolt, W., Driessen, H., Rietman, W., Scholte, H., & Velzeboer, M. (2012). Chemie (6 e editie) 4 havo leerboek, Groningen/Houten: Noordhof Uitgevers bv, gedownload op van voortgezet-onderwijs-groningen/chemie-6e-editie-tweede-fase-4- havo/page/4-5. De Milliano, I. (2013). Literacy development of low-achieving adolescents. The role of engagement in academic reading and writing. Proefschrift. Ispkamp Drukkers BV: po. Hacquebord, H., Linthorst, T.R., Stellingwerf, B.P., & De Zeeuw, M. (2004). Voortgezet taalvaardig. Een onderzoek naar tekstbegrip en woordkennis en naar de taalproblemen en taalbehoeften van brugklasleerlingen in het voortgezet onderwijs in het schooljaar Groningen: Etoc. Moeken, N., Kuiken, F., Welie, C. (2015). SALEVO: Samenwerkend lezen in het voortgezet onderwijs. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam. Welie, C. (2013). Onderzoeksrapportage project OTAW. Taalvaardigheid in Amsterdam-West. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam.
SAMEN WERKEN AAN EEN BETERE LEESVAARDIGHEID. Niki Moeken ITTA - Universiteit van Amsterdam
SAMEN WERKEN AAN EEN BETERE LEESVAARDIGHEID Niki Moeken ITTA - Universiteit van Amsterdam 1 De aardkorst heeft veel verschillende mineralen. Dit zijn vaak kristallen met prachtige kleuren en vormen. Het
Nadere informatieAmsterdam University of Applied Sciences. Betere en gemotiveerdere lezers in het voortgezet onderwijs. Welie, C.J.M.
Amsterdam University of Applied Sciences Betere en gemotiveerdere lezers in het voortgezet onderwijs. Welie, C.J.M. Published in: Les Link to publication Citation for published version (APA): Welie, C.
Nadere informatieSALEVO Samenwerkend Lezen in het Voortgezet Onderwijs
SALEVO Samenwerkend Lezen in het Voortgezet Onderwijs Niki Moeken, Folkert Kuiken & Camille Welie Universiteit van Amsterdam, september 2015 Projectnummer: 405-14-500-033 Dankwoord Met dit onderzoek is
Nadere informatieTijdschrift en doelgroep
Tijdschrift en doelgroep Jeugd in School en Wereld (JSW) is een onafhankelijk vakblad dat zich richt zich op leerkrachten in het basisonderwijs, het speciaal basisonderwijs en pabostudenten. Doel van het
Nadere informatieSAMENWERKEND LEZEN VOORTGEZET ONDERWIJS DOCENTENHANDLEIDING Niki Moeken, Folkert Kuiken en Camille Welie Universiteit van Amsterdam, 2016
SAMENWERKEND LEZEN VOORTGEZET ONDERWIJS DOCENTENHANDLEIDING Niki Moeken, Folkert Kuiken en Camille Welie Universiteit van Amsterdam, 2016 INHOUD DOCENTENHANDLEIDING Inleiding 1. Leesvaardigheid in het
Nadere informatieLeescoaches in het voortgezet onderwijs
Femke Scheltinga (a) & Lies Alons (b) (a) Expertisecentrum Nederlands, Nijmegen (b) ITTA, Amsterdam Contact: F.Scheltinga@expertisecentrumnederlands.nl Lies.Alons@itta.uva.nl Leescoaches in het voortgezet
Nadere informatieBegrijpend lezen van basisschool naar voortgezet onderwijs
Ronde 5 Hilde Hacquebord Rijksuniversiteit Groningen Contact: H.I.Hacquebord@rug.nl Begrijpend lezen van basisschool naar voortgezet onderwijs 1. Inleiding De onderwijsinspectie stelt in haar verslag van
Nadere informatieWoordkennis als onderdeel van taaldiagnostisch onderzoek
Woordkennis als onderdeel van taaldiagnostisch onderzoek Hilde Hacquebord Veel leerlingen hebben problemen met het tekstbegrip dat op school van ze wordt gevraagd, niet alleen bij Nederlands, maar juist
Nadere informatieBLIKSEM: Begrijpend Leesinstructie Kan Strategisch én Motiverend
Slavin, R.E. (1995). Cooperative learning. Theory, research and practice. Boston: Allyn and Bacon. Mienke Droop (a) & Willy van Elsäcker (b) (a) Expertisecentrum Nederlands (b) HCO Contact: M.Droop@taalonderwijs.nl
Nadere informatieBevordering van tekstbegrip door visualisering van tekststructuren
Ronde 8 Maaike Pulles (a) & Dianne Bekker (b) (a) Etoc, Groningen (b) Kentalis Guyotschool voor VSO, Haren Contact: m.pulles@rug.nl d.bekkers@kentalis.nl Bevordering van tekstbegrip door visualisering
Nadere informatie(Digi)taal 12+: een dag over het vo, mbo en digitale geletterdheid
(Digi)taal 12+: een dag over het vo, mbo en digitale geletterdheid Sprekers Erik Reuvers Suzanne Mol Marijke van Huijstee Deelsessies Wensspel op weg naar je visie Leesclub Speeddaten 29 januari 2019 Onderzoek
Nadere informatieSamenwerkend lezen in het voortgezet onderwijs (SALEVO)
Samenwerkend lezen in het voortgezet onderwijs (SALEVO) Effectiviteit voor verschillende typen leerlingen Niki Moeken, Folkert Kuiken & Camille Welie Tussen de leesvaardigheid van leerlingen in het voortgezet
Nadere informatieOpmerking. Project: Object: Inspectiedatum: Inspecteur: Locatie Ruimte. NEN 1010 / NEN 3140-1 - Smit Opleidingen & Trainingen
NEN 1010 / NEN 3140-1 - Smit Opleidingen & Trainingen NEN 1010 / NEN 3140-2 - Smit Opleidingen & Trainingen NEN 1010 / NEN 3140-3 - Smit Opleidingen & Trainingen NEN 1010 / NEN 3140-4 - Smit Opleidingen
Nadere informatieLeesvaardigheid bevorderen
Leesvaardigheid bevorderen Middagconferentie over taalbeleid voor het PraktijkOnderwijs Marco van de Ven (RU) Introductie Leesvaardigheid legt het fundament voor leren (O`Shaughnessy, et al., 2002) Leerlingen
Nadere informatieWerken met een ontwikkelingsperspectief begrijpend lezen. Programma. Doelen. www.hetabc.nl 1
Professionaliseringsprogramma Passend Onderwijs, Amsterdam Zuid-Oost Werken met een ontwikkelingsperspectief begrijpend lezen Dianne Roerdink & Moniek Sanders 28 januari 2015 1 Programma Welkom Begrijpend
Nadere informatieMLP Stand van zaken. voor bibliotheken
1 MLP Stand van zaken Prioriteiten Borging in landelijk en lokaal beleid zwakke lezers (25% van de kinderen, 15% van de jongeren) Kennisoverdracht en kennisdeling Nadruk op doelgroep kinderen met taalachterstand
Nadere informatieWat te doen met zwakke begrijpend lezers?
Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Cor Aarnoutse Wat doe je met kinderen die moeite hebben met begrijpend lezen? In dit artikel zullen we antwoord geven op deze vraag. Voor meer informatie verwijzen
Nadere informatieUitgebreide toelichting van het meetinstrument. Diataal: Diatekst, Diawoord, Diafoon (en Diaplus) 1 Algemene gegevens
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Diataal: Diatekst, Diawoord, Diafoon (en Diaplus) 28 september 2011 Review 1: E. Oosterlinck, N. Ramakers Review 2: M. Jungen Invoer: E. van Engelen 1 Algemene
Nadere informatieLEZEN EN DYSLEXIE 19-5-2016. Nicole Verkerk
LEZEN EN DYSLEXIE 19-5-2016 Nicole Verkerk Dyslexie en lezen. 1 is geen lekkere combinatie: Weinig dyslecten lezen voor hun plezier Lezen kost veel moeite: leestempo laag, vaak stukken overlezen, snel
Nadere informatieTaalonderwijs waar ook dyslectische studenten optimaal van profiteren. Nationale Dyslexie Conferentie Cindy Teunissen 3 april 2013
Taalonderwijs waar ook dyslectische studenten optimaal van profiteren Nationale Dyslexie Conferentie Cindy Teunissen 3 april 2013 Programma Mbo ers met dyslexie Goed taalonderwijs Specifieke begeleiding
Nadere informatieDoesjka Nijdeken Trinitas College Heerhugowaard Woudschoten Chemie Conferentie 2011
Doesjka Nijdeken Trinitas College Heerhugowaard Woudschoten Chemie Conferentie 2011 Hoe je het onderbuikgevoel zichtbaar maakt voor leerlingen (en jezelf) Wat bedoel ik met determineren? Hoe doe je dat
Nadere informatieSTREVEN NAAR FUNCTIONELE GELETTERDHEID: ZINVOL EN HAALBAAR. 1. De ontwikkeling van leesvaardigheid in het vo
STREVEN NAAR FUNCTIONELE GELETTERDHEID: ZINVOL EN HAALBAAR 1. De ontwikkeling van leesvaardigheid in het vo Marco van de Ven, Esther Steenbeek-Planting, Cindy Teunissen, Ludo Verhoeven In hoeverre vindt
Nadere informatieVLIR- Seminar 28 mei 2013
VLIR- Seminar 28 mei 2013 Tweeledige focus (1) Upgrading Curriculum uitbreiding/ aanpassing van logopedische opleidingsonderdelen cruciaal t.a.v. betere hulpverlening binnen Surinaamse maatschappij m.n.
Nadere informatiePRIJSLIJST METHODELICENTIE EXACT 2014 versie 10 Methode Omschrijving prijs
PRIJSLIJST METHODELICENTIE EXACT 2014 versie 10 Methode Omschrijving prijs Getal & Ruimte Rekenen Leerjaar 1 8717927061244 Getal & Ruimte Rekenen vmbo-bk 1 methodelicentie 17,35 8717927061251 Getal & Ruimte
Nadere informatieLezen in het voortgezet onderwijs (2): Improving Adolescent Literacy
Lezen in het voortgezet onderwijs (2): Improving Adolescent Literacy Algemeen Dit artikel gaat in op het rapport Improving Adolescent Literacy: Effective Classroom and Intervention Practices. De publicatie
Nadere informatieTaalproblemen en taalbehoeften in het voortgezet onderwijs
Taalproblemen en taalbehoeften in het voortgezet onderwijs Leerlingen- en docentenvragenlijsten als instrumenten voor taalbeleid Hilde Hacquebord Op 19 scholen voor voortgezet onderwijs, van vmbo tot havo/vwo,
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Een goede doorgaande leesvaardigheid PO-VO PO/VO. Goed kunnen lezen is cruciaal voor alle vakken. Aansluiting
KWALITEITSKAART Aansluiting Een goede doorgaande leesvaardigheid PO-VO PO/VO Een goede leesvaardigheid is voor alle leerlingen nodig, want goede leesvaardigheid is belangrijk voor een goed verloop van
Nadere informatieInformatieve teksten leren lezen in de middenbouw van het basisonderwijs; effecten van een ontwikkelingsgerichte benadering
Informatieve teksten leren lezen in de middenbouw van het basisonderwijs; effecten van een ontwikkelingsgerichte benadering promotieonderzoek Yvonne van Rijk Prof. dr. Monique Volman Prof. dr. Bert van
Nadere informatieDiataal en de referentieniveaus taal... toetsing en Onderwijsadvies
Diataal en de referentieniveaus taal... dia.taal toetsing en Onderwijsadvies Diataal en de referentieniveaus taal Met het Referentiekader Taal heeft de overheid vastgelegd wat het gewenste taalvaardigheidsniveau
Nadere informatieCREATIEF VERMOGEN. Andrea Jetten, Hester Stubbé
CREATIEF VERMOGEN Andrea Jetten, Hester Stubbé OPDRACHT Creativitief vermogen meetbaar maken zodat de ontwikkeling ervan gestimuleerd kan worden bij leerlingen. 21st century skills Het uitgangspunt is
Nadere informatieWoordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven
Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Wilma van der Westen Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Utrecht 7 november 2012 Even voorstellen: Bestuurslid Het Schoolvak Nederlands HSN
Nadere informatieIlona de Milliano. Lees- en schrijfontwikkeling op het vmbo: de rol van betrokkenheid bij lezen en schrijven op school
Lees- en schrijfontwikkeling op het vmbo: de rol van betrokkenheid bij lezen en schrijven op school Middagconferentie Weet wat je wilt met taal! Taalbeleid in het praktijkonderwijs Ilona de Milliano Universiteit
Nadere informatieLeesplezier: Het belang van thuisondersteuning en de rol van digitale media
Leesplezier: Het belang van thuisondersteuning en de rol van digitale media Roel van Steensel 1 en Eliane Segers 2 1 Vrije Universiteit Amsterdam, Erasmus Universiteit Rotterdam 2 Universiteit Twente,
Nadere informatieHypertekst schrijven en observerend leren als aanvullende didactiek 1
Ronde 2 Martine Braaksma & Gert Rijlaarsdam Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Contact: braaksma@uva.nl Hypertekst schrijven en observerend leren als aanvullende didactiek 1
Nadere informatieHeel goed geleerd en toch gezakt?
Heel goed geleerd en toch gezakt? Hoe komt het dat de taal steeds vaker een struikelblok vormt bij de schriftelijke eindexamens? Stand van zaken recent wetenschappelijk onderzoek Illustere School, Mastercourse
Nadere informatieNieuwsbegrip Masterclasses Verbeter het begrijpend leesonderwijs op uw school
Nieuwsbegrip Masterclasses Verbeter het begrijpend leesonderwijs op uw school Wat is nu eigenlijk goed begrijpend leesonderwijs? Hoe ga ik om met verschillende leesniveaus? En hoe model ik begrijpend lezen
Nadere informatieSTREVEN NAAR FUNCTIONELE GELETTERDHEID: ZINVOL EN HAALBAAR. 2. Het verbeteren van Nederlandse leesvaardigheid bij zwakke lezers in het vo
STREVEN NAAR FUNCTIONELE GELETTERDHEID: ZINVOL EN HAALBAAR 2. Het verbeteren van Nederlandse leesvaardigheid bij zwakke lezers in het vo Marco van de Ven, Esther Steenbeek-Planting, Hedwig de Krosse, Ria
Nadere informatieHet effect van nudging in het basisonderwijs en het vmbo
Het effect van nudging in het basisonderwijs en het vmbo Ilona Wildeman, Lisa van der Sande, Roel van Steensel, Adriana Bus Vrije Universiteit in Amsterdam vansteensel@essb.eur.nl S Achtergrond S Lezen
Nadere informatiePresentatie Bouw! PPO Regio Leiden. Presentatie Bouw!
Presentatie Bouw! PPO Regio Leiden Presentatie Bouw! 15 november 2016 Programma 10:00-10:30 Inloop met koffie en thee 10:30-10:45 Welkom en inleiding 10:45-11:20 Ernstige leesproblemen voorkomen met het
Nadere informatieDoen meisjes het slechter bij gym dan jongens?
Doen meisjes het slechter bij gym dan jongens? Sinds het verschijnen van het Basisdocument VO is er nauwelijks onderzoek gedaan naar de mate waarin de daarin beschreven deelnameniveaus door de leerlingen
Nadere informatieLichamelijke Opvoeding Niveau mavo. Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar 10 handelingsdeel 1 handelingsdeel
Opvoeding Niveau mavo 1) Leerlingen die hun absentie niet op orde hebben dienen dit in te halen door lessen te volgen van andere klassen. Dit gaat in samenspraak met de betreffende docent. medische redenen,
Nadere informatieGemeentelijke rapportage Gezondheidsbevordering Jeugd Krimpenerwaard
Jeugd Krimpenerwaard Inhoud Inleiding... 3 1. Gemeentelijke beleidsadvisering... 3 2. Gezonde School... 3 3. Verslavingspreventie... 4 4. Voeding en Bewegen... 5 5. Contactmoment bovenbouw VO... 6 6. Sociale
Nadere informatieReading and Writing Development of Low-achieving Adolescents. The Roles of Linguistic Knowledge, Fluency, and Metacognitive Knowledge M.J.W.
Reading and Writing Development of Low-achieving Adolescents. The Roles of Linguistic Knowledge, Fluency, and Metacognitive Knowledge M.J.W. Trapman 1 Reading and writing development of low-achieving adolescents
Nadere informatieEen doorlopende leeslijn voor elke leerling. Alle facetten van leesontwikkeling in het voortgezet onderwijs belicht
2. Taalonderwijs van 12-18 Ronde 5 Regine Bots CED-Groep, Unit VO-BVE, Rotterdam Contact: r.bots@cedgroep.nl 2 Een doorlopende leeslijn voor elke leerling. Alle facetten van leesontwikkeling in het voortgezet
Nadere informatieSamenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht
Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar metacognitieve vaardigheden van leerlingen
Nadere informatieVOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Leeshuis
VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Leeshuis Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieMuiswerk Strategisch Lezen is gericht op het aanleren van deelvaardigheden die nodig zijn voor een strategische leesaanpak.
Strategisch Lezen Muiswerk Strategisch Lezen is gericht op het aanleren van deelvaardigheden die nodig zijn voor een strategische leesaanpak. Doelgroepen Strategisch Lezen Muiswerk Strategisch Lezen is
Nadere informatieLeesbevordering en leesvaardigheid in het vmbo: noodzaak en kansen
Leesbevordering en leesvaardigheid in het vmbo: noodzaak en kansen Deze publicatie is te downloaden via www.lezen.nl Colofon Stichting Lezen Nieuwe Prinsengracht 89 1018 VR Amsterdam 020-6230566 www.lezen.nl
Nadere informatieWerken met tussendoelen in de onderbouw
Laura Punt 2013 Werken met tussendoelen in de onderbouw Interactief lees- en schrijfonderwijs Inhoud Het waarom en het wat van tussendoelen Aansluiting tussen po en vo Werken met tussendoelen Voorbeelden
Nadere informatieModelleren van schoolloopbaankansen van leerlingen
Modelleren van schoolloopbaankansen van leerlingen Onderwijs Research Dagen Antwerpen, 29 juni 2017 in het voortgezet onderwijs voortgezet onderwijs (vo) systeem is dynamisch brugklasniveaus: selectie
Nadere informatieRots en Water training voor basisscholen
Rots en Water training voor basisscholen Geschikt voor basisscholen en speciale basisscholen. Deze Rots en Watertraining is bedoeld voor groep 1 t/m 8. De training is geschikt voor jongens en meisjes.
Nadere informatieKijken naar lezende leerlingen Het leesproces van vmbo ers gefilmd
Even voorstellen Kijken naar lezende leerlingen Het leesproces van vmbo ers gefilmd Mirjam de Bruijne (m.debruijne@cedgroep.nl) Studie: toegepaste taalwetenschap, Universiteit van Tilburg Informatie uit
Nadere informatieDownloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) http://hdl.handle.net/11245/2.122886
Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) http://hdl.handle.net/11245/2.122886 File ID Filename Version uvapub:122886 Nederlandse samenvatting unknown
Nadere informatieBewegen en leren moet je integreren!
Bewegen en leren moet je integreren! Centrum voor Bewegingswetenschappen, UMCG/Rijksuniversiteit Groningen: Marijke Mullender-Wijnsma, MSc Marck de Greeff, MSc Dr. Esther Hartman Prof. dr. Chris Visscher
Nadere informatieConferentie: 23 mei 2012. Wat levert het op? Opbrengsten van opbrengstgericht werken voor leerlingen, de school en u. Overzicht workshops
Conferentie: 23 mei 2012 Wat levert het op? Opbrengsten van opbrengstgericht werken voor leerlingen, de school en u Overzicht workshops Workshops Workshopleider Organisatie Titel workshop 1. Dr. Margot
Nadere informatieOnderzoeksrapportage project OTAW: Taalvaardigheid in Amsterdam-West.
Onderzoeksrapportage project OTAW okt. 2013 Onderzoeksrapportage project OTAW: Taalvaardigheid in Amsterdam-West. Een analyse van leerlingachtergrond, taalonderwijs en lessen Nederlands Camille Welie,
Nadere informatiePresentatie Bouw! Plein013
Presentatie Bouw! Plein013 Presentatie Bouw! Plein013 27 september 2016 Programma 15:00-15:30 Inloop met koffie en thee 15:30-15:45 Welkom en inleiding - Henri Smit, Consultant Passend Onderwijs 15:45-16:30
Nadere informatieMenukaart Gezonde School voortgezet onderwijs: Roken & Alcohol
Menukaart Gezonde voortgezet onderwijs: Roken & Alcohol : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema
Nadere informatieScores en referentieniveaus.. Scores per leerjaar per toets.. Streefscores klas 1 blz.3. Streefscores klas 2 blz.5. Streefscores klas 3 blz.
Diataal- leeswijzer Scores en referentieniveaus.. Scores per leerjaar per toets.. blz.2 blz.3 Streefscores klas 1 blz.3 Streefscores klas 2 blz.5 Streefscores klas 3 blz.6 Verband tussen streefscore en
Nadere informatieWeet waar je staat. Inzicht in didactische ict-bekwaamheid. Maaike Heitink (Universiteit Twente) Alfons ten Brummelhuis (Kennisnet)
Weet waar je staat Inzicht in didactische ict-bekwaamheid Maaike Heitink (Universiteit Twente) Alfons ten Brummelhuis (Kennisnet) Weet waar je staat menselijke randvoorwaarden materiele randvoorwaarden
Nadere informatieIN HET VMBO HET BELANG VAN INSTRUCTIE OP MAAT
IN HET VMBO HET BELANG VAN INSTRUCTIE OP MAAT Mariska Okkinga ACHTERGROND BELEX BELEX = BEgrijpend Lezen EXperiment Implementatiestudie naar het gebruik van Nieuwsbegrip in de onderbouw van vmbo bb/kb
Nadere informatieToets HAVO 4 Chemie Hfdst. 2 Schatkamer aarde
Toets HAVO 4 Chemie Hfdst. 2 Schatkamer aarde Opgave 1 Op het etiket van een pot pindakaas staat als een van de ingrediënten magnesium genoemd. Scheikundig is dit niet juist. Pindakaas bevat geen magnesium
Nadere informatieWeerzin tegen lezen of weer zin om te lezen?
Weerzin tegen lezen of weer zin om te lezen? Roel van Steensel Vrije Universiteit Amsterdam Erasmus Universiteit Rotterdam Deze lezing Waar komt de motivatie om te lezen vandaan? Hoe hangt motivatie samen
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL Lezen is heerlijk Het kan heerlijk wezen om een boek te lezen: boom-roos-vis-vuur en een boek is heus niet
Nadere informatieGEMEENSCHAPPELIJKE VISIEONTWIKKELING OP LEESONDERWIJS
AANSLUITING PO-VO ONTWIKKELING/ DIFFERENTIATIE GEMEENSCHAPPELIJKE VISIEONTWIKKELING OP LEESONDERWIJS Dit document bevat de procesbeschrijving van de leergemeenschap taal uit de ketenverbinding van Openbaar
Nadere informatieScan Professionele leercultuur in teams Kohnstamm Instituut
Scan Professionele leercultuur in teams Kohnstamm Instituut De scan Professionele leercultuur in teams is een instrument voor scholen voor voortgezet onderwijs waarmee in kaart wordt gebracht hoe ver het
Nadere informatiePIRLS-2011. Het leesniveau in Nederland. Ludo Verhoeven. In samenwerking met Andrea Netten en Mienke Droop
PIRLS-2011 Het leesniveau in Nederland Ludo Verhoeven In samenwerking met Andrea Netten en Mienke Droop Presentatie PIRLS-feiten Internationale ranglijst Leesdoelen, begripsprocessen en referentiepunten
Nadere informatieInteractief werken aan woordenschat Onderzoek in groep 2 tot en met groep 4
Interactief werken aan woordenschat Onderzoek in groep 2 tot en met groep 4 OnderwijsBewijs-programma Femke Scheltinga Maud van Druenen Karin van Usen Waarom dit onderzoek? De aanleiding - Grote verschillen
Nadere informatieLeef je in! Een sociaal cognitieve vaardigheidstraining voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en gedragsproblemen
Leef je in! Een sociaal cognitieve vaardigheidstraining voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en gedragsproblemen Judith Arendsen, junior onderzoeker Research & Development Programma Ontwikkeling
Nadere informatieVoor SE-3 (in de derde SE-periode van het jaar) schrijf je een uiteenzetting aan de hand van documentatie die door de docent is gebundeld.
PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2018 Vak: Nederlandse taal en literatuur 2 f vwo Inleiding Voor het vak Nederlands ben je bezig met de onderdelen taalvaardigheid, taalkunde en literatuuronderwijs.
Nadere informatieLezen om te schrijven en schrijven om te lezen; samenhang met behulp van de onderwijsleercyclus
Ronde 1 Bart van der Leeuw & Theun Meestringa Nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Contact: b.vanderleeuw@slo.nl t.meestringa@slo.nl Lezen om te schrijven en schrijven om te
Nadere informatieWelke methode verbetert leesvaardigheid het meest?
Welke methode verbetert leesvaardigheid het meest? Een vergelijkend onderzoek naar vier lesmethoden in 4 vwo In dit artikel wordt verslag gedaan van een onderzoek waarin werd gekeken welke lesmethode leesvaardigheid
Nadere informatiePraktijkonderzoek. Joke van Adrichem & Toos van der Smit
Praktijkonderzoek Joke van Adrichem & Toos van der Smit W A T I S H E T E F F E C T V A N D E S O R T E E R T A A K O P H E T T E K S T B E G R I P V A N L E E R L I N G E N U I T 4 V W O V A N H E T H
Nadere informatieACHTERSTANDBESTRIJDING EN REFERENTIENIVEAUS voor taal en rekenen in het VO. Wat staat scholen te doen?
ACHTERSTANDBESTRIJDING EN REFERENTIENIVEAUS voor taal en rekenen in het VO Wat staat scholen te doen? Flitspresentaties september / oktober 2012 t.b.v. Steunpunt taal en rekenen VO Overzicht presentatie
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieTekst versus beeld Een experimenteel onderzoek naar het effect van instructie op tekstbegrip
Tekst versus beeld Een experimenteel onderzoek naar het effect van instructie op tekstbegrip 07-07- 2015 Eindwerkstuk Communicatie- en Informatiewetenschappen Universiteit Utrecht Quirine de Planque 3703991
Nadere informatieWelkom. Bij de informatie ronde over het
Welkom Bij de informatie ronde over het Even voorstellen, onze technatoren: en Ashley Mark Kabel Imelda van de Beek Wat is het Technasium? Uitgangspunt van oprichters Boris Wanders en Judith Legner in
Nadere informatieVRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR
VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR INHOUDSOPGAVE Zorgniveau 1: Goed lees- en spellingonderwijs Stap 1: Leestijd blz. 3 Kwaliteit instructiegedrag blz. 3 Klassenmanagement blz. 4 Stap 2: Juist
Nadere informatieMuiswerk: Taal en rekenen op z n best!
Artikel 7 Door: Eric Robbers en Stefan Robbers Muiswerk: Taal en rekenen op z n best! 1.Inleiding Er zijn zorgen over het niveau van het onderwijs, zowel binnen het onderwijs als ook daarbuiten. Binnen
Nadere informatieEFFECTIEF OMGAAN MET ZWAKKE LEZERS IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS. Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Nieuwegein 29 november 2012
EFFECTIEF OMGAAN MET ZWAKKE LEZERS IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Nieuwegein 29 november 2012 William S. Gray Lezen is cruciaal voor elk vak Elke leerkracht
Nadere informatieVOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Goed Gelezen versie 2
VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Goed Gelezen versie 2 Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieLeerlingen en studenten naar onderwijssoort per 1-10 en woongemeente Lingewaard
Leerlingen en studenten naar onderwijssoort per 1-10 en woongemeente Lingewaard 2010/'11 2011/'12* Onderwijssoorten Leeftijd Lingewaard Lingewaard Totaal voortgezet onderwijs Leeftijd totaal 2751 2853
Nadere informatieOrganisatievormen van begrijpend leesonderwijs bij anderstalige leerlingen
Organisatievormen van begrijpend leesonderwijs bij anderstalige leerlingen Een onderzoek naar de effecten van gedifferentieerd en klassikaal begrijpend leesonderwijs in kopklassen Student: A.J. Nysingh
Nadere informatieHet Technasium is een vorm van onderwijs waarbij leerlingen projectmatig en probleemoplossend werken aan echte opdrachten uit het bedrijfsleven.
Wat is het technasium? Het Technasium is een vorm van onderwijs waarbij leerlingen projectmatig en probleemoplossend werken aan echte opdrachten uit het bedrijfsleven. Hoe werkt het? De leerlingen krijgen
Nadere informatieDe Referentieniveaus Taal. BAVO Eemlanden 14 maart 2012
De Referentieniveaus Taal BAVO Eemlanden 14 maart 2012 2 Wat komt aan de orde? Aanleiding tot de referentieniveaus Wat zijn referentieniveaus? Status en ontwikkelingen rond de referentieniveaus Referentieniveaus
Nadere informatieLEERGEMEENSCHAPPEN NIEUWE SCHEIKUNDE
LEERGEMEENSCHAPPEN NIEUWE SCHEIKUNDE 1. Welkom en voorstellen 2. Human Capital Chemie en Actielijn 2 3. Wat is er tot nu toe gedaan? 4. Relatie met Vaksteunpunten Natuur- en Scheikunde 5. Wat is coaching
Nadere informatie"De grenzen van mijn taal zijn de grenzen van mijn wereld" (Wittgenstein)
Vocabulairkennis bij taalzwakke leerlingen in het voortgezet onderwijs Hilde Hacquebord Roelien Linthorst Berend Stellingwerf "De grenzen van mijn taal zijn de grenzen van mijn wereld" (Wittgenstein) Abstract
Nadere informatieVoorstel taal- en rekenbeleid [school]
Inleiding Landelijk Op 27 april 2010 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel 'Referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen' aangenomen. Het wetsvoorstel treedt op 1 augustus 2010 in werking. De kern van
Nadere informatieDoorlopende leerlijnen taal
31 Doorlopende leerlijnen taal Doorlopende leerlijnen taal Concretisering van de referentieniveaus In januari 2008 bood de Expertgroep Doorlopende leerlijnen taal en rekenen haar rapport Over de drempels
Nadere informatieVrij lezen groep 4. Doelen eind groep 4
Vrij lezen groep 4 Doelen eind groep 4 Leerlingen hebben plezier in voorgelezen worden hebben plezier in lezen en voorlezen hebben belangstelling voor verhalende teksten (waaronder poëzie) en informatieve
Nadere informatieProgramma van toetsing en afsluiting Schooljaar 2015-2016 VWO 6. St.Ned.Middelb.Onderw. Curaçao (Vespucci College)
Schooljaar 2015-2016 VWO 6 St.Ned.Middelb.Onderw. Curaçao (Vespucci College) Vak: Nederlands T61.1 schrijfvaardigheid (betoog) T S periode 1 150 min T61.2 literatuur (verhaalanalyse) T S periode 1 50 min.
Nadere informatieBetrokken lezers in het vmbo
Betrokken lezers in het vmbo Over leesmotivatie, leesweerstand, woordenschat en strategisch lezen Roel van Steensel Vrije Universiteit/Stichting Lezen Erasmus Universiteit JONGEREN LEZEN STEEDS MINDER
Nadere informatieVRAGENLIJST VOORTGEZET ONDERWIJS QUICKSCAN
VRAGENLIJST VOORTGEZET ONDERWIJS QUICKSCAN De opzet van de vragenlijst De stellingen hebben betrekking op de verschillende zorgniveaus zoals in het onderwijscontinuüm omschreven (CED groep: Struiksma &
Nadere informatieRecht op geletterd(heid)!
Recht op geletterd(heid)! Basisvaardigheden Taal in het voortgezet onderwijs in Nederland Jan Rijkers voorzitter Centrale Directie Het Hooghuis scholengroep voortgezet onderwijs, Oss, NL CTO, Met recht
Nadere informatieInformatieavond CBS de Citer 2015. Welkom 10-09-2015
Informatieavond CBS de Citer 2015 Welkom 10-09-2015 Algemene Informatie m.b.t. de communicatie Iedere vrijdag verschijnt de nieuwsbrief. Het is van belang om deze goed te lezen. Zo blijft u op de hoogte
Nadere informatieScan Professionele leercultuur op scholen Kohnstamm Instituut
Scan Professionele leercultuur op scholen Kohnstamm Instituut De scan Professionele leercultuur op scholen is een instrument voor scholen voor voortgezet onderwijs waarmee in kaart wordt gebracht hoe ver
Nadere informatieBestelgegevens Exacte vakken 2013
Bestelgegevens Exacte vakken 2013 Digitaal werken op ipad of laptop? Een aantal methodes is ook beschikbaar met methodestartpagina en binnen! Wanneer kiest u methodestartpagina en wanneer kiest u? Als
Nadere informatieVOORLICHTING 2016 - vmbo WELKOM
VERBINDEND ONDERWIJS VOORLICHTING 2016 - vmbo WELKOM C O N N E C TC O L L E G E. N L KIND Aanleg Belangstelling Schoolpresta2es Beroepswens BASISSCHOOL Leerlingvolgsysteem Toetsen Leerpresta2es Interesses
Nadere informatieEffectiviteit van leesmotivatie bevorderende interventies: Uitkomsten van een meta-analyse
Effectiviteit van leesmotivatie bevorderende interventies: Uitkomsten van een meta-analyse Lisa van der Sande, Roel van Steensel, Wichor Bramer & Lidia Arends Congres Stichting lezen: 10 november 2016
Nadere informatie