fjj; K provincie 3& groningen

Transcriptie

1 fjj; K provincie 3& groningen bezoekadres: I Martinikerkhof 12 Aan Provinciale Staten postadres: Postbus AP I Groningen algemeen telefoonnr: II algemeen faxnr.: info@provinclegroningen.nl!'4!^-t Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer Antwoord op Bijlagen Onderwerp 6 DEC /49/A.20, CW Draper L.T.C.M. (050) k.draper@provinciegroningen.nl Transitie Jeugdzorg Geachte dames en heren, (/) 1. Inleiding Met dit schrijven informeren wij u over de stand van zaken ten aanzien van de transitie Jeugdzorg. Zoals u reeds vernomen heeft, zal er per 2016 een stelselwijziging zorg voor jeugd plaatsvinden, waarbij alle jeugdzorgtaken van de provincie overgeheveld zullen worden naar gemeenten. Wij informeren u eerste over de landelijke ontwikkelingen waarna wij aangeven wat de stand van zaken is rondom de regionale aanpak en onze warme overdracht. 2. Landelijke ontwikkelingen De stelselwijziging is vastgelegd in twee achtereenvolgende brieven van de Staatssecretarissen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Veiligheid en Justitie, gedateerd 30 september en 8 november Deze beleidsbrieven komen voort uit de afspraken die in het Regeerakkoord zijn gemaakt aangaande de decentralisatie van de jeugdzorg, namelijk: 1. Bestuurlijk: decentralisatie naar gemeenten. Door de verantwoordelijkheid van alle jeugdzorgtaken bij de gemeenten te leggen wordt het gemakkelijker om verbindingen te leggen tussen zorg, onderwijs, werk en inkomen, sport en veiligheid. 2. Financieel: bundeling van geldstromen. Er komt een financieringsstroom dat gemeenten de beleidsvrijheid geeft om te kunnen sturen op doelmatigheid en doelgerichtheid en geldstromen integraler en effectiever in te zetten. Beide brieven zijn als bijlagen toegevoegd. 06-HB-SG-001 o Daarnaast hebben wij het rapport "Jeugdzorg in groeifase" bijgevoegd van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). De gemeenten zijn bezig de nieuwe taken op het gebied van de jeugdzorg in beeld te krijgen. Dit rapport geeft een globaal inzicht in de ontwikkelingen die zich in de periode in de jeugdzorg De provincie Groningen werkt volgens normen diê ïtjn vastgelegd in een handvest voor dienstverlening. Dit t^sndvest vindt u op on2e wetjsite of kunt u opvragen bij de afdeting Communicatie en Kabinet, Pubiieksvooriichting;

2 hebben voorgedaan. Daarnaast is een poging gedaan inzicht te geven in de profielen van de gebruikers van de verschillende typen van jeugdzorg. 3. Samenvattingen 3.1. Beleidsbrieven stelselwijziging jeugdzorg De zorg voor jeugd komt te vallen onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten onder het motto "decentraal wat kan, centraal wat moet" met als streven gemeentelijke beleidsvrijheid daar waar mogelijk. Zowel de bestuurlijke verantwoordelijkheid als ook de financiële middelen komen dan in één hand, namelijk bij de gemeente. Daarmee worden perverse prikkels weggenomen - die in het huidige stelsel een onnodige druk op gespecialiseerde zorg veroorzaken als ook onnodige bureaucratie voorkomen. Er komt een eenvoudiger stelsel van zorg en ondersteuning voor jeugd waarin ouders, kinderen en andere opvoeders in elke gemeente eerder en sneller op maat geholpen worden als het niet op eigen kracht lukt. Een stelsel dat kinderen stimuleert en ondersteunt om mee te doen en een bijdrage te leveren aan de samenleving. De ambitie van het kabinet is: o o o dat alle kinderen gezond en veilig opgroeien hun talenten ontwikkelen naar vermogen meedoen. Uitgangspunten van deze omslag in de zorg en ondersteuning voor jeugd zijn o.a.: o o o o o o Elke gemeente heeft een herkenbare laagdrempelige plek voor advies en hulp. Hoe die plek wordt vormgegeven, bepalen gemeenten zelf Huidige recht op zorg wordt in nieuw wettelijk kader anders vormgegeven Gemeenten voorzien in een gevarieerd zorgaanbod en een mogelijkheid voor keuzevrijheid voor kinderen en ouders Kwaliteitswaarborgen voor kinderen en ouders, zoveel mogelijk in aansluiting op de Wet cliëntenrechten zorg en de Beginselenwet zorginstellingen Wettelijke taak Bureau Jeugdzorg met betrekking tot toegang tot zorg vervalt Advies- en Meldpunt Kindermishandeling wordt ook verantwoordelijkheid van gemeenten. Ouders blijven hiervoor eerst verantwoordelijk, de overheid komt in beeld als dit niet vanzelf gaat Dan moet hetjeugdstelsel snel, goed en op maat functioneren: Geen kind buiten spel! Om dit te bereiken is in het regeerakkoord afgesproken dat gemeenten bestuurlijk en financieel verantwoordelijk worden voor alle ondersteuning en zorg voor jeugd: provinciale (geïndiceerde) jeugdzorg, de jeugdzorgplus, jeugd geestelijke gezondheidszorg, jeugd licht verstandelijk gehandicaptenzorg en de jeugdbescherming en jeugdreclassering. Gemeenten zijn zo in staat om maatwerk aan kinderen en hun ouders te bieden. Daarmee wordt een oplossing geboden voor de tekortkomingen van het huidige stelsel: een te grote druk op gespecialiseerde zorg, tekortschietende samenwerking en kostenopdrijving.

3 Bovenlokale samenwerking Voor hun nieuwe taken hebben gemeenten voldoende bestuurskracht nodig. Daarom wordt in de tweede beleidsbrief benadrukt dat gemeenten regionaal moeten gaan samenwerken bij de uitvoering, bijvoorbeeld op het terrein van inkoop van specialistische zorg. Ten aanzien van jeugdbescherming en jeugdreclassering geeft het Rijk aan dat bovenlokale samenwerking tussen gemeenten noodzakelijk is. Gemeenten krijgen één jaar de tijd om afspraken te maken over bovenlokale samenwerking. Binnenlandse Zaken zal namens het Kabinet naar verwachting nog dit jaar een brief aan gemeenten sturen waarin o.a. de randvoorwaarden voor bovenlokale samenwerking op het terrein van jeugd worden opgenomen. Zorgplicht voor gemeenten Het huidige individuele recht op vormen van jeugdzorg leidt er toe, dat ouders en professionele opvoeders eerder dan nodig zoeken naar oplossingen voor opvoeden opgroeiproblemen buiten bestaande leefmilieus. Het huidige recht op zorg draagt hierdoor bij aan overbelasting van de sector, bureaucratie en lange wachttijden. In het nieuwe wettelijke kader zal het recht op zorg daarom anders worden vormgegeven. Uitgangspunt voor het nieuwe stelsel is een wettelijke algemene zorgplicht voor gemeenten om jeugdigen en hun opvoeders opvoed- en opgroeiondersteuning te bieden. Daarnaast denkt het kabinet aan een plicht voor de gemeente om waar nodig een individuele voorziening te treffen, resultaatgericht in de geest van het compensatiebeginsel uit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. De komende maanden wordt dit verder uitgewerkt, samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Met betrekking tot kwaliteit zijn gemeenten in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor zaken als klachtrecht, medezeggenschap, kwaliteitseisen aan het aanbod en toezicht. Gekeken wordt in hoeverre de waarborgen en kwaliteitseisen in de Wet cliëntenrechten zorg en de Beginselenwet zorginstellingen ook kunnen gelden voor de nieuwe jeugdwet. Herkenbaar en laagdrempelig Gemeenten krijgen de wettelijke opdracht om een herkenbare en laagdrempelige plek te organiseren in de vorm van Centra voor Jeugd en Gezin. Hier krijgen ouders antwoorden op hun opvoedvragen. Als er hulp of ondersteuning nodig is, helpt het Centrum voor Jeugd en Gezin met een snelle diagnose, advies, ondersteuning en het voorkomen dat problemen verergeren. Als kinderen en ouders meer gespecialiseerde hulp nodig hebben, wordt deze ingeschakeld door het CJG. Gemeenten behouden de vrijheid om hun Centrum voor Jeugd en Gezin te laten aansluiten op de lokale situatie en organisaties. Gedwongen jeugdzorg Bij het ingrijpen door de overheid in de persoonlijke levenssfeer van kwetsbare kinderen en hun ouders (jeugdbescherming en jeugdreclassering) zullen gemeenten aan extra voorwaarden moeten voldoen. Bijvoorbeeld met betrekking tot samenwerking tussen gemeenten, leveringsplicht, toezicht, financiering en kwaliteit. Gemeenten moeten uiterlijk in 2016 klaar zijn om deze verantwoordelijkheden te dragen. Instellingen die jeugdbescherming en jeugdreclassering aanbieden moeten gecertificeerd zijn. Voor gemeenten en instellingen die eerder voldoen aan alle eisen en voorwaarden, is het mogelijk dat zij - in goed overleg met alle betrokken partijen - eerder dan in 2016 de verantwoordelijkheid voor jeugdbescherming en -reclassering aanbieden.

4 Aansluiten bij dynamiek Uiterlijk eind 2016 moet de overgang van alle taken en verantwoordelijkheden naar de gemeenten zijn afgerond. In de Bestuurlijke Afspraken is al afgesproken dat in een plan wordt uitgewerkt hoe de taken en verantwoordelijkheden worden overgedragen aan de gemeenten. Er is brede steun voor de ingeslagen weg en in de praktijk wordt al volop nagedacht over en voorbereid op het nieuwe stelsel. Het kabinet wil aansluiten bij deze dynamiek. Vanuit gemeenten en instellingen komen signalen om de overgang zoveel mogelijk in een keer te doen. Tegelijkertijd willen voorlopergemeenten de ruimte krijgen om zo snel mogelijk te starten. De voor- en nadelen van verschillende opties worden nu in kaart gebracht. Voor alle varianten geldt dat het nieuwe, vereenvoudigde stelsel in 2016 volledig werkend moet zijn. Invoeringskosten Begin 2012 zal het Rijk in overleg met partijen een opdracht uitzetten voor een Arbeidsmarkteffecten rapportage (AER). Dit biedt voor de transitie van de jeugdzorg inzicht in de kansen en risico's voor het personeel en de organisaties. De beleidsbrief is als bijlage bijgevoegd Samenvatting rapport "Jeugdzorg in groeifase" De belangrijkste conclusies uit het rapport zijn als volgt: A. Er is sprake van een aanzienlijke groei van de jeugdzorg, zowel in gebruik als in kosten. De groei geldt voor alle drie de onderzochte sectoren in de tweedelijns jeugdzorg: - jeugd-ggz (2000: gebruikers; 2009: gebruikers) - provinciale jeugdzorg (2000: gebruikers; 2009: gebruikers) - jeugd-lvg (2000: gebruikers; 2009: gebruikers) Het is vooral het gebruik van ambulante zorg, zowel binnen de provinciale jeugdzorg als in de jeugd-ggz dat heeft gezorgd voor een enorme groeispurt. Uit literatuuronderzoek geeft SCP verschillende redenen voor het grotere beroep op jeugdzorg: De maatschappij lijkt steeds strengere eisen aan jeugdigen te stellen; Als jeugdigen hier niet aan voldoen wordt er sneller professionele hulp ingeroepen (vroeger informele circuit). Dit is overigens een trend die ook in andere jeugdregelingen wordt waargenomen, zoals in de Wajong, de PGB-regeling en de rugzakjesregeling (tno 2007); Er lijkt sinds een incident in 2004 met het meisje Savanna, dat een fatale afloop had, een angst te bestaan om ernstige gevallen te missen. Deze angst zou een van de verklaringen kunnen zijn voor de groei in het aantal afgegeven indicaties. In de jaren daarop ontstond een zogenoemd Savanna-effect dat betrekking heeft op de sterke toename van het gebruik van begeleiding door een gezinsvoogd (Stallenberg 2007/2008); De diagnostiek is verbeterd, waardoor eventuele problematiek bij jeugdigen eerder wordt herkend en behandeld. Mede om de geconstateerde groei enigszins te kunnen beteugelen wordt de jeugdzorg, naast andere regelingen, overgeheveld naar de gemeenten. De achterliggende gedachte daarbij is dat problemen eerder aan het licht kunnen komen, waardoor verergering in meer gevallen kan worden voorkomen en er

5 volstaan kan worden met (goedkopere) hulp vanuit het voorliggende traject (de Centra voor Jeugd en Gezin). B. De kenmerken op het gezins-zouderniveau spelen relatief de grootste rol. Het tweede deel van dit rapport concentreerde zich op de kenmerken van kinderen die gebruikmaken van diverse vormen van jeugdzorg die binnenkort overgaan naar de gemeente. Hoewel de verklaringsgraad van de modellen laag is, worden de volgende conclusies getrokken: Voor alle kinderen blijken de kenmerken op het gezins-zouderniveau (financieel-economische situatie, gezinsvorm en aanraking met de politie van de ouders) relatief de grootste rol te spelen; De kenmerken van het kind zijn minder van invloed op het gebruik van jeugdzorg dan kenmerken van de ouder(s) of het gezin; Buurtkenmerken, ten slotte, hebben nauwelijks effect op het gebruik van jeugdzorg; In het algemeen blijken het vaak dezelfde kenmerken te zijn die invloed hebben op het gebruik van de verschillende typen van jeugdzorg; De gebruikers van jeugd Justitiële inrichtingen (jji's) wijken wat betreft kenmerken het sterkst af van de gebruikers van andere jeugdzorgvoorzieningen. Dat is te verklaren uit het gedwongen karakter van deze zorg, terwijl de andere onderzochte voorzieningen alle vrijwillig zijn. Met name niet-westerse allochtonen blijken een grotere kans te hebben op jji-gebruik. 4. Stand van zaken regionaal transitietraject Wij willen de jeugdzorg warm overdragen en willen aanhaken bij de bestaande samenwerking met de Groninger gemeenten waar nu een bestuursakkoord Jeugd geldt en waar op 7 juli jl. een intentieverklaring is ondertekend waarin is uitgesproken dat wij in gezamenlijkheid met gemeenten het proces van de decentralisatie ingaan. Om het transitieproces aan te jagen hebben wij een voorstel gedaan aan de gemeenten. Concreet betreft het voorstel om een gezamenlijke weg in te slaan en samen tot een regionaal transitieplan te komen. Dit voorstel is in het Bestuurlijk Platform jeugd van 24 november jl. besproken. In het transitieplan worden alle elementen opgenomen die moeten worden uitgewerkt om gemeenten in de positie te brengen om in een later stadium verantwoorde beslissingen te kunnen nemen over de toekomstige inrichting en uitvoering van de zorg voor jeugd. In het regionale transitieplan zelf worden nog geen keuzes gemaakt over de toekomstige inrichting van de zorg voor jeugd of een inhoudelijke zorgvisie. Het is ons gezamenlijk plan dat de mogelijkheid biedt om stapsgewijs over deze keuzes na te gaan denken. Wij geven vorm aan de zogenaamde 'warme' overdracht door het mede organiseren van bijeenkomsten en werkbezoeken maar vooral door te starten met het opstellen van een transitieplan. In de eerste fase zullen wij een voortrekkersrol vervullen. Onze rol en positie is ook reeds afgestemd met het Bestuurlijk Platform Jeugd, waarin de gemeenten vertegenwoordigd zijn. Deze voortrekkersrol die wij voorlopig als provincie aangenomen hebben, geven wij op de volgende wijze vorm:

6 - Het mede opstellen en de vaststelling van de intentieverklaring: Met deze intentieverklaring willen we naast de lopende zaken in gezamenlijkheid komen tot een "warme" en zorgvuldige overdracht van taken en verantwoordelijkheden van provincie naar (samenwerkende) gemeenten gedurende de looptijd van dit bestuursakkoord. Deze is op 7 juli 2011 gezamenlijk met gemeenten vastgesteld. - Het opstellen van een regionaal transitieplan: Het Bestuurlijk Platform Jeugd heeft in haar vergadering van 27 oktober 2011 besloten dat er een regionaal transitieplan opgesteld zal worden onder de verantwoordelijkheid van een planbegeleider. Wij zullen u blijven informeren over de stand van zaken rondom dit transitieplan. - De organisatie van plenaire (informatie)bijeenkomsten: De eerste heeft reeds op 23 september jl. plaatsgevonden. De volgende zal plaatsvinden in voorjaar Als vierde bijlage treft u de laatste cijfers aan, zoals deze door het CMO gepresenteerd zijn op de bijeenkomst van 23 september jl. Voor deze plenaire informatiebijeenkomst waren gemeenten en jeugdzorginstellingen uitgenodigd om de eerste inzichten ten aanzien van de transitie te delen: wat komt er op hoofdlijnen op gemeenten af en wat moeten zij zich daarbij voorstellen. Combinaties van jeugdzorginstellingen hebben ven/olgens aan de hand van casussen inzicht gegeven in hun werk. Op deze bijeenkomst heeft het CMO bijgevoegde cijfers gepresenteerd. - De organisatie van werkbezoeken aan jeugdzorginstellingen: De eerste sessie van werkbezoeken heeft reeds plaatsgevonden op 30 november jl. Op deze dag hebben Accare, Lentis-Jonx, Eiker, Bureau Jeugdzorg en Zorgbelang een presentatie verzorgd. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Groningen:, voorzitter., secretaris. Bijlagen: Nr. Titel Bijgevoegd Ter inzage in de Statenkast 1 Beleidsbrief stelselwijziging zorg voor jeugd ja Beleidsbrief stelselwijziging jeugd ja Rapport Sociaal Cultureel Planbureau ja "Jeugd in de Groeifase 4 Jeugdzorg in de provincie; CMO ja

7 i Jeugdzorg in dé próvingje I i Gronjngen Wat kbiiit er^ <>p gem^^ eijléirséi budgetten af? Eddie van Hiérden directeur CMO Groningen Certiked ISO 9001:2000 ERKEND DOOR DE RAAD VOOR DE ACCREDITATIE

8 i Aantal jeugdigen provinciaal Aantal 0-24: Aantal 0-18: (29%) (19%) 51% 49% Prognose 2020 (Primos) jeugd 0-24: Regio Noordwest -15% Regio Hoogezand-Slochteren + 2% Regio Noordoost -13% Regio Centraal + 4% Regio Oldambt -7% Regio MPV -11% ^^^' Regio Westerkw -5%

9 fl Jeugd in Groninger gemeenten i aandeel O tm 23 Jarigen per gemeente in procenten I 32,5 tot 35 procent I 30 tot 32,5 procent 1 27,5 tot 30 procent 25 tot 27,5 procent EU 22,5 tot 25 procent

10 ,CI r^ n%mf^%mf w #ijjk.enj K" m i ï postcodegebied naar achterstand H achterstandswijk EJ geen achterstandswijk 'M X.1 t-as -Ni

11 Jeugdzorg nu MJD Eiker Wmo prëstatieveld 2 gemeenten Preventieve ondersteuning jeugd en ouders Lokaal Pedagogische Hulp gg- Ontwikkeling Verwijsindex Zorg voor Jeugd Vrijwillige Provinciale Jeugdzorg GGZ jeugd Jeugdbescherming GTS + Voogdij/ jeugdreclassering AWBZ-jeugd o.a. LVG CWZW PIVIZ LWI's Lentis/Jonx Accare BJZ Leger des Heils WSG Driever's Dale NOVO overig

12 Budgetten - -«* -'"iést..!. ^j?^.. -;-^'-.'i >' :<»* ''' ' t'.-> ' ij >» V-. : -' # ;>«*»,>-'^-''!^*^^ #9p?frni i'h'oektfk;;/-^ * 1» I Hl ia fa I AWBZ?? DD + NOVO intramuraal: 7 miljoen Jeugdbescherming/ jeugdreclassering 7 miljoen C5g N/

13 rit aan o: S ri -Sn«- J^lü hjyip lanjdelijk {opvoed- enj opgroei hjylp i geïndiceerde zorg lichte hulp, steun en advies heeft geen professionele hulp nodig essèl'

14 Zorg voor jeugd Verwijsindex Aantal keren dat zorgcoördinatie is gestart: 2010: 370 (vanaf eind januari, 11 maanden) 2011: 496 (t/m juli, 7 maanden) Verwachting: verdubbeling in 2011 M

15 Toegang tot Jeugdzorg Indicatie voor Zorgaanbod

16 Toegang in cijfers: BJZ 3910 = 3,5% van 0-18 jarigen I jaar jaar totaal 2010 ra^b-ni

17 I AMK meldingen bij het AMK 299 bevestigde gezinnen met mishandeling (in 2009: 362) Advles& Meldpiiif ^ cent per minuulj OOK BIJ TWIJFEL/ ^Misschien wel het: belangrijksti 'iitelefoontje in iemands levenp' o3b^*

18 Eiker: 2734 MJD: 31 CWZW Noord: 236 LWI's/PMZ: 210 Totaal: 3211 (=1,9 % van 0-24 jarigen) ó&blny

19 ^ I Accare: 5981 (5,4%) Lentis/Jonx: i 4331(3,9%) (aantal 2009) IM t-^gj5-ni

20 i.y Jeugdbescherming/ jeugdreclassering 0-18 OTS + Voogdij: Bureau Jeugdzorg: 441 (0,4%) Leger des Heils: 225 (0,2%) WSG (2009): 71 Totaal: 737 (0,7%) Jeugdreclassering: Bureau Jeugdzorg: 249 (0,2%) M ^1 m o3r^^

21 AWBZ 0-18 (excl. GGZ, incl. LVG) Totaal CIZ indicaties jeugd 0-18 op : 2519 (2,3%) waarvan Verstandelijk Gehandicapt: 2072 (incl LVG) LVG intramuraal: 163 (75 Driever's Dale, 25 NOVO, 63 overig) overige 447: zintuiglijk of lichamelijk gehandicapt, somatische aandoening ^ ^ss^' I^J

22 Juvaid Jeugddetentie Veenhuizen: 38 Met Po=ör1;je J'> fl4igjdiinihiclhf(;i;n>g&:rïï Wilster jeugdzorg: 69 ös ^/

23 Samengevat jeugd in zorg (1,9%) GGZ jeugd 0-18 (^ J Jeugdbescherming/ Jeugdreclassering tot 18 laar AWBZ-jeugd 0-18 (excl. ggz, vooral VG) Gesloten jeugdzorg/detentie totlsiaar (9.3%) 737 JB / 249 JR (0,9%) indicaties (2,3%) 107 jeugdigen (0,1%)

24 'n ioi fta. Optellen kan eigenlijk niet, maar toch in de geïndiceerde jeugdzorg (13%) AWBZ- gehandicaptenzorg j eugd (2,3 %) totaal 90 miljoen! r^sbivy

25 i Hoe nu verder? is aan u! Certiked ISO 9001:2000 ERKEND DOOR DE RAAD VOOR DE ACCREDITATIE

26 Rijksoverheid De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG Kenmerk DJ/ Zaaknummer DJ/ Datum 30 september 2011 Betreft Stelselwijziging zorg voor jeugd Geachte voorzitter, Zoals door de minister-president tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen is aangekondigd, ontvangt u hierbij de Transitiebrief Stelselwijziging zorg voor jeugd. Tijdens de beschouwingen volgend op Prinsjesdag heeft de Tweede Kamer het belang dat zij hecht aan deze stelselwijziging nogmaals onderstreept. De Kamer heeft haar grote betrokkenheid eerder getoond door de Parlementaire werkgroep Toekomstverkenning Jeugdzorg in te stellen, die op 18 mei 2010 verslag uitbracht. Wij onderschrijven de analyse van de parlementaire werkgroep. Om de gesignaleerde knelpunten op te lossen, is in het regeerakkoord de overheveling van alle zorg voor jeugd naar de gemeenten aangekondigd. Onze uitgangspunten bij de transitie naar een nieuw stelsel van de zorg voor jeugd zijn: - Participatie: Het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind stelt dat het belang van het kind voorop staat bij alle maatregelen die kinderen aangaan. De overheid neemt - in aanvulling op de belangrijke begeleidende taak van ouders en opvoeders - alle nodige maatregelen om de rechten van het kind te realiseren. Voor ons is daarbij een belangrijk doel het stimuleren van kinderen om te worden tot mensen die naar vermogen participeren in de samenleving. - Betaalbaarheid: de stelselwijziging moet bijdragen aan beheersbare overheidsuitgaven. Met de VNG en IPO is overeengekomen dat door een efficiencyslag bij gemeenten in miljoen en vanaf miljoen bespaard kan worden op de uitgaven aan zorg voor jeugd^ met behoud van kwaliteit en innovatiekracht. - Uitvoerbaarheid: de stelselwijziging dient gemeenten in staat te stellen daadwerkelijk betere zorg en ondersteuning voor ouders en kinderen te leveren. Hierbij is waar nodig sprake van een Integrale * Zie hiervoor de Bestuursafspraken die op 13 juli 2011 zijn bekrachtigd bij brief van de minister van BZK aan de Tweed? Kamer (TK nr.233.'. Pagina O van 5

27 aanpak en vermindert bovendien de druk op de gespecialiseerde zorg. We hebben hier het afgelopen jaar flinke stappen voor gezet, samen met VNG en IPO. Dit heeft op 13 juli 2011 geleid tot een stevige set afspraken over de wijze waarop de stelselwijziging onder regie van het rijk, VNG en IPO doorgevoerd wordt. Deze Bestuursafspraken bieden het kader waarbinnen wij fors tempo blijven maken. De komende jaren is het van groot belang om samen op te trekken met de partijen die een belangrijke rol spelen binnen het stelsel van zorg voor jeugd. Daarom zijn wij ook in overleg met vertegenwoordigers van kinderen en ouders, beroepsverenigingen en branche-organisaties. IPO en VNG zijn nauw bij deze overleggen aangesloten. Kenmerk DJ/ Zaaknummer DJ/ In deze brief schetsen wij de contouren van het nieuwe stelsel (I) en geven we aan hoe het wetgevingstraject eruit ziet (II). I Contouren van het nieuwe Stelsel 1.1 Decentralisatie naar gemeenten De zorg voor jeugd komt te vallen onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten ^. Het motto "decentraal wat kan, centraal wat moet" uit de Bestuursafspraken betekent gemeentelijke beleidsvrijheid waar mogelijk. Gemeenten krijgen de vrijheid om op lokaal niveau de zorg voor jeugd in samenhang te regelen. Het gevolg hiervan is dat gemeenten lokaal goed kunnen afstemmen op de behoeften van hun burgers, gebruik makend van alle mogelijkheden in hun gemeente. Daarnaast is er een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling en een afname van de verantwoordingslasten. De Wet maatschappelijke ondersteuning heeft vergelijkbare uitgangspunten. 1.2 Financiering in één hand Met de bestuurlijke verantwoordelijkheid komen ook de financiële middelen over naar gemeenten. Door de financiering in één hand te brengen, worden perverse prikkels - die in het huidige stelsel een onnodige druk op gespecialiseerde zorg veroorzaken - uit het systeem gehaald. Ook kan onnodige bureaucratie worden teruggedrongen, bijvoorbeeld door de huidige systemen van indicatiestelling kritisch tegen het licht te houden. De middelen worden toegevoegd aan het gemeentefonds, bij voorkeur in een decentralisatie-uitkering. Het SCP en Cebeon zijn gevraagd om de behoefte naar en het huidige gebruik van zorg voor jeugdigen in kaart te brengen. Op basis van hun rapportage, die wij in het eerste kwartaal van 2012 verwachten, wordt het verdeelmodel gemaakt, waarna we de middelen per gemeente kunnen bepalen. Een eerste uitkomst van de verdeel maatstaven voor het onderdeel Jeugd in het gemeentefonds zal voor Het gaat om alle zorg voor jeugd die onder het Rijk, provincies, grootstedelijke regio's, AWBZ, Zvw en gemeenten valt: jeugdgezondheidszorg, provinciale jeugdzorg, jeugdbescherming en jeugdreclassering, jeugd-ggz (inclusief bsgeleidinq). zorg aan lirht verstandelijk beperkte je'igriigsn c.n geslotpn jeugdzcrq.

28 de zomer van 2012 bekend worden. Gemeenten kunnen daarmee voortvarend aan de slag met de voorbereidingen op het nieuwe stelsel jeugd. 1.3 Doorontwikkeling CJG Het grootste deel van de gemeenten heeft inmiddels met steun van VWS en de VNG een CJG gerealiseerd. Afgesproken is dat eind dit jaar elke gemeente een CJG zal hebben. Daarmee wordt een fundament voor het nieuwe stelsel van de zorg voor jeugd gelegd. De CJG's bevorderen de algemene gezondheid en het welzijn, een optimale opvoeding binnen het gezin en een brede ontwikkeling van alle jeugdigen. Via de CJG's zal daarnaast waar nodig snel gespecialiseerde zorg worden ingeschakeld. Dit dient in samenhang met de zorgstructuur in het onderwijs te gebeuren, waarbij integrale zorgtoewijzing het uitgangspunt is. Kenmerk DJ/ Zaaknummer DJ/ Kwaliteitseisen zorg voor jeugd Met de VNG is afgesproken dat in de nieuwe wet komt te staan voor welke taken landelijke kwaliteitseisen moeten bestaan voor extra waarborgen voor kind en ouder. Daarnaast onderzoeken we momenteel voor welke taakgebieden samenwerking tussen gemeenten noodzakelijk is. Dat zal in de loop van 2012 duidelijk zijn. Gezien de aard van de taken en de kwetsbaarheid van de doelgroep zullen in ieder geval voor jeugdbescherming en -reclassering extra (kwaliteits) eisen gelden. Naarmate de kinderen afhankelijker zijn van de ondersteuning en bescherming door de overheid, zullen voor deze taken ook meer criteria opgesteld worden. Daarnaast is voor de jeugdreclassering is van belang dat de goede aansluiting op de strafrechtsketen behouden blijft, in het bijzonder als het gaat om het adolescentenstrafrecht. In de Bestuursafspraken is eveneens vastgelegd dat wordt gekeken voor welke bijzondere groepen jeugdigen eventueel specifieke maatregelen getroffen moeten worden, alvorens wordt vastgesteld onder welke condities de overheveling van verantwoordelijkheden naar gemeenten plaatsvindt. Op dit moment laten wij onderzoeken voor welke groepen jeugdigen zorgaanbieders en gemeenten vinden dat deze specifieke aandacht nodig hebben. De komende periode vinden gesprekken met landelijk vertegenwoordigende organisaties van ouders en kinderen plaats en wordt dit onderzoek afgerond. Voor overige vormen van zorg is de lijn zoveel mogelijk beleidsvrijheid voor gemeenten. Dat betekent dat gemeenten primair verantwoordelijk zijn voor een goede kwaliteit van ondersteuning en zorg en het toezicht daarop. 1.5 Samenhangende aanpak met andere beleidsterreinen Deze stelselwijziging staat niet op zichzelf maar hangt samen met de (decentralisatie)maatregelen in het kader van de Awbz (waaronder de overheveling van de begeleiding naar de Wmo), het wetsvoorstel Werken naar vermogen (waaronder de aanpassing van de WWB) en maatregelen rondom passend onderwijs. Het kabinet wil jongeren in staat stellen zo goed mogelijk naar vermogen te participeren in de samenleving. De decerstraiïsal'es stellen gtmeenten r^ug beter in staat samenhang aan te

29 brengen tussen de verschillende domeinen waarvoor zij reeds verantwoordelijk zijn (onder andere welzijn en schuldhulpverlening). Zo kan efficiëntere en effectievere ketensamenwerking tot stand komen. Belangrijke uitgangspunten hierbij zijn het doen van een beroep op de eigen kracht van de burgers, het Inzetten van het sociale netwerk en het zoveel mogelijk vraaggericht werken. In het zogeheten 'magenta-overleg' stemmen wij ons beleid af met de bewindslieden van OCW, SZW en BZK. Zo bewaken wij de samenhang tussen de verschillende stelselwijzigingen op het gebied van jongeren. Kenmerk DJ/ Zaaknummer DJ/ Urgent is de samenhang met passend onderwijs. Ter voorbereiding op de zorgplicht passend onderwijs moeten schoolbesturen op 1 maart 2013 hun zorgplannen afgestemd hebben met gemeenten en de jeugdzorg en opgestuurd hebben naar de inspectie van het onderwijs. Hier dienen passend onderwijs, de stelselwijziging jeugd en de begeleiding vanuit de Wmo op elkaar in te haken. Om dit proces te faciliteren zullen de ministeries van VWS en OCW onder meer samen met een aantal gemeenten pilots ontwikkelen over een integrale aanpak van zorg en passend onderwijs voor jeugdigen. II Nieuwe Wet zorg voor jeugd II. 1 Tijdpad Wetgeving Er komt één wettelijk kader: de Wet zorg voor jeugd. Deze wet zal niet alleen de huidige Wet op de jeugdzorg vervangen, maar ook de verschillende andere onderdelen van zorg voor jeugd die nu nog onder de Zvw (jeugd-ggz) en de Awbz (jeugd-lvg) vallen een plek bieden. De jeugdbescherming en jeugdreclassering zullen onderdeel uitmaken van deze nieuwe wet. Dit is een complexe operatie, waarbij wij binnen de wet zelf zorgen voor een zorgvuldige fasering van Invoeringsdata voor de verschillende onderdelen. Dit werken wijconform de Bestuursafspraken in overleg met VNG en IPO uit. Wij willen het wetsvoorstel - nadat de consultatie met het veld is afgerond - na de zomer van 2012 voorleggen aan de Raad van State, om het vervolgens als geheel in één keer eind 2012 aan de Tweede Kamer aan te bieden. II.2 Vraagstukken ten behoeve van de wetgeving Bij het opstellen van het Wetsvoorstel zorg voor jeugd te kunnen maken, dienen enkele vraagstukken verder te worden uitgewerkt. Daar zijn wij nu volop mee bezig. Het betreft onder andere: - Positionering van de jeugdgezondheidszorg: De vraag is of deze geheel of gedeeltelijk komt te vallen onder de nieuwe Wet zorg voor jeugd of dat de huidige positionering binnen de Wet publieke gezondheid het meest geschikt is. Op dit moment loopt daarvoor een onderzoek waarvan In oktober de uitkomsten verwacht worden. - Samenhangende aanpak geweld in afhankelijkheidsrelaties: de bestrijding van huiselijk geweld en kindermishandeling Is een belangrijk speerpunt van dit kabinet. Wij willen alles wat te maken heeft itiet dergelijke vürrnen van geweld in saniennang vormgeven. Dit

30 heeft ook belangrijke raakvlakken met het nieuwe stelsel van zorg voor jeugd, zoals de raakvlakken tussen de onderzoekstaken van het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling en de Raad voor de Kinderbescherming. Wij doen onderzoek naar deze mogelijke overlap. Indien nodig komen we met voorstellen over de wijze waarop dit In het nieuwe stelsel voor jeugd kan worden verbeterd. Ook moet de samenhang met de Steunpunten Huiselijk Geweld sterker. Het Wetsvoorstel verplichte meidcode huiselijk geweld en kindermishandeling verplicht daar toe. Samenhang met de overheveling van begeleiding voor jeugdigen uit de Awbz en de veranderingen in het PGB-stelsel: Deze trajecten dienen goed op elkaar aan te sluiten. Kwaliteit voor Jeugd: Aan het begin van deze zomer hebben wij u geïnformeerd over ons voornemen om de verplichte registratie van professionals en het tuchtrecht landelijk te regelen^. We volgen daarbij de snelst mogelijke route. Aansluiting op andere stelselveranderingen: Hierboven hebben wij al aangegeven dat binnen dit kabinet nauw wordt samengewerkt om de verschillende stelselwijzigingen in het onderwijs, de Awbz, de jeugdzorg en op het terrein van sociale zaken en werkgelegenheid goed op elkaar aan te laten sluiten. Dat geldt ook voor de betreffende wetgeving. Zo dient bijvoorbeeld de in de Bestuursafspraken afgesproken samenhang tussen zorg voor jeugd en passend onderwijs in wetgeving verankerd te worden. Gevolgen van de transitie voor bestaande voorzieningen: de huidige wetgeving kent sommige voorzieningen bepaalde taken en verantwoordelijkheden toe, die zullen gaan veranderen. Dat geldt In het bijzonder voor de (medewerkers van de) bureaus jeugdzorg. Kenmerk DJ/ Zaaknummer DJ/ Voorstel tot wijziging van de Wet op de jeugdzorg Van het vorige kabinet heeft uw Kamer het voorstel tot wijziging van de Wet op de jeugdzorg ontvangen."* De schriftelijke voorbereiding van dit wetsvoorstel is afgerond. Het is van belang dat wij spoedig aangeven hoe dit wetsvoorstel past in het nieuwe stelsel. Dit wetsvoorstel behelst het volgende: De vorming van de Centra voor Jeugd en Gezin door gemeenten: in ieder geval het via een of meerdere goed bereikbare en herkenbare locaties samenhangend aanbieden van opvoed- en opgroeiondersteuning (op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning) en de jeugdgezondheidszorg (op grond van de Wet publieke gezondheid), afgestemd met bureau jeugdzorg en het onderwijs, o Samenwerking en coördinatie van zorg: Onder voortouw van de gemeenten worden schriftelijke samenwerkingsafspraken gemaakt en uitgevoerd, onder andere over zorgcoördinatie en over hoe eventuele knelpunten op het terrein van zorgcoördinatie worden opgelost. Ten aanzien van dit laatste krijgt de burgemeester de TK , , nr. 124 TK 2008 ~ 7009, , nr..3

31 bevoegdheid een Instantie aan te wijzen die met coördinatie van zorg wordt belast. De gemeente of het kabinet kan de vla Integraal Toezicht Jeugdzaken samenwerkende Inspecties verzoeken te onderzoeken of en te rapporteren over de vraag of gemaakte samenwerkingsafspraken worden nagekomen. Een experimenteerartikel dat mogelijk maakt dat gemeenten en provincies, vooruitlopende op de inwerkingtreding van de nieuwe Wet Zorg voor jeugd, kunnen experimenteren met nieuwe werkvormen waarin gemeenten de regie hebben over de zorg voor jeugd. Een experimenteerartikel op het terrein van Jeugdzorg*"'"^ (gesloten jeugdzorg) om ketensamenwerking met andere vormen van jeugdzorg, het onderwijs en het veld van werk en inkomen te verbeteren. Maatregelen om de administratieve lasten te beperken en de beleidsvrijheid van medeoverheden te vergroten, zoals samenvoeging van de provinciale doeluitkeringen en het schrappen van de duur van de zorg uit het indicatiebesluit van bureau jeugdzorg. Kenmerk DJ/ Zaaknummer DJ/ De VNG heeft - met het oog op de toekomstige Wet zorg voor jeugd - aangegeven geen behoefte te hebben aan de mogelijkheden die deze wetgeving de gemeenten gaat bieden. Het IPO sluit zich daarbij aan. Wij realiseren ons dat de opvattingen van VNG en IPO gevolgen zouden kunnen hebben voor de behandeling van het wetsvoorstel. Wij bespreken in dat licht dit wetsvoorstel nogmaals met VNG en IPO tijdens het bestuurlijk overleg dat wij op 12 oktober aanstaande met hen voeren over de stelselwijziging. Wij informeren de Tweede Kamer over de uitkomsten van dit overleg. II.4 Afspraken voorde transitiefase In de Bestuursafspraken hebben wij met VNG en IPO afgesproken de transitie de komende jaren samen vorm te geven en aan te sturen. Daartoe stellen wij samen met VNG en IPO een transitieplan op, waarin onder andere wordt ingegaan op de rolverdeling tussen de overheden, het tijdpad van de transitie en de ondersteuning van gemeenten. Ook komt in het transitieplan de overgangsregeling voor verplichtingen van provincies aan bod. De staatssecretaris van VWS heeft in eerder bestuurlijk overleg met IPO en VNG alle medewerking toegezegd bij het mogelijk maken van experimenteren met nieuwe werkvormen, voor zover dat binnen de huidige wettelijke kaders mogelijk is. Naar de mening van de VNG is dit in de transitiefase voldoende en Is de in de vorige paragraaf aangehaalde wetswijziging niet nodig. Tot slot We zetten ons volop in voor een goede overgang naar het nieuwe stelsel van zorg voor jeugd. Tegelijkertijd blijft het functioneren van het huidige stelsel ook onze volle aandacht houden (zie ook de Voortgangsbrlef Jeugdzorg die uw Kamer eerder dit jaar heeft ontvangen^). TK , , nr. 124

32 Met deze brief over de transitie naar een nieuw stelsel van de zorg voor jeugd hebben wij aangegeven welke stappen zijn gezet, welke contouren voor het nieuwe stelsel wij voor ogen hebben en hoe het wetgevingstraject eruit ziet. Met deze brief komen wij tevens tegemoet aan het verzoek van uw algemene Commissie voor Jeugdzorg^ om over de stelselwijziging te worden geïnformeerd. We spreken hier binnenkort verder met u over tijdens het door uw Kamer belegde Algemeen Overleg op 6 oktober. Kenmerk DJ/ Zaaknummer DJ/ Hoogachtend, de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mw. drs. M.L.L.E. Veldhuijzen van Zanten Hyllner De Staatssecretaris ^.' i Ai I i ii u < J/ ^! ilm 'van Veil i ligheid en Justitie, mr. F. Teeven Brief van 14 september 2011 met Kenmerk 2011Z17695 / , betreffende Stelselherziening in de Jeugdzorg.

33 Rijksoverheid De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG w/ww.rijksoverheid.nl Kenmerk DJ/PS Zaaknummer DJ/PS Datum 8 november 2011 Betreft Beleidsbrief stelselwijziging jeugd "Geen kind buiten spel' Geachte voorzitter, 1. Samenvatting Tijdens het AO van 6 oktober jl. hebben wij Uw Kamer toegezegd met een beleidsbrief te komen over de stelselwijziging jeugd. Met deze brief komen wij tegemoet aan deze toezegging. Met de Bestuurlijke afspraken ligt er een helder overkoepelend kader voor een aantal decentralisaties. Eén daarvan is de decentralisatie van de zorg voor jeugd. Het nieuwe stelsel is ontworpen conform de aanbevelingen van de parlementaire werkgroep Toekomstverkenning Jeugdzorg^ Wij schetsen in deze briefde hoofdlijnen van het nieuwe stelsel. Het is nadrukkelijk een raamwerk, opdat er ook ruimte voor de Kamer is om inbreng te leveren. Wij hechten hier beiden veel waarde aan. Dat raamwerk kent een aantal uitgangspunten die de ontwikkelingen in de beoogde richting zullen sturen. Deze uitgangspunten zullen wij in deze brief nader toelichten. We willen ook ruimte geven aan het veld van gemeenten, aanbieders van ondersteuning en zorg, ouders en kinderen om binnen de gekozen kaders invulling te geven aan het nieuwe jeugdstelsel. Om de beoogde veranderingen te bewerkstelligen, willen we energie aanboren die hiervoor in de basis volop aanwezig is. Dat willen we de tijd gunnen, omdat de veranderingen ook op het lokale niveau moeten plaatsvinden. Het is ook mogelijk, omdat er enige jaren tijd is voordat de beoogde nieuwe wetgeving in werking zal treden. Wij willen dan ook samen met het veld zorgvuldig uitvoering geven aan de opgestelde werkagenda (zie bijlage 1). ' Parlementaire Werkgroep Toekomstverkenning Jeugdzorg, Jeugdzorg dichterbij', 2010.

34 1.1 Hoofdpunten visie Onze ambitie is dat alle kinderen gezond en veilig opgroeien, hun talenten ontwikkelen en naar vermogen meedoen. De ouders zijn hiervoor eerst verantwoordelijk. De overheid komt in beeld als dit niet vanzelf gaat. Dan moet het jeugdstelsel snel, goed en op maat functioneren: 'Geen kind buiten spel!' Het stelsel moet eenvoudiger en een integrale aanpak van problemen bevorderen. Ouders, kinderen en andere opvoeders moeten gemakkelijker ergens terechtkunnen met hun vragen over opgroeien en opvoeden. De hoofddoelen van de stelselwijziging zijn dan ook eerdere ondersteuning en zorg op maat en betere samenwerking rond jeugdigen en gezinnen. In het Regeerakkoord is daartoe een decentralisatie van alle ondersteuning en zorg voor jeugd naar gemeenten afgesproken. Zowel bestuurlijk als financieel. Gemeenten zijn op deze wijze in staat om integraal beleid te ontwikkelen en maatwerk te bieden, afgestemd op de lokale en individuele situatie. De vraagstukken, waar het kabinet bij de uitwerking van dit nieuwe jeugdstelsel voor staat, zien we ook terug in andere sectoren zoals het onderwijs (passend onderwijs) en de sociale zekerheid (Wet werken naar vermogen). Ook in die sectoren is de vraag aan de orde hoe professionals meer ruimte krijgen en de eigen kracht van mensen weer voorop komt te staan. Deze beleidsterreinen staan niet los van elkaar, omdat het grotendeels dezelfde mensen betreft. Een goede intersectorale afstemming tussen deze beleidsterreinen is daarom nodig. Het kabinet wil een zo veel mogelijk geïntegreerde en doelmatige zorg en ondersteuning van jeugdigen. Dit komt onder andere terug door het waar mogelijk en nuttig afstemmen van wetgeving en de fasering van de wijzigingen, en ook door de transitie deels gezamenlijk op te pakken. Hierdoor wordt het voor instellingen en professionals werkzaam in zorg, onderwijs en participatie, beter mogelijk hun inspanningen op elkaar af te stemmen. Kenmerk DJ/ Zaaknummer DJ/ Beleidsuitgangspunten voor de ontwil<l<eling van het nieuwe stelsel Het Regeerakkoord en de bestuurlijke afspraken leiden ertoe dat wij een aantal keuzes maken, die de uitgangspunten vormen voor de verdere ontwikkeling van het nieuwe stelsel voor de ondersteuning en zorg voor jeugd in samenhang met andere lokale voorzieningen voor jeugdigen. Deze uitgangspunten zullen - waar nodig - in nieuwe wetgeving worden vastgelegd. Reikwijdte van het nieuwe stelsel Conform de Bestuurlijke Afspraken worden gemeenten verantwoordelijk voor de provinciale (geïndiceerde) jeugdzorg, de jeugdzorgplus (gesloten jeugdzorg), geestelijke gezondheidzorg voor jeugdigen (jeugd-ggz), zorg voor jeugd met een licht verstandelijk beperking (jeugd-lvb) en de jeugdbescherming en jeugdreclassering. Voor de zorg voor bepaalde groepen jongeren, alsmede jeugdbescherming en jeugdreclassering is bovenlokale samenwerking van gemeenten noodzakelijk.

35 Positie van ouders en kinderen Kenmerk Wij zullen in de opdracht aan gemeenten opnemen dat er voor de cliënt een Dj/ mogelijkheid is voor keuzevrijheid in de zorg. Gemeenten voorzien in een gevarieerd zorgaanbod voor hun inwoners, zodat Dj/^sossees^"^ er goed kan worden ingespeeld op de zorgvraag van ouders en kinderen. Gemeenten kunnen daarvoor zelf of samen met andere gemeenten, eventueel via de lokale jeugdzorgpartner, regelen dat de zorg van landelijke zorgaanbieders geleverd kan worden. Ook kunnen gemeenten ervoor kiezen om een pgb (persoonsgebonden budget) te verstrekken. Wij onderzoeken in hoeverre we kunnen aansluiten bij het compensatiebeginsel, zoals we dat in de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) kennen. Wanneer ouders niet in staat zijn hun rol als opvoeder goed te kunnen vervullen, dan moet de staat ingrijpen en hiertoe alle passende wettelijke en bestuurlijke maatregelen treffen. Hierbij moet gedacht worden aan normen ten aanzien van de veiligheid, gezondheid, het aantal personeelsleden en hun geschiktheid alsmede het toezicht. Waarborgen voor kwaliteit en ruimte voor professionals Voor een aantal situaties is het noodzakelijk om waarborgen voor de cliënt wettelijk vast te leggen. Dit geldt in elk geval in situaties waarbij een rechterlijke uitspraak ingrijpt in het leven van de cliënt en waar ouders niet in staat zijn hun rol als opvoeder goed te kunnen vervullen. Deze waarborgen voor de cliënt kunnen o.a. worden gegarandeerd door eisen aan de zorgaanbieders te stellen. Wij willen daarbij zoveel mogelijk aansluiten bij de Wet cliëntenrechten zorg en de Beginselenwet zorginstellingen. In overleg met de VNG wordt bezien hoe het toezicht op de uitvoering van het jeugdbeleid verder wordt vormgegeven. Er moet ruimte zijn voor professionele autonomie en de administratieve lasten moeten minimaal zijn. Centra voor jeugd en gezin We zullen in de wet opnemen dat elke gemeente een herkenbare en laagdrempelige plek moet hebben van waaruit preventieve gezondheidszorg, opvoedondersteuning en hulp aan jeugdigen, gezinnen en medeopvoeders integraal wordt aangeboden. Ook wordt in de wet opgenomen dat de geboden hulp en ondersteuning aan een jeugdige afgestemd wordt met de ondersteuning op school en dat er op deze plek een bepaalde deskundigheid aanwezig behoort te zijn. We zullen niet wettelijk voorschrijven hoe elke gemeente een CJG moet vormgeven. Dat moet passen bij de gemeente. Het preventief gezondheidszorgpakket van de jeugdgezondheidszorg, dat we in het belang van de volksgezondheid aan alle kinderen in Nederland actief en op identieke wijze willen aanbieden (bijvoorbeeld medische screeningen en het rijksvaccinatieprogramma) zal, vanwege de inhoudelijke samenhang met de andere onderwerpen, in de Wet publieke gezondheid geborgd blijven.

36 De activiteiten van de jeugdgezondheidszorg, die niet uniform aan alle kinderen worden aangeboden, maar waar lokale beleidsvrijheid en samenhang met andere activiteiten in het jeugddomein van belang is, zullen worden ondergebracht in het nieuwe wettelijke kader voor jeugd. De wettelijke taak van het Bureau jeugdzorg met betrekking tot de toegang tot de (thans geïndiceerde) zorg zal vervallen. Kenmerk Dj/sossees Zaaknummer DJ/ Gedwongen kader: jeugdbescherming en jeugdreclassering Bij jeugdbescherming en jeugdreclassering wordt onder dwang door de overheid ingegrepen in de persoonlijke levenssfeer van kwetsbare kinderen en hun ouders. Daarom worden extra voorwaarden gesteld aan de decentralisatie van jeugdbescherming en -reclassering, onder andere op het gebied van bovenlokale samenwerking, een leveringsplicht van gemeenten, toezicht, financiering en kwaliteitseisen aan aanbieders van jeugdbescherming en -reclassering (certificering). Deze voorwaarden worden in overleg met de VNG nader uitgewerkt. Uitgangspunt is dat de jeugdbescherming en -reclassering uiterlijk in 2016 overgeheveld worden van provincies naar gemeenten. Wanneer eerder kan worden voldaan aan de voorwaarden, is het mogelijk dat bepaalde gemeenten eerder dan in 2016 de verantwoordelijkheid voor jeugdbescherming en -reclassering overnemen. Dit dient uiteraard te gebeuren in goed overleg tussen gemeenten, provincies. Rijk en gecertificeerde aanbieders van jeugdbescherming en -reclassering. Positie Advies- en Meldpunten Kindermishandeling en kindertelefoon De taken van het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) worden ook een verantwoordelijkheid van gemeenten. Het ligt in de verwachting dat gemeenten dit op bovenlokaal niveau zullen gaan organiseren. Transitie Ingevolge de Bestuurlijke Afspraken wordt de precieze uitwerking van de fasering van de overheveling van de jeugdzorg (inclusief jeugd- GGZ, Jeugd-LVB en gesloten jeugdzorg en taken Bureau jeugdzorg), vanuit een inhoudelijke samenhang, geregeld in het transitieplan. Belangrijke vraag die daarbij vanuit de inhoud en proces nog beantwoord moet worden, is of de taken gefaseerd worden overgeheveld of zoveel mogelijk in één keer. Vanuit het veld ontvangen wij vooral signalen voor het laatste, waarbij er tegelijkertijd ook ruimte moet zijn voor verschillende snelheden. Vroege regio's kunnen dan in één keer snel, complexe regio's gefaseerd en trage regio's in één keer maar later, mits uiterlijk De voor- en nadelen hiervan worden in kaart gebracht en besluitvorming hierover wordt neergelegd in het transitieplan. Financiering Naar de invoering van de eigen bijdrage wordt nader onderzoek verricht. Voor de zomer van 2012 komen wij met een nader voorstel hierover

37 2. De visie 2.1 Toekomstig stelsel Elk jaar worden er in ons land rond de kinderen geboren. Nederland telt ruim 3,5 miljoen kinderen onder de 18 jaar^. Met het overgrote deel van deze kinderen (ongeveer 80%) gaat het goed. Rond de 15% van de kinderen is op enig moment in zijn of haar jeugd 'at risk'. Dit kan resulteren in een beroep op zorg of ondersteuning. Ongeveer 5% maakt - soms langdurig - van gespecialiseerde zorg gebruik wegens licht verstandelijke beperking, psychische stoornis of of zware sociale problematiek. Kenmerk DJ/ Zaaknummer DJ/ Alle inspanningen van ouders, professionele opvoeders en de overheid zijn erop gericht dat onze kinderen: a. gezond en veilig opgroeien; oeik kind heeft het recht om in een veilige omgeving (van een gezin) op te groeien. b. hun talenten ontwikkelen en; c. naar vermogen meedoen. odat wil zeggen dat kinderen al spelend, lerend en werkend een sociaal netwerk opbouwen en daarmee een goede basis leggen voor een zelfstandig leven. Bovenstaande kan een kind het beste leren in de wederkerigheid van een gezin. Een kleine gemeenschap waarin het leert relaties aan te gaan, te vertrouwen en hoe een bijdrage te leveren aan de samenleving. Een gezin in Nederland kent vele vormen naast vader, moeder en twee kinderen. Wij doelen op het gezin in de ruime betekenis. Die van de kleinste kern van onze samenleving. Dat gunnen wij elk kind. Hiermee geven wij invulling aan het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind^. De meest kwetsbare groep kinderen, die het niet heeft meegekregen om vanzelf een positieve bijdrage te leveren aan de samenleving, heeft er recht op steeds weer overeind geholpen te worden. Als hun ouders deze rol niet kunnen vervullen, is daar een rol weggelegd voor de staat. De overheid komt dus pas in beeld als dit niet vanzelf gaat. Dan moet het jeugdstelsel snel, goed en op maat functioneren: 'Geen kind buiten spel!' De evaluatie van de Wet op de jeugdzorg'' en de analyse van de Parlementaire Werkgroep 'Toekomstverkenning Jeugdzorg'^ hebben belangrijke tekortkomingen van het huidige stelsel laten zien: a. een te grote druk op gespecialiseerde zorg; b. tekortschietende samenwerking rond kinderen en gezinnen; c. afwijkend gedrag wordt niet onnodig gemedicaliseerd; d. het kostenopdrijvend effect als afgeleide van deze knelpunten. ^CBS: 2011 ^ Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind (in w^erking getreden september 1990) " Evaluatieonderzoek Wet op de jeugdzorg, BMC: 2009 ^ Parieinentciire Werkgn.'ep Toekomstveri<enning Jeiindzorg, Jeugdzorg dichterbij, 2010.