AG8! Derivatentheorie Les7! Hedging in de praktijk. 28 oktober 2010

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AG8! Derivatentheorie Les7! Hedging in de praktijk. 28 oktober 2010"

Transcriptie

1 AG8! Derivatentheorie Les7! Hedging in de praktijk 28 oktober

2 Agenda Rente Hedge Aandelen Hedge Garantie product 2

3 Rente Hedge 3

4 Rentegevoeligheid Waarde van toekomstige kasstromen zijn gevoelig voor renteverandering Hoe hoger de rente, hoe lager de contante waarde van de toekomstige kasstromen. Verschillende maten worden gebruikt voor renterisico Duration Convexity Basis Point Value (BPV, PV01) 4

5 Duration en convexity Duration en convexity 100 Contante waarde Convexityeffect Durationbenadering % 2.50% 4.50% 6.50% 8.50% Yield 5

6 Demo balans excel voorbeeld 6

7 Bucketing Duration gaat uit van Eén yield Parallelle bewegingen van de yield curve. In praktijk Rentetermijnstructuur Andere rentebewegingen voor iedere looptijd 7

8 Bucketing Praktische oplossing Verdeel horizon in looptijdbuckets (bv 0-1, 1-3 jr, 3-5 jr, 5-10 jr, enz) Bepaal BPV per bucket 8

9 Buckets renteportefeuille Mismatch-risico wordt zichtbaar door bucketing Buckets renteportefeuille Duration = 0 (waardeverandering = 0 bij parallelle shift 1 bp van totale yield curve)! Mismatch-risico wordt zichtbaar door bucketing Maar resultaat Duration = =" 00 (waardeverandering als 7Y rente stijgt = 0 bij parallelle en 12Y shift rente 1 daalt bp van totale yield curve) Bonds Maar dalen resultaat in waarde, 0 als 7Y rente VPV stijgt en 12Y juist rente in daalt waarde! Bonds dalen in waarde, VPV stijgt juist in waarde! Totaal 3m 6m 1y 2y 3Y 4Y 5Y 6Y 7Y 8Y 9Y 10Y 11Y 12Y 13Y 14Y 15Y 16Y Totaal: afgedekt voor parallelle beweging 12 Voorbeeld: rentepositie pensioenfonds onder Fair Value 9

10 Hedgen renterisico Afdekken renterisico door matchen van BPV s per bucket Zoek (combinatie van) producten zodanig dat in iedere bucket de totale BPV 0 wordt Obligaties Swaps 10

11 Rentepositie pensioenfonds Duration matchen : Rentepositie pensioenfonds Laag risico bij parallele renteverschuiving Risico bij vervlakking van Unhedged Hedged !"#$%&'()*+%&, 1 2%%3*$'4',(*5'6 $.)&.9.$4,-# 1 :'4',(*5'6*9.$9 8%)3.*.')<*,# 11

12 ntepositie pensioenfonds ed Rentepositie pensioenfonds Inzet meerdere swaps: Blijvend duration gematched Sterke reductie kantelrisico!"#$%&'()*+%&,-.)/0 1 2%%3*$'4',(*5'6*7%$%88.8.* $.)&.9.$4,-#'9')3 1 :'4',(*5'6*9.$98%;;')3*9%)* 8%)3.*.')<*,#$9. $<.$.*4?%740 *<#$%&'()*3.+%&,-.<.<#,&'.*;%)&.8$'4',( Unhedged Hedged

13 Alternatieven voor swaps? Alternatieven voor swaps? Surplus Dalende Rente Afgedek t met swaps Afgedekt met Swaptions Stijgende Rente Gestileerd voorbeeld Huidige situatie!"#$%&'())*)&+*,&-*),*-.%./0&1022*3.4&*2.5.)*-*)6&5##-& 4*1*)&7.8&%,.84*)3*&-*),*%&00'&+*,&100-3**2&"*4 13

14 Aandelen hedge 14

15 Uitgangssituatie ALM-casus 10% Kans(dekkingsgraad < 100%) Horizon: 10 jaar 50% equity, 50% fixed income Geen opties 8% 6% Initiële mix pensioenfonds: 40% equity, 60% fixed income 4% 30% equity, 70% fixed income 2% 0% 20% 20.5% 21% 21.5% 22% 22.5% 23% Gemiddelde premie Toename van het percentage aandelen in de assetmix leidt tot een hoger risico, maar ook tot een lagere gemiddelde premie 15 25

16 Voorbeeld 2: Standaard put op aandelenportefeuille 10% 8% 6% Kans(dekkingsgraad < 100%) 50% equity 40% 50% Horizon: 10 jaar inclusief standaard optie strategie 4% 2% Geen opties 30% 40% 30% 0% 20% 20.5% 21% 21.5% 22% 22.5% 23% Gemiddelde premie geen verbetering risk/return Standaard aandelen putoptie leidt niet tot risk-return verbetering 28 16

17 Voorbeeld 3: Maatgesneden optiestrategie 10% 8% 6% Kans(dekkingsgraad < 100%) 50% equity 40% 60% Geen opties Horizon: 10 jaar 4% 2% 50% 40% 30% Inclusief fondspecifieke optie strategie 0% 20% 20.5% 21% 21.5% 22% 22.5% 23% Gemiddelde premie risico reductie bij gelijke premie Toevoeging van maatgesneden optiestrategie aan de asset mix leidt tot een aanzienlijke risicoreductie bij gelijkblijvende gemiddelde premie 29 17

18 2% 1.5% Kans(dekkingsgraad < 90%) 50% equity Geen opties Horizon: 10 jaar 1% 40% 0.5% 60% 30% 50% 40% 0% 20% Inclusief 20.5% fondspecifieke 21% 21.5% 22% 22.5% 23% optie strategie Gemiddelde premie In extreme risicomaten is maatgesneden optiestrategie nog effectiever 30 18

19 Putoptie + aandelen Kansverdeling Kansverdeling Portefeuille met opties Kans Portefeuille zonder opties premie Waarde portefeuille Door de bescherming die putopties bieden worden (grote) dalingen van de waarde van de portefeuille voorkomen

20 Kansverdeling 2 Casus pensioenfonds Kansverdeling dekkingsgraad Kans 40% 35% 30% 25% 40% aandelen zonder opties 20% 49% aandelen met opties 15% 10% 5% 0% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 40% aandelen geen opties Cumulatieve verdeling 49% aandelen incl. opties Dekkingsgraad Grote risicoreductie in linkerstaart (kansen lage DG), maar ook kleinere kans op hoge dekkingsgraad (stabielere verdeling)

21 Het ene fons is het ander niet Optimale derivatenstrategie voor pensioenfonds sterk afhankelijk van: Beleid; Premiebeleid & Indexatiebeleid Doelstellingen; Welkerisiconiveauisacceptabel? Karakteristieken fonds; Rijpings- en Dekkingsgraad Maatgesneden oplossing nodig 21

22 Het ene fonds is het andere niet Twee fondsen met zelfde beleid, met uitzondering van premiebeleid: A:stortaltijdbijtotdekkingsgraad100%,maar onttrekt ook direct eventueel surplus B: streef naar dekkingsgraad 100%, maar staat slechts kleine premiesprongen toe Twee strategieën Korte putoptie Langlopende put + kortlopende calloptie short 22

23 Fonds A kans Het dat ene fonds premie is het andere groter niet is x% Voorbeeld Fonds A kans dat premie groter is dan x% Kans premie groter X% unhedged Korte put Lange put + korte short call 104.5% 15% 5.75% 12.55% 112.5% 10% 2.90% 8.75% 126.5% 5% 0.55% 4.75% Strategie met korte put effectief, lange put + korte call short weinig effectie voor fonds A 35 23

24 Fonds B kans Het dat ene fonds premie is het andere groter niet is x% Voorbeeld Fonds B Door beleid fonds B aanzienlijk minder volatiel dan fonds A. Kans premie groter X% unhedged Korte put Lange put + korte short call 32.5% 15% 14.55% 5.30% 37.0% 10% 7.95% 1.90% 42.0% 5% 1.90% 0.80% Voor fonds B is juist strategie met lange put + korte call short zeer effectief. Korte put is nauwelijks risicoreducerend

25 Implementatie Implementatie-aspecten Doel is risico reductie, geen risico overheveling OTC Derivaten in asset mix Marktrisico Kredietrisico Credit risk mitigatie technieken Operationeel risico + Operational risk mitigatie! Kwaliteit tegenpartij! Spreiding tegenpartijen! Collateral overeenkomst! Credit Derivatives etc.! Adequate procedures! Uitbesteding prof. partijen etc

26 Implementatie Implementatie-aspecten Productintermediatie Selectiecriteria suppliers Contractonderhandelingen Prijsvorming Executie Operationele afhandeling iteratie slagen! Selectiecriteria suppliers o.a.: Productexpertise, reputatie/track record Commitment volumes, structuren etc. Commitment lange termijn Kredietwaardigheid Bereidheid tot gebruik collateral 38 26

27 Derivatenstrategie vereist speciale andachtspunten Zeer betrouwbare waarderingsmodellen Modelvalidatie door externe accountant Accounting implicaties (o.a. IFRS) Operationeel collateral management Effectieve administratieve processing procedureswaardering en risico rapportages Opleiding van medewerkers betrokken bij strategie en producten 27

28 Voorbeeld Implementatie-aspecten rapportage Voorbeeld rapportagetool Bijdrage aan P&L per component 14 augustus Transactie ID Real Approx P&L Delta P&L Gamma Vega P&L Rho P&L Diva P&L P&L P&L verklaard Eurostoxx S&P FTSE basket Eurostoxx S&P FTSE basket basket , , % -311, ,094-52, ,286 22,189 2, , , % -151, ,300-25, ,954 10,762 1, Grieken in EUR 13 augustus Transactie ID Delta Gamma Vega Rho Diva Euro stoxx S&P FTSE basket basket Eurostoxx S&P FTSE basket basket basket PFE ,060-34,870-1, ,510 13,821 73,686 75,603 14, ,173-6,362 4,887 3,999, ,364-16, ,217 6,703 35,738 36,667 7,231 88,839-3,086 2,370 1,939,946 2 Marktbeweging 14 augustus index waarden implied vols rente div yield Trade ID expiratie basket Eurostoxx S&P FTSE Eurostoxx S&P FTSE basket basket basket Apr % % 0.3% 0.2% 1.2% 0.00% 0.00% Apr % % 0.3% 0.2% 1.2% 0.00% 0.00% 3 Berekening resultaten 14 augustus Trade ID 4047 Vegaresultaat Eurostoxx: 73,686 * 2.4% = 179, Deltaresultaat S&P-500: -16,912 * = 331,

29 Kredietrisico Wat is kredietrisico? risico dat tegenpartij niet aan verplichtingen kan voldoen Gekochte optie: kredietrisico op tegenpartij Potentieel verlies loopt op bij toenemende marktwaarde in-the-money optie bij afsluiten al hoog kredietrisico! Reductie kredietrisico: Spreiding transacties over tegenpartijen Actief collateral management 29

30 Garantie product 30

31 Garantie product Verzekeraar ontvangt periodiek premies (Netto) premies in fonds geïnvesteerd Minimum-rendementsgarantie op premies Op einddatum van de polis geldt: als belegd vermogen < gegarandeerd bedrag, legt de verzekeraar het verschil bij 31

32 Vraag Wat voor optie is dit? Complexe put optie Wat is de waarde? Wat zijn de risico s en waar liggen ze? 32

33 Soort optie: complexe put #$$%&'$(&)*+',$-(.*/*'(0& De garantie kan worden gesplitst in geïnvesteerd 1*'23%34&)*'534'6$%7*4'2*8(.)&8&')4'2*94:*8&**%7' vermogen en een (complexe) put optie: :*%-$2*4 pi : premie ( ) +'(%*-)*'$('&)=78&)(') op tijdstip i # ) +'>$478633%7*'$('&)=78&)(')?'+'@*23%347**%7'A*7%32'B'8&%)5* Si : fondswaarde op tijdstip i C0&'$(&)* K : Gegarandeerd bedrag = strike!" 33

34 Premie #$%&'%()%$*+*(,-(./$/01'% versus 3% garantie 2'34*1'5 #$%&'%6$%01% 7+&+8/1'%9 2:; #$'&< =;; =;; >81'&<, =;, 2:= #$'&< =;;!;, 2:! #$'&< >81'&< 2:, 34

35 Padafhankelijkheid ()*)+,)-./012.,/1* >4-*?.4/7? %'# %&# %!# $# "# )"!*""+ +,-."/0$&1 %E& $% +,-."/0$&)!"#(#%""& (7/B1/C5%##5A/752))7 <)7)-91/C5;D %HI%##5J5%E&K5:5%H#="$ %G"$HI%##5J5%&FK %&F ($' NOBP/754+5A)791M1A)914-? LM/-5% LM/-5! 95:5# % % 95:5% %="$!=%# 95:5!!=;; ;=#$ 95:5;!=;; ;=#$ ()34++56/78/./7))7 95:5;!'" ;"! <)7=5-16=!"#$%%& ;%' '() ;%' *!" 35

36 Waardering Geen analytische uitdrukking beschikbaar: Geen standaard putoptie Padafhankelijkheid Verschillende waarderingsmethoden uit optietheorie: Analytische benaderingsmethoden (o.a. Levy) Numerieke simulaties / Monte Carlo Mix-vorm: Laplace-transformaties 36

37 Gevoeligheden - Grieken In welke grootheden worden risico s gekwantificeerd? Delta;! Gevoeligheid waarde voor onderliggende fonds Gamma; Gevoeligheid delta voor onderliggende fonds Rho; Gevoeligheid waarde voor rente(curve) Convexity; Gevoeligheid rho voor rente(curve) Vega;! Gevoeligheid waarde voor volatiliteit van onderliggend fonds 37

38 #$%&%%&'($'&) Basissituatie *+,-+.),/)0)1)+&+2)+,2$$+,3),(&',4$+,5)', 4-62)+7),2$0$+'&)80-7(9',$6%,/$%&%%&'($'&): ;$<)+%')66&+2,=-+7% ;'$0',2$0$+'&) H--8'&I7,2$0$+'&) J0)<&)%,K8)0,<$$+7L P$0$+'&)8)09)+'$2) E$+($0&,F""G F>,I$$0 AMN,FO???O??? 38

39 #$%&'()*+,-./0,-0$0,( Delta 344%#$ (4%4"5'$ -./ " 1"2 3"2 4""2 44"2 45"2 4!"2!"#$%&'(($"#$)*+"#, 39

40 +,-./01023, /0883 Rho +,,-.( /,-,)*0(!"$%!"#!"& # $%&'!%&' (%&' &%&' )%&' *%&' '()*( 40

41 Wat zijn de risico s 533)6$783)39:*$,-./0120$03456 %" %# $" $# " #!"./0*12)3(4 #$%&'()*%*% +,*-'()*%*% &' &( &" &) &* &+ && ## #$ #% #' ;3)$9 41

42 Wat zijn de risico s Waarde garantie stijgt van EUR 1,1 naar EUR 19,1 mio Bijna een vertwintigvoudiging van de waarde! Enorm risico in vergelijking met winstmarge Forse daling van de rente Van 8% in 1993 tot 4% in 2003 Gecombineerd met recente forse daling van onderliggende Dit levert samen het worst-case scenario voor dit soort garantieproducten op 42

43 Hedging Doel hedgen: volatiliteit (onzekerheid) in uitkomsten P&L verkleinen Simulatie garantiewaarde 1000 economische scenario s 1000 mogelijke garantiepaden Hedge: 1000 mogelijke garantiepaden inclusief financiële hedge-instrumenten Reductie 1-jaars waardeveranderingen garantie op ieder moment 43

44 Simulatie Garantieproduct #$%&'()$*+,(-(.)$*/-01&2) A((-1*=*-(.1*-$.>+ B CDEF+.(+8+;(( "66 6 3" " "66 3!5666 3!5" "6: 389"6: 369"6: 69"6: 89"6: 79"6:,(-(.)$*+0/+)?6?+ &.@*1>*1+ 83;((-<+=*-(.1*-$.>+'(.>*+-*.)*!"#$%"&'()#"*$+(",-#$.*$*/$0*$123*$)45)/-*(",-5*"3$6)/$ 44

45 1$+02)0 Hedging A A $ $)(B $,%+$(/$+0$ Eerste #$%&'$(,%+$(/$+0$(3$'(,)+$%4200$)+$(-,)+&(5+$4'67($)(&*68&(5%/,7 orde hedge met onderliggende fonds (delta) en swaps 9*$$+$(,%+$(/$+0$(3$'(5:6&;$'7,8'2$&( ($)((&*68'2,)( (rho) 5.,)<$=2'>7 # Tweede orde hedge met (basket)opties (gamma) en swaption (convexity)!" 45

46 Hedging Aandelen Na elkaar: opties hebben wel delta, stukken hebben geen gamma Rente Iteratief!!! Swap EN swaption hebben zowel rho als convexity!!! 46

47 Simulatie #$%&'()$*+,(-(.)$*/-01&2) Garantieproduct 9((-1*7*-(.1*-$.8+ 3;<<< C<< < 4C<< 43;<<< 43;C<< 4D;<<< 4D;C<< 4!;<<< 4!;C<< 4B;<<<,(-(.)$*+0/+)A< A+ &.G*18*1+ A+G*18*1+ 4DEC<F 43EC<F 4<EC<F <EC<F 3EC<F DEC<F 345((-6+7*-(.1*-$.8+'(.8*+-*.)* Juiste inzet van swaps en swaptions kan de risico s tot wel 95% reduceren 47

48 #$$%&'()('%('*)+,*-%./(,/ Effectiviteit van hedging 0,'1(22%3(,/*1++4.%*/+4+,'(%*5(6*-%./(,/*)+,*.%3'+*%,*4-7 %" %# $69:;< $" $# " #!" 01,-./-. &' &( &" &) &* &+ && ## #$ #% #',-./-. Restrisico komt voornamelijk uit (hedgeable) 2e orde effecten,!"#$%&#&'()*(+$),((%-.+"/&0*)1&$)23"45".6/"7)8")(%4") en (unhedgeable) 3e orde effecten 48

49 Contact UglyDucklingSoftware.com Slides and more 49

50 Voor de volgende keer Tentamen training Vergeet je rekenmachine niet Herhaling theorie op verzoek Merk op: laatste punt vereist input van jullie kant 50

AG8! Derivatentheorie Les7! Hedging in de praktijk. 28 oktober 2010

AG8! Derivatentheorie Les7! Hedging in de praktijk. 28 oktober 2010 AG8! Derivatentheorie Les7! Hedging in de praktijk 28 oktober 2010 1 Agenda Rente Hedge Aandelen Hedge Garantie product 2 Rente Hedge 3 Rentegevoeligheid Waarde van toekomstige kasstromen zijn gevoelig

Nadere informatie

AG8 Derivatentheorie Les6 Hedging. 14 oktober 2010

AG8 Derivatentheorie Les6 Hedging. 14 oktober 2010 AG8 Derivatentheorie Les6 Hedging 14 oktober 2010 1 Agenda Huiswerk Casus Hedgen 2 Dag 1 Structured Products 3 Payoff structures Je baas wil nieuwe producten ontwikkelen die het makkelijker maken voor

Nadere informatie

Gevolgen marktwaardering verplichtingen op beleid pensioenfondsen

Gevolgen marktwaardering verplichtingen op beleid pensioenfondsen Gevolgen marktwaardering verplichtingen op beleid pensioenfondsen Inleiding Op dit moment wordt bij pensioenfondsen veel onderzoek gedaan naar de beleidseffecten van het waarderen van pensioenverplichtingen

Nadere informatie

AG8! Derivatentheorie Les2! Furtures & Forwards. 16 september 2010

AG8! Derivatentheorie Les2! Furtures & Forwards. 16 september 2010 AG8! Derivatentheorie Les2! Furtures & Forwards 16 september 2010 1 Agenda Duration & convexity (H4 8+ 9) Futures en Forwards (H2) Hedging met Futures en Forwards (H3) Waardering Futures en Forwards (H5)

Nadere informatie

Renderen bij een stijgende rente

Renderen bij een stijgende rente ARTIKEL 26 juni 2015 Voor professionele beleggers Renderen bij een stijgende rente Bij stijgende rentes verliezen zowel de verplichtingen als de rentedragende beleggingen van pensioenfondsen waarde. Om

Nadere informatie

Een garantie voor succes

Een garantie voor succes Een garantie voor succes Over het waarderen en hedgen van garantieproducten Op woensdag 6 december 2 komt een commissie bestaande uit leden van de Treasury, de Bank of England en de Financial Services

Nadere informatie

AG8! Derivatentheorie Les1! Inleiding. 9 september 2010

AG8! Derivatentheorie Les1! Inleiding. 9 september 2010 AG8! Derivatentheorie Les1! Inleiding 9 september 2010 1 Planning Datum tijd 09-09-2010 1700-200 16-09-2010 1700-200 23-09-2010 1700-200 30-09-2010 1700-200 07-10-2010 1700-200 14-10-2010 1700-200 28-10-2010

Nadere informatie

2018: lagere rendementen hogere volatiliteit

2018: lagere rendementen hogere volatiliteit 2018: lagere rendementen hogere volatiliteit Rob Stuiver & Tycho Schaaf Amsterdam, 5 juni 2018 Uw sprekers van vanavond Rob Stuiver Tycho Schaaf Fund Manager VOC Fonds Beleggingsexpert LYNX Blogger VOCbeleggen.nl

Nadere informatie

Levensverzekeraars reduceren renterisico met derivaten

Levensverzekeraars reduceren renterisico met derivaten Levensverzekeringen worden in de regel voor een lange periode afgesloten. De rente speelt hierdoor voor levensverzekeraars een belangrijke rol. Bij een rentedaling daalt het eigen vermogen van deze sector

Nadere informatie

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities Optie strategieën Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities p. 2 Index 1. Grafische voorstelling 4 2. Bull strategieën 5 Call spread 5 Gedekt geschreven call 7 3. Bear

Nadere informatie

Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten

Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten 5.1 Opties, termijncontracten en andere titels Opties en warrants Termijncontracten Swaps en gestructureerde producten 5.2 De markt voor derivaten Handelsplaatsen

Nadere informatie

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Member of the KBC group

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Member of the KBC group Optie strategieën Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Grafische voorstelling 4 2. Bull strategieën 5

Nadere informatie

Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen?

Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? 1 Impact regelgeving t.a.v. beleggingsbeleid! "! # $ %&! $' (" ' )* + *! " &,!,, --- 2 Verdisconteringscurve: van economisch

Nadere informatie

Geacht bestuur, Toezicht pensioenfondsen en beleggingsondernemingen. Postbus AB Amsterdam. Datum 29 augustus 2013.

Geacht bestuur, Toezicht pensioenfondsen en beleggingsondernemingen. Postbus AB Amsterdam. Datum 29 augustus 2013. Toezicht pensioenfondsen en beleggingsondernemingen Postbus 98 1000 AB Amsterdam Datum Uw kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer Bijlage(n) 1 Onderwerp Resultaten DNB themaonderzoek beheersing renterisico

Nadere informatie

Beleggingsbeleid Pensioenfonds PGB. 29 april 2016

Beleggingsbeleid Pensioenfonds PGB. 29 april 2016 Beleggingsbeleid Pensioenfonds PGB 29 april 2016 1 Uw pensioen bij PGB in 2016 3 september 2015 Pensioenfonds balans 50% 50% Bezittingen Matching portefeuille Staatsobligaties Bedrijfsobligaties Hypotheken

Nadere informatie

Technische Universiteit Delft Mekelweg 4 Faculteit Electrotechniek, Wiskunde en Informatica

Technische Universiteit Delft Mekelweg 4 Faculteit Electrotechniek, Wiskunde en Informatica Technische Universiteit Delft Mekelweg 4 Faculteit Electrotechniek, Wiskunde en Informatica 2628 CD Delft Tentamen Risicomanagement wi3421tu 26 januari 2011, 9.00 12.00 uur Bij dit examen is het gebruik

Nadere informatie

Appendices. Beleggen en financiële markten

Appendices. Beleggen en financiële markten Appendices bij Beleggen en financiële markten 4 e druk 2013 Hans Buunk 2014 Sdu Uitgevers, Den Haag Academic Service is een imprint van BIM Media bv. Deze publicatie behoort bij Titel: Beleggen en financiële

Nadere informatie

Renterisico Scan. Een second opinion voor pensioenfondsen. met betrekking tot hun rente afdekkingsbeleid. For professional investors

Renterisico Scan. Een second opinion voor pensioenfondsen. met betrekking tot hun rente afdekkingsbeleid. For professional investors Renterisico Scan Een second opinion voor pensioenfondsen met betrekking tot hun rente afdekkingsbeleid For professional investors 1 Onderwerpen > Waarom deze Scan? > Hoe werkt het? > Contact over de scan

Nadere informatie

Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten

Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten 5.1 Opties, termijncontracten en andere titels Opties en warrants Termijncontracten Swaps en gestructureerde producten 5.2 De markt voor derivaten Handelsplaatsen

Nadere informatie

Rob Stuiver & Tycho Schaaf. Amsterdam, 1 februari 2018

Rob Stuiver & Tycho Schaaf. Amsterdam, 1 februari 2018 2018 Rob Stuiver & Tycho Schaaf Amsterdam, 1 februari 2018 Uw sprekers van vanavond Rob Stuiver Tycho Schaaf Fund Manager VOC Fonds Beleggingsexpert LYNX Blogger VOCbeleggen.nl 3 Algemeen Uw vragen kunt

Nadere informatie

AG8! Derivatentheorie Les3! Swaps & options. 23 september 2010

AG8! Derivatentheorie Les3! Swaps & options. 23 september 2010 AG8! Derivatentheorie Les3! Swaps & options 23 september 2010 1 Agenda Huiswerk vorige keer Swaps (H7 1 t/m 4) Optie markt (H8) 2 Interest Rate Swaps Een interest rate swap (IRS) is een financieel contract

Nadere informatie

De invloed van het Financieel Toetsingskader op de financiële markten

De invloed van het Financieel Toetsingskader op de financiële markten De invloed van het Financieel Toetsingskader op de financiële markten Hoofdstuktitel De invoering van het Financieel Toetsingskader (FTK) is voor veel pensioenfondsen in Nederland aanleiding het bestaande

Nadere informatie

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Member of the KBC group

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Member of the KBC group Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Inleiding 3 2. Valutaopties 4 Twee valutaoptiecontracten 4 Waarom valutaopties

Nadere informatie

AG8! Derivatentheorie Les4! Aandelen options. 30 september 2010

AG8! Derivatentheorie Les4! Aandelen options. 30 september 2010 AG8! Derivatentheorie Les4! Aandelen options 30 september 2010 1 Agenda Huiswerk vorige keer Aandelen opties (H9) Optiestrategieën (H10) Vuistregels Volatility (H16) Binomiale boom (H11) 2 Optieprijs Welke

Nadere informatie

LYNX Masterclass Opties handelen: de basis deel 1

LYNX Masterclass Opties handelen: de basis deel 1 LYNX Masterclass Opties handelen: de basis deel 1 Mede mogelijk gemaakt door TOM Tycho Schaaf 22 oktober 2015 Introductie Tycho Schaaf, beleggingsspecialist bij online broker LYNX Werkzaam bij LYNX vanaf

Nadere informatie

De Invloed van de methodiek op de effectiviteit van een fair value hedge bij hedge accounting

De Invloed van de methodiek op de effectiviteit van een fair value hedge bij hedge accounting De Invloed van de methodiek op de effectiviteit van een fair value hedge bij hedge accounting BWI werkstuk Bob Stroomer Inhoud 1 Introductie 3 2 Achtergrondinformatie 4 2.1 Derivaten 4 2.2 De marktwaarde

Nadere informatie

Van Stuiver tot Miljardair

Van Stuiver tot Miljardair Van Stuiver tot Miljardair Ondernemend Beleggen pt 2 Rob Stuiver & Tycho Schaaf 26 november 2015 Sprekers Rob Stuiver RBA Tycho Schaaf Ondernemend belegger Beleggingsspecialist bij LYNX Masterclass Archief

Nadere informatie

Optie-Grieken 21 juni 2013. Vragen? Mail naar

Optie-Grieken 21 juni 2013. Vragen? Mail naar Optie-Grieken 21 juni 2013 Vragen? Mail naar training@cashflowopties.com Optie-Grieken Waarom zijn de grieken belangrijk? Mijn allereerste doel is steeds kapitaalbehoud. Het is even belangrijk om afscheid

Nadere informatie

LYNX Masterclass: Opties handelen: handelsstrategieën deel 3. Tycho Schaaf 5 november 2015

LYNX Masterclass: Opties handelen: handelsstrategieën deel 3. Tycho Schaaf 5 november 2015 LYNX Masterclass: Opties handelen: handelsstrategieën deel 3 Tycho Schaaf 5 november 2015 Introductie Tycho Schaaf, beleggingsspecialist bij online broker LYNX Werkzaam bij LYNX vanaf 2007 Handelservaring

Nadere informatie

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Inleiding 3 2. Valutaopties 4 Drie valutaoptiecontracten 4 Waarom valutaopties

Nadere informatie

De kracht van call opties

De kracht van call opties De kracht van call opties Rob Stuiver & Tycho Schaaf Amsterdam, 8 augustus 2017 Uw sprekers van vanavond Rob Stuiver Tycho Schaaf Fund Manager VOC Fonds Beleggingsexpert LYNX Blogger VOCbeleggen.nl 3 Algemeen

Nadere informatie

EXAMENVRAGEN OPTIES. 1. Een short put is:

EXAMENVRAGEN OPTIES. 1. Een short put is: EXAMENVRAGEN OPTIES 1. Een short put is: A. een verplichting om een onderliggende waarde tegen een specifieke prijs in een bepaalde B. een verplichting om een onderliggende waarde tegen een specifieke

Nadere informatie

Renterisico. in een pensioenbalans

Renterisico. in een pensioenbalans Renterisico in een pensioenbalans Wilt u meer weten over renterisico s, swaps en swaptions? Neem dan contact op met uw Account CIO of met onze balansmanagement adviseurs Bas Scholten via bas.schoiten@achmea.ni

Nadere informatie

Renteafdekking op basis van de ultimate forward rate: Bezint eert ge begint?

Renteafdekking op basis van de ultimate forward rate: Bezint eert ge begint? Renteafdekking op basis van de ultimate forward rate: Bezint eert ge begint? Drs. Dr. Ir. David van Bragt RBA 1 Senior Consultant Investment Solutions, Aegon Asset Management Samenvatting Binnen het Financieel

Nadere informatie

Nieuwe ronde, nieuwe risico s, nieuwe kansen? VBA Seminar Risicomanagement, 27 september 2012 Maarten Roest

Nieuwe ronde, nieuwe risico s, nieuwe kansen? VBA Seminar Risicomanagement, 27 september 2012 Maarten Roest Nieuwe ronde, nieuwe risico s, nieuwe kansen? VBA Seminar Risicomanagement, 27 september 2012 Maarten Roest Wat wil ik behandelen Marktwaardering UFR Risicomanagement 1 1. Marktwaardering Dekkingsgraad

Nadere informatie

Het beleggingssysteem van Second Stage

Het beleggingssysteem van Second Stage Het beleggingssysteem van Second Stage Hoewel we regelmatig maar dan op zeer beperkte schaal (niet meer dan vijf procent van het kapitaal) - zeer kortlopende transacties doen, op geanticipeerde koersbewegingen

Nadere informatie

De schijnveiligheid van de Ultimate Forward Rate

De schijnveiligheid van de Ultimate Forward Rate ROCK note Februari 2013 Alleen voor professionele beleggers De schijnveiligheid van de Ultimate Forward Rate Johan Duyvesteyn Quantitative Research Martin Martens Quantitative Research Roderick Molenaar

Nadere informatie

vba _beleggingsprofessionals JOURNAAL 26 review Nederlandse beleggers en swaptions: spijt en hoe dit te vermijden

vba _beleggingsprofessionals JOURNAAL 26 review Nederlandse beleggers en swaptions: spijt en hoe dit te vermijden Nederlandse beleggers en swaptions: spijt en hoe dit te vermijden Auteur Gijsbert de Lange 1 (owers Watson). Inleiding Een voorbeeld van succesvolle innovatie door Nederlandse beleggers is het gebruik

Nadere informatie

S&V Reflector. Dienen de pensioenfondsen hun langlopende swaps te verkopen? Een risicomanagement discussie

S&V Reflector. Dienen de pensioenfondsen hun langlopende swaps te verkopen? Een risicomanagement discussie S&V Reflector Dienen de pensioenfondsen hun langlopende swaps te verkopen? Een risicomanagement discussie Juni 2011 Sprenkels & Verschuren wil met dit document haar bijdrage leveren aan een verantwoord

Nadere informatie

Waarderen van garanties in life-cycle unit-linked contracten: een risicoanalyse

Waarderen van garanties in life-cycle unit-linked contracten: een risicoanalyse Waarderen van garanties in life-cycle unit-linked contracten: een risicoanalyse Verzekeraars leggen de laatste jaren veel nadruk op de marktwaardering van de verplichtingen, om meer inzicht krijgen in

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Matthijs Claessens 30 september 2010 www.ingim.com Agenda Huidig mandaat bij ING IM Performance, beleid en vooruitzichten

Nadere informatie

Hybride bescherming. vba journaal nr. 2, zomer De case van het Rabobank Pensioenfonds

Hybride bescherming. vba journaal nr. 2, zomer De case van het Rabobank Pensioenfonds Hybride bescherming De case van het Rabobank Pensioenfonds Inleiding Voor een pensioenfonds met een hoge solvabiliteitsbuffer en sterke sponsor zoals het Rabobank Pensioenfonds (RPF) geldt dat gebruikelijke

Nadere informatie

Optiestrategieën André Brouwers.

Optiestrategieën André Brouwers. Optiestrategieën André Brouwers Disclaimer Het Beleggingsinstituut staat niet onder toezicht van de AFM. Het Beleggingsinstituut staat niet onder toezicht van De Nederlandsche Bank. Het Beleggingsinstituut

Nadere informatie

Dutch Round Table On Performance Measurement

Dutch Round Table On Performance Measurement Dutch Round Table On Performance Measurement 19 maart 2009 Dag programma Dutch Round Table 13:20 GIPS 2010 Mark van Eijk 13:30 Valutahedging Ido de Geus 14:00 Round Table Discussie 14:45 Koffie Break 15:15

Nadere informatie

Financiële instrumenten Hedge Accounting. Eric de Weerdt Anne-Claire van den Wall Bake

Financiële instrumenten Hedge Accounting. Eric de Weerdt Anne-Claire van den Wall Bake Financiële instrumenten Hedge Accounting Eric de Weerdt Anne-Claire van den Wall Bake Audit Februari 2012 Agenda Introductie Hedge Accounting 3 Ontwikkelingen verslaggeving financiële instrumenten 6 Voorbeeld

Nadere informatie

LYNX Masterclass: Optimaal gebruiken van indexopties

LYNX Masterclass: Optimaal gebruiken van indexopties LYNX Masterclass: Optimaal gebruiken van indexopties Tycho Schaaf & Omar Abdellaoui 13 oktober 2016 Spreker Tycho Schaaf Omar Abdellaoui Beleggingsspecialist bij LYNX Head Business Development & Markets

Nadere informatie

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Member of the KBC group

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Member of the KBC group Optie strategieën Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Basisstrategieën 2 2. Voorbeelden van toepassingen 2 3. Grafische

Nadere informatie

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities p. 2 Index 1. Inleiding 3 2. Valutaopties 4 Drie valutaoptiecontracten 4 Waarom valutaopties gebruiken 4 3. Indexopties 5 Kenmerken

Nadere informatie

Disclosure. Spreker heeft in onderstaande fondsen wel/geen positie in portefeuille: Wel positie

Disclosure. Spreker heeft in onderstaande fondsen wel/geen positie in portefeuille: Wel positie Disclaimer De informatie in deze uitzending is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De beloning van de spreker(s) staat niet direct

Nadere informatie

Beleggingsbeleid 2018 Brand New Day PPI

Beleggingsbeleid 2018 Brand New Day PPI Beleggingsbeleid 2018 Brand New Day PPI Het beleggingsbeleid van Brand New Day PPI is gebaseerd op 3 pijlers: Inkomenszekerheid Het te verwachten pensioen moet voldoende zijn Kans op onverwachte verliezen

Nadere informatie

Financiële Markten & Instrumenten

Financiële Markten & Instrumenten Financiële Markten & Instrumenten Experience knowledge 15 oktober 2009 Dr. ir. T.P.G. (Fedor) van Mullem Inhoud Financiële markten Financiële instrumenten Aandelen Obligaties Derivaten Het no-arbitrage

Nadere informatie

Onderbouwing van de rendementsverwachtingen

Onderbouwing van de rendementsverwachtingen Onderbouwing van de rendementsverwachtingen 2013 Portfolio Management Ostrica BV Februari 2013 Rendementsverwachtingen Ostrica 2013 In dit document wordt een onderbouwing gegeven van de rendementsverwachtingen

Nadere informatie

Langleven Herverzekering voor Pensioenfondsen en Verzekeraars: Case Study en Ervaringen uit Praktijk

Langleven Herverzekering voor Pensioenfondsen en Verzekeraars: Case Study en Ervaringen uit Praktijk Langleven Herverzekering voor Pensioenfondsen en Verzekeraars: Case Study en Ervaringen uit Praktijk Olav Cuiper RGA Reinsurance Company Ltd. & Hen Veerman Triple A Risk Finance Pensioenfondsen in zwaar

Nadere informatie

Kenmerken en risico s financiële instrumenten

Kenmerken en risico s financiële instrumenten Kenmerken en risico s financiële instrumenten Kenmerken en risico s financiële instrumenten Aan alle vormen van beleggen zijn risico s verbonden. Deze Bijlage geeft een niet-limitatieve, algemene beschrijving

Nadere informatie

Langlevenherverzekering binnen De toekomst van ons pensioenstelsel

Langlevenherverzekering binnen De toekomst van ons pensioenstelsel Langlevenherverzekering binnen De toekomst van ons pensioenstelsel Afdekken van langlevenrisico om solidariteit binnen pensioenfonds niet verder op de proef te stellen Marjolein van Eekelen, Pricing Actuary

Nadere informatie

Handleiding Risk Indicator Structured Products

Handleiding Risk Indicator Structured Products Handleiding Risk Indicator Structured Products Kempen Structured Products heeft negen verschillende typen risico geïdentificeerd die een belegger zou kunnen lopen als hij een structured product koopt.

Nadere informatie

ALM en scenario s bij PGB. Jeroen Rijk, 1 november 2018

ALM en scenario s bij PGB. Jeroen Rijk, 1 november 2018 ALM en scenario s bij PGB Jeroen Rijk, 1 november 2018 Uw pensioen bij PGB in 2016 1 3 september 2015 Inhoud Het ALM Basisscenario Scenario s als risicomanagementtool Scenario s dynamisch beleid 2 Het

Nadere informatie

Hedging strategies. Opties ADVANCED. Member of the KBC group

Hedging strategies. Opties ADVANCED. Member of the KBC group Hedging strategies Opties p. 2 Index 1. Hedging met opties 3 2. Hedging met put opties 4 3. Hedgen met valutaopties 6 Twee valutaoptiecontracten 6 p. 3 Hedging met opties Hedging komt van het Engelse to

Nadere informatie

Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016

Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016 Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016 Per 1 augustus 2016 voert de beheerder van de Aegon Funds, de AEAM Funds en de Aegon Paraplu 1 Funds, Aegon Investment

Nadere informatie

"Opties in een vogelvlucht"

Opties in een vogelvlucht "Opties in een vogelvlucht" Presentatie voor het NCD November 2010 Ton Ruitenburg Senior Officer Retail Relations Amsterdam Opties en hun gebruikers Doel van deze presentatie is u een eerste indruk te

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten. Vermogensbeheer SPMS. 17 november 2014

Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten. Vermogensbeheer SPMS. 17 november 2014 Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten Vermogensbeheer SPMS 17 november 2014 Structuur SPMS (vermogensbeheer) Bestuur SPMS F&C (verantwoord beleggen) Ortec (ALM studie) Bestuursbureau Investment

Nadere informatie

VBA ALM Congres. ALM + Risk Budgeting binnen een verzekeraar. Otto Veldt. Directeur Balansmanagement Eureko

VBA ALM Congres. ALM + Risk Budgeting binnen een verzekeraar. Otto Veldt. Directeur Balansmanagement Eureko VBA ALM Congres ALM + Risk Budgeting binnen een verzekeraar Otto Veldt Directeur Balansmanagement Eureko 1 Agenda Aansturing Verzekeraar Ontwikkeling ALM Risk Budgeting Conclusies 2 Verzekeraar vs pensioenfonds

Nadere informatie

STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017

STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017 STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND Performancevergelijking PCN - ABP 2011-2015 24 februari 2017 Inhoud Uitgangspunten Risicohouding Vergelijking strategisch beleggingsbeleid Performancevergelijking

Nadere informatie

Financiële instrumenten

Financiële instrumenten 15 Financiële instrumenten 1501 a 1 191 Gekochte callopties d 250 991 Resultaat op callopties - 50 Aan 110 Bank d 300 2 191 Gekochte callopties d 280 d 530 d 250 Aan 991 Resultaat op callopties d 280 3

Nadere informatie

PODIUM 8. ProBeleggen Symposium VOC Fonds Rob Stuiver

PODIUM 8. ProBeleggen Symposium VOC Fonds Rob Stuiver PODIUM 8 ProBeleggen Symposium 2018 VOC Fonds Rob Stuiver Ondernemend beleggen: VOC Fonds Rob Stuiver Amsterdam, 8 juni 2018 Uw spreker van vanmiddag Rob Stuiver Fund Manager VOC Fonds Blogger VOCbeleggen.nl

Nadere informatie

Onderbouwing van de rendementsverwachtingen 2014

Onderbouwing van de rendementsverwachtingen 2014 Onderbouwing van de rendementsverwachtingen 2014 Portfolio Management Ostrica BV Januari 2014 Rendementsverwachtingen Ostrica 2014 In dit document wordt een onderbouwing gegeven van de rendementsverwachtingen

Nadere informatie

Het nieuwe FTK: plussen en minnen

Het nieuwe FTK: plussen en minnen Het nieuwe FTK: plussen en minnen Onno Steenbeek Johan de Wittlezing Utrecht, 5 juni 2015 HET NIEUWE FTK Waardering verplichtingen & dekkingsgraden Nieuwe parameters Herstelplannen, premie en indexatie

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Nieuwegein, 28 september 2006 Agenda < Huidig Mandaat bij ING IM < Performance, Beleid en Vooruitzichten < Financieel Toetsingskader

Nadere informatie

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities Optie strategieën Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities p. 2 Index 1. Basisstrategieën 2 2. Voorbeelden van toepassingen 2 3. Grafische voorstelling 5 4. Gekochte

Nadere informatie

CENTRALISED CLEARING ONDER EMIR

CENTRALISED CLEARING ONDER EMIR CENTRALISED CLEARING ONDER EMIR OPLOSSINGEN VOOR PORTEFEUILLEBEHEER - VOOR PROFESSIONELE BELEGGERS - SEPTEMBER 2016 INTRODUCTIE In deze notitie wordt ingegaan op centralised clearing onder EMIR. Wij beschrijven

Nadere informatie

Belang juiste waardering hypotheekleningen

Belang juiste waardering hypotheekleningen Onderwerp: Bijlage Q&A Waardering hypotheekleningen in de toereikendheidstoets Dit document beschrijft welke aspecten DNB betrekt bij haar oordeel over de waardering en het waarderingsproces (conform artikel

Nadere informatie

Productwijzer. Rentederivaten ( )

Productwijzer. Rentederivaten ( ) Productwijzer Rentederivaten 6.0012.96 (08-01-2009) 1 Rentederivaten Afhankelijk van uw situatie, de marktsituatie en marktverwachtingen kan het voor u bijzonder interessant zijn (of wellicht zelfs noodzakelijk)

Nadere informatie

Voorbeeld examenvragen Boekdeel 2 en special topics

Voorbeeld examenvragen Boekdeel 2 en special topics Voorbeeld examenvragen Boekdeel 2 en special topics Vraag 1 Stel dat je 10 aandelen Fortis in portfolio hebt, elk aandeel met een huidige waarde van 31 per aandeel. Fortis beslist om een deel van haar

Nadere informatie

Governance Vermogensbeheer: anders denken Robert van der Meer & Martin Mlynár

Governance Vermogensbeheer: anders denken Robert van der Meer & Martin Mlynár Governance Vermogensbeheer: anders denken Robert van der Meer & Martin Mlynár Jaarcongres Pensioenfederatie 16 mei 2017 14:30-15:15 15:20-16:05 Martin Mlynár 06 2113 8933 +41 76 397 4200 martin.mlynar@robeco.nl

Nadere informatie

Verbeter uw rendement. Peter Siks Beleggerstrainer & auteur

Verbeter uw rendement. Peter Siks Beleggerstrainer & auteur Verbeter uw rendement Peter Siks Beleggerstrainer & auteur 1 Click icon to add picture Click icon to add picture Click icon to add picture Waarom mag ik hier staan? Ex-vloerhandelaar Manager handelshuis

Nadere informatie

investment academy BNPP IP Campus Welkom bij de Investment Academy

investment academy BNPP IP Campus Welkom bij de Investment Academy investment academy Welkom bij de Investment Academy OpleIdIngen voor pensioenfondsbestuurders In 2013 investment academy Investment Academy Kennis en deskundigheid met u delen BNP Paribas Investment Partners

Nadere informatie

Jaarverslag Bankieren met de menselijke maat

Jaarverslag Bankieren met de menselijke maat Jaarverslag 2016 Bankieren met de menselijke maat 3.8 Markt EDTF 2 EDTF 3 Het markt in 2016 werd sterk bepaald door hogere vervroegde hypotheekaflossingen. We hebben op een lage rentegevoeligheid van het

Nadere informatie

Oostkamp vragen. MODULE 1: Na deel 1: TREND, LONG, WEGING, RISK, REWARD, DELTA

Oostkamp vragen. MODULE 1: Na deel 1: TREND, LONG, WEGING, RISK, REWARD, DELTA Oostkamp vragen MODULE 1: Na deel 1: TREND, LONG, WEGING, RISK, REWARD, DELTA V r a a g 1 : Ik ben trendbelegger en de trend is bullish. Ik neem een... positie in. Antwoord: A/ L o n g B/ Short V raag

Nadere informatie

www.pwc.nl Hot topics treasury seminar Beheerst nieuwe regelgeving ook uw agenda? 13 juni 2013

www.pwc.nl Hot topics treasury seminar Beheerst nieuwe regelgeving ook uw agenda? 13 juni 2013 www.pwc.nl Hot topics treasury seminar Beheerst nieuwe regelgeving ook uw agenda? 13 juni 2013 Agenda Derivaten en hedge accounting Aandachtspunten RJ 290 Transacties Bijzondere waardevermindering versus

Nadere informatie

Rapport Triple A - Risk Finance B.V. terzake Vergelijking pensioenproduct met de markt voor

Rapport Triple A - Risk Finance B.V. terzake Vergelijking pensioenproduct met de markt voor Rapport Triple A - Risk Finance B.V. terzake Vergelijking pensioenproduct met de markt voor Zwitserleven N.V. Inhoudsopgave 1. Management samenvatting...1 2. Zwitserleven DC Product...2 3. Beschrijving

Nadere informatie

1 Mei : Butterfly s Directioneel en Niet-Directioneel

1 Mei : Butterfly s Directioneel en Niet-Directioneel Welkom bij de starters coachingclub! 1 Mei : Butterfly s Directioneel en Niet-Directioneel Vragen? Mail naar training@cashflowopties.com Waar staan we vandaag? DIRECTIONEEL NIET DIRECTIONEEL Waar staan

Nadere informatie

Oxylife AXA IM Global Optimal Balance

Oxylife AXA IM Global Optimal Balance Oxylife AXA IM Global Optimal jaarverslag 31.12.2017-1 / 5 Jaarverslag 31.12.2017 Oxylife AXA IM Global Optimal Inhoudsopgave 1. Omschrijving... 2 2. Beleggingsbeleid oxylife AXA IM Global Optimal... 2

Nadere informatie

Het beleggingssysteem van Second Stage

Het beleggingssysteem van Second Stage Het beleggingssysteem van Second Stage Hoewel we regelmatig maar dan op zeer beperkte schaal (niet meer dan vijf procent van het kapitaal) - zeer kortlopende transacties doen, op geanticipeerde koersbewegingen

Nadere informatie

Handleiding Optiewijzer

Handleiding Optiewijzer Handleiding Optiewijzer 2 De Optiewijzer helpt u een optimale optiestrategie bij uw koersverwachting te vinden. In deze handleiding wordt de werking van de Optiewijzer uitgelegd. Allereerst geven wij u

Nadere informatie

Renterisico. in een pensioenbalans

Renterisico. in een pensioenbalans Renterisico in een pensioenbalans Wilt u meer weten over renterisico s, swaps en swaptions? Neem dan contact op met uw Account CIO of met onze balansmanagement adviseurs Bas Scholten via bas.schoiten@achmea.ni

Nadere informatie

Workshop Sparen of beleggen? Karel Mercx en Hildo Laman Redacteuren Beleggers Belangen

Workshop Sparen of beleggen? Karel Mercx en Hildo Laman Redacteuren Beleggers Belangen Workshop Sparen of beleggen? Karel Mercx en Hildo Laman Redacteuren Beleggers Belangen Voorstellen Karel Mercx Hildo Laman Begonnen in de internetzeepbel Begonnen in de optiehandel Programma Voor & nadelen

Nadere informatie

Alternatives vanuit een ALM perspectief

Alternatives vanuit een ALM perspectief Alternatives vanuit een ALM perspectief Inleiding Het doel van een ALM studie is om tot een integraal premie-, indexatie- en beleggingsbeleid te komen. Onder beleggingsbeleid werd, tot een aantal jaren

Nadere informatie

De Dynamische Strategie Portefeuille DSP

De Dynamische Strategie Portefeuille DSP De Dynamische Strategie Portefeuille DSP Onderdeel van het beleggingsbeleid van Pensioenfonds UWV 1 Inhoudsopgave Waarom beleggen? 4 Beleggen is niet zonder risico s 4 Strategische beleggingsportefeuille

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011

Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 April 2011 ING Investment Management / ICS Inleiding Jaarlijks stelt het Bestuur van de Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg (Huntsman)

Nadere informatie

Beleggingsadvies - Afgeleide producten - Opties - Combinaties

Beleggingsadvies - Afgeleide producten - Opties - Combinaties Beleggingsadvies - Afgeleide producten - Opties - Combinaties Op deze pagina vindt u voorbeelden van mogelijkheden met opties. U kan te weten komen hoe u met opties kan inspelen op een verwachte stijging

Nadere informatie

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Het strategisch beleggingsplan van ABP is stapsgewijs opgebouwd. De strategie is gebaseerd op vier pijlers: 1) de doelstelling van ABP 2) beleggingsovertuigingen

Nadere informatie

Hedging strategies. Opties ADVANCED. Een onderneming van de KBC-groep

Hedging strategies. Opties ADVANCED. Een onderneming van de KBC-groep Hedging strategies Opties p. 2 Index 1. Hedging met opties 3 2. Hedging met put opties 4 3. Hedgen met valutaopties 6 Drie valutaoptiecontracten 6 p. 3 Hedging met opties Hedging komt van het Engelse to

Nadere informatie

Beleggings- en Portefeuilletheorie Tentamen 14 januari 2004 Met oplossingen

Beleggings- en Portefeuilletheorie Tentamen 14 januari 2004 Met oplossingen Beleggings- en Portefeuilletheorie 14 januari 2004 1 Beleggings- en Portefeuilletheorie Tentamen 14 januari 2004 Met oplossingen 1. Een markt heeft uitsluitend risicoaverse beleggers met mean/variance

Nadere informatie

Variabele pensioenuitkeringen. Bas Werker Netspar kennis bijeenkomst 5 juli 2016

Variabele pensioenuitkeringen. Bas Werker Netspar kennis bijeenkomst 5 juli 2016 Variabele pensioenuitkeringen Bas Werker (Werker@TilburgUniversity.edu) Netspar kennis bijeenkomst 5 juli 2016 Inhoud Risico en rendement van variabele uitkeringen eerst met vaste looptijd voor het begrip

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 2 juli 2015 1 Agenda Opening 2014 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk nftk Henk Herstelplan Henk Beleggingsbeleid Bert

Nadere informatie

Consultantsspecial. Keuzevrijheid centraal bij upgrade SAF-fondsen

Consultantsspecial. Keuzevrijheid centraal bij upgrade SAF-fondsen Nummer 2 juni 9 Corporate & Institutional Clients Consultantsspecial Keuzevrijheid centraal bij upgrade SAFfondsen 1. Introductie Het is niemand ontgaan dat het afgelopen jaar (8) een zeer zwaar jaar is

Nadere informatie

Beleggingsadvies - Afgeleide producten - Opties - Marginvereisten. Algemene principes, berekeningswijze pandwaarde en afkortingen (versie 31/08/2014)

Beleggingsadvies - Afgeleide producten - Opties - Marginvereisten. Algemene principes, berekeningswijze pandwaarde en afkortingen (versie 31/08/2014) Beleggingsadvies - Afgeleide producten - Opties - Marginvereisten Algemene principes, berekeningswijze pandwaarde en afkortingen (versie 31/08/2014) Dit overzicht bevat informatie over de minimum marginvereisten

Nadere informatie

Reverse Exchangeable Notes. Het basisprospectus (d.d. 13 maart 2013) is goedgekeurd door het Bafin, de Duitse regelgever.

Reverse Exchangeable Notes. Het basisprospectus (d.d. 13 maart 2013) is goedgekeurd door het Bafin, de Duitse regelgever. Reverse Exchangeable Notes Het basisprospectus (d.d. 13 maart 2013) is goedgekeurd door het Bafin, de Duitse regelgever. 02 Reverse Exchangeable Notes Reverse Exchangeable Notes Profiteer van een vaste

Nadere informatie

Welkom bij de coachingclub! 3 mei 2012

Welkom bij de coachingclub! 3 mei 2012 Welkom bij de coachingclub! 3 mei 2012 CalendarSpreads Calendarspreads Calendarspreads zijn meestal non-directioneel. U wil dat de onderliggende waarde binnen een trading range blijft gedurende de volgende

Nadere informatie

Addendum. Ultimate Forward Rate

Addendum. Ultimate Forward Rate Addendum Ultimate Forward Rate Wilt u meer weten over renterisico s, swaps en swaptions? Neem dan contact op met uw Account-CIO of met onze balansmanagement adviseurs Bas Scholten via bas.schoiten@achmea.ni

Nadere informatie