Eerste Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie T VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 13 juni 2006 De vaste commissie voor Europese Samenwerkingsorganisaties 1 en de bijzondere commissie voor de JBZ-Raad 2 hebben op 26 april 2006 de minister van Buitenlandse Zaken een brief gezonden over de aanbeveling van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa over het EU-Grondrechtenagentschap. Tevens hebben deze commissies op 1 juni 2006 de minister van Buitenlandse Zaken en de minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties een appreciatie gevraagd van de doorgevoerde wijzigingen in het voorstel tot oprichting van een grondrechtenbureau. De minister van Buitenlandse Zaken en de Minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties hebben daarop bij brief van 7 juni 2006 geantwoord. De commissies brengen hierbij verslag uit van het aldus gevoerde schriftelijke overleg. De griffier van de commissies, Van Dooren 1 Europese Samenwerkingsorganisaties: Leden: Van Gennip (CDA), Schuyer (D66), Van der Linden (CDA) (voorzitter), Platvoet (GL), Doesburg (PvdA), Broekers-Knol (VVD), Hoekzema (VVD), Hessing (LPF), Ten Hoeve (OSF), Van Middelkoop (CU), Vedder-Wubben (CDA), Kox (SP) en Eigeman (PvdA) (plv.voorzitter). Plv. leden: Russell (CDA), Schouw (D66), Van de Beeten (CDA), Pormes (GL), Van Thijn (PvdA), Dees (VVD), Rosenthal (VVD), Holdijk (SGP), Essers (CDA), Slagter-Roukema (SP) en Jurgens (PvdA). 2 JBZ-Raad: Leden: Holdijk (SGP), Wagemakers (CDA), Jurgens (PvdA), Dees (VVD), De Wolff (GL), Van de Beeten (CDA), Broekers-Knol (VVD), Hessing (LPF), Middel (PvdA), Kox (SP) (plv. voorzitter), Engels (D66) (voorzitter) en Pruiksma (CDA). Plv. leden: Van Middelkoop (CU), Dölle (CDA), Eigeman (PvdA), Thissen (GL), Essers (CDA), Van Thijn (PvdA), Schuyer (D66) en Franken (CDA). KST98134 ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2006 Eerste Kamer, vergaderjaar , , T 1

2 BRIEF AAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN Den Haag, 26 april 2006 Gelet op de schriftelijke en mondelinge overleggen, specifiek het plenaire debat op 7 maart jl 1, tussen de Nederlandse regering en de Eerste Kamer inzake het Europese voorstel tot oprichting van een Bureau van de Europese Unie voor de Grondrechten achtten de commissie Europese Samenwerkingsorganisaties en de bijzondere commissie voor de JBZ-Raad van de Eerste Kamer het van belang de op 13 april jl. aangenomen aanbeveling van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa over het voorstel voor een Europees Grondrechtenbureau 2 onder de aandacht te brengen van de regering. Gaarne vernemen de commissies de visie van de regering op deze aanbeveling. Voorts zouden de commissies het buitengewoon op prijs stellen indien de regering de aanbeveling en het aangehechte rapport ook onder de aandacht zou willen brengen van de regeringen van de EU-lidstaten met welke op dit moment de onderhandelingen over het Europese voorstel tot oprichting van het EU Grondrechtenbureau gevoerd worden. In afwachting van uw antwoord, Hoogachtend, Voorzitter commissie Europese Samenwerkingsorganisaties van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, P. R. H. M. van der Linden Voorzitter bijzondere commissie voor de JBZ-Raad van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, J. W. M. Engels 1 Handelingen , nr. 20, Eerste Kamer (p ). 2 Aanbeveling 1744 (2006) zie dossier op Eerste Kamer, vergaderjaar , , T 2

3 BRIEF AAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN EN AAN DE MINISTER VOOR BESTUURLIJKE VERNIEUWING EN KONINKRIJKSRELATIES Den Haag, 1 juni 2006 Tijdens de recente begrotingsbehandeling Buitenlandse Zaken in de Eerste Kamer, d.d. 16 mei heeft u kort uiteen gezet wat de stand van de onderhandelingen is met betrekking tot de oprichting van het Europese grondrechtenbureau. Tijdens het eerdere debat over dit Europese voorstel in de Eerste Kamer, d.d. 7 maart heeft u enkele toezeggingen gedaan aan de Kamer en op 14 maart jl. heeft de Eerste Kamer vervolgens de motie Dees c.s. 2 aangenomen. Uit de verslagen en rapporten van de Raadswerkgroep (hoofdzakelijk de Ad Hoc werkgroep betreffende de fundamentele rechten en burgerschap) en van het tripartiete overleg blijkt dat het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie op meerdere aspecten gewijzigd is. Bovendien is vernomen dat inmiddels politieke akkoorden zijn gesloten inzake het voorstel tot oprichting van het Grondrechtenbureau, onder andere met de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa. Gelet op de gedane toezeggingen aan de Kamer, de motie Dees c.s., de (agenda van de) Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 12 juni a.s., alsmede gelet op het feit dat de commissies van de Eerste Kamer tijdens de bijeenkomst met de Vice-voorzitter van de Europese Commissie en Eurocommissaris voor Justitie, vrijheid en veiligheid, de heer Frattini op 20 juni a.s. in Den Haag, willen spreken over het Europese voorstel tot oprichting van een Europees Bureau voor de Grondrechten, wordt u verzocht vóór donderdag 8 juni a.s. een appreciatie van de doorgevoerde wijzigingen in het voorstel tot oprichting van een grondrechtenbureau aan de commissies te zenden. Tevens wordt u verzocht aan te geven wat de huidige stand van zaken is ten aanzien van dit voorstel en welk tijdpad wordt nagestreefd voor de onderhandelingen. Voorzitter commissie Europese Samenwerkingsorganisaties van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, P. R. H. M. van der Linden Voorzitter bijzondere commissie voor de JBZ-Raad van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, J. W. M. Engels 1 Handelingen , nr. 28, Eerste Kamer (p. 1302) , O. Eerste Kamer, vergaderjaar , , T 3

4 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN EN DE MINISTER VOOR BESTUURLIJKE VERNIEUWING EN KONINKRIJKSRELATIES Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 7 juni 2006 Bij brief van 26 april jl. verzoekt u om de visie van de regering op aanbeveling 1744 (2006) van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa van 13 april jl. Deze aanbeveling handelt over de relatie tussen de activiteiten van de Raad van Europa en de oprichting van een EU-Grondrechtenagentschap (hierna: het Agentschap). Voorts heeft u bij brief van 1 juni jl. verzocht om een appreciatie van de doorgevoerde wijzigingen in het voorstel voor een verordening tot oprichting van het Agentschap, de huidige stand van zaken en welk tijdspad wordt nagestreefd voor de onderhandelingen. Laatstgenoemde brief heeft u zowel naar de minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties als naar de minister van Buitenlandse Zaken gestuurd. Gelet op de onderlinge samenhang, berichten wij u naar aanleiding van beide brieven als volgt. Daarbij gaan wij met name in op het mandaat van het Agentschap en in welke mate overlapping van de activiteiten van het Agentschap met die van de Raad van Europa kan worden voorkomen. Het Oostenrijks voorzitterschap streeft ernaar tijdens de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 12 juni a.s. over een aantal hoofdpunten met betrekking tot de verordening tot oprichting van het Agentschap en het besluit waarbij het Agentschap wordt gemachtigd haar activiteiten uit te oefenen op het gebied van politiële en justitiële samenwerking in strafzaken (titel VI van het EU-Verdrag) een politiek akkoord te bereiken. De regering zal alleen daaraan meewerken als voldaan wordt aan de toezeggingen die wij u tijdens het debat op 7 maart jl. hebben gedaan. Besluitvorming over de verordening zal plaatsvinden onder Fins voorzitterschap. De onderhandelingen over de verordening zijn momenteel nog gaande. Wat betreft de Nederlandse inzet geldt dat, zoals ook aangegeven in het debat met uw Kamer op 7 maart jl., de regering de zorgen deelt van uw Kamer, de Parlementaire Assemblee alsook die van de Secretaris Generaal van de Raad van Europa over het risico van duplicatie van de activiteiten van het Agentschap met die van de Raad van Europa. Voorts is het rapport van minister-president Juncker van Luxemburg over de relatie tussen de Raad van Europa en de EU leidend geweest voor de Nederlandse inzet. Om deze reden is de regering van oordeel dat het mandaat van het Agentschap beperkt moet blijven tot het verschaffen van assistentie en expertise op het gebied van grondrechten aan de instellingen en de lidstaten van de Unie voor zover zij het gemeenschapsrecht uitvoeren. Daartoe zal het Agentschap thematische rapporten publiceren, die gebaseerd zijn op in het bijzonder informatie van de Raad van Europa. Alle EU-lidstaten zijn het hiermee eens. In de laatste tekst van het Oostenrijks voorzitterschap zijn deze elementen dan ook opgenomen. Tijdens de Raad zal waarschijnlijk worden gesproken over het geografisch mandaat van het Agentschap. De regering heeft de andere EU-lidstaten ervan kunnen overtuigen dat dit geen betrekking zou moeten hebben op overige derde landen. In de laatste tekst van het Oostenrijks voorzitterschap zijn de overige derde landen dan ook geschrapt. Tijdens de Raad zal de regering zich verzetten tegen een uitbreiding van het geografisch mandaat van het Agentschap met de landen waarmee de Gemeenschap een Stabilisatie- of Associatieakkoord heeft gesloten (SAO-landen), Eerste Kamer, vergaderjaar , , T 4

5 hetgeen door de meeste lidstaten wordt gewenst. De regering vindt dat het geografisch mandaat beperkt moet zijn tot de EU. Eventueel zouden naar het oordeel van de regering de kandidaat-lidstaten kunnen participeren in het Agentschap met het oog op hun toekomstige toetreding, maar de Associatieraad moet hiertoe wel eerst een besluit nemen waarbij de modaliteiten van participatie worden bepaald. Eerst dan mogen deelnemende kandidaat-lidstaten zitting hebben in de Raad van Bestuur, maar zonder stemrecht. Voorts blijft de regering zich ervoor inzetten dat de Raad van Europa zoveel mogelijk institutioneel ingebed wordt in het Agentschap. De regering benadrukt hiertoe in de onderhandelingen steeds dat een vertegenwoordiger van de Raad van Europa niet alleen fysiek moet participeren in het Agentschap in zowel de Raad van Bestuur als het Dagelijks Bestuur, maar ook dat het noodzakelijk is om systematisch te refereren aan de werkzaamheden, instrumenten en instellingen in het bijzonder de Mensenrechtencommissaris van de Raad van Europa in het voorstel zelf, conform de aanbevelingen in het rapport van minister-president Juncker van Luxemburg over de relatie tussen de Raad van Europa en de EU. De laatste tekst van het Oostenrijks voorzitterschap duidt erop dat deze inzet grotendeels is behaald. Over het stemrecht van de vertegenwoordiger van de Raad van Europa in het Agentschap, vergelijkbaar aan dat in het Europees Waarnemingscentrum voor Racisme en Vreemdelingenhaat (EUMC), vinden nog onderhandelingen plaats. Tot slot zal er ten behoeve van de complementariteit en synergie een samenwerkingsovereenkomst worden afgesloten tussen het Agentschap en de Raad van Europa. De regering is het met de Parlementaire Assemblee eens dat in dit verband eerst de onderhandelingen over het voorstel voor een verordening tot oprichting van het Agentschap moeten zijn afgerond. De procedure ingevolge artikel 300 EG-Verdrag, die blijkens het voorstel op de samenwerkingsovereenkomst van toepassing is, noopt hier ook toe. Dat neemt niet weg dat de regering de initiële contacten tussen de Europese Commissie en de Raad van Europa over deze samenwerkingsovereenkomst die parallel aan de onderhandelingen over het voorstel plaatsvinden nauwgezet zal blijven volgen. Uit het vorenstaande blijkt dat alle EU-lidstaten ervan zijn overtuigd dat duplicatie van de activiteiten van het Agentschap met die van de Raad van Europa moet worden voorkomen. Wij zullen ons tijdens het verdere verloop van de onderhandelingen blijven inzetten voor een goed resultaat, daarmee rekening houdend met de toezeggingen aan uw Kamer. Dit geldt evenzeer voor de behandeling van de voornoemde aanbeveling van de Parlementaire Assemblee in het Comité van Ministers, dat waarschijnlijk na het zomerreces tot een formele reactie zal komen. Te verwachten is dat het Comité van Ministers zal handelen in de geest van de Derde Top en een toekomstig Agentschap aan zal grijpen om de samenwerking tussen de Raad van Europa en de Europese Unie juist te versterken. Tenslotte merken wij volledigheidshalve op dat de regering de voornoemde aanbeveling en het aangehechte rapport reeds onder de aandacht heeft gebracht van de andere EU-lidstaten, zoals de regering dit ook heeft gedaan met de eerdere aanbevelingen, resoluties en brieven van de Raad van Europa. De Minister van Buitenlandse Zaken, B. R. Bot De Minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties, A. Pechtold Eerste Kamer, vergaderjaar , , T 5