Samenvatting. 1. Procedure

Transcriptie

1 Uitspraak Geschillencommissie Financiële Dienstverlening nr d.d. 30 januari 2012 (mr. C.E. du Perron, voorzitter, en de heer drs. L.B. Lauwaars RA en de heer R.H.G. Mijné, leden, tevens mevrouw mr. J. Hardenberg, secretaris) Samenvatting Adviesrelatie. Mits in beperkte mate en met nadrukkelijke voorlichting omtrent de risico s, mag een samengestelde beleggingsvorm ook worden geadviseerd aan een niet-professionele belegger met een defensieve portefeuille. Bovendien rust op Consument ook een eigen verantwoordelijkheid om voldoende informatie in te winnen, zeker indien een Consument specifieke aspecten van een belegging van bijzonder belang acht voor zijn beleggingsbeslissing. In dit geval: klacht ongegrond. 1. Procedure De Commissie beslist met inachtneming van haar reglement en op basis van de volgende stukken: - het dossier van de Ombudsman Financiële Dienstverlening; - het door Consument ingevulde vragenformulier Geschillencommissie KiFiD met nadere toelichting en bijlagen, ontvangen op 7 maart 2011; - het antwoord van Aangeslotene d.d. 16 juni 2011; - de repliek van Consument d.d. 24 juni 2011; - de dupliek van Aangeslotene d.d. 27 juli De Commissie heeft vastgesteld dat tussenkomst van de Ombudsman Financiële Dienstverlening niet tot oplossing van het geschil heeft geleid. De Commissie heeft vastgesteld dat beide partijen het advies als bindend zullen aanvaarden. De Commissie heeft partijen opgeroepen voor een mondelinge behandeling te Den Haag op 7 september Aldaar zijn partijen verschenen. 2. Feiten De Commissie gaat uit van de volgende feiten: 2.1 Consument heeft sinds 2000 een adviesrelatie met Aangeslotene en uit dien hoofde is op 5 april 2000 een adviesgesprek gevoerd. De tijdens dit gesprek besproken uitgangspunten heeft Aangeslotene schriftelijk aan Consument bevestigd. In de desbetreffende brief heeft zij geschreven: In ons adviesgesprek heeft u uw beleggingsdoelstelling als volgt omschreven: vrij vermogen waarmee u een hoger rendement wilt halen. Daarnaast heeft u aangegeven wanneer u weer over uw belegging wilt beschikken, en welke mate van risico u accepteert. Op basis hiervan past het doelrisicoprofiel Defensief het beste bij u. Meer informatie over onze doelrisicoprofielen vindt u in de brochure: beleggen bij [Aangeslotene]. Klachteninstituut Financiële Dienstverlening - Postbus AG - Den Haag - Tel Fax

2 2.2 Op 22 april 2002 heeft opnieuw een adviesgesprek plaatsgevonden. Vanaf die datum heeft Aangeslotene in haar administratie de volgende gegevens van Consument opgenomen, voor zover hier van belang: - Financiële positie: - netto vermogen: ,-- - bruto inkomen: ,-- - betreft het vermogen: privé - pensioenvoorziening geregeld: ja - risico s verzekerd: ja - reserves beschikbaar: ja - belegd vermogen elders: ja - overige opmerkingen: heeft kleine belangen in Ohra Totaalfonds en Spaarbeleg Div. Fonds. - te beleggen vermogen: ,--. - ervaring met beleggen: gemiddeld - risicoprofiel: - beleggingshorizon: 2-5 jaar - beoogd rendement: 5% - neerwaartse risico acceptatie: -10% - bijbehorend risicoprofiel: defensief. - gekozen doelrisicoprofiel: defensief - adviesgevoeligheid - beheer: nee - advies: [Aangeslotene] - [Aangeslotene] orderlijn: nee - [Aangeslotene] internetbankieren: nee - Contactfrequentie: passief (1 keer per jaar) - Instrumenten: - Beleggingsfondsen: ja - Obligaties: ja - Aandelen: ja - Derivaten: nee - Overig: nee 2.3 Na een adviesgesprek heeft Consument op 1 april 2004 de Asset Backed Obligatie A (hierna: ABO A ) gekocht voor een nominaal bedrag van en tegen een koers van 102%. De beleggingsportefeuille waaraan de ABO A werd toegevoegd, vertegenwoordigde op dat moment een waarde van ,17 (peildatum 31 maart 2004). 2.4 In de brochure van het product ABO A staat, voor zover hier van belang: De Asset Backed Obligatie is een belegging waarmee u direct profiteert van de voordelen van een bijzondere beleggingscategorie, Asset Backed Securities ( ). Om een hoge rente te kunnen realiseren, investeert de Asset Backed Obligatie ook een deel in een andere beleggingscategorie, namelijk de Collateralised Debt Obligaties ( ). 2/5

3 Een Asset Backed Security is een obligatie die belegt in een grote en gediversificeerde portefeuille van verschillende waarden ( assets ) zoals hypotheken, credit card leningen, autofinancieringen en leases. ( ) De Asset Backed Obligatie refereert met behulp van kredietderivaten aan gespreide portefeuilles van 26 verschillende ABS en acht virtuele CDO s. (.) De virtuele CDO s waarin de Asset Backed Obligatie belegt, bestaan uit goed gespreide portefeuilles van bekende Europese, Noord-Amerikaanse en Aziatische bedrijven. ( ). In de zijlijn van de brochure, in een kleiner lettertype, staat verder ter toelichting op de CDO: Een CDO is een specifieke ABS structuur die investeert in bedrijfsobligaties. Dit kan direct, maar ook via kredietderivaten worden gedaan. ( ) 2.5 Op 27 november 2009 heeft Consument de ABO A verkocht tegen een koers van 67,5% (ad 3.375). 3 Geschil 3.1 Consument vordert vergoeding van de door hem als gevolg van het handelen van Aangeslotene geleden schade. Consument heeft zijn schade begroot op een bedrag ad 1.625,-- zijnde het verlies dat hij heeft geleden op de ABO A. 3.2 Deze vordering steunt, kort en zakelijk weergegeven, op de volgende grondslagen. - Aangeslotene heeft Consument onvoldoende geïnformeerd over de inhoud van de ABO A (de onderliggende waarden), met name over de indirecte belegging in kredietderivaten, en zodoende in strijd met haar zorgplicht gehandeld. Indien Consument wel goed zou zijn geïnformeerd, dan zou hij dit product niet hebben gekocht. - gezien de samenstelling van het product had Aangeslotene de ABO A niet aan particuliere beleggers behoren te adviseren. 3.3 Aangeslotene heeft gemotiveerd verweer gevoerd. De door partijen betrokken stellingen worden in het hiernavolgende voor zover nodig besproken. 4 Beoordeling Naar aanleiding van het over en weer door partijen gestelde en hetgeen door hen tijdens de hoorzitting naar voren is gebracht, overweegt de Commissie als volgt. 4.1 De Commissie constateert dat tussen partijen een adviesrelatie bestaat. Wezenlijk aan een adviesrelatie is dat de belegger een beslissing neemt over het al dan niet uitvoeren van een transactie na verkregen advies van een beleggingsadviseur met wie hij een relatie onderhoudt. Omdat de belegger in een adviesrelatie zelf de beslissing neemt, is hij in beginsel zelf verantwoordelijk voor de gevolgen van zijn beslissing. Dat is alleen anders als sprake is van een advies dat een redelijk bekwaam en redelijk handelend beleggingsadviseur in redelijkheid niet had mogen geven. 4.2 Aangeslotene heeft Consument in 2004 geadviseerd te beleggen in de ABO A, een beleggingsproduct dat op dat moment een AAA-rating kende. De ABO A is een 3/5

4 obligatie met bijzondere kenmerken en verschilt van een gewone obligatie doordat zij met behulp van kredietderivaten refereert aan gespreide portefeuilles van 26 verschillende Asset Backed Securities en acht virtuele CDO s. Zo n samengestelde beleggingsvorm als de ABO A mag, mits in beperkte mate en met nadrukkelijke voorlichting omtrent de risico s, ook worden geadviseerd aan een niet-professionele belegger met een defensieve portefeuille, zoals Consument. 4.3 Tussen partijen staat vast dat Aangeslotene Consument in 2004 uitvoerig heeft geïnformeerd over de kenmerken en risico s van de ABO A en dat Consument op basis van die informatie heeft besloten tot aankoop van de ABO A. Consument stelt evenwel dat Aangeslotene heeft verzuimd hem volledig te informeren over de onderliggende waarden. Aangeslotene zou hem alleen hebben verteld dat de onderliggende waarden bestaan uit bedrijfsobligaties met een AAA-rating, maar niet dat ook kredietderivaten daarvan deel uitmaken. Consument stelt dat hij, indien hij daarover wel correct zou zijn geïnformeerd, niet tot aankoop van de ABO A zou zijn overgegaan. Aangeslotene heeft in reactie daarop aangegeven dat zij Consument een brochure van de ABO A heeft verstrekt, dat de producteigenschappen van de ABO A daarin zijn omschreven en dat zij die producteigenschappen bovendien met Consument heeft besproken. 4.4 Hoewel Consument heeft aangevoerd dat hij zich niet kan herinneren dat hij de brochure heeft ontvangen, acht de Commissie het, gegeven de in alinea 4.3 vastgestelde uitvoerige informatieverstrekking, voldoende aannemelijk dat Aangeslotene de in de brochure opgenomen informatie met Consument heeft besproken tijdens het desbetreffende adviesgesprek in Uit de in alinea 2.4 geciteerde brochuretekst blijkt dat (Europese, Noord-Amerikaanse en Aziatische) bedrijfsobligaties en kredietderivaten deel uitmaken van de onderliggende waarden. Hoewel de Commissie niet aanneemt dat Aangeslotene dit in die tijd (2004) met extra nadruk besprak met haar cliënten, beschouwt zij in dit geval de voorlichting, waarvan reeds is vastgesteld dat die uitvoerig was, ook op dat punt als afdoende. Bovendien rust op Consument ook een eigen verantwoordelijkheid om voldoende informatie in te winnen, zeker indien een Consument specifieke aspecten van een belegging van bijzonder belang acht voor zijn beleggingsbeslissing. Met inachtneming van de mate waarin Consument heeft belegd in de ABO A (nog geen 4% van de totale waarde van zijn beleggingsportefeuille) concludeert de Commissie dat Aangeslotene heeft gehandeld zoals een redelijk bekwaam en redelijk handelend beleggingsadviseur betaamt. Van handelen in strijd met de zorgplicht is derhalve geen sprake, terwijl Consument zich evenmin met succes kan beroepen op dwaling. 4.5 De stelling van Consument dat in 2002 is vastgelegd dat hij niet wenste te beleggen in derivaten en dat het advies om in de ABO A te beleggen in strijd is met die afspraak, treft eveneens geen doel. Die desbetreffende afspraak ziet op individuele derivaten, maar niet op derivaten in de onderhavige context waarbij zij in geringe mate deel uitmaken van een gestructureerd beleggingsproduct dat in overwegende mate belegt in obligaties en het karakter heeft van een lening. 4/5

5 4.6 Op grond van het voorgaande komt de Commissie tot de conclusie dat de klacht ongegrond is en dat de vordering van Consument moet worden afgewezen. Alle overige door partijen ingebrachte stellingen en argumenten, kunnen niet tot een ander oordeel leiden en zullen derhalve onbesproken blijven. 5. Beslissing De Commissie wijst, als bindend advies, de vordering af. In artikel 5 van het Reglement van de Commissie van Beroep Financiële Dienstverlening is bepaald in welke gevallen beroep openstaat van beslissingen van de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening bij de Commissie van Beroep Financiële Dienstverlening. Daarbij geldt een termijn van zes weken na verzending van deze uitspraak. 5/5