Algemeen. Programma. Vrijdag 29 augustus Van 10 uur tot 18 uur Inloop specialisten Inloop deelnemers

Transcriptie

1 Algemeen Voorafgaand aan de Uitmarkt 2014, het jaarlijkse startsein voor het nieuwe culturele seizoen, organiseren ABN AMRO en de Uitmarkt de eerste ABN AMRO Uitmarkt Business Dag. Dit jaar vindt de Uitmarkt plaats van vrijdagavond 29 augustus tot en met zondagavond 31 augustus op en rond het Museumplein en het Leidseplein in Amsterdam. Voorafgaand vindt overdag op 29 augustus aanstaande de ABN AMRO Uitmarkt Business Dag plaats met één- op- één sessies met specialisten uit o.a. de culturele en financiële sector, een plenaire bijeenkomst en workshops over actuele thema s op het gebied van cultureel ondernemerschap. Het doel van de ABN AMRO Uitmarkt Business Dag is het delen van elkaars kennis en ervaring, inspiratie opdoen en netwerken. De bijeenkomst vindt plaats in het kader van het partnership tussen ABN AMRO en de Uitmarkt. De dag is gratis toegankelijk voor directies en MT- leden van culturele instellingen in heel Nederland: podia, musea, kunstvakopleidingen, sectorinstituten, branche verenigingen, productiehuizen, orkesten, marketing- organisaties, fondsen, financiers, adviseurs en impresario s. Organisatie Deze dag wordt georganiseerd door ABN AMRO, Amsterdam Marketing en Marc Noyons & Partners in opdracht van Stichting Uitmarkt. Plaats De ABN AMRO Uitmarkt Business Dag vindt plaats in het Koninklijk Concertgebouw te Amsterdam, bij het Stedelijk Museum Amsterdam en het Van Gogh Museum. Datum: Tijden: Vrijdag 29 augustus Van 10 uur tot 18 uur Programma Inloop specialisten Inloop deelnemers Speed daten - Een veertigtal specialisten staan de ruim 200 deelnemers te woord met vragen over ondernemerschap, marketing, financiering, samenwerking en fondsenwerving. Elk gesprek duurt maximaal 20 minuten. Iedere specialist houdt maximaal vier gesprekken Lunch op eigen gelegenheid Inloop, registratie plenaire deel

2 13.30 Start Plenaire sessie Welkomstwoord door Therese van Schie, moderator van deze middag Openingswoord door Kajsa Ollongren, wethouder van de gemeente Amsterdam (o.a. Economische zaken, kunst en cultuur) Openingswoord door Kees van Dijkhuizen, vice- voorzitter van de Raad van Bestuur van ABN AMRO Samenwerken Stijn Schoonderwoerd (directeur van de drie fuserende musea van Volkenkunde) komt praten over wat hem de afgelopen maanden heeft bezig gehouden rond de fusie van deze instellingen. Oeds Westerhof (Leeuwarden 2018) vertelt waar hij het afgelopen jaar mee bezig is geweest toen in september bekend werd dat Leeuwarden Fryslân culturele hoofdstad van Europa wordt. Paul Spies (Amsterdam Museum) en Judikje Kiers (Bijbels Museum en Ons Lieve Heer op Solder) vertellen over hun vergaande samenwerking De Conjunctuur Enquête Kunst Bert Koopman & Hans Onno van den Berg Sandra den Hamer (EYE) geeft een kijkje achter de schermen van het succes van EYE, maar wat EYE doet om de bezoekersstromen gaande te houden. Edwin van Balken (DeLaMar) blikt terug op de eerste jaren van zijn commerciële ondernemerschap in de culturele sector: waren de verwachtingen realistisch en hoe heeft hij onverwachte tegenvallers opgevangen? Henk Scholten (Lucent Danstheater / Dr. Anton Philipszaal) doet verslag van de actuele stand van zaken na een roerig jaar waarin de Haagse politiek de hoofdrol speelde rond de bouwplannen voor het Spuiforum Presentatie van de resultaten van de Conjunctuur Enquête Kunst. Dankwoord aan gastheer Simon Reinink, aan Clayde Menso en Jan de Rooij Einde Start Workshops Talentontwikkeling, Volle Bak, Crowdfunding, Samenwerking Cross Mediaal, Cultural Governance, Sponsorship vs. Partnership en Het opzetten van Steunfondsen en Vriendenkringen Einde - Openingsborrel Uitmarkt

3 Plenaire Sessie Wat houdt de culturele sector op dit moment bezig, hoe los je complexe vraagstukken tijdens een fusieproces of samenwerking op, waar loop je tegenaan bij (commercieel) ondernemerschap in de culturele sector en hoe houd je je succes vast? Tijdens korte, interactieve presentaties, onder leiding van Therese van Schie, afgewisseld met vragen en discussie met het publiek, komen deze en andere actuele onderwerpen aan bod en delen we kennis en ervaring met een aantal directeuren van grote culturele instellingen. Samenwerken Stijn Schoonderwoerd (directeur van de drie gefuseerde musea van Volkenkunde) komt praten over wat hem de afgelopen maanden heeft bezig gehouden rond de fusie van deze instellingen. Oeds Westerhof (Leeuwarden 2018) vertelt waar hij het afgelopen jaar mee bezig is geweest toen in september bekend werd dat Leeuwarden Fryslân culturele hoofdstad van Europa wordt. Paul Spies (Amsterdam Museum), Judikje Kiers (Bijbels Museum en Ons Lieve Heer op Solder) vertellen over hun vergaande samenwerking. De Conjunctuur Enquête Kunst Bert Koopman & Hans Onno van den Berg presenteren en demonstreren een nieuwe, halfjaarlijkse conjunctuurenquête voor kunstinstellingen die zowel achteruit als vooruit blikt. Deze indicator voor en door (zakelijk) directeuren van musea en podia levert bouwstenen voor scenarioplanning en strategie. Tijdens deze sessie zullen de samenstellers de enquête voor het eerst demonstreren waarna de resultaten direct bekend worden gemaakt. De ruimte krijgen om te ondernemen Sandra den Hamer (EYE) geeft een kijkje achter de schermen van het succes van EYE, en vertelt wat EYE doet om de bezoekersstromen gaande te houden. Edwin van Balken (DeLaMar Theater) blikt terug op de eerste jaren van zijn commerciële ondernemerschap in de culturele sector: waren de verwachtingen realistisch en hoe heeft hij onverwachte tegenvallers opgevangen? Henk Scholten (Lucent Danstheater / Dr. Anton Philipszaal) doet verslag van de actuele stand van zaken na een roerig jaar waarin de Haagse politiek de hoofdrol speelde rond de bouwplannen voor het Spuiforum. Presentatie van de resultaten van de Conjunctuur Enquête Kunst en dankwoord.

4 Beknopt CV Sprekers Therese van Schie is vicevoorzitter van de Amsterdamse Kunstraad en was van 2003 tot 2006 directeur van het Amsterdams Uitbureau. Ze heeft Slavische talen (hoofdvak Russisch) en rechten gestudeerd aan de UvA. Zij heeft na haar studies 17 jaar gewerkt als marketeer/general manager bij Unilever/ICI en heeft in die periode 6 jaar in de UK en 6 jaar in Hong Kong gewoond. Momenteel heeft zij een eigen advies praktijk. Haar museale interesse uit zich in een bestuurslidmaatschap van Hermitage aan de Amstel sinds 2007 en van de Vereniging Rembrandt sinds Zij is ook lid van de raad van toezicht van het Frans Hals Museum in Haarlem. Kajsa Ollongren studeerde na haar doctoraalstudie geschiedenis enige tijd in Parijs aan de Ecole Nationale d Administration. Ze werkt al ruim twintig jaar in politiek Den Haag op verschillende ministeries. Haar laatste functie was secretaris- generaal op het ministerie van Algemene Zaken. Ze was voorzitter van het wekelijks overleg van secretarissen- generaal, coördinator inlichtingen- en veiligheidsdiensten en hoofd van het kabinet van de minister- president. In 2006 stond ze op de kandidatenlijst van D66 bij de Tweede Kamerverkiezingen. Zij werkte in nauwe samenwerking met Amsterdam aan de inhuldiging van koning Willem- Alexander. Ook bereidde ze het staatsbezoek voor van de Amerikaanse president Obama in het kader van de Nuclear Security Summit (NSS). Kees van Dijkhuizen is Chief Financial Officer bij ABN AMRO. Hij studeerde Economie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. In 1981 begon hij zijn loopbaan bij het ministerie van Financiën. Tot 2005 werkte hij in diverse functies bij het ministerie van Financiën en het Ministerie van Economische Zaken (o.a. Thesaurier- Generaal). Van 2005 tot 2013 was Kees de CFO van NIBC en vanaf 2009 tevens vice- voorzitter. Kees is lid van de Raad van Commissarissen van TNO en het Museum Meermanno, lid van de Raad van Holland Financial Centre, voorzitter van de Commissie van Toezicht van de Nederlandse Vereniging van Banken en voorzitter van de Nationale Commissie voor export-, import- en investeringsgaranties. Tevens was hij voorzitter van de Commissie inkomstenbelasting en toeslagen die de overheid adviseerde in 2012 en Stijn Schoonderwoerd is sinds juni 2012 Algemeen Directeur van Rijksmuseum Volkenkunde in Leiden. Na de fusie per 1 april van dat museum met het Tropenmuseum Amsterdam en het Afrika Museum in Berg en Dal werd hij Algemeen Directeur/Bestuurder van het uit deze fusie ontstane Nationaal Museum van Wereldculturen. Voor zijn overstap naar de museale wereld bekleedde hij vanaf 2008 de functie van Zakelijk Directeur bij Het Nationale Ballet en, daarmee samenhangend, directielid van Het Muziektheater Amsterdam. Van 2000 t/m 2008 was hij Algemeen Directeur/Bestuurder van het Nederlands Philharmonisch Orkest/Nederlands Kamerorkest. Oeds Westerhof werkt bijna twintig jaar als (interim- ) directeur en adviseur in de cultuursector. Hij heeft leiding gegeven aan organisaties op het gebied van kunsteducatie (Keunstwurk Friesland, Kunstconnectie, Kunstbedrijf Arnhem, Ateliers Majeur Heerenveen), theater (Fonds voor de Podiumkunsten Den Haag, Oerol Festival Terschelling), Film (LUX Nijmegen), Popmuziek (Iduna Drachten). Daarnaast heeft hij voor steden en regio's als adviseur en projectleider gefungeerd (Erfgoed Amsterdam, Grachtengordel UNESCO- aanvraag), Musea (Textielmuseum Tilburg, Musea Terschelling),

5 Fondsen (Fonds Cultuurparticipatie, Amsterdams Fonds voor de Kunsten, Cultuurfonds Almere) en Cultuurbeleid (Eindhoven, Groningen, Den Bosch). Oeds Westerhof was eindverantwoordelijk voor de organisatie Leeuwarden - Fryslân in de finale van de competitie culturele hoofdstad van Europa in Judikje Kiers (1962) studeerde kunstgeschiedenis aan de Vrije Universiteit en is sinds 2001 directeur van Museum Ons Lieve Heer op Solder in Amsterdam. Sinds eind 2009 combineert ze deze functie met het directeurschap van het Bijbels Museum, dat gevestigd is in de Cromhouthuizen aan de Herengracht in Amsterdam. Eerder werkte ze als educator in het Frans Halsmuseum en het Rijksmuseum, en als docent aan de Gerrit Rietveld Academie en de Reinwardt Academie. Paul Spies (1960) is sinds 1 januari 2009 directeur van de Stichting Amsterdams Historisch Museum, dat het Amsterdam Museum, Museum Willet Holthuysen en de Cromhouthuizen beheert en exploiteert. Paul Spies studeerde cum laude af op Kunstgeschiedenis en Klassieke Archeologie aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna stichtte hij in 1987 kunsthistorisch advies- en organisatiebureau D ARTS. In de jaren was Paul Spies tevens directeur- bestuurder van de Stichting Openstelling Paleis Soestdijk. Amsterdam speelt een belangrijke rol in zijn publicaties (zoals in Het Grachtenboek (1991/1992) en zijn nevenactiviteiten (Amsterdams Uitburo ( ), het Theo Thijssen Museum (sinds 2001), het voorzitterschap van de Stichting Thérèse van Duyl- Schwartze (sinds 2010) en van de Stichting La Vie sur Terre (sinds 2008). Sinds 2014 is Paul Spies (co- ) voorzitter van het ACI (overleg Amsterdamse Culturele Instellingen). Bert Koopman is publicist en promovendus. Zijn proefschrift gaat over de naoorlogse geschiedenis van het Koninklijk Concertgebouworkest vanuit zakelijk perspectief. Hans Onno van den Berg (1947) is al zijn hele leven werkzaam in de cultuur. Zo was hij tot enkele jaren geleden directeur van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) en voorzitter van de Federatie Cultuur (FC). Op dit moment ontwikkelt hij diensten voor de culturele sector, zoals een Inkoop- en Marketingcombinatie Podiumkunst (samen met Benjamin Koolstra) en de Conjunctuurenquête Kunst (samen met Bert Koopman). Als bestuurder van een aantal culturele instellingen geeft hij mede richting aan hun bedrijfs- en organisatieontwikkeling. Ook is hij lid van Ondernemersklankbord van VNO/NCW en MKB Nederland dat ondernemers ook in de cultuur bijstaat bij start- en/of groeiproblemen. Edwin van Balken is Directeur DeLaMar Theater & DeLaMar Producties. Edwin van Balken studeerde bedrijfskunde en Marketing aan Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij startte na zijn studie in de retail als marketeer bij Amerikaans modebedrijf en vervolgens bij Vendex. Hij ontwikkelde en managede winkelcentra op luchthaven Schiphol en daarna op de stations in Nederland. Vanaf een jaar voor de heropening is van Balken directeur DeLaMar Theater en van het in 2011 opgerichte DeLaMar Producties. Zijn bedrijfsmatige ervaring met publiekslocaties valt zo samen met zijn jarenlange liefde voor theater.

6 Sandra den Hamer is sinds september 2007 directeur/bestuurder van EYE, het nieuwe Filmmuseum in Amsterdam. Zij was sinds 1986 in diverse functies werkzaam voor het International Film Festival Rotterdam, van 2000 t/m 2008 als directeur. Gedurende haar carrière was zij verantwoordelijk voor de publieksverbreding van het festival en de groei van het IFFR tot een van de grootste en belangrijkste ontmoetingsplaatsen voor onafhankelijke filmmakers uit de hele wereld, de oprichting van het Hubert Bals Fonds en de CineMart. Henk Scholten (1953) is sinds 2012 directeur van de Dr. Anton Philipszaal en het Lucent Danstheater in Den Haag en in die functie nauw betrokken bij de planontwikkeling voor het Spuiforum. Eerder was hij onder meer directeur van Theater Instituut Nederland, Stadsschouwburg Utrecht en Fonds Podiumkunsten. Henk Scholten studeerde geschiedenis en theaterwetenschap en begon zijn theaterloopbaan in Groningen, waar hij recensent was bij het Nieuwsblad van het Noorden en lid van de artistieke leiding van Noordelijk Theater De Voorziening.

7 Talentontwikkeling Tijdens deze workshop maken we de stand op van de nieuwe initiatieven die instellingen en opleidingen ontwikkelen op het gebied van talentontwikkeling. Wat is de staat van talentontwikkeling? Wat wordt er verwacht van talenten; hoe moeten ze het artistieke proces verenigen met het ondernemerschap? Maar ook: Hoe vind je talent? Na een korte introductie van de panelleden zullen een aantal stellingen geponeerd worden rond thema s als de tegenstelling tussen ambacht en ondernemerschap, financiering van talent, samenwerking en beleid. De panelleden zullen zich samen met de zaal buigen over deze stellingen om uiteindelijk tot verfrissende inzichten te komen en prangende vragen te beantwoorden. Moderator Bram de Jaeger studeerde psychologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Na een aantal jaar als souschef in verschillende Amsterdamse restaurants gewerkt te hebben is Bram de Jaeger begonnen bij ABN AMRO. Eerst als Junior Accountmanager, daarna als Consultant Cashmanagement & Transaction Services en nu als Relatiemanager Culturele Sector en Projectleider van Het Culturele Hart. Als relatiemanager zit Bram de Jaeger met verschillende ondernemingen en stichtingen om tafel en voor het Culturele Hart bedenkt hij nieuwe samenwerkingsvormen tussen de bank en de culturele sector. Bram de Jaeger bekleedt diverse nevenfuncties, zo is hij bestuurslid en penningmeester bij muziektheatergezelschap Circus Treurdier en is hij begeleider creatieve activiteiten voor kinderen in het Tropenmuseum Junior. Panelleden Peter Eversteijn studeerde af op de regie opleiding van de theaterschool Amsterdam in 1988, heeft daarna 10 jaar zijn eigen gezelschap Effekten in Ontwikkeling gerund als regisseur en artistiek leider, heeft 7 jaar gewerkt als Televisieregisseur bij Endemol, 7 jaar als artistiek coach bij jeugdtheater Hofplein en is sinds 2004 Hoofd tableau bij toneelgroep Amsterdam. Daarnaast heeft hij op verschillende theaterscholen les gegeven. Hij is mede oprichter, en vanaf komend seizoen projectleider, van De Theatervooropleiding Amsterdam ( DTA). Michel de Rooij studeerde geschiedenis aan de HVA, culturele bedrijfsvoering aan AHK en sociologie aan de Universiteit van Amsterdam. Van 1997 tot 2000 werkte hij als onafhankelijk theater producent en van 2000 tot 2002 ontwikkelde en produceerde hij veranderbijeenkomsten voor bedrijven en overheden. In 2003 initieerde hij Nowhere een productiebureau en cultureel huis voor jongerencultuur. Nowhere ontwikkelt workshopprogramma s, performances en evenementen voor scholen, culturele instellingen, festivals en het eigen Nowhere huis. Voor kinderen heeft Nowhere Maakland ontwikkeld waar kinderen kunnen spelen, creëren en leren door te tuinieren, bouwen en maken.

8 Jack Pisters is gerenommeerd gitarist, docent en consultant binnen de Nederlandse muziek industrie. Jack Pisters is o.a. de ontwerper en studieleider van de POP afdeling van het Conservatorium Amsterdam, directeur en eigenaar van Music Matrix, directeur en eigenaar van de Dutch School of Popular Music en co- artistiek leider van Amsterdam Electric Guitar Heaven. Ook heeft Jack Pisters het zakelijke programma voor het conservatorium van Amsterdam DOK ontworpen en is hij redactielid en medeontwerper van beroepkunstenaar.nl. Daarnaast is Jack Pisters lid van de Raad van toezicht Popsport en gitarist en muzikaal leider bij o.a. Avalon, Solent Green Keith Caputo, Leonie Meier, Anouk en vele soundtracks waaronder Lek, Combat en Allstars. Gamila Ylstra is sinds 2010 directeur van het Binger Filmlab waar ze verantwoordelijk is voor de artistieke leiding en het beheer van het instituut. Gamila Ylstra studeerde onder meer Culturele Antropologie aan de Universiteit van Amsterdam en Camera en Regie aan de Filmacademie in Tokio. Na het maken van een aantal documentaires maakte ze in 1990 de overstap naar het Ministerie van OCW waar ze tot 1997 Hoofd Afdeling Film was. In 1998 werd Ylstra bij het Ministerie van Economische Zaken verantwoordelijk voor de invoering van het stelsel stimuleringsmaatregelen ter versterking van de Nederlandse filminfrastructuur. In 1999 werd Ylstra directeur van Film Investeerders Nederland BV (FINE BV). Daarna is ze in 2004 gaan werken als Programmaleider TV bij de NPS. En in 2009 ontwierp Ylstra, in opdracht van het EYE, een plan voor de landelijke digitalisering van Nederlandse Cinema. Momenteel is Gamila Ylstra bestuurslid van het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Mediaproducties, distributeur Cinema Delicatessen, The Indian Film Festival The Hague en Living Media Art (LIMA). Bovendien is ze lid van de Raad van Advies van het Nederland Film Festival. Anneke Jansen (1976) studeerde Moderne Nederlandse Letteren en Theater- film en televisiewetenschap aan de Universiteit van Utrecht. Na werkzaamheden als redacteur en copywriter begon ze als programmacoördinator voor literaire festivals, podia en culturele evenementen, adviseur en dramaturg. In 2006 was ze mede- oprichter van het Amsterdam Fringe Festival. Een festival dat zich ontwikkelde tot een belangrijk onafhankelijk platform voor internationaal cross- over theater. Tevens is ze co- founder en mede- eigenaar van voordemensen.nl, een bedrijf dat zich richt op online oplossingen voor evenementen en festivals, zoals het ontwikkelen van een toegankelijk kassa- systeem en doorbitch- app (scanner voor IPhone) voor onder andere de Universiteit van Nederland, Amsterdam Fringe Festival, Bits of Freedom en De Tegel.

9 Crowdfunding Crowdfunding is ontstaan in de creatieve sector, bekende voorbeelden zijn Sellaband, Kickstarter en het Nederlandse voordekunst. Crowdfunding is inmiddels overgewaaid naar andere sectoren, zo worden ook ondernemingen met crowdfunding gefinancierd. Wat kan crowdfunding voor jou betekenen als ondernemer, culturele organisatie en/of liefhebber van kunst en cultuur? In een interactieve sessie leer je de (on)mogelijkheden van crowdfunding kennen. Wat kan je er mee, hoe begin je en hoe maak je er een succes van? En wat is nu precies de meerwaarde van crowdfunding? Een praktische workshop voor iedereen die aangestoken is met het crowdfunding virus. In twee uur stellen een aantal ervaringsdeskundigen je de juiste vragen om tot een concreet plan te komen. Onderuitgezakt luisteren is er tijdens deze interactieve workshop niet bij: zelf actief meedenken is meer dan gewenst! Kunstenaar Barbara Broekman is een nieuwbakken crowdfunding ervaringsdeskundige. Haar project 'De wereld aan je voeten' is recent succesvol gefinancierd op crowdfundingplatform voordekunst. Denise de Boer is Teamleider Fondsenwerving en Sponsoring bij het Amsterdam Museum en is daarom goed op de hoogte van alle ontwikkelingen op dit vlak. Denise heeft de campagne van Barbara Broekman vanuit het museum begeleid. Roy Cremers is oprichter van voordekunst.nl, het eerste en meest succesvolle Nederlandse crowdfundingplatform voor kunstprojecten. Sinds de lancering op 4 november 2010 hebben zo'n donateurs gezamenlijk bijna 5 miljoen euro bijeengebracht. Arthur van de Graaf is directeur van SEEDS. Dit crowdfundingplatform richt zich op ondernemers en is onderdeel van ABN AMRO. Moderator van de workshop, Pim Betist, stond aan de wieg van Sellaband.com een van de eerste crowdfundingplatforms en is momenteel als adviseur betrokken bij verschillende crowdfunding platforms, waaronder SEEDS. Panelleden Arthur van der Graaf is een innovator pur sang. Hij richt zich op het verbeteren of veranderen van business modellen, denkrichtingen en methodes door vernieuwing. Als Senior Innovatiemanager staat hij aan de wieg van SEEDS. Als Algemeen Directeur is hij verantwoordelijk voor SEEDS en de doorontwikkeling van deze dochteronderneming van ABN AMRO. Roy Cremers (1983) studeerde Kunstgeschiedenis en Communicatie- en Informatie- wetenschappen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij werkte achtereenvolgens bij het Stedelijk Museum Amsterdam (marketing & communicatie), Foam_Fotografiemuseum Amsterdam (Foam Editons, Foam Paul Huf Award) en het Amsterdams Fonds voor de Kunst (stafmedewerker). Vanuit het AFK heeft hij in 2009 het idee voor een crowdfundingplatform voor kunstprojecten ontwikkeld. Op 4 november 2010 is voordekunst gelanceerd.

10 Inmiddels zijn er ruim 900 projecten succesvol gefinancierd door zo'n donateurs. Gezamenlijk hebben zij bijna 5 miljoen euro opgehaald. Hiermee is voordekunst het meest succesvolle Nederlandse crowdfundingsplatform voor kunst, cultuur, creativiteit en erfgoed. Pim Betist is crowdfunding pionier en ondernemer. Als oprichter van Sellaband stond hij in 2006 al aan de wieg van het eerste reward based crowdfundingplatform ter wereld. Na SellaBand richtte hij Africa Unsigned en Ripplestarters op. Daarnaast is hij sinds 2009 actief als crowdfunding adviseur voor ondermeer ABN AMRO. Als ervaringsdeskundige verscheen Pim Betist eerder in programma s als De Wereld Draait Door en zenders als CNN en BBC World. Ook is hij regelmatig te gast bij radioprogramma s van BNR en Radio 1. Denise de Boer is sinds 2010 Teamleider Fondsenwerving en Sponsoring bij het Amsterdam Museum. Ze studeerde Economic Finance en Museumstudies aan de Universiteit van Amsterdam. Ze begon haar professionele carrière in 2008 als Business Analyst bij LAgroup Leisure & Arts Consulting. Daarna heeft ze als projectassistent Koers Nieuw West voor de Gemeente Amsterdam gewerkt, waarna ze als webredacteur bij De Plantage Amsterdam aan de slag ging. Naast haar functie bij het Amsterdam Museum doceerde ze in studiejaar het Mastervak Signalementen: Musea en Cultureel ondernemerschap binnen de Faculteit der Geesteswetenschappen. In 2013 heeft ze samen met Catharina Koerts Art Abroad opgericht, een businessconcept toegespitst op de verhuur van tentoonstellingen en collectieobjecten namens Nederlandse musea. Barbara Broekman Barbara Broekman volgde de specialisatie textiel op de Gerrit Rietveld Academie en het Master of Arts programma aan het California College of the Arts in Berkely (USA). Prikkelen, verleiden en uitdagen tot kijken: dat is wat Broekman als beeldend kunstenaar met haar werk beoogt. Broekman bouwt sinds 1982 aan een eigenzinnig oeuvre. Haar monumentale werken worden uitgevoerd in zeer diverse materialen. Momenteel toont het Amsterdam Museum een 40 meter lange loper van Barbara Broekman. In de Schuttersgalerij van het museum laat dit tapijt alle 179 nationaliteiten zien die in Amsterdam wonen. Broekman ontwikkelt ook werk in opdracht voor ministeries, gemeenten, bedrijven en particulieren.

11 Volle Bak! Over het effectief toepassen van doelgroepmarketing en prijsstrategieën, om tot optimale bezoekersaantallen te komen. Zowel in piek- als in daluren. Aan de hand van een aantal voorbeelden van zowel podia, musea en festivals wordt gezocht naar de actuele trends in publieksmarketing. De workshop Volle Bak bespreekt welke nieuwe marketingacties er worden ontwikkeld om nieuw publiek te bereiken maar zal ook aandacht besteden aan verschillende prijsstrategieën. Met prijzen van kaartjes, die variëren met de vraag (piek en daluren) kunnen Nederlandse musea, galerie en danstheaters hun eigen inkomsten tot wel 30% verhogen. Tijdens de workshop gaan we op interactieve wijze in op de do's en de don'ts van het opzetten en het succesvol uitbouwen van doelgroepmarketing en prijsstrategieën. Tijdens de workshop zullen een aantal stellingen worden geponeerd rond de thema s: Hoe vergroot en verjong ik mijn doelgroep vanuit een niche? Van voorstelling naar dagje uit. Cultuurbezoek bezien vanuit de consument. De zin en de onzin van prijsstrategieën bij het aanspreken van nieuwe doelgroepen. Van lokaal naar internationaal. Hoe onderhoud en vergroot ik mijn fanbase? Moderator Stef Driessen is Sector Banker Leisure bij ABN AMRO. Hij onderzoekt en schrijft over concept verbeteringen en nieuwe business modellen binnen de Leisure, Travel en Hospitality industrie, waartoe ook de zo belangrijke Musea en Culturele Instellingen behoren. Hierover wisselt hij graag met u van gedachten en daarbij zal hij daar waar mogelijk zijn netwerk inzetten om u verder te helpen. Stef werkte eerder in de supply chain van Heineken Afrika. Daarna deed hij ervaring op als relatiemanager, bijzonder beheer bankier en als teamleider bij de zakenbank van ABN AMRO. Anita Nijboer is senior tax partner bij PwC in Amsterdam en heeft ruim 25 jaar ervaring in de (inter)nationale adviespraktijk. Haar portefeuille bestaat uit een breed pakket (inter)nationale ondernemingen, voornamelijk grote familieondernemingen. Daarnaast adviseert zij verschillende culturele instellingen en is zij als lid van de Raad van Toezicht ook betrokken bij een aantal instellingen. Zij lobbyt actief bij het Ministerie van Financiën voor de fiscale behandeling van culturele instellingen. Panelleden Edwin van Balken is Directeur DeLaMar Theater & DeLaMar Producties. Van Balken studeerde bedrijfskunde en Marketing aan Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij startte na zijn studie in de retail als marketeer bij Amerikaans modebedrijf en vervolgens bij Vendex. Hij ontwikkelde en managede winkelcentra op luchthaven Schiphol en daarna op de stations in Nederland. Vanaf een jaar voor de heropening is van Balken directeur DeLaMar Theater en van het in 2011 opgerichte DeLaMar Producties. Zijn bedrijfsmatige ervaring met publiekslocaties valt zo samen met zijn jarenlange liefde voor theater.

12 Annet Lekkerkerker (1965) heeft ruime ervaring als manager in de kunst- en cultuursector in Nederland. Vanaf oktober 2009 is zij zakelijk directeur van het Holland Festival en geeft hiermee leiding aan het grootste podiumkunstenfestival in Nederland. Van 2002 tot 2009 was Lekkerkerker hoofd Programmering van de Stadsschouwburg Amsterdam. Van 2000 tot 2002 was zij zakelijk directeur van ZT Hollandia waar zij eerder (vanaf 1998) zakelijk leider en hoofd Marketing & Communicatie was. Lekkerkerker bekleedt diverse nevenfuncties, zij is onder andere lid van de RvT van het Muziek- en Dans Centrum Den Haag en het Nederlands Theaterfestival, bestuurslid van SLAA en de Sikkensfoundation, lid van de adviescommissie van de Amsterdamse Theaterschool en van de adviesraad van de NTR. Ook zat Lekkerkerker in het bestuur van Stichting Amsterdam Tanja Dik is vanaf 2013 algemeen directeur van Stage Entertainment Nederland. Zij is sinds 1999 in dienst bij het theaterbedrijf als directeur AFAS Circustheater. Daarvoor werkte Dik als Account Manager bij Mees Pierson ( ) en Treasurer bij Martinair Holland ( ). Tanja Dik studeerde aan de Hogere Hotelschool in Den Haag ( ) waarna ze de studie Bedrijfskunde aan de Nijenrode Business Universiteit afrondde (1994). In 2012 behaalde Tanja bovendien haar bachelor Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Tanja zit in het bestuur van VVTP en is actief als lid van de Marketing Board van het Rijksmuseum in Amsterdam, en van de Raad van Commissarissen van De Baak, een instituut voor leiderschap, ondernemerschap en persoonlijke ontwikkeling. Melle Daamen (1959) is sinds oktober 2001 directeur van de Stadsschouwburg Amsterdam. In de acht jaar daarvoor was hij (oprichtings)directeur van de Mondriaan Stichting, het cultuurfonds voor beeldende kunst, vormgeving en museale activiteiten, met een budget van ca 20 miljoen per jaar. Eerder was Daamen als management consultant en als (waarnemend) directeur van het Amsterdams Uit Buro actief in de cultuursector. Melle Daamen was daarnaast bestuurder of commissaris van verschillende culturele organisaties. Hij werd als 17- jarige gekozen in het bestuur van de VPRO en was op zijn 21 e het jongste bestuurslid ooit van de NOS. Daamen was voorts onder meer voorzitter van de RvC van AT5, secretaris van het CJP, voorzitter van het Internationaal Filmfestival Rotterdam, juryvoorzitter van de Charlotte Köhlerprijzen en voorzitter van de Vrienden van het Stedelijk Museum. Hij was initiatiefnemer en voorzitter van de Commissie Cultural Governance. Daamen is nu (kroon)lid van de Raad voor Cultuur en commissaris van Mundial Productions bv. Melle Daamen behaalde zijn doctoraal politieke wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Koen Bolster is Pricing Director Europe bij Air France KLM. Na zijn studie Real Estate Management and Development aan de Technische Universiteit Delft werkte Koen Bolster bij Woonbron, eerst als Strategic Portfolio Manager daarna als Accountmanager ( ). In 2004 richtte hij Jong Onroerendgoed Rotterdam op, een regionaal platform voor jonge vastgoed professionals met als doel het delen van kennis en ervaring. In 2006 begon Bolster bij KLM, opeenvolgend als Corporate Management Trainee, Unit Manager Bagage and Turnaround Services, Network Planner Middle East, Network Planner Eastern Europe and Alps om uiteindelijk de functie van Pricing Director te vervullen.

13 Samenwerken Cross Mediaal Het ministerie van OCW schreeuwt het van de daken: we moeten meer samenwerken. Niet alleen binnen de sector maar ook daarbuiten. Een aantal bijzondere samenwerkingsprojecten komt in deze workshop aan bod, die kort en krachtig worden gepitched door de panelleden. De panelleden hebben ieder te maken met bijzondere manieren waarop zij zelf en met andere instellingen, nationaal en internationaal, samenwerken. Zij zullen vertellen waarin zij excelleren. Na de pitches is de vloer voor de deelnemers die met elkaar en de panelleden zullen brainstormen over de ultieme vorm van samenwerking in theorie en in praktijk. In hun pitch zullen de panelleden de volgende vragen beantwoorden: Wat doe je goed (en beter dan anderen) op het gebied van samenwerking? Wat is de meerwaarde van de samenwerking voor jouw organisatie? Wat hebben anderen eraan? Moderator Rutger Koopmans is, na een lange carrière in het bankwezen, partner bij Melles & Partners (vermogensbeheer), zelfstandig adviseur en commissaris. Daarnaast is hij voorzitter van de RvT van Toneelgroep Amsterdam en voormalig voorzitter van de Stichting Cinekid. Ook buiten de culturele sector heeft hij enige bestuursfuncties vervuld. Koopmans woont en werkt in Amsterdam. Panelleden Janine Dijkmeijer is sinds 2014 algemeen directeur van het Nederland Dans Theater. Hiervoor was zij zakelijk leider van Het Nationale Ballet. De voormalig professioneel danseres ( ) volgde de studie Media en Design aan het SAE in Amsterdam. Van was ze dans en yoga docent als ook websitebouwer en ontwerper. Daarnaast richtte ze in 2003 het het internationaal dansfilmfestival Cinedans op, dat in tien jaar tijd de hoogste rang van internationale dansfilmfestivals bereikte. In 2009 stichtte ze samen met choreografe Nicole Beutler het moderne dansgezelschap NBprojects. Als algemeen directeur van het NDT komt dit alles samen. Lies Boelrijk is sinds januari 2011 verantwoordelijk voor Marketing & Business Development van het Kröller- Müller Museum. Zij maakt onderdeel uit van het directieteam. Eerder was zij werkzaam als manager cultuursponsoring bij Rabobank Nederland en directeur van de stichting Museumjaarkaart. Lies Boelrijk is bestuurder van onder andere de Museumplusbus en stichting Van Gogh Europe. Lies Boelrijk is samen met Marc Noyons verantwoordelijk voor de ontwikkeling, het management, de marketing en sales van het Helene Kröller- Müller Fonds.

14 Cathelijne Broers (1968) is sinds 1 november 2012 de directeur van De Nieuwe Kerk en de Hermitage Amsterdam. Daarvoor was zij als adjunct directeur gedurende 10 jaar verantwoordelijk voor de organisatie en de afdeling financiën van De Nieuwe Kerk & Hermitage Amsterdam. Zij was vanaf het allereerste begin betrokken bij het ontstaan van de Hermitage Amsterdam, dat in 2009 als museum opende. Cathelijne Broers is kunsthistorica en bedrijfskundige en heeft verschillende functies in het culturele veld bekleed in Nederland en in het buitenland. De Nieuwe Kerk organiseert tentoonstellingen over schatten uit andere landen, culturen en godsdiensten. De Hermitage Amsterdam brengt tentoonstellingen uit de rijke collecties van het State Hermitage Museum in St.- Petersburg. Paul Spies (1960) is sinds 1 januari 2009 directeur van de Stichting Amsterdams Historisch Museum, dat het Amsterdam Museum, Museum Willet Holthuysen en de Cromhouthuizen beheert en exploiteert. Paul Spies studeerde cum laude af op Kunstgeschiedenis en Klassieke Archeologie aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna stichtte hij in 1987 kunsthistorisch advies- en organisatiebureau D ARTS. In de jaren was Paul Spies tevens directeur- bestuurder van de Stichting Openstelling Paleis Soestdijk. Amsterdam speelt een belangrijke rol in zijn publicaties (zoals in Het Grachtenboek (1991/1992) en zijn nevenactiviteiten (Amsterdams Uitburo ( ), het Theo Thijssen Museum (sinds 2001), het voorzitterschap van de Stichting Thérèse van Duyl- Schwartze (sinds 2010) en van de Stichting La Vie sur Terre (sinds 2008). Sinds 2014 is Paul Spies (co- ) voorzitter van het ACI (overleg Amsterdamse Culturele Instellingen). Jessy van Klundert is sinds 2012 werkzaam bij het Van Gogh Museum en bekleedt nu de functie van Business Manager Van Gogh Museum Consultancy. Met een achtergrond in Bedrijfskunde & Logistiek en Kunstgeschiedenis is Jessy van de Klundert- Verhoeven bij verschillende musea en commercieel (cultureel) gerelateerde instellingen veelal in operationele managementfuncties werkzaam geweest. Naast dit werkverleden heeft zij verschillende projecten en start- ups opgericht en ontdekt dat ondernemen haar veel plezier en voldoening geeft. Vanuit het idee om unieke kennis op een vernieuwende wijze toepasbaar te maken in de culturele wereld is de Van Gogh Museum Consultancy (VGMC). Kim Tuin is algemeen directeur van Club Trouw en zakelijk leider van de Verdieping, een onafhankelijke stichting dat in samenwerking met een aantal prominente culturele instellingen tentoonstellingen organiseert tijdens de avond en nacht. Kim Tuin begon in 1995 haar carrière in de muziekwereld met het oprichten van een bookingagency, Barkers (waar ze nog steeds directeur is). Naast haar werk voor Trouw en Barkers, is ze als oprichter ook betrokken bij ADE Network Bash. Daarnaast is Tuin Nachtburgemeester van Amsterdam, Jurylid bij de Grote Prijs van Nederland en zakelijk leider van Limboland geweest.

15 Het opzetten van Steunfondsen en Vriendenkringen Een groot aantal instellingen is onlangs gestart met het opzetten van steunfondsen en vriendenkringen. Een aantal van deze succesvolle initiatieven wordt in de workshop door de mensen achter deze organisaties toegelicht en geëvalueerd. Wat is er nodig om een steunstichting of vriendenkring op te zetten? Maar ook: Hoe ziet de verhouding tussen de investeringen en de opbrengsten eruit? Na een korte presentatie van de panelleden over hun ervaring zal er plenair verder worden gediscussieerd over gerelateerde thema s. Ook komen een aantal donateurs aan het woord die vertellen waarom ze geven aan culturele instellingen en wat zij vinden van de vriendenkring of het steunfonds waarbij ze betrokken zijn. Vragen die in aan bod komen zijn: Wat is de doelstelling van het steunfonds of de vriendenkring? Is deze materieel of immaterieel? Wat moet een steunfonds of vriendenkring opleveren? Wanneer is het succesvol? Hoe kom je eigenlijk aan een vriendenkring? Waar vind je geïnteresseerde particulieren en bedrijven en wat is daar voor nodig? Hoe onderscheid je jezelf van je collega instellingen? Hoe zou er kunnen worden samengewerkt met andere instellingen op het gebied van steunfondsen en vriendenkringen? Hoe organiseer je een vriendenkring of steunfonds (back office) en wat is daar voor nodig? Moderator Martijn Sanders is na een studie sociologie (bedrijfskunde) aan de Nederlands Economisch Hogeschool in Rotterdam naar de University of Michigan in Ann Arbor gegaan, waar hij in 1972 een MBA heeft gehaald, steeds met de bedoeling om zijn opleiding in de kunstbranche in praktijk te brengen. Na militaire dienst heeft hij tien jaar bij een regionaal bioscoopbedrijf gewerkt, Jogchem's Theaters te Amersfoort en later in Bunschoten, dat een van de grootste bioscoopbedrijven van Nederland was toen hij het in 1982 verliet. In maart 1982 wordt hij benoemd tot directeur van het Concertgebouw in Amsterdam dat onder zijn leiding uitgroeide tot de best bezochte klassieke zaal ter wereld. In 2006 nam hij afscheid van het Concertgebouw om zich te wijden aan zijn talrijke nationale en internationale besturen, commissariaten en adviesfuncties, die variëren van het bedrijfsleven (de Unirobe Meeús Groep, Intermusica in London) tot de culturele en publieke sector (onder andere voorzitter van het Holland Festival, de Erasmus Prijs en de Vereniging Rembrandt). Bovendien voert hij consultancy projecten uit inzake cultureel bestuur en beleid. Panelleden Hester Barkey Wolf heeft ruim zes jaar gewerkt als sponsoring manager bij het International Film Festival Rotterdam. Daarna werkte ze als freelancer bij het International Documentary Festival Amsterdam. Een half jaar voor de officiële opening in 2012 is Hester Barkey Wolf in dienst gekomen van EYE. Daar is zij verantwoordelijk voor het U&EYE Fonds, een Fonds voor particulieren.

16 Eva Kalis is sinds 2000 manager Development bij het Rijksmuseum en verbonden aan het Rijksmuseum Fonds, de steunstichting van het museum. Sinds die periode is ze (mede) verantwoordelijk en betrokken geweest bij de oprichting van Fondsen op Naam, de charitatieve geldstromen en de Vrienden. Voordat ze bij het Rijksmuseum is komen werken, heeft Eva Kalis haar studies Human Resource Management aan de Hogeschool van Amsterdam en Sociologie (specialisatie Kunst en Cultuur) aan de Universiteit van Amsterdam afgerond. Marianne Verhaar is sinds 2007 Directeur Goede Doelen ABN AMRO MeesPierson Instituten & Charitas waar ze verantwoordelijk is voor de dienstverlening en het advies aan fondsenwervende organisaties en maatschappelijke instellingen en nieuwe klantenwerving. Na het afronden van haar studie aan de Hogeschool voor Economische Studies Amsterdam werkte Marianne Verhaar als Corporate Buyer bij de Makro (1989). Daarna was ze van 1991 tot 1994 Senior Buyer bij de ING waarna ze als Senior Relatiemanager bij ABN AMRO begon. Parallel aan haar commerciële rol leidt Marianne Verhaar de Stichting Vrienden van Reade.

17 Cultural Governance De rol van de toezichthouder in fundraising bij culturele instellingen i.s.m. NVTC. Uit recent onderzoek is gebleken dat een fijnmazige relatie tussen toezichthouders en bestuurders de kans op een succesvolle fundraising vergroot. De mate waarin toezichthouders aan de organisatie een extra bijdrage kunnen leveren staat steeds vaker op de agenda, maar waar liggen de grenzen? En in hoeverre kun je als toezichthouder een succesvolle bijdrage leveren aan fundraising? Aan de hand van praktijkvoorbeelden worden deze middag succesvolle ervaringen uitgewisseld over de rol van de toezichthouder bij fundraising. Deze workshop laat toezichthouders, bestuurders en experts uit de sector aan het woord die een case voorbereiden over dit onderwerp om zodoende interactief, samen met de deelnemers aan de workshop, inzicht te verschaffen in de rol van de toezichthouder in culturele instellingen, nu en in de toekomst. Moderator Ron Soonieus Managing partner Camunico, RvA NVTC Panelleden Fusien Verloop Partner Leenaers Verloop Van der Westen, RvT Museum Speelklok Els van der Plas Algemeen directeur Nationale Opera & Ballet, o.a. RvT Tassenmuseum Hendrikje, bestuur Winternachten Marieke Bax Advisor to the Board KPMG, RvT Fonds Podiumkunsten, RvT Frans Hals Museum/ De Hallen

18 Sponsoring versus Partnership Dat het vinden van sponsors heel lastig is, weet iedereen. Maar is sponsoring nu wel de enige manier om het bedrijfsleven bij de culturele sector te betrekken? Wat zijn de mogelijkheden die partnerships tussen de culturele instellingen en bedrijven bieden? Tijdens de workshop worden verschillende thema s besproken die elk beginnen met een case uit het veld. De cases worden gepresenteerd door een aantal vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en de culturele sector. Thema s die besproken worden: Wat is het significante verschil tussen een sponsordeal en het aangaan van een partnership? Wat kan een partnership tussen een bedrijf en een culturele instelling opleveren voor beide partijen? Waarom is het sponsoren van sport zoveel populairder bij het bedrijfsleven dan het sponsoren van culturele instellingen? Toekomstscenario: Gaat het bedrijfsleven massaal een partnership aan met culturele organisaties? Zo ja waarom en zo niet waarom niet? Moderator Michael Amiabel heeft ruim 30 jaar ervaring op het gebied van (internationale) sponsoring en partnerships. In 2007 heeft hij Social Engagement Consultancy opgericht, een adviesbureau dat bedrijven adviseert op het gebied van maatschappelijk betrokken ondernemen, het aangaan van partnerships met maatschappelijke organisaties. Daarnaast is hij EFFIE jurylid en voorzitter van de vakjury Maatschappij van de SponsorRingen. Panelleden Mark Versteegen (45) is sinds najaar 2010 directeur sponsoring bij KPN. Onder zijn leiding heeft KPN de afgelopen jaren een opvallend, eenduidig en impactvol sponsorbeleid neergezet. KPN is hoofdsponsor van de KNSB en het schaatsen in Nederland, hoofdsponsor van het Rijksmuseum, partner van de eredivisie en beheert een eigen maatschappelijk fonds; het KPN Mooiste Contact Fonds. Voordat Mark bij KPN kwam was hij ruim vier jaar partner bij Van Dooren Advies, een bureau dat zich heeft gespecialiseerd in fondswerving en sponsoring in de wereld van kunst & cultuur, sport, zorg en maatschappij. Mark begon zijn carrière in 1995 als mediacoördinator bij de Amsterdam Admirals, waarna hij bij Communication Concert werkte. Voor zijn maatschappelijke carrière maakte hij ruim vijf jaar deel uit van de Olympische surfploeg. Versteegen staat sinds jaren in de top 15 van de meest invloedrijke sportmarketeers van Nederland en is sinds anderhalf jaar lid van het hoofdbestuur van de Stichting SponsorRing. Jan Driessen heeft een lange ervaring in de communicatiebranche. Hij was bijna 14 jaar lang directeur Communicatie bij AEGON. Daarnaast was hij vanaf september 2008 tot eind 2013 voorzitter van de Bond van Adverteerders (BVA). Hij mocht in 2006/2007 ook de

19 campagnestrateeg van Mark Rutte zijn. Jan Driessen is oud- journalist. Werkte als parlementair en buitenland/oorlogsverslaggever voor Den Haag Vandaag, Brandpunt en Netwerk. Jan heeft per 1 januari 2014 een strategisch en toch ook pragmatisch communicatie- adviesbureau opgericht: Q&A COMMUNICATIE. De huidige, snelle en interactieve communicatiemaatschappij vraagt veel van bedrijven en hun leiders. Q&A COMMUNICATIE gaat hen helpen om begrijpelijk, relevant en consistent te communiceren. Door de juiste vragen te stellen en samen de goede antwoorden te formuleren (Questions and Answers!) Janneke Staarink is sinds 2010 zakelijk directeur van het International Film Festival Rotterdam. Na het afronden van haar studies Facility Management op de Hanze Hogeschool Groningen en Cultural Management op de Hogeschool voor de Kunsten in Amsterdam, werkt Janneke Staarink vanaf 1998 voor IdtV in Diemen. Opeenvolgend als productie assistent, producer en vanaf 2003 als uitvoerend producent IdtV Events & Promotions waar ze verantwoordelijk is voor het (financiële) management en de uitvoering van vele publieke en commerciële evenementen. Vanaf 2006 werkt Staarink voor theaterfestival Oerol, eerst als zakelijk directeur en vanaf 2007 als algemeen directeur. Na vier edities verruild ze theater op Terschelling voor film in Rotterdam. Ilona Roolvink is sinds 2010 Sponsoring Manager ABN AMRO Kunst & Cultuur. Zij heeft rechten gestudeerd aan de Universiteit Leiden en is haar loopbaan in 1994 begonnen bij Credit Lyonnais, een van de rechtsvoorgangers van ABN AMRO. Binnen de bank heeft zij meerdere commerciele functies bekleed alvorens de wereld van sponsoring te betreden. Tijdens de ABN AMRO Uitmarkt Business dag kunnen directies en MT- leden van Nederlandse culturele instellingen advies krijgen van specialisten uit de culturele sector en zakelijke dienstverlening over allerlei aspecten van cultureel ondernemerschap. Het doel van de dag is middels workshops en speeddates kennisoverdracht en samenwerking tussen grote en kleinere culturele instellingen te stimuleren. Voor meer informatie: Marc Noyons: marc@marcnoyons.com Lorin Kamperman lorin.kamperman@live.nl