Inhoud Ochtendgloren 10

Transcriptie

1 Inhoud Ochtendgloren 10 Ochtendlandschap 12 Het huis 18 Een goed begin van de dag 28 Huis en haard 42 Vrouwen onderweg 52 Kleding en traditie 64 Als vrouwen zich roeren 78 Vrouwen in huis 80 De ziel van huis en haard 92 In de velden 100 Geketende vrouwen 112 Ambachtsvrouwen 120 Vrouwenzaak of zakenvrouw 130 Vrouwen in de zorg 140 Het vrouwelijk lichaam 150 Ode aan de vrouw 152 Seksualiteit 162 De daad bij het woord 174 Hoe je vrouw moet zijn 180 Duisternis 182 Naar school 192 Nawoord: in mijn dromen 200 Fotoverantwoording 208 NL_ FEMMES.indd :10

2 Het huis Elk land, elke cultuur heeft huizen die zijn aangepast aan het klimaat, de gebruiken, de omgeving en de economie. Het huis is de ziel van de familie, de plek waar zij zichzelf kan zijn, een van de redenen van het bestaan. Het herbergt het vuur, de haard, het brandpunt van het gezin. In dit miniatuuruniversum zijn de vrouwen vaak het middelpunt. Een belangrijke rol, soms tegen wil en dank. boven Avondmaaltijd met de familie rondom een vuur van gedroogd riet, provincie Puno, Titicacameer, Peru. linksonder In een traditioneel dorp aan de Mekong bereiden vrouwen de maaltijd rondom een vuurtje, provincie Sayabouri, Thanoon, Laos. rechtsonder De maaltijd bereid op een lemen haardstede in een traditionele lemen woning, provincie Cuzco, Raqchi, Peru. ECHTE MENSEN In Mexico spreken de inheemse volken samen zo n zestig talen. De Lacandon-Maya s, die zichzelf de ware mensen (Hach Winik) noemen, maken er deel van uit. Dit halfnomadische volk, met een Mayataal en -cultuur, leeft in een beschermde zone in kleine gemeenschappen (caribales) in het tropische regenwoud van de staat Chiapas, vlak bij de grens met Guatemala. Het volk dat zich niet had laten onderwerpen of evangeliseren door de Spanjaarden, dreigde begin 20e eeuw te verdwijnen. Oorzaken: epidemieën en een invasie door kolonisten, die uit waren op hout en latex. Toch lukte het de Lacandon-Maya s te overleven en hun manier van leven in kleine gemeenschappen te handhaven. Met hun typerende witte tunieken en lange zwarte haar nemen ze amper meer hun fraai gevederde pijl en bogen ter hand voor de jacht. Deze maken ze nu voor de toeristen. De traditionele woning van de Lacandons is rechthoekig, met een dak met twee schuine zijden dat rust op palen en is bedekt met palmbladeren, huatapil. Het territorium van de Lacandons, en daarmee hun voortbestaan, wordt echter bedreigd vanwege de schatten die het bevat. NL_ FEMMES.indd :10

3 VROUWEN VAN DE WERELD 39 linksboven Ontbijt op de markt van Hoi An, Vietnam. linksonder De kraam van een marktkoopvrouw met puri, gebakken aardappelen voor het ontbijt, op de markt van Udaipur, in Rajasthan, India. middenonder Een vrouw bakt brood in Masqat, Oman. rechtsonder Een moeder geeft haar kind ontbijt in het dorpje Gbeka, Sierra Leone. middenboven Twee jongetjes op een bank in de schaduw van een boom genieten van hun ontbijt, Zuid-Afrika. NL_ FEMMES.indd :10

4 Overal op aarde nemen moeders hun kinderen gewoon mee naar wat ze ook gaan doen. Van links naar rechts en van boven naar beneden: in Guatemala, in de Omovallei, in Peru, in Senegal, in Thailand, in Frans-Guyana, in Ivoorkust, in Ethiopië, in Tibet en in Namibië. NL_ FEMMES.indd :10

5 boven Qashqaivrouwen hoeden de schapen, Iran. rechtsboven Nomadenkamp op de Gyatsobergpas, Tibet. rechtsonder Dagelijks leven van nomaden in Övörkhangaj, Mongolië. IN DE WINDEN VAN HET ZUIDEN Al duizenden jaren leeft er in Iran een honderdtal nomadenvolken met miljoenen stuks vee verspreid over een enorm gebied. In het zuidoosten van het land vormen de Bakhtiari 14% van de Iraanse nomaden. In het halfdorre land trekken ze elke lente van hun winterkwartier naar hun zomerkwartier. Deze mensen, die Lori spreken, hun eigen taal, zijn gewend aan het ruige, eenzame landschap, waardoor ze veilig zijn voor overheersing en hun eigen cultuur kunnen behouden, in elk geval tot de sedentarisatie uiteindelijk ook de tradities van dit heel oude volk zal opslokken. MOEDIGE VROUWEN De jaarlijkse trek van de Bakhtiari in april duurt vier tot zes weken. De reis, een waar epos van moed en doorzettingsvermogen, voert mannen, vrouwen en kinderen van alle leeftijden met hun kudden en hun persoonlijke bezittingen en huisraad via vijf verschillende routes dwars door de ruigste bergen van Iran op zoek naar grasland. Het volgende verhaal wordt verteld door een Bakhtiarivrouw. Al als heel jong kind NL_ FEMMES.indd :10

6 Vrouwen in huis Wassen, boodschappen doen, afwassen, strijken, koken, stofzuigen Hoe zouden huizen, ongeacht hun aard, er vanbinnen uitzien zonder vrouwen? Want we moeten het toegeven: van het nederigste hutje tot het meest luxe onderkomen, mannen laten het massaal afweten, hebben er geen zin in, drukken hun snor. Natuurlijk is de mentaliteit al veranderd en verandert die nog steeds. Toch ligt het woord huisman nog steeds wat ongemakkelijker in de mond dan huisvrouw. De cijfers liegen er niet om! In Europa wijden vrouwen gemiddeld 17,7 uur per week meer aan huishoudelijke taken dan mannen, maar 7,4 uur minder aan betaald werk! Tussen de landen zijn er wel verschillen: Denemarken (10,1 en 6,5 uur), Duitsland (18,2 en 12), Nederland (22,3 en 13,7), Griekenland (21,7 en 9), Cyprus (26,8 en 3,5). Deze verschillen zijn te verklaren door de politiek ten aanzien van het gezin en door het feit dat moeders eerder ouderschapsverlof nemen, met gevolgen voor salaris en carrièrekansen. Maar waarom besteden de Europese vrouwen meer tijd aan het huishouden? Laten we Frankrijk als voorbeeld nemen (13,8 en 4,3 uur). Bijna 80% van de vrouwen (tegen 60% in Zweden) neemt het grootste deel, zo niet alle huishoudelijke taken voor hun rekening, waarvan de piek door de week aan het eind van de dag ligt, na het werk. In Europa zegt slechts 17% van de mannen een gelijk aandeel in deze taken op zich te nemen. De komst van kinderen zorgt niet voor verbetering: terwijl veel moeders minder gaan werken om zich meer aan hun kroost te wijden, laten hun partners het afweten en richten zich op andere actiblz. 78 en 79 De in de openlucht gedroogde stoffen worden verzameld in een sarifabriek, Rajasthan, India. boven Vrouwen doen de was in de rivier, Gondal, Gujarat, India. onder Jylitakua wast de kleine Gilikuen, Maprikstreek, Papoea-Nieuw-Guinea. EEN KWESTIE VAN HUISHOUDEN NL_ FEMMES.indd :11