Inleiding. Beleid Kinderdagverblijf Duimelot te Zenderen

Transcriptie

1 Inleiding In september en oktober 2006 zijn de kinderdagverblijven en peuterspeelzalen (de voorschoolse voorzieningen) in de gemeente Borne met de jeugdgezondheidszorg en de procesmanager jeugdbeleid een uniforme richtlijn overeengekomen op het gebied van signalering van medische en psychosociale problemen bij kinderen van 0 tot 4 jaar (Vroegsignalering), die de voorschoolse voorzieningen bezoeken. Een belangrijk onderdeel van de richtlijn is de samenwerking tussen medewerkers (leidsters) van de voorschoolse voorzieningen en de OKZ-verpleegkundigen. Om deze samenwerking zoveel mogelijk af te stemmen op de praktijksituatie is aan de hand van enquêtes en gesprekken met de leidinggevenden van de voorschoolse voorzieningen geïnventariseerd hoe het bespreken en doorverwijzen van kinderen in de praktijk verloopt. Vervolgens is afgesproken om de handelwijze bij vroegsignalering zoveel mogelijk met elkaar te laten corresponderen. De organisaties hebben gezamenlijk en in overleg met oudercommissies een richtlijn voor leidsters vastgesteld, die de te nemen stappen bij vroegsignalering omvat. Bovendien is vastgelegd op welke manier en onder welke voorwaarden de OKZverpleegkundige of andere externe deskundigen geraadpleegd of ingeschakeld kunnen worden. Leidsters worden vertrouwd gemaakt met de richtlijn door middel van voorlichting en door deze wegwijzer. Deze wegwijzer en de onderliggende samenwerking zijn een praktische uitwerking van het streven naar een sluitend en samenhangend aanbod van hulpverlening aan jeugdigen en hun opvoeders, zoals dat is vastgelegd in het Jeugdbeleid van de gemeente Borne. Uitgangspunten daarbij zijn: (potentiële) problemen tijdig signaleren en bespreken hulpverlening zo dicht mogelijk bij de leefwereld van kinderen organiseren hulpverlening aanbieden in de lichtst mogelijke vorm, zo dicht mogelijk bij huis, zo snel mogelijk en zo kort mogelijk (zo-zo-zo-zo beleid) Binnen het Gemeentelijke Jeugdbeleid hebben de peuterspeelzalen, de kinderdagverblijven en het consultatiebureau de positie van vindplaats. Bijna 90% van alle kinderen van 0-4 jaar in Borne bezoekt een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf. De inspanningen die geleverd worden om zo vroeg mogelijk eventuele problemen in de ontwikkeling van het kind te signaleren en adequaat te handelen, dragen daarom in hoge mate bij aan de sluitende en samenhangende aanpak die de gemeente voorstaat. Wegwijzer zorgstructuur 0-4 Borne 1.0 Maart 2007 Chantal Huijbregts 1 van 10

2 Frequente contacten en het uitwisselen van signalen tussen de voorschoolse voorzieningen en het consultatiebureau versterken de aandacht van alle medewerkers voor vroegsignalering. Constructieve samenwerking tussen voorschoolse voorzieningen en jeugdgezondheidszorg en de deskundigheidsbevordering van medewerkers wordt daarom ook gestimuleerd en deels gefaciliteerd door de Gemeente Borne. M. de Roy Procesmanager Jeugdbeleid Borne en Hof van Twente Wegwijzer zorgstructuur 0-4 Borne 1.0 Maart 2007 Chantal Huijbregts 2 van 10

3 Deze wegwijzer is tot stand gekomen door een samenwerking tussen de onderstaande partners: Alle kinderopvangorganisaties in Borne: Kinderdagverblijf Woepelie Elfdijk PK Zenderen Informatie: Mevr. P. Kuiphuis Kinderdagverblijf Duimelot Schoolstr PN Zenderen Informatie: Mevr. J. Mulder / Mevr. E. Nollen Kinderdagverblijf De Drie Biggetjes Wetering LD Hertme Informatie: Mevr. G. Wissink / mevr. M. van Bentem Kinderopvang Borne Postbus AB Borne Informatie: Mevr. G. Martinius / Mevr. C. Leget Alle peuterspeelzalen in Borne: Stichting Kinderspeelzalen Borne Postbus AD Borne Informatie: Mevr. D. Hollak / mevr. T. Huizinga Jeugdgezondheidszorg 0-4: Carint Specifieke Diensten Postbus AM Hengelo Informatie: Mevr. H. Hofland Procesmanager Jeugdbeleid Borne en Hof van Twente: SCALA Welzijnswerk Schalkburgerstraat GS Hengelo Informatie: Mevr. M. de Roy Wegwijzer zorgstructuur 0-4 Borne 1.0 Maart 2007 Chantal Huijbregts 3 van 10

4 De samenwerking tussen Jeugdgezondheidszorg en de voorschoolse voorzieningen Kenmerkend voor de nieuwe samenwerking is, dat aan elke peuterspeelzaal en kinderdagverblijflocatie een vaste OKZ-verpleegkundige is gekoppeld die op reguliere basis, dat wil zeggen drie keer per jaar, een bezoek brengt en eventueel een kindbespreking met de leidster(s) voert. Bovendien hebben leidsters de optie om op incidentele basis een kindbespreking te beleggen. Gebruikelijke handelwijze Tot op heden waren bij de voorschoolse voorzieningen een aantal handelwijzen gebruikelijk bij vroegsignalering. De onderstaande acties werden alleen met uitdrukkelijke toestemming van de ouders ondernomen en dit zal ook zo blijven: De PSZ/KDV leidster verwijst ouders door naar medische specialismen, huisarts, logopedie, etc. De leidster verwijst ouders door naar de OKZ-verpleegkundige. De OKZ-verpleegkundige en leidster melden een kind aan bij het Consultatieteam Vroegsignalering. De OKZ-verpleegkundige en leidster vragen een observatie door de JGZorthopedagoge aan. Aan deze opties kan vanaf nu de optie van de kindbespreking worden toegevoegd. De afspraken betreffende de voorbereiding van een kindbespreking, de verslaglegging en de communicatie met ouders maken deel uit van de richtlijn. Een kindbespreking wordt altijd gehouden met de OKZ-verpleegkundige van de wijk waar het kind woont, dus ook in gevallen dat dit niet dezelfde persoon is als de aan de PSZ/KDV gekoppelde verpleegkundige. Communicatie met ouders en waarborgen van de privacy Aan ouders wordt altijd vooraf schriftelijke toestemming gevraagd voor bespreking van hun kind met een externe deskundige d.m.v. een handtekening op het toestemmingsformulier, dat als bijlage 1 is toegevoegd aan deze wegwijzer. Bovendien wordt vooraf met ouders vastgelegd welk probleem of welke vraag er over hun kind wordt voorgelegd tijdens een kindbespreking. Tijdens de kindbespreking komt uitsluitend die informatie ter tafel, die rechtsreeks betrekking heeft op dit probleem of deze hulpvraag. De leidster gebruikt hiervoor de eigen rapportages van de PSZ/KDV. De OKZ-verpleegkundige noteert de uitslag van een kindbespreking op het rapportageformulier, dat als bijlage 2 is toegevoegd aan deze wegwijzer. Dit formulier komt in het dossier van het kind dat door het consultatiebureau wordt beheerd een kopie gaat naar de PSZ/KDV. Wanneer een kind zowel een peuterspeelzaal als een kinderdagverblijf bezoekt, wordt aan de ouders toestemming gevraagd om bij beide voorzieningen informatie in te winnen ten behoeve van de kindbespreking en om achteraf aan beide voorzieningen de rapportage uit te reiken. Wegwijzer zorgstructuur 0-4 Borne 1.0 Maart 2007 Chantal Huijbregts 4 van 10

5 De privacyreglementen van de afzonderlijke deelnemende instellingen blijven van kracht. De partners streven ernaar dat de nieuwe werkwijze in de toekomst ook bij zoveel mogelijk ouders als vanzelfsprekend wordt beschouwd. De samenwerking wordt daarom standaard vermeld in de informatieboekjes en brochures van alle deelnemende organisaties. Verwachte resultaten van de samenwerking De samenwerkingspartners verwachten dat de werkwijze zoals die tussen de vindplaatsen in Borne is afgesproken de volgende voordelen oplevert: Het elkaar kennen draagt bij aan het uitwisselen van kennis en ervaring; belangrijke voorwaarden voor adequate vroegsignalering. De OKZ-verpleegkundige leert de PSZ/KDV, de leidsters en de sfeer beter kennen en kan ouders zo beter voorlichten over de PSZ of het KDV. De PSZ/KDV krijgen inzicht in wat de OKZ-verpleegkundige en de jeugdgezondheidszorg te bieden hebben. Wederzijds wordt informatie doorgegeven over cursussen en activiteiten. Op deze wijze wordt het bereik van groepsvoorlichting en de werving van ouders vergroot. De reguliere bezoeken van de OKZ-verpleegkundige maken de drempel voor ouders lager om zelf (opvoedings-)vragen over hun kind voor te leggen. PSZ en het KDV kunnen zonder tussenkomst van de JGZ zorgkinderen en hun ouders verwijzen naar andere instanties. Ouders wordt aangeraden melding te maken van de aard van zorg of ondersteuning waar zij voor hun kind gebruik van maken, aangezien de Jeugdgezondheidszorg deze informatie voor elk kind in een dossier bijhoudt tot zijn negentiende jaar. Evaluatie van de samenwerking De samenwerking en de daaruit voortvloeiende acties zullen worden geëvalueerd uiterlijk in juni De evaluatiecriteria worden afgeleid uit onderstaande vragen: In hoeverre draagt de samenwerking bij aan adequaat handelen bij vroegsignalering? Hoe werkbaar is de richtlijn in de praktijk? Bij welke soort problemen of vragen achten leidsters en ouders het nodig een kindbespreking te beleggen? In welke mate wordt gebruik gemaakt van de OKZ-verpleegkundige? Hoe vaak en waarvoor wordt gebruik gemaakt van de diensten van de OKZverpleegkundige? Aan welke informatie ontbreekt het leidsters om de juiste handelwijze te volgen? Welke aanvullende deskundigheidsbevordering achten leidsters wenselijk op het gebied van vroegsignalering? Wat zijn de bevindingen en de mening van ouders over deze samenwerking? Hoeveel doorverwijzingen, kindbesprekingen en observaties door een orthopedagoog zijn er binnen een gestelde periode geweest? Wegwijzer zorgstructuur 0-4 Borne 1.0 Maart 2007 Chantal Huijbregts 5 van 10

6 De richtlijn Beleid Kinderdagverblijf Duimelot te Zenderen Deze richtlijn geeft leidsters een handvat waarmee ze kunnen beslissen welke actie het beste kan worden ondernomen als er vragen, zorgen of twijfels zijn rondom ontwikkeling, gedrag en/of opvoeding van een kind. Het woord ouders verwijst tevens naar verzorgers of één der ouders, die ouderlijk gezag hebben over het kind. Deze richtlijn geldt niet bij kinderen die al onder behandeling zijn van een zorginstelling of specialist. In dit geval is het aan te bevelen dat ouders de behandelaar verzoeken contact op te nemen met de PSZ/KDV die door het kind wordt bezocht, voor afstemming betreffende de omgang met het kind en andere specifieke informatie waar een PSZ/KDV rekening mee dient te houden. Fase 1: Signalering Situatie: De leidster van de peuterspeelzaal (PSZ) of Kinderdagverblijf (KDV) signaleert een probleem of heeft twijfels/vragen. Actie: 1. Interne observatie en bespreking, volgorde van a en b kunnen omgedraaid worden: a. Gerichte observatie met behulp van de observatie instrumenten waarmee de leidsters bij de betreffende voorziening bekend zijn. b. De leidster bespreekt het kind met directe collega( s) of in het teamoverleg. 2. De feiten worden aan de ouders voorgelegd met de vraag wat hun eigen visie daarop is. Eventueel adviseren leidsters en ouders elkaar over en weer hoe het best gereageerd kan worden op bepaald gedrag van het kind. 3. Leidster maakt met ouders de afweging welke van de onderstaande opties gevolgd wordt: a. Als bij leidster en ouders onduidelijk is wat precies het probleem is, belegt de leidster met toestemming van ouders een kindbespreking met de OKZverpleegkundige. b. Als bij leidsters en ouders helder is welke hulp of zorg het kind nodig heeft, wordt de ouders geadviseerd het kind (via de huisarts) aan te melden bij de ter zake deskundige instelling of specialist, bijvoorbeeld fysiotherapeut, logopedist of Geestelijke Gezondheidszorg. Fase 2: de kindbespreking Situatie: Ouders willen dat de leidster hun kind met de OKZ-verpleegkundige bespreekt. De leidster wacht het reguliere bezoek van de OKZ-verpleegkundige af, of zij maakt een afspraak voor een extra bezoek. Wegwijzer zorgstructuur 0-4 Borne 1.0 Maart 2007 Chantal Huijbregts 6 van 10

7 Actie: 4. Voor optie 3a, het beleggen van een kindbespreking, vraagt de leidster de ouders het toestemmingsformulier te ondertekenen, en stelt de ouders op de hoogte van de precieze vraag die tijdens de kindbespreking zal worden voorgelegd over hun kind. Wanneer de ouders hiermee akkoord gaan, zetten zij een handtekening. 5. Het verzoek tot bespreking van het kind wordt gemotiveerd gemeld aan de OKZverpleegkundige voor het reguliere overleg. Wanneer dit niet op korte termijn gepland staat en de situatie erom vraagt, wordt er een extra afspraak gemaakt. 6. Tijdens de kindbespreking zijn uitsluitend de leidster, eventueel de leidinggevende van KDV/PSZ en de OKZ-verpleegkundige aanwezig. Zij bespreken de signalen en brengen een advies uit, dat kan bestaan uit de volgende mogelijkheden: a. Een observatie door de orthopedagoog, als er kindfactoren aanwezig zijn b. Bespreking in het consultatieteam vroegsignalering, als het probleem door een combinatie van factoren wordt veroorzaakt en advies vanuit meerdere disciplines nodig is. c. Extra onderzoek door de consultatiebureau-arts d. Doorverwijzing naar één of meerdere specialisten / zorginstellingen 7. Afspraken en bevindingen naar aanleiding van het overleg worden door de OKZverpleegkundige op het rapportageformulier verwerkt; een verslag gaat naar de leidster (zie bijlage 2). 8. Ouders worden na de bespreking op de hoogte gesteld van de resultaten van de bespreking. Normaal gesproken is de inbrenger (in dit geval de leidster) degene die de ouder op de hoogte stelt, tenzij tijdens het overleg een andere afspraak over is gemaakt. Fase 3 mogelijkheid a: Observatie door de orthopedagoog Situatie: Het advies naar aanleiding van de kindbespreking luidt: observatie van het kind in de groep. De OKZ-verpleegkundige maakt een afspraak met de orthopedagoog en de leidster wanneer de observatie het beste kan plaatsvinden. Actie: 9. De observatie wordt gedaan door de orthopedagoge en de eigen OKZverpleegkundige van de wijk waar het kind woont (de aan het kind verbonden OKZ-verpleegkundige). 10. De orthopedagoog maakt een verslag van de observatie, dit gaat naar de leidster. 11. De observatie wordt met de ouders besproken door de orthopedagoge en de OKZ-verpleegkundige. Fase 3 mogelijkheid b: Het consultatieteam vroegsignalering Situatie: Het advies naar aanleiding van de kindbespreking luidt: bespreking van het kind in het consultatieteam vroegsignalering. De OKZ-verpleegkundige maakt een afspraak met de leden van het consultatieteam. De leidster neemt ook deel aan de bespreking. Wegwijzer zorgstructuur 0-4 Borne 1.0 Maart 2007 Chantal Huijbregts 7 van 10

8 Actie: 12. De uitkomst van de bespreking in het Consultatieteam Vroegsignalering wordt door de OKZ-verpleegkundige met de ouders besproken. Fase 3 mogelijkheid c: Extra onderzoek door de Consultatuebureau-arts Als het uit de kindbespreking of de observatie naar voren komt dat het kind extra onderzocht wordt door de CB-arts, dan wordt dit aan de ouders geadviseerd en maakt de OKZ-verpleegkundige een afspraak voor een extra consult. Actie: 13. Indien er een observatie van het kind is gedaan neemt de OKZ-verpleegkundige deze mee naar de CB-arts zodat deze zich kan voorbereiden. 14. De CB-arts overlegt met de OKZ-verpleegkundige. Overleg en besluiten worden vermeld in het integraal dossier JGZ. 15. De verpleegkundige informeert de PSZ of KDV leidster en bewaart de rapportage in het kinddossier. Fase 4: Vervolg of afronding 16. De rapportage(s) en de stand van zaken rond het kind worden in het volgend regulier overleg besproken. Indien nodig zal dit eerder gebeuren. 17. In het kader van de glijdende overdracht kunnen kinderen langer in zorg blijven bij de JGZ 0-4 of kunnen eerder ondergebracht worden bij de JGZ Anoniem inbrengen: Indien bij ernstige signalen de ouders/verzorgers niet de noodzaak inzien van het inroepen van hulp of deskundig advies en zij niet willen dat hun kind besproken wordt met een OKZ-verpleegkundige, kan de leidster het probleem als anonieme casus inbrengen in het Consultatieteam Vroegsignalering. In dat geval kent alleen de inbrenger (de leidster) de persoonsgegevens van het kind. In de bespreking wordt gekeken hoe er met de situatie rond het kind omgegaan moet worden: bijvoorbeeld verwijzing naar Advies- en Meldpunt Kindermishandeling. De inbrenger maakt melding van de bespreking en de uitkomst ervan bij de ouders. Wanneer zorg of hulp geboden is en ouders geven hier geen gehoor aan, zal er een melding van de situatie bij het AMK neergelegd worden in het belang van het kind. Wegwijzer zorgstructuur 0-4 Borne 1.0 Maart 2007 Chantal Huijbregts 8 van 10

9 Bijlage 1: Toestemmingsformulier Beleid Kinderdagverblijf Duimelot te Zenderen Naam Kind : v / m Geboortedatum : Adres : Postcode en woonplaats : Naam ouder : Naam OKZ-verpleegkundige : Naam peuterspeelzaal / kinderdagverblijf : Naam leidster peuterspeelzaal / kinderdagverblijf : Bezoekt het kind nog een andere peuterspeelzaal / kinderdagverblijf? Zo ja, welke : Aanleiding voor bespreking, feiten en concrete vraag: Visie van ouders: Toestemming ouder / verzorger voor bespreking met OKZ-peuterspeelzaal / kinderdagverblijf Ik ben op de hoogte van het bespreekdocument dat zal worden gebruikt. Ik ben geïnformeerd hoe een kindbespreking in zijn werk gaat en wie eraan deelneemt. Datum: handtekening ouder / verzorger: Wegwijzer zorgstructuur 0-4 Borne 1.0 Maart 2007 Chantal Huijbregts 9 van 10

10 Bijlage 2: Rapportageformulier Beleid Kinderdagverblijf Duimelot te Zenderen Naam Kind : v / m Geboortedatum : Adres : Postcode en woonplaats : Naam OKZ-verpleegkundige : Naam peuterspeelzaal / kinderdagverblijf : Naam leidster peuterspeelzaal / kinderdagverblijf : Bevindingen OKZ-verpleegkundige / peuterspeelzaal / kinderdagverblijf leidster: Ontwikkeling Spraak/ taal ontwikkeling Gedrag Opvoedingsvragen Overige Afspraken OKZ-verpleegkundige en peuterspeelzaal / kinderdagverblijfleidster Adviezen aan ouders Verwijzing Wegwijzer zorgstructuur 0-4 Borne 1.0 Maart 2007 Chantal Huijbregts 10 van 10