Fysische therapie interview met Pierre Lievens
|
|
- Christian van den Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 7 Fysische therapie interview met Pierre Lievens.1 Uiteindelijk is de middenweg het beste 8 Literatuur 1 J.J.X.R. Geraets et al. (Red.), Jaarboek Fysiotherapie Kinesitherapie 015, DOI / _, 014 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media BV
2 8 Hoofdstuk Fysische therapie interview met Pierre Lievens Em. prof. dr. Pierre Lievens was als gewoon hoogleraar verbonden aan de Faculteit Lichamelijke Opvoeding & Kinesitherapie aan de Vrije Universiteit Brussel. Hij was er tevens voorzitter van de Vakgroep Revalidatiewetenschappen. Hij deed onderzoek op het gebied van fysische therapie (elektrotherapie) en lymfoedeem na borstoperatie. Lievens was medeoprichter en lid van de European Society of Lymphology. Hij behaalde zijn doctorsgraad in de motorische revalidatie en kinesitherapie aan de Vrije Universiteit Brussel (1978). Daarmee was hij de eerste kinesitherapeut die zijn doctoraal behaalde in Europa. Naast de vele publicaties verscheen in 010 van zijn hand het boek Lymfoedeem na borstkanker, dat hij samen met prof. dr. Jan Lamote schreef..1 Uiteindelijk is de middenweg het beste Pierre Lievens heeft in zijn leven heel wat ontwikkelingen zien komen en gaan. Terugkijkend op de theorie en de praktijk van fysische therapie in engere zin (elektrotherapie) stelt hij dan ook: We gaan altijd van het ene uiterste naar het andere, maar uiteindelijk is de middenweg mogelijk het beste. In het vak werd vanaf de jaren zeventig steeds meer belang gehecht aan de wetenschappelijke evolutie en aan studies die het effect van fysiotherapie konden aantonen. In de jaren tachtig en negentig kwam er een duidelijke ommekeer in het concept van fysiotherapie: het werd meer of opnieuw een manuele therapie. Het belang van het manuele, van de analytische manipulaties kreeg meer aandacht. Eveneens evolueerde het concept van fysiotherapie van een passieve naar een actieve benadering. De elektrotherapie raakte meer naar de achtergrond. Elektrotherapie heeft de bedoeling om bepaalde aspecten in de revalidatie te verbeteren door bijvoorbeeld pijnverlichting en spierstimulatie. Dit kan het revalidatieproces versnellen of een vicieuze cirkel tijdelijk doorbreken waardoor oefentherapie zonder pijn mogelijk wordt. Lasertherapie heeft nog steeds waarde in de fysiotherapie, alleen zijn de indicaties duidelijk beperkt tot acute problematiek. De evolutie naar actieve benadering is heel belangrijk geweest, heeft het beroep van fysiotherapeut op een hoger niveau getild. Maar alles komt en gaat, het is een slingerbeweging. Eerst schrapte men alles van passieve kinesitherapie ten gunste van manuele therapie en actieve therapie. Men liet veel achter wat betreft massage en elektrotherapie. Door die slingerbeweging zie ik zaken weer terugkomen. Spijtig genoeg worden die slingerbewegingen soms nogal fanatiek ingevuld. Kijk maar naar het onderwijs, daar gaat men weer terug naar traditionelere vormen. Van het vernieuwend, probleemgestuurd onderwijs komt men ook terug. Hoe langer je ervaring hebt, hoe beter je die evolutie kunt zien. Wie pas begint, ziet het kader van vandaag. Verwetenschappelijking Lievens hecht veel belang aan de verwetenschappelijking van het vak. Dat is ongelooflijk belangrijk. Ik herinner me de tijd dat de fysiotherapie alleen maar empirisch was. Er werden zeer weinig experimenten gedaan om het effect van bepaalde therapieën aan te tonen.
3 .1 Uiteindelijk is de middenweg het beste 9 Vandaag de dag is die wetenschap volwaardig geworden. Een kleine bedenking daarbij: ik maak wel onderscheid tussen fundamentele en klinische wetenschap. Bij fundamentele wetenschap probeert men bepaalde effecten op een fundamentele, fysiologische manier te verklaren. Klinische wetenschap heeft te maken met patiënten en wordt pas in een later stadium uitgevoerd. In kinesitherapie slaat men nogal dikwijls die fundamentele stap over en gaat men onmiddellijk over naar het klinische onderzoek. Dat heeft nadelen: men stelt patiëntengroepen samen die zeer dikwijls weinig homogeen zijn en past therapieën toe met te veel variabelen. Daardoor zijn de resultaten niet altijd zeer adequaat. Ooit was er een onderzoek waar nogal wat ophef over was. Men onderzocht de versoepeling van de cervicale kolom, met manuele therapie of met TENS-stromen [1]. Het antwoord was bij voorbaat al bekend: de enige techniek die eventueel versoepeling kan teweegbrengen, is natuurlijk manuele therapie, TENS is daarvoor helemaal niet geschikt. We moeten voorzichtig zijn en het fundamentele onderzoek niet verwaarlozen. De pioniers van dat wetenschappelijk onderzoek waren professor Leduc van de Vrije Universiteit Brussel en professor Stijns van de Katholieke Universiteit Leuven. Zij creëerden een wetenschappelijke vereniging om het onderzoek aan te moedigen. Zij waren de pioniers van deze evolutie. De start van kinesitherapieonderwijs aan de universiteiten vind ik in deze ontwikkeling een heel belangrijk moment. Sommige postgraduate universitaire opleidingen ontstonden het eerst in België. Veel Nederlandse collega s hebben ze gevolgd, want dat was in Nederland nog niet mogelijk. Prof. Rob Oostendorp is daarvan een voorbeeld. Hij werd later het boegbeeld van wetenschappelijke fysiotherapie in Nederland, samen met onder meer Paul Helders. Een negatieve mijlpaal vind ik de democratisering van het onderwijs. Het is studenten gemakkelijker gemaakt om een universitaire studie te volgen. De programma s van deze studies zijn aangepast, maar het niveau is daarmee verlaagd. Vroeger waren er belangrijke cursussen natuurkunde, scheikunde en fysiologie, maar die zijn verzwakt of afgeschaft. Om de elektrotherapie te begrijpen, heb je de basisbeginselen van natuurkunde en elektriciteit nodig. Daardoor is een zekere verwaarlozing opgetreden voor deze therapieën. En er is nog een verarming: door het grote aantal studenten ontbreekt het aan voldoende personeel en middelen om ze op topniveau te begeleiden. Vroeger waren de groepen kleiner en was het contact tussen professor en studenten intiemer, de praktijk werd in kleine groepen ingeoefend. De groepen zijn nu te groot geworden om op een directe manier te kunnen lesgeven, de infrastructuur is niet toereikend om die grote hoeveelheid studenten op te vangen. Dat zal zeker gevolgen hebben. Er zijn nu voldoende kinesitherapeuten, waarschijnlijk morgen weer te veel. Ook daar zie je weer die slingerbeweging. Nog niet eens zo lang geleden had je in bepaalde opleidingen een professor in de kinesitherapie. Die gaf elk vak binnen dat werkterrein, bijgestaan door assistenten. Nu is er een grote diversiteit aan specialismen gekomen. Voor ieder specialisme heeft men nu een professor aangenomen. Dat betekent dat de opleiding in de hogere studiejaren moeilijker wordt. Die stof, die inhoud is veel uitgebreider per vakgebied. Het is moeilijk voor de student om al die vakken naast elkaar te plaatsen. Ik pleitte altijd voor vakgeïntegreerde kinesitherapie. Dat betekent dat je aan het eind van je studie, dus na vijf jaar, op basis van een casusprobleem elk facet van het vak aan de orde stelt. Daarmee krijg je de hele patiënt in beeld. Je denkt dan niet in vakjes, maar in het grotere geheel. Iemand met een
4 10 Hoofdstuk Fysische therapie interview met Pierre Lievens knieprobleem bijvoorbeeld kan een neurologische uitval hebben, maar het kan ook een orthopedisch, geriatrisch of vasculair probleem inhouden. Al die specialismen moeten samenkomen in het voordeel van de patiënt. Het niveau van het onderwijs is dus wel hoog, behalve voor die basisvakken die ik noemde. Erkenning Door de evolutie van de wetenschap werd kinesitherapie in België erkend als medische discipline. Lievens: Een kinesitherapeut kan nu een patiënt behandelen op basis van een verwijzing in plaats van een voorschrift. Het verschil is duidelijk: de behandelend geneesheer schrijft niet meer voor wat de kinesitherapeut gaat doen, dat bepaalt die therapeut nu zelf. Hij is nu ook een onderzoeker geworden. Binnen de wetgeving en het vergoedingensysteem mag hij bijkomend onderzoek doen, een diagnose stellen. Hij onderzoekt de klachten en problemen van de patiënt en stelt zelf een behandelschema op. Door de evolutie naar de manuele fysiotherapie zijn soms elementen uit de dagelijkse praktijk verdwenen. Men ging van passieve naar actieve kinesitherapie. De therapeut is meer een consulent die raad geeft aan de patiënt om diens behandeling te voltooien. Hij vraagt de patiënt zelf activiteiten te ondernemen om resultaat te bereiken. Dat is tezelfdertijd niet altijd even efficiënt. Bij bepaalde aandoeningen kan en/of wil iemand sommige oefeningen niet thuis doen. Bij sommige aandoeningen, zoals een vergevorderde heupartrose, kan men alleen symptomen bestrijden. Dat geldt ook bij voor de hand liggende klachten als pijn en bewegingsbeperking. Door pijn beweegt de patiënt minder en is de beweging meer beperkt. Dat versterkt op zijn beurt de pijn weer. Dan moet je ingrijpen op de pijn, waarbij de elektrotherapie een geweldige rol kan spelen. Men brengt bepaalde lichaamseigen pijndempende mechanismen aan. Door stimulatie, door pijndempende factoren, vraagt men het lichaam zelf die pijn te controleren. Passieve en actieve kinesitherapie zouden hand in hand moeten gaan. Elektrotherapie kunnen we toepassen, mits het een wetenschappelijke basis heeft. Massage is wat naar de achtergrond geraakt, maar het fysisch contact met de patiënt is van zeer groot belang. Bij orthopedische kinesitherapie is het verminderen van de spierkracht een heel groot probleem. De patiënt moet die spierkracht dus zo snel mogelijk herwinnen, hij zal moeten oefenen. Maar de therapeut kan de snelheid van de verbetering verhogen door elektrische spierstimulatie aan te bieden. De fabrikant heeft in dat toestel echter 99 programma s gestopt die de therapeut niet heel dikwijls begrijpt, en dan gaat het mis. Als hij academisch gevormd wordt met de basisvakken, weet hij dat hij eerst tien verschillende parameters zal moeten instellen en bedenken. Niet alle patiënten zijn namelijk gelijk, dus niet alle parameters zijn dezelfde. Hij moet een keuze maken over de vorm en frequentie van de puls, over de rustpauze, het stochastische idee. De behandeling kan helpen, maar de therapeut moet er eerst over nadenken, met voldoende bagage uit zijn basisopleiding. Vergrijzing De toekomst van de kinesitherapie ligt voor een groot deel in de vergrijzing, in het begrijpen van de ouderdomsproblematiek. Morgen is het aanbod van patiënten anders, ze hebben meer advies nodig. Iedereen gaat bijvoorbeeld rugpijn krijgen, of cardiovasculaire problemen. In de opleidingen zie ik die verschuiving wel, maar volgens mij niet genoeg.
5 .1 Uiteindelijk is de middenweg het beste 11 Het onderwijs moet meer aandacht besteden aan geriatrie. En de student die kinesitherapie gaat studeren, kan zich beter voorbereiden op wat het vak eigenlijk inhoudt. Hij kan bijvoorbeeld geriatrische instellingen bezoeken om te zien wat de kinesitherapeut daar in feite doet. Vertaling naar praktijk Lievens vindt dat de wetenschappelijke ontwikkelingen binnen manuele therapie, sportkinesitherapie en neurorevalidatie en andere disciplines effectief opgepikt zijn in de praktijk. Maar voor andere technieken, ik wijs weer naar de elektrotherapie, zijn er zeer interessante onderzoeken geweest waarmee niets gedaan is [,3,4,5]. Noch door de firma s die de toestellen maken, noch door de praktiserend kinesitherapeut. Dat komt doordat de opleiding de belangstelling voor dit onderwerp heeft verloren. Maar over het algemeen zijn de wetenschappelijke ontwikkelingen toch wel doorgedrongen in de praktijk. Kinesitherapeuten kunnen eveneens bijscholingscursussen volgen. Zij moeten nooit stoppen zich te ontwikkelen, want het vak stopt nooit, net als geneeskunde, denk aan verschillende technieken van diagnostiek en stamceltransplantatie. Misschien moeten we kinesitherapeuten nog meer aansporen zich na hun studies verder te ontwikkelen. Een accreditering is hier op zijn plaats. Gevraagd naar de veranderingen op dit gebied in het onderwijs, noemt Lievens opnieuw de slingerbeweging: Vandaag is men wat terughoudend in het gebruik van elektrotherapie door de opkomst van manuele therapie maar ook door het gebrek aan basiskennis. Het toepassen van die techniek is moeilijk. Je moet veel parameters definiëren voor je aan een behandeling kunt beginnen. Zonder die kennis lukt dat niet in de praktijk. Dat vind ik spijtig, maar in de toekomst zal die elektrotherapie wel weer meer belangstelling krijgen. Bijvoorbeeld door die vergrijzing zullen er meer pijnklachten zijn. Denk aan artrose, mensen zullen trager revalideren na een trauma, dus de elektrische spierstimulatie zal aan belangstelling winnen, net als de pijndempingstechnieken, al is men er nu wat terughoudend over. Toekomst In de toekomst kijken, vind ik moeilijk, ik beschik niet over een glazen bol. Maar ik noemde al wel dat de vergrijzing een flinke invloed zal hebben. Een andere ontwikkeling die zal doorgaan, is de onafhankelijkheid van de kinesitherapeut door de evolutie van het wetenschappelijk denken. Vroeger was de kinesitherapeut meer de uitvoerder, nu is hij een zelfstandig optredend medicus en wordt hij geconsulteerd. Dat gaat nog verder uitgroeien. Een andere ontwikkeling die ik zie, is het overaanbod van studenten. Bij de opleidingen aan de universiteiten zien we nu al drie keer zo veel aanmeldingen als in het verleden. Over enige tijd leidt dat tot een overaanbod van kinesitherapeuten. Daar zal dan wel weer een reactie op komen, waarmee we de slingerbeweging weer in beeld gebracht zien. Ik zou graag zien dat we de komende jaren de kennis over elektrotherapie weer op peil brengen. Als ik nu voordrachten houd over die materie, zie ik dat er veel kennis verloren is gegaan, ook bij de pas afgestudeerde kinesitherapeut. Dat geldt zowel voor België als voor Nederland. Men is wel sterk geïnteresseerd maar de kennis laat te wensen over. We moeten ons eerst weer inspannen om het onderwijs aan te passen. Daarbij pleit ik ervoor dat we-
6 1 Hoofdstuk Fysische therapie interview met Pierre Lievens tenschappers samenwerken met de industrie. Firma s moeten niet op eigen houtje toestellen op het gebied van elektrotherapie ontwikkelen, wetenschappers moeten de vinger aan de pols houden. Ik zie gelukkig meer en meer vragen uit de industrie naar de universiteiten komen. Samenwerking biedt hier echt uitkomst. Literatuur 1. Oostendorp RAB. Winkel K. van de. Duquet W. Hertogh W. de. Effectiveness of TENS and manual therapy in patients with cervicogenic headache. Cephalalgia, vol. 5, n. 8, pp Lievens P. Electrical muscle stimulation: is there a future? Jaarboek voor kinesitherapeuten , pp : eds. Standaard Uitgeverij. 3. Lievens P. Veen P. van der. Electrical stimulation: What parameters to use? Abstract Book of the nd International and 3rd National Congress on Physical Education & Sports Sciences, 3 4 februari 000, Tehran- Iran: p Rop Y. de. Bauwens D. Veen P. van der. Lievens P. The influence with TENS in Sports Rehabilitation. Abstract Book of the nd International and 3rd National Congress on Physical Education & Sports Sciences, 3 4 februari 000, Tehran-Iran: Puttemans F. Massart D. Gilles F. Lievens P. Jonckheer MH. Iontophoresis: mechanism of action studied by potentiometry and x-ray fluorescence. Arch Phys Med Rehabil, uitgave april, vol. 63, n. 4, pp , 7
7
Wat zijn segmentale relaties?
5 Wat zijn segmentale relaties? Samenvatting Tussen de ingewanden, het verborgene, en het waarneembare lichaam bestaan relaties en interacties die hun basis hebben in de segmentale innervatie. Een aandoening
Nadere informatieChronische pijn als uitdaging: hedendaagse neurowetenschappelijke inzichten binnen de multidisciplinaire praktijk
TRANSCARE-pijn www.transcare.nl Transcare-pijn en de internationale onderzoeksgroep Pain in Motion organiseren een Symposium Chronische pijn als uitdaging: hedendaagse neurowetenschappelijke inzichten
Nadere informatieVASCULAIRE KINESITHERAPIE EN ONCOLOGIE
SUMMERSCHOOL ACADEMISCH PROGRAMMA VASCULAIRE KINESITHERAPIE EN ONCOLOGIE POSTACADEMISCHE VORMINGSREEKS VOOR KINESITHERAPEUTEN multidisciplinaire aanpak interactief OPZet evidence based Practice INHOUD
Nadere informatiePatiënten ervaren minder pijn met pijneducatieprogramma
26 Verklaring voor chronische pijnaandoeningen Patiënten ervaren minder pijn met pijneducatieprogramma Tekst: Sanne van der Poel Voor mensen met chronische pijnklachten is het vaak lastig en frustrerend
Nadere informatieMaster in de seksuologie
Master in de seksuologie Faculteit Geneeskunde Kiezen voor de opleiding seksuologie De seksuologie is een erg jonge wetenschap amper iets meer dan een eeuw oud, waarvan de ontwikkeling lang heeft geleden
Nadere informatieI n f o r m a t i e f o l d e r
I n f o r m a t i e f o l d e r POSTGRADUAATSOPLEIDING MUSCULOSKELETALE KINESITHERAPIE Academiejaar 2013-2014 M o t i v e r i n g De opleiding leidt op tot gespecialiseerde kinesitherapeuten in het musculoskeletale
Nadere informatieVASCULAIRE KINESITHERAPIE EN ONCOLOGIE
WINTERSCHOOL ACADEMISCH PROGRAMMA VASCULAIRE KINESITHERAPIE EN ONCOLOGIE POSTACADEMISCHE VORMINGSREEKS VOOR KINESITHERAPEUTEN multidisciplinaire aanpak interactief OPZet evidence based Practice INHOUD
Nadere informatieplastraining voor kinderen adviezen voor ouders
plastraining voor kinderen adviezen voor ouders Uw kind start met een plastraining op de polikliniek Kindergeneeskunde van het OLVG. Uw kind volgt de training omdat hij problemen heeft met zijn blaas.
Nadere informatiePatiëntgerichte zorg voor mensen met gevorderde kanker of een ernstige chronische aandoening
Patiëntgerichte zorg voor mensen met gevorderde kanker of een ernstige chronische aandoening Wat zijn uw ervaringen? Informatie voor mantelzorgers Wat houdt het onderzoek in? Er kan nog veel verbeteren
Nadere informatie19/03/2012. Integratie van ICF in het kinesitherapeutisch. dossier en klinisch redeneren INHOUD
Integratie van ICF in het kinesitherapeutisch dossier en klinisch redeneren Schroyen Valentin Lic. Kinesitherapie Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Kinesitherapeuten (WVVK) Opleiding Kinesitherapie
Nadere informatieMinder angstig in sociale situaties
Minder angstig in sociale situaties Dit boek, Minder angstig in sociale situaties, Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in
Nadere informatieFysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten
Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,
Nadere informatiePatiënten ervaren minder pijn met pijneducatieprogramma
26 Verklaring voor chronische pijnaandoeningen Patiënten ervaren minder pijn met pijneducatieprogramma Tekst: Sanne van der Poel Voor mensen met chronische pijnklachten is het vaak lastig en frustrerend
Nadere informatieHOOFDSTUK I. - Criteria voor de opleiding en erkenning van de geneesheren-specialisten in de fysische geneeskunde en revalidatie
VAS, afdeling Antwerpen 1 20 OKTOBER 2004. - Ministerieel besluit tot vaststelling van de bijzondere criteria voor de erkenning van geneesheren-specialisten, stagemeesters en stagediensten voor de specialiteit
Nadere informatieSportfysiotherapie > gericht op blessurepreventie en - behandeling. Manuele therapie > behandeling van klachten aan wervelkolom en/of gewrichten
In goede handen Specialismen Sportfysiotherapie > gericht op blessurepreventie en - behandeling Manuele therapie > behandeling van klachten aan wervelkolom en/of gewrichten Oedeemtherapie > gespecialiseerde
Nadere informatieMarike van der Schaaf Juultje Sommers. Evidence statement voor fysiotherapie op de intensive care
Marike van der Schaaf Juultje Sommers Evidence statement voor fysiotherapie op de intensive care Marike van der Schaaf Juultje Sommers Evidence statement voor fysiotherapie op de intensive care ISBN 978-90-368-0903-0
Nadere informatieMultidisciplinair Aspecifiek Rugpijn Spreekuur (MARS) Orbis Revalidatie
Multidisciplinair Aspecifiek Rugpijn Spreekuur (MARS) Orbis Revalidatie Inleiding U bent doorverwezen naar het Multidisciplinair aspecifiek rugpijnteam (MARS) bij Orbis Revalidatie. Binnen dit team wordt
Nadere informatieNexus onderzoek - onderwijs: Kinesitherapie onderwijs in Vlaanderen
Symposium Bologna Experten Leuven, 8 november 2012 Nexus onderzoek - onderwijs: Kinesitherapie onderwijs in Vlaanderen Peter Van Roy Vrije Universiteit Brussel Kinesitherapie in de tweede helft van de
Nadere informatieRESULTATEN NATIONALE PIJNMETING: PIJNPATIENTEN SIGNALEREN ERNSTIG GEBREK AAN ERKENNING EN GOEDE ZORG
Verslag bijeenkomst 21 januari 2011 Erasmus MC RESULTATEN NATIONALE PIJNMETING: PIJNPATIENTEN SIGNALEREN ERNSTIG GEBREK AAN ERKENNING EN GOEDE ZORG Partners Mijnpijn.nl vinden dat chronische pijn prioriteit
Nadere informatiekinesitherapie & revalidatie informatiebrochure Rugrevalidatie
kinesitherapie & revalidatie informatiebrochure Rugrevalidatie Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Voor wie? 4 3. Wat houdt rugrevalidatie in? 4 4. Praktisch 6 5. Contactgegevens bij vragen 6 6. Persoonlijke
Nadere informatieUMC St Radboud. Mindfulness voor mensen met MS
UMC St Radboud Mindfulness voor mensen met MS Patiënteninformatie De diagnose MS is ingrijpend voor u en uw omgeving. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat bij ziekte angst, depressie en andere psychologische
Nadere informatieValkuilen in de orthopedische diagnostiek
Valkuilen in de orthopedische diagnostiek Orthopedische casuïstiek Valkuilen in de orthopedische diagnostiek Redactie: Dos Winkel Met bijdragen van: Nens van Alfen Edith Cup Sander Geurts Renske Janssen
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren
UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie
Nadere informatieOnderzoek en behandeling van artrose en artritis
Onderzoek en behandeling van artrose en artritis Orthopedische casuïstiek Onderzoek en behandeling van artrose en artritis Redactie: Dos Winkel Met bijdragen van: Marc Martens Anke Smets Pat Wyffels Bohn
Nadere informatieIndeling hoger onderwijs
achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten
Nadere informatieNederland heeft ons veiligheid gegeven, we willen graag iets terugdoen
Nederland heeft ons veiligheid gegeven, we willen graag iets terugdoen In haar werkkamer in het Universitair Medisch Centrum in Utrecht liggen op het bureau van Shaimaa Al Janabi houten lades met tientallen
Nadere informatieFysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma
Hans Allaart Fysiotherapeut Sport Fysiotherapeut Orthopedische Manueel Th. Dryneedling Hans Allaart Fysiotherapeut Sport Fysiotherapeut Orthopedische Manueel Th. Dryneedling Fysiotherapie na acceleratie
Nadere informatieStuderen na het HBO. stand van zaken 2013-2014. Informatie van het Avans Studentendecanaat
Studeren na het HBO stand van zaken 2013-2014 Informatie van het Avans Studentendecanaat 1 Studeren na het HBO: onderwerpen 1. Wat moet je weten over het collegegeld als je kiest voor een nieuwe bachelor
Nadere informatieA-specifieke lage rugpijn
A-specifieke lage rugpijn A-SPECIFIEKE LAGE RUGPIJN INLEIDING Lage rugpijn komt veel voor. Bij de meeste mensen worden geen duidelijke afwijkingen gevonden. Artsen spreken dan over a-specifieke lage rugpijn.
Nadere informatieWhitepaper aspecifieke lage rugpijn. Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Daniel Righard, master manueel therapeut i.o.
Whitepaper aspecifieke lage rugpijn Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Daniel Righard, master manueel therapeut i.o. (co-writer) Inhoud Inleiding De praktijk Het trainingsprogramma De ervaringen
Nadere informatieWetenschappelijk Onderzoek
Wetenschappelijk Onderzoek Onderzoeker in de Klas Marlies van Nimwegen Radboud Ziekenhuis Nijmegen Wat gaan we doen vandaag Wie is wie Wetenschaps quiz Onderzoek naar vermoeidheid Experiment doen Afsluiting
Nadere informatieRE-BOOK IT Re-use knowledge
RE-BOOK IT Re-use knowledge Eco and euro friendly secondhand student books www.rebookit.be info@rebookit.be www.facebook.com/rebookit Agoralaan Gebouw D Kantoor B111 3590 Diepenbeek Kempische Steenweg
Nadere informatieBeleid na een whiplashletsel. Informatie voor hulpverleners
Beleid na een whiplashletsel Informatie voor hulpverleners Inleiding Hierbij treft u een samenvatting aan van de regionale richtlijn met betrekking tot de diagnostiek en behandeling van patiënten met een
Nadere informatieK.B B.S K.B B.S (2x) In werking
Artikel 22 FYSIOTHERAPIE K.B. 3.10.2018 B.S. 25.10.2018 K.B. 5.10.2018 B.S. 29.10.2018 (2x) In werking 1.12.2018 K.B. 5.10.2018 B.S. 29.10.2018 pag. 82307 Wijzigen Invoegen Verwijderen AFDELING 10. - Fysische
Nadere informatieElektromyografie, door middel van een naaldelektrode Elektromyografie * Oppervlakte-elektromyografie K 50
De RODE markeringen m.b.t. de revalidatiezittingen gaan in voege vanaf 01/12/2018 (blz. 5 en 6) De BLAUWE markeringen m.b.t. de elektromyografie gaan in voege vanaf 01/12/2018 (blz. 1) De GROENE markeringen
Nadere informatieChronische progressieve lagerugpijn met uitstraling in twee dermatomen bij een 44-jarige havenarbeider
17 2 Chronische progressieve lagerugpijn met uitstraling in twee dermatomen bij een 44-jarige havenarbeider Jef Michielsen Introductie Deze casus toont het kenmerkende verhaal van een patiënt die al jaren
Nadere informatieK.B In werking B.S
Artikel 22 FYSIOTHERAPIE K.B. 27.9.2009 In werking 1.12.2009 B.S. 20.10.2009 Wijzigen Invoegen Verwijderen AFDELING 10. - Fysische geneeskunde en revalidatie. Art. 22. Worden beschouwd als verstrekkingen
Nadere informatieWhitepaper oefentherapie in het verwarmde zorgbad
Whitepaper oefentherapie in het verwarmde zorgbad Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Inhoud De voordelen van oefentherapie in het verwarmde zorgbad Wie heeft er baat bij oefentherapie in het
Nadere informatieConservatieve behandeling van lymfoedeem. Informatiebrochure patiënten
Conservatieve behandeling van lymfoedeem Informatiebrochure patiënten 3 1. Welkom in de Oedeemkliniek...4 1.1 Multidisciplinair team...4 1.2 Symptomen...5 1.3 Diagnose...5 2. Conservatieve behandeling
Nadere informatieDOORSTUDEREN NA HET HBO
DOORSTUDEREN NA HET HBO Met welke financiële gevolgen moet je rekening houden? Informatie van het Avans Studentendecanaat Stand van zaken 2015-2016 Kenmerk: 14 september 2015 Studeren na het HBO: onderwerpen
Nadere informatieNiet meer depressief
Niet meer depressief Dit boek, Niet meer depressief; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de
Nadere informatieMotorisch functioneren in Noonan syndroom: Een interview met Noonan syndroom personen en/of hun ouders
Motorisch functioneren in Noonan syndroom: Een interview met Noonan syndroom personen en/of hun ouders Ellen Croonen, AIOS kindergeneeskunde Radboudumc Inhoudsopgave Achtergrond Doel Methode Resultaten
Nadere informatieEINSTEIN. Weet je wat, ik neem mijn neef mee naar het laboratorium. Daar werken mijn assistenten met stikstof. Dat vindt hij vast mooi.
EINSTEIN ballon weer opblaast. Maar mijn assistenten vertellen dat het komt doordat de stikstof heel erg koud is en dat de lucht in de ballon dan kleiner wordt. Later warmt de lucht weer op en wordt weer
Nadere informatiekinesitherapeut in de sector van de gezondheidszorg Executivee summary - Juni 2013
Het beroep van loontrekkende kinesitherapeut in de sector van de gezondheidszorg Executivee summary - Juni 2013 1 COLOFON Opdrachtgever van de studie: FOD Volksgezondheid, Cel Planning Gezondheidsberoepen
Nadere informatieMULTIDISCIPLINAIRE ARTERIO- VENEUZE EN LYMFATISCHE KINESITHERAPIE MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK INTERACTIEF OPZET EVIDENCE BASED PRACTICE
POSTGRADUAAT ACADEMISCH PROGRAMMA MULTIDISCIPLINAIRE ARTERIO- VENEUZE EN LYMFATISCHE KINESITHERAPIE MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK INTERACTIEF OPZET EVIDENCE BASED PRACTICE INHOUD 4 Opleidingsobjectieven 5
Nadere informatieHet hoger onderwijs verandert
achelor & master Sinds september 2004 is de hele structuur van het hoger onderwijs veranderd. Die nieuwe structuur werd tegelijkertijd ingevoerd in andere Europese landen. Zo sluiten opleidingen in Vlaanderen
Nadere informatieStuderen na het HBO. stand van zaken 2014-2015. Informatie van het Avans Studentendecanaat
Studeren na het HBO stand van zaken 2014-2015 Informatie van het Avans Studentendecanaat 1 Studeren na het HBO: onderwerpen 1. Wat moet je weten over het collegegeld als je kiest voor een nieuwe bachelor
Nadere informatieVan je nachtmerries af
Van je nachtmerries af 2 van je nachtmerries af Dit boek, Van je nachtmerries af, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor
Nadere informatieMedischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon
Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 5 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 6 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Wie
Nadere informatiePatiënteninformatie. Respiratoire revalidatie
Patiënteninformatie Respiratoire revalidatie Inhoud Inleiding... 2 Voor wie is dit programma geschikt?... 2 Waarom is fysieke training zo belangrijk?... 2 Specifieke doelstellingen van de training... 4
Nadere informatieUMC St Radboud. Mindfulness voor vrouwen met borstkanker
UMC St Radboud Mindfulness voor vrouwen met borstkanker Patiënteninformatie De diagnose borstkanker is ingrijpend en roept vaak veel emoties en reacties op, niet alleen bij uzelf maar ook bij uw naasten.
Nadere informatieVerzekeringsgeneeskunde en Wetenschap
Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap hoop voor de toekomst! Em. Prof. Dr. Haije Wind, verzekeringsarts Amsterdam, 14 maart 2019 Amsterdam UMC locatie AMC, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid,
Nadere informatieOnze praktijk. Fysiotherapie. Manuele therapie. Kinderfysiotherapie. Sportfysiotherapie. Sporten onder begeleiding. Echografie. Voeding.
Onze praktijk Fysiotherapie Manuele therapie Kinderfysiotherapie Sportfysiotherapie Sporten onder begeleiding Echografie Voeding (Orthomoleculaire geneeskunde) Dry Needling Moderne praktijk Paramedisch
Nadere informatieID 343 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok. Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) Pedagogische Wetenschappen.
ID 33 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) opleiding Pedagogische Wetenschappen optie: Land (bestemming) Aan welke universiteit/onderwijsinstelling
Nadere informatieChronische pijn en chronische vermoeidheid bij jongeren Reigerbos
Chronische pijn en chronische vermoeidheid bij jongeren Reigerbos Chronische pijn en chronische vermoeidheid bij jongeren. Ik werd eindelijk serieus genomen. Revalidatiecentrum voor kinderen en jeugd Reigerbos,
Nadere informatieEURO BOOKS ONLINE - Digitaal bladeren in juridische uitgaven. Uitgave 2013. C.I.P. Koninklijke Bibliotheek Albert I NUR 820 I.S.B.N.
EURO BOOKS ONLINE - Digitaal bladeren in juridische uitgaven Uitgave 2013 C.I.P. Koninklijke Bibliotheek Albert I NUR 820 I.S.B.N. 2013 by Euro Books Uitgegeven door Euro Trans Lloyd Kaleshoek 8 8340 Damme
Nadere informatieINSTITUUT VOOR INTERDISCIPLINAIRE STUDIES bacheloropleiding Bèta-gamma
INSTITUUT VOOR INTERDISCIPLINAIRE STUDIES bacheloropleiding Bèta-gamma Intakeformulier 1. Persoonsgegevens Naam Adres Postcode & plaats Telefoon E-mail adres Geboortedatum Svp invullen, uitprinten en terugsturen
Nadere informatieHoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?
INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in
Nadere informatie25 jaar whiplash in Nederland
25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale
Nadere informatierond lage rug - bekken - bekkenbodem
congres Omgaan met pijn rond lage rug - bekken - bekkenbodem Dinsdag 15 november 2011, Jaarbeurs Utrecht Bestemd voor: fysiotherapeuten (algemeen-, manueel-, bekken-, sport-) en oefentherapeuten Mensendieck
Nadere informatieBètadag 2015. Bèta In Leiden
+ Bètadag 2015 + Bèta In Leiden In samenwerking met de landelijke stichting bètadag organiseert Universiteit Leiden dit jaar de bètadag. Een Hele dag vol activiteiten zodat scholieren kunnen ervaren hoe
Nadere informatieRug- en nekschool - 1 -
Rug- en nekschool - 1 - - 2 - Welkom in de rug- en nekschool van het AZ Sint-Augustinus Veurne. Een team van dokters, kinesitherapeuten, ergotherapeuten en psychologen staat klaar om u te begeleiden bij
Nadere informatie2nd BBS Newsletter. Geachte collega s,
2 februari2016 2nd BBS Newsletter Geachte collega s, De Belgian Back Society (BBS) verheugt zich om u allen een prachtig nieuw jaar toe te wensen. U vindt in deze tweede nieuwsbrief vooral informatie betreffende
Nadere informatieAcademische opleiding leraar basisonderwijs
2015 2016 Academische opleiding leraar basisonderwijs ACADEMISCHE OPLEIDING LERAAR BASISONDERWIJS Vind jij het inspirerend om aan kinderen les te geven? Ben je geïnteresseerd in onderzoek naar verschillen
Nadere informatieWaarom is een nieuw tijdschrift nodig?
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. De gegevens naar buiten brengen - een nieuw online wetenschappelijk
Nadere informatieAnnelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht
Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht Vragen stellen bij schijnbare vanzelfsprekendheden is een basisvoorwaarde voor wetenschappelijk
Nadere informatiePace vragenlijst Physician-based Assessment and Counseling for Exercise
Pace vragenlijst Physician-based Assessment and Counseling for Exercise Dit formulier bepaalt uw lichamelijke activiteiten niveau. Lees dit formulier door en kies de zin die het beste aansluit bij uw huidige
Nadere informatieMarijke Hopman-Rock Hoogleraar lichamelijke activiteit en gezondheid bij ouderen Vrije Universiteit Amsterdam
Marijke Hopman-Rock Hoogleraar lichamelijke activiteit en gezondheid bij ouderen Vrije Universiteit Amsterdam Het kostte haar ruim twintig jaar om de gezondheidszorg te overtuigen van de waarden van het
Nadere informatieGeneeskunde studiejaar 2014-2015. Matchingsvragenlijst MATCHING
Geneeskunde studiejaar 2014-2015 Matchingsvragenlijst MATCHING Dit PDF document is een weergave van het matchingsformulier voor de opleiding geneeskunde van de Universiteit Utrecht, uitgevoerd door het
Nadere informatieDit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ.
Stop met piekeren Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de GGZ geven
Nadere informatieBijlage 1: Vragenlijst factoren en items
Bijlage 1: Vragenlijst factoren en items Factoren Alle studenten die zich vooraanmelden via Studielink krijgen een online vragenlijst aangeboden via een link die in de aanmeldingsprocedure van Studielink
Nadere informatieWorkshop Spiegeltherapie in de praktijk
Workshop Spiegeltherapie in de praktijk vrijdag 15 april 2011 Erasmus MC, Rotterdam a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a
Nadere informatiePositive Education Psychology
Positive Education Psychology (2013 onderwijsvlaanderen.be) In landen met een sterke sociale segregatie in het onderwijs heeft de sociale achtergrond van de leerlingen een grotere invloed op het kennisniveau
Nadere informatieRE-BOOK IT Re-use knowledge
RE-BOOK IT Re-use knowledge Eco and euro friendly secondhand student books www.rebookit.be info@rebookit.be www.facebook.com/rebookit Agoralaan Gebouw D Kantoor B111 3590 Diepenbeek Kempische Steenweg
Nadere informatieCentrum voor geriatrische en neurologische revalidatie. Imeldaziekenhuis
Centrum voor geriatrische en neurologische revalidatie Imeldaziekenhuis imelda omringt u met zorg Inhoud Waarom deze folder? 3 Praktische informatie 4 Kinesitherapie 5 Logopedie 5 Creatherapie 6 Ergotherapie
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieTonusonderzoek bij kinderen
Tonusonderzoek bij kinderen Spasticity is more difficult to characterize than to recognize, and still more difficult to quantify. Opgedragen aan mijn kleinzoon Sebastian. Tonusonderzoek bij kinderen R.
Nadere informatie11 checkpunten om te beoordelen of het reïntegratie dossier UWV proof is.
Voorkom een UWV sanctie 11 checkpunten om te beoordelen of het reïntegratie dossier UWV proof is. Alvorens ik je 11 checkpunten ga uitleggen welke je gaan helpen om te toetsen of je reïntegratie dossier
Nadere informatieKlinisch onderzoek bij kinderen en jongeren met kanker. wat is het en hoe werkt het?
Klinisch onderzoek bij kinderen en jongeren met kanker wat is het en hoe werkt het? De behandeling van kinderen en jongeren met kanker vindt meestal plaats in combinatie met een klinisch onderzoek. We
Nadere informatieResultaten Enquete Ervaringen, Meningen, Wensen over behandeling
Resultaten Enquete Ervaringen, Meningen, Wensen over behandeling Cara Verdellen Jolande van de Griendt Nelleke vd Berg LCD, 31 mei 2015 Tics Tourette syndroom Motorische en vocale tics Enkelvoudig en complex
Nadere informatieHet kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg. Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011. www.stichtingiton.
Instituut voor toegepaste Neurowetenschappen Faculteit der Bewegingswetenschappen Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011
Nadere informatieFunctionele Loop Training
Functionele Loop Training In overleg met uw behandelend arts heeft u een afspraak gemaakt op de polikliniek Fysiotherapie Centraal.van het Radboudumc te Nijmegen. Op de afdeling Fysiotherapie worden patiënten
Nadere informatieFysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?
Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut Amersfoort UMC St Radboud, Nijmegen Werkgroep Onderzoek Kwaliteit AANDACHTSPUNTEN doel conventionele
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
Van bruine klapper tot Extremiteiten. Manuele therapie in enge en ruime zin Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Boekpresentatie 25 augustus 2006 Wat kunt u verwachten? Boekzwangerschap: van knop naar extremiteit
Nadere informatieOnderzoek: Studiekeuzecheck
Onderzoek: Studiekeuzecheck Publicatiedatum: 11-4- 2014 Over dit onderzoek Het 1V Jongerenpanel, onderdeel van EenVandaag, bestaat uit 7000 jongeren van 12 t/m 24 jaar. Aan dit online onderzoek, gehouden
Nadere informatieBehandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners
Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch
Nadere informatieHet multidisciplinaire team
Beste patiënt Wij heten u van harte welkom op onze afdeling revalidatie. Met deze brochure willen wij u graag informeren over de dagelijkse werking van de afdeling revalidatie. We raden aan om deze brochure
Nadere informatieLes 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"
Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...
Nadere informatiePlastraining. Adviezen voor ouders. Ploeppoli. Poli Kindergeneeskunde Route 49
00 Plastraining Adviezen voor ouders Ploeppoli Poli Kindergeneeskunde Route 49 Uw kind start binnenkort met plastraining. Het ploepteam begeleidt uw kind hierbij. Tijdens de training is een positieve en
Nadere informatiefoto s sina willmann haar mannetje
foto s sina willmann Sina Willmann staat haar mannetje De wereld van quadraces staat bij het brede publiek voornamelijk bekend als een echte mannenwereld. Er zijn echter ook dames die hun mannetje weten
Nadere informatieDe definitie van de informatiebehoeften van de Dienst Planning voor het invoeren en actualiseren van de gegevens van de planningsmodellen
KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN De definitie van de informatiebehoeften van de Dienst Planning voor het invoeren en actualiseren van de gegevens van de planningsmodellen Eindproduct 5: Hiaten inzake kennis
Nadere informatieVerpleegafdeling revalidatie Torhout
Verpleegafdeling revalidatie Torhout Beste patiënt Wij heten u van harte welkom op onze afdeling revalidatie. Met deze brochure willen wij u graag informeren over de dagelijkse werking van onze afdeling.
Nadere informatieOuderbetrokkenheid: interviewschema
Ouderbetrokkenheid: interviewschema Contactinformatie: Prof. dr. Johan van Braak, Lien Ghysens en Ruben Vanderlinde Vakgroep Onderwijskunde Universiteit Gent Inleiding Met dit interview willen we meer
Nadere informatieChronische pijn. Locatie Arnhem
Chronische pijn Locatie Arnhem Chronische pijn We spreken van chronische pijn als pijnklachten langer dan zes maanden blijven bestaan. De pijn kan in verschillende delen van het lichaam voorkomen. Soms
Nadere informatie>Zorg Academie. Sleet op de carrosserie Artrose: wat doe je eraan? Dr. Tine Logghe Dienst fysische geneeskunde en revalidatie
>Zorg Academie Sleet op de carrosserie Artrose: wat doe je eraan? Dr. Tine Logghe Dienst fysische geneeskunde en revalidatie Dr. Wim Vandesande Dienst orthopedie - 1 - > De Zorg Academie - Artrose Programma
Nadere informatieSamen spreken over Herstel bij Hersenletsel. Henriette Visser 23-09-2010
Samen spreken over Herstel bij Hersenletsel Henriette Visser 23-09-2010 Werken aan herstel bij hersenletsel Hoe vanzelfsprekend is het? Marjan en Henk: Ze moeten vragen wat we willen. Je moet zelf ook
Nadere informatieHET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE
HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM
Nadere informatiehoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb
hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.
Nadere informatieTAAK 1. Laboratorium-assistent
TAAK 1 Laboratorium-assistent U studeert chemie aan de Vrije Universiteit Brussel. Dit is een zware studie die u veel tijd kost. De vakgroep wil de functie van laboratorium-assistent afschaffen. Dit betekent
Nadere informatieBasisscholing Palliatieve Zorg voor artsen 2 november 2006 Nationaal Congres Palliatieve Zorg Sasja Mulder Onderwijs in palliatieve zorg in de medische specialisten opleiding 2001 2003 COPZ project ontwikkeling
Nadere informatie