Door Henk Jongsma, hoofdauteur Op niveau tweede fase, eerste editie. Pesten en klikken

Transcriptie

1 Door Henk Jongsm, hoofduteur Op niveu tweede fse, eerste editie Inleiding Pesten en klikken Dr zou iets n gedn moeten worden, dt zouden ze moeten verieden. Hoe vk hoor je dt niet? Zoiets denk jij vst ook weleens. En ls dn veel mensen dt denken en erover prten of shrijven, wordt er soms inderdd een wet gemkt wrin dt verod geregeld wordt. Mr, dt weten we ook lleml, veroden worden overtreden en wetten worden ontdoken. Dr doen we, ls het ons eter uitkomt, ook weer lleml n mee. We vinden dn ltijd wel weer een redenering om het een eetje goed te prten. Dn komen er weer klhten, moeten wetten dus weer worden ngesherpt, de ontrole vereterd of de strffen verhoogd... Zo gt dt mr door. In deemer 2012 vroeg de redtie vn NRC Hndelsld een ntl mensen een stukje te shrijven over wt in 2025 eht heleml nders zou zijn dn nu. Betrijs Ritsem, een ekend olumnist, eshreef hoe in dt jr gedrg dt eind 2012 juist sterk in de elngstelling stond, door wetgeving totl zou zijn verdwenen: pesten zou niet meer voorkomen. Prhtig toh? Of ws het toh niet heleml gelukt? Opzet vn deze lesrief Je leest de uitgngstekst nuwkeurig en mkt drij een ntl opdrhten: In opdrht 1 shrijf je de etekenis op vn een ntl moeilijke woorden uit de uitgngstekst. In opdrht 2, 3 en 4 hershrijf je gedeelten vn de uitgngstekst. Je doet dit in een persoonlijke stijl en verwerkt hierin je eigen mening. Je leest een stukje theorie over een redenering d surdum en shrijft er zelf één op (opdrht 5). Je zet een redenering op (opdrht 6), en je shrijft een etoog (opdrht 7) en een oproep (opdrht 8). Je disussieert in de kls over de stndpunten vn een nieuwe politieke prtij (opdrht 9). Uitgngstekst Het pesten uitgeroeid, mr tikkertje ook 1 In 2025 is het pesten definitief uitgennen. Onder nzwellende druk vn de pulieke opinie (verontruste urgers die demonstreerden tegen pestprktijken en de druit voortvloeiende zelfmoorden, tlkshows met slhtoffers die teruglikten op hun verleden, olumnisten die pleitten voor pl en perk) ging de Tweede Kmer in 2018 over tot het nnemen vn de Grote ntipestwet. 2 Het leidende idee ws dt pesten nergens meer getolereerd zou worden. Hiervoor werd een driesporeneleid ontwikkeld: serieuze ndht voor klhten vn slhtoffers, lik-op-stuksnties voor de dders en intensieve preventie, de vinger-n-de-pols-npk. 3 Het duurde nog even voordt een en nder vi de stroperige ketendemortie zijn eslg hd gekregen, mr in 2025 ws het dn zo ver: pestvrije sholen. Elke ouder kon zijn kinderen met een gerust hrt loslten in wt voor soile mine dn ook, wnt er werd gewkt voor hun psyhish welzijn. Het vk omgngsvormen werd een verplihte onstnte in het shoolurriulum, vn groep één tot en met de universiteit. De rode drd ws een totlverod op uitsluiten. Geen enkel nder kind moht voortn worden uitgesloten om ergens n mee te doen. Met ehulp vn kringgesprekken en rollenspelen werd het niet-uitsluitingsonept op leeftijdsonforme wijze nshouwelijk gemkt en ingeprent. THIEMEMEULENHOFF,

2 4 Tikkertje, verstoppertje en ndere ompetitieve spelletjes met winnrs en verliezers werden ontmoedigd op het shoolplein, vnwege het gevr dt ltijd dezelfde kinderen wonnen of verloren. Lerren kregen de dwingende suggestie om niet met rood, mr met groen te orrigeren, omdt wetenshppelijk onderzoek hd lten zien dt een rode pen te veel flgevoelens ij de leerling oproept. 5 Om de ntipestprotoollen (die l deennilng zonder veel resultt estonden) in de prktijk stevig te effetueren, ws een grootsheepse mentliteitsverndering nodig: de hoeksteen vn het ntipesteleid werd gevormd door een herdefiniëring vn het klikken. Om het pesten uit te roeien, zijn utoriteiten nodig die de dders op de vingers kunnen tikken. Om te weten wie je moet strffen, moeten slhtoffers spreken. Om slhtoffers die gelegenheid te ieden, is het nodig dt ze zih vrij voelen. Met ndere woorden: een slhtoffer dt een dder nklgt, klikt niet, mr openrt een misstnd. 6 Er gingen nog enige jren en vele op mt gesneden rollenspelen overheen voordt het gedrg klikken in de gewenste rihting werd opgewrdeerd en zijn odium verloor. Op dit moment kn veilig worden ngenomen dt kinderen niet meer uitgesholden of elhelijk gemkt worden door klsgenootjes in de puze, ook niet op internet, wnt elk kind weet dt hij of zij veilig n de el kn trekken ij de utoriteiten. Ook wordt niemnd nog uitgesloten ij verjrdgsprtijtjes of ij het touwtjespringen. 7 Jmmer genoeg is er een onvoorzien proleem. Steeds vker lijken klhten vn slhtoffers over pestgedrg leugenhtig vn rd. Kinderen poseren ls slhtoffer, omdt ze weten dt een pesteshuldiging de ngewezen route is om een nder kind te vernietigen. In de medi vershijnen verhlen over ten onrehte vn pestgedrg eshuldigde kinderen die vn shool verwijderd zijn en nergens meer terehtkunnen. De ntie is verdeeld in twee kmpen: degenen die zeggen over zoiets ergs [gepest worden] lieg je niet en degenen die zih zorgen mken over de uitwssen vn het ntipesteleid. Er zijn l twee zelfmoorden geregistreerd vn vermeende pesters die nr lle wrshijnlijkheid slhtoffers wren vn een vlse eshuldiging. 8 De Tweede Kmer erdt zih op wetgeving die het leugenhtig nklgen vn pestgedrg strfr moet stellen. De wet zl nr verwhting in 2030 worden ngenomen. Betrijs Ritsem, in: NRC Hndelsld, 29 deemer Opdrht 1 Woordensht Noteer de etekenis vn de volgende woorden in het shem. Aline Woord of uitdrukking Betekenis 1 uitnnen 1 pulieke opinie 1 tlkshow 1 olumnist 1 pl en perk (stellen) 2 tolereren 2 lik-op-stuk 2 sntie 2 preventie 2 vinger-n-de-pols 3 stroperig 3 ketendemortie 3 mine 3 onstnte 3 urriulum 3 rode drd 3 uitsluiten 3 onept 3 leeftijdsonform 4 ompetitief 5 protool 5 effetueren THIEMEMEULENHOFF,

3 5 mentliteitsverndering 5 hoeksteen 5 herdefiniëring 5 utoriteiten 6 odium 7 poseren 7 uitwssen 7 registreren Opdrht 2 Hershrijven (1) Betrijs Ritsem heeft hr olumn in een wt mtelijke, onpersoonlijke stijl geshreven. Hershrijf de eerste en de tweede line in een heel persoonlijke stijl, wrin je duidelijk je eigen mening en je eigen gevoelens lt meespreken. Ruil jouw hershrijving met die vn een medeleerling en geef ommentr op elkrs werk. Vereter je hershrijving ls je dt nodig vindt. Opdrht 3 Hershrijven (2) In line 3 en 4 lees je welke gevolgen het nieuwe eleid heeft, ijvooreeld: speile lessen op shool, eplde spelletjes die niet meer mogen worden gespeeld. Wt vind je drvn? Stel je voor dt je inderdd l onder dt nieuwe eleid zou vllen en dt je dus slhtoffer vn die mtregelen zou zijn. Hershrijf die twee line s zo, dt jouw mening over die mtregelen en het mogelijke effet vn die mtregelen duidelijk zihtr wordt. Voor lle duidelijkheid: dt kn dus zowel positief ls negtief zijn. Zoek weer een medeleerling, wissel jullie hershrijvingen uit en geef ommentr op elkrs werk. Vereter wr nodig jouw hershrijving. Opdrht 4 Hershrijven (3) In de line s 7 en 8 wordt het nieuwe proleem eshreven. Ook dt doet Ritsem in een heel neutrle stijl. Mr jij kunt je gevoelens niet onderdrukken. Hershrijf line 7 zo, dt jouw gevoelens en jouw mening duidelijk zijn. Wissel je hershrijving weer uit met die vn een klsgenoot en geef ommentr op elkrs werk. Vereter jouw hershrijving ls je dt nodig vindt. Opdrht 5 Ad surdum Een vn de mtregelen ws het verieden vn ompetitieve spelletjes (line 4). Dt lijkt op het eerste geziht misshien rdig, mr ls je even doordenkt, moet je om onsequent te zijn veel meer dn lleen die spelletjes verieden. In disussies en detten wordt soms de redenering d surdum geruikt: een redenering zó doorvoeren (vk met vooreelden), dt de hele stelling elhelijk (surd) wordt. THIEMEMEULENHOFF,

4 Dt gt dn ijvooreeld zo: Competitieve spelletjes op het shoolplein mogen niet. Dt kn een eetje helpen, mr dn he je nog ltijd... J, dt zou dn ook veroden moeten worden. Goed, mr dn he je ook nog... Enzovoort. Mk zo n redenering d surdum vn minstens zes stppen ij het spelletjesverod. Wissel je werk uit met dt vn een medeleerling en geef elkr ommentr. Vereter wr nodig jouw redenering. Opdrht 6 Zet een redenering op In line 5 wordt gesteld dt het egrip klikken opnieuw gedefinieerd moest worden. Klikken is volgens het woordenoek overrengen, nrengen, verklikken. En verklikken is heimelijk overrengen, verrden. Heeft klikken volgens jou ltijd een negtieve ijetekenis? Is klikken dus iets wt je eigenlijk nooit hoort te doen? Geef je ntwoord in de vorm vn een volledige redenering, dus ls stndpunt/stelling gevolgd door rgumenten. Verduidelijk je rgumenten met vooreelden. Opdrht 7 Shrijf een etoog Er zijn televisieprogrmm s wrin de politie het puliek vrgt mee te helpen een misdd op te lossen. Dt geeurt soms door een foto te tonen en te vrgen of iemnd die persoon herkent. Meestl komen er heel wt tips innen en soms kn de politie drn inderdd verdhten rresteren. Zijn l die mensen die regeren, eigenlijk verklikkers? Wt vind jij? En wt vind je vn de site Shrijf een etoog over deze oproepen vn de politie. Doe dt zo Voorereiding Neem een stndpunt in. Noteer de voordelen vn deze progrmm s en vn deze site. Shrijf op wt de ndelen zijn en de mogelijke gevren. Mk een fweging en formuleer je onlusie. Uitwerking Shrijf nu de eerste versie vn je etoog (mximl 450 woorden). Zorg voor een goede indeling. Wissel de eerste versie vn je etoog uit met die vn een medeleerling en vrg om ommentr. Verwerk dt ommentr in je definitieve versie. Opdrht 8 Shrijf een oproep Pesten is inderdd een proleem dt overl voorkomt. In een krnt stond onlngs een verhl over ejrden in een tehuis. Drin werd gesteld dt zelfs die ejrden elkr nog pesten. Zet mensen ij elkr en het duurt mr even of er wordt gepest, zeker ls ze zih vervelen, ws zo n eetje de stelling. Niet uit te roeien dus, mr dt wil ntuurlijk niet zeggen dt er niets tegen te doen is. THIEMEMEULENHOFF,

5 Shrijf een oproep n je medeleerlingen om smen iets te doen tegen pesten. Doe het zo Voorereiding Geef een omshrijving (met vooreelden) vn pestgedrg. Geef ook n of uitsluiten (niet mee lten doen) volgens jou onder pestgedrg vlt. Noteer kenmerken vn de pesters en vn de slhtoffers. Proeer duidelijk te mken hoe vervelend pesten is wt de mogelijke gevolgen kunnen zijn. Geef n wt ieder kn doen om pestgedrg te voorkomen. Geef n wt ieder zou moeten doen ls hij of zij pestgedrg signleert. Mk ook duidelijk of melden vn pestgedrg volgens jou ngemoedigd of veroordeeld zou moeten worden. Uitwerking Shrijf de eerste versie vn je oproep (mximl 500 woorden). Zorg voor een goede indeling. Wissel de eerste versie vn je etoog uit met die vn een medeleerling en vrg om ommentr. Verwerk dt ommentr in je definitieve versie. Opdrht 9 Disussie Stel dt er een eweging ontstt, een politieke prtij ijvooreeld, die ls grondstelling heeft: Je moet nooit meewerken met de mhtheers. Een vn hun, drvn fgeleide, stndpunten is: Al het klikken, ook meewerken n Opsporing verzoht en Meld misdd noniem is verrd en moet dus veroden worden. Deze eweging orgniseert voorlihting- en disussieijeenkomsten. Orgniseer een disussie in de kls. Orgnistie Vorm een groep vn vijf personen. Dt zijn de voorlihters en propgndisten vn de nieuwe eweging. Vorm een tweede groep vn vijf personen. Dt zijn de mensen die l lid zijn geworden vn de nieuwe eweging. Benoem een neutrle voorzitter. Dt kn eventueel de doent(e) zijn. De rest vn de kls is deels neutrl en deels fel tegenstnder vn die nieuwe eweging. Disussie Eerste ronde: De voorlihters mken hun stndpunt duidelijk met goede rgumenten en vooreelden. Ntuurlijk doen ze hun est de hele zl te overtuigen vn hun gelijk. Tweede ronde: De zl mg regeren met vrgen, tegenrgumenten, enzovoort. De voorzitter zorgt ervoor dt er niet door elkr heen wordt geprt. Slot: Een vn de voorlihters vrgt wie er lid wil worden. Dt zijn dus de mensen die zih door de propgndisten heen lten overtuigen. Mensen die l lid wren, kunnen ls ze overtuigd zijn door rgumenten uit de zl hun lidmtshp eventueel eëindigen. THIEMEMEULENHOFF,