ZORGTHERMOMETER. juli 2005 A CTUELE INFORMATIE VOOR ZORGVERZEKERAARS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ZORGTHERMOMETER. juli 2005 A CTUELE INFORMATIE VOOR ZORGVERZEKERAARS"

Transcriptie

1 ZORGTHERMOMETER juli 2005 A CTUELE INFORMATIE VOOR ZORGVERZEKERAARS

2 Vektis Vektis is het informatiecentrum voor de zorgverzekeringsbranche en richt zich zowel op de branche als op individuele verzekeraars. Het levert producten en diensten op het terrein van ICT, standaarden en statistiek & actuariaat. Vektis is een relatief jong bedrijf met professionals die kennis hebben van de zorg en zorgverzekeringen, expertise op het gebied van statistiek, onderzoek, informatieanalyse, standaardisatie en ICT. Onze informatiediensten ondersteunen zowel ZORGTHERMOMETER juli 2005 het belang van de branche in zijn geheel als het belang van de zorgverzekeraars. Voor meer informatie, kijk op A CTUELE INFORMATIE VOOR ZORGVERZEKERAARS

3 Voorwoord In de afgelopen weken is de Nederlandse gezondheidszorg en vooral de wijze waarop de verzekering van de zorg is georganiseerd, volop in het nieuws geweest. De Eerste Kamer heeft op 14 juni ingestemd met de invoering van de standaardverzekering met ingang van 1 januari Daarmee verdwijnt een jarenlang bestaande tweedeling van verzekerden in particulier en ziekenfondsverzekerden. Daarvoor in de plaats komt een onderscheid tussen mensen die wél en die geen zorgtoeslag ontvangen. Dit laatste is meer een fiscale aangelegenheid en daarmee ontkoppeld van de gezondheidszorg. In de discussie over de nieuwe Zorgverzekeringswet stonden vooral de vele (verwachte) invoeringsproblemen centraal. Niet geheel ten onrechte, want de problemen zullen vanwege de korte voorbereidingstijd en de complexiteit groot zijn. Te verwachten is echter dat na enige tijd weer díe onderwerpen op de agenda zullen komen welke ook de kern vormden van het raison d être van de nieuwe wet. Het gaat dan om zaken als het beheersbaar maken van de kosten in de gezondheidszorg, de marktwerking, de transparantie en de keuzevrijheid van consumenten. Aan veel van deze onderwerpen wordt ook in het huidige verzekeringssysteem aandacht besteed. Ook in de Zorgthermometer wordt regelmatig over deze onderwerpen geschreven. Anders dan in veel meer (partij)politiek gekleurde discussies wordt de beschrijving van deze onderwerpen gebaseerd op empirische gegevens. Gegevens worden door Vektis verzameld bij de zorgverzekeraars. Zij trachten ook nu de doelmatigheid van de uitgaven voor gezondheidszorg te vergroten door de kosten van het gebruik van de gezondheidszorg te beperken. Hierbij wordt overigens geen afbreuk gedaan aan de toegankelijkheid van die zorg. De effecten daarvan worden deels gereflecteerd in de mate waarin verzekerden wisselen van zorgverzekeraar. Ook daarover wordt in deze Zorgthermometer gepubliceerd. Dat zal volgend jaar niet anders zijn! Dr. W.C. (Peter) Weeda Directeur Vektis BV J U L I

4 Inhoudsopgave Voorwoord 1 Brancheresultaat Zorgverzekeraars Technisch resultaat van de branche 3 Privaatrechtelijke zorgverzekeraars 3 Ziekenfondsen 5 Ziekenfonds aanvullend 6 Verzekerdenmobiliteit Verzekerdenmobiliteit van ziekenfondsverzekerden 8 Verzekerdenmobiliteit particulier verzekerden 9 Wat zijn de verwachtingen voor de verzekerdenmobiliteit in de toekomst? 10 Oorzaken verzekerdenmutatie 11 Conclusies 13 Uitloopschade 14 Eigen risico s binnen de privaatrechtelijke zorgverzekeringsmarkt 16 Samenhang tussen eigen risico en ziektekosten 16 Resultaten inschatting niet-gedeclareerde eigen betalingen inclusief remgeld 17 Productie ziekenhuizen Ontwikkeling 2001 tot 2004: groei dagverpleging 19 Ontwikkeling 2004 per type ziekenhuis 20 Farmacie toptien in Aantal voorschriften 22 Aantal voorgeschreven dagen 23 Kosten 23 Contacten particulier verzekerden met huisarts 25 Gede kosten huisartsenzorg per verzekerde 25 Contactfrequenties 26 Contactfrequenties per geslacht Z O R G T H E R M O M E T E R

5 Brancheresultaat Zorgverzekeraars 2004 In dit artikel wordt het brancheresultaat van de zorgverzekeraars over het afgelopen jaar afgezet tegen het resultaat over De cijfers zijn gebaseerd op de Marktenquête van Vektis 1. In het voorjaar wordt s de Marktenquête bij alle zorgverzekeraars informatie opgevraagd omtrent de jaarrekening over het afgelopen jaar. Er worden onder meer gegevens over premie-inkomsten, schadelast, bedrijfskosten en opbrengst beleggingen verzameld. Op basis hiervan wordt het resultaat per verzekeringsvorm en het totale brancheresultaat vastgesteld. Hieronder worden de verzekeringswijzen privaatrechtelijk, ziekenfonds en ziekenfonds aanvullend elk afzonderlijk in beeld gebracht. In de Zorgmonitor, die in september 2005 zal verschijnen, zullen deze cijfers verder worden uitgediept. Technisch resultaat van de branche In tabel 1 wordt het technisch resultaat over 2003 en 2004 van de bovengenoemde verzekeringswijzen weergegeven. Het technisch resultaat is het saldo van de baten minus de lasten, exclusief herverzekering en het resultaat van de niet-technische rekening. In dit overzicht zijn de gegevens van de publiekrechtelijke sector niet opgenomen. Verzekeringswijze Technisch resultaat Technisch resultaat Privaatrechtelijk Ziekenfonds Ziekenfonds Aanvullend Tabel 1 Technisch resultaat van de zorgverzekeraarsbranche 2003 en 2004, exclusief publiekrechtelijk, in miljoenen euro s (bron: Vektis) Over de gehele linie is een duidelijke verbetering van het technisch resultaat in 2004 zichtbaar. Schreven de privaatrechtelijke zorgverzekeraars en de ziekenfondsen in 2003 nog een technisch resultaat in rode cijfers, in 2004 is het beeld positief. Vooral de ontwikkeling bij de ziekenfondsen is opmerkelijk: een relatief verlies in 2003 gaat in 2004 over naar een ruim positief resultaat. De privaatrechtelijke verzekeraars laten na jaren van verlies in 2004 weer positieve cijfers zien. Tenslotte dragen ook de aanvullende verzekeringen van ziekenfondsverzekerden stevig bij aan de resultaatverbetering. Privaatrechtelijke zorgverzekeraars In 2004 steeg de verdiende premie met 8,1% ten opzichte van het jaar daarvoor. Deze stijging ligt iets hoger dan de gede premieverhoging die de privaatrechtelijke zorgverzekeraars per 1 januari 2004 hebben doorgevoerd (7,7%, bron: Premie-enquête Vektis 2004, gepubliceerd in de Zorgthermometer april 2004) 2. 1 De in dit artikel gepresenteerde resultaten van 2003 kunnen afwijken van de resultaten zoals die in de Zorgmonitor 2004 zijn gepresenteerd. Dit komt doordat een aantal jaarcijfers over 2003 nu definitief is geworden. 2 Het verschil kan worden veroorzaakt door een mutatie in de premievoorziening, maar ook omdat het in de Premie-enquête gaat om prolongatie van maatschappijpolissen. DJ UE LC I E M2 B0 E0 R

6 Gecombineerd met de bijdragen WTZ 3, de toegerekende opbrengst beleggingen en de overige baten leidt dit tot een stijging van de baten met 7,3%. Wat direct opvalt is dat de groei van de schadelast met 5,5% behoorlijk achterblijft bij de ontwikkeling van de baten. Dit is dan ook direct de belangrijkste reden voor de verbetering van het technisch resultaat. In tabel 2 wordt de opbouw van het technisch resultaat van de branche weergegeven mutatie (%) Baten Geboekte premies ,1 Mutatie voorziening premies Verdiende premies ,1 Bijdragen SUO-WTZ ,4 Toegerekende opbrengst beleggingen ,9 Overige baten Totaal baten ,3 Lasten Geboekte schade ,6 Mutatie voorziening schade Geleden schade ,5 Opbrengst verhaal ,8 Bedrijfskosten ,5 Overige lasten Totaal lasten ,6 Resultaat technische rekening Tabel 2 Technische rekening privaatrechtelijke zorgverzekeraars 2003 en 2004, in miljoenen euro's (bron: Vektis) Naast de constatering dat de baten sterker zijn gegroeid dan de lasten, is het ook goed zichtbaar dat de bedrijfskosten weer zijn gestegen in 2004 (met 5,5%). In de voorgaande periode ( ) groeiden deze kosten nagenoeg niet. 3 De WTZ-verzekering is een verzekering voor iedereen die geen aanspraak kan maken op een ziekenfondsverzekering. De WTZ kent een acceptatieplicht en de overheid stelt het pakket en de premie vast. 4 Z O R G T H E R M O M E T E R

7 Ziekenfondsen Liet het jaar 2003 nog een negatief resultaat zien voor de ziekenfondsen, in 2004 is weer een positief resultaat geboekt. Net als bij de privaatrechtelijke zorgverzekeraars wordt deze positieve ontwikkeling in belangrijke mate veroorzaakt doordat de baten sterker zijn gestegen dan de lasten. Bij de ziekenfondsen stegen beide componenten minder sterk. In tabel 3 is het resultaat en de opbouw van de technische rekening voor de ziekenfondsen weergegeven mutatie (%) Baten Verdiende premies ,2 Bijdragen Algemene Kas ,0 Toegerekende opbrengst beleggingen ,2 Overige baten Totaal baten ,9 Lasten Geboekte schade ZFW ,4 Mutatie voorziening schade Geleden schade ZFW ,7 Opbrengst verhaal ,1 Bedrijfskosten ,6 Overige lasten Totaal lasten ,3 Resultaat technische rekening Tabel 3 Technische rekening ziekenfondsen 2003 en 2004, in miljoenen euro's (bron: Vektis) Wat direct opvalt, is de sterke daling van de verdiende premies. Dit wordt veroorzaakt doordat de ziekenfondsen per 1 januari 2004 de nominale maandpremie hebben verlaagd ten opzichte van De ziekenfondsen hadden hun nominale premies per 1 januari 2003 bijna verdubbeld omdat de overheid de bijdrage uit de Algemene Kas verlaagd had 4. In 2004 is vooral de stijging van de bijdrage uit de Algemene Kas (met 6%) verantwoordelijk voor de uiteindelijke toename van de baten in Alhoewel deze toename met 2,9% veel er is dan in de afgelopen jaren. Daarnaast valt vooral de zeer beperkte groei op van de schadelast met maar 0,7%. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door enkele stevige ingrepen in het ziekenfondspakket in 2004, zoals de beperking van de vergoeding voor fysiotherapie, tandheelkundige hulp voor volwassenen en bepaalde medicijnen. Tevens zijn hier de effecten van het farmacie-convenant 5 zichtbaar. De stijging van de schadelast wijkt iets af van de opgave van het CVZ (College voor zorgverzekeringen). Het CVZ komt uit op 1,1% groei van de schadelast; dit komt onder meer door een andere peildatum. 4 Bij de vaststelling van de nominale premie speelt het door het Ministerie van VWS vastgestelde basisdeel een belangrijke rol. De hoogte van dit basisdeel hangt samen met de bijdrage uit de Algemene Kas. J U L I

8 Ziekenfonds aanvullend In tabel 4 wordt de opbouw van het technisch resultaat van de aanvullende ziekenfondsverzekeringen over 2003 en 2004 weergegeven mutatie (%) Baten Verdiende premie ,4 Toegerekende opbrengst beleggingen 7 23 Overige baten 1 0 Totaal baten ,3 Lasten Geleden schade ,1 Bedrijfskosten ,6 Overige lasten 4 17 Totaal lasten ,9 Resultaat technische rekening Tabel 4 Technische rekening aanvullende ziekenfondsverzekeringen 2003 en 2004, in miljoenen euro's (bron: Vektis) De mutatiecijfers over deze periode zijn bij deze sector zonder meer opvallend. De premie-inkomsten groeiden met maar liefst 57,4%, terwijl de schadelast daar met een ontwikkeling van 50,1% maar net bij achterbleef. Doordat ook in deze sector de baten sterker groeiden dan de lasten, tekent zich een positief resultaat over 2004 af, dat op een flink hoger niveau ligt dan in De hoge mutatiepercentages worden met name verklaard door de verschuiving van een aantal vergoedingen van het ziekenfondspakket naar de aanvullende verzekeringen. Zoals hierboven al aangegeven is, zijn er in 2004 enkele stevige ingrepen in het ziekenfondspakket doorgevoerd. De ziekenfondsen hebben dit (deels) opgevangen door de dekking op de aanvullende verzekeringen uit te breiden, waardoor ook de premies voor de aanvullende ziekenfondsverzekeringen navenant zijn gestegen. Het aantal ziekenfondsverzekerden met een aanvullende verzekering is niet toegenomen. M.G.N. (Marnix) Romp en drs. S.H. (Saskia) Cuijpers 5 Vanaf februari 2004 hebben diverse partijen (Ministerie van VWS, Zorgverzekeraars Nederland (ZN), KNMP (Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie) en de Bogin (Bond van de Generieke Geneesenindustrie Nederland) een convenant gesloten om door van prijsverlaging en substitutie tot lagere geneesenkosten te komen. 86 Z O R G T H E R M O M E T E R

9 Verzekerdenmobiliteit Rondom de jaarwisseling neemt de spanning ten aanzien van de verzekerdenmobiliteit bij zorgverzekeraars toe: hoe hoog is de (nominale) premie die elke zorgverzekeraar vaststelt, wie heeft de hoogste premie en wie de laagste en hoeveel verzekerden zullen in- of uitstromen? De belangstelling vanuit de media voor dit onderwerp is het afgelopen jaar erg groot geweest. Bijna dagelijks is er berichtgeving geweest over de hoogte van de premie, de premiemutatie en mogelijke consequenties voor de verzekerdenmobiliteit. De zorgverzekeraars zelf hebben ook de nodige aandacht gegeven aan premies en overstapmogelijkheden. Uit onderzoek is gebleken dat de zorgverzekeraars gezamenlijk rond 35 miljoen hebben uitgegeven aan reclamecampagnes aan het eind van 2004 om de nieuwe premies te communiceren, de overstapmogelijkheden toe te lichten en hun naamsbekendheid te vergroten. Ook van de zijde van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is grote belangstelling voor het onderwerp verzekerdenmobiliteit. De minister heeft toegezegd om de Eerste en Tweede Kamer nog voor de zomer te informeren over de verzekerdenmobiliteit rondom De vraag is uiteraard hoe groot de mobiliteit van verzekerden is geweest in Hoeveel verzekerden zijn uiteindelijk van zorgverzekeraar veranderd? En is er een verband te leggen tussen de premiemutatie en de verzekerdenmobiliteit voor individuele zorgverzekeraars? En zijn er nog andere variabelen die mogelijk een verklaring vormen voor de verzekerdenmobiliteit? Via reguliere gegevensverzamelingen krijgt Vektis informatie over verzekerdenmobiliteit. Echter, om in dit stadium al antwoord te kunnen geven op de vraag rondom verzekerdenmobiliteit 2005 waren deze reguliere gegevens niet toereikend. Daarom heeft Vektis halverwege april 2005 een extra gegevensvraag uitgezet onder ziekenfondsen en particuliere zorgverzekeraars 6. Deze gegevensvraag bevatte de volgende elementen: Verzekerdenstanden per 31 december 2004 en per 1 februari (particulier) of per 1 maart (ziekenfonds) 2005; Instroom van verzekerden in de periode 1 januari t/m 31 januari 2005 (particulier) of de periode 1 januari t/m 28 februari 2005 (ziekenfonds); Uitstroom van verzekerden in de periode 1 januari t/m 31 januari 2005 (particulier) of de periode 1 januari t/m 28 februari 2005 (ziekenfonds); Uitsplitsingen naar individuele en collectieve polissen. In de periode 11 t/m 25 april 2005 zijn bovengenoemde gegevens verzameld. Alle 21 ziekenfondsen hebben in zeer korte tijd gegevens geleverd en voor particuliere zorgverzekeraars is uiteindelijk een dekking van 84% gerealiseerd. Bij het opzetten van de gegevensvraag is een zorgvuldige afweging gemaakt om enerzijds voldoende gegevens te verzamelen om iets over verzekerdenmobiliteit te zeggen en anderzijds de zorgverzekeraars niet al te zeer te belasten met een al te gedetailleerde gegevensvraag. Afgaande op de snelle reactie van zorgverzekeraars is dit laatste niet aan de orde geweest. 6 Publiekrechtelijke zorgverzekeraars zijn buiten beschouwing gelaten; bij de particulier privaatrechtelijke zorgverzekeraars is gevraagd naar verzekerden met een maatschappijpolis. DJ UE LC I E M2 B0 E0 R

10 Verzekerdenmobiliteit van ziekenfondsverzekerden De uiteindelijk gebruikte definitie van mobiliteit is: instroom in 2005 als percentage van de verzekerdenstanden per 31 december De mobiliteit onder ziekenfondsverzekerden blijkt ongeveer 3,4% (individuele en collectieve polissen) te zijn. Vooral de wat ere ziekenfondsen hebben er relatief gezien veel nieuwe verzekerden bij gekregen. Om de ziekenfondsen niet herkenbaar in beeld te brengen, is er voor de vergelijkbaarheid een klasseindeling gemaakt: (minder dan verzekerden), ( verzekerden), groot ( verzekerden) en groot (meer dan verzekerden) groot groot groot groot groot groot groot groot Figuur 1 Netto instroom van ziekenfondsverzekerden in 2005 als percentage van de verzekerdenstand op 31 december 2004 (bron: Vektis, juni 2005) De collectieve contracten blijken op de ziekenfondsmarkt een bescheiden rol te spelen. Ongeveer eenderde van de mobiliteit wordt door collectiviteiten veroorzaakt; dit gaat derhalve over circa 1,1% van de totale mobiliteit. De netto instroom uit figuur 1 zegt niet alles over de dynamiek in de markt. Per zorgverzekeraar kan in netto opzicht weinig zijn gebeurd, maar wanneer in- en uitstroom wordt getoond blijkt er wel degelijk in- en uitstroom te hebben plaatsgevonden (zie figuur 2). Bij de grote zorgverzekeraars gaat het dan al snel om tienduizenden verzekerden die in- en uitstroomden. 8 Z O R G T H E R M O M E T E R

11 Instroom Uitstroom groot groot groot groot groot groot groot groot Figuur 2 Instroom en uitstroom van ziekenfondsverzekerden in 2005 als percentage van de verzekerdenstand op 31 december 2004 (bron: Vektis, juni 2005) Verzekerdenmobiliteit particulier verzekerden Ook bij de particuliere zorgverzekeraars is gekeken naar de mobiliteit van verzekerden; deze mobiliteit lag in de periode rond de 10,0%. In figuur 3 is de netto instroom als percentage per zorgverzekeraar aangegeven. Net als bij ziekenfondsen zijn de particuliere zorgverzekeraars niet herkenbaar weergegeven, maar is er een klasse-indeling gebruikt: (minder dan verzekerden), ( verzekerden) en groot (meer dan verzekerden) groot groot groot Figuur 3 Netto instroom van particulier verzekerden in 2005 als percentage van de verzekerdenstand op 31 december 2004 (bron: Vektis, juni 2005) J U L I

12 Bij particuliere zorgverzekeraars maken collectieve contracten een substantieel deel (ongeveer tweederde) uit van de in- en uitstroom. Wanneer de netto instroom wordt gesplitst naar individueel en collectief ontstaat het volgende beeld, dat in figuur 4 is weergeven: netto instroom individuele contracten netto instroom collectieve contracten groot groot groot Figuur 4 Netto instroom bij particuliere zorgverzekeraars in 2005 als percentage van de verzekerdenstand 31 december 2004, uitgesplitst naar individuele en collectieve contracten (bron: Vektis, juni 2005) Duidelijk is dat het binnenhalen van collectieve contracten of het verliezen ervan voor meerdere zorgverzekeraars het verschil maakt tussen een netto in-of uitstroom van verzekerden. Wat zijn de verwachtingen voor de verzekerdenmobiliteit in de toekomst? De invoering van de nieuwe Zorgverzekeringswet per 1 januari 2006 heeft naar verwachting invloed op de verzekerdenmobiliteit, maar omdat meerdere effecten daarin een rol spelen, is het moeilijk aan te geven of de mobiliteit per saldo groter of er wordt dan de huidige verzekerdenmobiliteit. De volgende effecten kunnen volgend jaar een rol spelen: Toename verzekerdenmobiliteit door: Groot campagneoffensief van overheid en de individuele zorgverzekeraars waardoor het bewustzijn bij verzekerden wordt vergroot dat veranderen van verzekeraar mogelijk is; Verzekerden die moeilijker kunnen veranderen van zorgverzekeraar (bijvoorbeeld collectief verzekerden, chronisch zieken en ouderen) kunnen dat bij de invoering van de basisverzekering gemakkelijker doen; Toename van de transparantie van de markt (vergelijking premies, pakketten, et cetera); Grotere premieverschillen dan voorheen, omdat sommige zorgverzekeraars meer geld (kunnen) inzetten; Premiestijging voor ziekenfondsverzekerden, waardoor juist huidige ziekenfondsverzekerden gaan overstappen; Het aanbieden van collectieve contracten wordt interessanter omdat de huidige ziekenfondsverzekerden (circa 10 miljoen) nu veelal niet via een collectief contract zijn verzekerd. Afname verzekerdenmobiliteit door: Geen loongrensoverschrijders meer; wettelijke stromen vervallen; Onzekerheid bij verzekerden ten aanzien van de toekomst en de stelselwijziging, waardoor men blijft bij de zorgverzekeraar waar men nu is verzekerd (men wacht het aanbod af); Te grote transparantie die zorgt voor door de bomen het bos niet meer zien ; Collectieve contracten minder interessant voor zorgverzekeraars om aan te bieden. 10 Z O R G T H E R M O M E T E R

13 De opsomming van effecten is ongetwijfeld niet volledig. Discussie hierover door diverse partijen zoals bijvoorbeeld het Ministerie van VWS, Zorgverzekeraars Nederland (ZN), de Zorgautoriteit en Vektis, moet de tabel verder vullen in de loop van het jaar. Om mobiliteit in de toekomst te monitoren is het nodig om voldoende na te denken over wat een rol speelt bij mobiliteit en welke gegevens er derhalve nodig zijn om een goede monitoring van verzekerdenmobiliteit op te zetten. Oorzaken verzekerdenmutatie Tot nu toe is gekeken naar de verzekerdenmobiliteit en wat mogelijke ontwikkelingen rondom deze mobiliteit zijn in de toekomst. Belangrijk gegeven hierbij is uiteraard waaróm mensen naar een andere zorgverzekeraar overstappen. Daarom is gekeken naar een aantal factoren dat een mogelijke verklaring vormt voor verzekerdenmobiliteit: Premie (mutatie); Gegevens over aanvullende verzekeringen (aantal pakketten en de gede prijs van de pakketten). Achterliggende variabelen van de website 1. Informatie en bereikbaarheid 2. Keuzevrijheid 3. Verzekerdentevredenheid 4. Inspraak verzekerden 5. Aanmelden en opzeggen 6. Kwaliteit klachtenafhandeling Voor particuliere zorgverzekeraars gelden dezelfde factoren, alleen is daar de factor informatie en bereikbaarheid niet in kaart gebracht. Er zijn diverse bronnen gebruikt om te komen tot de informatie: het CTZ heeft informatie aangeleverd en de Consumentenbond heeft verzekerden ondervraagd of via zorgverzekeraars bepaalde informatie opgevraagd. Voordat de analyses zijn gestart, is nagedacht over de te verwachten relaties tussen verzekerdeninstroom, -uitstroom, premie(mutatie) en de variabelen van In figuur 5 zijn deze te verwachten relaties weergegeven. Variabelen website Premiemutatie 2005 t.o.v Instroom Verzekerden zorgverzekeraar Uitstroom Premie 2005 Variabelen website Figuur 5 Verwachte relaties tussen verzekerdenmobiliteit, premie(mutatie) en variabelen van de website (bron: Vektis, juni 2005) J U L I

14 Uit de analyses blijkt dat de absolute hoogte van de nominale premie 2005 een significante invloed heeft op de instroom van ziekenfondsverzekerden ( hoe lager de nominale premie, hoe groter de instroom van verzekerden ). De grootte van de premiemutatie heeft invloed op de uitstroom bij een bepaalde zorgverzekeraar ( hoe meer premie men gaat betalen bij de huidige zorgverzekeraar, hoe meer verzekerden uitstromen bij deze zorgverzekeraar ). Met de variabelen van bleek binnen deze analyses geen verband te kunnen worden gelegd met de verzekerdenmobiliteit. Bij particuliere zorgverzekeraars is ook eenzelfde verband aangetoond tussen premiemutatie en verzekerdenuitstroom. De variabele tevredenheid verzekerden van heeft bij particuliere zorgverzekeraars in tegenstelling tot bij ziekenfondsen wél invloed op de in- en uitstroom ( hoe lager de tevredenheid, hoe groter de uitstroom en omgekeerd hoe hoger de tevredenheid, hoe lager de uitstroom ). Dat de variabelen van in deze analyses vrij weinig doen, heeft een aantal oorzaken: De door Vektis verzamelde in- en uitstroomgegevens staan los van de gegevens die in het kader van zijn verzameld; achteraf is het moeilijk om twee externe bestanden die los van elkaar staan, toch met elkaar te verbinden (op de website zijn oordelen van verzekerden verzameld over sommige onderwerpen; dit hoeven geen verzekerden te zijn die zijn in- of uitgestroomd); De site is vanaf half januari 2005 gestart; mogelijk had een groot deel van de verzekerden toen al zijn of haar keus bepaald, waardoor de beweegredenen van deze groep niet van invloed is op de in- of uitstroom; De beoordelingen met betrekking tot de factoren van variëren per zorgverzekeraar vrij weinig, waardoor verschillen in verzekerdenmobiliteit per zorgverzekeraar niet gemakkelijk in verband kan worden gebracht met de onderzochte variabelen. De gegevens over aanvullende verzekeringen bij ziekenfondsen, zoals het aantal pakketten of de gede prijs van de pakketten, blijken in deze studie weinig verklarend te zijn. Conclusies De aandacht voor verzekerdenmobiliteit is afgelopen jaar erg groot geweest en zal bij de invoering van de nieuwe Zorgverzekeringswet per 1 januari 2006 met wellicht nog meer interesse worden gevolgd. Over het verzamelen van de data die nodig is om iets te kunnen zeggen over verzekerdenmobiliteit begin volgend jaar, zou nu al nagedacht moeten worden. Bijvoorbeeld wie verzamelt welke gegevens, wat is de definitie van mobiliteit en ook: wat zegt verzekerdenmobiliteit over marktwerking en is de huidige verzekerdenmobiliteit nu hoog of laag? Premie is een belangrijke verklaring voor verzekerdenmutatie, maar is niet in staat om de gehele verzekerdenmutatie te verklaren. De gebruikte variabelen van de website of gegevens over aanvullende verzekeringen bij ziekenfonds blijken dit in dit onderzoek ook niet voldoende te kunnen. Om ervoor te zorgen dat er wel relaties gelegd kunnen worden met de website zouden de gegevensverzameling over verzekerdenmutaties en de variabelen van de website beter op elkaar afgestemd kunnen worden. Een andere conclusie is dat nu een aantal belangrijke factoren voor verklaring van de verzekerdenmutaties blijkbaar nog niet is meegenomen. Te denken valt bijvoorbeeld aan: naamsbekendheid zorgverzekeraar, imago zorgverzekeraar, hoogte marketinguitgaven, manier waarop zorgverzekeraar in het nieuws is (positief, negatief, vernieuwend, et cetera) en de portefeuillesamenstelling. 12 Z O R G T H E R M O M E T E R

15 Wanneer het verklaren van verzekerdenmutatie een onderwerp is dat serieuze aandacht krijgt, is het goed om zowel te kijken naar een betere aansluiting op de huidige informatie als ook het opzetten van nieuwe gegevensverzamelingen. Vektis heeft in het verleden veel onderzoek gedaan naar verzekerdenmobiliteit en blijft graag in de toekomst bij het onderwerp betrokken. drs. M. (Marieke) Smit en drs. Ph.J. (Philip) Mokveld J U L I

16 Uitloopschade Zorgverzekeraars willen aan het einde van het kalenderjaar weten hoeveel schade er gedeclareerd is. Dat is op dat moment echter nog niet bekend, omdat dan nog niet alle schade is verwerkt. Een deel van de schade wordt pas het kalenderjaar erna in de boeken verwerkt. Dit wordt uitloopschade genoemd. Voor de privaatrechtelijke sector is de uitloopschade geschat over het transactiejaar Het transactiejaar is het jaar waarin de gedeclareerde behandelingen hebben plaatsgevonden. Het eerste kwartaal van een transactiejaar wordt het eerste ontwikkelkwartaal genoemd en zo doortellend is het zevende ontwikkelkwartaal van transactiejaar 2003 dus gelijk aan het derde kwartaal van Het schadedeclaratieverloop is voor dit onderzoek uitgesplitst naar zorgsectoren en vier leeftijdscategorieën. Eventuele verschillen tussen de groepen worden zo in kaart gebracht. Om tot schattingen te komen voor de uitloopschade is gebruik gemaakt van het chain ladder model. Hierbij worden de ontbrekende ontwikkelingskwartalen van een jaar geschat aan de hand van de trend in voorgaande jaren. Voor dit onderzoek zijn de schadecijfers van de kasjaren 2000 tot en met 2003 gebruikt. In tabel 5 staan de geschatte percentages van de schade over het transactiejaar Om verschillen in de schadedeclaraties tussen zorgsector en leeftijdsklassen te illustreren is gekeken naar de schade die verwerkt is na zeven ontwikkelkwartalen. De ere zorgsectoren worden niet apart in deze tabel vermeld, maar zijn wel in de percentages voor de totale schade per leeftijdsklasse opgenomen. Sector Totaal jaar jaar jaar jaar jaar Farmaceutische hulp 99,3 99,2 99,4 99,7 99,5 Hulpen 99,0 98,6 99,0 99,4 99,1 Ziekenhuiszorg 98,6 98,8 99,1 99,2 99,0 Ziekenvervoer 98,3 98,4 98,9 99,2 98,9 Paramedische hulp 98,4 98,3 98,8 99,3 98,7 Specialistische hulp 98,5 98,4 98,7 99,0 98,7 Tandheelkundige hulp 98,3 98,1 98,4 99,1 98,3 Huisartsenhulp 97,5 97,4 97,9 98,8 97,9 Totaal 98,5 98,6 98,9 99,2 98,9 Restschade 1,5 1,4 1,1 0,8 1,1 Tabel 5 Percentage gedeclareerde schade tot en met het zevende ontwikkelkwartaal, per schadesector en leeftijdsklasse (bron: Vektis) Van de zorgsectoren in deze tabel heeft farmaceutische hulp met 99,5% het hoogste percentage verwerkte en uitgedeclareerde schade na zeven ontwikkelkwartalen. Deze sector maakt dan ook veel gebruik van geautomatiseerde verwerkingssystemen. Met 97,9% heeft de sector huisartsenhulp het laagste percentage verwerkte schade. Bij deze sector gaat het meestal om ere bedragen, die vaak 14 Z O R G T H E R M O M E T E R

17 via de individueel verzekerden bij de zorgverzekeraars gedeclareerd moeten worden. Deze rekeningen worden gemakkelijk opgespaard tot in één keer een hoger bedrag gedeclareerd kan worden, bijvoorbeeld tot men boven het eigen risico uitkomt. Bij de uitsplitsing naar leeftijdsklassen valt vooral op dat er van de schade van verzekerden van 45 jaar en ouder over het algemeen meer verwerkt is dan van verzekerden die jonger zijn dan 45 jaar. Verklaringen hiervoor zouden kunnen zijn dat verzekerden van 45 jaar en ouder meer tijd hebben en/of nemen om hun administratie bij te werken, dat ze minder eigen risico hebben dan jongeren en dat ze minder geld te besteden hebben. In 2003 is de totale schade in de eerste vier ontwikkelkwartalen relatief sneller verwerkt dan in de voorgaande jaren. Dit blijkt uit tabel 6. Vanaf zeven ontwikkelkwartalen is er in het declaratiepatroon van de verschillende transactiejaren in de resterende schade vrijwel geen verschil meer en in het elfde ontwikkelingskwartaal is bijna alle schade verwerkt. Ook daarna vindt er nog wel schadevergoeding plaats, maar die is verwaarloosbaar ten opzichte van de totale reeds gedeclareerde schade. Soms is de schade in de latere kwartalen zelfs negatief, vanwege terugvorderingen. Ontwikkelkwartaal % % % % 1 6,7 5,8 4,9 6,7 2 25,7 26,5 26,1 28,2 3 48,8 48,8 49,6 51,5 4 73,5 74,4 75,6 76,8 5 93,7 92,8 95,3 94,9 6 97,9 97,7 97,9 98,1 7 98,9 98,9 98,9 98,9 8 99,4 99,4 99,4 99,4 9 99,7 99,8 99,7 99, ,8 99,9 99,9 99, ,0 100,0 100,0 100,0 Tabel 6 Cumulatieve ontwikkeling schadedeclaratie naar ontwikkelkwartaal transactiejaren 2000 tot en met 2003 van de particulier privaatrechtelijke zorgverzekeraars (bron: Vektis) De schadeverwerking binnen het transactiejaar is verder toegenomen tot 76,8%, waardoor het aandeel van de uitloopschade na een jaar minder dan 25% bedraagt. Conclusie met betrekking tot uitloopschade is dat er verschillen bestaan tussen leeftijdsklassen en sectoren, maar dat deze verschillen beperkt zijn. Verder blijkt uit de cijfers van de gedeclareerde schade per ontwikkelkwartaal dat er na vier ontwikkelkwartalen iets meer dan driekwart van de schade binnen is. De ontwikkeling over de jaren laat zien dat dit gedeelte stijgende is. drs. Ph.J. (Philip) Mokveld en ir. R.E. (Erwin) Eisinger J U L I

18 Eigen risico s binnen de privaatrechtelijke zorgverzekeringsmarkt Binnen de privaatrechtelijke ziektekostenverzekeringen zijn eigen risico s al jarenlang gemeengoed. Dit betreft in de meeste gevallen een eigen risico aan de voet. Dit betekent dat de verzekerden op een polis de ziektekosten tot aan een maximumbedrag (het eigen risico) zelf betalen. Wanneer de ziektekosten het eigen risico overschrijden worden de meerkosten (wanneer deze binnen de polisvoorwaarden vallen) na declaratie door de zorgverzekeraar gefinancierd. Dit artikel gaat in op de relatie tussen zorgkosten en het eigen risico van privaatrechtelijk verzekerden. Meer specifiek is een kwantificering gegeven van het samengestelde effect van de eigen betalingen door verzekerden die ontbreken in de administratie van de zorgverzekeraars als gevolg van hoge eigen risico s en de remmende werking van eigen risico s op de zorgconsumptie en daarmee op de zorgkosten. Samenhang tussen eigen risico en ziektekosten Eigen risico s zijn een belangrijk instrument om de schade voor een zorgverzekeraar te beperken. Enerzijds komt dit omdat een eigen risico tot gevolg heeft dat verzekerden meer schade zelf betalen en de zorgverzekeraar minder. Aan de andere kant heeft een eigen risico een remmende werking op het zorggebruik. Deze twee relaties worden in deze paragraaf verder uitgelegd. Daarnaast komt ook de relatie tussen de keuze van eigen risico en (verwachte) ziektekosten aan de orde. Eigen risico s hebben een financieringsverschuiving van zorgverzekeraars naar verzekerden tot gevolg. Bij verzekerden zonder eigen risico vergoedt de zorgverzekeraar alle kosten, voor zover deze binnen het vergoedingenpakket van de betreffende polis valt. Verzekerden mét een eigen risico betalen een deel van de kosten zelf. Omdat hierdoor de schadekosten voor de zorgverzekeraar afnemen, staat hier uiteraard een premiekorting tegenover. De financieringsverschuiving heeft geen gevolgen voor de totale zorgkosten. De som van de zorgkosten die verzekerde en zorgverzekeraar betalen is in beide gevallen gelijk. De tweede relatie heeft wel invloed op de totale zorgkosten. Verzekerden met een eigen risico maken naar verwachting minder gebruik van de gezondheidszorg dan verzekerden zonder eigen risico, doordat zij een gedeelte van de kosten zelf moeten betalen. Dit wordt het remgeldeffect genoemd. Uit verschillende studies blijkt dat dit effect daadwerkelijk optreedt. Het optreden van het remgeldeffect heeft een drukkende werking op de totale kosten van de gezondheidszorg. Omgekeerd van het remgeld, bestaat er voor verzekerden zonder eigen risico geen negatieve financiële prikkel tot matiging van zorggebruik. Dit geldt ook voor verzekerden met een eigen risico, die dit al hebben volgemaakt. Dit effect van overconsumptie wordt moral hazard genoemd. De derde relatie tussen eigen risico en ziektekosten komt alleen voor bij vrijwillige eigen risico s. Het betreft de keuze van verzekerden voor een eigen risico. Verzekerden met een ongunstige gezondheidstoestand zullen naar verwachting minder snel kiezen voor een eigen risico, dan gezonde verzekerden. Dit verschijnsel wordt het selectie-effect genoemd. Zowel het remgeld als het selectie-effect hebben tot gevolg dat de schadekosten van verzekerden met een eigen risico lager zijn dan die van verzekerden zonder eigen risico. Het is belangrijk om in te zien dat deze lagere kosten bij het selectie-effect het gevolg zijn van gezondheidsverschillen, terwijl het bij het remgeld het gevolg is van consumptieverschillen. Voordat het effect van het niet-declareren van zorgkosten in verband met eigen risico en het remgeld in kwantitatieve zin bestudeerd kunnen worden, dient een compleet beeld van de zorgkosten binnen het vergoedingenpakket verkregen te worden. Uit de administratie van zorgverzekeraars ontbreekt nog een deel van de declaraties. Enerzijds omdat verzekerden simpelweg vergeten om ziektekostennota s in te sturen. Anderzijds blijft een deel van de declaraties buiten zicht door hoge eigen risico s. Dit is 16 Z O R G T H E R M O M E T E R

19 Ziekenhuiszorg en specialistische hulp Farmaceutische hulp Huisartsenhulp Paramedische hulp Hulpen Tandheelkundige hulp Ziekenvervoer Kraamzorg en verloskundige hulp Overige de situatie als verzekerden hun ziektekostennota s niet insturen, omdat ze verwachten dat hun kosten dat jaar beneden het eigen risico blijven. Dan zal er per slot van rekening toch geen vergoeding plaatsvinden. In de volgende paragraaf zal het verschijnsel van niet-gedeclareerde eigen betalingen inclusief remgeldeffect gekwantificeerd worden. Resultaten inschatting niet-gedeclareerde eigen betalingen inclusief remgeld In het onderzoek is bepaald wat de gede kosten van verzekerden met een vergelijkbare gezondheid en achtergrondkenmerken zonder eigen risico zijn. Dit wordt vergeleken met gelijksoortige verzekerden met een hoog eigen risico. De vergelijking van gede kosten van de groepen zonder en met eigen risico levert een saldo op dat een inschatting is voor niet-gedeclareerde eigen betalingen inclusief remgeldeffect. Dit saldo komt uit op 75 per verzekerde met een eigen risico. In figuur 6 is dit saldo van 75 uitgesplitst naar sectoren. Zoals verwacht kan worden, komen de niet-gedeclareerde eigen betalingen vooral voor bij de schadesectoren farmaceutische hulp, huisartsenhulp, tandheelkundige hulp en ziekenhuishulp. Verzekerden ervaren voor de sectoren kraamzorg, verloskundige hulp en ziekenvervoer een verwaarloosbare rem op consumptie. Verder is in tabel 7 te zien dat naarmate het eigen risico hoger is, de niet-gedeclareerde eigen betalingen inclusief remgeld ged gesproken hoger zijn. Wanneer deze niet-gedeclareerde eigen betalingen over alle privaatrechtelijk verzekerden wordt omgeslagen komt dit op ged 51 per volledig verzekerde uit. Dit komt neer op circa 4% van de totale zorgkosten. Macro gezien is dit bijna 240 miljoen Figuur 6 Verdeling niet-gedeclareerde eigen betalingen particuliere zorgverzekeringsmarkt inclusief remgeld naar schadesector, in euro s (bron: Vektis) J U L I

20 Eigen risico- Percentage Gede Remgeld + niet Remgeldeffect klasse in verzekerden schade verze- gedeclareerde eikeraar in gen betaling in 0 32% % 25 < 75 12% % 75 < % % 125 < % % 250 < % % 500 < 750 3% % 750 < % % > % % % Tabel 7 Gede niet-gedeclareerde eigen betalingen, inclusief remgeld particulier privaatrechtelijk verzekerden uitgesplitst naar eigen risico-klasse (bron: Vektis) Naarmate het eigen risico hoger is, nemen het remgeldeffect en de niet-gedeclareerde schade toe. Het eigen risico is daarom een zeer belangrijk instrument voor zorgverzekeraars. drs. A. (Ilja) Smits en ir. R.E. (Erwin) Eisinger 18 Z O R G T H E R M O M E T E R

21 Productie ziekenhuizen 2004 Met de intrede van Diagnose Behandeling Combinaties (DBC s) is het bekostigingssysteem voor ziekenhuizen veranderd. Het jaar 2004 is het laatste jaar waarvan de productie van de FB-parameters (Functiegericht Budgetteren) van de ziekenhuizen goed vergeleken kan worden met voorgaande jaren. Binnen de FB-systematiek wordt de productie van ziekenhuizen gemeten met behulp van de zogenaamde budgetparameters. Dit zijn: de klinische opnamen, het aantal verpleegdagen, het aantal eerste polikliniekbezoeken en de aantallen dagverpleging. De laatste parameter wordt de laatste jaren onderscheiden in gewone dagverpleging en zware dagverpleging. Ontwikkeling 2001 tot 2004: groei dagverpleging In november 2000 heeft het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) het actieplan Zorg Verzekerd gelanceerd. Met behulp van financiële prikkels moesten de wachtlijsten bij ziekenhuizen worden weggewerkt. Door het beschikbaar stellen van budget werd het mogelijk om aanvullende afspraken te maken tussen zorgverzekeraars en ziekenhuizen over de te verlenen extra zorg: zorg gericht op het wegwerken van de wachtlijsten. Deze extra zorg werd dan ook vergoed, de zogenaamde boter-bij-devis-afspraken. Parallel hieraan was en bleef het beleid van de overheid erop gericht om vanwege efficiëntieoverwegingen meer behandelingen in dagverpleging te laten plaatsvinden in plaats van via klinische opnamen. Al jarenlang worden de ziekenhuizen via de FB-systematiek dan ook gestimuleerd om meer behandelingen in dagverpleging uit te voeren. In dit kader is in 2003 de extra budgetparameter zware dagverpleging geïntroduceerd. Mutatie Mutatie Mutatie Mutatie Mutatie Mutatie Budget t.o.v t.o.v t.o.v t.o.v t.o.v t.o.v. parameter (%) 2001 (%) 2002 (%) 2003 (%) 2001 (%) 2001 (x ) Opnamen -0,9 3,3 3,9 4,5 11,1 1,6 Verpleegdagen -5,4-2,5-0,6-1,5-9,7-11,9 Eerste polikliniekbezoeken 6,5 2,9 2,9 4,5 17,8 14,6 Dagverpleging, inclusief zware dagverpleging 7,9 11,4 9,2 10,7 45,3 3,8 Zware dagverpleging ,9 - - Tabel 8 Ontwikkeling van de budgetparameters in de jaren 2001 tot en met 2004 (bron: Vektis) 7 In de jaren voor 2003 werd nog een extra budgetparameter onderscheiden: herhaalde polikliniekbezoeken. Met ingang van het jaar 2003 is deze parameter geen budgetparameter meer. J U L I

22 Een en ander heeft effect gehad op de ontwikkeling van de budgetparameters: de opnamen, eerste polikliniekbezoeken en dagverpleging zijn de laatste vier jaar flink gestegen; de laatste parameter zelfs met 45%. Door de invoering van de budgetparameter zware dagverpleging is het aantal in dagverpleging uitgevoerde behandelingen verder toegenomen. In de laatste kolom van tabel 8 wordt aangegeven om welke aantallen het gaat. Wanneer wordt gekeken naar ontwikkeling in absolute aantallen, dan laten de budgetparameters verpleegdagen en eerste polikliniekbezoeken de grootste absolute mutatie zien. Ontwikkeling 2004 per type ziekenhuis Wanneer de ontwikkeling (2004 ten opzichte van 2003) in de productieparameters wordt verbijzonderd naar type ziekenhuis (tabel 9-a) komen verschillen tussen de ziekenhuizen aan het licht. Bij de ontwikkeling wordt de realisatie van de productie 2004 vergeleken met de realisatie van de productie in De ontwikkeling van alle ziekenhuizen samen wordt voor een groot deel bepaald door die van de algemene ziekenhuizen, vanwege het grote aandeel van dit type ziekenhuis in het totaal. De ontwikkelingen bij de categorale ziekenhuizen wijken vanwege het specifieke karakter van deze instellingen enigszins af van het beeld bij de algemene en academische ziekenhuizen. Opnamen Verpleeg- 1e Polikli- Dagverple- Zware dagen niek bezoe- ging (incl. dagverpleken 'zware') ging Algemene ziekenhuizen 4,3-1,9 4,5 10,2 7,7 Categorale ziekenhuizen 5,1 2,3 3,1 6,6 15,1 Academische ziekenhuizen 5,6 0,1 4,8 16,1 7,2 Totaal ziekenhuizen 4,5-1,5 4,5 10,7 7,9 Tabel 9-a Procentueel verschil in realisatie van de productie 2004 ten opzichte van 2003 per type ziekenhuis (bron: Vektis) Opnamen Verpleeg- 1e Polikli- Dagverple- Zware dagen niek bezoe- ging (incl. dagverpleken 'zware') ging Algemene ziekenhuizen 2,4-3,6 2,0 9,4 2,7 Categorale ziekenhuizen 15,1 8,4-0,5 0,1 4,4 Academische ziekenhuizen 7,1 1,3 3,8 17,5 0,5 Totaal ziekenhuizen 3,0-2,8 2,1 10,0 2,6 Tabel 9-b Procentueel verschil in afspraken over productie en realisatie van de productie 2004 per type ziekenhuis (bron: Vektis) Dagverpleging en zware dagverpleging stijgen bij alle typen ziekenhuizen. Tegelijkertijd blijft de ontwikkeling van het aantal verpleegdagen bij alle ziekenhuistypen achter bij de toename van de opnamen. Het aantal verpleegdagen per opname neemt bij alle ziekenhuistypen af. Bij de algemene ziekenhuizen is deze afname (absoluut gezien) het grootst. In 2004 lag het aantal verpleegdagen per opname hier zo n 6,3% (gecorrigeerd voor stijging van de opname) lager dan in het jaar ervoor. 20 Z O R G T H E R M O M E T E R

23 In tabel 9-b wordt voor 2004 de realisatie op de productieparameters afgezet tegen de productieafspraken. Ook deze cijfers laten de effecten zien van de financiële stimulans om een klinische behandeling in dagverpleging te laten plaatsvinden. Aanvankelijk kende de parameter zware dagverpleging in 2003 een aarzelende start. De productie bleef wat achter bij de afgesproken hoeveelheid. De cijfers over 2004 laten zien dat de realisatie bij deze parameter hoger ligt dan de productieafspraken, terwijl ook de gewone dagverpleging blijft toenemen. Samenvattend kan worden gesteld dat financiële prikkels effect hebben gehad. Zowel op het gebied van de boter-bij-de-vis-afspraken als bij de stimulering van de dagverpleging via een extra budgetparameter. Met de komst van de DBC s wordt het bekostigingssysteem anders. Extra productie van DBC s in het zogenaamde B-segment (het deel waarover onderhandeld mag worden) leidt tot extra inkomsten. Het is voor het ziekenhuis gunstig als hier zo weinig mogelijk kosten tegenover staan. Dit marktprincipe vervangt de stimulans van de dagbehandeling in de FB-systematiek. drs. R. (Robert) de Bie en ir. P.H.J. (Piet) Willekens J U L I

24 Farmacie toptien in 2004 In het Farmacie Informatiesysteem (FIS) van Vektis worden de geboekte declaraties van geneesen geregistreerd. Aan de hand hiervan kunnen vele analyses over het gebruik, de gebruikers, voorschrijvers van farmaceutische en en het genees zelf worden gedaan. Hieronder zijn de belangrijkste geneesengroepen van 2004 op een rijtje gezet. Er is gekozen om het geneesengebruik op stofnaamniveau (ATC7-niveau) naar aantal voorschriften en gedeclareerde kosten te onderscheiden. In dit artikel wordt gerekend met het gede per declarerende verzekerde van alle producten. Dit heeft geen gevolgen voor de rangorde van de lijst omdat het totale aantal declarerende verzekerden niet verschilt per genees. Aantal voorschriften Wat betreft de toptien van geneesen op basis van het aantal voorschriften (tabel 10) is er bovenin niet veel veranderd ten opzichte van 2003; oxazepam en temazepam (slaap- en kalmeringsen) staan nog steeds op de eerste en tweede plaats. Het metoprolol (tegen diverse hart- en vaatklachten) is drie plaatsen gestegen en staat nu op de derde plaats. Nieuwkomers in de toptien zijn carbasalaatcalcium (bloedverdunner), paroxetine (anti-depressivum) en metformine (verlaagt bloedsuiker bij suikerziekte). Opvallend is dat de en paracetamol, microgynon en ibuprofen niet meer in de toptien staan en er ver buiten vallen (paracetamol komt terug op plaats 654, microgynon op plaats 40 en ibuprofen op plaats 16). Paracetamol en ibuprofen behoorden in 2004 tot de zelfzorgen en deze zelfzorgen werden in 2004 niet meer vergoed binnen het ziekenfondspakket. Een uitzondering is dat bij chronisch gebruik (langer dan één jaar) de en nog wel werden vergoed. Microgynon (anticonceptiepil) is per 1 januari 2004 uit het ziekenfondspakket genomen voor verzekerden vanaf 21 jaar. De tien meest gedeclareerde geneesen waren samen goed voor ongeveer 17% van alle voorschriften in Evenals in 2003 is dit een marginale afname ten opzichte van het jaar ervoor. Positie Aantal voorschriften ATC-code Omschrijving 2004 (2003) per declarerende verzekerde 1 (1) 0,30 N05BA04 oxazepam 2 (2) 0,26 N05CD07 temazepam 3 (6) 0,22 C07AB02 metoprolol 4 (5) 0,22 B01AC06 acetylsalicylzuur 5 (3) 0,21 M01AB05 diclofenac 6 (8) 0,20 A02BC01 omeprazol 7 (9) 0,17 C03CA01 furosemide 8 (12) 0,16 B01AC08 carbasalaatcalcium 9 (11) 0,16 N06AB05 paroxetine 10 (16) 0,15 A10BA02 metformine Tabel 10 Geneesen toptien 2004: ged aantal voorschriften per declarerende verzekerde, op stofnaamniveau (bron: Vektis) 22 Z O R G T H E R M O M E T E R

25 Aantal voorgeschreven dagen Bij de samenstelling van de toptien van farmaceutische en (tabel 11) met de meest voorgeschreven dagen, is gebruik gemaakt van het geneesenkenmerk Defined Daily Dose (DDD). Ten opzichte van 2003 heeft er zich een duidelijke verandering voorgedaan. In 2003 stond microgynon nog vast op de eerste plaats, terwijl het in 2004 uit de toptien verdwenen is. Dit hangt samen met het eerder genoemde verdwijnen van het uit het ziekenfondspakket per 1 januari Voor wat betreft de overige geneesen zijn er weinig veranderingen met betrekking tot de plaats in de toptien vergeleken met Over de gehele linie is binnen de toptien het aantal voorgeschreven dagen toegenomen ten opzichte van Hiermee zet de stijgende trend zich voort. De toptien is samen goed voor ongeveer een kwart van alle voorgeschreven dagen, net zoals in Positie Aantal dagen per ATC-code Omschrijving 2004 (2003) declarerende verzekerde 1 (3) 17,7 C10AA05 atorvastine 2 (2) 16,8 B03BB01 foliumzuur 3 (4) 16,2 C10AA01 simvastatine 4 (6) 13,6 A02BC01 omeprazol 5 (5) 13,3 B01AC06 acetylsalicylzuur 6 (8) 11,5 B01AC08 carbasalaatcalcium 7 (7) 11,4 C09AA02 enalapril 8 (9) 10,0 C03CA01 furosemide 9 (11) 9,0 C08CA01 amlodipine 10 (12) 8,2 C10AA03 prevastatine Tabel 11 Geneesen toptien 2004: ged aantal voorgeschreven dagen per declarerende verzekerde, op stofnaamniveau (bron: Vektis) Kosten Ook op basis van kosten is een toptien van geneesen samengesteld (tabel 12). Hierin is een aantal veranderingen waar te nemen ten opzichte van de ranglijst van Het omeprazol (maagzuurremmer) stond vast op de eerste plaats, maar moet een plaatsje terug. Het atorvastine (cholesterolverlager) maakt een sprongetje en staat nu bovenaan. De en in de toptien zijn samen verantwoordelijk voor 19% van de totale kosten, wat een daling betekent ten opzichte van 2003 (23%). J U L I

26 Positie Kosten per ATC-code Omschrijving 2004 (2003) declarerende verzekerde (in ) 1 (3) 9,70 C10AA05 atorvastatine 2 (1) 8,10 A02BC01 omeprazol 3 (4) 8,00 R03AK06 salmeterol met fluticason 4 (6) 6,60 A02BC02 pantoprazol 5 (5) 5,20 C10AA03 pravastatine 6 (2) 4,60 C10AA01 simvastatine 7 (7) 4,50 N06AB05 paroxetine 8 (17) 3,40 R03BB04 tiotropium 9 (10) 3,30 N02CC01 sumatriptan 10 (14) 3,20 A02BC05 esomeprazol Tabel 12 Geneesen toptien 2004: kosten per declarerende verzekerde, op stofnaamniveau (bron: Vektis) Het per begin 2004 ondertekende convenant op het gebied van farmacie zal van invloed zijn op de toptien van kosten geneesen en op de individuele positie van enkele geneesen. drs. A. (Ilja) Smits en J.D.P. (Arjan) van Benthem 24 Z O R G T H E R M O M E T E R

Verzekerdenmobiliteit en Keuzegedrag 2009

Verzekerdenmobiliteit en Keuzegedrag 2009 Verzekerdenmobiliteit en Keuzegedrag 2009 Er is rust op de zorgverzekeringsmarkt: 96,5% van de verzekerden blijft bij de huidige zorgverzekeraar en scherpt de polis aan Er is een stabiele mobiliteit van

Nadere informatie

Gevolgen invoering Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie

Gevolgen invoering Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie Gevolgen invoering Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie Project: 0468 In opdracht van: Zorgverzekeraars Nederland Auteur: Philip Mokveld/Marieke Smit Datum: 23 mei 2007 Vektis BV Sparrenheuvel 18 3708

Nadere informatie

Bijna 8% wisselt van zorgverzekeraar. Premie is de belangrijkste reden om te wisselen.

Bijna 8% wisselt van zorgverzekeraar. Premie is de belangrijkste reden om te wisselen. Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Margreet Reitsma-van Rooijen, Anne Brabers & Judith de Jong. Bijna 8% wisselt van zorgverzekeraar. Premie is de belangrijkste

Nadere informatie

Percentage overstappers in 2005, 2006, 2007 en 2008 per leeftijdscategorie 4% 2% 4% 2%

Percentage overstappers in 2005, 2006, 2007 en 2008 per leeftijdscategorie 4% 2% 4% 2% Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Judith de Jong, Wisselen van zorgverzekeraar, NIVEL, 2008) worden gebruikt.u vindt dit factsheet en alle andere Aanvullende

Nadere informatie

Eigen risico en afzien van zorg

Eigen risico en afzien van zorg Eigen risico en afzien van zorg Project: 14039 Eigen risico en afzien van zorg Onderwerp: Analyse naar signalen van afzien van zorg door verhoging van Auteurs: M.G.N. (Marnix) Romp, P.P.A.B. (Paul) Merkx

Nadere informatie

Figuur 1: ontwikkeling totaal aantal zorgverzekeraars medio het jaar (bron: Vektis)

Figuur 1: ontwikkeling totaal aantal zorgverzekeraars medio het jaar (bron: Vektis) Jaarcijfers 2010 Zorgverzekeraars en zorgfinanciering December 2010 In het eerste gedeelte van dit artikel staat de ontwikkeling van het aantal zorgverzekeraars in 2008, 2009 en 2010 centraal. In het tweede

Nadere informatie

De zorgverzekeringswet

De zorgverzekeringswet De zorgverzekeringswet De invoering van de Zorgverzekeringswet (ZVW) en de wet op de Zorgtoeslag vanaf 1 januari 2006 is een feit. Hierdoor ontstaat er één zorgverzekering voor iedereen, waarmee het onderscheid

Nadere informatie

Jaarcijfers Basisverzekering 2017

Jaarcijfers Basisverzekering 2017 Basisverzekering 2017 Basisverzekering 2017 Sinds 2014 publiceren zorgverzekeraars hun jaarcijfers voor de basisverzekering volgens een uniform format. Hierdoor geven zij verzekerden en andere belangstellenden

Nadere informatie

Verzekerden bezuinigen op hun zorgverzekering, het aantal overstappers neemt nog steeds toe. Margreet Reitsma-van Rooijen en Anne Brabers

Verzekerden bezuinigen op hun zorgverzekering, het aantal overstappers neemt nog steeds toe. Margreet Reitsma-van Rooijen en Anne Brabers Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Margreet Reitsma-van Rooijen en Anne Brabers. Verzekerden bezuinigen op hun zorgverzekering, het aantal overstappers neemt

Nadere informatie

Percentage wisselaars blijft gelijk. Premie net als in eerdere jaren de belangrijkste reden om te wisselen.

Percentage wisselaars blijft gelijk. Premie net als in eerdere jaren de belangrijkste reden om te wisselen. Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (A. Brabers, A. Verleun, R. Hoefman en J. de Jong, Percentage wisselaars blijft gelijk. Premie net als in eerdere jaren

Nadere informatie

Verzekerden bezuinigen vooral door aanpassing van hun lopende zorgverzekering, niet door te wisselen van zorgverzekeraar Samenvatting

Verzekerden bezuinigen vooral door aanpassing van hun lopende zorgverzekering, niet door te wisselen van zorgverzekeraar Samenvatting Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Emiel Kerpershoek, Romy Bes, Emile Curfs en Judith de Jong. Verzekerden bezuinigen vooral door aanpassing van hun lopende

Nadere informatie

Wisselen van zorgverzekeraar 25% 20% 2005 (ziekenfondsverzekerden) (voorspelling) 15% 10% 21% 4% 4%

Wisselen van zorgverzekeraar 25% 20% 2005 (ziekenfondsverzekerden) (voorspelling) 15% 10% 21% 4% 4% Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Judith de Jong & Marloes Loermans. Percentage mensen dat wisselt van blijft 4%, NIVEL, 2008) worden gebruikt. U vindt dit

Nadere informatie

8% wisselt van zorgverzekeraar. Deel verzekerden lijkt steeds vaker inhoudelijke overwegingen mee te nemen bij keuze zorgverzekering.

8% wisselt van zorgverzekeraar. Deel verzekerden lijkt steeds vaker inhoudelijke overwegingen mee te nemen bij keuze zorgverzekering. Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (W. van der Schors, A.E.M. Brabers, & J.D. de Jong. 8% wisselt van zorgverzekeraar. Deel verzekerden lijkt steeds vaker

Nadere informatie

VERZEKERDENMOBILITEIT

VERZEKERDENMOBILITEIT VERZEKERDENMOBILITEIT EN KEUZEGEDRAG Mei 2006 Dé feiten over de marktontwikkelingen na invoering van de basisverzekering Marieke Smit Philip Mokveld Vektis Vektis is het informatiecentrum voor de zorgverzekeringsbranche

Nadere informatie

De aanvullende verzekering speelt een grotere rol bij het overstappen in 2012. Stijging van het aantal overstappers zet door.

De aanvullende verzekering speelt een grotere rol bij het overstappen in 2012. Stijging van het aantal overstappers zet door. Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Margreet Reitsma- van Rooijen, Anne Brabers en Judith de Jong. De aanvullende verzekering speelt een grotere rol bij het

Nadere informatie

Vrije keuze van zorgaanbieders van belang bij het kiezen van een polis Margreet Reitsma-van Rooijen, Anne E.M. Brabers en Judith D.

Vrije keuze van zorgaanbieders van belang bij het kiezen van een polis Margreet Reitsma-van Rooijen, Anne E.M. Brabers en Judith D. Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Reitsma-van Rooijen, M., Brabers, A.E.M., Jong, J.D. de. Vrije keuze van zorgaanbieders van belang bij het kiezen van een

Nadere informatie

Veelgestelde vragen. Eigen risico en eigen bijdrage bij een zorgverzekering

Veelgestelde vragen. Eigen risico en eigen bijdrage bij een zorgverzekering Veelgestelde vragen Eigen risico en eigen bijdrage bij een zorgverzekering Iedereen van 18 jaar en ouder in Nederland is verplicht zich te verzekeren voor de zorgverzekering. De overheid stelt vast welke

Nadere informatie

Percentage overstappers afgenomen; Keuzevrijheid minstens zo belangrijk als premie

Percentage overstappers afgenomen; Keuzevrijheid minstens zo belangrijk als premie Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Margreet Reitsma-van Rooijen en Judith de Jong. Percentage overstappers afgenomen; Keuzevrijheid minstens zo belangrijk

Nadere informatie

ZORGTHERMOMETER. Voorjaarsnummer 2006 A CTUELE INFORMATIE VOOR ZORGVERZEKERAARS

ZORGTHERMOMETER. Voorjaarsnummer 2006 A CTUELE INFORMATIE VOOR ZORGVERZEKERAARS ZORGTHERMOMETER Voorjaarsnummer 2006 A CTUELE INFORMATIE VOOR ZORGVERZEKERAARS Vektis Vektis is het informatiecentrum voor de zorgverzekeringsbranche en richt zich zowel op de branche als op individuele

Nadere informatie

Onderzoek aanvullende verzekeringen

Onderzoek aanvullende verzekeringen Onderzoek aanvullende verzekeringen Colofon: Versie Definitief Opdrachtgever Ministerie van VWS Datum 7 januari 219 Auteur(s) Peter Zuidhof en Egbert Kraal (Zorgweb), Eline Nijhof (Vektis) Onderzoek aanvullende

Nadere informatie

Compensatie eigen risico is nog onbekend

Compensatie eigen risico is nog onbekend Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (M. Reitsma-van Rooijen, J. de Jong. Compensatie eigen risico is nog onbekend Utrecht: NIVEL, 2009) worden gebruikt. U

Nadere informatie

Actuele informatie voor ziekenfondsen en particuliere verzekeraars. Een uitgave van Vektis BV, juli 2004.

Actuele informatie voor ziekenfondsen en particuliere verzekeraars. Een uitgave van Vektis BV, juli 2004. ZORGTHERMOMETER Actuele informatie voor ziekenfondsen en particuliere verzekeraars. Een uitgave van Vektis BV, juli 2004. j u l i 2 0 0 4 Colofon Redactie Robert de Bie, Saskia Cuijpers, Niels Hoeksema

Nadere informatie

Bent u ziekenfonds of particulier?

Bent u ziekenfonds of particulier? Uitgave: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag Postadres: Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Juli 2005 Informatie Wilt u na het lezen van deze brochure

Nadere informatie

De Raad van State gehoord (advies van.., nummer ); Gezien het nader rapport van Onze Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van..

De Raad van State gehoord (advies van.., nummer ); Gezien het nader rapport van Onze Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van.. Besluit van houdende wijziging van het Besluit zorgverzekering in verband met het vervangen van de no-claimteruggave door een verplicht eigen risico Op de voordracht van Onze Minister van Volksgezondheid,

Nadere informatie

Tot zover uw rechten en zekerheid. Wat moet u zelf doen? Ten eerste: hoe zit het nu met de kosten?

Tot zover uw rechten en zekerheid. Wat moet u zelf doen? Ten eerste: hoe zit het nu met de kosten? Uw zorgverzekering Wist u dat de zorgverzekering verplicht is? Wist u dat u altijd geaccepteerd moet worden voor een basisverzekering? Wist u dat een zorgverzekeraar een zorgplicht heeft om u de zorg uit

Nadere informatie

April 26, 2016 Bernard van den Berg

April 26, 2016 Bernard van den Berg 15-Jul-16 1 Financiële organisatie van het Nederlandse zorgsysteem: Welke gezondheidseconomische principes liggen ten grondslag aan het Nederlandse zorgstelsel? April 26, 2016 Bernard van den Berg Email:

Nadere informatie

Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding.

Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Internet meest gebruikte informatiebron bij zoeken naar passende zorgverzekering Marjan van der Maat &

Nadere informatie

informatie voor verzekerden

informatie voor verzekerden informatie voor verzekerden De Goudse Zorg Polis Productkenmerken voor verzekerden De Goudse Zorg Polis Productkenmerken De Goudse Zorg Polis is een verzekering die uitstekende dekking biedt voor ziektekosten.

Nadere informatie

Samenvatting onderzoek Zorg en Gezondheid

Samenvatting onderzoek Zorg en Gezondheid Samenvatting onderzoek Zorg en Gezondheid Aanleiding en achtergrond van het onderzoek Goede gezondheidszorg wordt steeds belangrijker: ook in Nederland nemen problemen als overgewicht, diabetes en hartproblemen

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 1 maart 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 1 maart 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Ziekenhuiszorg: wat betaalt u?

Ziekenhuiszorg: wat betaalt u? Ziekenhuiszorg: wat betaalt u? Komt u binnenkort als patiënt naar Rijnstate? Of bent u al patiënt? In deze folder vindt u informatie over het betalen van ziekenhuiszorg. Neem altijd uw verzekeringsgegevens

Nadere informatie

CORRECTIEBRIEF NO-CLAIM 2006-2007... 4 EIGEN RISICO

CORRECTIEBRIEF NO-CLAIM 2006-2007... 4 EIGEN RISICO CORRECTIEBRIEF... 2 1. Waarom heb ik deze brief ontvangen?... 2 2. Hoe is de correctie tot stand gekomen, ik vind deze onterecht... 2 3. Ik wil duidelijkheid over die gecorrigeerde nota, kan ik een kopie

Nadere informatie

informatie voor verzekerden De Goudse Zorg Polis Productkenmerken voor verzekerden

informatie voor verzekerden De Goudse Zorg Polis Productkenmerken voor verzekerden informatie voor verzekerden De Goudse Zorg Polis Productkenmerken voor verzekerden De Goudse Zorg Polis Productkenmerken De Goudse Zorg Polis is een verzekering die uitstekende dekking biedt voor ziektekosten.

Nadere informatie

Aantal huisartsen en aantal FTE van huisartsen vanaf 2007 tot en met 2016

Aantal huisartsen en aantal FTE van huisartsen vanaf 2007 tot en met 2016 Aantal huisartsen en aantal FTE van huisartsen vanaf 2007 tot en met 2016 Werken er nu meer of minder huisartsen dan 10 jaar geleden en werken zij nu meer of minder FTE? LF.J. van der Velden & R.S. Batenburg,

Nadere informatie

Uw verzekering in 2009. 100222-Bijsl SH Algemeen B27

Uw verzekering in 2009. 100222-Bijsl SH Algemeen B27 Stad Holland, een dijk van een zorgverzekeraar Uw verzekering in 2009 100222-Bijsl SH Algemeen B27 Inhoudsopgave De premies Uw verzekering in 2009 Het eigen risico Onze website 3 4 6 7 Revka 37 jaar Holland

Nadere informatie

32 Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen

32 Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen VOOR- PUBLICATIE Brancherapport algemene ziekenhuizen 2016 Het aantal DBC s is in 2015 gestegen met bijna 10%. Deze stijging hangt voor een belangrijk deel samen met de verkorting van de DBC-doorlooptijd

Nadere informatie

VERZEKERDENMOBILITEIT

VERZEKERDENMOBILITEIT VERZEKERDENMOBILITEIT EN KEUZEGEDRAG April 2007 Hoe staat het ervoor in 2007? Marieke Smit Philip Mokveld Vektis Vektis is het informatiecentrum voor de zorgverzekeringsbranche en richt zich zowel op de

Nadere informatie

Avondsymposium HANAV. Zorg voor Zorginkoop. 12 november Dominique Vijverberg / Pieter van de Winckel

Avondsymposium HANAV. Zorg voor Zorginkoop. 12 november Dominique Vijverberg / Pieter van de Winckel Avondsymposium HANAV Zorg voor Zorginkoop 12 november 2015 Dominique Vijverberg / Pieter van de Winckel 1 Inhoud 1. Introductie (Stichting) IZZ, perspectief 2. Zorg in geld 3. Zorginkoop Vraagstukken voor

Nadere informatie

ZORGTHERMOMETER. Vektis BV Sparrenheuvel 18 3708 JE Zeist Postbus 703 3700 AS Zeist

ZORGTHERMOMETER. Vektis BV Sparrenheuvel 18 3708 JE Zeist Postbus 703 3700 AS Zeist ZORGTHERMOMETER Vektis BV Sparrenheuvel 18 3708 JE Zeist Postbus 703 3700 AS Zeist T (030) 69 88 323 F (030) 69 88 216 I www.vektis.nl E info@vektis.nl Actuele informatie voor ziekenfondsen en particuliere

Nadere informatie

Over deze gids: inzicht in hoofdlijnen. 1 Wat verandert er in 2016? 3 De kernpunten van ons zorgstelsel: wat u in élk geval zou moeten weten

Over deze gids: inzicht in hoofdlijnen. 1 Wat verandert er in 2016? 3 De kernpunten van ons zorgstelsel: wat u in élk geval zou moeten weten Inhoud Voorwoord Over deze gids: inzicht in hoofdlijnen 1 Wat verandert er in 2016? 2 Overstappen van zorgverzekeraar: hoe doet u dit, en tot welke datum kan dat precies? 3 De kernpunten van ons zorgstelsel:

Nadere informatie

ZorgCijfers Monitor Zorgverzekeringswet en Wet langdurige zorg 1 e kwartaal juli Van goede zorg verzekerd

ZorgCijfers Monitor Zorgverzekeringswet en Wet langdurige zorg 1 e kwartaal juli Van goede zorg verzekerd ZorgCijfers Monitor Zorgverzekeringswet en Wet langdurige zorg 1 e kwartaal 2019 juli 2019 Van goede zorg verzekerd Dit is een uitgave van Zorginstituut Nederland Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl

Nadere informatie

Specifieke Zorgrapportage Delta Lloyd. Uw collectieve zorgverzekering in 2016

Specifieke Zorgrapportage Delta Lloyd. Uw collectieve zorgverzekering in 2016 Specifieke Zorgrapportage Delta Lloyd Uw collectieve zorgverzekering in 2016 Samenvatting Delta Lloyd biedt in 2016 de volgende basisverzekering aan: Zorgverzekering Restitutie. Hier wordt de rekening

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag www.rijksoverheid.nl Kenmerk

Nadere informatie

Bijlage 3 BEREKENINGEN SPLITSINGSMODEL 2006. 1. Inleiding. 2. Het macro-prestatiebedrag Zvw 2006

Bijlage 3 BEREKENINGEN SPLITSINGSMODEL 2006. 1. Inleiding. 2. Het macro-prestatiebedrag Zvw 2006 BEREKENINGEN SPLITSINGSMODEL 2006 Bijlage 3 1. Inleiding In deze notitie worden berekeningen gepresenteerd die ten grondslag liggen aan de bedragen die zijn opgenomen in de ministeriële regeling Zorgverzekering

Nadere informatie

Het aantal zorgverzekeraars is in 2008 opnieuw afgenomen als gevolg van verdere vormen van samenwerking en integratie.

Het aantal zorgverzekeraars is in 2008 opnieuw afgenomen als gevolg van verdere vormen van samenwerking en integratie. Jaarcijfers 2009 Zorgverzekeraars en -financiering November 2009 In dit artikel staat de ontwikkeling van het aantal zorgverzekeraars, en de inkomsten en uitgaven van deze groep in 2007 en 2008 centraal.

Nadere informatie

Bijlage 4 BEPALING MACRO-DEELBEDRAGEN Inleiding. 2. Het macro-prestatiebedrag Zvw 2009

Bijlage 4 BEPALING MACRO-DEELBEDRAGEN Inleiding. 2. Het macro-prestatiebedrag Zvw 2009 BEPALING MACRO-DEELBEDRAGEN 2009 Bijlage 4 1. Inleiding In deze notitie worden berekeningen gepresenteerd die ten grondslag liggen aan de bedragen die zijn opgenomen in de wijziging van hoofdstuk 3 van

Nadere informatie

Tabel 1: Heeft u een vrijwillig eigen risico bovenop uw verplicht eigen risico? 2012 (n=823)

Tabel 1: Heeft u een vrijwillig eigen risico bovenop uw verplicht eigen risico? 2012 (n=823) Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Judith D. de Jong en Anne E.M. Brabers. Toename van verzekerden die kiezen voor een vrijwillig eigen risico. Vooral mannen,

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 29 689 Herziening Zorgstelsel 29 538 Zorg en maatschappelijke ondersteuning Nr. 935 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR MEDISCHE ZORG Aan de Voorzitter

Nadere informatie

Brief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Brief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 29689 Herziening Zorgstelsel 31016 Ziekenhuiszorg Nr. 623 Brief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 23 juni 2015 Hierbij

Nadere informatie

2006. 1 Delnoij D., van der Schee E. Collectief aanbod nodigt uit tot wisselen van zorgverzekeraar, NIVEL,

2006. 1 Delnoij D., van der Schee E. Collectief aanbod nodigt uit tot wisselen van zorgverzekeraar, NIVEL, Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Judith de Jong, Diana Delnoij, Peter Groenewegen, Verzekerdenmobiliteit is hoog. Ook ouderen zijn overgestapt, NIVEL, 2006)

Nadere informatie

ZORGTHERMOMETER. december 2004 A CTUELE INFORMATIE VOOR ZORGVERZEKERAARS. Vektis BV Sparrenheuvel 18 3708 JE Zeist Postbus 703 3700 AS Zeist

ZORGTHERMOMETER. december 2004 A CTUELE INFORMATIE VOOR ZORGVERZEKERAARS. Vektis BV Sparrenheuvel 18 3708 JE Zeist Postbus 703 3700 AS Zeist ZORGTHERMOMETER december 2004 Vektis BV Sparrenheuvel 18 3708 JE Zeist Postbus 703 3700 AS Zeist T 030-698 83 23 F 030-698 82 16 www.vektis.nl A CTUELE INFORMATIE VOOR ZORGVERZEKERAARS Vektis Inhoudsopgave

Nadere informatie

ZIEKENHUISZORG: WAT BETAALT U?

ZIEKENHUISZORG: WAT BETAALT U? ZIEKENHUISZORG: WAT BETAALT U? GAAT U BINNENKORT NAAR HET ZIEKENHUIS? OF BENT U AL PATIËNT? In deze brochure vindt u informatie over het betalen van ziekenhuiszorg. Informeer vóór behandeling, het kan

Nadere informatie

De Rijksbegroting voor dokters

De Rijksbegroting voor dokters Medisch Contact Live 11 december 2013 De Rijksbegroting voor dokters Marco Varkevisser Universitair hoofddocent Economie en Beleid van de Gezondheidszorg Erasmus Universiteit Rotterdam Contact: varkevisser@bmg.eur.nl

Nadere informatie

I N I T I A T I E F V O O R S T E L

I N I T I A T I E F V O O R S T E L I N I T I A T I E F V O O R S T E L Op de bres voor betaalbare collectieve zorg 1. Inleiding Op 1 januari 2006 treedt de nieuwe zorgverzekeringswet in werking. Nu al is duidelijk dat het nieuwe zorgstelsel

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 6 september 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 6 september 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78

Nadere informatie

Uw verzekering in Bijsl SH Algemeen b26

Uw verzekering in Bijsl SH Algemeen b26 Stad Holland, een dijk van een zorgverzekeraar Uw verzekering in 2010 100222-Bijsl SH Algemeen b26 Inhoudsopgave Voorwoord De premies Uw verzekering in 2010 Het eigen risico Onze website 3 4 5 6 7 Natasja

Nadere informatie

Is een aanvullende verzekering nog wel voor iedereen weggelegd? Marloes van Dijk, Anne Brabers, Margreet Reitsma en Judith de Jong

Is een aanvullende verzekering nog wel voor iedereen weggelegd? Marloes van Dijk, Anne Brabers, Margreet Reitsma en Judith de Jong Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Marloes van Dijk, Anne Brabers, Margreet Reitsma en Judith de Jong. Is een aanvullende verzekering nog wel voor iedereen

Nadere informatie

100222-Bijsl Welkom b21. Welkom bij DSW Zorgverzekeraar 2010

100222-Bijsl Welkom b21. Welkom bij DSW Zorgverzekeraar 2010 100222-Bijsl Welkom b21 Welkom bij DSW Zorgverzekeraar 2010 Inhoudsopgave Welkom bij DSW Zorgverzekeraar 3 Wat biedt DSW? 4 Uw basisverzekering in 2010 5 De premies 6 Onze website 7 Gemakkelijk overstappen!

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)

Nadere informatie

Hogere zorgkosten, afvlakking premies basisverzekering, stijging vermogens zorgverzekeraars 2006 2013

Hogere zorgkosten, afvlakking premies basisverzekering, stijging vermogens zorgverzekeraars 2006 2013 Hogere zorgkosten, afvlakking premies basisverzekering, stijging vermogens zorgverzekeraars 2006 2013 09-12-2014 gepubliceerd op cbs.nl CBS 2014 Working Paper 1 1. Hogere zorgkosten, afvlakking premies

Nadere informatie

Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe

Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe, G. Waverijn

Nadere informatie

Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013

Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013 Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013 Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013 drs. W. van Ooij MarktMonitor Januari 2015 Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013 . Kengetallen Mobiliteitsbranche 2003-2013

Nadere informatie

Welkom bij DSW Zorgverzekeraar 2009

Welkom bij DSW Zorgverzekeraar 2009 Welkom bij DSW Zorgverzekeraar 2009 Bij DSW is de premie opnieuw nét kostendekkend. Goedkoper kan niet, duurder hoeft niet. 100222-Bijsl Welkom Inhoudsopgave Welkom bij DSW Zorgverzekeraar 3 Wat biedt

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 13 februari 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 13 februari 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Fysiotherapeutisch zorggebruik door patiënten met een chronische aandoening in de periode 2006-2009 Achtergrond

Fysiotherapeutisch zorggebruik door patiënten met een chronische aandoening in de periode 2006-2009 Achtergrond Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL De gegevens mogen met bronvermelding worden gebruikt (M.K. Kooijman, I.C.S. Swinkels, J.A. Barten, C Veenhof. Fysiotherapeutisch zorggebruik door patiënten met

Nadere informatie

Fysiotherapeutisch en oefentherapeutisch zorggebruik door patiënten met een chronische aandoening in de periode

Fysiotherapeutisch en oefentherapeutisch zorggebruik door patiënten met een chronische aandoening in de periode Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (ICS Swinkels, CJ Leemrijse en C Veenhof. Fysiotherapeutisch en oefentherapeutisch zorggebruik door patiënten met een chronische

Nadere informatie

Zorgverzekeraars in 2013

Zorgverzekeraars in 2013 Zorgverzekeraars in 2013 (Campagne 2014) Consumentenbond Ramona de Jong September 2014 Index Management Samenvatting 1. Introductie 2. Winst zorgverzekeraars 3. Solvabiliteit zorgverzekeraars 4. Bedrijfskosten

Nadere informatie

Stoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages

Stoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Stoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages Een analyse van de huisartsenregistratie over de

Nadere informatie

Verantwoordingsdocument Opbrengstverrekening 2008

Verantwoordingsdocument Opbrengstverrekening 2008 Verantwoordingsdocument Opbrengstverrekening 2008 Fase 2 / Berekening CVZ augustus 2010 Inhoud 1. Algemene inleiding 5 2. Berekening overdekking per ziekenhuis per boekjaar 7 3. Berekening schadelastschuif

Nadere informatie

Raadsvoorstel

Raadsvoorstel mermeer Raadsvoorstel 2016.0047131 onderwerp Portefeuilehouder drs. Ap Reinders, dr. Tom Horn steiler Rob Kouwenhoven Collegevergadering 6 September 201 6 Raadsvergadering 1. Samenvatting I/Var willen

Nadere informatie

In 2013 verandert het basispakket van de zorgverzekering als volgt:

In 2013 verandert het basispakket van de zorgverzekering als volgt: Zorgverzekering Iedereen die in Nederland woont of werkt moet een basisverzekering hebben. Dit basispakket dekt de standaardzorg van bijvoorbeeld huisarts, ziekenhuis of apotheek. Daarnaast kunt u zich

Nadere informatie

Ziekenhuiszorg in 2015 Wat betaalt u?

Ziekenhuiszorg in 2015 Wat betaalt u? 00 Ziekenhuiszorg in 2015 Wat betaalt u? 1 Het is soms onduidelijk welke zorgkosten wel of niet vergoed worden door zorgverzekeraars. Dit hangt af van de afspraken die u met uw zorgverzekeraar heeft gemaakt.

Nadere informatie

Jaarcijfers Zorgverzekeraars en zorgfinanciering. Zorgverzekeraars en verzekerden in Augustus 2016

Jaarcijfers Zorgverzekeraars en zorgfinanciering. Zorgverzekeraars en verzekerden in Augustus 2016 Augustus 2016 Vektis geeft elk jaar de jaarcijfers over de zorgverzekeraars en de zorgfinanciering. In dit artikel vindt u de informatie over 2016. In het eerste deel staat de ontwikkeling van het aantal

Nadere informatie

over schadejaar 2006 zal hebben gepubliceerd.

over schadejaar 2006 zal hebben gepubliceerd. MEMO 23 februari 2009 Inleiding In diverse overleggen tussen de accountantskantoren werkzaam in de sector zorgverzekeringen is aan de orde geweest in hoeverre voor 2008 de accountants door middel van opname

Nadere informatie

L. Holst, A.E.M. Brabers & J.D. de Jong

L. Holst, A.E.M. Brabers & J.D. de Jong Dit factsheet is een uitgave van het Nivel. De gegevens mogen met bronvermelding (L. Holst, A.E.M. Brabers & J.D. de Jong, 8% van de verzekerden geeft aan te zijn overgestapt van zorgverzekeraar in 2019.

Nadere informatie

Eén op de vijf patiënten vindt oefentherapeut zonder verwijzing Factsheet Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg, maart 2009

Eén op de vijf patiënten vindt oefentherapeut zonder verwijzing Factsheet Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg, maart 2009 Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL De gegevens mogen met bronvermelding (Margit K Kooijman, Ilse CS Swinkels, Chantal J Leemrijse. Eén op de vijf patiënten vindt oefentherapeut zonder verwijzing.

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2017 2018 34 929 Wijziging van de Zorgverzekeringswet in verband met het ongewijzigd laten van het verplicht eigen risico voor de zorgverzekering tot en

Nadere informatie

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Aanpassing bijstandsbeleid / compensatie van de Wtcg en Cer

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Aanpassing bijstandsbeleid / compensatie van de Wtcg en Cer COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Aanpassing bijstandsbeleid / compensatie van de Wtcg en Cer Te besluiten om 1. Het minimabeleid met ingang van 1 januari 2015 aan te passen door wijziging van de richtlijnen;

Nadere informatie

Percentage overstappers van zorgverzekeraar 3%. Ouderen wisselen nauwelijks van zorgverzekeraar

Percentage overstappers van zorgverzekeraar 3%. Ouderen wisselen nauwelijks van zorgverzekeraar Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (L. Vos & J. de Jong. Percentage overstappers van 3%. Ouderen wisselen nauwelijks van. Utrecht: NIVEL, 2009) worden gebruikt.

Nadere informatie

Kerncijfers ONVZ Holding B.V. In de onderstaande tabel zijn alle bedragen in duizenden euro s opgenomen tenzij anders vermeld.

Kerncijfers ONVZ Holding B.V. In de onderstaande tabel zijn alle bedragen in duizenden euro s opgenomen tenzij anders vermeld. Kerncijfers ONVZ Holding B.V. In de onderstaande tabel zijn alle bedragen in duizenden euro s opgenomen tenzij anders vermeld. Jaarcijfers Basisverzekering ONVZ Ziektekostenverzekeraar N.V. 2017 in

Nadere informatie

Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2010

Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2010 Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2010 Een scan van de belangrijkste indicatoren juni 2010 Inhoud Vooraf 4 Samenvatting 5 Inleiding 5 Marktstructuur 5 Marktgedrag 6 Marktaandelen 6 Verzekerdenmobiliteit

Nadere informatie

Schadelast medisch specialistische zorg - Eindrapportage -

Schadelast medisch specialistische zorg - Eindrapportage - Schadelast medisch specialistische zorg - Eindrapportage - Zeist, juni 2009 Onderzoek in opdracht van Samenvatting: Achtergrond Vektis heeft in opdracht van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en het ministerie

Nadere informatie

Duurzaamheid van werk binnen de banenafspraak

Duurzaamheid van werk binnen de banenafspraak Duurzaamheid van werk binnen de banenafspraak - 2017 Analyse op basis van het doelgroepregister en de polisadministratie 1 Inhoud Inleiding... 3 1: Werkzaam zijn en blijven... 4 1a: Werkzaam zijn en blijven

Nadere informatie

10% is overgestapt van zorgverzekeraar. Hoogte van de premie evenals voorgaande jaren de meest genoemde reden om over te stappen.

10% is overgestapt van zorgverzekeraar. Hoogte van de premie evenals voorgaande jaren de meest genoemde reden om over te stappen. Dit factsheet is een uitgave van het Nivel. De gegevens mogen met bronvermelding (M.P. Kooijman, A.E.M. Brabers & J.D. de Jong, 10% is overgestapt van zorgverzekeraar. Hoogte van de premie evenals voorgaande

Nadere informatie

34 300 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016

34 300 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 34 300 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 Nr. XXXXX VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld. 2015 In de

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 29 689 Herziening Zorgstelsel Nr. 517 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Op de voordracht van Onze Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Op de voordracht van Onze Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Besluit van houdende wijziging van het Besluit zorgverzekering in verband met de aanpassing van het verplicht eigen risico en de uitbreiding van de groep verzekerden met meerjarige, onvermijdbare zorgkosten

Nadere informatie

)! * $ ( ! "! " #$%&' +, -../

)! * $ ( ! !  #$%&' +, -../ & )! * $ (!! "! " #$%&' +, -../ & )! *0$ ( + + 121 -../! "! " #$%&' " 0333!0+$!! 4!3 5("!+() (33 + ( (!! , *46&**4 7,, $ 7,- %"! /,1 * 8 - %9&$4&&&&:$&$4&&$6;$*& < -, * < -- $=!)! < --, 4 (!! < --- ( >?

Nadere informatie

Cao-lonen 2004, de definitieve gegevens

Cao-lonen 2004, de definitieve gegevens Cao-lonen, de definitieve gegevens Nathalie Peltzer In zijn de cao-lonen per uur, inclusief bijzondere beloningen, met, procent gestegen. Dit is aanzienlijk minder dan in, toen de stijging nog,8 procent

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1998 1999 26 288 Solidariteit in de ziektekostenverzekeringen Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de

Nadere informatie

Jaarcijfers 2013. Zorgverzekeraars en zorgfinanciering. Veranderingen in 2013. September 2013

Jaarcijfers 2013. Zorgverzekeraars en zorgfinanciering. Veranderingen in 2013. September 2013 September 2013 In het eerste gedeelte van dit artikel staat de ontwikkeling van het aantal zorgverzekeraars centraal. In het tweede deel wordt ingegaan op het financiële resultaat van de zorgverzekeraars

Nadere informatie

Zorg Plan en Keuze Zorg Plan zorgeloos verzekerd in 2008. informatie voor de particulier

Zorg Plan en Keuze Zorg Plan zorgeloos verzekerd in 2008. informatie voor de particulier Plan en Keuze Plan zorgeloos verzekerd in 2008 informatie voor de particulier Plan en Keuze Plan de basisverzekering zorgeloos verzekerd Een goede zorgverzekering draagt bij aan een gezond en zorgeloos

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 31 augustus 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 31 augustus 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Wat betaalt u voor ziekenhuiszorg in MCH-Bronovo in 2016?

Wat betaalt u voor ziekenhuiszorg in MCH-Bronovo in 2016? Wat betaalt u voor ziekenhuiszorg in MCH-Bronovo in 2016? Vergoeding door de zorgverzekering en kosten voor eigen rekening Informatie voor patiënten F1094-6011 januari 2016 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 3406 Vragen van de leden

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EH Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Correspondentie

Nadere informatie

WETTELIJKE EIGEN BIJDRAGE

WETTELIJKE EIGEN BIJDRAGE CORRECTIEBRIEF... 2 1. Waarom heb ik deze brief ontvangen?... 2 2. Hoe is de correctie tot stand gekomen, ik vind deze onterecht... 2 3. Ik wil duidelijkheid over die gecorrigeerde nota, kan ik een kopie

Nadere informatie

Kosten van uw behandeling. Eigen risico DBC-zorgproduct

Kosten van uw behandeling. Eigen risico DBC-zorgproduct Kosten van uw behandeling Eigen risico DBC-zorgproduct Eigen risico Vraagt u zich wel eens af waarom u uw medische kosten soms gedeeltelijk of niet vergoed krijgt? Dit kan dan te maken hebben met het eigen

Nadere informatie

Ziekenhuiszorg: wat betaalt u?

Ziekenhuiszorg: wat betaalt u? Ziekenhuiszorg: wat betaalt u? Gaat u binnenkort naar het ziekenhuis? Of bent u al patiënt? In deze folder vindt u informatie over het betalen van ziekenhuiszorg Inhoudsopgave 1 Informeer vóór behandeling...

Nadere informatie