HISTORIE IJSSELMONDE 2500 v.chr. de eerste bewoners 1072 Islemunda 1300 Diedrik 1421 Elisabethsvloed

Transcriptie

1 HISTORIE IJSSELMONDE 2500 v.chr. de eerste bewoners IJsselmonde werd al bewoond rond 2500 jaar voor onze jaartelling. Bij de bouw van de Beverwaard zijn sporen van bewoning door vissende en jagende boeren gevonden, die hebben behoord tot de zogenaamde 'Vlaardingen cultuur' Islemunda De oude naam voor IJsselmonde, Islemunda verschijnt voor het eerst in de geschiedenis in 1072 in verband met de bouw van het eerste slot door de Utrechtse bisschop Willem van Gelder, een versterking aan de monding van de Hollandse IJssel Diedrik Rond 1300 komt Diederik, pastoor van IJsselmonde in beeld. Dit houdt in dat er een parochie of op zijn minst een kerkje was in deze tijd. Behalve het feit dat IJsselmonde behoorde tot de (katholieke) kerk van Utrecht, is er weinig bekend over het godsdienstig leven van voor de reformatie Elisabethsvloed Een echt dorp is het dan nog niet omdat het land met grote regelmaat overstroomde. Na de Sint-Elisabethsvloed van 1421 wordt gestart met dijkaanleg waardoor de nog steeds bestaande structuur van een Bovenen Benedenstraat ontstaat.

2 1447 Adriaen Janszkerk Deze oude kerk is rond 1447 gebouwd, vlak na de laatste dijkdoorbraak. Eerst wordt het koor van de kerk gebouwd (de plek waar het altaar staat), daarna de toren. Als laatste wordt het schip gebouwd, het middelste deel van de kerk, waarin de kerkbanken staan Ambachtsheerlijkheid IJsselmonde De opkomst van IJsselmonde als dorpsgemeenschap is rond Tot die tijd was IJsselmonde een vrij onbelangrijk aanhangsel van Kralingen. Na die tijd spreken we van de ambachtsheerlijkheid IJsselmonde Zalmvisserij Hendrik van Merode koopt in 1537 een overeenkomst voor de visserij van Bolnes tot voorbij Schoonderloo. Het visrecht was voorbehouden aan de familie Van Brienen die de rechten verpachtte. In 1880 worden er maar liefst zalmen gevangen.daarna nam de vangst dramatisch af ten gevolge van de vervuiling van het oppervlakte water door de industriële revolutie, overbevissing en omdat Rotterdam al het afvalwater in de rivier loosde.

3 1570 Reformatie Adriaen Jansz. van Berckenwoude luidt voor IJsselmonde een nieuw tijdperk in. Nadat hij demonstratief brak met de katholieke leer en op de manier van de Hervormden ging preken, werd hij in 1570 het slachtoffer van de gevreesde hertog van Alva. De wurging en verbranding van Adriaen Jansz. betekende voor de katholieke kerk het verlies van de IJsselmondse parochie. Na de reformatie is IJsselmonde overwegend protestants geworden Blikseminslag Kerk In juni 1678 werd IJsselmonde zwaar getroffen toen de bliksem in de kerk sloeg en deze geheel afbrandde. Pas in 1681 wist dominee Petrus Massis genoeg geld bij elkaar te krijgen om met de herbouw te kunnen aanvangen Negenjarige Oorlog In 1688 breekt de Negenjarige Oorlog of Engelse successieoorlog uit. Een deel van de strijd vindt plaats in het zuidelijk deel der Nederlanden. IJsselmonde ligt op de route van Engeland richting het strijdperk. De vele soldaten en hun paarden hebben onderdak en voedsel nodig. De opvang van de militairen kost het dorp veel geld, maar de inwoners ontvangen geen schadevergoeding Paardenmarkt De traditionele paardenmarkt is gestart in 1701(vanaf 1978 weer in ere hersteld) trekt jaarlijks op de laatste woensdag van de maand juni velen naar het oudste stukje van de deelgemeente, waaronder vele ex-bewoners van het dorp die de gelegenheid aangrijpen voor het aanhalen van de banden met de voormalige woonomgeving en oude kennissen en vrienden.

4 1778 Een eigen raad De bevolking telde in 1778 zo'n 1000 zielen die werden bestuurd door een eigen raad. Deze raad mocht onder anderen beslissen over de brandweer, het onderwijs, de politie, verbetering van wegen en het organiseren van de jaarlijkse paardenmarkt, die nu nog steeds jaarlijks gehouden wordt Uitgebreid grondgebied Tijdens de Franse overheersing aan het begin van de negentiende eeuw kreeg de gemeenteraad van IJsselmonde als taak het bijhouden van een burgerlijke stand en een bevolkingsregister. Het grondgebied van IJsselmonde omvatte toen een groot deel van het huidige Rotterdam-Zuid, en strekte zich uit tot waar tegenwoordig de wijken Katendrecht en Feijenoord liggen. Ook het tegenwoordige Lombardijen was destijds al IJsselmonds grondgebied Gemeentewapen Het gemeentewapen dateert van De klimmende bever van goud is omgeven door een veld van lazuur (blauw) met twee banden van keel (rood) Eiland Van Brienenoord Het Eiland Van Brienenoord (21 ha) ligt onder de Van Brienenoordbrug. Een mooi stukje IJsselmonde, met een rijke geschiedenis. Het eiland ontleent zijn naam aan Baron van Brienen. Hij koopt in 1847 drie eilanden, die later samen het Eiland Van Brienenoord werden Oprichting scheepswerf Piet Smit Op 2 januari 1872 koopt Piet Smit ( ) een scheepswerf en machinefabriek in Slikkerveer. In 1893 verhuist het bedrijf naar de polder Varkenoord. Op het hoogtepunt werken er zo n 2600 mensen op de scheepswerf Kasteel afgebroken In 1899 werd besloten het kasteel af te breken, maar het in 1662 gebouwde koetshuis bleef bestaan; het is in 2004 samen met de Adriaen Janszkerk opgeknapt.

5 1901 IJsclub Thialf De zomerweide aan de Reyerdijk was bijna 100 jaar lang een begrip in IJsselmonde. Elke herfst zette ijsclub Thialf de wei onder water, waarna de vorst de rest deed. Duizenden liefhebbers maakten van de natuurijsbaan gebruik en vele inwoners hebben daar hun eerste schaatslessen gekregen Puck van Heel Op 21 januari 1904 wordt Gerardus Henricus van Heel geboren. Als 15-jarige meldt hij zich aan bij Feyenoord. Daar speelt hij van 1923 tot 1940 als middenvelder in het eerste elftal. Op 29 maart 1925 maakt hij zijn debuut in het Nederlands elftal. In totaal speelt hij 64 wedstrijden met het nationale team Siem Heiden Siem Heiden is de meest succesvolle sporter uit de geschiedenis van IJsselmonde. Tussen 1928 en 1934 nam hij deel aan alle wereldkampioenschappen schaatsen. Hij behaalt in 1928 de elfde plaats op de Olympisch Spelen in Amsterdam. In 1933 rijdt hij wereldrecords op de en meter Teun Hooftman Nog een befaamde schaatser komt van IJsselmondse bodem. Teun Hooftman, geboren op 17 augustus 1904, behaalde de derde plaats op de Nederlandse kampioenschappen schaatsen allround mannen in 1929 en nam deel aan Europese en Wereldkampioenschappen tussen 1928 en Sportdorp In 1918 werd begonnen met het bouwen van Sportdorp, het oostelijke deel. Dit eilandje temidden van de weilanden heet dan nog officieel Tuindorp IJsselmonde.

6 1937 Opening Stadion Feijenoord De officiële naam luidt Stadion Feijenoord (hoewel op de foto Stadion Feyenoord staat, maar dit is een fout van de lettermaker tijdens de bouw, die later nooit meer hersteld is), maar de meeste mensen kennen het sportcomplex als De Kuip Eind aan zelfstandigheid Aan de eeuwenlange zelfstandigheid van IJsselmonde kwam in 1941 een einde toen het werd ingelijfd bij Rotterdam Razzia van Rotterdam In de Tweede Wereldoorlog hield de Duitse bezetter regelmatig razzia s. In Rotterdam vond op 10 en 11 november een grote razzia plaats, de Razzia van Rotterdam. Hierbij zijn ongeveer Rotterdammers van 17 tot 40 jaar oud opgepakt en naar De Kuip gebracht.

7 1945 Start groei Na 1945 is het overgrote deel van IJsselmonde gebouwd. De echte groei begon eigenlijk met de bouw van Sportdorp net voor en tijdens de oorlog. In de vijftiger jaren werden de Sagenbuurt en het Zomerland gebouwd Wijkraad Kort na de oorlog startte de gemeente Rotterdam reeds met een beleid van decentralisatie, vooral gericht op de geannexeerde voormalige zelfstandige gemeenten aan de rand van de stad. In 1948 werd de eerste wijkraad geïnstalleerd ten behoeve van de ruim inwoners van IJsselmonde Herdenkingsmonument Na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog ( ) wilde IJsselmonde een monument. Om de slachtoffers van de oorlog te herdenken, maar ook om de bevrijding te vieren. Beeldhouwer P.B. van den Eynde kreeg de opdracht een beeld te maken. Op 4 mei 1949 was het Herdenkingsmonument IJsselmonde klaar en werd het aan de Bovenstraat geplaatst Kerk Vrede en Verzoening, het 'Verborgen' oorlogsmonument Op de hoek van de Bandeloodijk en de Reyerdijk staat sinds de jaren vijftig een rooms-katholieke kerk. Hierin huist de parochie Emmaüsgangers. De kerk is ontworpen als gebedshuis én oorlogsmonument.

8 1953 Watersnoodramp In de nacht van 31 januari stuwen springtij en een noordwesterstorm het Noordzeewater tot enorme hoogte. Ook in IJsselmonde klinken de sirenes en luiden de klokken om de inwoners te waarschuwen. Brandweer, politie en heel veel vrijwilligers gaan meteen aan de slag. In IJsselmonde valt de schade gelukkig mee. Vooral op de Bovenstraat en de Oostdijk is er veel schade, maar er vallen geen slachtoffers NAM Olievelden Nadat de Nederlandse Aardoliemaatschappij in 1956 startte met de eerste boringen in deze omgeving is Groot-IJsselmonde als het ware om de boorlocaties heen gebouwd. Er lagen in totaal 20 (van de 30) boorlocaties van de NAM binnen de bebouwde omgeving van de wijk Groot-IJsselmonde. In de jaren negentig liep de rentabiliteit van dit tweede grote aardolieveld van Nederland dermate terug dat de NAM besloot om vanaf 1994 de boorlocaties op te ruimen en terug te geven.

9 1958 Hordijkerveld De buurt Hordijkerveld werd tussen 1958 en 1963 gebouwd. Voordien was het een landelijk gebied met alleen lintbebouwing langs de dijken. In de Tweede Wereldoorlog heeft het een tijdlang onder water gestaan vanwege inundatie. 1960/1970 Groei van de wijken In de zestiger en zeventiger jaren ging de bouw steeds sneller. Gestart werd met Lombardijen. Hordijkerveld, Tuinenhoven, Reyeroord, Groenenhagen en Kreekhuizen volgden. In de tachtiger jaren werd de Beverwaard gebouwd Groot-IJsselmonde De wijk Groot-IJsselmonde is voornamelijk gebouwd tussen 1965 en De belangrijkste ontwikkelingen in deze wijk, vanaf 1978, liggen in het centrum en langs de oude dijkenstructuur. De aanwezigheid van de Nederlandse Aardoliemaatschappij heeft in deze periode ook een rol van betekenis gespeeld.

10 1965 Van Brienenoordbrug (1) Op 1 februari 1965 opent toenmalig koningin Juliana ( ) de Van Brienenoordbrug voor het verkeer. Eindelijk, want de plannen zijn er al sinds de jaren dertig. Pas in 1961 start het bouwrijp maken van de grond en een jaar later staat de naam vast: Van Brienenoordbrug Herdenkingsmonument verplaatst Het beeld stond tot 1967 aan de Bovenstraat. Daarna is het verplaatst naar de hoek van de Cranendonckweg en de Kasteelweg Winkelcentrum Keizerswaard Na de opening in 1969 vond half jaren tachtig de eerste belangrijke uitbreiding plaats van het winkelcentrum aan de Keizerswaard met de bouw van 400 vierkante meter bedrijfsruimte onder een woontoren.

11 1973 Klimmende Bever Oorspronkelijk was de Klimmende Bever aan de Herenwaard 25 een zogenaamd multifunctioneel wijkgebouw met een theater,foyer, bar, vergaderruimtes, jongerensoos, zalenruimte voor feestjes en partijen en hobbyruimtes voor pottenbakken, timmeren, geluids- en beeldtechniek enz. Het gebouw maakte plaats voor de nieuwbouw in het centrum. 1978/1980 Deelgemeenteraad De deelgemeente IJsselmonde is in 1980 officieel opgericht (van 1978 tot 1980 was het een decentraal bestuurde wijk in de vorm van een wijkraad nieuwe stijl) Beverwaard De voormalige weilanden, ingeklemd tussen de A16 en de Ridderkerkse wijk Bolnes, zijn tussen eind jaren zeventig en begin jaren negentig bebouwd met woningen, scholen, winkels en bedrijven. Bij de opzet van de Beverwaard is gebruik gemaakt van de verkaveling van de aanwezige sloten. De noordzuid lopende singels met dwars daarop de centrale Oude Watering bepalen voor een groot deel het aangezicht van de wijk.

12 1987 Piet Smit failliet De teloorgang in de Nederlandse scheepsbouw leidde uiteindelijk tot het failliet van de scheepswerf Piet Smit in september In februari 1988 vond in het Feyenoordstadion de verkoop van de inventaris plaats Van Brienenoordbrug (2) Door de snelle groei van het autoverkeer kan de enkele brug de verkeersdruk niet meer aan. Daarom werd in 1986 gestart met een verbreding. Op 1 mei 1990 is de tweede Van Brienenoordbrug in gebruik genomen Lombardijen bij de deelgemeente Lombardijen en IJsselmonde hebben een gezamenlijke geschiedenis waar een forse hap tussenuit is. Aanvankelijk behoorde het grondgebied waarop later Lombardijen werd gebouwd tot de gemeente IJsselmonde. Bij de vorming van de deelgemeente in 1978 werd de wijk aanvankelijk niet herenigd met IJsselmonde. Dit gebeurde wel na een herindeling van het deelgemeentelijk grondgebied per Het nieuwe Centrum IJsselmonde is van een klein dorpje uitgegroeid tot een deelgemeente met zo n inwoners. Volop groei en ontwikkeling dus. Daarom heeft de deelgemeenteraad in 1997 de Ontwikkelingsvisie gemaakt. Onderdeel van deze visie is een echt stadshart Veranda In 1997 wordt de eerste paal geslagen van de nieuwe buurt De Veranda. De buurt ligt op het voormalige terrein van de NV Machinefabriek en Scheepswerf P. Smit Jr. Naast woningen beschikt de buurt ook over een megabioscoop en het districtskantoor van de politie.

13 Wijken op de schop Tussen 2000 en 2010 gaan Groenenhagen, Tuinenhoven, Hordijkerveld en Lombardijen op de schop. Grootschalige plannen voor sloop en nieuwbouw worden deels uitgevoerd en deels sneuvelen er door de bouwcrisis Uitbreiding herdenkingsmonument In 2003 zijn twee zwerfkeien bij het herdenkingsmonument aan de Cranendonckweg geplaatst. De ene steen is voor oud-indiëgangers. De tweede steen is bedoeld voor mensen die omkwamen door geweld Start Herdenking Razzia van Rotterdam in de Kuip 65 jaar na dato start er op initiatief van Jaap Folst, in 1944 zelf weggevoerd als dwangarbeider naar Duitsland, de jaarlijkse herdenking van de Razzia van Rotterdam in de Kuip Einde deelgemeente, start Gebiedscommissie Na de verkiezingen van 18 maart 2014 houdt het deelgemeentebestuur op te bestaan. Voor inspraak moet IJsselmonde het voortaan doen met een Gebiedscommissie.