10 jaar Evenaar, 1001 Gezichten Veerkrachtgerichte traumabehandeling voor asielzoekers en vluchtelingen

Transcriptie

1 Uitnodiging Jubileumcongres De Evenaar 10 jaar Evenaar, 1001 Gezichten Veerkrachtgerichte traumabehandeling voor asielzoekers en vluchtelingen Woensdag 11 december 2013 Theater Odeon, Zwolle

2 10 jaar Evenaar, 1001 gezichten! Veerkrachtgerichte traumabehandeling voor asielzoekers en vluchtelingen Het Centrum voor Transculturele Psychiatrie Noord Nederland De Evenaar van GGZ Drenthe bestaat 10 jaar en viert dit met een jubileumcongres op 11 december De behandeling van asielzoekers en vluchtelingen is complex. De trauma s in het land van herkomst en tijdens de vlucht zijn ziekmakend. Ook de moeilijke sociaalmaatschappelijke omstandigheden na de vlucht spelen een belangrijke rol bij het ontstaan en voortbestaan van psychiatrische problemen. Zeker bij asielzoekers en uitgeprocedeerden. De gebruikelijke evidence-based behandelingen voor trauma s zijn lang niet altijd toepasbaar of effectief bij vluchtelingen. Veerkracht De Evenaar heeft daarom gekozen voor een focus op veerkracht (resilience). Daarbij wordt voortdurend gezocht naar versterking van persoonlijke en relationele bronnen van kracht. Het normale verwerkingsproces kan daardoor op gang komen en het functioneren kan zich geleidelijk herstellen. Hiervoor is een brede persoonsgerichte diagnostiek nodig en een goed zicht op potentieel stresserende, maar ook op helende elementen in de leefomstandigheden. Bij een veerkrachtgerichte benadering hoort tevens een breed scala aan behandelinginterventies. Op dit jubileumcongres ligt het accent niet op verdere verdieping van psychotherapeutische technieken van traumabehandeling, maar zoeken we de breedte. Deze breedte komt tot uiting in de drie lijnen in het congres, te weten: 1) wetenschappelijk onderzoek, 2) diagnostiek en behandeling en 3) sociaal-maatschappelijke context. Zowel in het plenaire deel in de ochtend als in de workshops s middags krijgen deze lijnen invulling. Tijdens het congres is er ruim gelegenheid tot uitwisseling en ontmoeting en de feestelijke locatie en aankleding zullen er voor zorgen dat uw eigen veerkracht wordt versterkt! Graag tot ziens op 11 december, Namens De Evenaar, Het organiserend comité, Crista Berenpas, Simon Groen, Evert Hurulean, Afina Mennes, Wim Thijs, Tamara Kroll, Kees Laban. Programma Dagvoorzitter: Mardjan Seighali, directeur Universitair Asielfonds (UAF) uur Registratie en ontvangst met Beiler lekkernij uur Welkom door de dagvoorzitter Mardjan Seighali uur Het woord is aan Erik van der Haar, bestuurder GGZ Drenthe uur Wetenschap en vluchteling, belangrijkste onderzoeksbevindingen in de afgelopen 10 jaar door prof. dr. Joop de Jong uur Portretten uur Videopresentatie Veilige toegankelijkheid van de zorg voor iedereen - uitgangspunt KNMG door prof. dr. Rutger Jan van der Gaag uur Rechten van het kind op de vlucht door mr. Marc Dullaert uur Een ongemakkelijke werkelijkheid, documentaire uur Pauze uur Behandeling asielzoekers en vluchtelingen: laveren en koers houden! Debat tussen drie ervaren psychiaters over hun keuzes bij de start en voortgang van de behandeling. Daarbij zullen ook de regelmatig optredende dilemma s niet vermeden worden. drs. Ruud Jongedijk, drs. Boris Drozdek, dr. Kees Laban o.l.v. dr. Hanneke Bot uur Portretten uur Lunch uur Workshops ronde 1 (nr. 1, 2, 3) uur Pauze uur Workshops ronde 2 (nr. 4, 5, 6) uur Plenaire afsluiting congres uur Gelegenheid voor napraten met een drankje en hapje

3 Workshopronde 1: 1 - Slaap en Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS) (wetenschap) Slaapproblemen worden door sommige experts wel het wezenskenmerk (the hallmark ) van PTSS genoemd. In ieder geval zijn zowel slapeloosheid als nachtmerries hardnekkige en zeer belastende klachten die de veerkracht van patiënten fors ondermijnen. Hoewel nog veel onderzoek nodig is, is er de laatste jaren meer duidelijkheid gekomen in de biologische parameters en ook wat betreft behandelmogelijkheden. Twee experts op het gebied van slaap geven de stand van zaken en een behandelend psychiater zal de behandelmogelijkheden vanuit de praktijk toelichten. Voorzitter: Kees Laban Sprekers: Marike Lancel, Saskia van Liempt, Ronald Jan Hanhart 2 - Herstel van ouderschap (diagnostiek en behandeling) Kinderen van asielzoekers en vluchtelingen hebben op allerlei manieren te maken met de problemen waar hun ouders in terecht komen. De traumatische gebeurtenis in het land van herkomst en de trauma s van de vlucht en de asielprocedure in het gastland stralen af op de kinderen. Ouders zijn vaak niet in staat om hun kinderen hierin voldoende te begeleiden. In deze workshop gaan we kijken wat hier allemaal aan vast zit en hoe ouders en kinderen hierin kunnen worden ondersteund vanuit systeemtheoretisch en ontwikkelingstheoretisch perspectief. Voorzitter: Herwin Kamps Sprekers: Evert Hurulean, Paula Ekster, Joost Bosland 3 - Zorg, leren, werken (sociaal-maatschappelijke context) Goede hulp aan vluchtelingen is alleen mogelijk als je oog hebt voor sociaal maatschappelijke aspecten. Leren en werken zijn van invloed op gezondheid en welzijn. Naar school gaan of een opleiding volgen geeft structuur aan het leven en biedt bovenal toekomstperspectief. Werkzaamheden geven afleiding, leveren sociale contacten en dragen bij aan zingeving. Het belang en de onderlinge verwevenheid van zorg, leren en werk staan centraal in deze workshop. Dilemma s die zich daarbij voordoen komen aan de orde en er worden aanbevelingen gedaan. Voorzitter: Tamara Kroll Sprekers: Mardjan Seighali, Wim Thijs, Francis Mwami Workshopronde 2: 4 - Trauma, Migratie, Cultuur en Identiteit (wetenschap) Deze workshop gaat over een wetenschappelijke benadering van posttraumatische klachten van vluchtelingen, vanuit het perspectief van de diagnose en behandeling volgens DSM-5, stress-sensitisatie en culturele identiteit. De workshopleiders zetten uiteen hoe cultuur een rol speelt in de classificatie van psychiatrische stoornissen, hoe het stresssysteem reageert na trauma en welke impact traumatische ervaringen hebben op de culturele identiteit van vluchtelingen. Voorzitter: Wim Thijs Sprekers: Joop de Jong, Geert Smid, Simon Groen 5 - Herstel van verbindingen: lichaam en geest (diagnostiek en behandeling) Getraumatiseerde vluchtelingen hebben niet alleen psychische problemen, maar vaak ook lichamelijke klachten. Ze lijken de sturing over en soms zelfs het contact met lichaam en geest kwijtgeraakt te zijn. Woorden te geven aan, praten over wat ze hebben meegemaakt is veelal te moeilijk. Deze workshop geeft vluchtelingen alternatieven om hen weer verbinding te laten maken met zichzelf en daardoor ook met anderen. Deelnemers aan deze workshop worden uitgenodigd het contact maken met lichaam en geest aan den lijve te ervaren. Voorzitter: Helen Abbink Sprekers: Sanne Sturmans, Arie Stougie, Gonnie Hermsen 6 - Dilemma s in beleid, opvang en zorg t.a.v. illegalen (sociaal-maatschappelijke context) De problematiek rondom uitgeprocedeerde asielzoekers is dagelijks nieuws. Bij De Evenaar is het aantal patiënten uit deze groep in de laatste jaren behoorlijk toegenomen. Hun sociaal-maatschappelijke positie brengt vele belemmeringen met zich mee in de behandeling. In deze workshop staat de problematiek van illegalen en hulpverleners die met hen te maken hebben centraal. Vooral de dilemma s die hierbij naar voren komen worden belicht. We willen beter zicht krijgen op elkaars perspectieven en mogelijkheden voor verbeteringen. Voorzitter: Kees Laban Sprekers: Elcke Bonsen, Marika Vrolijk, Ruud Hendriks, Any-Marieke Eleveld

4 Over de sprekers en debators Dagvoorzitter Mardjan Seighali is directeur van het Universitair Asielfonds (UAF), een stichting voor vluchteling studenten. Zij studeerde in Nederland en kreeg de kans om succesvol te worden met hulp van het UAF. Sprekers Marc Dullaert is de eerste Kinderombudsman van Nederland. Marc Dullaert zet zich sinds jaren in voor de rechten van het kind. Rutger Jan van der Gaag is sinds 1 januari 2013 voorzitter van de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG). Joop de Jong is em. hoogleraar culturele en internationale psychiatrie aan VUMC en o.a. hoogleraar psychiatrie aan de Boston University School of Medicine. Debaters Boris Drozdek is psychiater en bestuurslid van de International Rehabilitation Council for Torture Victims (IRCT). Hij werkt in de Reinier van Arkel groep voor het Psychotraumacentrum Zuid-Nederland. Ruud A. Jongedijk is psychiater en is als directeur Zorg en Innovatie verbonden aan Stichting Centrum 45 en Arq Psychotrauma Expert Groep. Kees Laban is psychiater, mede-oprichter en manager behandelzaken bij De Evenaar, Centrum voor Transculturele Psychiatrie Noord Nederland van GGZ Drenthe. Hanneke Bot is psychotherapeut en hoofd Behandeling van de afdeling Phoenix van Pro Persona in Wolfheze. Zij is tevens docent in de master Tolken aan de KU in Leuven. Sprekers in de workshops Elcke Bonsen is de vertrouwensarts van ongedocumenteerden. Joost Bosland is klinisch psycholoog/psychotherapeut bij GGZ Rivierduinen, afdeling Kinderen en Jeugd, ambulante afdeling in Gouda. Paula Ekster is werkzaam als GZ-psycholoog/orthopedagoog bij De Evenaar van GGZ Drenthe met als aandachtsgebied het nieuwe aanbod voor jongeren van 12 tot 18 jaar. Any-Marieke Eleveld is advocaat op rechtsgebieden: asielrecht, regulier vreemdelingenrecht, vreemdelingenbewaring en personen- en familierecht in Groningen. Simon Groen is sinds 2004 als cultureel antropoloog verbonden aan De Evenaar van GGZ Drenthe. Ronald Jan Hanhart is werkzaam als psychiater bij de beveiligde psychiatrie van GGZ Drenthe en als psychiater verbonden aan het Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen van GGZ Drenthe. Ruud Hendriks is psychosociaal therapeut/counselor, docent counseling en secretaris Stichting kleurrijk op weg. Gonnie Hermsen is muziektherapeut en werkt sinds 2007 bij GGZ Drenthe voor verschillende doelgroepen, waaronder die van De Evenaar van GGZ Drenthe. Evert Hurulean is systeemtherapeut en werkzaam als gezinstherapeut bij De Evenaar van GGZ Drenthe. Marike Lancel is werkzaam als senior onderzoeker bij de beveiligde psychiatrie en als slaapdeskundige bij het Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen van GGZ Drenthe. Saskia van Liempt is AIOS ouderenpsychiatrie bij GGZ ingeest in Amsterdam. Ze promoveerde op het proefschrift; Sleep disturbances and PTSD: a perpetual circle. Francis Mwami is directeur van Emoverder, een centrum voor coaching en therapie in Zwolle. Hij is psychomotorisch therapeut en docent eerstegraads bewegingsagogie en bewegingswetenschappen. Sanne Sturmans is dramatherapeut bij De Evenaar van GGZ Drenthe. Geert Smid is psychiater bij Stichting Centrum 45 in Diemen en Oegstgeest. Arie Stougie is sociotherapeut bij De Evenaar van GGZ Drenthe. Wim Thijs is psychiater bij De Evenaar van GGZ Drenthe. Marika Vrolijk is gemeenteraadslid van Vrolijk Emmen en voorzitter Stichting kleurrijk op weg. Kijk voor uitgebreide informatie over de sprekers en workshops op

5 Over De Evenaar De reden van ontstaan van het centrum lag in de snelle toename van het aantal asielzoekers in Drenthe. Hulpverleners voelden zich tekortschieten in de behandeling van deze voor hen onbekende doelgroep. Taal en cultuurverschillen speelden een rol, maar zeker ook de impact van de trauma s die velen van hen hadden ondergaan. Om de kwaliteit van zorg te verhogen en de machteloosheid onder hulpverleners te verkleinen is destijds een netwerk van aandachtsfunctionarissen gevormd en werd er een dagbehandeling opgezet, specifiek voor de groep asielzoekers. De Evenaar was geboren. Toen de afdeling succesvol bleek te werken, werd de doelgroep uitgebreid met vluchtelingen en migranten. In 2006 werd een polikliniek toegevoegd en werd de huidige naam van het centrum ingevoerd. Sinds begin 2013 kunnen ook jongeren vanaf 11 jaar behandeld worden en er lopen gesprekken met GGZ Friesland om een satellietvestiging te openen in Drachten. Al met al is De Evenaar uitgegroeid tot een volwaardig expertisecentrum voor transculturele psychiatrie en dat is reden voor een feestelijk congres. De Evenaar is geaccrediteerd door de International Rehabilitation Council for Torture Victims (IRCT). Praktische informatie Datum woensdag 11 december 2013 Locatie Theater Odeon, Blijmarkt 25 in Zwolle Kosten 175,00 ( 125,00 voor medewerkers GGZ Drenthe) Aanmelden Annuleren kan tot uiterlijk twee weken van tevoren; u betaalt dan wel administratiekosten. Organisatie GGZ Drenthe Evenementen, Coba Nieboer, evenementen@ggzdrenthe.nl