Proef Biologie Verslag van practicum: drosophila vliegjes = bananenvliegjes = fruitvliegjes

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Proef Biologie Verslag van practicum: drosophila vliegjes = bananenvliegjes = fruitvliegjes"

Transcriptie

1 Proef Biologie Verslag van practicum: drosophila vliegjes = bananenvliegjes = fruitvliegjes Proef door een scholier 1622 woorden 30 maart ,9 140 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: Wij hebben de opdracht gekregen bij de biologieles om de erfelijkheid bij drosophila melanogaster vliegjes (bananenvliegjes) te onderzoeken. Deze opdracht hebben we gekregen omdat we bezig zijn met het hoofdstuk genetica. Bij dit practicum moeten we letten op: kleur ogen, lichaamskleur, en vleugeltjes. De ouders (P1) hebben we niet gezien, de F1 en de F2 wel. We moeten proberen uit te vissen d.m.v. kruisschema s wat het genotype en het fenotype is van de P1. Ook moeten we onze resultaten vergelijken met de totale resultaten. Elke les moeten we aantekeningen maken over het verloop van het practicum. De zin van dit werkstuk is dat we leren hoe we de erfelijkheid kunnen onderzoeken in de praktijk. Les 1: onderzoeken F1 Les 2: F1 tussen de eitjes weghalen Les 3: onderzoeken F2 Hypothese: Ik verwacht dat de kenmerken van de bananenvliegjes die in het wild voorkomen (+) dominant zijn en de overige kenmerken recessief. Werkwijze: Materialen en uitvoering: Benodigde materialen: Les 1: - Buisje met voedingsbodem, kruising A met 4 vliegjes, 2 vrouwtjes en 2 Mannetjes. - Buisje met voedingsbodem, kruising B met 4 vliegjes, 2 vrouwtjes en 2 Pagina 1 van 11

2 Mannetjes. - Vergrootglas (loep). - Pincet. - Kwast. Les 2: - buisje A, met de vliegjes - buisje B, met de vliegjes - ether - trechtertje (bedwelmingsbuisje) - oliegraf - kwastje - glazen schaaltje - papiertje - kussentje Les 3: - buisje A, met de vliegjes - buisje B, met de vliegjes - ether - trechtertje (bedwelmingsbuisje) - pincet - vergrootglas (Loep) - oliegraf - kwastje - glazen schaaltje - papiertje - kussentje Uitvoering: Les 1: We kregen de F1, de kinderen van de P1. 2 Vrouwtjes en 2 mannetjes. Deze waren verdoofd, de bedoeling was dat we ze gingen bekijken en de kenmerken opschreven. Dit deden we door ze op een wit papiertje te leggen en ze te bestuderen met een loep en de resultaten hebben we opgeschreven. Les 2: We kregen weer de F1 te zien. Deze waren nu niet meer verdoofd en ze hadden (veel) eitjes gelegd. We moesten de F1 er tussenuit halen, door ze te verdoven met ether en daarna moesten we ze in het oliegraf doen. Het verdoven ging zo: ten eerste moesten we met het buisje (met daarin de vliegjes) schudden zodat de vliegjes naar de (voedings) bodem gingen, daarna konden we het kurkje van het buisje halen en het trechtertje erop zetten. Onder aan het trechtertje lagen een paar druppeltjes Ether, hierdoor werden de Pagina 2 van 11

3 vliegjes (tijdelijk) verdoofd. Na een paar seconde waren alle vliegjes verdoofd en konden we ze uit het trechtertje halen (onderaan was een soort van klepje). Les 3: De eitjes van de F1 waren uitgekomen. De F2 moesten we verdoven om ze te onderzoeken. Het verdoven ging zo: ten eerste moesten we met het buisje (met daarin de vliegjes) schudden zodat de vliegjes naar de (voedings) bodem gingen, daarna konden we het kurkje van het buisje halen en het trechtertje erop zetten. Onder aan het trechtertje lagen een paar druppeltjes Ether, hierdoor werden de vliegjes (tijdelijk) verdoofd. Na een paar seconde waren alle vliegjes verdoofd en konden we ze uit het trechtertje halen (onderaan was een soort van klepje). Nadat we ze verdoofd en onderzocht hadden moesten we ze ook in het oliegraf doen. Hierbij was ons practicum beëindigd. Kort samengevat zonder toelichtende uitleg: Week 1: de TOA doet de ouders bij elkaar. Week 2: de TOA verwijdert de ouders. Week 3: de F1 leeft, deze worden aan ons gegeven als ze al bedwelmd zijn. Wij krijgen allemaal twee vrouwtjes en mannetjes die we in een reageerbuis met voedingsbodem moeten stoppen. Week 4: de F1 eruit halen door ze te bedwelmen met ether. Ook gaan we trainen om de mannetjes en vrouwtjes te kunnen herkennen. Week 5: F2 is nu levend, die gaan we bedwelmen met ether en daarna kunnen we bekijken wat mannetjes en wat vrouwtjes zijn. Ook bekijken we of de vliegjes witte of rode ogen hebben en vleugelstompjes of lange vleugels hebben. Die aantallen moeten we invoeren in de computer (en voor ons zelf natuurlijk noteren). Hieruit kunnen de totaalresultaten worden afgeleid, en daarmee kunnen we aan de slag. Waarnemingen: De waarnemingen heb ik samengevat in een tabel: + = normaal vliegje. vg = vliegje met vleugelstompjes en rode ogen. wh = vliegje met witte ogen en normale vleugels. vgwh = vliegje met vleugelstompjes en witte ogen. Eigen resultaten: F1 van les 1: Kruising A F1 Vrouwtje rode ogen met vleugels = + Vrouwtje witte ogen met vleugels = wh Mannetje rode ogen met vleugels = + Mannetje witte ogen met vleugels = wh Pagina 3 van 11

4 Kruising B: F1 Vrouwtje rode ogen met vleugels = + Vrouwtje rode ogen met vleugels = + Mannetje rode ogen met vleugels = + Mannetje rode ogen met vleugels = + Eigen resultaten: F2 van les 3: Donkere (zwarte) + vg wh vgwh vrouw man vrouw man vrouw man vrouw man A B Totaal resultaten: F2: 4 VWO Donkere (zwarte) Rode o+gen vg wh vgwh vrouw man vrouw man vrouw man vrouw man A B Verwerking: + = vliegje met rode ogen en vleugels. vg = vliegje met vleugelstompjes en rode ogen. wh = vliegje met witte ogen en normale vleugels. vgwh = vliegje met vleugelstompjes en witte ogen. Eigen resultaten: F2 van les 3: Donkere (zwarte) + vg wh vgwh vrouw man vrouw man vrouw man vrouw man A Pagina 4 van 11

5 B Totaal resultaten: F2: 4 VWO Donkere (zwarte) Rode o+gen vg wh vgwh vrouw man vrouw man vrouw man vrouw man A B Kruising A: Verhouding voor rode ogen : witte ogen = = 715 vrouwtjes met rode ogen = 563 mannetjes met rode ogen = 1278 vliegjes met rode ogen = 231 vrouwtjes met witte ogen = 258 mannetjes met witte ogen = 489 vliegjes met witte ogen 1278 : 489 is ongeveer gelijk aan 3 : 1 Kruising B: Verhouding voor rode ogen : witte ogen = = 492 vrouwtjes met rode ogen = 530 mannetjes met rode ogen = 1022 vliegjes met rode ogen = 163 vrouwtjes met witte ogen = 169 mannetjes met witte ogen = 332 vliegjes met witte ogen 1022 : 332 is ongeveer gelijk aan 3 : 1 Totaal resultaten: F2: 4 VWO Donkere (zwarte) Rode o+gen vg wh vgwh vrouw man vrouw man vrouw man vrouw man A B Kruising A: verhouding vleugeltjes : vleugelstompjes Pagina 5 van 11

6 = 468 vrouwtjes met vleugeltjes = 523 mannetjes met vleugeltjes = 991 vliegjes met vleugeltjes = 460 vrouwtjes met vleugelstmp = 298 mannetjes met vleugelstmp = 758 vliegjes met vleugelstompjes 991 : 758 is ongeveer gelijk aan 1 : 1 Kruising B: verhouding vleugeltjes : vleugelstompjes = 655 vrouwtjes met vleugeltjes = 369 mannetjes met vleugeltjes = 1024 vliegjes met vleugeltjes 0+0 = 0 vrouwtjes met vleugelstmp = 330 mannetjes met vleugelstmp = 330 vliegjes met vleugelstompjes 1024 : 330 is ongeveer gelijk aan 3 : 1 Verklaring van groepsresultaten en totaalresultaten: Mijn resultaten wijken iets af van de totale resultaten, dit komt waarschijnlijk omdat wij maar een paar vliegjes onderzocht hebben. Geslachtsverhoudingen: Totale resultaten: Kruising A: = 946 vrouwtjes = 653 mannetjes. Dat betekent: 946 : 653 = 1 : 1 Kruising B: = 655 vrouwtjes = 699 mannetjes Dat betekent: 655 : 699 = 1 : 1 Eigen resultaten: Kruising A: = 11 vrouwtjes = 29 mannetjes Dat betekent: 11 : 29 = 1 : 3 Kruising B: = 33 vrouwtjes = 35 mannetjes Dat betekent: 33: 35 = 1 : 1 XA = rode ogen Xa = witte ogen B = gewone vleugels b = vleugelstompjes P1: M (?) & V (?) Pagina 6 van 11

7 F1: kruising A: 2M & 2V kruising B: 2M & 2V M: XA (B) en Xa (B) M: XA (B) en XA (B) V : XA (B) en Xa (B) V : XA (B) en XA (B) F2: kruising A: 29M & 11V kruising B: 35M & 33V M: 16 XAB, 5 XAb, 6 XaB, 2 Xab M: 15 XAB, 10 XAb, 4 XaB, 6 Xab V: 4 XAB, 2 XAb, 2 XaB, 3 Xab V: 16 XAB, 0 XAb, 17 XaB, 0 Xab KRUISING A A A A A A A A X- chromosomale overerving: Ogen: P XaXa XAY Geslachtscellen: Xa XA of Y F1 XAXa XaY geslachtscellen XA of Xa Xa of Y F2 Xa Y XA XAXa XAY Xa XaXa XaY F2 Monohybride kruising: Vleugels: p bb BB geslachtscellen b B F1 Bb Bb geslachtscellen B of b B of b F2 B b B BB Bb b Bb bb F2 Dihybride kruising: p XaXabb XAYBB geslachtscellen Xab XAB of YB F1 XAXaBb XaYBb geslachtscellen XAB of XAb of XaB of Xab XaB of Xab of YB of Yb F2 XaB Xab YB Yb XAB XAXaBB XAXaBb XAYBB XAYBb XAb XAXaBb XAXabb XAYBb XAYbb XaB XaXaBB XaXaBb XaYBB XaYBb Pagina 7 van 11

8 Xab XaXaBb XaXabb XaYBb XaYbb Fenotypen: normaal : vleugelstompjes : witte ogen : vleugelstompjes en witte ogen = 6 : 2 : 6 : 2 Maar deze kan ook anders XA = rode ogen Xa = witte ogen B = normale vleugels B = vleugelstompjes X-chromosomale kruising: Ogen p XaXa XAY geslachtscellen Xa XA of Y F1 XAXa XaY geslachtscellen XA of Xa Xa of Y F2 Xa Y XA XAXa XAY Xa XaXa XaY Monohybride kruising: Vleugels p bb BB geslachtscellen b B F1 Bb Bb geslachtscellen B of b B of b F2 B b B BB Bb b Bb bb Dihybride kruising: p XaXaBB XAYbb geslachtscellen XaB XAb of Yb F1 XAXaBb XaYBb geslachtscellen XAB of XAb of XaB of Xab XaB of Xab of YB of Yb F2 XaB Xab YB Yb XAB XAXaBB XAXaBb XAYBB XAYBb XAb XAXaBb XAXabb XAYBb XAYbb XaB XaXaBB XaXaBb XaYBB XaYBb Pagina 8 van 11

9 Xab XaXaBb XaXabb XaYBb XaYbb Fenotypen: normaal : vleugelstompjes : witte ogen : vleugelstompjes en witte ogen = 6 : 2 : 6 : 2 Kruising: B B B B B B B B B B B XA = rode ogen Xa = witte ogen B = gewone vleugels b = vleugelstompjes X- chromosomale overerving: Ogen p XAXA XaY geslachtscellen XA Xa of Y F1 XAXa XAY Geslachtscellen XA of Xa XA of Y F2 XA Y XA XAXA XAY Xa XAXa XaY Monohybride kruising: Vleugels p bb BB geslachtscellen b B F1 Bb Bb geslachtscellen B of b B of b F2 B b B BB Bb b Bb bb Dihybride kruising: p XAXAbb XaYBB geslachtscellen XAb XaB of YB F1 XAXaBb XAYBb geslachtscellen XAB of XAb of XaB of Xab XAB of XAb of YB of Yb F2 XAB XAb YB Yb XAB XAXABB XAXABb XAYBB XAYBb Pagina 9 van 11

10 XAb XAXABb XAXAbb XAYBb XAYbb XaB XAXa BB XAXaBb XaYBB XaYBb Xab XAXaBb XAXabb XaYBb XaYbb Fenotypen: normaal : vleugelstompjes : witte ogen : vleugelstompjes en witte ogen = 9 : 3 : 3 : 1 Maar hij kan ook anders. XA = rode ogen Xa = witte ogen B = gewone vleugels b = vleugelstompjes X-chromosomale overerving: Ogen p XAXA XaY geslachtscellen XA Xa of Y F1 XAXa XAY Geslachtscellen XA of Xa XA of Y F2 XA Y XA XAXA XAY Xa XAXa XaY Vleugels Monohybride kruising: p bb BB geslachtscellen b B F1 Bb Bb geslachtscellen B of b B of b F2 B b B BB Bb b Bb bb Dihybride kruising: p XAXABB XaYbb geslachtscellen XAB Xab of Yb F1 XAXaBb XAYBb geslachtscellen XAB of XAb of XaB of Xab XAB of XAb of YB of Yb F2 XAB XAb YB Yb Pagina 10 van 11

11 XAB XAXABB XAXABb XAYBB XAYBb XAb XAXABb XAXAbb XAYBb XAYbb XaB XAXa BB XAXaBb XaYBB XaYBb Xab XAXaBb XAXabb XaYBb XaYbb Fenotypen: normaal : vleugelstompjes : witte ogen : vleugelstompjes en witte ogen = 9 : 3 : 3 : 1 Conclusie: voor de kruising A geldt dat de ouders van de F1 de genotypen XaXabb XAYBB of XaXaBB XAYbb hebben. En dus hebben ze de fenotypen van een vrouwtje met witte ogen en vleugelstompjes een mannetje met rode ogen en normale vleugels of een vrouwtje met witte ogen en normale vleugels een mannetje met rode ogen en vleugelstompjes. De ouders van de F1 van de kruising B hebben de genotypen XAXAbb XaYBB of XAXABB XaYbb. En dus hebben ze de fenotypen van een vrouwtje met rode ogen en vleugelstompjes een mannetje met witte ogen en normale vleugels of een vrouwtje met rode ogen en normale vleugels een mannetje met witte ogen en vleugelstompjes. De monohybride kruising en de X-chromosomale overerving komen overeen met de theorie van het boek. De dihybride kruising van B komt wel overeen, alleen ene eigenschap ligt in de x-chromosomen en de andere eigenschap niet, maar voor de dihybride kruising van A is anders dan het boek. De hypothese klopt wel, want inderdaad zijn de normale eigenschappen dominant. Pagina 11 van 11

Praktische opdracht Biologie Overerving bij drosophila vliegjes

Praktische opdracht Biologie Overerving bij drosophila vliegjes Praktische opdracht Biologie Overerving bij drosophila vliegjes Praktische-opdracht door een scholier 781 woorden 12 januari 2004 5,2 31 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Wij hebben de opdracht gekregen

Nadere informatie

Verslag Biologie Fruitvliegjes

Verslag Biologie Fruitvliegjes Verslag Biologie Fruitvliegjes Verslag door een scholier 1593 woorden 15 februari 2017 5,5 7 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Inleiding In dit practicum gaan we de theorie en praktijk van erfelijkheid

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Fruitvliegjes

Werkstuk Biologie Fruitvliegjes Werkstuk Biologie Fruitvliegjes Werkstuk door een scholier 2496 woorden 4 april 2004 6 63 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: Als extra aanvulling op het hoofdstuk genetica, kregen we de opdracht fruitvliegjes

Nadere informatie

6,1. Samenvatting door een scholier 1949 woorden 7 februari keer beoordeeld. Biologie voor jou

6,1. Samenvatting door een scholier 1949 woorden 7 februari keer beoordeeld. Biologie voor jou Samenvatting door een scholier 1949 woorden 7 februari 2011 6,1 46 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1: chromosomen Chromosomen: komen voor in een celkern bevindt zich de

Nadere informatie

Profielwerkstuk Biologie Genetica

Profielwerkstuk Biologie Genetica Profielwerkstuk Biologie Genetica Profielwerkstuk door een scholier 1795 woorden 29 april 2001 5,5 80 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Wij hebben voor het vak biologie gekozen, omdat dat een vak

Nadere informatie

Fruitvliegpracticum 4H Scala Rietvelden vakgroep biologie

Fruitvliegpracticum 4H Scala Rietvelden vakgroep biologie Inleiding Erfelijkheid lijkt vaak een erg abstract en soms zelfs wiskundig onderwerp binnen de biologie. Desondanks is erfelijkheid één van de onderdelen binnen de biologie waar enorm veel onderzoek naar

Nadere informatie

Level 1. Vul het juiste woord in

Level 1. Vul het juiste woord in Level 1 Vul het juiste woord in Keuze uit: Gen, Allel, Locus, Dominant, Recessief, Co-dominantie, Monohybride kruising, Dihybride kruising, Autosoom, Autosomale overerving, X-chromosomale overerving, Intermediair

Nadere informatie

Het genotype van een individu staat in de chromosomen. Daar staat namelijk de erfelijke informatie in van alle eigenschappen die erfelijk zijn.

Het genotype van een individu staat in de chromosomen. Daar staat namelijk de erfelijke informatie in van alle eigenschappen die erfelijk zijn. Opdracht door een scholier 1105 woorden 13 november 2004 5,9 55 keer beoordeeld Vak Biologie Basis erfelijkheidsleer Ik kan de bouw en functie van chromosomen beschrijven. In de kern van een cel komen

Nadere informatie

Level 1. Vul het juiste woord in

Level 1. Vul het juiste woord in Level 1 Vul het juiste woord in Keuze uit: Gen, Allel, Locus, Dominant, Recessief, Co-dominantie, Monohybride kruising, Dihybride kruising, Autosoom, Autosomale overerving, X-chromosomale overerving, Intermediair

Nadere informatie

Let er op dat je voor iedere vraag een uitwerking maakt met kruisingsschema en/of berekening.

Let er op dat je voor iedere vraag een uitwerking maakt met kruisingsschema en/of berekening. Week Thema Onderwerp Datum 43 3 Basisstof 1 t/m 4 23/10 28/10 44 3 Basisstof 1 t/m 4 31/10 4/11 45 7/11 11/11 Basisstof 5 t/m 7 bespreken 3 Basisstof 5 t/m 7 bespreken Verrijkingsstof 1 Herhalen en bespreken

Nadere informatie

Monohybride en dihybride kruisingen vmbo-kgt34

Monohybride en dihybride kruisingen vmbo-kgt34 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 19 July 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/63372 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Paragraaf Homologe chromosomen

Paragraaf Homologe chromosomen Paragraaf Homologe chromosomen Opbouw: Lees de les op biologielessn.nl over homologe chromosomen goed door. Maak de onderstaande vragen van deze bladzijde. Reproductie vragen: 1. Wat zijn homologe chromosomen?

Nadere informatie

1 Antwoorden Monohybride Kruisingen

1 Antwoorden Monohybride Kruisingen 1 Antwoorden Monohybride Kruisingen 1) A = zwart haar, a = wit haar P: Aa x Aa F1: A a A AA Aa Alleen genotype aa geeft wit haar, dus 25 % 2) a) Eigenschap C (= A) b) Aa c) Aa d) AA of Aa 3) zwart : wit

Nadere informatie

Oefenvraagstukken genetica

Oefenvraagstukken genetica Oefenvraagstukken genetica Monohybride kruisingen. 50 meerkeuze vragen. OPLOSSEN MET KRUISSINGSSCHEMA!!!!! 1. Poes Kitty met lange haren heeft gepaard met kater Kobus. Zij krijgt zowel kortharige als langharige

Nadere informatie

Reebop-practicum 2 havo/vwo Liesbeth Vredeveld 2010

Reebop-practicum 2 havo/vwo Liesbeth Vredeveld 2010 Reebop-practicum 2 havo/vwo Liesbeth Vredeveld 2010 Zelf aan het werk met genotype, fenotype, en kruisingen Mijn idee was om reebops te gebruiken om de leerlingen zelf te laten kruisen, met als lesdoel:

Nadere informatie

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Biologie: Erfelijkheid 6/29/2013. dr. Brenda Casteleyn

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Biologie: Erfelijkheid 6/29/2013. dr. Brenda Casteleyn Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Biologie: Erfelijkheid 6/29/2013 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Leen Goyens (http://users.telenet.be/toelating) en studenten van forum http://www.toelatingsexamen-geneeskunde.be

Nadere informatie

Mendel en Morgan versie 2009-2010

Mendel en Morgan versie 2009-2010 Mendel en Morgan versie 2009-2010 Vragen bij COO over hoofdstuk 14 en 15 van Campbells Biology, 8e druk De vragen in dit COO-programma zijn vaak gebaseerd op random gegenereerde gegevens. Behalve de antwoorden

Nadere informatie

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Voortplanten van genen 9 1.1 Genetica 9 1.2 Kruisingen 13 1.3 Crossing-over en mutatie 16 1.4 Erfelijkheid en praktijk 17 1.5 Inteelt en inteeltdepressie 21 1.6 Afsluiting

Nadere informatie

Keuzeopdracht Biologie Leertaken Hoofdstuk 5 en 7

Keuzeopdracht Biologie Leertaken Hoofdstuk 5 en 7 Keuzeopdracht Biologie Leertaken Hoofdstuk 5 en 7 Keuzeopdracht door een scholier 1132 woorden 13 april 2004 5,1 32 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Hoofdstuk 5 Leertaak B Bij veel zoogdieren

Nadere informatie

Door recombinatie ontstaat een grote vescheidenheid in genotypen binnen een soort. (genetische

Door recombinatie ontstaat een grote vescheidenheid in genotypen binnen een soort. (genetische Chromosomen bestaan voor een groot deel uit DNA DNA bevat de erfelijke informatie van een organisme. Een gen(ook wel erffactor) is een stukje DNA dat de informatie bevat voor een erfelijke eigenschap(bvb

Nadere informatie

6,4. Samenvatting door E woorden 6 december keer beoordeeld. Biologie voor jou

6,4. Samenvatting door E woorden 6 december keer beoordeeld. Biologie voor jou Samenvatting door E. 1393 woorden 6 december 2016 6,4 18 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 4: Erfelijkheid 5-HTTPLR gen heeft invloed op de hoeveelheid geluk die je ervaart.

Nadere informatie

8,6. Samenvatting door Jasmijn 2032 woorden 9 januari keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie samenvatting hoofdstuk 4 Genetica

8,6. Samenvatting door Jasmijn 2032 woorden 9 januari keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie samenvatting hoofdstuk 4 Genetica Samenvatting door Jasmijn 2032 woorden 9 januari 2018 8,6 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting hoofdstuk 4 Genetica 2 Fenotype, genotype en epigenetica Erfelijke

Nadere informatie

Examenreader Erfelijkheid BIOLOGIE

Examenreader Erfelijkheid BIOLOGIE Examenreader ERFELIJKHEID Inhoud 1 Introductie 2 2 Eindtermen erfelijkheid... 3 3 Begrippenlijst erfelijkheid... 4 4 Oefening Jongen of een meisje?... 6 5 Algemeen geldende regels rond kruisingsvraagstukken...

Nadere informatie

Alles door elkaar 1. a) b) c) 2. a) b) c) a) b) BIOLOGIE 2017/18 WERKBOEK

Alles door elkaar 1. a) b) c) 2. a) b) c) a) b) BIOLOGIE 2017/18 WERKBOEK Alles door elkaar 1. Van twee erwtenplanten worden nakomelingen verkregen. Hiervan blijken er 28 rode bloemen te dragen en 11 witte bloemen. a) Wat zijn de genotypen van de ouderplanten? b) Welk allel

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 + 4

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 + 4 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 + 4 Samenvatting door een scholier 1472 woorden 23 oktober 2007 6,5 24 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Hoofdstuk 3 - Genetica Homologe chromosomen

Nadere informatie

AVL-nascholing NW02. KU Leuven

AVL-nascholing NW02. KU Leuven Toelichtingen en praktische didactische tips bij de leerplandoelstellingen genetica in het Leerplan D/2017/13.758/009 Aardrijkskunde/Natuurwetenschappen 3 graad kso/tso; sept 2017: Leerplan van het Secundair

Nadere informatie

De volgende vragen testen je kennis van de meest voorkomende vaktermen in de klassieke genetica. Welk woord ontbreekt in de volgende zinnen?

De volgende vragen testen je kennis van de meest voorkomende vaktermen in de klassieke genetica. Welk woord ontbreekt in de volgende zinnen? Populatiegenetica Versie 2006-2007 Vragen bij COO Belangrijke begrippen De volgende vragen testen je kennis van de meest voorkomende vaktermen in de klassieke genetica. Welk woord ontbreekt in de volgende

Nadere informatie

Van Nico van Hove en Niek Spronsen. Begeleider: Dhr. Van Piekeren

Van Nico van Hove en Niek Spronsen. Begeleider: Dhr. Van Piekeren Van Nico van Hove en Niek Spronsen. Begeleider: Dhr. Van Piekeren Inhoudsopgave: Uitleg begrippen Inleiding Plan van aanpak Werkwijze Het onderzoek De resultaten Conclusie/discussie Uitleg begrippen, termen

Nadere informatie

Erfelijkheid. Examen VMBO-GL en TL. biologie CSE GL en TL. Bij dit examen hoort een bijlage.

Erfelijkheid. Examen VMBO-GL en TL. biologie CSE GL en TL. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VMBO-GL en TL Erfelijkheid biologie CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 26 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 30 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat

Nadere informatie

Copyright 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings

Copyright 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings De meeste organismen hebben een twee sets chromosomen, met daarop informatie voor alle eigenschappen van dat organisme (diploid) Deze erfelijke informatie noemen we het genotype Hoe deze erfelijke informatie

Nadere informatie

TAAK B ANTWOORDBLADEN BELGIUM TEAM A LAND EN TEAM CODE: HANDTEKENING:

TAAK B ANTWOORDBLADEN BELGIUM TEAM A LAND EN TEAM CODE: HANDTEKENING: TAAK B ANTWOORDBLADEN LAND EN TEAM CODE: NAAM: NAAM: NAAM: BELGIUM TEAM A HANDTEKENING: HANDTEKENING: HANDTEKENING: Experiment 4 Tabel 4.1.1 Nummer buisje 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Vraag 4.1.2 Latijnse naam

Nadere informatie

Fenotype nakomelingen. donker kort 29 donker lang 9 wit kort 31 wit- lang 11

Fenotype nakomelingen. donker kort 29 donker lang 9 wit kort 31 wit- lang 11 1. Bij honden is het allel voor donkerbruine haarkleur (E) dominant over het allel voor witte haarkleur (e). Het allel voor kort haar (F) is dominant over het allel voor lang haar (f). Een aantal malen

Nadere informatie

OPEN VRAGEN. Genetica en Evolutie (5502GEEV9Y) Biologie en Biomedische Wetenschappen. Deeltoets 2

OPEN VRAGEN. Genetica en Evolutie (5502GEEV9Y) Biologie en Biomedische Wetenschappen. Deeltoets 2 Genetica en Evolutie (5502GEEV9Y) Biologie en Biomedische Wetenschappen Deeltoets 2 OPEN VRAGEN Datum: donderdag 18 december 2014 Tijdstip: 13:00 uur tot 16:00 uur Naam Studentnummer 1 OPEN VRAGEN 35a

Nadere informatie

Examen Voorbereiding Erfelijkheid

Examen Voorbereiding Erfelijkheid Examen Voorbereiding Erfelijkheid Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 4 Erfelijkheid Begrippenlijst: Begrip DNA-sequentie Genexpressie Epigenetica Homozygoot Heterozygoot Intermediair Monohybride

Nadere informatie

Genetica. Marvin Tersluijsen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Genetica. Marvin Tersluijsen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marvin Tersluijsen 08 April 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/74428 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Mendels tomaten plantjes

Mendels tomaten plantjes Mendels tomaten plantjes Als je naar de natuur kijkt, zie je veel variatie. Variatie tussen soorten en variatie binnen soorten. Variatie kan van nature ontstaan, maar verschillen kunnen ook door veredeling

Nadere informatie

Begrippenlijst Biologie DNA

Begrippenlijst Biologie DNA Begrippenlijst Biologie DNA Begrippenlijst door een scholier 1969 woorden 27 juni 2007 7,8 51 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Begrippen Allel: Elk van de genen van een genenpaar

Nadere informatie

SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN

SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n ONGEWERVELDEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE BIDSPRINKHAAN

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Erfelijkheid

Werkstuk Biologie Erfelijkheid Werkstuk Biologie Erfelijkheid Werkstuk door een scholier 1743 woorden 3 mei 2000 5,1 126 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Informatie over het onderwerp: Het onderwerp is erfelijkheid. Er is weinig

Nadere informatie

Compex biologie havo 2004-I

Compex biologie havo 2004-I Je begint nu met het computergedeelte. Als je het openingsscherm ziet zie je dat je kunt kiezen tussen Filmpjes en Programma s. Lees bij de videofragmenten eerst de vragen door die bij een bepaald videofragment

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde A (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO. wiskunde A (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen VWO 0 tijdvak woensdag 0 juni 3.30-6.30 uur wiskunde A (pilot) Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 0 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 8 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

Mogelijke combinaties van genotypen. Mogelijke combinaties van fenotypen. Deze kruising levert 2 X 2 = 4 fenotypen.

Mogelijke combinaties van genotypen. Mogelijke combinaties van fenotypen. Deze kruising levert 2 X 2 = 4 fenotypen. Leertaak 8A 1. Bij de mens berust een bruine oogkleur op het dominante allel B. Een blauwe oogkleur berust op het recessieve alle b. Rechtshandigheid berust op het dominante allel H en linkshandigheid

Nadere informatie

MENDELS TOMATEN PLANTJES

MENDELS TOMATEN PLANTJES MENDELS TOMATEN PLANTJES Als je naar de natuur kijkt, zie je veel variatie. Variatie tussen soorten en variatie binnen soorten. Variatie kan van nature ontstaan, maar verschillen kunnen ook door veredeling

Nadere informatie

Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 26 mei totale examentijd 3 uur

Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 26 mei totale examentijd 3 uur biolgie Examen HAVO - Compex Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 26 mei totale examentijd 3 uur 20 05 Vragen 31 tot en met 42 In dit deel staan de vragen waarbij de computer wordt gebruikt.

Nadere informatie

Erfelijke eigenschappen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/63370

Erfelijke eigenschappen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/63370 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 december 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/63370 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Examenreader ERFELIJKHEID

Examenreader ERFELIJKHEID BIOLOGIE Pag 1 Examenreader ERFELIJKHEID Inhoud 1 Studiewijzer...3 2 Eindtermen erfelijkheid...4 3 Begrippenlijst erfelijkheid...5 4 Oefening Jongen of een meisje?...7 5 Algemeen geldende regels rond kruisingsvraagstukken...11

Nadere informatie

Werkbladen. Boekopdrachten. K13 Erfelijkheid

Werkbladen. Boekopdrachten. K13 Erfelijkheid Werkbladen Boekopdrachten K13 Erfelijkheid INFO-1 Individuele kenmerken Nakomelingen lijken op de ouders. Dit geldt voor mensen, maar ook voor planten en dieren. We zeggen dat nakomelingen een bepaalde

Nadere informatie

Practicum: Het ontkiemen van zaadjes

Practicum: Het ontkiemen van zaadjes Naam: Klas: Practicum: Het ontkiemen van zaadjes Oefenen Theorie Op dit moment ben je bezig met Hoofdstuk 2 dat gaat over planten. Planten groeien uit zaden, bollen of knollen. In dit practicum gaan we

Nadere informatie

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen).

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen). Samenvatting door M. 1493 woorden 28 februari 2014 5 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Genotype en fenotype Veel eigenschappen zijne erfelijk. Je hebt deze eigenschappen geërfd van

Nadere informatie

Antwoorden Biologie Thema 4

Antwoorden Biologie Thema 4 Antwoorden Biologie Thema 4 Antwoorden door een scholier 2182 woorden 18 januari 2005 7 433 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Opdracht 1 1 In de chromosomen zit de informatie voor

Nadere informatie

Klinische Genetica. Autosomaal recessieve overerving

Klinische Genetica. Autosomaal recessieve overerving Klinische Genetica Autosomaal recessieve overerving Klinische Genetica U of uw kind is doorverwezen naar de polikliniek Klinische Genetica. Tijdens de afspraak legt een klinisch geneticus of een genetisch

Nadere informatie

Populatie- en kwantitatieve genetica. Wieneke van der Heide

Populatie- en kwantitatieve genetica. Wieneke van der Heide Populatie- en kwantitatieve genetica Wieneke van der Heide Leerdoelen Na afloop van deze cursus en het uitvoeren van de leertaak 5a en 5b is de student in staat selectie- en rassenproeven te beoordelen

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde C (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO. wiskunde C (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen VWO 212 tijdvak 2 woensdag 2 juni 13.3-16.3 uur wiskunde C (pilot) Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 21 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 78 punten te behalen.

Nadere informatie

vwo erfelijkheid 2010

vwo erfelijkheid 2010 vwo erfelijkheid 2010 Bijengenetica Een bijenvolk bestaat uit: de koningin (een vruchtbaar vrouwtje), een groot aantal werksters (steriele vrouwtjes) en darren (mannetjes). Alle vrouwtjes zijn diploïd

Nadere informatie

4 HAVO thema 4 Erfelijkheid EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN

4 HAVO thema 4 Erfelijkheid EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN Examentrainer Vragen Karyogrammen In afbeelding 1 zijn twee karyogrammen weergegeven. Deze karyogrammen zijn afkomstig van een eeneiige tweeling. Het ene kind is van het mannelijk geslacht zonder duidelijke

Nadere informatie

Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 41 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken.

Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 41 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. Agapornissen Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 41 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. 2p 41 In informatie 1 worden enkele eigenschappen

Nadere informatie

Tekst lezen en verwijswoorden begrijpen

Tekst lezen en verwijswoorden begrijpen 1. Lees de uitleg. Tekst lezen en verwijswoorden begrijpen In veel zinnen in de tekst staan verwijswoorden. Een verwijswoord verwijst naar een ander woord. Bijvoorbeeld: hij, hem, zij, het, die, hun, daar,

Nadere informatie

BIOLOGIE VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.10.1

BIOLOGIE VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.10.1 BIOLOGIE VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.10.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Examen VMBO-GL en TL-COMPEX

Examen VMBO-GL en TL-COMPEX Examen VMBO-GL en TL-COMPEX 2007 tijdvak 1 dinsdag 22 mei totale examentijd 2,5 uur biologie CSE GL en TL COMPEX Vragen 39 tot en met 48 In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer wel

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2010 2 tijdvak 2 biologie CSE GL en TL Bijlage met informatie. GT-0191-a-10-2-b Agapornissen Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 41 tot en met 52. Bij het

Nadere informatie

Genetische Selectie. Eindwerk: hondenfokker 2 de jaar. Sabine Spiltijns

Genetische Selectie. Eindwerk: hondenfokker 2 de jaar. Sabine Spiltijns Genetische Selectie Eindwerk: hondenfokker 2 de jaar Sabine Spiltijns 2010-2011 0 We kunnen aan de hand van een genetische selectie ongeveer voorspellen hoe de puppy s van onze hondjes er gaan uitzien.

Nadere informatie

28 Testkruising testkruising = een kruising om te achterhalen of een organisme homozygoot of heterozygoot is. Voorbeeld van een testkruising om te bepalen of een organisme homozygoot of heterozygoot is

Nadere informatie

MENDELS TOMATEN PLANTJES DOCENTENHANDLEIDING

MENDELS TOMATEN PLANTJES DOCENTENHANDLEIDING MENDELS TOMATEN PLANTJES DOCENTENHANDLEIDING INHOUDSOPGAVE Inleiding pagina 4 Aansluiting bij het onderwijs pagina 5 Doelgroep, niveau en vak Leerdoelen Voorkennis Plaats in het curriculum Eindtermen Indeling

Nadere informatie

1,1. Verslag door Brenno 757 woorden 27 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie. Verslag Bacteriën Kolonies.

1,1. Verslag door Brenno 757 woorden 27 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie. Verslag Bacteriën Kolonies. Verslag door Brenno 757 woorden 27 juni 2018 1,1 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Verslag Bacteriën Kolonies Brenno Mulder H4C Inhoudsopgave: 1. Onderzoeksvraag Wat is

Nadere informatie

Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari keer beoordeeld

Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari keer beoordeeld Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari 2005 6 511 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Thema 5 Opdracht 1 1. Het uiterlijk is een fenotype van een organisme. 2. Alle erfelijke informatie

Nadere informatie

Vraag Welk van de onderstaande beweringen over deze F 2 zijn juist?

Vraag Welk van de onderstaande beweringen over deze F 2 zijn juist? Opgave 1: Zijdeachtige veren Op vogeltentoonstellingen worden regelmatig geshowd met zogenoemde zijdeachtige veren. Deze afwijking van de normale veerstructuur wordt veroorzaakt door een recessief allel.

Nadere informatie

Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou. Erfelijke informatie ligt in de celkern in de chromosomen. Chromosomen bestaan weer uit DNA.

Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou. Erfelijke informatie ligt in de celkern in de chromosomen. Chromosomen bestaan weer uit DNA. Samenvatting Erfelijkheid Vmbo 3a Biologie voor Jou 4.1 Fenotype Genotype = waarneembare eigenschappen van een individu = de erfelijke informatie in het DNA Genotype + milieufactoren = fenotype Erfelijke

Nadere informatie

CE toets HAVO (1) erfelijkheid

CE toets HAVO (1) erfelijkheid CE toets HAVO (1) erfelijkheid Schelpen Afbeelding 3 (zie de bron Schelpen) is een foto van schelpen van Argopecten irradians, een kamschelpsoort. Deze schelpdieren leven in de Atlantische oceaan langs

Nadere informatie

Lekker: rot of vers? De keuze van de fruitvlieg Drosophila

Lekker: rot of vers? De keuze van de fruitvlieg Drosophila De keuze van de fruitvlieg Drosophila Inleiding De meeste mensen vinden fruitvliegen vervelende, vieze rotbeestjes die op de GFT bak of je biertje afkomen. Sommige onderzoekers denken hier anders over:

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 25 oktober Beste natuurliefhebber/-ster

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 25 oktober Beste natuurliefhebber/-ster De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 25 oktober 2016 Beste natuurliefhebber/-ster Het was een prachtige dag en ik was graag ook na de excursie nog een paar uurtjes op de tuin gebleven, maar dat zat er

Nadere informatie

Klinische Genetica. Geslachtsgebonden (X-chromosoom gebonden) recessieve overerving

Klinische Genetica. Geslachtsgebonden (X-chromosoom gebonden) recessieve overerving Klinische Genetica Geslachtsgebonden (X-chromosoom gebonden) recessieve overerving Klinische Genetica Bij uw bezoek aan de polikliniek Klinische Genetica heeft de klinisch geneticus of een genetisch consulent

Nadere informatie

Proef Natuurkunde Positieve lens

Proef Natuurkunde Positieve lens Proef Natuurkunde Positieve lens Proef door een scholier 1325 woorden 30 juni 2001 5,3 100 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Practicum 5.6 De proef met de positieve lens Inleiding: - Onderzoeksvragen Hoe

Nadere informatie

AAbb of Aabb = normaal zicht aabb of aabb = retinitis pigmentosa AABB of AABb = retinitis pigmentosa

AAbb of Aabb = normaal zicht aabb of aabb = retinitis pigmentosa AABB of AABb = retinitis pigmentosa 13. (MC) Retinitis pigmentosa is een erfelijke vorm van blindheid, die kan veroorzaakt worden door een recessief allel (a) op een locus alfa, of door een dominant allel (B) op een andere locus, bèta. Onderstaande

Nadere informatie

PENTA College csg Scala Rietvelden Vakgroep biologie 3 havo Thema 5 Erfelijkheid

PENTA College csg Scala Rietvelden Vakgroep biologie 3 havo Thema 5 Erfelijkheid Thema 5 Erfelijkheid Naam Klas : : 1 Inhoudsopgave Paragraaf 1 Genotype en fenotype blz. 3-4 Paragraaf 2 Homologe chromosomen blz. 5 t/m 8 Paragraaf 3 Geslachtelijke voortplanting blz. 9-10 Paragraaf 4

Nadere informatie

Lesvoorbereidingsformulier

Lesvoorbereidingsformulier FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Vakgroep Onderwijskunde Lerarenopleiding Lesvoorbereidingsformulier Stageplaats: OLVI Pius X-instituut - ZELE Nummer van de stageles: 1 Persoonlijke

Nadere informatie

SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GUPPY BIJ ELKAAR

Nadere informatie

De onderwaterwereld Watervlooien: anatomie en voortplanting

De onderwaterwereld Watervlooien: anatomie en voortplanting Inleiding De watervlo is een klein, met het blote oog nauwelijks zichtbaar beestje, dat in het water leeft. Waarom wordt zo n onooglijk beestje voor onderzoek gebruikt? Een van de redenen daarvoor is,

Nadere informatie

Biologie (jaartal onbekend)

Biologie (jaartal onbekend) Biologie (jaartal onbekend) 1) Bijgevoegde fotografische afbeelding geeft de elektronenmicroscopische opname van een organel (P) van een cel. Wat is de belangrijkste functie van dit organel? A. Het transporteren

Nadere informatie

Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Tenzij anders vermeld, is er sprake van normale situaties en gezonde organismen.

Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Tenzij anders vermeld, is er sprake van normale situaties en gezonde organismen. Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Tenzij anders vermeld, is er sprake van normale situaties en gezonde organismen. Roodborstjes Roodborstjes zijn vogeltjes die in

Nadere informatie

Werkplan Leerjaar: 4H Sectie: Biologie Verantwoordelijke docent: E van Rhijn, MJ vd Voort

Werkplan Leerjaar: 4H Sectie: Biologie Verantwoordelijke docent: E van Rhijn, MJ vd Voort Werkplan 2016-2017 Leerjaar: 4H Sectie: Biologie Verantwoordelijke docent: E van Rhijn, MJ vd Voort N.B. De kleuren in de kantlijn staan voor de vier lesperiodes te, mu en O&O in de brugklassen HAVO/VWO

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Zee-otter

Werkstuk Biologie Zee-otter Werkstuk Biologie Zee-otter Werkstuk door een scholier 1340 woorden 8 maart 2003 5,8 129 keer beoordeeld Vak Biologie Waar leeft de zee-otter? Vroeger kwamen ze nog in het grootste deel van de grote oceaan

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 1681 woorden 19 juni keer beoordeeld. Genetica

Samenvatting door een scholier 1681 woorden 19 juni keer beoordeeld. Genetica Samenvatting door een scholier 1681 woorden 19 juni 2004 6 78 keer beoordeeld Vak Biologie Genetica A. Inleiding Ouders en nakomelingen bezitten gelijke kenmerken, maar toch vertonen ze verschillen. Wat

Nadere informatie

Klinische Genetica. Autosomaal dominante overerving

Klinische Genetica. Autosomaal dominante overerving Klinische Genetica Autosomaal dominante overerving Klinische Genetica U bent (of uw kind is) doorverwezen naar de polikliniek Klinische Genetica. Tijdens de eerste afspraak legt een klinisch geneticus

Nadere informatie

Werkstuk Natuurkunde Schakeling

Werkstuk Natuurkunde Schakeling Werkstuk Natuurkunde Schakeling Werkstuk door een scholier 677 woorden 23 december 2003 5,5 68 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Inleiding In dit verslag wordt bepaald welke regels er gelden voor stromen

Nadere informatie

Vraag /144. Vraag 14

Vraag /144. Vraag 14 Vraag 13 107/144 De kinderen van Romeo en Julia kunnen de ziekte enkel hebben indien hun beide ouders heterozygoot zijn. Hoe groot is die kans? Julia's broer Augusto heeft de ziekte, dus moeten zowel Laura

Nadere informatie

Oefenstencil opdrachten ter voorbereiding op het SE1. Cellen Kattenziekte

Oefenstencil opdrachten ter voorbereiding op het SE1. Cellen Kattenziekte Oefenstencil opdrachten ter voorbereiding op het SE1 Cellen Kattenziekte Hieronder staat een aantal mogelijke eigenschappen van ziekteverwekkers: 1 bevat een kern; 2 bevat DNA en/of RNA; 3 deelt zich in

Nadere informatie

Voedselweb en voedselketen vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73586

Voedselweb en voedselketen vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73586 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 06 April 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73586 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

SPREEKBEURT VINK VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT VINK VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT VINK l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE VINK BIJ ELKAAR GEZOCHT.

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 en 8

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 en 8 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 en 8 Samenvatting door een scholier 2251 woorden 18 maart 2004 7,3 43 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 en 8 Hoewel mensen

Nadere informatie

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen?

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen? Biologie Vraag 1 Celorganellen en levensprocessen bij levende cellen zijn: 1. Ribosomen 2. ATP synthese 5. DNA polymerase 3. Celmembranen 6. Fotosynthese 4. Kernmembraan 7. Mitochondria Welke van de bovenstaande

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1, 7 en 8

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1, 7 en 8 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1, 7 en 8 Samenvatting door een scholier 1255 woorden 18 maart 2009 3,2 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie Samenvatting H.1,7,8 Hoofdstuk 1 gedrag 1.1

Nadere informatie

VOORBEELD WETENSCHAPPELIJK VERSLAG

VOORBEELD WETENSCHAPPELIJK VERSLAG VOORBEELD WETENSCHAPPELIJK VERSLAG LET OP: DIT IS EEN VOORBEELDVERSLAG EN IS DUS ERG BEKNOPT! NAAM: VOORNAAM & ACHTERNAAM KLAS: 1M1 - SCHOOL VAK: BIOLOGIE DOCENT: MEVROUW SMIT INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding..

Nadere informatie

HAPTE CHAP SAMENVATTING

HAPTE CHAP SAMENVATTING HAPTE CHAP Wanneer voortplanting tussen individuen van verschillende soorten, maar ook van verschillende populaties wordt voorkómen, noemen we dit reproductieve isolatie. Reproductieve isolatie speelt

Nadere informatie

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen?

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen? Biologie Vraag 1 Celorganellen en levensprocessen bij levende cellen zijn: 1. Ribosomen 2. ATP synthese 5. DNA polymerase 3. Celmembranen 6. Fotosynthese 4. Kernmembraan 7. Mitochondria Welke van de bovenstaande

Nadere informatie

Copyright 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings

Copyright 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings De meeste organismen hebben een twee sets chromosomen, met daarop informatie voor alle eigenschappen van dat organisme (diploid) Deze erfelijke informatie noemen we het genotype Hoe deze erfelijke informatie

Nadere informatie

HAVO 5 Begrippenlijst Erfelijkheid allel Allelen zijn verschillende vormen van een gen. Zij liggen in homologe chromosomen op precies dezelfde

HAVO 5 Begrippenlijst Erfelijkheid allel Allelen zijn verschillende vormen van een gen. Zij liggen in homologe chromosomen op precies dezelfde HAVO 5 Begrippenlijst Erfelijkheid allel Allelen zijn verschillende vormen van een gen. Zij liggen in homologe chromosomen op precies dezelfde plaats. Allelen coderen voor dezelfde eigenschap bijvoorbeeld

Nadere informatie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen:

Samenvattingen. Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid. Basisstof 1. Basisstof 2. Erfelijke eigenschappen: Samenvatting Thema 4: Erfelijkheid Basisstof 1 Erfelijke eigenschappen: - Genotype: o genen liggen op de chromosomen in kernen van alle cellen o wordt bepaald op moment van de bevruchting - Fenotype: o

Nadere informatie

Module Basisgenetica. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2

Module Basisgenetica. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2 Module Basisgenetica De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteurs Body Bosgra Hans Hilverda

Nadere informatie

Praktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof

Praktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof Praktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof Praktische-opdracht door een scholier 694 woorden 13 april 2016 9 2 keer beoordeeld Vak Scheikunde Pagina 1 van 5 PO biomassa als brandstof (practicum

Nadere informatie

SPREEKBEURT GROENE BOOMKIKKER

SPREEKBEURT GROENE BOOMKIKKER SPREEKBEURT GROENE BOOMKIKKER l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GROENE

Nadere informatie