Programmabegroting 2016

Transcriptie

1 Programmabegroting 2016

2

3 Inhoudsopgave Programmabegroting INLEIDING 5 Inleiding 5 Kerngegevens 7 2. PROGRAMMA'S 9 1. Bestuurlijke organistatie 9 2. Veiligheid Verkeer en vervoer Beheer openbare ruimte Samenleving Begraafplaats en milieu Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Economische zaken, toerisme en recreatie Havens ALGEMENE DEKKINGS MIDDELEN 41 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 41 Lokale heffingen, waarvan besteding niet gebonden 41 Algemene uitkering 41 Integratie-uitkering Sociaal domein 42 Kostenplaatsen 42 Financiering 42 Onvoorzien 43 Reserves en voorzieningen PARAGRAFEN Lokale heffingen Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid FINANCIELE POSITIE EN MEERJARENRAMING Financiële begroting Financiële positie BIJLAGEN Bijlage 1: Meerjarenperspectief Bijlage 2: Staat van reserves en voorzieningen op programmaniveau 97

4

5 1. Inleiding

6

7 Inleiding Inleiding Voor u ligt de programmabegroting Deze begroting is gebaseerd op de kadernota Naar aanleiding van de kadernota 2016 heeft u ingestemd met de uitgangspunten voor de begroting 2016, de bijgestelde bezuinigingen en de extra middelen voor ingezet en nieuw beleid. Uw besluiten zijn in de voorliggende begroting verwerkt, evenals de subsidieplafonds 2016 zoals die in de kadernota 2016 zijn vermeld. De begroting 2016 is de eerste begroting die door de SED organisatie is opgesteld. De begroting is ingedeeld zoals u dat tot nu toe was gewend. De indeling van de paragrafen verschilt enigszins als gevolg van uniformering van de opzet van de begrotingen van de drie deelnemende gemeenten. Voor de komende jaren is in onderzoek op welke wijze de begrotingen van de deelnemende gemeenten verder kunnen uniformeren, zonder daarbij overigens afbreuk te doen aan de eigenheid van de individuele gemeente. Financiële positie De primitieve begroting 2016 sluit met een overschot van Het doorrekenen van al eerder voorgenomen bezuinigingen en nieuw beleid, die nog niet tot concrete besluitvorming heeft geleid en daarom niet in de primitieve begroting zijn verwerkt, leiden er toe dat de begroting sluit met een positief saldo van In bijlage 2 van de begroting, het meerjarenperspectief , ziet u om welke nog te nemen besluiten het gaat. Het gaat o.a. om het beschikbaar stellen van gelden voor onderwijshuisvestingsvoorzieningen onderwijs en uitvoering handhavingsnota. Meerjarenperspectief In de bijlage bij deze begroting wordt het meerjarenperspectief van de financiële positie geschetst. Ten opzichte van de kadernota 2016 is het beeld in grote lijnen hetzelfde: er is sprake van een meerjarig sluitende begroting met een behoorlijk overschot in 2016 en 2017, teruglopend naar een gering overschot in 2018 en Getalsmatig ziet het beeld er als volgt uit: Kadernota Begroting Autonome mutaties die in de aanloop naar de begroting nog bekend zijn geworden, zijn in de cijfers van de begroting verwerkt. De belangrijkste mutaties zijn de algemene uitkering op grond van de meicirculaire, die tegenviel en de bijdrage aan de Veiligheidsregio, die op termijn meevalt ten opzichte van wat aanvankelijk kon worden verwacht. Beheer openbare buitenruimte In de raadsvergadering van 21 mei 2015 is het rekenkamercommissierapport Reserve Onderhoud Kapitaalgoederen Enkhuizen behandeld. In vervolg op het rapport vindt nu overleg plaats met raads- en commissieleden met als doel te komen tot een geheel vernieuwd meerjaren onderhoudsplan. In de begroting 2016 zijn is het reguliere niveau van de kosten voor groot onderhoud opgenomen ( ) aangevuld met het verwachte restant van de reserve grootonderhoud op 1 januari 2016 ( ). Sociale Domein Evenals vorig jaar staan ook in 2016 de decentralisaties van het rijk naar de gemeenten centraal. Sinds 1 januari 2015 voeren de gemeenten deze taken uit, terwijl er nog onzekerheid is over het toereikend zijn van de overgekomen middelen om de taken uit te voeren. De begroting 2016 is, zoals ook bij de begroting 2015 is gedaan, zodanig opgesteld dat de verwachte uitgaven kunnen worden opgevangen met de nieuwe uitkering van het rijk: het deelfonds sociaal domein. De uitvoering van de WMO maakt in financiële zin nu ook onderdeel uit van het sociale domein. Als gevolg van de wijzigingen binnen het sociale domein heeft u bij de kadernota 2016 besloten de reserve WMO en de reserve WMO voorzieningen gehandicapten samen te voegen tot één reserve Sociaal Domein. Vanuit deze reserve kunnen mogelijke tekorten als gevolg van het inregelen van nieuwe maatregelen worden opgevangen. Gemeente Enkhuizen 5 Programmabegroting 2016

8 SED De bedrijfsvoering is met ingang van 2015 ondergebracht in de gemeenschappelijke regeling SED. Dat betekent dat de kosten van de bedrijfsvoering geen onderdeel meer zijn van de begroting van de gemeente Enkhuizen. Daarvoor in de plaats is de bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling SED-organisatie opgenomen. De bijdrage in de begroting 2016 is gebaseerd op de vastgesteld begroting SED-organisatie Auditcommissie De huidige indeling van de begroting is mede op advies van de auditcommissie tot stand gekomen. Alhoewel er in de afgelopen jaren al de nodige vernieuwingen zijn doorgevoerd blijven wij ons gezamenlijk inzetten voor het verbeteren van de leesbaarheid. Naast het aanpassen van de programma-indeling is de webapplicatie begroting in beeld ontwikkeld. Sinds vorig jaar wordt via heldere beelden de begroting stap voor stap inzichtelijk gemaakt voor raad, college en organisatie, maar ook voor burgers, instanties en organisaties. De webapplicatie is geschikt voor pc en tablet. Leeswijzer De programmabegroting is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - inleiding - programma s - algemene dekkingsmiddelen - paragrafen - financiële positie Alle programmateksten zijn op dezelfde wijze ingedeeld. Na een korte inhoud van het programma worden trends en ontwikkelingen toegelicht. Daarna wordt ingezoomd op de 3 W -vragen: Wat willen we bereiken, wat gaan we er voor doen en wat mag het kosten. De maatschappelijke doelstelling wordt zoveel mogelijk smart gemaakt door het gebruik van indicatoren. Op het onderdeel Wat mag het kosten? is een analyse gemaakt van de afwijkingen ten opzichte van de begrotingscijfers van het vorig jaar. Op grond van nieuwe begrotingsvoorschriften worden een aantal indicatoren met ingang van het begrotingsjaar 2017 voorgeschreven. In afwachting van de toekomstige regelgeving hebben we wat betreft het doorontwikkelen van indicatoren een pas op de plaats gemaakt. Zodra meer duidelijk is over de toekomstige regelgeving, worden in SED verband nieuwe indicatoren ontwikkeld. Op het programmablad staan ook de begrote cijfers voor de jaren 2017, 2018 en Die zijn voor deze jaren dezelfde als voor het jaar In voorgaande jaren waren in deze cijfers de mutaties door prijsaanpassingen, afgesloten cao s en inflatiecorrecties bij belastingen meegenomen. Omdat dit jaar de aanpassingen slechts zeer beperkt zijn, (nullijn t.a.v. prijsstijgingen, inflatiecorrectie belasting na 2016 slechts 0.5%) zijn deze mutaties niet op de programmabladen verwerkt. In het beeld over de meerjarige financiële positie zijn deze mutaties uiteraard wel meegenomen. U vind ze terug in het meerjarenperspectief (bijlage 2) Gemeente Enkhuizen 6 Programmabegroting 2016

9 KERNGEGEVENS 2016 A. Sociale Structuur Per 1 januari 2015 Per 1 januari 2016 Werkelijk Prognose Aantal inwoners waarvan jongeren (t/m 19 jaar) waarvan 20 t/m 64 jarigen waarvan ouderen (vanaf 65 jaar) Indien de bevolkingsopbouw grafisch wordt weergegeven, ontstaat het volgende beeld per 1 januari 2016 (prognose) waarvan jongeren (t/m 19 jaar) waarvan 20 t/m 64 jarigen waarvan ouderen (vanaf 65 jaar) Aantal huishoudens met een laag inkomen Aantal periodiek bijstandsgerechtigden Aantal inwoners minderheden B. Fysieke structuur Oppervlakte land in hectares Oppervlakte binnnenwater in hectares Oppervlakte buitenwater in hectares Oppervlakte bebouwing Oppervlakte historische kernen Lengte historisch water Historische woningen in historische kernen Aantal kernen 1 1 Aantal woonruimten Lengte van de wegen in kilometers Lengte van voetpaden in kilometers Lengte van fietspaden in kilometers C. Financiële structuur Primitieve Begroting 2016 Primitieve Begroting 2016 begroting 2015 Totaal begroting 2015 Per inwoner Totaal Per inwoner Gewone uitgaven (zie 5.2 Fin.positie) Investeringen waarvan voor grondexploitatie Opbrengst belastingen en retributies Algemene uitkering gemeentefonds Langlopende leningen Reserves Voorzieningen Gemeente Enkhuizen 7 Programmabegroting 2016

10 Gemeente Enkhuizen 8 Programmabegroting 2016

11 2. Programma s

12

13 Programma 1 Bestuurlijke organisatie Portefeuillehouder J.G.A. Baas Inhoud van het programma De gemeente Enkhuizen staat voor een betrouwbaar bestuur, die op een open en transparante wijze inwoners en ondernemers betrekt bij haar besluitvorming en over de uitvoering hiervan verantwoording aflegt. Enkhuizen biedt een goede dienstverlening aan onze inwoners door: snel te reageren; de juiste informatie te verstrekken; mee te denken; digitale diensten aan te bieden. Trends en relevante ontwikkelingen De samenleving heeft een groeiende behoefte om op digitale wijze geïnformeerd en betrokken te worden bij de (lokale) overheid. Hierbij past een transparante overheid die de digitale mogelijkheden inzet voor betere dienstverlening, gegevensuitwisseling en participatie. In 2015 is de Wet elektronische dienstverlening burgerlijke stand ingevoerd. De wet regelt de gefaseerde invoering van de digitale aangifte van overlijden en geboorte. Ook is een aantal niet-digitale zaken in de wet geregeld, zoals de afschaffing van ondertrouw in de woongemeente, afschaffing van de M46-verklaring (een verklaring om aan te geven dat er geen sprake is van een schijnhuwelijk) en een vereenvoudigde procedure bij akteverbetering. Vanaf 1 juli 2015 bestaat voor gemeenten de mogelijkheid om aangifte van overlijden digitaal plaats te laten vinden. Men is niet verplicht de aangifte van overlijden digitaal aan te bieden. In 2016 zal voor de SED organisatie de mogelijkheid worden onderzocht om de aangifte van overlijden volledig digitaal te laten plaatsvinden. Wat willen we bereiken? Maatschappelijke doelstelling 1. Een open, transparante en betrouwbare overheid 2. Verhogen kwaliteit dienstverlening Indicatoren nulmeting Norm Een open, transparante en betrouwbare overheid Waardering van inwoners voor de wijze waarop de gemeente burgers en organisaties betrekt bij (de uitvoering van) beleid* Waardering van inwoners voor de communicatie en voorlichting van de gemeente* 2014: 5,8 6,8 2014: 6, Verhogen kwaliteit dienstverlening Waardering totale gemeentelijke dienstverlening* 2014: 6,5 Gemeente Enkhuizen 9 Programmabegroting 2016

14 Aantal bezwaarschriften (ex. WOZ): Waarvan: Herroepen Niet herroepen Niet ontvankelijk Ingetrokken 2014: % 48% 7% 18% *Cijfers afkomstig uit de benchmark Waar staat je gemeente Wat gaan we ervoor doen? Bestuur Informatie is voor iedereen beschikbaar (met inachtneming van wettelijke regels). Het Raads Informatie Systeem (RIS) is voor iedereen toegankelijk en de schriftelijke verslaglegging van raads- en commissievergaderingen zijn volledig beschikbaar Door het instellen van adviescommissies (bijvoorbeeld WMO adviesraad) worden burgers waar mogelijk in de gelegenheid gesteld invloed uit te oefenen op de besluitvorming van het gemeente bestuur. Ten behoeve van de participatie van jongeren in de Enkhuizer politiek wordt een Jongeren Advies Commissie (JAC) ingesteld die gevraagd of ongevraagd adviezen kan uitbrengen. Communicatie Burgers en klanten actief informeren via een breed mediaspectrum, waaronder sociale media. Hierin worden verdere stappen gemaakt, maar er is blijvende aandacht voor mensen zonder computer. Dienstverlening Landelijke Basisregistratie Personen Er wordt gewerkt aan een landelijke Basisregistratie Personen (BRP). Om als gemeente aan te sluiten op de BRP zijn mutaties nodig op de huidige persoonslijsten. De meldingen zijn te vinden in de Kwaliteitsmonitor, ontwikkeld door de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG). De Kwaliteitsmonitor biedt gemeenten nu en in de toekomst ondersteuning bij het up to date houden van de kwaliteit van de BRP. In 2016 is de streefwaarde een percentage afwijkingen van minder dan 3% over persoonslijsten. Klant Contact Centrum (KCC) Het Klant Contact Centrum is volop in ontwikkeling. Steeds meer vragen en producten worden rechtstreeks aan de balie in het gemeentehuis, via internet of via de telefoon geregeld. Naast de huidige inloopmogelijkheid zal er ook meer op afspraak gewerkt gaan worden om de inwoner nog beter van dienst te kunnen zijn. De nieuwe website heeft daar een belangrijke rol in. Het is de bedoeling dat via de website inwoners zelf een afspraak kunnen maken op de dag en het tijdstip die voor hen het beste uitkomt. Natuurlijk blijft het ook mogelijk telefonisch of via een bezoek een afspraak te maken. Halverwege 2016 is de nieuwe website klaar en de tweede helft van 2016 zal in het teken staan van het verbeteren en verder ontwikkelen van de digitale dienstverlening. Speerpunten dienstverlening Voor 2016 zijn er twee speerpunten. We willen dat inwoners meer producten en diensten rechtstreeks kunnen regelen en we willen dat dit ook meer digitaal kan gebeuren. Gemeente Enkhuizen 10 Programmabegroting 2016

15 Juridische Zaken Bellen met de burger De burger wordt steeds mondiger. Meer dan voorheen wordt bezwaar gemaakt en juridische procedures gevoerd. Dit is een landelijke tendens. Wij signaleren dit ook in onze gemeente. De aanpak van de klassieke overheid werkt niet meer. De tijd is voorbij dat de burger een aanvraag indient en vervolgens moet afwachten tot het moment dat hij de negatieve beschikking in de bus krijgt. Meer persoonlijk en tussentijds contact is nodig. Dit wordt ook wel pre-mediation genoemd. De bedoeling is om tijdens de behandeling van de aanvraag contact te hebben met de burger om problemen op te lossen, ontevredenheid weg te nemen of simpelweg zaken goed uit te leggen. Deze nieuwe aanpak wordt aanbevolen door (onder meer) het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de Nationale ombudsman en de VNG conform het project Prettig contact met de overheid. Ook de organisatie gaat hiermee aan de slag. In de eerste helft van 2016 worden medewerkers conform deze methodiek opgeleid. Het project Bellen met de burger maakt onderdeel uit van de juridische kwaliteitszorg. Dit is erop gericht om structureel zowel de klanttevredenheid te verbeteren als de algehele juridische kwaliteit te verhogen. Een succesvolle aanpak van juridische kwaliteitszorg heeft daarmee rechtstreeks positieve gevolgen voor de onze gemeente. LEAN Bezwaar Bezwaarschriften worden door de organisatie voor de SED gemeenten op uniforme wijze behandeld. Dit is het resultaat van LEAN Bezwaar. Hierdoor kunnen bezwaarschriften sneller worden afgehandeld waarbij een persoonsgerichte aanpak centraal staat. Wat mag het kosten? Lasten en baten programma Bestuurlijke Organisatie (Bedragen x 1.000) Rekening 2014 Begroting 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Lasten Baten Saldo programma P Toelichting Uit bovenstaande tabel blijkt dat er in 2016 voor dit programma per saldo meer is begroot ten opzichte van De belangrijkste verschillen worden hieronder toegelicht: Lasten Euro s Hogere apparaatskosten. -/ De publicatie van Gemeentenieuws wordt teruggebracht van 2 naar 1 pagina In 2015 was een incidenteel bedrag opgenomen voor de organisatie van de waterschapsverkiezingen. De aanschaf van reisdocumenten is duurder geworden. -/ Overige verschillen. -/ / Gemeente Enkhuizen 11 Programmabegroting 2016

16 Baten Euro s Overige verschillen Per saldo nadeel van -/ Reserves en Voorzieningen Bij dit programma behoren de volgende reserves en voorzieningen: Prognose Prognose Reserve Verkiezingen 0 0 Voorzieningen Voorziening pensioen wethouders Voorziening wachtgeld wethouders Toelichting voorzieningen: Voorziening Pensioen ex- wethouders; de onttrekking in 2016 betreft de pensioenuitkering aan 7 pensioengerechtigde ex-wethouders. Voorziening wachtgeld ex-wethouders; de onttrekking in 2016 betreft de wachtgeldverplichting van de ex-wethouders. Gemeente Enkhuizen 12 Programmabegroting 2016

17 Programma 2 Veiligheid Portefeuillehouder J.G.A. Baas Inhoud van het programma De gemeente Enkhuizen streeft er met dit programma naar om het niveau van zowel de feitelijke veiligheden (objectief) als de gevoelens van veiligheid (subjectief) bij burgers te vergroten. Enkhuizen is voor zowel burgers als toeristen een stad waar men op een veilige manier kan vertoeven. Trends en relevante ontwikkelingen Doordat meer en meer taken vanuit het Rijk bij de lokale overheden komen te liggen, hebben gemeenten ook op veiligheidsgebied elkaar steeds meer nodig. Dit heeft inmiddels geleid tot het vaststellen van de West-Friese veiligheidsambitie, waarin de zeven Westfriese gemeenten prioriteiten hebben benoemd die zij gezamenlijk gaan oppakken. Veiligheidsregio Vanwege de taakverbreding die is ontstaan op het vlak van brandweerzorg en integrale veiligheid, is het huidige beleidsplan aangepast. Het beleidsplan VR borduurt voort op de maatschappelijke ambities uit het vorige beleidsplan, maar aanpassing was noodzakelijk vanwege diverse ontwikkelingen. De brandweer is geregionaliseerd, de veiligheidshuizen zijn per 2014 ingebed in de organisatiecontext van de veiligheidsregio, de meldkamer wordt in de komende periode onderdeel van de landelijke meldkamerorganisatie en de verdere professionalisering van risicobeheersing wordt binnen het regionale netwerk verder vormgegeven. Verdeelsleutel In juni heeft de commissie verdeelsleutel haar bevindingen en advies ten aanzien van de toe te passen verdeelsleutel voor de begroting van de Veiligheidsregio NHN gepresenteerd. De commissie heeft hierbij gekeken naar de wijze waarop de gemeenten gefinancierd worden voor deze taak en is uiteindelijk tot het advies gekomen om een verdeelsleutel te kiezen gebaseerd op het draagkrachtbeginsel. Inhoudelijk betekent dit dat de begroting wordt verdeeld op basis van het relatieve aandeel van de eigen belastinginkomsten en het relatieve aandeel van herziene OOV component binnen de algemene uitkering. Dit advies is voorgelegd aan het AB en het AB heeft besloten dat op basis van het voorstel van de commissie verdeelsleutel een wijziging van de gemeenschappelijke regeling wordt voorbereid. Deze wijziging wordt vervolgens ter besluitvorming aan de individuele colleges van Burgemeester en Wethouders voorgelegd. De individuele colleges nemen een besluit op het voorstel en vervolgens wordt op basis hiervan door de VR bepaald of er meerderheid is voor het wijzigen van de GR. Voor wat betreft de financiële gevolgen voor onze gemeente, deze kunnen pas inzichtelijk worden gemaakt op moment dat duidelijk is of er een 2/3 e meerderheid van stemmen voor de wijziging is. Dit traject gaat lopen in het najaar. Daarnaast zal 2016 een spannend jaar worden voor de veiligheidsregio omdat inzichtelijk gaat worden hoe de voorgenomen bezuinigingen worden gerealiseerd en welke gevolgen dat heeft in de taakuitoefening. Wat willen we bereiken? Maatschappelijke doelstelling 1. Het vergroten van de objectieve veiligheid 2. Het vergroten van het veiligheidsgevoel van zowel onze inwoners als bezoekers 3. Verkleinen van risico s en het beperken van leed en schade bij incidenten 1 Het stond in de planning om het beleidsplan eind 2014 vast te stellen, maar door de bezuinigingsslag is dit uitgesteld. Het beleidsplan heeft namelijk geen rekening gehouden met 7,4 miljoen bezuinigingen. Gemeente Enkhuizen 13 Programmabegroting 2016

18 Indicatoren nulmeting Norm Vergroten objectieve veiligheid Het aantal woninginbraken is met 25% gedaald ten opzichte van het jaar (2011) Het aantal misdrijven van uitgaansgeweld is significant lager dan in (2011) < Het aantal incidenten van huiselijk geweld is significant lager dan in (2011) < Vergroten veiligheidsgevoel Percentage mensen dat aangeeft zich wel eens onveilig te voelen in de eigen buurt* 14% (2011) 19% (2013) <14% 16% 14% 13% 12% Percentage mensen dat aangeeft zich soms onveilig te voelen in het eigen huis* 10% (2013) 8% 9% 8% 8% 7% Percentage mensen dat aangeeft dat er voldoende aandacht is voor verbeteren leefbaarheid en veiligheid* 46% (2014) 54% 50% 54% 54% 56% *Cijfers afkomstig uit de benchmark Integrale veiligheidsmonitor ** concept doelstellingen VR-NHN Veiligheidsregio De hoofddoelstelling van het beleidsplan is als volgt geformuleerd: De veiligheidsregio NHN richt zich op het verkleinen van risico s en het beperken van leed en schade bij incidenten. Naast deze hoofddoelstelling heeft de veiligheidsregio negen andere subdoelstellingen geformuleerd. 1. In 2018 wordt de samenwerking in NHN door ketenpartners met een 8 gewaardeerd 2. In 2018 is 80% van de burgers en 100% van de bedrijven in NHN op de hoogte van risico s en handelingsperspectieven 3. In 2018 zijn alle burgers en alle bedrijven op de hoogte van de (on)mogelijkheden van hulpdiensten 4. In 2018 zijn er 75 (10%) minder uitrukken voor brand dan in In 2018 is er 10% minder overlast en criminaliteit in NHN dan in In 2018 hebben burgers minder gezondheidsschade dan in In 2018 is er 10% minder schade en minder onveiligheid bij incidenten dan in In 2018 wordt gevaar bij woningbrand en bij ongevallen binnen 15 minuten weggenomen 9. In 2018 worden alle acute effecten van incidenten binnen 4 uur teruggebracht naar situatie brongebied Wat gaan we ervoor doen? Veiligheidsregio De veiligheidsregio biedt adequate hulp en werkt samen met alle bij de veiligheid en hulpverlening betrokken partijen. Daarbij worden burgers en bedrijven gestimuleerd tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid en actief betrokken bij de hulpverlening. Rampenbestrijding Binnen de veiligheidsregio Noord-Holland Noord zijn de processen die onder bevolkingszorg (gemeente) vallen regionaal opgepakt, zodat expertisevoordelen ontstaan. Voor de resterende taken die onder verantwoordelijkheid van de gemeente uitgevoerd dienen te worden, is er in SED verband een crisisorganisatie neergezet. Dit zal zo gecontinueerd worden. Interbestuurlijk toezicht Op grond van de Wet veiligheidsregio s zijn wij verplicht om informatie aan te leveren aan de Veiligheidsregio voor de risicokaart. Deze kaart vermeldt onder andere kwetsbare objecten, ongevallen, lpg-installaties, opslag en risicovolle bedrijven. Onze informatieverstrekking voor deze kaart is actueel. Gemeente Enkhuizen 14 Programmabegroting 2016

19 Overige beschermende maatregelen Door uitvoering te geven aan uitgangspunten uit de Doorontwikkelingsnotitie Integrale Veiligheid en het Integraal Handhavingsbeleidsplan wordt bijgedragen aan een positieve gedragsverandering in de maatschappij ten aanzien van gedragingen in de openbare ruimte. Een gevolg hiervan is dat het aantal parkeerovertredingen en ergernissen zullen afnemen. Bij gemeentegrensoverschrijdende onderwerpen zullen beleidsuitgangspunten regionaal opgepakt worden. Onze inwoners worden hierover geïnformeerd. Tevens creëert de gemeente omstandigheden die het mogelijk maken dat burgers ook hun eigen verantwoordelijkheden kunnen oppakken en waarmaken voor een veiliger Enkhuizen. Wat mag het kosten? Lasten en baten programma Veiligheid (Bedragen x 1.000) Rekening 2014 Begroting 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Lasten Baten Saldo programma P Toelichting Uit bovenstaande tabel blijkt dat er in 2016 voor dit programma per saldo meer is begroot ten opzichte van De belangrijkste verschillen worden hieronder toegelicht: Lasten Euro s Hogere bijdrage aan de Veiligheidsregio. -/ In 2015 is incidenteel een bedrag toegekend voor een extra handhaver Baten De vergoedingsregeling gemeenten voor handhaving parkeren en overlast is komen te vervallen. Euro s -/ / Per saldo voordeel van -/ Reserves en Voorzieningen Bij dit programma behoren geen reserves en voorzieningen. Gemeente Enkhuizen 15 Programmabegroting 2016

20 Programma 3 Verkeer en vervoer Portefeuillehouder N.J.J. Kok Inhoud van het programma Het oplossen van knelpunten (zowel objectief als subjectieve) in de infrastructuur. In de Stadsvisie wordt gepleit voor betere verbindingen tussen de buitenwijken en de binnenstad. De binnenstad is zo goed als vrij van autoverkeer. Via de havens kunnen watertoeristen de stad goed bereiken. Door busverbindingen, wandel- en fietsroutes en het gebruik van binnenwateren is het op allerlei manieren mogelijk voor mensen om zich in en rondom de stad te bewegen. (bron: Stadsvisie) Trends en relevante ontwikkelingen Geen Wat willen we bereiken? Maatschappelijke doelstelling 1. Vergroten verkeersveiligheid en leefbaarheid 2. Gebruiksvriendelijker Parkeerbeleid Indicatoren nulmeting Norm verkeersveiligheid Oordeel van de burger over de verkeersveiligheid van de gemeente ,3 6,3 6,3 6,3 Oordeel van de burger over de verkeersveiligheid In de buurt ,3 6,3 6,3 6,3 Oordeel van de burger over onderhoud wegen en fietspaden ,5 6,5 6,5 6,5 Wat gaan we ervoor doen? Verkeersveiligheid Eind 2015 of begin 2016 wordt het herziene Verkeersplan vastgesteld. Vanaf 2016 worden de daaruit vloeiende verkeersmaatregelen of werkzaamheden uitgevoerd. Door het concept duurzaam veilig verder door te voeren worden straten en woonwijken op een duurzame en veilige manier ingericht. Dit is een doorlopend proces. Verder worden de verkeersonveilige situaties adequaat opgepakt. Parkeren Het huidige parkeerbeleid is geëvalueerd. Afhankelijk van de resultaten van dit onderzoek zullen er aanpassingen worden gedaan. Parkeerfonds In de raadsvergadering van 7 mei 2014 is de parkeerfondsverordening vastgesteld waarbij tevens het parkeerfonds is ingericht en een storting van euro in de reserve is gedaan voor het aanleggen van de eerste 12 parkeerplaatsen. Het parkeerfonds dient ervoor om kleine projecten mogelijk te maken die nu stranden op het niet kunnen realiseren van voldoende parkeerplaatsen op eigen terrein. Bij kleine projecten Gemeente Enkhuizen 16 Programmabegroting 2016

21 moet worden gedacht aan ontwikkelingen met een parkeervraag gelijk aan die van maximaal vijf woonhuizen/woningen. De eerste 12 parkeerplaatsen zullen in de loop van 2015/2016 worden aangelegd. Inmiddels is een aantal van deze parkeerplaatsen ook ingezet voor verschillende kleine projecten in de binnenstad. Op dit moment worden twee nieuwe locaties verkend om verdere parkeerplaatsen aan te leggen. Wat mag het kosten? Lasten en baten programma Verkeer en Vervoer (Bedragen x 1.000) Rekening 2014 Begroting 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Lasten Baten Saldo programma P Toelichting Uit bovenstaande tabel blijkt dat er in 2016 voor dit programma per saldo minder is begroot ten opzichte van De belangrijkste verschillen worden hieronder toegelicht: Lasten Voor het actualiseren van het verkeersplan is in 2015 een incidenteel budget beschikbaar gesteld. Voor de evaluatie van het parkeerbeleid is in 2015 een incidenteel budget toegekend Overige verschillen -/ Per saldo voordeel van Reserves en Voorzieningen Bij dit programma behoort de volgende reserve: Reserve Parkeerfonds Voorzieningen Bij dit programma behoren geen voorzieningen Toelichting op de reserve Reserve Parkeerfonds; Om daar waar het niet mogelijk is op eigen terrein parkeerplaatsen aan te leggen toch in een oplossing te voorzien, is een bedrag van in het parkeerfonds gestort. Gemeente Enkhuizen 17 Programmabegroting 2016

22 Programma 4 Beheer openbare ruimte Portefeuillehouder N.J.J. Kok Inhoud van het programma Met het programma beheer openbare ruimte streeft de gemeente Enkhuizen naar een verantwoord beheer van de openbare ruimte en de riolering en wel zodanig dat de instandhouding ervan en de volksgezondheid worden gewaarborgd. Er is sprake van een minimaal beheer waarbij achterstallig onderhoud wordt voorkomen. Het kwaliteitsniveau wordt gekenschetst als basis. Trends en relevante ontwikkelingen In met name de buitenwijken van Enkhuizen naderen een aantal kapitaalgoederen het einde van hun technische levensduur te denken valt aan beschoeiingen en kunstwerken. Momenteel wordt er hard gewerkt om goed in beeld te krijgen welke maatregelen getroffen moeten worden om kapitaalgoederen te vervangen of te renoveren. Ten aan zien van de verhardingen en de waterwegen zal het huidig beleid worden voortgezet en waar dat uit de inspecties blijkt zal (groot) onderhoud worden gepleegd. Ten aanzien van het groenonderhoud en met name de onkruidbestrijding op verhardingen zal in 2016 duidelijk worden of het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen (glyfosaat) verboden wordt. Alternatieve werkmethoden worden momenteel onderzocht op effectiviteit en financiële haalbaarheid. Wat willen we bereiken? Het beheer van de kapitaalgoederen wordt uitgevoerd op kwaliteitsniveau basis, met uitzondering van het Snouck van Loosenpark wat op een hoog kwaliteitsniveau wordt onderhouden. Voor de komende bestuursperiode zal dit niveau worden gehandhaafd. Wel zal er een accentverschuiving zichtbaar worden naar de buitenwijken waar de komende jaren meer aandacht geschonken zal worden voor het onderhoud en vervanging van kunstwerken en beschoeiingen. Maatschappelijke doelstelling 1. Tevreden burgers over de leefbaarheid en het onderhoud in de buurt en wijk 2. Voorkomen van wateroverlast en waterschade Indicatoren nulmeting Norm Tevreden burgers over de leefbaarheid en het onderhoud in de buurt en wijk (2012) over de leefbaarheid in de buurt (benchmark: Waar staat je gemeente) 7,4 7,4 7,4 7,4 7,4 over het onderhoud van de wijk (benchmark: Waar staat je gemeente) 6,3 6,0 1) 6,3 6,3 6,3 6,3 over het openbaar groen in de wijk (benchmark: Waar staat je gemeente) 6,4 6,4 6,4 6,4 6,4 2. Voorkomen van wateroverlast en waterschade (2013) Aantal meldingen over riolering (gemeentelijke registratie) Aantal meldingen over kolken (gemeentelijke registratie) Aantal meldingen over grondwater (gemeentelijke registratie) ) Het vastgestelde uitgangspunt is dat de kapitaalgoederen (de buitenruimte) op een zodanige wijze worden beheerd dat er sprake is van minimaal verantwoord beheer hetgeen overeenkomt met de cijfer 6,0 Gemeente Enkhuizen 18 Programmabegroting 2016

23 Wat gaan we ervoor doen? Op basis van het vernieuwde Meerjarenonderhoudsplan, onderhouden en beheren van de kapitaalgoederen op het afgesproken kwaliteitsniveau. Hiervoor zijn (meerjaren)onderhoudscontracten afgesloten met diverse aannemers. Daarnaast zullen, conform het gestelde in de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen, in het kader van grootonderhoud kapitaalgoederen worden vervangen of gerenoveerd. Het beheer en onderhoud van de riolering wordt op basis van het GRP in 2016 verder geoptimaliseerd voor wat betreft het systeembeheer en operationele onderhoud. Vanuit het bestuursakkoord water wordt in 2016 het reinigen van de kolken in WF7-verband aanbesteed. In SED-verband wordt het beheer en onderhoud van de gemalen aanbesteed. Waarbij de manier van storingsafhandeling wordt geharmoniseerd. T.b.v. de visie op het stedelijk water wordt in samenwerking met de gemeente Medemblik en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier een waterplan opgesteld waarin alle aspecten die met water van belang zijn, o.a. waterrecreatie, ecologie en doorvaarbaarheid. In het eerste kwartaal 2016 kan dit plan ter vaststelling worden aangeboden aan het bestuur. Voor het gemeentelijk baggerwerk is een meerjarenplan opgesteld waarbij rekening is gehouden met de functie van het water. Doorvaarbaar water wordt bijvoorbeeld dieper gebaggerd. Wat mag het kosten? Lasten en baten programma Beheer Openbare Buitenruimte (Bedragen x 1.000) Rekening 2014 Begroting 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Lasten Baten Saldo programma P Toelichting Uit bovenstaande tabel blijkt dat er in 2016 voor dit programma per saldo minder is begroot ten opzichte van De belangrijkste verschillen worden hieronder toegelicht: Lasten In 2015 is éénmalig extra afgeschreven op geactiveerde kapitaalsuitgaven In 2015 is éénmalig een bedrag van toegevoegd voor onderzoek riool De geplande uitgaven voor groot onderhoud zijn in 2016 lager Overige verschillen -/ Baten Op grond van de begrote baten en lasten voor rioolwerkzaamheden en investeringen wordt een hoger bedrag onttrokken aan de voorziening rioleringen Euro s Per saldo voordeel van Gemeente Enkhuizen 19 Programmabegroting 2016

24 Reserves en Voorzieningen Bij dit programma behoren de volgende reserves en voorzieningen Prognose Prognose Reserves Egalisatie tarieven riolering Reserve onderhoud kapitaalgoederen Voorzieningen Voorziening onderhoud rioleringen Toelichting reserves en voorzieningen: Reserves Reserve egalisatie tarieven; Deze reserve wordt ingezet om de lastenverzwaring voor de burger te temporiseren. Reserve onderhoud kapitaalgoederen; De uitgaven voor groot onderhoud worden gedekt uit deze (egalisatie)reserve. Voor een nadere toelichting verwijzen wij u naar de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen. Voorzieningen Voorziening onderhoud rioleringen; naar verwachting wordt in onttrokken aan deze voorziening. Gemeente Enkhuizen 20 Programmabegroting 2016

25 Programma 5 Samenleving Portefeuillehouder M.W. Olierook K. Kok Inhoud van het programma Met het programma Samenleving streven we ernaar dat de inwoner van Enkhuizen zelf regie voert over zijn/haar leven met een gemeente die dat stimuleert en daar waar nodig ondersteunt. De gemeente biedt compensatie waar zij dit nodig acht. Trends en relevante ontwikkelingen Algemeen demografische ontwikkelingen zorgen voor vergrijzing waardoor er een toename is van de zorgvraag; bereikbaarheid en leefbaarheid staan onder druk door beperking OV-vervoer; Maatschappelijke tweedeling neemt toe, de consequentie hiervan is een toename van de druk op de voorzieningen en uitkeringen; Invulling geven aan "participatiesamenleving is een belangrijke opgave; Integrale benadering van vraagstukken is de norm. Zorg Toenemende samenhang tussen het medische en het sociale domein; Transformatie sociaal domein: in 2015 hebben de gemeente nieuwe taken gekregen, in 2016 zal dit zich verder ontwikkelen; De overheid participeert steeds meer in de lokale samenleving; Met de uitgangspunten zo lang mogelijk zelfstandig thuis en eigen kracht, zal het beroep op mantelzorg en vrijwilligers toenemen; Met de wijzigingen in de zorg verwachten we in 2016 een grotere druk op maatschappelijke opvang, inloopvoorzieningen en beschermd wonen. Onderwijs In 2016 wordt de visie op de brede school doorontwikkeld naar integraal aangeboden kindvoorzieningen waarbij spelen en leren organisch in elkaar overlopen en kinderen één doorgaande leerlijn wordt geboden. Integrale kindvoorzieningen geven een impuls aan duurzame inhoudelijke samenwerking tussen kinderdagverblijf, peuterspeelzaal, naschoolse opvang, PO- en VO onderwijs, sport en cultuur. In 2016 zal worden verkend welke partijen hierin het initiatief nemen. Sport, bewegen en cultuur Sport en bewegen zijn belangrijk daar waar het gaat om bevordering van de sociale cohesie, participatie, gezondheid; Het kunst en cultuurbeleid zal worden herijkt. Wat willen we bereiken? De Beleidsnota WMO fungeert als overkoepelend document voor de beleidsterreinen op het gebied van samenleving. De uitgangspunten van deze nota passen goed bij de nieuwe taken rondom de decentralisatie van zorg die de gemeenten vanaf 1 januari 2015 hebben gekregen. De beleidsnota is opgebouwd uit drie thema s: Opvoeden en opgroeien Thuis in Enkhuizen Drempels weg in Enkhuizen De maatschappelijke doelstellingen in dit hoofdstuk worden per thema weergegeven. Gemeente Enkhuizen 21 Programmabegroting 2016

26 Maatschappelijke doelstellingen 1. Meer ontplooiingsmogelijkheden passend bij de mogelijkheden van het individuele kind Kinderen in Enkhuizen groeien op in een veilige en gezonde omgeving Ouders worden (of zijn!) zich (nog meer) bewust van hun voorbeeldfunctie in het gedrag en de leefstijl van hun kind en worden hierbij zo nodig (tijdelijk) ondersteund Een versterkte zorgstructuur, waarbij alle kinderen in beeld zijn en goede zorgbegeleiding wordt geboden in een doorlopende (leer-)lijn; Extra aandacht voor preventie, jeugdzorg en ondersteuning voor kinderen waarmee het soms even of voor een langere periode niet goed gaat; Bevordering van actieve, receptieve en reflectieve (deze begrippen worden later in het document toegelicht) cultuureducatie voor en door jeugd. 2. Vergroten van de leefbaarheid en de veiligheid in de stad Vrijwilligerswerk in Enkhuizen is en wordt vanzelfsprekend(er) door (potentiele) vrijwilligers te stimuleren en te faciliteren; Een brede inzet van sport en bewegen als middel ter bevordering van sociale samenhang, een gezonde leefstijl en participatie van burgers; Een brede inzet van kunst en cultuur als middel ter bevordering van sociale cohesie, leefbaarheid en betrokkenheid. 3. Vergroten van de zelfredzaamheid Samen sterk voor kwetsbare burgers Een vergroting van de draagkracht bij mantelzorgers en het verlichten van de draaglast van mantelzorgers; Ondersteuning naar werk: scholing, een re-integratie traject, een stage of werken in de sociale werkvoorziening; Ondersteuning voor inwoners die niet op eigen kracht of met behulp van het eigen sociale netwerk in staat zijn om mee te doen Als uitgangspunt voor dit programma zijn, naast de in februari 2014 vastgestelde Wmo-nota, de nota Gezondheidsbeleid en het beleidskader zorg voor jeugd gebruikt. Eind 2014 en halverwege 2015 worden de nog te ontwikkelen cultuurnota en de sport en bewegen opgeleverd. Indicatoren nulmeting Norm Meer ontplooiingsmogelijkheden passend bij de mogelijkheden van het individuele kind Cultuureducatie en cultuurparticipatie % scholen basisonderwijs die in aanraking komen met zoveel mogelijk vormen van cultuureducatie en kunstdisciplines Niet bekend 100% 100% 100% 100% 100% 2. Vergroten van de veiligheid en leefbaarheid in de stad Stimuleren van vrijwilligerswerk percentage mensen dat vrijwilligerswerk doet 3. Vergroten van de zelfredzaamheid 53% (2015) 55% 57% 59% 60% 60% Vergroting draagkracht en verlichten draaglast van mantelzorgers Mantelzorgers die zeggen tevreden tot zeer tevreden te zijn over de ondersteuning die de gemeente biedt. 70% (2010) 70% 70% 70% 70% 70% Gemeente Enkhuizen 22 Programmabegroting 2016

27 Wat gaan we ervoor doen? 1.Meer ontplooiingsmogelijkheden passend bij de mogelijkheden van het individuele kind Bieden van adequate huisvesting voor kindvoorzieningen Door het scherp in beeld brengen van de toekomstige huisvestingsbehoefte van scholen en kinderopvang in relatie tot de visie op integrale kindvoorzieningen, wordt een goed aanbod, spreiding en bereikbaarheid gerealiseerd. Een integraal huisvestingsplan (IHP) voor meerdere jaren brengt de ambitie van de gemeente in beeld. Dit plan biedt een ruimtelijk, financieel en beleidsmatig kader voor de toekomstige huisvesting van kindvoorzieningen. Het integraal huisvestingsplan heeft een nauwe relatie met de visie op het integraal kindcentrum. Waar mogelijk vinden netwerkverbindingen tussen onderwijs, kinderopvang, sport en cultuur plaats binnen de bestaande huisvesting. Als in het IHP een aanpassing in de huisvesting is voorzien, wordt hierin de mogelijkheid tot fysieke samenvoeging van de betrokken voorzieningen onderzocht. Toezicht en handhaving kwaliteitseisen kinderopvang en peuterspeelzaalwerk Onze gemeente streeft ernaar dat ouders en verzorgers alleen kunnen kiezen uit goede en zeer goede kinderopvang. De kwaliteit wordt daarom voortdurend gecontroleerd, verbeterd en geborgd. Dit wordt uitgevoerd door middel van goed toezicht, adequate handhaving, nieuwe initiatieven, het ondersteunen van pilots en het zoeken van afstemming met de ondernemers. Bieden van educatie thuisnabij Met de invoering van Passend Onderwijs wordt gestreefd naar een zorgstructuur in en rond de school, waarbij elke leerling de zorg krijgt die hij/zij nodig heeft om thuisnabij een doorgaand ontwikkelingsproces te kunnen doorlopen. Om dit te realiseren zijn verbindingen nodig tussen onderwijs en jeugdbeleid, waarbij de samenwerkingsverbanden essentieel zijn. Stimuleren behalen startkwalificatie De gemeente is verantwoordelijk voor het voorkomen van vroegtijdige schooluitval. Deze actie wordt voornamelijk uitgevoerd door de regionale RMC functie. Het RMC heeft een wettelijke taak om te zorgen dat jongeren een startkwalificatie halen of om ze een passend traject te bieden. Voorkomen van taalachterstanden Een goede beheersing van de Nederlandse taal is een voorwaarde om nu en in de toekomst te kunnen participeren in de maatschappij. Toch zijn er veel kinderen en volwassen met een taalachterstand. De gemeente zet zich in om taalachterstanden bij jonge kinderen en laaggeletterdheid bij (jong) volwassenen te voorkomen dan wel aan te pakken. Dit betekent dat er moet worden geïnvesteerd in de preventieve (het voorkomen) en curatieve (het bestrijden) aanpak van taalachterstanden. Binnen de gemeente Enkhuizen wordt reeds veel geïnvesteerd in de preventieve aanpak door middel van voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Zoals VVE-educatie in de peuterspeelzalen, voorleesexpress en de pilot peuterplus voor kinderen met taal- en ontwikkelingsachterstanden en gedragsproblematiek. Dit beleid wordt in 2016 voortgezet. De Nieuwkomerklas op t Palet - voor kinderen die bij het primair onderwijs aangemeld worden, maar geen woord Nederlands spreken - is geëvalueerd. Zowel de gemeente als het primair onderwijs is blij met de voorziening. In de regio West-Friesland is daarop besloten om de voorziening uit te breiden met een voorziening voor Medemblik en Koggenland - en voor vier jaar te consolideren. Bieden van opvoed- en opgroeiondersteuning Het Centrum Jeugd en Gezin ontwikkelt zich door als zorg- en welzijnsnetwerk op de peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en scholen. Hierdoor ontstaat een intensieve samenwerking tussen onderwijs, peuterspeelzaalwerk, kinderopvang en buitenschoolse opvang en de partners van het CJG netwerk. Voorlichtings- en informatiebijeenkomsten over opvoeden- en opgroeien worden in samenwerking met bovengenoemde partners voor ouders/verzorgers, jeugd en jongeren georganiseerd. Gezinnen met specifieke vragen over opvoed- en opgroeiondersteuning kunnen daarnaast terecht bij de CJG-partners op de peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, in het onderwijs of bij hen thuis. Gemeente Enkhuizen 23 Programmabegroting 2016

28 Ondersteunen van (kwetsbare) tieners Halverwege juni 2015 is Stichting Welzijn Enkhuizen van start gegaan met een pilot tienerwerk. De pilot heeft als doel de (kwetsbare) tieners, in de leeftijd van 10 t/m 16 jaar, in hun ontwikkeling optimaal te ondersteunen, hen te voorzien in nuttige vrijetijdsbesteding en vroegtijdige schooluitval te voorkomen. De tienerwerker werkt samen met het onderwijs, de professionals vanuit het CJG netwerk en/of het stadsteam en politie, zodat steeds meer adequate verbindingen ontstaan tussen vroeg signalering, preventie en de inzet van gespecialiseerde zorg. Specifiek tienerwerk en specifiek jongerenwerk liggen hierbij in elkaars verlengde. In het kader van de pilot is IJsselzand omgebouwd als tienerhonk. Sinds de opening van het tienerhonk komen er gemiddeld 30 á 50 tieners naar het tienerhonk. Brede school binnenstad In 2013 is besloten tot nieuwbouw van de brede school (de Tweemaster / Veste / Pierewiet) in de binnenstad. Na een bemiddelingstraject met de schoolbesturen wordt er verder vorm gegeven aan de invulling van de voorziening. Hierbij worden de ontwikkelingen rondom de Sprong meegenomen. Het streven is om in 2016 een start te maken aan de daadwerkelijke realisatie van de brede school. Uitgangspunt voor deze school is een intensieve samenwerking van de betrokken partners, die verder gaat dan alleen de fysieke samenvoeging. Kunst en cultuur Dit beleid zal worden herijkt. In de regio wordt gewerkt aan een gezamenlijke regionale bibliotheekvisie. Deze gaat echter verder dan alleen het bibliotheekwerk. Gestreefd wordt naar een integrale visie waar ook muziekonderwijs, cultuureducatie en cultuurparticipatie deel van uit maken. Integratie van en samenwerking tussen voorzieningen, cultureel ondernemerschap en zoveel mogelijk in de scholen, zijn uitgangspunten. Mogelijk maken van cultuureducatie en cultuurparticipatie Cultuureducatie vormt een onmisbaar onderdeel in de ontwikkeling van een kind. En niet alleen van kinderen. Door elkaars cultuur en tradities te kennen wordt wederzijds begrip gecreëerd, maar ook het kennen van de historie van een stad of plaats creëert meer verbondenheid en betrokkenheid. Het belang van cultuureducatie is daarmee groot. Kunst en cultuur zijn om van te genieten en om door geraakt te worden. Bovendien levert het een bijdrage aan de algemene ontwikkeling van jongeren. Alle jeugd in Enkhuizen wordt daarom in aanraking gebracht met verschillende kunstdisciplines op een actieve, receptieve en reflectieve wijze. De subsidie draagt bij aan het prikkelen, enthousiasmeren en uitdagen van jeugd om talenten te ontdekken en te ontwikkelen. De activiteiten dienen bij te dragen aan de volgende resultaten: Alle kinderen in Enkhuizen komen in aanraking met zoveel mogelijk vormen van cultuureducatie en kunstdisciplines, er is dus sprake van een gedifferentieerd aanbod cultuureducatie; Een lokale en regionale infrastructuur waar het onderwijs en alle (lokale) cultuurinstellingen deel van uitmaken en waarin een goede coördinatie tussen de vraag vanuit het onderwijs en het aanbod vanuit de culturele instellingen aanwezig is; Een samenhangend aanbod van cultuureducatie ten behoeve van de doorlopende leerlijn cultuureducatie en de bijbehorende kerndoelen in het basisonderwijs; De binnenschoolse activiteiten zijn vernieuwend, verrassend en verbindend, ofwel activiteiten die prikkelen, indruk maken en beklijven; Zoveel mogelijk kinderen ontwikkelen hun talent door (naschools) zelf aan actieve kunstbeoefening te doen. 2. Vergroten van de leefbaarheid en de veiligheid in de stad Bieden van tijdelijke en/of langdurige vormen van ondersteuning Sinds april 2015 vervult het stadsteam een cruciale rol bij het verhogen van de kwaliteit en efficiency van de jeugdhulp en bij de vermindering van het gebruik van (dure) specialistische hulp. In Enkhuizen is gekozen het Stadsteam te positioneren als spin in het web tussen de eerste en tweede lijn. Het stadsteam is vooral gericht op bieden van ambulante ondersteuning om zoveel mogelijk vragen lokaal en laagdrempelig af te kunnen vangen in de gemeente Enkhuizen. De enkelvoudige vragen worden opgepakt door de consulenten en/ of andere vrij toegankelijke voorzieningen. Gemeente Enkhuizen 24 Programmabegroting 2016

29 De gespecialiseerde zorg is in West-Friesland regionaal ingekocht. In de Jeugdwet is ook voorgeschreven dat in ieder geval Veilig Thuis (Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling) en de zorg van gecertificeerde instellingen voor jeugdbescherming en reclassering bovenregionaal zullen worden ingekocht. Bevorderen dat iedereen gezond kan leven Gezondheid bepaalt in belangrijke mate de kwaliteit van leven. Een goede gezondheid wordt door mensen vaak benoemd als het belangrijkste aspect in hun leven. Gezonde mensen voelen zich beter, zijn minder vaak ziek en werken meer en langer. Ze kunnen in de samenleving beter meedoen. Een goede gezondheid komt dus zowel het individu, alsook de samenleving ten goede. De gemeente initieert, stimuleert, subsidieert en faciliteert initiatieven op het gebied van preventie met als doel de gezondheid van inwoners te beschermen en te bevorderen, zodat mensen zo lang mogelijk lichamelijk en geestelijk gezond blijven. Het project In Control of Alcohol&Drugs wordt verlengd tot in ieder geval 2018, de regionale samenhang en samenwerking blijven onverminderd overeind. Lokale initiatieven dragen bij aan de gemeenschappelijke doelstellingen. De gemeente Enkhuizen zal in 2016 nader onderzoeken hoe we het drugsgebruik in onze gemeente kunnen beperken. In 2016 zal de gezondheidsnota worden geëvalueerd en een nieuwe nota worden voorbereid. Stimuleren van sport en bewegen Sport en bewegen leveren een belangrijke bijdrage aan een goede gezondheid, de sociale samenhang en de leefbaarheid. Met het ontwikkelen van een kadernota sport en bewegen 2030 probeert de gemeente Enkhuizen enerzijds een gezamenlijke visie op lange termijn te formuleren en anderzijds de lokale gemeenschap (bewoners, verenigingen en maatschappelijke partners) de vrijheid te geven om zelf een aanpak te ontwikkelen en te implementeren. De kadernota sport en bewegen 2030 kan gezien worden als een kompas dat richting geeft maar niet stuurt. Bewoners en maatschappelijke organisaties hebben nadrukkelijk het stuur in handen als het gaat om het realiseren van de door hen gewenste vitale samenleving. Het is daarbij van belang om te bepalen wat de gezamenlijke ambities zijn, die helpen om de eigen bijdrage aan het doel te kunnen bepalen, in een gezamenlijke uitwerking van een tweejarig uitvoeringsprogramma. Bij de uitwerking is samenwerking tussen alle betrokkenen cruciaal. Vrijwilligerswerk in Enkhuizen is en wordt vanzelfsprekend(er) door (potentiele) vrijwilligers te stimuleren en te faciliteren De gemeente Enkhuizen stimuleert het vrijwilligerswerk door jongeren en de senioren (65+) aan te spreken. De gemeente Enkhuizen zoekt meer samenwerking en afstemming met de kerken en moskee uit Enkhuizen. De kerken en moskee leveren een grote bijdrage aan de gemeenschap, met name in de inzet van vrijwilligers(projecten) in Enkhuizen. Ook worden er mogelijkheden gecreëerd om potentiële vrijwilligers zelf hun wensen kenbaar te laten maken. Daarnaast worden hiervoor ook de maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven bij elkaar gebracht. Om het vrijwilligerswerk te versterken worden organisaties, die werken met vrijwilligers, actief geïnformeerd en ondersteund. Ook is het belangrijk om vrijwilligers zichtbaar te waarderen. Dit middels een jaarlijks vrijwilligersfeest en een conferentie. 3.Vergroten van de zelfredzaamheid Samen sterk voor kwetsbare burgers Gemeenten hebben de taak om kwetsbare burgers te ondersteunen die moeite hebben om op eigen kracht te participeren, regie over het leven te bewegen in en om het huis. Om te voorkomen dat mensen buiten de samenleving komen te staan wil de gemeente dit soort situaties tijdig en effectief oppakken, zo mogelijk maatschappelijk herstel bevorderen en samen met de betrokkenen een passende oplossing vinden. Uitgangspunt van de Wmo 2015 is dat zelfredzaamheid en meedoen in de samenleving in eerste instantie een verantwoordelijkheid is van de burger en zijn sociale omgeving zelf. Aan inwoners wordt ondersteuning geboden, zodat zij zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Inloop activiteiten, zoals de inloopvoorziening van de Baanbreker, richten zich bijvoorbeeld op kwetsbare inwoners binnen de gemeente Enkhuizen waarbij de vraag latent aanwezig is. Kwetsbare inwoners zijn inwoners van Enkhuizen die niet op eigen kracht mee kunnen doen aan de samenleving en het maatschappelijk verkeer. Gemeente Enkhuizen 25 Programmabegroting 2016