Chemische methoden. Niet poreuze sporendragers. Veilige onderzoeksmethode Niet poreuze ondergronden Sporen in bloed. Bijzondere methoden

Transcriptie

1 We kunnen de methode voor het zichtbaar maken van vingerafdrukken verdelen in drie hoofdgroepen. Deze zijn: Mechanische methoden; Chemische methoden; Bijzondere methoden. De mechanische methoden worden in het volgende hoofdstuk uitgebreid besproken. Van de chemische en bijzondere methoden is hieronder een overzicht en daarbij hun toepassingen. Tijdens de praktische vaardigheden zullen enkele methoden worden verricht. Chemische methoden. DFO Ninhydrine Cyanoacrylaat Jodiumdamp Gentiaan violet Sticky side powder Amido black Hongaars rood Semi- en poreuze sporendragers Niet geschikt voor natte sporendragers Semi- en poreuze sporendragers Niet geschikt voor natte sporendragers / ook mogelijk na behandeling met DFO Niet poreuze sporendragers Inkleuren mogelijk met o.a. basic yellow. Ook geschikt voor o.a. gecoat papier. Veelzijdige toepassing Kleefzijde tapes e.d. Bezwaar door fenol Kleefzijde tapes e.d. Veilige onderzoeksmethode Niet poreuze ondergronden Sporen in bloed Niet poreuze ondergronden Sporen in bloed Bijzondere methoden De bijzondere methoden worden veelal uitgevoerd door het NFI of het NRI. Fysische ontwikkelaar Nabewerking van bijv. ninhydrine NFI Metaalopdamping Zowel op niet- als op poreuze voorwerpen zoals bijv. vuilniszakken etc. NFI / NRI

2 ADMINISTRATIEVE DACTYLOSCOPIE Onder de administratieve dactyloscopie verstaan we het classificeren, het vergelijken en identificeren van vingerafdrukken. Maar ook het maken van een dactyloscopisch signalement is een onderdeel van de administratieve dactyloscopie. Deze taak ligt niet altijd meer bij de technische recherche, maar de verantwoording voor het wegleren en de controle van de signalementen, zal bij de technische recherche blijven liggen. Dactyloscopische signalementen Een dactyloscopisch signalement is niet zo maar een document. Het geeft belangrijke informatie met betrekking tot de verdachte. We moeten daarom ook de tijd nemen om een goed en volledig signalement te vervaardigen. Goed heeft betrekking op kwaliteit van de afdrukken. Volledig betekent, dat het gevraagde op zowel de vinger- als de handpalm afdrukkenbladen zo volledig mogelijk wordt vervaardigd en ingevuld. Het komt regelmatig voor dat de technisch rechercheur dactyloscopische sporen vindt, maar dat bijvoorbeeld alleen de toppen van de vingers bruikbaar zijn. Die toppen zijn dan, als het goed is, terug te vinden op de vingerafdrukkenbladen, zodat een vergelijking kan plaatsvinden. Wanneer te veel of te weinig inkt gebruikt wordt, kan het voorkomen dat een vergelijking niet kan plaatsvinden, omdat net op die plek de informatie niet of onduidelijk aanwezig is. Het bureau dactyloscopie van de NRI heeft veel geïnvesteerd om tot een goed dactyloscopisch signalement te komen. Zo is er een video film gemaakt over het vervaardigen van een signalement in combinatie met het geautomatiseerde vingerafdrukken systeem (HAVANK). Daarnaast zijn zowel papier en inktsoorten onderzocht op kwaliteit. Dit met het doel de kwaliteit van de vingerafdruk te bevorderen en dat het signalement langdurig kan worden bewaard. Daarnaast heeft de NRI richtlijnen uitgegeven met betrekking het vervaardigen van dactyloscopische signalementen en het invullen hiervan. (ZIE BIJLAGE) BEGIN AL TIJD MET SCHOON MATERIAAL Een dun laagje inkt op de glasplaat; De persoon de handen laten wassen en deze goed drogen De persoon moet de handen soepel houden (losjes) Het signalement zo volledig mogelijk vervaardigen en invullen. Classificeren van vingerafdrukken Vingerafdrukkenbladen worden over het algemeen in tweevoud vervaardigd. één exemplaar voor de NRI (of Divisie Recherche) en

3 één exemplaar voor de eigen verzameling. Om een verzameling van dactyloscopische signalementen zoekbaar te maken, is ordening noodzakelijk. Purkinje, Galton en Henry hebben zich daar een eeuw geleden al mee bezig gehouden. De hoofdfiguren die Purkinje had gevonden, worden tegenwoordig in verzamelingen toegepast. In Nederland zijn diverse verzamelingen en hiertoe worden 2 systemen toegepast. In de regio Rotterdam Rijnmond wordt (het handmatige systeem) Galton Henry toegepast. In diverse andere korpsen wordt het systeem Pateer toegepast. Dit systeem is vernoemd naar de Amsterdamse Inspecteur van politie E.J.Pateer. De hoofdclassificatie wordt door de deskundigen soms aangegeven in getallen en andere keer wordt de benaming volledig genoemd. Een overzicht van de figuren is opgenomen in bijlage 5 en de FT norm In onderstaand overzicht zijn de aantallen delta's en kernen weergegeven van de hoofdfiguren. De kern en delta zijn belangrijke vaste punten in een vingerafdruk. Zij bepalen, samen met het lijnenverloop, de hoofdclassificatie. De kern en de delta zijn de vaste punten bij het tellen van het aantal papillairlijnen. SYSTEEM PATEER Nr. Naam Kern delta Bijzonderheden 1 Boog - 2 Tentboog 1-3 Lus naar rechts Lus naar links Dubbele lus 2-6 Middenzak naar rechts 1 2 Tussen kern en delta minder dan 7 tellijnen 7 Middenzak naar links 1 2 Tussen kern en delta minder dan 7 tellijnen 8 Kring 1 2 delta s op nagenoeg dezelfde hoogte 9 Samengesteld Alles is mogelijk figuur 10 Onleesbaar figuur Tijdelijk onleesbaar Het kernpunt Het kernpunt ligt in de kern van de vingerafdruk. Waar de kern zich precies bevindt hangt af van de hoofdclassificatie. Onderscheidt hierin wordt gemaakt in kernpunten van lussen en rondgaande figuren (middenzak en kring)

4 Vergelijken van vingerafdrukken. Bij het vergelijken van dactyloscopische signalementen onderling of bij het vergelijken van signalementen met sporen maken we gebruik van de hoofdclassificatie, het aantal tellijnen en de bijzonderheden of dactyloscopische punten. Door de hoofdclassificatie en het aantal tellijnen te bepalen maken, we al een behoorlijke selectie bij de vergelijking van sporen. Daarna kijken we naar dactyloscopische punten. Dit zijn bijzonderheden in een vingerafdruk. In figuur 4 zijn een aantal van deze dactyloscopische punten weergegeven en benoemd. Bij de vergelijking van een spoor met een dactyloscopisch signalement van een verdachte, maken we gebruik van de boven genoemde dactyloscopische punten (DP). De DP's worden in het spoor aangegeven en vervolgens wordt met dit spoor in bestanden gezocht. Nemen we bijvoorbeeld het spoor van figuur 4, dan concentreren we ons, nadat de hoofdclassificatie en het aantal tellijnen is bepaald, op een DP, bijvoorbeeld punt 7 (haakje) en de twee lijnen die tussen dit punten de delta aanwezig zijn. Om vervolgens een spoor te kunnen identificeren gebruiken we in Nederland standaard de 12 puntenregel. Dit wil zeggen dat 12 dactyloscopische punten van overeenkomst (DPO) aanwezig moeten zijn in zowel het spoor en het signalement. In FT-normen zijn bepalingen opgenomen ten aanzien van de 12 puntenregel. Daarnaast is er nog een 10+ puntenregel. Hier worden wat meer eisen aan het spoor gesteld. Nadat een spoor is geïdentificeerd, zal een gecertificeerde deskundige de vergelijking (identificatie) controleren. In bijzondere gevallen kan de vergelijking worden besproken in een vraagtekenprocedure. Hierbij beoordelen 3 personen de vergelijking. Bijzondere manieren van Identificeren Wat ook in de beoordeling van een spoor kan mee wegen, zijn de poriën en de zijkanten van de papillairlijnen. Dit wordt respectievelijk poroscopie en edgeoscopie genoemd. Poroscopie. Aan het oppervlak van de huid zitten talloze zweetklieropeningen, de poriën Deze poriën zijn in de vingerafdrukken te herkennen als witte stippen. Deze verschillen onderling van grootte, vorm, ligging en aantallen en zijn ook gedurende het leven onveranderlijk. Daarom kunnen de poriën behulpzaam zijn bij het identificeren van sporen. Edgeoscopie. De karteling van de papillairlijnen is karakteristiek en kan bij de identificatie betrokken worden. In Amerika wordt de Edgeoscopie toegepast. We kunnen de bruikbaarheid goed beoordelen met hulpmiddelen zoals een loupe

5 microscoop digitale opname technieken Een voordeel van een digitale opname techniek (bijvoorbeeld Adobe Photoshop) is dat het spoor, vergroot via het beeldscherm, met anderen besproken kan worden. Het is natuurlijk mogelijk dat een aangetroffen spoor is veroorzaak door een getuige. Bij een onderzoek in de woning is het vanzelfsprekend dat bewoners (getuigen) in die woning dactyloscopische sporen hebben achtergelaten. Ook bij reparatie en dergelijke is het mogelijk dat diverse personen sporen op een plaats van binnenkomst hebben achtergelaten. Om deze sporen uit te sluiten is een getuigensignalement noodzakelijk. Hiervoor zijn speciale formulieren op de markt. De NRI heeft een formulier ontwikkeld waarbij de getuige middels plaatjes wordt begeleid in het vervaardigen van een goed signalement. Het uitsluiten van getuigensporen is belangrijk, omdat anders deze sporen onnodig in opslagsystemen worden opgeslagen, maar ook omdat er onnodig en vaak langdurig met dit (getuige) spoor wordt gezocht. Resumé Het uiteindelijke doel is om met de op de plaats delict gevonden dactyloscopische sporen de identiteit van een verdachte vast te stellen of beter gezegd proberen middels dat spoor de identiteit te achterhalen wie dat spoor heeft veroorzaakt. Daarvoor hebben we zowel, een kwalitatief hoogwaardig dactyloscopisch signalement nodig, als een bruikbaar spoor. Hiermee is het mogelijk sporen te identificeren volgens de in Nederland geldende norm. DACTYLOSCOPIE Mechanische methoden. Onder de mechanische methoden worden die methoden verstaan, waarbij poeders met behulp van een kwast of door middel van strooien of schudden op het te onderzoeken voorwerp wordt gebracht. Voor het onderzoek naar dactyloscopische sporen zijn speciale poeders ontwikkeld met specifieke eigenschappen. Ook zijn verschillende kleuren ontwikkeld om bij het zoeken op een sporendrager een beter contrast te verkrijgen Echter de kleur van de ondergrond is niet bepalend voor de juiste keuze van de poeder. Hierover later meer. Daarnaast zijn voor het opbrengen van deze poeders speciale kwasten ontwikkeld, In zijn algemeenheid gebruiken we een kwast om dactyloscopische sporen in te poederen (stuiven) met het poeder. Dit poeder hecht zich op de uitscheidingsproducten (zweet en vet) welke na overdracht van de vingers op de sporendrager komen. Na het zichtbaar maken hebben we ook verschillende methoden om het dactyloscopisch spoor veilig

6 te stellen. De meest gangbare poeders, kwasten en manieren van veiligstellen van de sporen wordt hieronder besproken. In de bijgevoegde tabel is een overzicht gemaakt van de poeders en de verschillende ondergronden. Hieruit kan worden gelezen welke poeder het beste functioneert bij een bepaalde ondergrond. De hoofdindeling dactyloscopische poeders kunnen we onderscheiden in: 1. Kwastpoeders 2. Magneetpoeders 3. Schud of instant poeders 1. Kwastpoeders De groep van kwastpoeders heeft ook weer een onderverdeling. Naast de indeling in kleur, kunnen ze ook worden ingedeeld worden naar structuur en hechting. We kennen: geconcentreerde poeders; speciale poeders; poeders voor verstuifpenseel; fluorescerende poeders.

7 GECONCENTREERDE POEDERS: Geconcentreerde poeders zijn onvermengde dactyloscopische poeders die met een kwast opgebracht moeten worden. De poeder is fijn van structuur, maar is van zichzelf al wat vetter. Van alle soorten poeders hechten deze poeders het sterkst aan de vetten, wat inhoudt dat vooral reeds gedeeltelijk ingedroogde sporen met geconcentreerde poeders nog zichtbaar gemaakt kunnen worden. Door de grote hechting bestaat echter de kans dat het poeder ook sterk aan de (vette) ondergrond blijft hechten, waardoor het contrast tussen spoor en ondergrond gering wordt. Deze situatie komt vaak voor in die gevallen waarbij de ondergrond niet schoon is. Geconcentreerde poeders zijn vooral geschikt voor "oude" sporen op niet poreuze schone oppervlakken. We kennen deze poeder in het zilver, zwart en de goud kleur. Aanbevolen wordt geconcentreerd zilver te gebruiken. Wanneer de kleur van de ondergrond overeenkomt met de kleur van de poeder is het gebruik van een zaklantaarn aan te bevelen. Het is natuurlijk ook mogelijk een andere kleur toe te passen, maar het resultaat is veelal minder goed. De zwarte geconcentreerde poeder is minder geschikt voor gladde oppervlakken. Bristol Black is ook een geconcentreerde poeder die in tegenstelling tot de hiervoor genoemde, niet zo snel een vlek wordt of anders gezegd "dichtloopt". De poeder moet royaal worden opgebracht. Bristol Black wordt gebruikt op aluminium en om cyanoacrylaat sporen, op lichte ondergronden, op te werken. SPECIALE POEDERS: De speciale poeders zijn vermengingen van poeders. Deze droge poeder onderscheidt zich van de geconcentreerde poeders doordat, deze minder sterk aan de ondergrond hechten waardoor achtergrond verstoringen ontbreken, ook wanneer de ondergrond enigszins besmet is. Door deze eigenschap hecht de poeder ook minder sterk aan het spoor en wordt het "dichtlopen" van een spoor voorkomen. Deze poeders zijn geschikt om alle niet poreuze oppervlakken te onderzoeken waarbij zij vuiler mogen zijn dan bij het gebruik van de geconcentreerde poeders. Ook hier is het aan te bevelen special zilver te gebruiken. Wanneer de kleur van de ondergrond overeenkomt met de kleur van de poeder is het gebruik van een zaklantaarn nodig om het spoor te kunnen waarnemen. Het is natuurlijk ook mogelijk een andere kleur toe te passen, maar het resultaat is veelal minder goed. Special goud is vetter dan de special silver. Een nadeel van special goud is dat het poeder wegzakt in de (witte) gelatine folie. De zwarte poeder is minder geschikt voor gladde oppervlakken. Goede resultaten worden met de zwarte poeder verkregen op geverfde oppervlakken en geplastificeerd spaanplaat. We kennen special silver, goud en zwart.

8 Poeders voor verstuifpenseel (DOSEERKWAST). Deze poeders worden met een speciale kwast aangebracht. Voor de benaming wordt ook verstuifpenseel, doceer- en roetkwast toegepast. Deze poeder is zowel in een geconcentreerde- als in een speciale poeder te verkrijgen. In de praktijk is het een methode waarmee snel een groot oppervlak kan worden onderzocht. Treffen we een spoor aan, dan is het te overwegen het spoor met een ander poeder op te werken. Bijvoorbeeld als een spoor met "roet" is gevonden kan deze opgewekt worden met Magnetic Black. Een nadeel van dit verstuifpenseel is dat te veel poeder wordt verstoven, dit met het oog op de veiligheid. Fluorescerende poeders. Fluorescerende poeders kunnen met een kwast of met een magneet penseel opgebracht worden. Het resultaat, dus de dactyloscopisch sporen, zijn met een forensische lichtbron zichtbaar. Fluorescerende poeders maken het mogelijk om sporen op bontgekleurde ondergronden goed zichtbaar te maken, maar ook sporen op geprofileerde ondergronden zijn geschikt om zichtbaar te maken met fluorescerende poeders. Met de huidige digitale technieken is het eenvoudiger een dergelijk spoor op te nemen. Met de normale poeders zal een dergelijk spoor met afvorm materiaal moeten worden afgenomen. Het te bepoederen spoor moet met UV licht worden aangestraald. De dosering van het poeder moet goed in de gaten worden gehouden. We kennen de volgende poeders: Redwop deze fluoresceert rood/oranje (6oo nm); Magnetische Blitz-Green, deze fluoresceert groen (62o nm); Magnetisch Blitz-red, deze fluoresceert rood/oranje (6oonm). 2. MAGNETISCHE POEDERS Voor het aanbrengen van de magnetische poeders wordt een magnetisch penseel gebruikt. (MAGNA BRUSH) In de poeders zijn, naast de poeder, of pigmenten, ijzerdeeltjes aanwezig die worden aangetrokken door de magneetkop van het penseel. De magnetische poeders kunnen verdeeld worden in poeders die geschikt zijn voor poreuze en niet poreuze oppervlakken en in een verdeling naar vervuiling van de ondergrond zoals die ook is gemaakt bij de kwastpoeders.

9 Magnetisch zilver en magnetisch grijs. Magnetisch zilver en magnetisch grijs zijn geschikt voor niet poreuze oppervlakken met uitzondering van zachte soorten plastics en ferro metalen. Het magnetisch zilver bezit een sterkere hechting als het magnetisch grijs (vergelijkbaar met de kwastpoeder geconcentreerd zilver) en is vooral geschikt voor schone ondergronden. Wanneer gedurende de behandeling met magnetisch zilver de ondergrond te sterk mee kleurt moet gebruik gemaakt worden van magnetisch grijs. Magnetisch black en magnetisch jet-black. Magnetisch black en magnetisch jet-black zijn geschikt voor alle poreuze oppervlakken en non-ferro metalen. Magnetisch black is geschikt voor vuile oppervlakken. Magnetisch jet-black, een wat vettere poeder, is geschikt voor schone oppervlakken en is bovendien geschikt voor papier, karton en geschaafd blank hout. Magnetisch grijs speciaal. Magnetisch grijs speciaal wordt gebruikt op alle soorten plastics en op onbewerkt hout. Opvallend hierbij is dat de ondergrond relatief schoon blijft waardoor de contrasten optimaal zijn. Teveel poeder op een spoor of een dicht gelopen spoor kan met een kwast voorzichtig verwijderd worden. Deze poeder kan wel met zwarte als met witte of transparante folie afgenomen worden 3. INSTANTPOEDERS Instant poeder is een zeer droge, wat grovere poeder. Door deze eigenschappen wordt de poeder toegepast op (vette) oppervlakten

10 waarbij het risico van dichtlopen zeer groot is. In tegenstelling tot de kwastpoeders, waarbij de poeder met behulp van een kwast op het oppervlak wordt aangebracht, wordt de instant poeder op het oppervlak gestrooid en door tegen het voorwerp dat behandeld wordt te tikken ontstaat een gelijkmatige verdeling van het instant poeder. De overtollige poeder wordt vervolgens met behulp van de maraboe-kwast van de ondergrond verwijderd. Wanneer oppervlakken die verticaal staan moeten worden onderzocht kan het beste de maraboe-kwast gebruikt worden, waarbij het oppervlak met veel poeder bewerkt moet worden. De instant poeder geeft de beste resultaten op vuile vette oppervlakken die poreus en niet glad zijn. Ook hier kennen we weer de kleuren instant silver, goud en zwart.. De penselen Willen we met de kwastpoeders een optimaal resultaat behalen dan is het belangrijk om een goede kwast te gebruiken. De kwast moet aan de volgende eisen voldoen. De kwast moet: Zacht zijn. Hierdoor is de kans dat het dactyloscopische spoor (vetten) wordt beschadigd gering; Voorzien zijn van een ronde top. Hierdoor kan de poeder beter gelijkmatig over het oppervlak worden verdeeld; Goed poeder kunnen opnemen en vasthouden. Hierdoor wordt het (te veel) verstuiven voorkomen. Dassen- en eekhoornhaar voldoen aan deze eisen en worden daarom toegepast. Momenteel worden kwasten ook wel van glasvezels gemaakt. Wanneer bij een sporenonderzoek de kwast met poeder in aanraking komt met water moet meteen een nieuwe kwast worden gepakt

11 Verder neemt de kwast tijdens het onderzoek ook vetten op. Het gevolg is de kwast te veel poeder gaat opnemen en het poeder ook vetter maakt. Vervang daarom regelmatig de kwast. Houd voor ieder poedersoort een aparte kwast en bewaar deze in een koker met daarop de poedersoort genoteerd. Bij het kwasten mogen hooguit de toppen van de kwast het spoor raken. Dus de haren van de kwast mogen niet te veel buigen. dit brengt een te grote mechanische kracht (beschadiging) op het spoor Een praktische tip is om bij het poederen van glasscherven te vermijden dat de kwast langs de scherp~ randen van de scherf strijkt. Hierdoor zullen onnodig veel haren verloren gaan. Maraboekwast De Maraboekwast is een zeer zachte kwast die toegepast wordt om overtollig poeder weg te "kwasten". Bijvoorbeeld bij magnetisch special grijs en instant poeders kan bij een dicht gelopen spoor eenvoudig het overtollige poeder worden weggeveegd. De naam maraboe stamt uit de tijd dat de veren van de maraboe werden gebruikt Momenteel is dit vervangen door synthetisch materiaal. Let op dat het "dons" van de veren het oppervlak raken en niet de veerpennen.

12 De verstuifpenseel of doseerkwast. Aan de voorzijde van deze kwast bevindt zich een maraboe kwast. Deze maraboekwast staat in verbinding met een reservoir en een blaasbalg. Door in deze blaasbalg te knijpen kunnen we eenvoudig poeder uit het reservoir in de maraboeveer doseren Het is raadzaam om in het reservoir rijstkorrels te doen.

13 Deze kunnen het vocht opnemen en dit voorkomt daardoor klontering. Magneet penselen. Door de ijzerdeeltjes in de poeder kan deze kwast het poeder vasthouden aan de kop van het penseel. Het poeder vormt nu eigenlijk de haren van de kwast. Door het terugtrekken van de magneet, waarbij de brede rand boven de kop voorkomt dat de ijzerdeeltjes mee naar boven gaan, vermindert de aantrekkingskracht van de magneet, zodat de ijzerdeeltje en het poeder van het penseel vallen. Bij het werken verticaal en boven ons hoofd kan het voorkomen dat de magneet naar achteren valt en de poeder van de kop afvalt. Om dit te voorkomen zijn ook magneet penselen in de handel met een sterkere magneet

14 De wijze van het poederen van een spoor. Een spoor is zeer kwetsbaar en moet voorzichtig worden behandeld. Bij het gebruik van kwasten is van belang dat met soepele beweging het spoor wordt ingestoven. Begonnen moet worden met weinig poeder aan de kwast. Daarna kan het licht zichtbaar gemaakte spoor met wat meer poeder worden opgewerkt. Hierbij moet het spoor ook van verschillende kanten worden ingestoven. Dit verhoogt de kwaliteit van het spoor. Met de doseerkwast en de magneet is de aanpak in feite het zelfde. Let daarbij wel op dat de verstuiver en de magneet de sporendrager, dus het spoor, niet raakt, De wijze van afnemen van het gepoederd spoor. We kennen 3 methoden om een spoor van zijn ondergrond af te nemen. Dit kan door middel van: folie afvormmateriaal fotografie. Folie: Folie is een soort plakband dat speciaal is ontwikkeld voor het afnemen van sporen welke door poeders zichtbaar gemaakt zijn. Bij het afnemen van een zichtbaar gemaakt spoor is het van het grootste belang om een goed contrast te krijgen tussen spoor en folie. Hierdoor wordt het spoor duidelijk zichtbaar. Door de verschillende kleuren van de poeders hebben we dus verschillende kleuren folie nodig om dit contrast te verkrijgen. We kennen de zwarte, witte en transparante folie. Naast natuurlijk de verschillende maten, zijn verschillende soorten folies verkrijgbaar. De gelatine folie en de instant lifters zijn de meest toegepaste soorten. Belangrijk is ook dat we de folie op een sporendrager aanbrengen zonder luchtinsluitingen. De folie moet hiertoe geleidelijk en met enige druk óp de sporendrager worden aangebracht, Gelatine folie: Deze folie is uit lagen opgebouwd. We onderscheiden: de drager de gelatinelaag het schutblad het contrastblad De drager geeft stevigheid aan de folie. Bij de zwarte en witte folie kunnen op de drager alle gegevens van de waarmerking genoteerd worden.

15 De gelatinelaag is speciaal gemaakt om oneffenheden van de sporendrager te kunnen opvangen, zodanig dat het poeder van het spoor ook in een oneffenheid, door de folie wordt opgenomen. De gelatine laag is bij de transparante folie doorzichtig. Bij de andere heeft het de kleur wit en zwart. Het schutblad dient in eerste instantie voor de bescherming van de gelatine laag. Nadat het spoor op de folie is overgenomen, beschermt het ook het spoor. Het schutblad wordt meestal niet meer gebruikt bij de transparante folie. Hier passen we na het veilig stellen van het spoor het contrastblad toe. Het contrastblad zorgt voor een goed contrast tussen folie en poeder. Bij de transparante folie hebben we de mogelijkheid een zwart of wit contrastblad te gebruiken. Bij gebruik van de zwarte poeder nemen we het witte contrastblad. Bij gebruik van een silver poeder gebruiken we het zwarte contrastblad. Schrijven (waarmerken) op de achterzijde van het papieren schutblad moet worden afgeraden. Het schutblad is dun, het schrift drukt door tot in de folie en de inkt kan zelfs uitlopen. Momenteel zijn ook kunststof schutbladen verkrijgbaar. Voor notities zal een watervaste stift of stickers gebruikt moeten worden. Instantlifters : Instant lifters hebben een transparante kleeffilm, zonder de dikke gelatine laag. Nadat het schutblad van de lifter is gehaald kan het spoor worden afgenomen. Daarna, afhankelijk van de toegepaste poeder, wordt de lifter op een wit of zwart contrastblad geplakt. Het contrastblad is van kunststof en geschikt voor het waarmerken. Het aanbrengen van een schutblad of een contrastblad moet gebeuren zonder insluitingen van lucht. Het schut- of contrastblad dient altijd schoon en zonder luchtbellen aangebracht te worden op de folie. Het aanbrengen kan door het blad onder spanning te houden en vervolgens over de folie met het spoor te rollen. Ook kan hiervoor een dactyrol gebruikt worden. Om het schutblad van bijvoorbeeld de zwarte folie weer exact op de folie te kunnen aanbrengen is het verstandig rechtsboven van de complete folie een hoekje af te knippen. Het schutblad kan nadien maar op een manier op de folie worden aangebracht, namelijk de juiste manier. Voor het bepalen van de rechter bovenkant, houden we de folie even richting het spoor en knippen dan de hoek af. Op deze wijze weten we ook altijd hoe een spoor op een sporendrager heeft gestaan.

16 Afvorm materiaal. (SILMARK) Daar waar de gelatine folie niet meer toereikend is met betrekking tot de oneffenheid, stappen we over op andere afvormmaterialen. We gebruiken hiervoor Silmark in de kleur grijs. De hechting van dit materiaal is voldoende om een gepoederd spoor af te nemen. Silmark bestaat uit de volgende componenten: grijs siliconenrubber (tube) verharder (pasta of vloeibaar) verdunner (fluid). Werkwijze. 1. Leg om het spoor een dam van plasticine. 2. Breng Silmark aan op het mengschaaltje. 5 centimeter is voldoende voor een vingerafdruk. Voor de maat kan de ronding in het schaaltje worden gebruikt. 3. Meng de sil met verdunner totdat een vloeistof ontstaat ter dikte van yoghurt. 4. Breng nu de verharder aan. Voor 5 cm Sil is dat 7 a 8 druppels harder. 5. Met de spatel goed en snel mengen, omdat het vulkanisatie proces meteen begint. 6. Begin met het gieten op een punt waar zich geen spoor bevindt. Blijf ook op dit punt ingieten en laat de pasta over het spoor uitlopen. 7. Breng op de sil een schutblad aan waardoor een platte achterkant ontstaat. 8. Als de Sil voldoende uitgehard is deze van de sporendrager afnemen. 9. Waarmerken. Dit kan in een zakje, maar dan dient de omtrek van de Sil op het zakje te worden getekend. Fotografie. Het veiligstellen van een spoor door middel van fotografie, is naast de waarmerking een meetlat van belang. Dit wordt verder in de les fotografie behandeld. Stand en kleur van de sporen. Door de zwarte en witte kleur van de poeders en de folies, maar ook door de verschillende soorten folies en de Sil, ontstaan sporen die wat betreft stand en kleur verschillend kunnen zijn. We stellen dat het vingerafdrukkenblad van een verdachte, vervaardigd met zwarte inkt de stand en de kleur goed is. Het uitgangspunt om een spoor stand of kleur goed cq verkeerd te benoemen is altijd de verdachte slip van een verdachte. Verdachte slip.. Stand is Goed Kleur is goed Waarmerken.

17 De kern van het waarmerken is dat na een lange tijd, bijvoorbeeld een zitting nauwkeurig de plaats van het afgenomen spoor kan worden gereconstrueerd. Dus niet alleen het adres, maar ook de richting van het afgenomen spoor. De folie, Sil of foto moet van de volgende informatie worden voorzien. Zaaknummer. Datum onderzoek. Adres. Plaats van aantreffen ruim beschreven. Standpijl naar boven. Deze geeft naast het afgeknipte hoekje ook de stand aan. Veiligheid. Door het bepoederen van de sporen ontstaat bij de kwastpoeders en de verstuifpenselen een "wolk" van poeder om de kwast. Het inademen van de verschillende stoffen zoals het roet en het quarts kunnen een gevaar opleveren voor de gezondheid. Een universeel stofmasker hiervoor is het P3 masker. Ook dienen de handen na ieder onderzoek gewassen te worden zodat bijvoorbeeld niet door overdracht de stoffen in het lichaam kunnen komen.

18 Vragen over het forensisch werkveld Op de afdeling communicatie van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) is de populariteit van de serie en het werk van de forensische onderzoekers goed merkbaar. Wekelijks komen op de afdeling tientallen vragen binnen van scholieren en studenten die willen weten welke opleiding ze nodig hebben om forensisch onderzoeker te worden. Daarnaast is er ook een groot deel dat zich (terecht) afvraagt of CSI een realistische weergave is van het werk dat een forensisch onderzoeker doet. Het antwoord hierop is: ja en nee. Toepassing technologie De werkwijze die te zien is in de serie komt redelijk overeen met hoe het forensisch onderzoek in Nederland verloopt. De gebruikte apparatuur en technieken komen heel dicht bij de werkelijkheid. Het grootste verschil zit in de toepassing van de technologie. Een voorbeeld: in de serie wordt gebruik gemaakt van een computer die automatisch vingerafdrukken vergelijkt met afdrukken in een database. De CSIers zien direct of de afdruk een match genereert. In werkelijkheid duurt dat proces iets langer. De computer vergelijkt inderdaad de ingevoerde afdruk met die uit de database. Vervolgens wordt een lijst opgesteld met vingerafdrukken die het meest lijken op de ingevoerde vingerafdruk. Een vingerafdrukdeskundige ( dactyloscopist ) moet dan een voor een de vingerafdrukken bekijken om te controleren of de gezochte vingerafdruk daar bij zit. Als dat zo is dan moet de deskundige de identificatie maken volgens de geldende normen. De computer genereert dus alleen een lijst met de meeste gelijkende vingerafdrukken. Overigens gebeurt de identificatie van vingerafdrukken in Nederland niet door het NFI, maar door de politie. Op het NFI worden vingersporen zichtbaar gemaakt. Oplossen van een misdrijf In de serie verloopt alles een stuk sneller dan in werkelijkheid, het misdrijf moet immers in één aflevering worden opgelost. CSI-ers verzamelen bewijsmateriaal op de plaats delict, ze bekijken dit in het laboratorium, ondervragen verdachten en lossen het misdrijf op. Het NFI lost geen misdrijven op. Het NFI levert wel een bijdrage aan het oplossen van misdrijven door het verrichten van forensisch onderzoek. Onze opdrachtgevers zijn vooral politie, openbaar ministerie en de rechtbank. Deze opdrachtgevers leveren via de technische recherche sporen aan voor nader onderzoek. Het NFI voert het onderzoek uit op het laboratorium en rapporteert de bevindingen aan de opdrachtgever. In bepaalde gevallen kan een deskundige van het NFI optreden als getuige-deskundige in een rechtszaak. Het NFI lost dus niet eigenhandig een misdrijf op. Aanwezigheid op de plaats delict In tegenstelling tot de CSI-ers zijn de onderzoekers van het NFI zelden te vinden op de plaats delict. Dit hoort meer bij het werk van de technische recherche. Technische rechercheurs zijn gespecialiseerd in het zoeken van sporen op de plaats delict. Indien gewenst kan specialistische hulp van het NFI worden ingeroepen en kunnen onderzoekers van het NFI adviseren over het op de juiste plaats en op de juiste manier verzamelen van bepaalde sporen. Ook het ondervragen van verdachten wat in de serie door het CSI-team wordt gedaan, gebeurt niet door het NFI. Dit is een taak van de politie en niet de taak van forensische onderzoekers.

19 Papierwerk Een aantal overige opvallende zaken. De administratie die gepaard gaat met het verrichten van forensisch onderzoek is ook iets wat wordt weggelaten in CSI. De kijker is immers niet geïnteresseerd in iemand die achter de computer zit. Ook lijken de acteurs van CSI thuis te zijn op meerdere onderzoeksgebieden, bijvoorbeeld DNA en vingerafdrukken of wapens en schoenafdrukken. De onderzoekers van het NFI zijn echter specialisten binnen een bepaald deskundigheidsgebied, waarvan het NFI er 34 onderscheidt. Contaminatie van de plaats delict Tot slot valt op dat met name de dames van CSI, gekleed in prachtige kostuums op hoge hakken en met losse wapperende lange haren, sporenonderzoek verrichten op de plaats delict. Niet echt realistisch als je bedenkt dat een plaats delict zich ook kan bevinden op niet geasfalteerde ondergronden, waar je hoge hakken mooi in kunnen blijven steken. En loswapperende lange haren vallen uit, en kunnen makkelijk vermengd raken (contamineren) met sporenmateriaal (haren) aanwezig op de plaats delict. Hetzelfde geldt voor huidschilfers en speeksel van de onderzoekers. Ook die kunnen contaminatie veroorzaken op de plaats delict. Dat is dan ook de reden waarom de technische recherche is gekleed in witte pakken, waarbij het hoofd, de mond en de handen ook zijn bedekt.