Lijst van auteurs en redacteuren 1. Woord vooraf 5

Transcriptie

1 Inhoud Lijst van auteurs en redacteuren 1 Woord vooraf 5 D E E L I A L G E M E N E O N D E R W E R P E N 7 1 Anatomie 9 Th.B. Voorn en R.L.A.W. Bleys 1.1 Inleiding De oogbol en zijn drie lagen Tunica fibrosa: sclera en cornea Tunica vasculosa: uvea Tunica interna: retina Adnexen van de oogbol Oogleden Conjunctiva Het traanapparaat De drie intraoculaire holten Voorste oogkamer Achterste oogkamer Glasvochtholte De lens Oogkas (orbita) en oogkasinhoud Extrinsieke oogspieren en hun werking Bloedvoorziening van de oogbol Arteriële bloedvoorziening Veneuze afvoer Zenuwvoorziening van de oogbol Motorische zenuwen Sensibele zenuwen Autonome zenuwen 23 BSL - ACA_BK_1KZM _pvdh

2 VI PHG Oogheelkunde 1.9 De visuele baan Nervus opticus, chiasma en tractus opticus Visuele schors 25 2 Fysiologie 27 Th.B. Voorn 2.1 Optiek De traanfilm Het glasvocht De pupilreactie De lens De retina De visuele baan Samenwerking van de oogspieren en de ogen 30 3 Epidemiologie 31 Th.B. Voorn Leesadvies 33 4 Functieonderzoek 35 J.R.M. Cruysberg 4.1 Algemene onderzoeksmethoden Gezichtsscherpte en gezichtsvelden Uitwendige inspectie en pupilreacties Oogstand en oogbewegingen Onderzoek van de brekende media Fundoscopie Oogdrukmeting Specialistische onderzoeksmethoden Refractiemeting Perimetrie (gezichtsveldmeting) Orthoptisch onderzoek Biomicroscopie Echografie Fluorescentieangiografie Kleurenzien Elektrofysiologie Digitale beeldvormende technieken 61 Leesadvies 63 D E E L I I K L A C H T E N 65 5 Klachten 67 Th.B. Voorn en J.S. Stilma 5.1 Het rode oog 67 BSL - ACA_BK_1KZM _pvdh

3 Inhoud VII 5.2 Er is iets tegen mijn oog gekomen Tranende ogen Droge ogen Hevige pijn in en rond het oog Zwarte vlekken zien Slecht zien Acuut slecht zien Geleidelijk slecht zien Even helemaal niets zien Lichtflitsen Scheelzien Dubbelzien Bolle ogen Wiebelogen Witte pupil Jeukende ogen Beelden zien Schaduwen zien 93 D E E L I I I Z I E K T E B E E L D E N 95 6 Refractieafwijkingen 97 Th.B. Voorn 6.1 Definities Emmetropie Ametropie Het sferische systeem Astigmatisme Anisometropie Antimetropie Accommodatie Presbyopie Klachten Diagnose Diagnostisch refractioneren Behandeling Brillenglazen Contactlenzen Complicaties van contactlenzen Organisatie: wie gaat refractioneren? Samenwerking in de oogzorg 116 Leesadvies 116 BSL - ACA_BK_1KZM _pvdh

4 VIII PHG Oogheelkunde 7 Scheelzien 117 J. van Nouhuys-Leenders 7.1 Definitie Epidemiologie Klachten Diagnose Anamnese Beoordelen van de oogstand met reflexbeeldjes Volgbewegingen Prismatest Stereoscopisch zien Visus Brücknertest Pupilreacties Media Oogspiegelen Skiascopie Paralytische strabismus Nystagmus Behandeling Amblyopiebehandeling Operatieve behandeling Verwijzing Complicaties Beloop en chroniciteit Voorlichting en preventie 140 Leesadvies Oogleden en oogkas 143 M.Ph. Mourits 8.1 Oogleden Oosters en westers ooglid Coloboom en epicanthus Blefaroptosis En- en ectropion Trichiasis en distichiasis Lagoftalmie Dermatochalasis Blefaritis Blefarospasme Ooglidtumoren Ooglidtrauma Ooglidchirurgie Aandoeningen van de oogkas Definitie 157 BSL - ACA_BK_1KZM _pvdh

5 Inhoud IX Klachten Diagnose Ontstekingen Ziekte van Graves Tumoren 167 Leesadvies Conjunctivitis en aandoeningen van de uvea 173 Th.B. Voorn en J.S. Stilma 9.1 Conjunctivitis Definitie Oorzaken Klachten Diagnose Complicaties Aandoeningen van de uvea Definitie Aangeboren afwijkingen Uveïtis (Epi)scleritis Tumoren van de uvea Vaatafwijkingen van de iris Traumatische afwijkingen 190 Leesadvies Afwijkingen van het hoornvlies 193 G. van Rij 10.1 Keratitis Definitie Oorzaken Klachten Diagnose Behandeling Complicaties Pterygium Pinguecula Degeneratie Keratoconus Dystrofie Corneatransplantatie Indicatie Techniek Complicaties Refractiechirurgie Excimerlaserbehandeling (PRK-LASEK) 203 BSL - ACA_BK_1KZM _pvdh

6 X PHG Oogheelkunde LASIK Kunstlensimplantatie Keratotomie 207 Leesadvies Glaucoom 209 C.A.B. Webers 11.1 Inleiding Definities en classificatie Openkamerhoekglaucoom Geslotenkamerhoekglaucoom Congenitaal glaucoom Openkamerhoekglaucoom Klachten Diagnose Behandeling Complicaties Geslotenkamerhoekglaucoom Klachten Diagnose Behandeling Congenitaal glaucoom Klachten Diagnose Behandeling Complicaties Secundair glaucoom Klachten Diagnose Behandeling Preventie Patiëntenvoorlichting 224 Leesadvies Cataract 225 J.S. Stilma 12.1 Definitie Oorzaken Klachten Diagnose Behandeling Indicaties tot behandeling Voorbereiding Operatietechnieken Beloop 232 BSL - ACA_BK_1KZM _pvdh

7 Inhoud XI 12.7 Complicaties Kortetermijnrisico s Langetermijnrisico s 236 Leesadvies Retinale afwijkingen 239 F. Hendrikse, J.M.M. Hooymans, J.E.E. Keunen, J.S. Stilma, N.E. Schalij-Delfos en C.B. Hoyng 13.1 Inleiding Hypertensie Arteriosclerose Diabetes Niet-proliferatieve diabetische retinopathie Proliferatieve diabetische retinopathie Screening Consensus Patiëntenvoorlichting Maculadegeneratie Ablatio retinae Vaatafsluiting Arteriële vaatafsluiting Veneuze afsluiting: Occlusie van de v. centralis retinae Veneuze afsluiting: Occlusie van een veneuze tak Prematurenretinopathie (ROP) Pathologische myopie Retinitis pigmentosa 272 Leesadvies Neuro-oftalmologie 277 J.S. Stilma 14.1 Aangeboren afwijkingen Anisocorie Cerebrale blindheid Cerebrovasculair accident (CVA) Migraine Multipele sclerose (MS) Neurofibromatose (type 1) Opticusatrofie Hersentumoren Subarachnoïdale bloeding Overige 288 Leesadvies 288 BSL - ACA_BK_1KZM _pvdh

8 XII PHG Oogheelkunde 15 Oogletsels 291 J.S. Stilma 15.1 Epidemiologie Klachten Onderzoek Corpus alienum Erosie Contusie Etsing Ooglidrupturen Penetratie Oogkasfracturen Lichtschade Thermische schade Preventie 305 Leesadvies Tumoren van het oog 307 G.P.M. Luyten, S.M. Hulsman-Imhof en A.C. Moll 16.1 Melanoom van de uvea Definitie Epidemiologie Klachten Diagnostiek Behandeling Complicaties bij radiotherapie Beloop en chroniciteit Voorlichting en preventie Retinoblastoom Definitie Epidemiologie Klachten Diagnostiek Behandeling Complicaties Beloop en chroniciteit Voorlichting en preventie 316 Leesadvies Slechtziendheid en blindheid 317 J.J. Neve en F.F. Jorritsma 17.1 Definitie Epidemiologie Klachten van slechtzienden 320 BSL - ACA_BK_1KZM _pvdh

9 Inhoud XIII 17.4 Advisering, revalidatie, scholing en begeleiding bij slechtziendheid en blindheid De zorg voor slechtziende en blinde volwassenen Scholing en begeleiding van slechtziende en blinde kinderen Meervoudige stoornissen Visuele en auditieve stoornissen Visuele stoornis bij niet-aangeboren hersenletsel Visuele stoornis en verstandelijke beperking Verwijsmogelijkheden Hulpmiddelen 328 Leesadvies 330 D E E L I V S P E C I F I E K E O N D E R W E R P E N Ergoftalmologie 333 P.T.V.M. de Jong 18.1 Definitie Klachten Diagnose Invaliditeitsbeoordeling Rijbewijseisen Beeldschermen Beroepsmatige visuele eisen aan artsen 342 Leesadvies Medicamenteuze therapie 345 Th.B. Voorn 19.1 Oogdruppels Oogzalf Soorten geneesmiddelen Decongestiva en adstringentia Mydriatica Middelen bij glaucoom Middelen bij ooginfecties Ofthalmologica met corticosteroïden Overige ofthalmologica Basisassortiment 352 Leesadvies 352 BSL - ACA_BK_1KZM _pvdh

10 XIV PHG Oogheelkunde 20 Bijwerkingen van geneesmiddelen in de oogheelkunde 357 B.C.P. Polak 20.1 Inleiding Lokale bijwerkingen van oogheelkundige geneesmiddelen Conserveringsmiddelen Antibiotica Corticosteroïden Mengpreparaten Pupilverwijdende oogdruppels Oogdrukverlagende oogdruppels Lokale anesthetica Algemene bijwerkingen van oogheelkundige geneesmiddelen Pupilverwijdende oogdruppels Corticosteroïden en mengpreparaten Oogdrukverlagende oogdruppels Koolzuuranhydraseremmers Oogheelkundige bijwerkingen van nietoogheelkundige geneesmiddelen Meestal reversibele bijwerkingen Meestal irreversibele bijwerkingen Contactlenzen en geneesmiddelengebruik 365 Leesadvies Oogzorg in België 367 P.W.M. Dieleman 21.1 Inleiding Procedure Aandoeningen van de visuele functies Patiëntenverenigingen Nuttige websites 379 Register 381 BSL - ACA_BK_1KZM _pvdh