Monitor Klik & Tik in bibliotheken Tussenrapportage: september 2013 februari 2014

Transcriptie

1 Monitor Klik & Tik in bibliotheken Tussenrapportage: september 2013 februari 2014 In opdracht van Contactpersoon : Sectorinstituut Openbare Bibliotheken (SIOB) : Maaike Toonen

2 Inhoud 1. Inleiding Bibliotheken, dienstverlening en deelnemers in deze meting Bibliotheken en dienstverlening Achtergronden van deelnemers Bekendheid, motivatie en duur van de deelname aan Klik & Tik Activering van de deelnemers Oefenen naast het aanbod in de bibliotheek Frequentie zelfstandig gebruik internet Zelfstandig gebruik van internettoepassingen Gebruik van de bibliotheek Effect op vaardigheden Operationele vaardigheden (knoppenkennis) Formele vaardigheden (oriëntatie behouden bij het surfen) Effect op attitudes Houding tegenover internet en nieuwe ontwikkelingen Angst bij het gebruik van internet en de computer Zelfvertrouwen bij het leren omgaan met internet Deelnemers over hun tevredenheid Tevredenheid met de serie Klik & Tik Tevredenheid met de dienstverlening in de bibliotheek Beoordeling toegevoegde waarde van de bibliotheek Samenvatting en conclusies Samenvattting Conclusie...27

3 1. Inleiding MONITOR KLIK & TIK Om inzicht te krijgen in resultaten bij eindgebruikers van de dienstverlening rondom het internet oefenprogramma Klik & Tik kunnen bibliotheken gebruik maken van de Klik & Tik-monitor. De monitor laat door middel van een voor- en nameting zien welke vaardigheden en attituden de eindgebruikers ontwikkelen door deelname aan het Klik & Tik-aanbod in de bibliotheek. Bibliotheken die deelnemen aan de Klik & Tik-monitor ontvangen twee rapportages: Een landelijk rapportage met daarin geanonimiseerd en gemiddeld de resultaten van alle bibliotheken die van de monitor gebruik maken tezamen. Een individuele rapportage met daarin alleen de bevindingen op het niveau van de deelnemende bibliotheek. Beide rapportages worden tweemaal per jaar uitgebracht. Eenmaal als (beknopte) tussenrapportage en eenmaal als eindrapportage. In de eindrapportage zijn dan alle meetresultaten van het voorliggende jaar opgenomen. Deze rapportage betreft de tussenrapportage voor het meetjaar en gaat over de periode van 1 september 2013 tot en met 7 maart FLINKE TOENAME GEBRUIK MONITOR De periode september 2013 augustus 2014 is het tweede jaar dat de Klik & Tik-monitor aan bibliotheken beschikbaar wordt gesteld. Het eerste jaar betrof de periode september 2012 augustus Voor die periode is nog een korte pilot gedraaid met de Klik & Tik-monitor. Tot nu toe is de Klik & Tik-monitor ruim 1100 keer ingevuld in in totaal 25 bibliotheken. De resultaten in deze tussenrapportage zijn gebaseerd op 396 metingen in twaalf bibliotheken. We zien daarmee een toename van het aantal bibliotheken dat gebruik maakt van de Klik & Tik-monitor. In dezelfde periode vorig jaar maakten zeven bibliotheken gebruik van de Klik & Tik-monitor. De bibliotheken die dit jaar gebruik maken van de Klik & Tik-monitor hebben gezamenlijk bovendien bijna drie keer zo veel deelnemers. LEESWIJZER In hoofdstuk 2 vindt u de achtergrondkenmerken van de respondenten die zijn opgenomen in deze tussenrapportage. Hoofdstuk 3 laat zien in hoeverre de deelnemers zijn geactiveerd door de deelname aan Klik & Tik in de bibliotheek. In hoofdstuk 4 beschrijven we in hoeverre deelnemers verschillende internetvaardigheden bezitten voor en na deelname aan de dienstverlening rondom Klik & Tik. Hoofdstuk 5 geeft weer hoe deelnemers voor en na deelname aan de dienstverlening denken over internet en nieuwe ontwikkelingen op dit gebied. 1

4 Inleiding In hoofdstuk 6 beschrijven we de tevredenheid van de deelnemers zelf met Klik & Tik en de dienstverlening daaromheen en hoe de deelnemers zelf denken over de toegevoegde waarde van de dienstverlening rondom Klik & Tik. In hoofdstuk 7 geven we een korte samenvatting van de belangrijkste bevindingen en trekken we enkele conclusies. Afsluitend geven we enkele aanbevelingen voor het vervolg van de Klik & Tikmonitor. In ieder hoofdstuk vergelijken we de bevindingen met de meting over

5 2. Bibliotheken, dienstverlening en deelnemers in deze meting 2.1 Bibliotheken en dienstverlening AANTAL DEELNEMENDE BIBLIOTHEKEN EN FEEDBACK In deze tussenmeting zijn de resultaten van twaalf bibliotheken opgenomen. AANGEBODEN DIENSTVERLENING BIJ KLIK & TIK Negen van de twaalf bibliotheken in deze meting bieden Klik & Tik aan in de vorm van een cursus. Eén bibliotheek geeft Klik & Tik begeleiding in de vorm van een inloopspreekuur. Twee bibliotheken bieden Klik & Tik aan in de vorm van een inloopspreekuur in combinatie met zelfstandig gebruik op de pc s. Vorm van het Klik & Tik-aanbod van aan de meting deelnemende bibliotheken Cursus 9 Inloopspreekuur 1 Inloopspreekuur + zelfstandig gebruik pc s 2 Grafiek 1: Vorm van de aangeboden dienstverlening bij Klik & Tik Als er sprake is van een cursus varieert het aantal bijeenkomsten. In de meeste bibliotheken (vijf van de negen) gaat het om een cursus van zes bijeenkomsten. In alle drie de bibliotheken die gebruik maken van een inloopspreekuur vindt deze één keer per week plaats. Indien cursus: Hoeveel lessen? N Indien inloopspreekuur: Hoe vaak? 4 2 dagelijks wekelijks maandelijks Tabel 1: Aantal bijeenkomsten bij cursus of workshop. N AANBOD DIENSTVERLENING DEELNEMENDE BIBLIOTHEKEN VERGELIJKBAAR MET De resultaten zijn vergelijkbaar met de bevindingen over de periode , waarbij ook in driekwart van de aan de monitor deelnemende bibliotheken sprake was van een cursus. In kwamen cursussen van zes bijeenkomsten ook het meest voor. 3

6 Bibliotheken, dienstverlening en deelnemers in deze meting BEGELEIDING De begeleiding bij het Klik & Tik-aanbod wordt in driekwart van de bibliotheken verzorgd door een bibliotheekmedewerker. In vijf bibliotheken doet de bibliotheekmedewerker dit samen met een maatschappelijk stagiair of een vrijwilliger. In twee bibliotheken wordt de begeleiding verzorgd door alleen een vrijwilliger en in één bibliotheek door alleen een stagiair. Wie verzorgt de begeleiding in de bibliotheken die gebruik maken van de monitor? Alleen bibliotheekmedewerker 4 Bibliotheekmedewerker + vrijwilliger 2 Bibliotheekmedewerker + maatschappelijk stagiair 3 Alleen vrijwilliger 2 Alleen maatschappelijke stagiair 1 Grafiek 2: Begeleiding bij de dienstverlening rondom Klik & Tik VAKER VRIJWILLIGER OF STAGIAIR Vergeleken met wordt de begeleiding minder vaak verzorgd door alleen een bibliotheekmedewerker en iets vaker (ook)) door een vrijwilliger of stagiair. KLIK & TIK-PROGRAMMA S WAARBIJ DIENSTVERLENING IS AANGEBODEN In alle twaalf bibliotheken die aan deze meting meedoen is dienstverlening aangeboden rondom Klik & Tik. Het internet op. In zeven bibliotheken wordt daarnaast ook gewerkt met Klik & Tik. Samen op t web. Klik & Tik-programma waarbij dienstverlening wordt aangeboden in de bibliotheken die gebruik maken van de monitor. Alleen Het internet op 5 Alleen Samen op t web 0 Beide delen Grafiek 3: Klik & Tik-programma waarbij dienstverlening wordt aangeboden. MEER KLIK & TIK. SAMEN OP T WEB In het meetjaar werd minder vaak dienstverlening aangeboden rondom Klik & Tik. Samen op t web. Toen waren dat vijf van de tien bibliotheken. 4

7 Bibliotheken, dienstverlening en deelnemers in deze meting KOSTEN VAN DE DIENSTVERLENING De meeste bibliotheken die in deze meting zijn opgenomen bieden de dienstverlening rondom Klik & Tik gratis aan. De hoogste tarieven zijn 20 euro voor leden in één bibliotheek en 21 euro en 25 euro voor niet-leden in twee bibliotheken. Overige tarieven liggen allemaal onder de 10 euro. Kosten voor leden N Kosten voor niet-leden N Gratis 8 Gratis 7 5 euro 1 2,50 euro 1 6 euro 2 6,50 euro 1 20 euro 1 21,00 euro 2 Tabel 2: Kosten van de dienstverlening. 25 euro 1 De verhouding tussen bibliotheken die wel en geen kosten rekenen is vergelijkbaar met de Klik & Tik Monitor Achtergronden van deelnemers AANTAL In totaal hebben 227 deelnemers de vragenlijst voor de voormeting ingevuld en 169 deelnemers voor de nameting. Net als in het vorig meetjaar is het aantal ingevulde vragenlijsten voor de nameting kleiner dan voor de voormeting. Uitval van deelnemers en het gegeven dat op het moment van de tussenrapportage een deel van de cursussen waar al wel voormeting heeft plaatsgevonden nog niet is afgerond zijn de belangrijkste oorzaken voor dit verschil. AANTAL DEELNEMERS NAAR PROGRAMMA S WAARMEE IS GEOEFEND De meeste respondenten (90%) oefenden (ook) met Klik & Tik. Het internet op. 33% oefende (ook) met Samen op t web. Daarmee oefende beduidend meer deelnemers met Samen op t web dan vorig jaar. Programma waarmee geoefend is Respondenten in nameting N % Het internet op % Samen op 't web 17 10% Beide delen 39 23% Tabel 3: Aantal deelnemers naar programma s waarmee is geoefend. 5

8 Bibliotheken, dienstverlening en deelnemers in deze meting AANTAL DEELNEMERS NAAR OPZET VAN DIENSTVERLENING De meeste deelnemers (96%) maken gebruik van de dienstverlening in de vorm van een cursus of een workshop. De resultaten komen overeen met Opzet van de dienstverlening rondom Klik & Tik Respondenten in voormeting N % Meerdaagse cursus % Inloopspreekuur 2 1% Inloopspreekuur + 6 3% zelfstandig gebruik Tabel 4: Aantal deelnemers naar opzet van de dienstverlening. GESLACHT De verdeling naar geslacht is ongeveer fiftyfifty. Het aandeel vrouwen is in beide metingen iets meer groter dan het aandeel mannen. Verdeling geslacht in voor- en nameting Voormeting (n=221) 46% 54% Nameting (n=165) 41% 59% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Man Vrouw Grafiek 4: Verdeling geslacht in voor- en nameting. WAT MEER VROUWEN Het percentage vrouwen ligt in beide metingen iets hoger dan in (50%). LEEFTIJD Vrijwel alle deelnemers zijn 35 jaar of ouder. De meeste deelnemers zijn 55 jaar of ouder. De verdeling naar leeftijd komt nagenoeg overeen met die van het vorige meetjaar. Verdeling leeftijd in voor- en nameting Voormeting (n=221) 67% 29% 5% Nameting (n=165) 72% 27% 1% Grafiek 5: Verdeling leeftijd in voor- en nameting. 0% 20% 40% 60% 80% 100% 55 jaar of ouder jaar jaar 6

9 Bibliotheken, dienstverlening en deelnemers in deze meting OPLEIDINGSNIVEAU De verdeling van het opleidingsniveau in de voor- en de nameting is zeer vergelijkbaar. De meeste deelnemers hebben maximaal middelbaar onderwijs genoten. Verdeling hoogst afgeronde opleiding in voor- en nameting Voormeting (n=216) 25% 34% 22% 7% 12% Nameting (n=164) 23% 37% 21% 9% 10% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Basisonderwijs MAVO/VMBO MBO HAVO/VWO HBO/WO Grafiek 6: Verdeling hoogst afgeronde opleiding in voor- en nameting. WAT MEER HOGER OPGELEIDEN Het percentage deelnemers dat minstens basisonderwijs en mavo/vmbo heeft genoten is vergelijkbaar met de bevindingen van het meetjaar Het aandeel deelnemers met een hbo/wo opleiding is in deze meting iets hoger dan vorig jaar. Ligt dat nu rond de 10%, vorig jaar was dat 5%. 2.3 Bekendheid, motivatie en duur van de deelname aan Klik & Tik WIJZE WAAROP DEELNEMERS BEKEND ZIJN MET KLIK & TIK De grootste groep deelnemers (42%) is doorverwezen door het UWV. Daarnaast zijn deelnemers (ook) bekend met Klik & Tik via advertenties in kranten, de bibliotheek en via vrienden en bekenden. Hoe heeft u gehoord over de begeleiding in de bibliotheek bij Klik & Tik? (n=220) Via UWV. 42% Uit een krant. Via de bibliotheek 19% 20% Via vrienden/bekenden 14% Via een school Anders 2% 1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Grafiek 7: Wijze waarop deelnemers bekend zijn met Klik & Tik in de bibliotheek. 7

10 Bibliotheken, dienstverlening en deelnemers in deze meting HOGER AANTAL DEELNEMERS VIA UWV EN VAKER BEKEND MET KLIK & TIK VIA VRIENDEN EN BEKENDEN In de meting is 48% van de deelnemers doorverwezen door het UWV. Dit jaar 42%. Het percentage deelnemers dat doorverwezen is via vrienden of bekenden (14%) is hoger dan in (7%). Het absolute aantal deelnemers dat door het UWV wordt doorverwezen lijkt echter toe te nemen. MOTIVATIE VAN DE DEELNEMERS De meeste deelnemers (65%) zeggen hun vaardigheden (ook) te willen verbeteren voor privégebruik. De motivatie van de deelnemers is nagenoeg hetzelfde als in de vorige meetperiode. Het aantal mensen dat oefent voor het onderhouden/krijgen van sociale contacten is 4% hoger. Waarom wilt u uw internetvaardigheden verbeteren? (n=221) Voor gebruik op werk. 9% Voor privegebruik. 65% Om beter een baan te kunnen zoeken. Voor het onderhouden/krijgen van sociale contacten. Verplicht door het UWV, gemeente of andere organisatie. 15% Grafiek 8: Motivatie van de deelnemers om te oefenen met Klik & Tik. 28% 34% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% DUUR VAN DEELNAME AAN KLIK & TIK Op het moment van de nameting heeft 61% een maand tot drie maanden geleden geoefend. Deze resultaten komen overeen met de Klik & Tik Monitor van Wanneer heeft u voor het eerst gebruik gemaalt van de begeleiding in de bibliotheek bij Klik & Tik? (n=169) Een week of korter geleden 7% Langer dan een week maar korter dan een maand geleden Langer dan een maand, maar korter dan 3 maanden geleden 22% 61% Langer dan 3 maanden geleden 10% Grafiek 9: Duur deelname aan Klik & Tik op het moment van de nameting. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 8

11 Bibliotheken, dienstverlening en deelnemers in deze meting FREQUENTIE DEELNAME AAN KLIK & TIK Op het moment van de nameting hebben vrijwel alle deelnemers (89%) viermaal of meer gebruik gemaakt van de begeleiding in de bibliotheek. De frequentie van deelname is nagenoeg hetzelfde als in de Klik & Tik Monitor van Hoe vaak bent u in de bibliotheek geweest voor de begeleiding bij Klik & Tik? (n=167) Eenmaal 6% Tweemaal 1% Driemaal 5% Vier- of vijfmaal Zesmaal of meer 43% 46% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Grafiek 10: Frequentie van deelname aan Klik & Tik dienstverlening op moment van de nameting. AFGERONDE HOOFDSTUKKEN DEEL 1 Deelnemers hebben het minst geoefend met hoofdstuk zes. Toch heeft 78% van de deelnemers (ook) dit hoofdstuk af aan het einde van de cursus. 5% heeft geen enkele hoofdstuk af op dat moment. Indien gewerkt met deel 1: Welke hoofdstukken heeft u al helemaal af? (n=151) Hoofdstuk 1 - De Browser Hoofdstuk 2 - Navigeren Hoofdstuk 3 - Zoeken Hoofdstuk 4 - Invullen Hoofdstuk 5 - Hoofdstuk 6 - Downloaden 97% 92% 93% 92% 86% 78% Geen hoofdstuk af 5% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 120% Grafiek 11: Afgeronde hoofdstukken Klik & Tik. Het internet op. op het moment van de nameting. MEER EN VAKER ALLE HOOFDSTUKKEN DEEL 1 AF Deelnemers hebben vaker een hoofdstuk helemaal af dan in Ook heeft bijna driekwart (74%) van de respondenten alle zes hoofdstukken van het eerste deel af op het moment van de 9

12 Bibliotheken, dienstverlening en deelnemers in deze meting nameting. Dit percentage ligt hoger dan in toen 62% alle hoofdstukken van de eerste Klik & Tik-serie af had. Aantal hoofdstukken deel 1 gemaakt N % Nul 7 5% Eén 4 3% Twee 0 0% Drie 4 3% Vier 6 4% Vijf 19 13% Zes % Tabel 5: Aantal gemaakte hoofdstukken Klik & Tik. Het internet op. AFGERONDE HOOFDSTUKKEN VAN DEEL 2 33% van de deelnemers heeft geoefend met Klik & Tik. Samen op t web. De laatste drie hoofdstukken van dit deel zijn door minder dan de helft van de deelnemers afgerond. Indien gewerkt met deel 2: Welke hoofdstukken heeft u al helemaal af? (n=56) Hoofdstuk 1 - Sociale Media 89% Hoofdstuk 2 - Rondkijken en reageren Hoofdstuk 3 - Sociale Netwerksites Hoofdstuk 4 - Berichten en reacties 75% 73% 80% Hoofdstuk 5 - Foto's en video's 46% Hoofdstuk 6 - Weblog en links Hoofdstuk 7 - En verder... 25% 34% Geen hoofdstuk af 13% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Grafiek 12: Afgeronde hoofdstukken Klik & Tik. Samen op t web. op het moment van de nameting. 18% van de deelnemers heeft alle zeven hoofdstukken af. De meesten (25%) hebben vier hoofdstukken af (tabel 6, volgende pagina). In lag het aantal afgeronde hoofdstukken per deelnemer hoger. 24% had toen alle zeven hoofdstukken van de tweede serie af. 10

13 Bibliotheken, dienstverlening en deelnemers in deze meting Aantal hoofdstukken Samen op t web gemaakt N % Nul 7 13% Eén 3 5% Twee 1 2% Drie 5 9% Vier 14 25% Vijf 10 18% Zes 6 11% Zeven 10 18% Tabel 6: Aantal gemaakte hoofdstukken Klik & Tik. Samen op t web. 11

14 3. Activering van de deelnemers 3.1 Oefenen naast het aanbod in de bibliotheek 41% van de deelnemers heeft naast het Klik & Tik aanbod in de bibliotheek ook minstens een keer per week thuis met het programma geoefend. Heeft u ook thuis geoefend met Klik & Tik? (n=196) 1 41% 26% 33% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Ja, 1 x per week of vaker Nee / Ik heb thuis geen computer Ja, minder dan 1 x per week Grafiek 13: Frequentie van het thuis oefenen met Klik & Tik. Ruim de helft van de deelnemers (54%) geeft aan ook met het andere deel van Klik & Tik te hebben geoefend. Meestal gebeurde dit met begeleiding in de bibliotheek (42%). Heeft u ook geoefend met het andere Klik & Tik-deel? (n=149) 1 8% 4% 42% 46% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Ja, zelfstandig Ja, met hulp van een bekende/medeleerling Ja, met begeleiding in de bibliotheek Nee Grafiek 14: Oefenen met het andere deel van Klik & Tik. MINDER VAAK THUIS OEFENEN EN MINDER VAAK OEFENEN MET ANDERE DEEL 41% van de deelnemers heeft ook minstens een keer per week thuis geoefend. In lag dit percentage hoger (54%). In hebben ook meer deelnemers (71%) met het andere deel geoefend. Het aantal mensen dat dit zelfstandig deed lag ook hoger (16%). 3.2 Frequentie zelfstandig gebruik internet Voor aanvang gebuikte 33% internet helemaal niet zelfstandig. Na afloop is dit 25% (grafiek 15, volgende pagina). 12

15 Activering van de deelnemers Hoe vaak heeft u in de afgelopen 3 weken zelfstandig het internet gebruikt? Voor deelname (n=220) 30% 27% 10% 33% Na deelname (n=169) 34% 29% 22% 25% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% (Bijna) dagelijks Minder dan 1 x per week Niet dagelijks maar minstens 1 x per week Helemaal niet / Ik heb thuis geen computer Grafiek 15: Frequentie zelfstandig gebruik van het internet. MINDER STERKE TOENAME ZELFSTANDIG INTERNETGEBRUIK In was er een grotere toename in frequentie van het internetgebruik na deelname aan de Klik & Tik dienstverlening. Het aantal deelnemers dat internet helemaal niet gebruikte daalde toen van 35% naar 17%. Na afloop steeg bovendien het zelfstandige internetgebruik per week meer dan in de huidige meting. 3.3 Zelfstandig gebruik van internettoepassingen Aan de deelnemers is gevraagd aan te geven van welke internettoepassingen zij zelfstandig gebruik maken. Dit is zowel in de voor- als de nameting gedaan. Daarbij maken we onderscheid naar: 1. Algemeen gebruik/surfen. 2. Informatief gebruik. 3. Deelname aan ontwikkelingen. 4. Strategisch gebruik. 5. Sociaal gebruik. FREQUENTIE VAN HET ZELFSTANDIG GEBRUIK VAN INTERNETTOEPASSINGEN Op alle toepassingen is na deelname sprake van meer zelfstandig gebruik van internet. Voor informatief gebruik is het verschil het grootst, in het bijzonder voor het zoeken van informatie op het internet (anders dan nieuws, OV, producten of informatie van de overheid). Voor deelname deed 28% dit, na deelname 48%. Daarnaast zien we na deelname meer algemeen gebruik/surfen, met name het bekijken van websites voor vrijetijdsbesteding of hobby. Tot slot zien we meer sociaal gebruik na deelname. Met name in het contact onderhouden met bekenden via internet (grafiek 16, volgende pagina). 13

16 5. Sociaal gebruik 4. Strategisch gebruik 3. Deelname aan ontwikkelingen 2. Informatief gebruik 1. Algemeen gebruik/surfen Activering van de deelnemers Welke internettoepassingen gebruikt u al wel eens zelfstandig? Voor deelname (n=227) Na deelname (n=169) Zomaar wat rondkijken op internet. Websites bekijken voor hobby of vrijetijdsbesteding. Spelletjes spelen op internet. Nieuwsberichten lezen op internet. Vertrektijden van het openbaar vervoer opzoeken op internet. Informatie van de gemeente of overheid opzoeken. Informatie over producten die ik misschien wil kopen opzoeken op internet. Andere informatie opzoeken op internet. Bankzaken regelen (internetbankieren) op internet. Inloggen op websites van de overheid met DigiD. Bestanden opslaan van internet. Producten kopen op internet. Ingevulde documenten versturen via internet. Officiele documenten downloaden van internet. Oefenen met oefenmaterialen op internet. Vacatures zoeken of reageren op vacatures. Informatie over cursusen zoeken op internet. Contact houden met bekenden. (Bijvoorbeeld via of sociale media.) Vragen stellen of reageren op een forum. Nieuwe vrienden maken. (Bijvoorbeeld via Hyves of Facebook.) Foto's, filmpjes of documenten delen met bekenden of anderen. 29% 22% 30% 33% 44% 41% 49% 56% 22% 40% 23% 34% 21% 33% 28% 48% 27% 32% 22% 24% 7% 17% 11% 11% 8% 14% 6% 11% 7% 29% 20% 26% 11% 19% 30% 46% 3% 6% 13% 18% 9% 16% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Grafiek 16: Zelfstandig gebruik van internettoepassingen. 14

17 Activering van de deelnemers MEER SOCIAAL GEBRUIK VAN INTERNET In de Klik & Tik Monitor was over het algemeen een enigszins vergelijkbaar beeld te zien. Opvallend is dat dit jaar contacten onderhouden met bekenden veel meer is toegenomen dan in de vorige periode. GEMIDDELD AANTAL GEBRUIKTE INTERNETTOEPASSINGEN Het gemiddeld aantal door de deelnemers gebruikte internettoepassingen stijgt in deze meetperiode van 4,0 toepassingen voor deelname naar 5,9 toepassingen na deelname. In de vorige meetperiode was bijna dezelfde stijging zichtbaar: het gebruik steeg van 3,7 toepassingen bij aanvang naar 5,5 toepassingen na deelname. Gemiddeld aantal gebruikte internet toepassingen Voor deelname 4,0 227 Na deelname 5,9 169 Tabel 7: Gemiddeld aantal gebruikte internettoepassingen. N 3.4 Gebruik van de bibliotheek Bijna de helft (49%) van de deelnemers geeft aan de bibliotheek ook vaker voor andere dingen te gebruiken na deelname aan de Klik & Tik-dienstverlening. Dit percentage is vergelijkbaar met de Door de begeleiding in de bibliotheek bij Klik & Tik gebruik ik de bibliotheek vaker voor andere dingen. (n=164) 49% 22% 29% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Eens Ik twijfel Oneens Grafiek 17: Gebruik van de bibliotheek na de Klik & Tik dienstverlening. 15

18 3. Een bestand van internet opslaan op de computer. 2. De knoppen van de internetbrowser bedienen. 1. Een website openen in de internetbrowser. 4. Effect op vaardigheden 4.1 Operationele vaardigheden (knoppenkennis) DE INTERNETBROWSER BEDIENEN We bekijken het bedienen van de internetbrowser op drie onderdelen: 1. Een website openen. (Bijvoorbeeld door het adres in de adresbalk te typen.) 2. De knoppen van de browser bedienen. (Bijvoorbeeld vooruit of terug gaan door op de pijltjesknoppen te klikken.) 3. Een bestand van internet opslaan op de computer. (Bijvoorbeeld een PDF of een foto.) Bijna de helft van de deelnemers kan na deelname goed een website openen in de internetbrowser, tegen 17% van de deelnemers bij aanvang. 4% kan dit helemaal nog niet na deelname. In waren nagenoeg dezelfde percentages zichtbaar. Het percentage deelnemers dat de knoppen van de internetbrowser goed kan bedienen stijgt van 14% bij aanvang naar 53% na afloop. 4% kan dit helemaal nog niet na deelname. In was nagenoeg hetzelfde beeld te zien. Een bestand van internet opslaan op de computer lukt na deelname goed bij 18% van de deelnemers tegen 1% bij aanvang. 20% kan dit helemaal nog niet na deelname. Dit resultaat is vergelijkbaar met de periode Zelfbeoordeling vaardigheden internetbrowser bedienen. Voor deelname (n=225) 17% 40% 43% Na deelname (n=169) 47% 49% 4% Voor deelname (n=224) 14% 44% 42% Na deelname (n=169) 53% 43% 4% Voor deelname (n=226) 1% 17% 81% Na deelname (n=169) 18% 63% 20% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ik kan dat al goed. Ik kan dat al een beetje. Ik kan dat nog niet / weet nog niet wat dat is. Grafiek 18: Zelfbeoordeling vaardigheden internetbrowser bedienen. 16

19 2. Zoekresultaten van een zoekmachine openen en bekijken. 1. Zoekwoorden invullen in een zoekmachine. Effect op vaardigheden ZOEKMACHINES BEDIENEN We bekijken het bedienen van zoekmachines op twee onderdelen: 1. Zoekwoorden invullen in een zoekmachine. (Bijvoorbeeld in Google of Bing.) 2. Zoekresultaten van een zoekmachine openen en bekijken. (Bijvoorbeeld van Google.) Bij aanvang kan ruim de helft van de deelnemers nog geen zoekwoorden invullen in een zoekmachine. Na afloop kan 93% dit een beetje of goed. Zoekresultaten van een zoekmachine openen en bekijken kan 46% van de deelnemers goed na deelname tegen 11% bij aanvang. 4% kan dit na deelname nog niet. GROTERE TOENAME VAARDIGHEDEN ZOEKRESULTATEN OPENEN EN BEKIJKEN In de periode zien we bijna dezelfde resultaten. In was de toename op het onderdeel zoekresultaten van een zoekmachine openen en bekijken echter iets lager. Toen kon 40% dit goed na deelname tegen 14% bij aanvang. Zelfbeoordeling vaardigheden zoekmachine bedienen. Voor deelname (n=226) 13% 36% 51% Na deelname (n=169) 45% 48% 7% Voor deelname (n=224) 11% 42% 47% Na deelname (n=169) 46% 49% 4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ik kan dat al goed. Ik kan dat al een beetje. Ik kan dat nog niet / weet nog niet wat dat is. Grafiek 19: Zelfbeoordeling vaardigheden zoekmachine bedienen. INVOERVELDEN GEBRUIKEN De vaardigheden voor het gebruik van invoervelden worden op drie punten in beeld gebracht: 1. Informatie op een website zoeken met een zoekopdracht. 2. Formulieren invullen op internet. (Bijvoorbeeld een reis met het openbaar vervoer plannen, of ergens voor aanmelden.) 3. Inloggen met een gebruikersnaam en wachtwoord. (Bijvoorbeeld op Hyves of .) Voor aanvang kan 9% van de deelnemers informatie zoeken op een website met een zoekopdracht terwijl na deelname 38% dit goed kan. 8% kan dit na afloop nog helemaal niet. Voor aanvang kan 5% van de deelnemers formulieren invullen op internet. Na afloop kan 32% van de deelnemers dit. Na afloop beheerst 17% deze vaardigheid helemaal nog niet. 17

20 3. Inloggen met een gebruikersnaam en een wachtwoord. 2. Formulieren invullen op internet. 1. Informatie op een website zoeken met een zoekopdracht op die website. Effect op vaardigheden 18% kan bij aanvang inloggen met een gebruikersnaam en wachtwoord. Na deelname kan iets meer dan de helft (51%) dit goed. 9% kan dit na deelname helemaal nog niet kan. IETS BETER FORMULIEREN INVULLEN In zien we een vergelijkbaar beeld. De verschillen op het onderdeel formulieren invullen waren toen wel iets kleiner. Voor deelname kon 3% dit goed, na deelname 25%. Zelfbeoordeling vaardigheden invoervelden gebruiken. Voor deelname (n=224) 9% 33% 58% Na deelname (n=168) 38% 54% 8% Voor deelname (n=224) 5% 22% 73% Na deelname (n=169) 32% 51% 17% Voor deelname (n=223) 18% 30% 52% Na deelname (n=169) 51% 40% 9% Grafiek 20: Zelfbeoordeling vaardigheden invoervelden gebruiken. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ik kan dat al goed. Ik kan dat al een beetje. Ik kan dat nog niet / weet nog niet wat dat is. VAARDIGHEDEN Vaardigheden voor gebruiken zijn in beeld gebracht voor: 1. gebruiken. (Bijvoorbeeld s beantwoorden of versturen.) 2. Bijlagen toevoegen aan een . (Bijvoorbeeld tekstbestanden of foto s versturen.) Het aantal deelnemers dat goed of een beetje kan gebruiken neemt toe van 48% voor deelname naar 83% na afloop. 17% kan dit na deelname nog niet (grafiek 21, volgende pagina). Voor deelname kan 16% goed of een beetje bijlagen toevoegen aan . Na afloop kan 68% dit goed of een beetje. 32% kan dit na deelname nog niet (grafiek 21, volgende pagina). In waren nagenoeg dezelfde verschillen te zien. 18

21 1. Een van internet opgeslagen bestand terugvinden en openen. 2. Bijlagen toevoegen aan een gebruiken. Effect op vaardigheden Zelfbeoordeling vaardigheden. Voor deelname (n=224) 19% 29% 52% Na deelname (n=168) 37% 46% 17% Voor deelname (n=224) 3% 13% 84% Na deelname (n=169) 11% 57% 32% Grafiek 21: Zelfbeoordeling vaardigheden. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ik kan dat al goed. Ik kan dat al een beetje. Ik kan dat nog niet / weet nog niet wat dat is. OVERIGE OPERATIONELE VAARDIGHEDEN VAKER IN STAAT EEN OPGESLAGEN BESTAND TE OPENEN Voor aanvang kan 28% een beetje een opgeslagen bestand van internet openen en kan niemand dit goed. Na afloop kan 27% dit goed en 60% een beetje. Na deelname kan 13% dit nog niet. Dit laatste percentage ligt duidelijk lager dan in (23%). Zelfbeoordeling overige operationele vaardigheden. Voor deelname (n=225) 0% 28% 72% Na deelname (n=169) 27% 60% 13% Grafiek 22: Zelfbeoordeling overige operationele vaardigheden. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ik kan dat al goed. Ik kan dat al een beetje. Ik kan dat nog niet / weet nog niet wat dat is. 19

22 2. De onderwerpen van een website bekijken door op de onderwerpen te klikken. 1. Op internet met meerdere vensterstegelijk werken. Effect op vaardigheden 4.2 Formele vaardigheden (oriëntatie behouden bij het surfen) De Klik & Tik-programma s geven naast de operationele vaardigheden ook aandacht aan formele vaardigheden, zij het in beperktere mate en minder expliciet dan de operationele vaardigheden. Formele vaardigheden zijn in beeld gebracht voor: 1. Op internet met meerdere vensters tegelijk werken. 2. De onderwerpen van een website bekijken door op de onderwerpen te klikken. (Bijvoorbeeld in het menu van de website.) Met meerdere vensters tegelijk werken lukt na afloop 37% van de deelnemers nog steeds niet. Bij aanvang is dit 84%. Dat dit een lastig onderdeel is blijkt ook uit de Klik & Tik Monitor De percentages waren toen nagenoeg hetzelfde. Na afloop kon 38% dit nog steeds niet tegen 87% bij aanvang. Na afloop kunnen bijna alle deelnemers (93%) goed of een beetje de onderwerpen van een website bekijken. Bij aanvang kan 42% dit goed of een beetje. Na afloop kan 7% dit nog niet. In is vrijwel hetzelfde beeld te zien. Na afloop kon 7% dit ook nog steeds niet tegen 60% bij aanvang. Zelfbeoordeling formele vaardigheden Voor deelname (n=220) 1% 15% 84% Na deelname (n=169) 11% 52% 37% Voor deelname (n=220) 7% 35% 58% Na deelname (n=169) 37% 57% 7% Grafiek 23: Zelfbeoordeling formele vaardigheden. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ik kan dat al goed. Ik kan dat al een beetje. Ik kan dat nog niet / weet nog niet wat dat is. 20

23 3. Ik hoef niet zo nodig mee te doen aan ontwikkelingen op het gebied van internet en computers. 2. Ik vind het handig dat steeds meer zaken via internet kunnen. 1. Ik vind het leuk om internet te leren gebruiken. 5. Effect op attitudes 5.1 Houding tegenover internet en nieuwe ontwikkelingen Voor de houding tegenover internet en ontwikkelingen zijn respondenten drie stellingen voorgelegd: 1. Ik vind het leuk om internet te leren gebruiken. 2. Ik vind het handig dat steeds meer zaken via internet kunnen. 3. Ik hoef niet zo nodig mee te doen aan ontwikkelingen op het gebied van internet en computers. Na afloop vinden iets meer deelnemers het leuk om internet te leren gebruiken; 86% na afloop tegen 81% bij aanvang. Het aantal deelnemers dat het handig vindt dat steeds meer zaken via internet kunnen blijft bijna hetzelfde in voor-en nameting, respectievelijk 64% en 65%. Het aantal deelnemers dat het niet nodig vindt om aan nieuwe internetontwikkelingen mee te doen blijft ook vrijwel hetzelfde in voor- en nameting: 28% bij aanvang en 29% na afloop. KLEINE VERBETERING TEN OPZICHTE VAN Hoewel deelnemers wat betreft de houding tegenover internet en ontwikkelingen nog steeds geen duidelijke verbetering laten zien is het beeld van deze meting wel iets beter dan vorig jaar, met name op stelling twee. In zagen deelnemers na afloop het nut van internet juist minder vaak in (55%) dan bij aanvang (59% ). Houding tegenover internet en nieuwe ontwikkelingen Voor deelname (n=223) 81% 18% 1% Na deelname (n=167) 86% 13% 2% Voor deelname (n-222) 64% 25% 10% Na deelname (n=166) 65% 26% 9% Voor deelname (n= 214) 28% 29% 43% Na deelname (n=167) 29% 28% 44% Grafiek 24: Algemene houding tegenover internet en nieuwe ontwikkelingen. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%100% Eens Ik twijfel Oneens 21

24 3. Ik ben bang dat er virussen op de computer komen als ik internet gebruik. 2. Ik ben bang dat mijn persoonlijke gegevens niet veilig zijn op internet. 1. Als ik met de computer werk, ben ik bang dat ik hem kapot maak. Effect op attitudes 5.2 Angst bij het gebruik van internet en de computer Voor het meten van angst voor het gebruik van internet en computers zijn de respondenten drie stellingen voorgelegd: 1. Als ik met de computer werk ben ik bang dat ik hem kapot maak. 2. Ik ben bang dat mijn persoonlijke gegevens niet veilig zijn op internet. 3. Ik ben bang dat er virussen op de computer komen als ik internet gebruik. Na deelname zijn minder deelnemers bang om de computer kapot te maken. Bij aanvang is 36% het eens met de stelling, na afloop daalt dit naar 19%. Bij aanvang is ruim de helft van de deelnemers (57%) bang dat de persoonlijke gegevens niet veilig zijn op internet. Na afloop is nog 42% hier nog bang voor. Na afloop zijn minder deelnemers bang voor virussen: het aantal dat het eens is met de stelling daalt van 55% bij aanvang naar 42% na afloop. VERBETERING TEN OPZICHTE VAN Ten opzicht van zien we een duidelijk groter positief effect op het onderdeel Angst. In zijn na afloop ook minder deelnemers bang om de computer kapot te maken. Toen was echter sprake van een afname van 25% naar 12%. Het percentage deelnemers dat bang was voor de veiligheid van persoonlijke gegevens bleef toen nagenoeg gelijk. En ook waren toen na afloop nauwelijks minder deelnemers bang voor virussen. Angst bij het gebruik van internet Voor deelname (n=222) 36% 23% 41% Na deelname (n=166) 19% 18% 63% Voor deelname (n=224) 57% 28% 15% Na deelname (n=166) 42% 36% 23% Voor deelname (n= 223) 55% 31% 14% Na deelname (n=165) 42% 31% 27% Grafiek 25: Angst bij het gebruik van internet. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Eens Ik twijfel Oneens 22

25 3. Ik denk in de toekomst niet mee te kunnen komen met ontwikkelingen op het gebied van internet en computers. 2. Ook ik kan goed leren omgaan met internet. 1. Ik voel mij (nog) onzeker als ik nieuwe dingen moet leren met internet of computers. Effect op attitudes 5.3 Zelfvertrouwen bij het leren omgaan met internet Voor het meten van zelfvertrouwen bij het leren omgaan met internet zijn drie stellingen voorgelegd: 1. Ik voel mij (nog) onzeker als ik nieuwe dingen moet leren met internet of computers. 2. Ook ik kan goed leren omgaan met internet. 3. Ik denk in de toekomst niet mee te kunnen komen met ontwikkelingen op het gebied van internet en computers. Na deelname zijn minder deelnemers (60%) onzeker over het leren van nieuwe dingen met internet en computers dan voor deelname (69%). Bijna driekwart van de deelnemers (73%) denkt na afloop goed met internet te kunnen leren omgaan. Bij aanvang is dat nog 65%. Bij aanvang denkt 27% van de deelnemers in de toekomst niet goed mee te kunnen komen met de ontwikkelingen op het gebied van internet en computers. Na afloop is dit nog 25%. Deze bevindingen zijn vergelijkbaar met die van de periode Zelfvertrouwen bij het leren omgaan met internet en computers Voor deelname (n=224) 69% 20% 11% Na deelname (n=166) 60% 25% 15% Voor deelname (n=221) 65% 29% 6% Na deelname (n=166) 73% 20% 6% Voor deelname (n=219) 27% 40% 32% Na deelname (n=165) 25% 31% 44% Grafiek 26: Zelfvertrouwen bij het leren omgaan met internet en computers. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%100% Eens Ik twijfel Oneens 23

26 6. Deelnemers over hun tevredenheid 6.1 Tevredenheid met de serie Klik & Tik Stellingen over de tevredenheid met Klik & Tik gaan over de algemene tevredenheid over Klik & Tik, de invloed op het zelfvertrouwen, de duidelijkheid van de uitleg in het programma, het zelfstandig kunnen toepassen van de vaardigheden die in Klik & Tik worden besproken en de invloed van deelname op de zin om meer te leren. Vrijwel alle deelnemers zijn tevreden over de serie Klik & Tik. De tevredenheid is vrijwel even hoog als in de Klik & Tik Monitor Tevredenheid met Klik & Tik 1. Ik ben over het algemeen tevreden over Klik & Tik. (n=165) 97% 1% 2% 2. Door Klik & Tik durf ik meer met internet om te gaan. (n=165) 87% 8% 5% 3. Ik vind de uitleg in het programma Klik & Tik duidelijk. (n=165) 94% 4% 2% 4. Ik kan de vaardigheden die in Klik & Tik besproken worden zelfstandig toepassen op het internet. (n=165) 75% 18% 7% 5. Door mijn ervaringen met Klik & Tik krijg ik zin om nog meer te leren met internet. (n=165) 84% 13% 2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Eens Ik twijfel Oneens Grafiek 27: Tevredenheid met Klik & Tik. 6.2 Tevredenheid met de dienstverlening in de bibliotheek Stellingen over de dienstverlening in de bibliotheek gaan over de algemene tevredenheid, de duidelijkheid van de uitleg van de begeleider, de tijden waarop men uitleg kan krijgen en de voorzieningen in de bibliotheek tijdens de begeleiding. Vrijwel alle deelnemers zijn tevreden over deze aspecten (grafiek 28, volgende pagina). De tevredenheidspercentages zijn vergelijkbaar met die uit de Klik & Tik Monitor

27 Deelnemers over hun tevredenheid Tevredenheid met de ondersteuning in de bibliotheek. 1. Ik ben over het algemeen tevreden over de ondersteuning bij Klik & Tik in de bibliotheek. (n=165) 99% 1% 0% 2. Ik vind de uitleg door de begeleider of docent in de bibliotheek duidelijk. (n=165) 98% 2% 0% 3. Ik vind de tijden waarop ik in de bibliotheek uitleg kan krijgen bij Klik & Tik geschikt. (n=165) 94% 3% 3% 4. Ik vind de voorzieningen tijdens de begleiding in de bibliotheek goed. (n=165) 95% 3% 2% 90% 92% 94% 96% 98% 100% Eens Ik twijfel Oneens Grafiek 28: Tevredenheid met de dienstverlening in de bibliotheek. 6.3 Beoordeling toegevoegde waarde van de bibliotheek Respondenten is gevraagd of zij ook zonder de begeleiding in de bibliotheek zouden zijn gaan oefenen met internet en of ze zonder de begeleiding in de bibliotheek hadden kunnen oefenen met Klik & Tik. LICHTE VERBETERING 69% van de deelnemers zegt zonder de bibliotheek waarschijnlijk niet te zijn gaan oefenen met internet. In de vorige meetperiode was dit 61% van de deelnemers. 61% van de deelnemers denkt zonder de bibliotheek niet goed met Klik & Tik te hebben kunnen oefenen. Vorig jaar vond 54% van de deelnemers dit. Bijdrage van de dienstverlening in de bibliotheek aan het oefenen met internet en Klik & Tik 1. Ik zou zonder de bibliotheek waarschijnlijk niet zijn gaan oefenen met internet. (n=166) 69% 10% 21% 2. Ik zou ook zonder de bibliotheek goed met Klik & Tik hebben kunnen oefenen. (n=166) 17% 22% 61% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Eens Ik twijfel Oneens Grafiek 29: Bijdrage van de dienstverlening in de bibliotheek aan het oefenen met Klik & Tik. 25

28 7. Samenvatting en conclusies 7.1 Samenvatting In deze meetperiode (1 september maart 2014) doen beduidend meer bibliotheken en deelnemers mee aan de Klik & Tik-monitor dan in de eerste helft van de vorige meetperiode. Er wordt daarbij wat vaker met een vrijwilliger of stagiair gewerkt als begeleider en wat minder vaak met alleen een bibliotheekmedewerker. Ook wordt vaker dienstverlening aangeboden rondom beide Klik & Tik-programma s. Veel resultaten in deze tussenmeting komen vervolgens vrijwel overeen met de resultaten van de monitor over Toch zien we ook een aantal belangrijke verschillen. Het gaat dan vaak om verbeteringen maar soms ook om verslechteringen ten opzichte van de periode We vatten de belangrijkste verschillen samen: WAT ANDER ACHTERGRONDEN VAN DEELNEMERS Deelnemers zijn wat vaker vrouw, en wat hoger opgeleid dan in de periode Het aantal deelnemers dat door het UWV is doorverwezen is hoger dan in de periode MEER GEMAAKTE HOOFDSTUKKEN KLIK & TIK De verschillende hoofdstukken van deel 1 Het internet op worden vaker afgemaakt door de deelnemers en deelnemers hebben ook vaker alle hoofdstukken af dan in de periode De verschillende hoofdstukken van deel 2 Samen op t web worden minder vaak allemaal gemaakt door de deelnemers dan in de periode WAT MINDER ACTIVERING Deelnemers oefenen wat minder vaak thuis en wat minder vaak ook met het andere deel dan in de periode De toename in het zelfstandig gebruik is in deze meting wat minder dan in de periode Anderzijds wordt het internet bij aanvang al wat vaker regelmatig gebruikt. WAT MEER VAARDIGHEDEN Deelnemers hebben na deelname vaker betere vaardigheden bij het openen en bekijken van zoekresultaten van een zoekmachine dan in de periode Deelnemers hebben na deelname vaker beter vaardigheden bij het invullen van formulieren dan in de periode Deelnemers zijn na deelname vaker meer vaardig geworden in het terugvinden en openen van opgeslagen bestanden dan in de periode WAT BETERE SCORES OP ATTITUDES Deelnemers vinden het na deelname wat vaker handig dat steeds meer zaken via internet kunnen dan in de periode Deelnemers zijn na deelname vaker minder angstig de computer kapot te maken, voor virussen of de veiligheid van persoonlijke gegevens dan in de periode

29 Samenvatting en conclusies WAT MEER TOEGEVOEGDE WAARDE VAN DE BIBLIOTHEEK Deelnemers menen in deze meting wat vaker dat zij zonder de bibliotheek niet zouden oefenen met internet dan in de periode Deelnemers denken wat vaker zonder de bibliotheek niet goed te hebben kunnen oefenen dan in de periode Conclusie Als we de resultaten van deze tussenmeting vergelijken met de resultaten van vorig jaar dan zien we dat op een aantal punten beter wordt gescoord. Er doen beduidend meer bibliotheken mee en ook het aantal deelnemers per bibliotheek ligt hoger. Bovendien zien we verbeteringen op punten waar in de laatste rapportage (Monitor Klik & Tik in bibliotheken ) aanbevelingen voor zijn gedaan. Zo worden vaker alle hoofdstukken van deel 1 gemaakt, wordt vaker met een vrijwilliger of stagiair gewerkt, hebben deelnemers vaker betere vaardigheden voor het invullen van formulieren, vinden deelnemers internet vaker een handig medium en zijn deelnemers minder angstig na afloop. Ook is de toestroom van het aantal UWV-kandidaten toegenomen. Het is absoluut positief dat op deze punten beter wordt gescoord. Aan het einde van deze meetperiode zullen we moeten bekijken of en in hoeverre de verbeteringen stand houden en wat de exacte samenhang is met de opzet van de dienstverlening. Op een aantal vaardigheden waarvoor in de vorige rapportage is aanbevolen daar meer inzet op te plegen zien we nog geen verbetering: het gebruik van en attachments, deelname aan ontwikkelingen zoals bankzaken regelen, online formulieren downloaden en versturen en producten kopen. AANBEVELINGEN We geven enkele aanbevelingen. Het gaat hierbij deels om een herinnering aan aanbevelingen uit de rapportage van de meetperiode waar we nog geen verbetering constateren. Blijf deelnemers stimuleren ook thuis te oefenen en ook zelfstandig gebruik te maken van het internet. Geef meer aandacht aan het gebruik van en het gebruik van attachments. Geef meer aandacht aan het toepassen van vaardigheden voor digitale ontwikkelingen zoals het regelen van bankzaken, het gebruik van DigiD en het downloaden, invullen en versturen van formulieren en officiële documenten. Met name voor deelnemers die zijn doorverwezen door het UWV kan het relevant zijn ook aandacht te geven aan het belang van ICT-vaardigheden voor gebruik op het werk. 27

30 COLOFON Titel : Monitor Klik & Tik in bibliotheken. Tussenrapportage september 2013 februari Auteurs : Drs. ing. Sander Smit en drs. Dzenita Camo. Uitgave : NextValue Research, april De monitor Klik & Tik in bibliotheken wordt uitgevoerd door NextValue Research, in opdracht van het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken (SIOB). Uit deze uitgave mag worden geciteerd met vermelding van titel, auteurs en uitgave. Lloydstraat 5 Grote Marktstraat EA Rotterdam 2511 BH Den Haag Telefoon: Telefoon: info@nextvalue.nl infosiob@siob.nl