Seksualiteit in Japan: Wat zijn de verschillen in mentaliteit tussen het Westen en Japan, en hoe zijn die tot stand gekomen?

Transcriptie

1 Japanese Studies Home Seksualiteit in Japan Uit Encyclopedie Onderzoeksvraag Seksualiteit in Japan: Wat zijn de verschillen in mentaliteit tussen het Westen en Japan, en hoe zijn die tot stand gekomen? Inleiding Wat is het verschil in mentaliteit omtrent seksualiteit tussen het Westen en het Oosten, meer bepaald Japan. Hoe zijn deze verschillen in visie en levenswijze gegroeid? Het zijn vragen die veel mensen zich afvragen, maar waar weinigen een duidelijk antwoord op kennen. Het intrigeerde ook mij heel sterk toen ik met glimpen van deze verschillen werd geconfronteerd. Het is niet zo moeilijk om voorbeelden op te noemen van dingen omtrent seksualiteit die gewoon niet denkbaar zijn in een land zoals België. Het meest wijdbekende voorbeeld hiervan is waarschijnlijk de hele cultuur rond geisha's ( 芸 者 [1] ) Meisjes wijdden hun leven aan de schoonheid en aan het entertainen van mannen. Niet alleen door zang en dans, maar ook door seksuele diensten. Hun maagdelijkheid werd vaak verkocht aan oude mannen (mizuage 水 揚 げ [2] ). Tijdens de tweede wereldoorlog werden in veroverde gebieden op georganiseerde wijze meisjes gerekruteerd als 'troostmeisjes' (Ianfu 慰 安 婦 ) [3] om te voldoen aan de seksuele behoeften van de soldaten. Jongemannen schamen zich er niet voor om in het openbaar hentai [4] te lezen. [5] In Nagasaki is er elk jaar de Kanamara Matsuri [6], waarbij men reuzengrote huidskleurige fallussen door de straten draagt en iedereen uit de bol gaat. In kraampjes verkoopt men dan versnaperingen in

2 de vorm van penissen of vagina's. [7] In delen van Tokyo en andere Japanse steden kan je niet naast de love hotels kijken. Zelfs voor amper een kwartier kan je een kamer krijgen. [8] In bepaalde landelijke gebieden in Japan is het vandaag de dag nog steeds traditie dat moeders hun zonen in praktijk inleiden tot seksualiteit. En zo kan men nog eventjes doorgaan... De meeste van deze zaken zijn moeilijk te begrijpen zonder de culturele achtergrond te kennen. Wanneer je als Westerling voor het eerst van deze dingen hoort, kan je ze moeilijk begrijpen. Je zou zonder meer kunnen concluderen dat de Japanners gek zijn, maar ik zou dit onderwerp niet gekozen hebben moest ik dat doen. Door de achtergrond en redenering te bekijken kan je toch tot een hoog niveau van begrip komen. Het doel van mijn onderzoek is dus om de oorzaken en invloedrijke factoren die invloed hebben op het Japanse beeld van seks en seksualiteit uit de doeken te doen, opdat men na het lezen van deze paper als Westerling een bepaald niveau van begrip kan bereiken. Om de seksuele mentaliteit van de huidige periode te kunnen verklaren, zal ik moeten teruggaan naar de geschiedenis. Ik zal dus proberen om bronnen te vinden over een hele waaier periodes uit de Japanse geschiedenis, die informatie geven over hoe mensen tegenover seks en seksualiteit stonden. Deze zullen ook zeker bijdragen naar een begrip van de huidige mentaliteit. Cultuur en sociale aspecten van een bevolking zijn namelijk vaak de resulterende puzzel, bestaande uit puzzelstukjes uit heel de geschiedenis. Zoektocht Op mijn zoektocht naar informatie leken de volgende eenvoudige zoektermen mij het meest effectief. Voor Nederlandse resultaten: 'seks + japan' en 'seksualiteit + japan' Voor Engelse resultaten: 'sex + japan' en 'sexuality + japan' Voor eventuele Japanse resultaten: 性 的 (seiteki) en Bibliotheek 13~/03/2007 Aan het begin van mijn zoektocht had Prof. Vanoverbeke mij de tip gegeven zeker al eens het volgende werk te raadplegen: Sabine Frühstück. Colonizing Sex: Sexology and Social Control in Modern Japan. Colonialisms, no. 4. Berkeley and Los Angeles: University of California Press, x pp Dat heb ik gemakkelijk gevonden en onmiddellijk ontleend. Ik heb het boek eens cursief doorgenomen, en bevat zeker en vast veel informatie die relevant is voor mijn onderzoeksvraag. Ik kon dit echter niet puur als basiswerk gebruiken. De nadruk van het boek ligt eerder op de publieke gezondheid en de interventies van de staat daarbij. Deze zaken hebben zeker veel invloed op hoe de Japanners vandaag naar seksualiteit kijken, maar over zaken die rechtstreeks invloed hadden op seksualiteit werd er over dit boek niet gehandeld. Mijn echte basiswerk moest ik dus nog ontdekken. Een aspect waarvoor dit boek nuttig kan zijn is de heel uitgebreide bibliografie die achteraan is vermeld. Die heb ik nog niet echt doorgenomen of daarvan iets tot nut kan zijn, maar dat kan ik in de toekomst wel doen in mijn zoektocht naar bronnen. Begin april 2007

3 3 Op zoek naar een echte basisbron ben ik in de Aziatische bibliotheek met de zoekterm 'sex(uality)' gaan zoeken, en heb ik ook het deel van de Japanse bibliotheek dat handelt over sociale onderwerpen doorplozen. Ik stootte in de zoekrobot op het volgende boek: Boyé Lafayette De Mente. Sex and the Japanese: The Sensual Side of Japan. United States: Tuttle Publishing, De titel gaf mij de indruk dat dit boek wel kon zijn waar ik naar zocht. Het was spijtig genoeg uitgeleend, dus heb ik het gereserveerd. Bij het doorpluizen van het sociale deel van de bibliotheek stootte ik ook op het volgende boek: Sheridan Prasso. The Asian Mystique. United States: Public Affairs, De achterflap kon mij vertellen dat dit boek handelde over het beeld van Westerlingen over seksualiteit in Azië, en de misvattingen daarover. Dit leek mij dus ook een zeer relevant werk dat rechtstreeks in verbinding staat met mijn onderzoeksvraag, dus heb ik het ontleend. (update over mijn bevindingen over het boek volgen nog) 21/04/2007 Het boek Sex and the Japanese waar ik het in vorig onderdeeltje over had was in de bib binnengekomen en ben ik gaan ontlenen. Toen ik de achterflap las had ik de indruk dat ik mijn basiswerk had gevonden. Het bleek volledig te zijn waar ik naar op zoek was. Ik heb mij in de grote leeszaal gesetteld en heb het helemaal uitgelezen. Cursief lezen zou niet echt zinvol geweest zijn aangezien het boek op zich zo specifiek op mijn onderzoeksthema is geconcentreerd. Mijn bevindingen na het lezen van het boek zijn dat ik dit boek zeker en vast als basiswerk kan gebruiken. Het bevat de structuur naar het antwoord op mijn vraag, maar er zijn dingen waar ik zeker en vast nog meer in detail naar op zoek wil gaan. Ik heb dus via dit boek een reeks nieuwe zoekbasis gevonden van het beeld dat Japanners nu over seksualiteit hebben. De belangrijkste zoekbasissen zijn: De Shintō-religie als aanbidding van de vruchtbaarheid en seksualiteit, de sterke invloed van het Taoïsme op het nut van seksualiteit, langs Westerse kant het schuldprincipe tot betrekking tot seksualiteit dat het Christendom in het leven riep, de Westerse invloed op Japan en de invloed van de Japanse staat op seksualiteit. Databanken Ik heb op diverse online databanken gezocht met de zoektermen 'sexuality + Japan' en 'sex + Japan'. Ik had nog niet al te vaak databanken gebruikt buiten dit vak, maar in die korte ervaringen had ik er nooit gebruiksproblemen mee gekend. Ik kon dus direct aan de slag, de lijst ( /bibliotheek/catalog.cfm?oplid=28) gebruikend van databanken die relevant zijn voor japanologie. Men kan de databanken uit deze lijst opdelen in twee soorten: Full-text databanken en bibliografische databanken. Ik zal eerst de resultaten van die ik in de full-text databanken vond neerzetten en daarna de resultaten uit de bibliografische databanken. EBSCOhost Ik vond EBSCOhost heel aangenaam en natuurlijk in gebruik, en ontving al snel een hele resem bruikbare zoekresultaten. Dit is een full-text database, wat inhoudt dat het niet enkel verwijzingen naar artikels geeft, maar ook de gescande versies van de artikels zelf. Dit maakt EBSCOhost een heel erg waardevol zoekoord. Volgende resultaten kunnen dienen als referentie voor mijn paper. Artikel 1 (

4 99bf-8c91c121c992%40SRCSM2) Een kwalitatieve bespreking van het boek 'Colonizing Sex: Sexology and Social Control in Modern Japan' (zie boven), uit 'The Journal of the History of Sexuality'. Artikel 2 ( 99bf-8c91c121c992%40SRCSM2) Een artikel uit het tijdschrift 'Contemporary Sexuality' dat ingaat op het contact tussen Japanse en Westerse seksuele mentaliteit door de export van manga naar de US. Dit kan zeer waardevol zijn voor mijn paper aangezien er redelijk rechtstreeks wordt ingegaan op mijn onderzoeksvraag. Artikel 3 ( sid=6fdf83e9-1bc5-42e d776f26583b%40sessionmgr106) Kort artikel over het falen van de pil in Japan. JSTOR JSTOR is een reusachtige fulltext-database, waar ik al mee heb gewerkt in het verleden. Bij het ingeven van mijn zoektermen Japan AND sexuality, kreeg ik hier een slordige 4746 resultaten. Goed, dacht ik, maar wat ik onmiddellijk merkte was dat er heel veel resultaten tussen stonden die vaak over seksualiteit gingen, maar niets met Japan te maken hadden. Dezelfde resultaten kwamen ook heel vaak terug, dus het zou een onbegonnen werk zijn om al deze 4746 resultaten na te gaan. Ik merkte echter wel dat enkel in de eerste paar pagina's resultaten stonden die soms met beide zoektermen te maken hadden, maar na vijf pagina's waren er geen relevante artikels meer te bespeuren. In die eerste pagina's kon ik echter wel enkele waardevolle artikels aangetroffen. Artikel 1 ( /search/basicresults%3fhp%3d25%26si%3d1%26gw %3d%26jtxsi%3d1%26jcpsi%3d1%26artsi%3d1%26Query%3d%2528sex%2529%2bAND %2b%2528japan%2529&frame=frame& currentresult= %2bdi015155%2b01p0108i%2b0%2c7ffffd0f& userid=c1befd95@kuleuven.ac.be/01cc e cfc97&dpi=3&config=jstor) Sabine Frühstuck, over seksualiteit in het Japan van de 20ste eeuw. Artikel 2 ( /0?currentResult= %2bap060040%2b06a00030%2b0%2cFFFF7F&searchUrl=http%3A%2F %2Fwww.jstor.org%2Fsearch%2FBasicResults%3Fhp%3D25%26si%3D1%26gw %3D%26jtxsi%3D1%26jcpsi%3D1%26artsi%3D1%26Query%3D%2528sex%2529%2BAND %2B%2528japan%2529) Heel waardevol artikel over seksuele ontwikkeling en seksueel gedrag in Japan. BAS BAS (Bibliography of Asian Studies), is een database die enkel bibliografische gegevens weergeeft van boeken en artikels uit tijdschriften. De artikels zelf zijn hierop niet na te kijken, dus dit maakt BAS iets minder handig. Volgende verwijzingen naar artikels of boeken zouden bruikbaar kunnen zijn als de boeken of tijdschriften (of een gedigitaliseerde versie daarvan) zou kunnen terugvinden. De beschrijving die ik van volgende boeken of artikels had gevonden klinken veelbelovend om te kunnen dienen voor mijn paper. Heel veel resultaten verwezen naar delen van het boek bovenaan vermeld, dus het zou zeer zeker de moeite waard zijn om dat boek te bemachtigen als ik aan de paper zou beginnen.

5 Copac Sekine, Eiji. Love and Sexuality in Japanese Literature. West Lafayette, Indiana: Midwest Association Japanese Literary Studies, Purdue University, Hatano, Yoshiro. "Changes in the sexual activities of the Japanese youth." Journal of sex education and therapy, vol.17 (1991): 1-14 Lubman, Sarah. "The art of love: sexuality and anxiety in medieval Japan" Journal of Asian Culture, vol12 (1988): Pandey, Rajyashree. "Women, sexuality, and enlightenment: Kankyo no tomo". Monumenta Nipponica (Tokyo) 50, no.3 (Fall 1995): Ueno, Chizuko. "Self-determination on sexuality? Commercialization of sex among teenage girls in Japan." Inter-Asia Cultural Studies (Basingstoke, Hampshire, England) 4, no.2 (Aug 2003): Copac, een catalogus van onderzoeksbibliotheken in het Verenigd Koninkrijk en Ierland, eveneens een bibliografische database, heeft mij volgende potentiëel waardevolle titels bezorgd: Picarta Wakita, Haruko en Bouchy, Anne en Ueno, Chizuko. 宗 教 と 民 族 身 体 と 性 愛 (Shūkyō to minzoku, shintai to seiai, Religie en gewoonten, Lichaam en sexualiteit): ジェンダーの 日 本 史 第 一 巻 (Geslacht en de Japanse Geschiedenis, Vol.1). Osaka : Osaka University Press, Kawahara, Yukari. Politics, pedagogy, and sexuality : sex education in Japanese secondary schools. Ann Arbor, Mich. : UMI, Hayakawa, Monta. The Shunga of Suzuki Harunobu : Mitate-e and sexuality in Edo: Nichibunken Monograph series, Vol.4. Kyoto: Int'l Research Center Japanese Studies, In deze bibliografische databank had ik de enige nuttige resultaten al elders gevonden NACSIS Webcat Dit is een catalogus van Japanse universiteitsbibliotheken, waar ik dus ook Japanse zoektermen kan gebruiken. Aangezien ik voorlopig genoeg bronnen vind in het Engels heb ik echter de Japanse bronnen nog niet uitgediept. Wanneer ik eenmaal aan mijn paper zou beginnen, is mijn Japans er alweer een jaartje op vooruit, en zou dit van de eerste keer veel gemakkelijker gaan. Volgende werken heb ik met Engelse zoektermen gevonden, die van nut kunnen zijn. Lunsing, Wim. Beyond common sense : sexuality and gender in contemporary Japan. London : Kegan Paul, Internet Via online zoekrobots waardevolle informatie over dit onderwerp vinden is niet vanzelfsprekend. Van vele artikels is de informatie namelijk niet betrouwbaar, en het entertainmentgehalte ligt vaak nogal hoog, waardoor de dingen niet realistisch worden voorgesteld.

6 Volgende pagina's heb ik via google gevonden, die mogelijk van enige waarde kunnen zijn. < (bezocht op 13/05/2007) Tegen mijn verwachtingen in een artikel dat van grote waarde kan zijn voor mijn paper. Het gaat beknopt door heel de geschiedenis van Japanse seksualiteit. Het is heel recentelijk [9] in The Japan Times verschenen. < (bezocht op 13/05/2007) Wat triviale informatie rond enkele enquêtes. BBC Documentaire: Sex in Japan Deze documentaire bevat de grote lijnen van vele hedendaagse Japanse aspecten die met seksualiteit in Japan te maken hebben. Ik heb tot nu toe enkel maar deel 1 gezien, dus ik kan er mij nog niet helemaal over uitspreken. Deel 1 heb ik gevonden op youtube, maar deel 2 was daar raar genoeg niet te vinden. < (bezocht op 13/05/2007) Documentaire Love Hotels & Dating clubs Hier wordt heel goed de bestaansreden van Love Hotels en Dating clubs uitgelegd. Procedures daarbij worden ook uitgelegd, maar die zijn niet echt van belang voor mijn paper. < (bezocht op 13/05/2007) Andere bronnen Als documentatie gelezen of bekeken met betrekking tot het onderwerp: Boek: Kawabate Yasunari, House of the Sleeping Beauties. Gelezen voor het vak Japanse Literatuur. Dit boek gaat over een bejaarde man die af en toe naar een huis gaat waar hij betaalt om met in slaap gebrachte jonge meisjes te slapen. Elk van die meisjes waar hij mee slaapt brengt hem herinneringen aan relaties in zijn jeugd. De sfeer die in het boek rond seksualiteit heerst is eerder taboeloos en open, maar er wordt te weinig op ingegaan om uit dit boek echt nuttige of duidelijke informatie te halen. Film: Nagisa Oshima, L'empire des sens, Deze film was toevallig op canvas, en bij het lezen van de beschrijving dacht ik dat deze film misschien wel relevant kon zijn. De film situeert zich in de vroege 20ste eeuw en handelt over een koppel dat zonder enige seksuele remming door het leven wil gaan. De scènes zijn enorm expliciet en men zou kunnen denken dat het eerder pure pornografie is dan een film van historische waarde. De film is echter op een historisch feit gebaseerd, dus de boodschap en algemene sfeer die ervan uit gaat kan zeker wel serieus worden genomen. Doorheen de film is het koppel bijvoorbeeld vaak in gezelschap 'during the act', zonder dat dat gezelschap zich als een indringer beschouwt. (iets dat in het Westen sowieso niet denkbaar zou zijn in moderne geschiedenis.) De film zegt dus heel veel over de Japanse mentaliteit tegenover seksualiteit in de jaren rond Ik weet niet in hoeverre de film historisch klopt, en of die taboeloze mentaliteit uit de film effectief de mentaliteit was in de vroege 20ste eeuw. Ik ben dus op zoek gegaan naar kwalitatieve besprekingen, en ben in de online database JSTOR op volgend artikel ( /02a00100/0) [10] gestoten. Als ik deze film in een paper als referentie zou gebruiken zou ik deze bespreking

7 7 zeker moeten lezen alvorens er dingen van aan te nemen. Vermelding en Evaluatie Hulpprogramma's & Tools Rikaichan Rikaichan is een plugin voor firefox die ik door deze cursus heb leren kennen. Door het te activeren in firefox scant het de hele pagina naar kanji [11], en verklaart ze als je er met je muis over gaat. Ik vind dit echt ongelooflijk handig. Hiervoor knip/plakte ik steeds teksten naar sites zoals Rikai en WWWJDIC, maar met deze plugin is dat niet meer nodig. Dit versnelt het lezen van Japanse teksten met veel kanji aanzienlijk. < Zotero Zotero is eveneens een plugin voor firefox, die met een paar klikken bibliografische gegevens kan opslaan van databases, die zo gemakkelijk ingevuld kunnen worden als bronvermelding. Meestal was er wel enige aanvulling vereist, maar in elk geval beter dan niets. Met zotero kan je ook pagina's zoals deze wiki markeren en nota's aanbrengen, waar ik dankbaar van heb gebruik gemaakt bij deze opdracht. < Google Suggest Google suggest is een extra'tje bij de google-zoekmachine dat bij je zoektermen andere aanvullende zoektermen voorstelt en daar het aantal resultaten van toont. Ik heb het eens bekeken, maar ik heb het echter niet nodig gehad. Ik vond over het algemeen genoeg bronnen met mijn originele zoektermen. < Webcat Plus Webcat Plus is gelijkaardig aan Google suggest, maar is op een databank in plaats van een zoekmachine gericht. Het is ook vooral op Japanse bronnen gericht eerder dan Engelse bronnen. Eveneens voor Engelse zoektermen kon dit voorlopig nog niet van nut zijn, omdat ik bij de uitwerking van mijn paper pas dieper inga op individuele aspecten van mijn onderzoeksvraag. Als ik in de toekomst echter op Japanse zoektermen ga zoeken, zal dit zeker van nut kunnen zijn, omdat hier Japanse zoektermen worden voorgesteld waar ik door mijn beperkte woordenschat zelf niet opgekomen zou zijn. < Besluit Als besluit kan ik stellen dat over dit onderwerp meer bronnen te vinden zijn dan ik aanvankelijk had verwacht. In de bibliotheek heb ik helemaal gevonden wat ik zocht. Ik heb drie heel verschillende werken gevonden die qua informatie niet veel met elkaar te maken hebben, maar toch werpt elk van de boeken een heel duidelijk beeld op een bepaalde kant van Japanse seksualiteit. Het boek dat ik als basiswerk koos gaat

8 heel expliciet en vrij beknopt de factoren opsommen die invloed hebben gehad op seksualiteit in Japan. Hierop kan ik dus heel erg verder bouwen in mijn toekomstige bachelorpaper door per factor opnieuw op zoek te gaan. Ik zal echter zeker nog belangrijke keuzes moeten maken omtrend afbakening van mijn onderzoeksvraag. Om elk aspect van mijn huidige vraag te beantwoorden, kan ik beter een encyclopedie beginnen schrijven in plaats van een bachelorpaper. In mijn inleiding had ik geschreven dat ik elke periode uit de geschiedenis apart zou onderzoeken, maar ik vrees dat na wat opzoekwerk is gebleken dat dit onmogelijk is voor een bachelorpaper. De nadruk zal ik in mijn paper dus vooral leggen op de huidige situatie, en dat ondersteunen door een heel beknopt overzicht van de geschiedenis op vlak van seksualiteit. Via verschillende databanken vond ik ook heel veel relevante artikels en bibliografische verwijzingen. Op zich vond ik de full-text databases aangenamer om te gebruiken voor een project als dit omdat je met een bibliografische verwijzing vaak niets bent zonder de betreffende boeken of tijdschriften. Over de bronnen die ik via de bibliografische databases heb gevonden kan ik dus nu nog niet weten of ik ze zal kunnen gebruiken. De titels en beschrijvingen zijn in elk geval veelbelovend. Op internet heb ik veel minder relevante informatie dan verwacht gevonden. Men zegt dat informatie op het internet onbegrensd is, maar ik had het gevoel dat ik die zogezegd onbestaande grens betrekkelijk snel had bereikt. Ik heb een heel nuttig artikel gevonden, en twee interessante documentaires, maar daar blijft het dan ook bij. Ik heb bij deze paper maar één zoekterm gebruikt, en de resultaten zijn heel talrijk en bruikbaar. Daarbovenop openen deze resultaten op hun beurt een zee van nieuwe zoektermen. Zo kan ik bij aparte aspecten die bepalend zijn voor de Japanse visie op seksualiteit opnieuw op zoek gaan. In mijn bachelor paper zal ik zo de invloed van het Shintoïsme en het Taoïsme moeten uitdiepen, kan ik verder zoeken rond seksuele opvoeding, en kan ik bij elke historische periode ook een nieuwe zoektocht beginnen. Een bachelorpaper schrijven is nooit vanzelfsprekend, maar nu ik dit voorbereidend project heb afgewerkt zit ik vol hoop, voornemens en plannen om effectief op deze onderzoeksvraag verder te gaan. Dat ik volgend jaar in Japan zal studeren komt heel goed van pas. Ik kan daar al een hele hoop voorbereidingswerk doen dat in België niet zou lukken. Ik kan er bibliotheken raadplegen met bronnen die ik in België niet zou kunnen vinden. Ik denk ook dat een enquête rond seksualiteit voor studenten aan universiteiten in Japan van goudwaarde zou kunnen zijn. Als ik diezelfde enquête zou houden aan de KUL kan ik heel rechtstreeks visies en mentaliteit rond seksualiteit vergelijken tussen Japanse en Europese jongeren. Zo kan ik rechtstreeks uit eigen bron putten voor een antwoord op mijn onderzoeksvraag te vormen. Een enquête van dit kaliber is zonder twijfel gedurfd en zal veel wilskracht vergen om succesvol te zijn, maar ik ga ervoor! Voetnoten 1. Lett.vertaling: Iemand die zich wijdt aan kunst en vaardigheden /wiki/comfort_women 4. Pornografische strips 5. Bron: (basiswerk) Boyé Lafayette De Mente. Sex and the Japanese: The Sensual Side of Japan. United States: Tuttle Publishing, Matsuri kan vertaald worden als festival April 2007 JSTOR url: /view/ /ap020516/02a00100/0 Japanse ideografische tekens Ontvangen van " Deze pagina is het laatst bewerkt op 26 mei 2007 om 15:19. De inhoud is beschikbaar onder de a Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike 2.0 Belgium License.