Meerjarenplan

Transcriptie

1 MEERJARENPLAN

2 Inleiding Opgroeien en opvoeden gaan niet altijd vanzelf. Samen met kinderen, jongeren en ouders die het (tijdelijk) niet alleen redden, zoeken we naar oplossingen en creëren we nieuwe kansen. Stek werkt met ouders aan betere kansen voor kinderen en jongeren. In het bijzonder voor kinderen en jongeren waarbij de ontwikkeling niet optimaal verloopt of waarbij de opvoeding thuis veel problemen geeft. Stek wordt ook ingezet bij onveilige opvoedsituaties. De naam Stek staat voor hulp die helpt", geborgenheid, groei en ontwikkeling. De hulp is gericht op het benutten, activeren en versterken van de eigen mogelijkheden van het kind/de jongere, het gezin en de familie. Doelen van de hulp zijn: Versterken van de zelfredzaamheid: beter opvoeden, beter omgaan met stoornissen en moeilijk gedrag; Veiligheid en geborgenheid; Perspectief in het eigen gezin of een vervangende gezinsomgeving; Weer naar kinderopvang, school, een diploma of een baan; Volwaardige deelname aan de maatschappij. Er wordt gewerkt met verschillende vormen van hulp. Soms intensief kortdurend, soms voor een langere periode. Hulp thuis of op school. In trajecten wordt dagbehandeling of 24 uurs zorg op een Steklocatie gecombineerd met hulp in het gezin thuis. Waar nodig is crisishulp 24 uur per dag, 7 dagen in de week beschikbaar. In de visie van Stek moet hulp helpen. Dat kan alleen als er sprake is van een actieve rol van de gezinnen gecombineerd met jeugdzorgwerkers die hun vak verstaan. De medewerkers krijgen werkbegeleiding en scholing; het interne scholing- en begeleidingsprogramma is opgebouwd rond de visie op hulpverlening. De Stek Rode Draden, een combinatie van oplossingsgericht, systeemgericht en competentiegericht werken, vormen onze visie op hulpverlening. Stek heeft beleid geformuleerd dat past bij de Stekvisie. In dit meerjarenplan is de koers voor de komende jaren vastgelegd. Jaarlijks wordt in het jaarplan een uitwerking gemaakt met concrete acties en resultaten. Een belangrijke ontwikkeling is de vernieuwing van de zorg voor jeugd en de stelselwijziging. De vernieuwing beoogt minder specifieke onderwijs- en zorgplaatsen voor jeugd met problemen. Hulp wordt geboden vanuit de plaatsen waar jongeren opgroeien en is ondersteunend en appelerend aan eigen mogelijkheden en verantwoordelijkheden van ouders. Gemeenten krijgen de regierol in de zorg voor jeugd, hiervoor is een goede voorbereiding en wijziging van wetgeving nodig. Het is de intentie van de overheid om dit proces in 2015 af te ronden. Meerjarenplan

3 Tendensen in de zorg voor de jeugd De overheid verwacht dat met het stimuleren van onderlinge betrokkenheid en zelfverantwoordelijkheid de groeiende vraag naar professionele zorg geremd kan worden. Professionele ondersteuning en behandeling alleen als het echt nodig is en dan met inzet van de eigen mogelijkheden van familie en het eigen netwerk. Participatie en samenredzaamheid is de lijn, mensen houden regie over hun eigen leven, zeker in contact met organisaties en overheden. Professionele hulp wordt bij voorkeur geboden op en rond plaatsen waar kinderen leven en opgroeien: thuis, wijk, kinderopvang, school. Het perspectief van zorg is zelfstandig functioneren en maatschappelijke participatie. Voor de jeugdzorg blijft het bieden van bescherming en het werken aan een veilige opvoeding voor kinderen een belangrijke maatschappelijke taak. Een andere belangrijke ontwikkeling is de beoogde integratie van alle vormen van jeugdzorg; de samenhang van jeugd-ggz, LVG, gemeentelijke jeugdzorg, justitiële jeugdzorg en provinciale jeugdzorg. Het huidige jeugdzorgstelsel is complex en leidt tot onnodige bureaucratische activiteiten. Naast integratie wordt ook de decentralisatie van de jeugdzorg naar de gemeenten voorbereid. Voor gemeenten is het zorgbeleid en dus ook het inkopen van zorg een steeds belangrijkere taak aan het worden. Naast de jeugdzorg wordt de begeleiding uit de AWBZ naar de gemeenten overgedragen en wordt de uitvoering van de Wet werk en inkomen een gemeentelijke taak. Er is minder geld beschikbaar. Voor het speciaal onderwijs zijn bezuinigingen van 300 miljoen aangekondigd per De persoonsgebonden budgetten voor begeleiding zijn per 2012 afgeschaft en psychosociale hulp is nog beperkt beschikbaar vanuit de zorgverzekering. De Rijksoverheid zal met de integratie en decentralisatie vanaf 2014 ook bezuinigen op de jeugdzorg oplopend naar 300 miljoen in Voor zorg wordt een hogere financiële eigen bijdrage verwacht van clienten. Marktwerking zal in alle vormen van de zorg een grotere rol gaan spelen. Meerjarenplan

4 Stek Meerjarenbeleid Veiligheid en bescherming voor kinderen voorop Stekhulpverleners zijn geschoold in het herkennen van signalen van kindermishandeling en het bespreekbaar maken daarvan. Stek heeft goede werkwijzen ontwikkeld en ingevoerd om kinderen te kunnen helpen waarbij veiligheid in het geding is, zoals Beter Beschermd Plus en de werkwijze van Signs of Safety. In de residentiële groepen wordt met de jongeren thematisch en ook in spelvorm stilgestaan bij het belang van een veilig en respectvol groepsklimaat. In de komende jaren wil Stek de werkwijzen nog verder ontwikkelen, met name rond de begeleiding en de behandeling van mishandelde kinderen. Het ingrijpen in de opvoedkundige verantwoordelijkheid van ouders vereist dat dit onafhankelijk en binnen een toetsbaar juridisch kader plaatsvindt, de Raad voor de Kinderbescherming, jeugdreclassering en gezinsvoogdij zullen een specifieke rol in het nieuwe stelsel behouden en zullen voor Stek belangrijke samenwerkingspartners blijven. Hulp gericht op perspectief We benutten wat goed gaat en werken aan het perspectief van een goed gezinsleven; samen opgroeien met kinderen in de buurt, een diploma halen op school, vrienden en zelfstandigheid. Professionele hulp wordt bij voorkeur geboden op en rond plaatsen waar kinderen en opvoeders leven: thuis, kinderopvang, school en buurt. De indicatiestelling in het kader van de Wet op de jeugdzorg gaat verdwijnen, doel hiervan is dat hulp sneller geboden kan worden en jeugdigen en ouders met minder instanties en verschillende personen te maken krijgen. Dat is belangrijk omdat we weten dat jeugdigen en ouders een vaste hulpverlener belangrijk vinden. Hulp vragen doe je niet zomaar en meteen aan de slag gaan met de hulpverlener is dan erg belangrijk. Vaak kunnen ouders zelf de regie van de hulp goed in eigen hand houden en als ouders dit niet kunnen of wanneer de veiligheid van het kind in het geding is, zal de regie door een professional worden ingevuld. De herinrichting van het stelsel leidt ertoe dat Stek haar toegang en zorgprocessen deels anders gaat inrichten. Samen met de ketenpartners werken we in de periode vooraf aan de decentralisatie op experimentele basis aan nieuwe werkwijzen rond toegang en regie. Het uitgangspunt is dat hulp bij het opvoeden en opgroeien een tijdelijk karakter heeft. Hulp is erop gericht de draagkracht van kinderen, jongeren en ouders te vergroten. Daarom is het belangrijk hulp zoveel mogelijk dichtbij te organiseren en te verbinden met lokale voorzieningen. Waar specialistische hulp nodig is, wil Stek die zorg op een hoogwaardige manier bieden en waar het kan dichtbij. Hulpverleners bouwen een professionele band op met kinderen, jongeren en ouders en willen voor hen het beste, daar hoort ook het zo snel mogelijk loslaten bij. De hulp is competentiegericht hetgeen betekent dat Stekhulpverleners niet meer hulp bieden dan nodig is om de doelen van de jongeren en gezinnen te bereiken. Daarvoor is ook een goede aansluiting nodig op het vervolg zoals de instroom naar onderwijs, de teruggeleiding naar kinderopvang, het vinden van zelfstandige huisvesting, het regelen van schuldhulpverlening of andere vormen van ondersteuning. Meerjarenplan

5 Om zelfstandig verder te gaan kunnen jongeren en gezinnen vaak een extra steun gebruiken als de hulpverlening eenmaal is afgerond. Er zijn goede ervaringen met nazorg, maar nazorg kan niet invullen wat een stevig familiair/persoonlijk netwerk kan bieden. Het opbouwen van een eigen netwerk voor jongeren en voor gezinnen is belangrijk. Vanaf 2012 gaat Stek werken met projecten rond uitstroomcoördinatie en vrijwillige netwerkondersteuning, waarin gewerkt wordt aan: Bewustwording en concretisering perspectief centraal; Samenhang en uitbreiding nazorgprojecten voor alle leeftijdsgroepen; In kaart brengen van de uitstroomopties, contact en kennis van het lokale veld en gemeenten (in samenhang met mogelijke transitie); Optimale doorstroommogelijkheden creëren door afspraken met onderwijs, kinderopvang en woningbouwverenigingen; Opzetten van Maatjes- en Mentorprojecten. Organisatie ontwikkeling Er zullen nieuwe eisen worden gesteld aan de organisatie, aan het management en de professionals. Alle medewerkers hebben met kwaliteit en effectiviteit te maken. Soms lijkt kwaliteit van de hulp tegenover efficiency te staan, maar efficiency en doelmatigheid zijn beiden kernwaarden voor professionaliteit. Stek beoogt versterking van het ondernemerschap. Voor medewerkers rond het primaire proces betekent dit versterken van de eigen kracht en verantwoordelijkheid, profileren op kwaliteit, signaleren van kansen en knelpunten. Voor het management betekent dit anticiperen op ontwikkelingen, het oppakken van signalen van cliënten, medewerkers en netwerkpartners en een ontwikkelingsgerichte managementstijl. De organisatie zorgt voor goede faciliteiten, openheid en blijft financieel gezond, dit zijn vereisten om onze intenties ten opzichte van cliënten, medewerkers, samenwerkingspartners en overheden waar te maken. Vakmanschap met flexibiliteit Jeugd & Opvoedhulp is mensenwerk met inzet van beproefde hulpmiddelen en methoden. De hulpverleners bekijken samen met cliënten wat past bij de problematiek, het beoogd perspectief en het profiel van de cliënt. Dat betekent dat Stekhulpverleners een beroepsprofiel moeten hebben dat aansluit bij het vakmanschap en breed inzetbaar is. Er wordt bij Stek gewerkt met het interne scholingsprogramma en werkbegeleiding vanuit de Stekvisie op hulpverlening. De Rode Draden van de Stekvisie sluiten goed aan bij de beoogde ontwikkeling van de zorg voor jeugd, met name rond het versterken van de zelfredzaamheid en het samenwerken met jongeren en gezin aan oplossingen. Stek werkt aan de certificering van de interne opleidingen, dit sluit goed aan op het landelijk actieprogramma professionalisering in de jeugdzorg waarin de beroepsregistratie van jeugdzorgwerkers als landelijke eis wordt voorgesteld. Medewerkers en organisatie investeren in professionaliteit en vitaliteit. Meerjarenplan

6 Versnippering verdwijnt niet vanzelf De huidige jeugdzorg is te versnipperd vanuit het oogpunt van de cliënt, de hulpverleners en vanuit doelmatigheid. In de toekomst voor de jeugdzorg staat de professionele relatie tussen de beroepskracht en de cliënt op de voorgrond. De Centra voor Jeugd en Gezin en de ZorgAdviesTeams van scholen gaan een belangrijke rol spelen in het inschatten van de aard en de ernst van problemen en het verwijzen van cliënten naar meer gespecialiseerde vormen van zorg. Voor kinderen en ouders is het belangrijk dat daar waar zij leven ook de ondersteuning kunnen krijgen. Stekhulpverleners werken daarom thuis in gezinnen, in kinderopvang en op scholen en we investeren in de samenwerkingsrelatie met het Centrum Jeugd en Gezin. Zo komen we snel in contact met gezinnen die ondersteuning nodig hebben. Daarnaast werken we samen met de Raad voor de Kinderbescherming en de jeugdbescherming. De samenwerking van Stek met de partners in de zorg- en opvoedingsketen zoals scholen, jeugdgezondheidszorg, kinderopvang, maatschappelijk werk, sociaal-cultureel werk, politie en justitie leidt tot een betere afstemming en aansluiting. De gescheiden sturing en bekostiging van de diverse vormen van jeugdzorg verdwijnt tussen 2014 en 2016, maar dat betekent niet dat er vanzelf samenwerking ontstaat. Juist in een periode van stelselwijziging kunnen de verhoudingen onder druk komen te staan vanwege concurrentie. Stek wil vasthouden aan het belang van samenhang voor goede zorg en wil dit behouden en versterken middels allianties en het (blijven) werken met zorgprogramma s met de partners zoals kinderopvang, scholen, kinderpsychiatrie, LVG en jeugdzorg plus. Effectief en efficiënt Effectiviteit speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van de Jeugd & Opvoedhulp. Al jaren overtreft de vraag de mogelijkheden van het aanbod en dit vereist optimale investering in goede zorg voor redelijke kosten. Kwaliteitsverbetering en vernieuwing van de hulpverlening zijn permanent aan de orde. Op cliëntniveau wordt de zorg gestuurd door het door de cliënt en soms ook de kinderrechter beoogd perspectief. De te bereiken doelen worden vastgesteld. De concrete inzet van jongeren en ouders, de intensiteit en de duur van de hulp worden in het hulpverleningsplan vastgelegd. De gezinsvoogd is hierbij betrokken als er sprake is van een jeugdbeschermingsmaatregel. Stekhulpverleners worden begeleid inzake doeltreffendheid en doelmatigheid bij het werken met cliënten. Hoe kan ik een crisis gebruiken om verbetering in de opvoedingssituatie te bereiken? In hoeveel maanden bereik ik aantoonbaar resultaat met jongeren? Effectiviteitonderzoek naar de mate van realisatie van de hulpverleningsdoelen is bij alle hulpverleningsvormen van Stek ingevoerd. Bij alle werkvormen worden diagnostische instrumenten gebruikt als start- en eindmeting. De resultaten worden gebruikt in de hulpverlening aan de individuele cliënten en voor ontwikkeling van het werk middels benchmarking. Daarnaast participeert Stek in wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit van bepaalde programma s. Simpel & Beter De huidige hulpverlening is te complex georganiseerd, dat is veroorzaakt door het overheidsbeleid maar ook door organisaties en hulpverleners. Daarom voortaan simpel; simpel is in dit verband te associëren met ongecompliceerd en begrijpelijk. Met het traject Simpel & Beter beoogt Stek optimale effectiviteit van de hulp en meer werkplezier. Er wordt gewerkt aan het vereenvoudigen van de Meerjarenplan

7 werkprocessen, het faciliteren van flexibel werken en het benutten van digitale mogelijkheden voor jongeren, ouders en medewerkers. Zorginkoop en bekostiging De Rijksoverheid zal gelijk met de decentralisatie een bezuiniging doorvoeren oplopend naar 300 miljoen in We verwachten een sterke sturing van de huidige en toekomstige subsidiënten op productkwaliteit en prijs. Gemeenten kunnen kiezen om te gaan werken met subsidie of met contracten (aanbesteding) waarschijnlijk zal dit per zorgvorm verschillen. Kleinere gemeenten zullen voor de zorginkoop samenwerking zoeken met anderen in regioverband omdat zorginkoop specifieke expertise vereist. Stek bereidt zich voor op deze ontwikkelingen door zicht te hebben op de kostprijzen, deze waar mogelijk te verlagen en het kostenbewustzijn van medewerkers te verbeteren. In 2009 is een financieringssystematiek (PxQ) op basis van bekostigingseenheden gerelateerd aan de zorgaanspraken voor de jeugdzorg ontwikkeld. Stek heeft dit systeem benut om ook intern en met collega s te vergelijken en de efficiency te verbeteren. De PxQ financieringsystematiek is echter niet landelijk ingevoerd en daarom is de vergelijkbaarheid tussen instellingen alleen mogelijk als vooraf duidelijk is dat dezelfde grondslagen worden gehanteerd. Voor de jeugdzorg is het zinvol als er in de komende jaren landelijke afspraken over de financieringsystematiek worden gemaakt. De financieringssystematiek zal gebaseerd zijn op tarieven per uur of dag, gerelateerd aan de aard van de zorgzwaarte. In 2013 zal in de provincie Zuid-Holland het budget ten opzichte van dat van 2012 krimpen met 2% tengevolge van de bijgestelde verdeling van de landelijke doeluitkering. Met de provincie is afgesproken dat we dit realiseren met behoud van het aantal cliënttrajecten. Meerjarenplan