3 Gebruiken of verzuipen?
|
|
- Joannes de Ruiter
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ICT bibliotheek :24 Pagina 65 Selectieproces 3 Gebruiken of verzuipen? 65 [onderkop]het architectuurmodellenpalet van de enterprise architect [auteurs]louis Dietvorst en Roland Ettema U herkent zich vast wel in het volgende beeld: Het management verwacht op korte termijn een strategische visie over de IT. U wordt gevraagd en u zegt met gevoel voor ambitie: Ja! Eenmaal aan de slag lijkt het wel of er een zee bestaat aan literatuur, raamwerken en modellen over enterprise architectuur. Het ergste is dat alles relevant lijkt. Er zijn architecten die in dit aanbod verzuipen. Dat dat niet nodig is, blijkt uit dit ervaringsbericht van Essent en LogicaCMG. In dit artikel wordt de aanpak bij een enterprise architectuurstudie beschreven voor het productiedomein van Essent. Het motto daarbij is: Zie het aanbod aan architectuurmodellen als een palet en kies de mooist passende kleuren. Door modellen slim op elkaar te laten aansluiten, kom je op een praktische manier tot een gedegen architectuuradvies, zo blijkt. 3.1 Inleiding de probleemstelling Een asset management-systeem in een energieproductiebedrijf bewaakt de prestaties van de onderdelen van de productieketen, zoals gebouwen, pompen, generatoren, met als doel om tegen zo laag mogelijke kosten te produceren. De huidige marktomstandigheden, met mogelijke overnames en wijzigingen in wetgeving (splitsing van productie en transport), maken het des te noodzakelijker om efficiënt te opereren. Voor het productiebedrijf van Essent was de tijd rijp om te beoordelen in hoeverre zijn huidige asset management-systeem nog blijvend en zonder al te grote wijzigingen kon voldoen aan de gewijzigde omstandigheden in de sector. Een dergelijke beoordeling kun je alleen uitvoeren als je gezamenlijk met de business de strategische uitgangspunten voor het businessdomein gaat bepalen. Er bleek bereidheid tot samenwerking vanuit de business. We zouden dit aanvliegen als een enterprise architectuurstudie. Het idee was
2 ICT bibliotheek :24 Pagina 66 Architectuur voor samenwerking 66 dat de studie een adviesrapport en een asset management-referentiemodel zou opleveren. Daarin zouden de strategische uitgangspunten worden opgenomen. De business kon dan zelf aan de hand van dit model zijn eisen en wensen aan interne en externe IT-leveranciers duidelijk maken, zo luidde de gedachte. Omdat Essent geen ervaring had met het volledig zelf uitvoeren van dit soort studies werd de hulp van LogicaCMG ingeroepen. Dit heeft geleid tot een waardevolle cocreatie, waarbij interne domeinkennis en enterprise architectuurkennis op elkaar waren afgestemd. Centrale vraag: Welke eisen stellen wij aan een asset management-inrichting, gegeven de businessstrategie van Essent Productie? 3.2 Brainstormend naar een aanpak Over de aanpak van de studie waren wij het snel eens en we adopteerden de Gartner-kreet JEAJIT Just Enough Architecture, Just In Time als leidraad voor de afbakening. Gartners advies dat het vastleggen van een as-is -architectuur bij een strategiebepaling nauwelijks van toegevoegde waarde is, namen we serieus. Dus geen traditionele aanpak met vastlegging van de as-is en geen gap-analyse met de to-be. Dit had voor ons twee voordelen, namelijk: we werden niet onnodig gehinderd door eventuele beperkingen van de huidige inrichting en we waren niet afhankelijk van een ander traject dat bezig was met het vastleggen van de huidige businessprocessen. Door deze aanpak kon het beantwoorden van de onderzoeksvraag vanuit een greenfield-gedachte worden gerealiseerd. Met JEAJIT alleen was er echter nog geen visie over het eindproduct. We lieten ons hier inspireren door de ervaringen met het serviceconcept in het ArchiMate-programma van Essent. Dit concept blijkt namelijk uitstekend te werken om een gebruiker en een leverancier van een dienst van elkaar te ontkoppelen. Dit zagen we zitten, want het was juist de bedoeling om een referentiemodel te ontwikkelen waar implementaties die leveranciers zouden gaan aanbieden, aan konden worden getoetst. Dit werd de essentie van ons asset management-referentiemodel. Het model zou bestaan uit twee lagen; een businessreferentiemodel als weergave van de gewenste toekomst en een functioneel referentiemodel op basis van het serviceconcept (figuur 3.1). Het businessreferentiemodel bestaat uit drie componenten: een be-
3 ICT bibliotheek :24 Pagina 67 schrijving van de businessuitgangspunten in de vorm van een verzameling principes; een business performance model dat hierop aansluit en een model voor de business capabilities voor de toekomst. De grafische weergave vindt u in figuur 3.1. Management Referentie Model Business Ref er ent ie Model St r at egische Principes Performance Indicatoren Business Capabilities Functioneel Ref er ent ie Model Support Typen Ser vices Figuur 3.1: opbouw asset management-referentiemodel De ingrediënten van het model waren ons nu duidelijk. Maar hoe kom je tot de inhoud, dat is lastiger. Want wanneer heb je bijvoorbeeld goede services te pakken? Hier werd TOGAF ADM (The Open Group Architecture Framework Architecture Development Method) 4 als inspiratiebron gebruikt. TOGAF ADM is een zeer uitgebreid raamwerk dat in fasen beschrijft hoe een architectuuronderzoek verloopt. De complete TOGAF ADM was ons echter te uitgebreid. We besloten om daaruit alleen die fasen te selecteren die relevant waren voor de ontwikkeling van het referentiemodel. Echt cherry picking dus. We vonden in TOGAF ADM de fase prelim framework and principles een mooie start. Deze gaf ons richting bij het vaststellen van de businessprincipes en de bijbehorende managementindicatoren. Voor de onderzoeksvraag en het referentiemodel zou het verder voldoende moeten zijn om de TOGAF fasen A (vision), B (business architecture) en E (opportunities & solutions) mee te nemen, maar dan wel met beperkte diepgang. Een kanttekening hierbij is de volgende: De moderne opvatting van het serviceconcept 5 vindt men eigenlijk niet terug in TOGAF. TOGAF fase E
4 ICT bibliotheek :24 Pagina 68 Architectuur voor samenwerking 68 information architecture sluit hierop onvoldoende aan en hier zien we een mogelijke verbetering voor een volgende versie van TOGAF. Figuur 3.2 illustreert gedetailleerder de opbouw van het referentiemodel, met de aanpak en de op te leveren modellen gekoppeld aan viewpoints volgens DEMO. Modellen op basis van Viewpoints Business Referentie Model Viewpointop de constructie van de enterprise Architectuur Principes Bestuderen van de richting van de business Strategische Principes Koers van de business OpbouwReferentiemodel Enterprise Capabilities Performance Management Model Relatie metde performance indicatoren Performance indicatoren Performance Business Architectuur Model Vastleggen van de business in een capability architectuur Aanpak P A TOGAF ADM B TOGAF ADM Functioneel Referentie Model Viewpointop de functie van de ondersteuning Ondersteund Enterprise SupportTypen In portfolio van Services Levert Alignment Model Ontwikkelen van een visie over de belangrijkste typen ondersteuningen die de business gebruiktin hun capabilities. Service portfolio Model Definiëren van een services TOGAF ADM E C Einde scope onderzoek Implementatie Model Viewpointop de constructie van de ondersteuning Service Leveranciers Service Constructies Leveranciersmodel Geschikte providers voor de services benaderen High level design Model Leveranciers bieden een constructie aan die voldoetaan de requirements TOGAF C ADM D Figuur 3.2: overzicht van de aanpak van de architectuurstudie Aan de linkerkant van deze figuur worden viewpoints weergegeven volgens de DEMO-methode. 1,6 De basisgedachte hierbij is dat elk systeem kan worden beschouwd vanuit een functioneel en een constructief perspectief. De constructie van het ene systeem wordt ondersteund door de functies van het andere systeem. In ons geval betekent dit dat de constructie van de business bepalend is voor de functies (services) van het ITlandschap. 3.3 De strategische analyse en strategische setting De eerste hoofdactiviteit in de studie is een detailuitwerking geworden van TOGAF fase A (vision). Omdat TOGAF (overigens net als CobiT) alleen vertelt wat er moet gebeuren, maar niet ingaat op het hoe, besloten we om deze fase conform het door LogicaCMG ontwikkelde business benefits
5 ICT bibliotheek :24 Pagina 69 Beoordeling model 2 verder uit te werken. In dit model worden vier lagen onderkend die aansluiten bij ons businessreferentiemodel (figuur 3.3). 69 Workshop 1 De Richting - Top Down - Strategic Level Targets Measures Business Operations Targets Measures Process Capability Targets Measures Component Level Workshop 2 I-Radar - Bottum Up - Figuur 3.3: aanpak van de twee workshops volgens het business benefits model Onze aanpak bestond uit het houden van twee workshops. Eén vanuit een strategische, top-down, gedachte en één vanuit een IT-innovatie, bottomup, gedachte. In de eerste workshop werd een aantal uitdagende stellingen over potentiële businessstrategieën gepresenteerd waarvan de implicaties bediscussieerd werden om uiteindelijk te komen tot businessprincipes, performance-indicatoren en capabilities. Een tweede workshop werd in aanvulling hierop gebruikt om vanuit IT-innovaties bottom-up over businessmogelijkheden na te denken. Deze tweede workshop werd georganiseerd volgens LogicaCMG s I-Radar aanpak. 3 Hierin wordt gekeken naar de operationele gevolgen en de relatie met het bedrijfsresultaat van IT-innovaties. De tweede workshop heeft inderdaad geleid tot een uitbreiding van de strategische principes. Figuur 3.4 geeft een grafische weergave van dit proces volgens het business benefits V-model.
6 ICT bibliotheek :24 Pagina 70 Architectuur voor samenwerking 70 Workshop 1 De Richting TopDown benadering, vanuit eenstrategie de effectenop de enterprisebepalen Strategic Principles SMART doelen Gewenst resultaat Te bereiken Business Resultaat Bepaal Business KPI's Business Requirements Valideren Operationele Impact Workshop 2 I-Radar BottumUpbenadering, vanuit ITInnovatiesde effectenop de enterprisebepalen Management Innovaties Adresseren Management service Capability Wijziging Bepaal business Operationele wijzigingen Nieuwe wijze van service-ing Figuur 3.4: proces van de strategische analyse De totale verzameling aan principes en de effecten op de KPI s die uit beide workshops volgden, waren van goede kwaliteit. Het is uiteindelijk een belangrijk onderdeel van deze studie geworden. In een toekomstig implementatiescenario kan dit resultaat worden gebruikt in de context van de requirements engineering-processen van Essent. De geïdentificeerde effecten op de business-kpi s kunnen helpen bij het maken van de businesscase. Hiermee was het strategische kader van het businessreferentiemodel bepaald. 3.4 Enterprise capabilities, de sleutel tot een businessarchitectuur Het derde element van het businessreferentiemodel betreft de business capabilities, dus datgene waartoe de business feitelijk in staat moet zijn om aan te sluiten bij de strategische principes en de businessindicatoren (figuur 3.5). Om deze business capabilities te bepalen, hebben we gezocht naar bestaande modellen om hierbij te helpen. Helaas bleken er geen standaardmodellen te bestaan die op ons strategisch kader aansloten. We besloten daarom het model zelf te ontwikkelen. Het bestaande bedrijfsprocessenmodel van Essent Productie gaf houvast. Als je dit echter in het businessreferentiemodel zou opnemen, zou je met je stakeholders al snel in de procesdetails verzanden. We kozen ervoor om
7 ICT bibliotheek :24 Pagina 71 Beoordeling geen bedrijfsprocessen expliciet in ons referentiemodel op te nemen. Dit model moest immers een kader stellen en geen ontwerp zijn. Hierin werden we bevestigd door het rapport Enterprise architecture as business capabilities architecture 7 waarin we de onderbouwing vonden om de business in termen van capabilities uit te drukken. 71 People Knowledge, Skills, Culture) Technology Data, applications, infrastructure Performance Capability Process Activities, input, output, constraints s Facilities resources Figuur 3.5: definitie van capability volgens Bredemeyer Het capability-concept leverde ons de volgende voordelen: het is een holistische benadering die het samenspel tussen mensen, processen en technologie goed weergeeft; het sluit maximaal aan bij de taal van de business en men zal niet gauw verzanden in implementatiedetails; het concept is implementatieonafhankelijk en daarmee een prima kaderstelling voor de ontwikkeling van een business- en applicatieservicecatalogus. Door middel van een derde workshop waren we in staat om samen met de business een invulling te geven aan een capability model. Door strategische thema s hierop te projecteren konden de business en de IT de thema s op één gemeenschappelijk model plaatsen. Een door ons uitgewerkt voorbeeld was de weergave van specifieke mobiliteits- en informatiebeveiligingsaspecten op dit model. Figuur 3.6 geeft het business capability model vereenvoudigd weer. Een gedetailleerdere weergave is vanwege leesbaarheid achterwege gelaten.
8 ICT bibliotheek :24 Pagina 72 Architectuur voor samenwerking 72 Owner Manager Generation Management and Operations Plan and Manage Enterprise Operations Management SHEQ Management Compliance Manager Collaborations Developer Development Maintenance Contracting and Procurement Material and Supplier Manager Business Service Manager Commodity services Maintaner Figuur 3.6: vereenvoudigde weergave van het business capability model inclusief rollen 3.5 Van businessreferentiemodel naar functioneel referentiemodel Het tweede onderdeel van het asset management-referentiemodel is het functioneel referentiemodel. Dit bestaat zelf weer uit twee onderdelen, namelijk een alignment model en een serviceportfolio. Het alignment model is een denkraam om de business en de IT op elkaar af te stemmen door servicegebieden te definiëren die aansluiten bij zowel de businessstrategie als de IT-strategie. De servicegebieden werden op zich overigens eerst afgeleid van functionele en niet-functionele eisen die in een separaat traject werden verzameld. Deze servicegebieden worden daarna bevolkt met concrete services om zo tot een compleet serviceportfolio te komen. In de praktijk bleek dat operationele capabilities en bijbehorende IT-services als eerste naar boven kwamen. Dat was niet onverwacht, maar een
9 ICT bibliotheek :24 Pagina 73 Beoordeling beperking tot operationele aspecten zou tot een onvolledige en te weinig onderscheidende invulling van het referentiemodel hebben geleid. Het gebruik van het alignment model heeft ons geholpen om ook na te denken over andere typen van ondersteuning. Hierbij bleek de vertaling van de strategische principes uit de workshops in capabilities van de toekomst cruciaal om het referentiemodel op te waarderen naar een model voor de toekomst. Dit leverde een alignment model op dat naast operational support ook de gebieden collaboration support, information handling en knowledge support bevatte (figuur 3.7). Hiermee is het mogelijk om kandidaat-implementaties op alle strategische gebieden onderscheidend te vergelijken. 73 Operational Support KnowledgeManagementSupport Operati onel e servicesvoor Management Servicesvoor Kennismanagement Ser vicesvoor Con t en t Management Operati onele servicesvoor Maintenance &operation Ser vicesvoor Information verzamelen en analyseren Information Handling Support Services voor het samenwerken met Partners & medewerkers Partner Support Gr e n s van Applicatie landschap Cl uster Applicatieservices Figuur 3.7: het alignment model Het alignment model heeft ons geholpen om te komen tot een serviceportfolio. We lieten hier bewust nog de onderste laag in het ArchiMatemetamodel leeg (technologieservices) zodat deze nog in een latere fase ingevuld kan worden. Hiermee was een eerste concept van het serviceportfolio voor het Essent asset management -domein geboren (figuur 3.8).
10 ICT bibliotheek :24 Pagina 74 Architectuur voor samenwerking 74 Operational Support Inspection Services WorkMnmt Services MnmtServices Purchasing Mnmt Services Material Handling Services AdministrationServices Financial Services Project Mnmt Services Maintenance Services Information Handling Support Content MnmtServices Business Intelligence Services Information GatheringServices Knowledge Management Support BusinessProcessModeling Services QualityManagement Services Best PracticeManagement Services Partner Support Extranet Services Third Party Interface Services Relationship Services Figuur 3.8: serviceportfolio 3.6 Conclusie De hedendaagse uitdaging voor de enterprise architect is om snel en pragmatisch concreet toepasbare producten te leveren die niet pas over een aantal jaar hun vruchten afwerpen maar al op korte termijn toepasbaar zijn. De business verwacht tegenwoordig heel duidelijk boter bij de vis. Onze aanpak was er daarom op gericht om uit het virtuele pallet van de vele raamwerken, talen, methoden, technieken etc. die de architect ter beschikking staan, heel selectief die elementen te lichten die voor de onderzoeksvraag van belang waren. We hebben ons daarom bewust niet strak aan een specifiek raamwerk, taal of methode gehouden, maar geprobeerd om modellen en methoden op een pragmatische wijze te combineren. Opmerkelijke lessen die deze studie ons heeft geleerd, zijn de volgende: TOGAF dient te worden gemoderniseerd door het incorporeren van het serviceconcept. Workshops zijn bijzonder effectief om betrokkenheid te bewerkstelligen en enterprise architectuur zichtbaarheid te geven. Het gebruik van zowel een bottom-up als een top-down aanpak bevordert de compleetheid en kwaliteit van een businessreferentiemodel. Luisteren naar de business loont, maar luisteren naar IT loont ook, zo is gebleken!
11 ICT bibliotheek :24 Pagina 75 Beoordeling Het capability-concept is zeer geschikt als bouwsteen voor een businessreferentiemodel. Het onderkennen van categorieën van services zoals in het alignment model helpt sterk bij het definiëren van een complete serviceportfolio met een onderscheidend karakter. Het serviceconcept zoals je dat bijvoorbeeld terugvindt in ArchiMate is bijzonder krachtig als contract tussen een businessmodel en een implementatie. 75 Met dank aan Michiel Perdeck (LogicaCMG). Noten 1 Dietz, J., Enterprise Ontology, Springer Verlag. 2 LogicaCMG, Whitepaper business benefits management. 3 LogicaCMG, Whitepaper I-radar. 4 Essent Requirements Engineering files/presentations/enterprisearchitectureascapabilitiesarchslides.pdf. Over de auteurs: Louis Dietvorst is werkzaam bij Essent (louis.dietvorst@essent.nl). Roland Ettema is werkzaam bij LogicaCMG (roland.ettema@logicacmg.com).
12 ICT bibliotheek :24 Pagina 76
Business Scenario. Voorbeeld Archimate Risico Extensie. versie 0.1. Bert Dingemans
Business Scenario Voorbeeld Archimate Risico Extensie versie 0.1 Bert Dingemans Administratieve pagina Wijzigingshistorie Versie Datum Auteur Reden wijziging Review historie Naam Afdeling Functie Datum
Nadere informatieHET GAAT OM INFORMATIE
Aan leiding C OB IT HET GAAT OM INFORMATIE Informatie is belangrijk voor het functioneren van een organisatie Informatie wordt gegenereerd, gebruikt, bewaard, ontsloten, verwijderd Informatietechnologie
Nadere informatieNAF Opzet Werkgroepen
NAF Opzet Werkgroepen Youetta de Jager Frank Luyckx Roland Drijver Denis Hageman Raymond Slot Juni 2016 1 Achtergrond Om een nieuwe start te maken met de werkgroepen, is er vanuit de PC een opzet gemaakt
Nadere informatieIntroductie ArchiMate
Introductie ArchiMate NAF Insight De Meern, 8 maart 2012 Egon Willemsz, enterprise architect UWV Programma Waarom ArchiMate? Praktijkvoorbeelden Samenvatting concepten Van start met ArchiMate Tot besluit
Nadere informatieEnterprisearchitectuur
Les 2 Enterprisearchitectuur Enterprisearchitectuur ITarchitectuur Servicegeoriënteerde architectuur Conceptuele basis Organisatiebrede scope Gericht op strategie en communicatie Individuele systeemscope
Nadere informatieCopyright Stork N.V. 1
Management, een praktisch framework Taking up the challenge of optimizing your asset performance Stork Management Solutions Global Expertise Partner Complete, end-to-end solution Dedicated professionals
Nadere informatieKickstart Architectuur. Een start maken met architectuur op basis van best practices. Agile/ TOGAF/ ArchiMate
Kickstart Architectuur Een start maken met architectuur op basis van best practices. Agile/ TOGAF/ ArchiMate Context schets Net als met andere capabilities in een organisatie, is architectuur een balans
Nadere informatieDATAMODELLERING ARCHIMATE DATA- & APPLICATIEMODELLERING
DATAMODELLERING ARCHIMATE DATA- & APPLICATIEMODELLERING Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm ArchiMate data- & applicatiemodellering beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding
Nadere informatieWaarde creatie door Contract Management
Waarde creatie door Contract Management Value Next voor opdrachtgever en opdrachtnemer Herman van den Hoogen M: 06-53.96.36.14 www.hoogen- Procurement.com Nick Piscaer M: 06-37.60.03.12 nick.piscaer@ziggo.nl
Nadere informatieRegie uit een andere Branche. Hoe om te gaan met de vraag en de levering. Facto Magazine Congres 12 mei 2009. www.quintgroup.com
Regie uit een andere Branche Facto Magazine Congres 12 mei 2009 Hoe om te gaan met de vraag en de levering THIS DOCUMENT CONTAINS PROPRIETARY INFORMATION, WHICH IS PROTECTED BY COPYRIGHT. ALL RIGHTS RESERVED.
Nadere informatieDe kracht van BI & Architectuur
Samen boeken we succes De kracht van BI & Architectuur in de praktijk Business Intelligence Symposium 2009 Emiel van Bockel BI Awards 2009 2 Voorstellen Emiel van Bockel - Manager Information Services
Nadere informatieBetekent SOA het einde van BI?
Betekent SOA het einde van BI? Martin.vanden.Berg@sogeti.nl 18 september 2007 Agenda Wat is SOA? Wat is BI? Wat is de impact van SOA op BI? Sogeti Nederland B.V. 1 Agenda Wat is SOA? Wat is BI? Wat is
Nadere informatie6-4-2015. Je kunt de presentaties downloaden op: www.gelsing.info. Docent: Marcel Gelsing. Les 1
Les 1 Docent: Marcel Gelsing Je kunt de presentaties downloaden op: www.gelsing.info 1 Maak een (verbeter)voorstel voor Enterprise Architectuur, waarbij u zowel de mogelijkheden als de beperkingen van
Nadere informatieDATAMODELLERING BEGRIPPENBOOM
DATAMODELLERING BEGRIPPENBOOM Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm begrippenboom inclusief de begrippenlijst beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen.
Nadere informatieVan 9 vlaks naar 2 vlaksdenken: Wij geven IT terug aan de business.
Van 9 vlaks naar 2 vlaksdenken: Wij geven IT terug aan de business. Wij van Business Benefit Solutions willen IT aan de business teruggeven. Of er nu voldoende goede redenen waren of niet om een situatie
Nadere informatieArchitecten-debat 21 juni 2006 PI GvIB Themamiddag. Renato Kuiper. Principal Consultant Information Security
Architecten-debat 21 juni 2006 PI GvIB Themamiddag Renato Kuiper Principal Consultant Information Security 1 De spreker Principal Consultant Information Security Hoofdredacteur Informatiebeveiliging 15
Nadere informatieRequirements Lifecycle Management
Lifecycle Management Wat is het? Waarom is het belangrijk? Presentatie: Marcel Overeem Groep: Berend van Huffelen, Renze Zijlstra, Martijn Ramaekers, Marcel Overeem Agenda Onderwerpen Aanleiding Lifecycle
Nadere informatieDigitale Duurzaamheid & Enterprise Architectuur
Digitale Duurzaamheid & Enterprise Architectuur Dr. Raymond Slot Lector Enterprise Architectuur Hogeschool Utrecht 9 November 2015 Lectoraat Architectuur voor Digitale Informatie Systemen Opleidingen Master
Nadere informatieADVANCED KNOWLEDGE SERVICES (AKS )
ADVANCED KNOWLEDGE SERVICES (AKS ) EEN KRACHTIG NIEUW BUSINESS IMPROVEMENT PARADIGMA OM COMPLEXITEIT TE BEHEERSEN DEMO AKS BUSINESS BENEFITS: VAKANTIEDAGEN SOP EEN KRACHTIG NIEUW BUSINESS IMPROVEMENT PARADIGMA
Nadere informatieDATAMODELLERING SIPOC
DATAMODELLERING SIPOC Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm Sipoc beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen. Wil je een beeld krijgen van
Nadere informatieTrefdag ZORG. Meer resultaten. door strategische inzet. van middelen
Trefdag ZORG Meer resultaten door strategische inzet van middelen September 2013 Francis Manas fm@amelior.be Herkenbaar? Aantal projecten neemt toe Projecten zonder link met doelen organisatie: geen fit
Nadere informatieDATAMODELLERING ARCHIMATE DATAMODELLERING
DATAMODELLERING ARCHIMATE DATAMODELLERING Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm ArchiMate datamodellering beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen.
Nadere informatieInrichten Architecture Governance Equens
Inrichten Architecture Governance Equens Peter Droppert Equens SE Enterprise Architect 2011 Equens SE Peter.Droppert@nl.equens.com +31625199782 V4 20111110 Governance @ Equens 2 Agenda Architecture Governance
Nadere informatieBeheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur
René van der Reijden Business Architect Pensioenfonds Horeca & Catering Beheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur Voortdurend in verandering Economische Sociale Ontwikkelingen Politieke
Nadere informatieStakeholder behoeften beschrijven binnen Togaf 9
Stakeholder behoeften beschrijven binnen Togaf 9 Inventarisatie van concerns, requirements, principes en patronen Bert Dingemans Togaf 9 kent verschillende entiteiten om de behoeften van stakeholders te
Nadere informatieDe rol van Architectuur in de Agile omgeving van Rabobank Controle is een illusie
De rol van Architectuur in de Agile omgeving van Rabobank Controle is een illusie Bert van Vugt Business Architect Even Voorstellen Bert van Vugt Business Architect Service & Koop Rabobank Nederland Ton
Nadere informatieBusiness Process Management
Business Process Management Prof. dr. Manu De Backer Universiteit Antwerpen Katholieke Universiteit Leuven Hogeschool Gent Wat is een bedrijfsproces? Een verzameling van (logisch) gerelateerde taken die
Nadere informatieISO 9001: Business in Control 2.0
ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM
Nadere informatieBusiness & IT Alignment deel 1
Business & IT Alignment deel 1 Informatica & Economie Integratie 1 Recap Opdracht 1 Wat is integratie? Organisaties Strategie De omgeving van organisaties AH Bonuskaart AH Bonuskaart Economisch Geïntegreerd
Nadere informatieEnterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?
Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master
Nadere informatieSeize the cloud?! Seminar Aviodrome, Lelystad 23 maart 2011
Seize the cloud?! Seminar Aviodrome, Lelystad 23 maart 2011 Cloud computing Waar begin je aan? Piloot Martin van den Berg, Sogeti NL 3 Agenda 4 Kijkje achter de wolken Yes, het werken in de cloud heeft
Nadere informatieAgile : Business & IT act as one
Agile : Business & IT act as one Waar loop je tegen aan als je Business en IT samen Agile wil laten worden? Otto van den Hoven November 2015 1 Managing change : Traditionele waterval Business deliverables
Nadere informatieArchiMate voor kennismodellen van NORA en haar dochters. Marc Lankhorst 16 oktober 2013
ArchiMate voor kennismodellen van NORA en haar dochters Marc Lankhorst 16 oktober 2013 Agenda 13:00 introductie ArchiMate-status en -ontwikkelingen en NORA-kennismodel 14:00 parallelle workshops rond de
Nadere informatieAls Leidse Informaticus in actie. College studievaardigheden Rokesh Jankie (https://plus.google.com/+rokeshjankie/)
Als Leidse Informaticus in actie College studievaardigheden Rokesh Jankie (https://plus.google.com/+rokeshjankie/) Rokesh Jankie 1993-1998 Rokesh Jankie Rokesh Jankie 1993-1998 Wist niks van computers,
Nadere informatieDynamic infrastructure. Expertvisie: In vijf stappen naar een dynamische it-infrastructuur
Expertvisie: In vijf stappen naar een dynamische it-infrastructuur Expertvisie: In vijf stappen naar een dynamische it-infrastructuur We behandelen in dit document de 5 stappen naar een dynamische it-infrastructuur:
Nadere informatieDATAMODELLERING SCORE MATRIX
DATAMODELLERING SCORE MATRIX Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm Score Matrix beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen. Wil je een beeld
Nadere informatieData Governance van visie naar implementatie
make connections share ideas be inspired Data Governance van visie naar implementatie Frank Dietvorst (PW Consulting) deelprogrammamanager Caesar - Vernieuwing Applicatie Landschap Leendert Paape (SAS
Nadere informatieCanonieke Data Modellering op basis van ArchiMate. Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans
Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans Abstract Modelleren op basis van de open standard ArchiMate is een goed uitgangspunt voor
Nadere informatieDe kunst van het dicht timmeren. DEMO BPM Engine. 2012, Formetis
De kunst van het dicht timmeren DEMO BPM Engine 2012, Formetis 1 Agenda Enterprise Engineering & Software Engineering Demonstratie DEMO BPM Engine Vragen Enterprise Engineering & Software Engineering 1.
Nadere informatieArchitectuur en Programma Management
Architectuur en Programma Management Organisaties zijn vaak onvoldoende in staat om grotere en complexere projecten uit te voeren waardoor een kluwen aan informatiesystemen met hoge beheerkosten ontstaat.
Nadere informatieSecurity (in) architectuur
Security (in) architectuur ISC2 chapter Netherlands Donderdag 21 november 2013 Ing Renato Kuiper, CISSP, CISA, TOGAF, CSF Logo Klant Focus op: Security, risicomanagement, IAM, Cloud en architectuur Vanuit
Nadere informatieArchiMate. en Configuration Management Databases (CMDB s)
ArchiMate en Configuration Management Databases (CMDB s) Wie ben ik. Hans van Drunen Hans.vanDrunen@atos.net +31 (0)6 224 889 05 Lid van de NAF werkgroep ArchiMate gebruikers en tools 2 Agenda Wat zijn
Nadere informatieBISL Business Information Services Library. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
BISL Business Information Services Library Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2
Nadere informatieArchitectuur principes binnen CP. Walter Huberts NAF Insight, 6 juli 2009 www.ing.com
Architectuur principes binnen CP Walter Huberts NAF Insight, 6 juli 2009 www.ing.com Agenda Context Organisatie Architectuur Architectuurproduct Het ontwikkelen van principes Principes in relatie tot architectuurproducten
Nadere informatieEen platformaanpak voor moderne architectuurontwikkeling
Een platformaanpak voor moderne architectuurontwikkeling Eric Roovers Manager Architecture & Design Software AG Global Consulting Services Benelux Copyright 2011 Software AG. All rights reserved. Ongrijpbaarheid
Nadere informatieDATAMANAGEMENT MET OPEN SOURCE
DATAMANAGEMENT MET OPEN SOURCE Bart Hansen Solution Architect bij TUI Jacob Hoeflaken Technology Leader bij Axians 1 WIE ZIJN WIJ? Jacob Hoeflaken Technology Leader Axians Integrated Solutions Bart Hansen
Nadere informatieKwaliteit van IT-Architectuur
Kwaliteit van IT-Architectuur Leo Pruijt Lectoraat ADIS Hogeschool Utrecht HU Ngi 29-09-2011 1 Architectuur en Kwaliteit Promotieonderzoek (vanaf 01-09-2011) Onderwerp: Architectuur en Kwaliteit Promotor:
Nadere informatieCLOUDSTRATEGIE. voor Stedin Netbeheer. v1.0 26/03/2019
CLOUDSTRATEGIE voor Stedin Netbeheer v1.0 26/03/2019 Hoe analyseer je ruim 400 applicaties? Binnen een periode van zes maanden? Leuk u te ontmoeten! koen.vanschijndel@weolcan.eu 0614771300 blog.weolcan.eu
Nadere informatieContract Management Dag 2015
Contract Management Dag 2015 De relatie maakt de prestatie DEEL 2; Contract Management bij industriële onderhouds contracten Opdrachtgever en Opdrachtnemer een betere nachtrust? Contract Management Herman
Nadere informatieCurriculum Vitae Ishak Atak. www.ishakatak.nl. Naam : Ishak Atak Roepnaam : Ishak. Woonplaats : Utrecht Geboorte datum : 13-05-1983
Naam : Ishak Atak Roepnaam : Ishak Woonplaats : Utrecht Geboorte datum : 13-05-1983 Tel. : +316-46 17 76 00 Beschikbaar : Full time December 2015 Email: : contact@ishakatak.nl Datum CV : November 2015
Nadere informatiePerceptie als gids en katalysator voor het verbeteren van ICT waarde en performance
Perceptie als gids en katalysator voor het verbeteren van ICT waarde en performance 2011 Perceptie Als Leidraad Voor Verbeteringen Perceptie is realiteit. Perceptie is persoonlijk. Perceptie is leidend
Nadere informatieBusiness as (un)usual
Business as (un)usual Beperking van de impact van incidenten begint vandaag! Aon Global Risk Consulting Business Continuity Practice Continuiteit = basis voor succesvol ondernemen.voor u business as usual?
Nadere informatieAuteurs: Jan van Bon, Wim Hoving Datum: 9 maart 2009. Cross reference ISM - COBIT
Auteurs: Jan van Bon, Wim Hoving Datum: 9 maart 2009 Cross reference ISM - COBIT ME: Monitor & Evaluate Cross reference ISM - COBIT Management summary Organisaties gebruiken doorgaans twee soorten instrumenten
Nadere informatieAdvies. Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie
DIENST Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie Advies over en ondersteuning bij het initieel inrichten/optimaliseren
Nadere informatieDe beheerrisico s van architectuur
De beheerrisico s van architectuur Een overzicht van de ArChimate Risico Extensie versie 0.2 Bert Dingemans Inleiding Het implementeren van een (enterprise) architectuur brengt altijd risico s met zich
Nadere informatieIncore Solutions Learning By Doing
Incore Solutions Learning By Doing Incore Solutions Gestart in November 2007 Consultants zijn ervaren met bedrijfsprocessen en met Business Intelligence Alle expertise onder 1 dak voor een succesvolle
Nadere informatieWaarde toevoegen aan de bedrijfsvoering met behulp van IT architectuur Uitrusting & Inrichting. Charles M. Hendriks Digital-architect Schiphol Group
Waarde toevoegen aan de bedrijfsvoering met behulp van IT architectuur Uitrusting & Inrichting Charles M. Hendriks Digital-architect Schiphol Group 1 Architectuur en succesvol ontwerpen 2 Architectuur
Nadere informatieicentrale blauwdruk Een gestandaardiseerde aanpak voor technische systemen in domeinen verkeer en veiligheid
icentrale blauwdruk Een gestandaardiseerde aanpak voor technische systemen in domeinen verkeer en veiligheid Bas Heutinck (Dynniq) Summit: Mobility, Safety and Smart Centres as a Service Datum: 24 maart
Nadere informatieKickstart-aanpak. Een start maken met architectuur op basis van best practices.
Kickstart-aanpak Een start maken met architectuur op basis van best practices. www.theunitcompany.com Kickstart-aanpak Soms is net dat extra duwtje in de rug nodig om te komen waar je wilt zijn. In onze
Nadere informatieVORM GEVEN AAN VISIE
VORM GEVEN AAN VISIE Hoe businessarchitectuur bijdraagt aan het bereiken van businessdoelen White paper Auteurs: Martin van den Berg, Aldert Boersma, Serge Bouwens, Erica Dane, Bonne van Dijk, Paul Dijkwel,Jan
Nadere informatieKwaliteit van ICT vergt samenwerking
26 november 2015 Werk mee aan een referentiearchitectuur voor ICT-kwaliteit: een katern Kwaliteit als leidraad voor samenwerking van ITdisciplines Martijn Sasse, business architect en QA, m.sasse@rechtspraak.nl
Nadere informatieDATAMODELLERING DATA FLOW DIAGRAM
DATAMODELLERING DATA FLOW DIAGRAM Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm data flow diagram beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen. Wil
Nadere informatieEr valt veel te zeggen over enterprise architectuur. Dit document wil een deel van het onderwerp aansnijden vanuit twee motto s: Begrippen...
Duurzame architectuur met draagvlak Hans Admiraal 2 november 2018 Er valt veel te zeggen over enterprise architectuur. Dit document wil een deel van het onderwerp aansnijden vanuit twee motto s: Focus
Nadere informatieHaaglanden Medisch Centrum
Cloud oplossing in Haaglanden Medisch Centrum 26 september 2016 Agenda I. Introductie Haaglanden MC II. Situatieschets (voor implementatie) III. Probleemstelling huidige situatie IV. Doelstelling V. Pakket
Nadere informatieProcess management aan het werk Business discovery als motor achter waarde creatie. Hans Somers Programmamanager B/CA Gegevens, Belastingdienst
Process management aan het werk Business discovery als motor achter waarde creatie Hans Somers Programmamanager B/CA Gegevens, Belastingdienst Procesmanagement aan het werk Business discovery als motor
Nadere informatieBusiness Architectuur vanuit de Business
Business Architectuur vanuit de Business CGI GROUP INC. All rights reserved Jaap Schekkerman _experience the commitment TM Organization Facilities Processes Business & Informatie Architectuur, kun je vanuit
Nadere informatieNog meer meerwaarde? Dan moet inkoop strategisch worden. Noord Nederlands Inkoop Congres 26 april 2007
Nog meer meerwaarde? Dan moet inkoop strategisch worden Prof. dr. J.H.A. (Jeroen) Harink jeroen.harink@significant.nl 06 513 510 89 Noord Nederlands Inkoop Congres 26 april 2007 Significant Agenda Strategische
Nadere informatieB l u e D o l p h i n
B l u e D o l p h i n H e t s a m e n w e r k i n g s p l a t f o r m d a t s l i m g e b r u i k m a a k t v a n d e i n f o r m a t i e e n k e n n i s o p h e t g e b i e d v a n g e m e e n t e l i
Nadere informatieTurn Knowledge into Workplace Performance
Turn Knowledge into Workplace Performance Agenda Agenda 1. Introductie 2. Business issues bij software implementaties of upgrades 3. tts oplossing Veranderingen Problemen vanuit bedrijfsperspectief Veranderingsprocessen
Nadere informatieStichting NIOC en de NIOC kennisbank
Stichting NIOC Stichting NIOC en de NIOC kennisbank Stichting NIOC (www.nioc.nl) stelt zich conform zijn statuten tot doel: het realiseren van congressen over informatica onderwijs en voorts al hetgeen
Nadere informatieHet Analytical Capability Maturity Model
Het Analytical Capability Maturity Model De weg naar volwassenheid op het gebied van Business Intelligence. WHITEPAPER In deze whitepaper: Wat is het Analytical Capability Maturity Model (ACMM)? Een analyse
Nadere informatieEXIN WORKFORCE READINESS werkgever
EXIN WORKFORCE READINESS werkgever DE ERVARING LEERT ICT is overal. Het is in het leven verweven geraakt. In een wereld waarin alles steeds sneller verandert, is het lastig te bepalen wat er nodig is om
Nadere informatieEXIN WORKFORCE READINESS professional
EXIN WORKFORCE READINESS professional DE ERVARING LEERT ICT is overal. Het is in het leven verweven geraakt. In een wereld waarin alles steeds sneller verandert, is het lastig te bepalen wat er nodig is
Nadere informatieSocio-technisch systemen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 2 Slide 1
Socio-technisch systemen Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 2 Slide 1 Systeem categoriën Technische op computer gesteunde systemen Systemen die HW en SW bevatten, maar waar
Nadere informatieSyfadis Suite. LMS & Talent applicatie
Syfadis Suite LMS & Talent applicatie FERN : digitaal leren op werkvloer E books Library Learning Management SyfadisLearning & Talent suite Learning Content management & authoring Performance Support Feiten
Nadere informatieITIL Foundation. 1399,- excl. BTW per deelnemer Duur: Kosten: 2 dagen Max Deelnemers: 10
ITIL Foundation Kosten: 1399,- excl. BTW per deelnemer Duur: 2 dagen Max Deelnemers: 10 Een officieel certificaat ITIL v4 Foundation heeft een grote meerwaarde voor de moderne professionele ICT er. ITIL
Nadere informatieDuurzaam (kosten)effectief uitbesteden
Duurzaam (kosten)effectief uitbesteden Agenda Kiezen voor uitbesteding Uitbestedingsfeiten Wenselijke situatie Eisen volgens ISO5500X Showstoppers Aandachtspunten Afsluiting Kiezen voor uitbesteding Ontbreken
Nadere informatieTESTEN % ITIL & ASL & BISL WAT HEEFT EEN TESTER AAN ITIL? EEN PRAKTISCH HULPMIDDEL OF BUREAUCRATISCHE BALLAST?
TESTEN % ITIL & ASL & BISL WAT HEEFT EEN TESTER AAN ITIL? EEN PRAKTISCH HULPMIDDEL OF BUREAUCRATISCHE BALLAST? ITIL INFORMATION TECHNOLOGY INFRASTRUCTURE LIBRARY OPGEKOMEN IN DE JAREN 1980 ITIL V2 IN 2001
Nadere informatieSTAND VAN ZAKEN VAN DE DIGITALE VAARDIGHEDEN IN BELGIË. 13 November 2012
STAND VAN ZAKEN VAN DE DIGITALE VAARDIGHEDEN IN BELGIË 13 November 2012 De ICT-sector neemt een belangrijke plaats in de economie Toegevoegde waarde 14 miljard EUR Aandeel werkgelegenheid (in % van de
Nadere informatieMAATWERK OPLEIDINGEN 10 basisopleidingen 19 Modules Kies & Mix
WIN TRAININGEN MAATWERK OPLEIDINGEN 10 basisopleidingen 19 Modules Kies & Mix 10 Basisopleidingen PMO, de start-up Prince II Foundation IPMA PMO P3O Foundation IPM voor de projectbeheerser Leading SAFe
Nadere informatieTopmanagement en IT Ontwikkelingen en trends voor 2008. in samenwerking met
Topmanagement en IT Ontwikkelingen en trends voor 2008 in samenwerking met Invloed op de IT-organisatie Welk van onderstaande ontwikkelingen zullen in de komende twee jaar grote invloed hebben op uw IT-organisatie?
Nadere informatieDYNAMIC INFRASTRUCTURE Helping build a smarter planet
Ronald.geuze@nl.ibm.com, Ronald.vanteeffelen@nl.ibm.com Consolidatie en Virtualisatie van Intel en UNIX platformen de praktijk 18/03/2009 DYNAMIC INFRASTRUCTURE Helping build a smarter planet 2009 IBM
Nadere informatieHeeft IM toegevoegde waarde en zal IM overleven?
Heeft IM toegevoegde waarde en zal IM overleven? Begrippen ICT-strategie ICT-besturing Toekomst van IM NGI, 7 april 2014 Generiek model voor informatiemanagement Bedrijfs- Informatie- ICTdomein domein
Nadere informatieHoe gebruiken professionele serviceproviders architectuur voor een optimale, toekomstvaste deal? Landelijk Architectuur Congres 2010 Martin van den
Hoe gebruiken professionele serviceproviders architectuur voor een optimale, toekomstvaste deal? Landelijk Architectuur Congres 2010 Martin van den Berg Agenda Inleiding Wat is de rol van de provider architect?
Nadere informatieHOOFDSTUK 5. De ITIL-servicelevenscyclus. 5.1 Introductie. MS Office. ITIL V3 een kennismaking ITIL =
HOOFDSTUK 5 5.1 Introductie een kennismaking ITIL = Information Technology Aan het eind van de vorige eeuw groeide informatievoorziening snel. Het werd nodig dat die informatievoorziening goed beheerd
Nadere informatieInformatiemanagement Examennummer: 91227 Datum: 28 juni 2014 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur
Informatiemanagement Examennummer: 91227 Datum: 28 juni 2014 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Dit examen bestaat uit 7 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 20 meerkeuzevragen (maximaal 40 punten)
Nadere informatieCongres Architectuur in de Zorg
Congres Architectuur in de Zorg De architect, coach voor een goed zorgsysteem Nieuwegein, 21 juni 2012 De impact van operational excellence op architectuur Yuri Weseman Senior ontwikkelaar/architect Asito
Nadere informatieCMS Ronde Tafel. Cloud Continuity. Ir. Jurian Hermeler Principal Consultant
CMS Ronde Tafel Cloud Continuity Ir. Jurian Hermeler Principal Consultant Introductie Quint Wellington Redwood Onafhankelijk Management Adviesbureau Opgericht in 1992 in Nederland Ruim 20 jaar ervaring
Nadere informatieVoorbeeldvraag 1. Welke uitspraak is JUIST:
Voorbeeldvraag 1 Welke uitspraak is JUIST: 1. De basisstelling van Nicolas Carr (auteur van "IT doesn't matter") is dat de investeringen die in IT gedaan worden niet opwegen tegen de voordelen ervan. Het
Nadere informatieORGANISATORISCHE IMPLENTATIE BEST VALUE
ORGANISATORISCHE IMPLENTATIE BEST VALUE EEN ONDERZOEK NAAR DE IMPLEMENTATIE VAN BEST VALUE BINNEN EEN SYSTEMS ENGINEERING OMGEVING STEPHANIE SAMSON BEST VALUE KENNIS SESSIE WESTRAVEN 17 JUNI 09.00 12.00
Nadere informatiePortfoliomanagement software van Thinking Portfolio
Portfoliomanagement software van Thinking Portfolio Eenvoudig in gebruik Snelle implementatie Betrouwbaar in de cloud Vast maandbedrag Onbeperkt aantal gebruikers PMO Portfoliomanagement Programma s en
Nadere informatieHebt u ze op een rijtje?
36 Informatiebeveiliging - nummer 4-2012 Hebt u ze op een rijtje? Ir. Rob van Gansewinkel CISSP is gecertificeerd TOGAF9 en werkt bij Capgemini op de vakgebieden infrastructuur en security. Hij is bereikbaar
Nadere informatieHet belang van. Data Modellering. GEMINIT Training. Data Modellering. Frédéric BARBIER
Het belang van Data Modellering Studiedag Informatiemanagement Politeia, 22 februari 2013, Gent Open data en de cloud: een revolutie in de informatiehuishouding van de overheid Training Data Modellering
Nadere informatieNAF Insight ArchiMate. 8 maart 2012
NAF Insight ArchiMate 8 maart 2012 Programma 14:00 14:30 Opening en introductie Marc Lankhorst, Novay en NAF-bestuur 14:30 16:45 Parallelsessies 1 & 2 16:45 18:00 Netwerken en eten 18:00 19:10 Open Space
Nadere informatieManagement. Analyse Sourcing Management
Management Analyse Sourcing Management Management Business Driven Management Informatie- en communicatietoepassingen zijn onmisbaar geworden in de dagelijkse praktijk van uw organisatie. Steeds meer
Nadere informatieVOICE OF THE CUSTOMER
4/20/ E-BOOK VOICE OF THE CUSTOMER Gratis e-book leansixsigmatools.nl Introductie Bij Six Sigma staat het denken vanuit de behoeften van de klant centraal. Juist de vertaling van de stem(men) van de klant(en)
Nadere informatieDATAMODELLERING RACI MATRIX
DATAMODELLERING RACI MATRIX Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm RACI Matrix beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere data modelleervormen. Wil je een
Nadere informatieThree Ships Learning Solutions
Three Ships Learning Solutions Wiel van de Berg Algemeen Directeur Jos Herkelman Teamleider trainer/consultants Agenda Kennismaken Samen aan jezelf werken Praktisch aan de gang in PO en VO/(M)BO Kaders
Nadere informatie