Revalidatie: Biodex-meting. Dr. Sam Hendrix Fysische Geneeskunde & Revalidatie 15 november 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Revalidatie: Biodex-meting. Dr. Sam Hendrix Fysische Geneeskunde & Revalidatie 15 november 2014"

Transcriptie

1 Revalidatie: Biodex-meting Dr. Sam Hendrix Fysische Geneeskunde & Revalidatie 15 november 2014

2 Wat is Biodex? Objectief, gestandaardiseerd meet- en trainingsinstrument voor de perifere gewrichten Isokinetische analyse

3 Biodex (Enraf-Nonius)

4 Waarom Biodex? Preventie: voldoende spierkracht en een correcte krachtverhouding tussen de verschillende spiergroepen zijn van groot belang in de preventie van sportletsels. Revalidatie: isokinetische krachtanalyses zijn een hulp in het optimaliseren van de oefentherapie. Bepalen moment van sporthervatting

5 Doelgroepen Sporters: preventie + opvolging, sporthervatting Revalidanten: opmaak + aanpassing revalidatieschema pré en postoperatieven: opvolging herstelproces verzekeringskwesties

6 Isokinetische analyse Isokinetische contractie: Beweging van de spier aan constante snelheid enkel met apparatuur mogelijk fietsen op hometrainer aan constante snelheid

7 Isokinetische analyse Isometrische (statische) contractie: Spier levert kracht, zonder beweging handhaven van houding (staan, zitten); vasthouden van boek in een hoek van 90 graden Isotone contractie: Spier wordt korter bij gelijkblijvende spanning opwekken van beweging en snelheid; meetrappen bij fietsen met wind mee; oogvolgbewegingen

8 Isokinetische analyse Het onderzochte lichaamsdeel beweegt tegen een variabele weerstand met een constante snelheid. Hoe harder kracht gezet, hoe hoger de weerstand wordt. Dit is enkel mogelijk met speciaal daarvoor ontwikkelde apparatuur.

9 Isokinetische analyse Geïsoleerde gewrichten en hun omgevende spiergroepen kunnen getest worden in biomechanisch correcte posities, aan snelheden die aan de gewrichtsfunctie beantwoorden. Alle parameters die de spierfunctie definiëren kunnen gemeten worden

10 Isokinetische analyse Enkel (plantair-/dorsiflexie) Knie (flexie/extensie) Heup (flexie/extensie; ab-/adductie) Pols (flexie/extensie; pro-/supinatie) Elleboog (flexie/extensie) Schouder (flexie/extensie; ab-/adductie; interne/externe rotatie)

11 Biodex-testing

12 Resultaten Peak torque: links/rechts verschillen < 10% Ratio Hpt / Qpt: 0,50 0,80 Ratio Qpt/lichaamsgewicht: referentiewaarden

13 Peak Torque 60 / s 90 / s Extensie Flexie Extensie Flexie Rechts Links Rechts Links Rechts Links Rechts Links 130,8 122,8 62,2 50,9 117,6 92,7 56,9 44,2 6,12 18,7 21,17 22, / s 240 / s Extensie Flexie Extensie Flexie Rechts Links Rechts Links Rechts Links Rechts Links 86,9 85,1 53,9 36,6 80,4 77,9 53,6 38,6 2,07 32,1 3,11 27,99

14 Ratio Hpt / Qpt op 60 /sec Rechts 0,48 Links 0,41 Ondergrens: 0,50 Bovengrens: 0,80

15 Ratio Qpt op 60 /lichaamsgewicht Rechts 1,64 Links 1,54 Normaalwaarde sedentair persoon: 2,5 2 = marathonloper 2,5 = sedentair 3 = voetballer, basketter 3,5 =spurter 4 = fysiologische limiet

16 Voordelen Een isokinetische beweging zorgt voor een maximale spieraanspanning gedurende de volledige beweging Mogelijkheid om de snelheid van uitvoering in te stellen en gelijk te laten blijven (verschillende snelheden zijn mogelijk) Reproduceerbaar, van belang voor hertestingen, verzekeringen

17 Voordelen Mogelijkheid om weerstand in te stellen aanpassing aan pijn en vermoeidheid mogelijk veilige testmethode pijn in spieren en gewrichten minimaal De isokinetische meettoestellen leveren een objectieve registratie van de gemeten krachten

18 Nadelen Isokinetische toestellen zijn duur. Gekwalificeerd personeel nodig voor het instellen van de apparatuur en het interpreteren van de testgegevens. Menselijke bewegingen zijn zelden isokinetisch. De isokinetische test moet altijd onderdeel van een behandelplan zijn.

19 Nadelen Weinig literatuur en wetenschappelijk onderzoek naar oefentherapie (wel naar testing). Hierdoor is het opmaken van oefenprogramma s sterk individueel bepaald

20 Absolute contra-indicaties Niet-geheelde fracturen Epilepsie Cardiale insufficiëntie Ernstige perifere vaatproblemen Aneurysma Anticoagulantia Recente bestraling of chemotherapie Chronisch CS-gebruik Acute spierscheur Zwangerschap Neurologische aandoening Ernstige osteoporose Lokale huidproblemen

21 Relatieve contra-indicaties Pijn Bewegingsbeperking gewricht Wonde weke weefsels Helende fractuur Effusies Milde osteoporose Anemie Reumatoïde artritis Recente operaties

22 DANK U! hh

Biodextest spiergroepen

Biodextest spiergroepen Biodextest spiergroepen Beste patiënt Uw arts stelt voor om een Biodextest uit te voeren. In deze brochure vindt u meer uitleg over dit onderzoek waarbij de maximale kracht van bepaalde spiergroepen wordt

Nadere informatie

Spierkracht meten met de microfet

Spierkracht meten met de microfet Spierkracht meten met de microfet Jan Willem Wisselink biometricsmotion.com Overzicht Algemeen Functionele testen / testen op stoornisniveau Spierkracht meten (MRC, MVC bv. HHD) Validiteit Doelstelling

Nadere informatie

Evaluatietechnieken ter objectivatie van de gevolgen van een whiplashtrauma

Evaluatietechnieken ter objectivatie van de gevolgen van een whiplashtrauma Evaluatietechnieken ter objectivatie van de gevolgen van een whiplashtrauma prof. dr. Gaëtane Stassijns fysische geneeskunde en revalidatie Universitair ziekenhuis Antwerpen Universiteit Antwerpen Algemene

Nadere informatie

Lichamelijk onderzoek

Lichamelijk onderzoek Hoofdstuk 3 Lichamelijk onderzoek Het lichamelijk onderzoek omvat de volgende onderdelen: -- inspectie in rust -- passief en actief uitgevoerd onderzoek naar de beweeglijkheid van de cervicale wervelkolom,

Nadere informatie

INFORMATIEFOLDER VOOR PATIËNTEN

INFORMATIEFOLDER VOOR PATIËNTEN Isokinetische test INFORMATIEFOLDER VOOR PATIËNTEN U zult op verzoek van uw specialist binnenkort op de afdeling REVA van het az Vesalius een isokinetische test ondergaan. Deze infofolder geeft een korte

Nadere informatie

Revalidatie schema na microfracturing van het patellofemorale gewricht

Revalidatie schema na microfracturing van het patellofemorale gewricht Revalidatie schema na microfracturing van het patellofemorale gewricht Locatie: Grootte: Belaste hoek*: *het traject waarin het geopereerde gebied belast wordt. Let op: dit schema is een richtlijn die

Nadere informatie

Fase 1: Verwijzing, aanmelding en initiële hypothese. Screening. Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen.

Fase 1: Verwijzing, aanmelding en initiële hypothese. Screening. Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen. Stroomdiagram Liespijn Onderstaand stroomdiagram kan worden gebruikt voor het diagnostisch proces, bij patiënten met liespijn. Hierbij wordt de nadruk gelegd op artrogene problematiek. Niet atrogene aandoeningen

Nadere informatie

Oefen- en Revalidatie schemata

Oefen- en Revalidatie schemata Ed Hendriks Oefen- en Revalidatie schemata Sportgeneeskunde 2014 Agenda oefentherapie! indeling in herstelfasen! indeling in motorische basiseigenschappen! opbouw van belasting, belang van herstel! voorbeelden:

Nadere informatie

COMPENSEREN VAN FUNCTIONELE BEPERKINGEN BIJ NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN

COMPENSEREN VAN FUNCTIONELE BEPERKINGEN BIJ NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN MultiMotion Verzorging van dynamisch corrigeerbare contracturen COMPENSEREN VAN FUNCTIONELE BEPERKINGEN BIJ NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN basko.com MultiMotion Dynamisch correctie systeemscharnier Het dynamische

Nadere informatie

>Zorg Academie. Sleet op de carrosserie Artrose: wat doe je eraan? Dr. Tine Logghe Dienst fysische geneeskunde en revalidatie

>Zorg Academie. Sleet op de carrosserie Artrose: wat doe je eraan? Dr. Tine Logghe Dienst fysische geneeskunde en revalidatie >Zorg Academie Sleet op de carrosserie Artrose: wat doe je eraan? Dr. Tine Logghe Dienst fysische geneeskunde en revalidatie Dr. Wim Vandesande Dienst orthopedie - 1 - > De Zorg Academie - Artrose Programma

Nadere informatie

Afdeling Handchirurgie

Afdeling Handchirurgie Paramedisch Extensorpeesletsel zone 3 & 4 Boutonnière v.1-01/2013 Een boutonnière deformiteit (knoopsgatdeformiteit) beschrijft een 'zigzag'-collaps van een vinger of duim waarbij het PIP gewricht in flexie

Nadere informatie

Het doorbewegen bij een dwarslaesie. Tetraplegie

Het doorbewegen bij een dwarslaesie. Tetraplegie Het doorbewegen bij een dwarslaesie Tetraplegie Inhoud Inleiding 3 Algemene opmerkingen 3 Zelfstandig doorbewegen 4 Doorbewegen door een hulppersoon 9 De Sint Maartenskliniek 24 Colofon 24 Inleiding In

Nadere informatie

Proprioceptie en coördinatie oefeningen:

Proprioceptie en coördinatie oefeningen: NAAM PATIENT: KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN MENISCUSHECHTING Datum: Aantal sessies:30-60 Sessies per week: 3-5/week Gangrevalidatie: 0-3 weken postoperatief: stappen met 2 krukken zonder steunname

Nadere informatie

PHYSICARE. Fysiotherapie Locomotorische revalidatie Reumatologie. Fysiotherapie - Locomotorische revalidatie - Reumatologie

PHYSICARE. Fysiotherapie Locomotorische revalidatie Reumatologie. Fysiotherapie - Locomotorische revalidatie - Reumatologie PHYSICARE Locomotorische revalidatie Reumatologie - Locomotorische revalidatie - Reumatologie 2 - REUMATOLOGIE DIENST REVALIDATIE 3 REUMATOLOGIE Site St-Elisabeth Tel.: 02-614 27 60 Fax: 02-614 27 64 E-Mail:

Nadere informatie

Revalidatie schema na kraakbeenbehandeling van zowel het femur als het patellofemorale gewricht

Revalidatie schema na kraakbeenbehandeling van zowel het femur als het patellofemorale gewricht Revalidatie schema na kraakbeenbehandeling van zowel het femur als het patellofemorale gewricht Locatie: Grootte: Belaste hoek*: *het traject waarin het geopereerde gebied belast wordt. Let op: dit schema

Nadere informatie

KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN TOTALE KNIEPROTHESE NAAM PATIENT: Datum:

KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN TOTALE KNIEPROTHESE NAAM PATIENT: Datum: KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN TOTALE KNIEPROTHESE NAAM PATIENT: Datum: Aantal sessies:60 Sessies per week: 3-5/week DAG 0: Operatie DAG 1: Kinetec minstens 0-50 Extensiecontrole Circulatie-oefeningen

Nadere informatie

Revalidatie na een totale of hemiknieprothese LUUK HENDRIKS, FYSIOTHERAPEUT

Revalidatie na een totale of hemiknieprothese LUUK HENDRIKS, FYSIOTHERAPEUT Revalidatie na een totale of hemiknieprothese LUUK HENDRIKS, FYSIOTHERAPEUT Samenwerking in de orthopedische ketenzorg Voordelen netwerken Brengt nader tot elkaar Delen van ervaringen Evalueren behandelingen,

Nadere informatie

Samenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie

Samenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Zoals beschreven in hoofdstuk 1, is artrose een chronische ziekte die vaak voorkomt bij ouderen en in het bijzonder

Nadere informatie

HOUDINGSTRAINING. Houdingstraining. Houdingstraining. Wat? 12-12-2014. Onderdeel van de fysieke voorbereiding. Dag van de Trainer (13/12/2014)

HOUDINGSTRAINING. Houdingstraining. Houdingstraining. Wat? 12-12-2014. Onderdeel van de fysieke voorbereiding. Dag van de Trainer (13/12/2014) HOUDINGSTRAINING Onderdeel van de fysieke voorbereiding Dag van de Trainer (13/12/2014) Houdingstraining Wat? raakvlakken met stabilisatietraining hypes o.a., Core stability, Performance Stability, FMS,

Nadere informatie

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL HEMI-/TOTALE SCHOUDERPROTHESE (TSP)

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL HEMI-/TOTALE SCHOUDERPROTHESE (TSP) VERSIE JANUARI 2017 POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL HEMI-/TOTALE SCHOUDERPROTHESE (TSP) 1. Doel Het op eenduidige wijze uitvoering geven aan de postklinische fysiotherapeutische behandeling

Nadere informatie

KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING BIJ ARTHROSCOPISCHE MENISCECTOMIE

KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING BIJ ARTHROSCOPISCHE MENISCECTOMIE KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING BIJ ARTHROSCOPISCHE MENISCECTOMIE NAAM PATIENT: Datum: Aantal sessies:30-60 Sessies per week: 3-5/week WEEK 1 (3x/week, 30-40min): Sessie1: o Basis functie onderzoek knie

Nadere informatie

hoofdstuk 3 hoofdstuk 4

hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 Lichamelijke activiteit is erg belangrijk om de algemene gezondheid van mensen met een dwarslaesie in stand te houden. Door de beperking van de onderste extremiteiten is dit bij mensen met een dwarslaesie

Nadere informatie

HOUDINGSTRAINING. Onderdeel van de fysieke voorbereiding. Dag van de Trainer (17/12/2016)

HOUDINGSTRAINING. Onderdeel van de fysieke voorbereiding. Dag van de Trainer (17/12/2016) HOUDINGSTRAINING Onderdeel van de fysieke voorbereiding Dag van de Trainer (17/12/2016) Houdingstraining Wat? raakvlakken met stabilisatietraining hypes o.a., Core stability, Performance Stability, FMS,

Nadere informatie

Mensana. Erkend keuringscentrum. Wat en wie? Wetenschappelijke sportmedische onderzoeken en screening

Mensana. Erkend keuringscentrum. Wat en wie? Wetenschappelijke sportmedische onderzoeken en screening Mensana Erkend keuringscentrum Wat en wie? Wetenschappelijke sportmedische onderzoeken en screening Door team: - keuringsarts/sportarts - master/bachelor LO - Kiné - master psychologie - diëtisten 1 Doelgroep?

Nadere informatie

Nabehandeling voorste kruisband reconstructie

Nabehandeling voorste kruisband reconstructie Nabehandeling voorste kruisband reconstructie Fysiotherapie Locatie Hoorn/Enkhuizen Fase 1 (6-8 weken) Week 1-2 extensie links = rechts actieve isometrische oefentherapie starten fiets (hometrainer) en

Nadere informatie

Dag van de trainer 15 december 2018 Sportblessures bij kinderen tips and tricks. Inhoud

Dag van de trainer 15 december 2018 Sportblessures bij kinderen tips and tricks. Inhoud Dag van de trainer 15 december 2018 Sportblessures bij kinderen tips and tricks @smacleuven @SMACLeuven Inhoud Doel: inzicht geven in hoe men tijdig specifieke letsels bij jonge atleten kan herkennen en

Nadere informatie

Sportmedische Training

Sportmedische Training Sportmedische Training Marc Walravens Olivier Beuckelaers Onder deze term kunnen verschillende types van training besproken worden, maar ik denk dat het voornamelijk inhoudt, dat men aan sporttraining

Nadere informatie

DE KNIE Amateurconvenant FC Groningen

DE KNIE Amateurconvenant FC Groningen Sportmedische zorg Sportmedische zorg DE KNIE Amateurconvenant FC Groningen PROGRAMMA Introductie Knieletsel Knieonderzoek theorie praktijk Pauze Behandeling behandeling fysiotherapeut/ testen behandeling

Nadere informatie

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL NA ARTHROSCOPISCHE RECONSTRUCTIE VOORSTE KRUISBAND

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL NA ARTHROSCOPISCHE RECONSTRUCTIE VOORSTE KRUISBAND Versie 2017 POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIEPROTOCOL NA ARTHROSCOPISCHE RECONSTRUCTIE VOORSTE KRUISBAND (middels hamstringgraft of bone patellartendon bone) 1. Doel Het op eenduidige wijze uitvoering

Nadere informatie

Revalidatie nieuwe heupoperatie. Achterste benadering

Revalidatie nieuwe heupoperatie. Achterste benadering Revalidatie nieuwe heupoperatie Achterste benadering Afdeling fysiotherapie Datum: januari 2014 2 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Revalidatie 4 3 Thuissituatie 5 4 Anatomie 6 5 Operatietechniek 7 6 Leefregels achterste

Nadere informatie

Fysio- en oefentherapie van Evean

Fysio- en oefentherapie van Evean Fysiotherapie Fysio- en oefentherapie van Evean Werken aan beweging en conditie Evean. Midden in het leven. Fysio- en oefentherapie afgestemd op uw situatie Is bewegen niet meer vanzelfsprekend voor u?

Nadere informatie

KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN RECONSTRUCTIE VAN DE ACHTERSTE KRUISBAND + VOORSTE KRUISBAND

KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN RECONSTRUCTIE VAN DE ACHTERSTE KRUISBAND + VOORSTE KRUISBAND KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN RECONSTRUCTIE VAN DE ACHTERSTE KRUISBAND + VOORSTE KRUISBAND NAAM PATIENT: Datum ingreep: Aantal sessies: 60 Sessies per week: 3-5/week Immobilisatie: 0-8 weken

Nadere informatie

Netwerk Orthopedie KETENPROTOCOL TOTALE KNIEPROTHESE. In het protocol zijn de volgende meetinstrumenten, scoringslijsten en testen opgenomen:

Netwerk Orthopedie KETENPROTOCOL TOTALE KNIEPROTHESE. In het protocol zijn de volgende meetinstrumenten, scoringslijsten en testen opgenomen: Netwerk Orthopedie KETENPROTOCOL TOTALE KNIEPROTHESE Mei 2015 Het keten protocol Het protocol moet bijdragen aan het verhogen van de kwaliteit, eenduidigheid en uniformiteit van de fysiotherapeutische

Nadere informatie

Trainingsprogramma Spierkrachtversterking

Trainingsprogramma Spierkrachtversterking Trainingsprogramma Spierkrachtversterking Ook zonder blessures kun je bepaalde spieren of spiergroepen te versterken. Als spierversterkende oefeningen deel uitmaken van een trainingsprogramma met als einddoel

Nadere informatie

Eindtermen Certificaat Eerste Hulp bij Sportongevallen van. Het Oranje Kruis. 18 december 2012

Eindtermen Certificaat Eerste Hulp bij Sportongevallen van. Het Oranje Kruis. 18 december 2012 Eindtermen Certificaat Eerste Hulp bij Sportongevallen van Het Oranje Kruis 2013 18 december 2012 Eindtermen Certificaat Eerste Hulp bij Sportongevallen vastgesteld door het College van Deskundigen Doelgroep

Nadere informatie

Fysio-/manueeltherapie van Gerven

Fysio-/manueeltherapie van Gerven Fysio-/manueeltherapie van Gerven Artrose Artrose is een chronische aandoening waarbij een degeneratie van het gewricht optreedt. Het gewrichtkraakbeen vermindert in kwaliteit; vergelijk het kraakbeen

Nadere informatie

MS Fitnessgroep. Klinimetrie MS. Fysiotherapie bij MS 19-2-2014. MSMS 2 december 2013

MS Fitnessgroep. Klinimetrie MS. Fysiotherapie bij MS 19-2-2014. MSMS 2 december 2013 MS Fitnessgroep MSMS 2 december 2013 Marion Verhulsdonck (RA) Nydia van As (FT), Sanne Lambeck (FT) Klinimetrie MS Basis lichamelijk onderzoek (kracht, mobiliteit, sensibiliteit, tonus (SPAT?) 10 meter

Nadere informatie

KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN VALGISATIE VARISATIE OSTEOTOMIE

KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN VALGISATIE VARISATIE OSTEOTOMIE KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN VALGISATIE VARISATIE OSTEOTOMIE NAAM PATIENT: Datum: Aantal sessies:60 Sessies per week: 3-5/week Gangrevalidatie: 0-4 weken postoperatief: stappen met 2 krukken

Nadere informatie

Vinger arthrosis. Apeldoorn. Online afspraak? Wat is arthrose? Hoe behandelen we arthrose van het PIP-gewricht? maken / wijzigen.

Vinger arthrosis. Apeldoorn. Online afspraak? Wat is arthrose? Hoe behandelen we arthrose van het PIP-gewricht? maken / wijzigen. Orthopedisch Centrum Aandoeningen Patienten Afspraak maken Verwijzers Zoeken Orthopedisch Centrum Apeldoorn Home / Behandelingen / Vinger arthrosis Vinger arthrosis De hand bestaat uit vele verschillende

Nadere informatie

Een niet-medicamenteuze pijnbehandeling Patiënteninformatie

Een niet-medicamenteuze pijnbehandeling Patiënteninformatie Transcutane Electrische Neuro-Stimulatie (TENS) Een niet-medicamenteuze pijnbehandeling Patiënteninformatie Inhoudsopgave Wat is TENS?...3 Hoe werkt TENS?...3 Bij welke pijnklachten helpt TENS?...4 Zo

Nadere informatie

sportmedisch keuringscentrum

sportmedisch keuringscentrum sportmedisch keuringscentrum SPORTMEDISCH KEURINGSCENTRUM Het Sportmedisch Keuringscentrum van het AZ Jan Portaels te Vilvoorde is erkend door de Vlaamse Overheid en heeft als voornaamste doel het ondersteunen

Nadere informatie

Revalidatie schema na microfracturing van de laterale of mediale femurcondyl

Revalidatie schema na microfracturing van de laterale of mediale femurcondyl Revalidatie schema na microfracturing van de laterale of mediale femurcondyl Locatie: Grootte: Belaste hoek*: *het traject waarin het geopereerde gebied belast wordt. Let op: dit schema is een richtlijn

Nadere informatie

Sportletsels bij wielrenners Sportletsels bij wielrenners. Acute letsels >> val of botsing. Hoofdletsel 22 % Knie Arm 50 %

Sportletsels bij wielrenners Sportletsels bij wielrenners. Acute letsels >> val of botsing. Hoofdletsel 22 % Knie Arm 50 % Sportletsels bij wielrenners Sportletsels bij wielrenners Acuut Chronisch Dr.F.Nelde Fysische geneeskunde en Revalidatie Sportgeneeskunde Acute letsels >> val of botsing Hoofdletsel 22 % Knie Arm 50 %

Nadere informatie

Week van de Orthopedie

Week van de Orthopedie Week van de Orthopedie De knieprothese Woensdag 26/02/2014 Dienst Orthopedie AZ DAMIAAN Dr. Backaert, Dr. Willaert: knie- en sportletsels Dr. De Loore, Dr. De Geest: heup- en rugletsels Dr. Van Oyen: schouder-,

Nadere informatie

Krachttraining bij kinderen met Cerebral Palsy

Krachttraining bij kinderen met Cerebral Palsy Krachttraining bij kinderen met Cerebral Palsy Prof. Dr. C. Van den Broeck Fysiologische De temporele en spatiële rekrutering van de musculatuur is verstoord ( Kwakkel G 1995) Het aantal motor units is

Nadere informatie

SENIOREN LOPEN MET HUN HOOFD!

SENIOREN LOPEN MET HUN HOOFD! SENIOREN LOPEN MET HUN HOOFD! TJITTE KAMMINGA 2 TJITTE KAMMINGA - Fysiotherapeut/manueel therapeut - Ex-hersteltrainer Haagatletiek - Ex-docent fysiotherapie HS Leiden - Auteur De nieuwe warming-up (2000)

Nadere informatie

Gewrichtstherapie. Josya Sijmonsma

Gewrichtstherapie. Josya Sijmonsma Gewrichtstherapie Josya Sijmonsma 1 Deze week verschenen: Sijmoves gewrichtstherapie Docenten: Carmen Eelman Greetje Schraa Josya Sijmonsma 2 Wat is Sijmoves? Behandelmogelijkheid met gewrichten als aangrijpingspunt

Nadere informatie

Functionele spiertest Redcord

Functionele spiertest Redcord Functionele spiertest Redcord Inhoud 1. Wat? 4 2. Waarom? 5 3. Hoe? 5 4. Kostprijs? 6 2 AZ Delta Deze uitgave mag in zijn geheel noch gedeeltelijk worden gekopieerd, of openbaar gemaakt, op welke wijze

Nadere informatie

TRAININGSPLAN XCO-TRAINER

TRAININGSPLAN XCO-TRAINER TRAININGSPLAN XCO-TRAINER HET PRINCIPE VAN XCO-TRAINING. Nieuw explosieve training met maximaal resultaat. Door actieve bewegingsvormen kan de mechanische belastbaarheid van spieren, het bindweefsel in

Nadere informatie

ISOKINETISCHE DYNAMOMETER (Biodex) Philippe Malcolm

ISOKINETISCHE DYNAMOMETER (Biodex) Philippe Malcolm ISOKINETISCHE DYNAMOMETER (Biodex) Philippe Malcolm Beschrijving Werkingsmodi Toepassingen Voorbeeld van een protocol Outputvariabelen Beschrijving Werkingsmodi Toepassingen Voorbeeld van een protocol

Nadere informatie

Artrose knie. Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten.

Artrose knie. Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten. Artrose knie Wat is artrose? Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten. Een gewricht bestaat uit twee botuiteinden, die zijn bekleed met kraakbeen. Het kraakbeen vangt

Nadere informatie

Jackelien Van Laere Dienst Orthopedie en Traumatologie Universitair ziekenhuis Gent. Belang van fysiotherapie - revalidatie

Jackelien Van Laere Dienst Orthopedie en Traumatologie Universitair ziekenhuis Gent. Belang van fysiotherapie - revalidatie Jackelien Van Laere Dienst Orthopedie en Traumatologie Universitair ziekenhuis Gent Belang van fysiotherapie - revalidatie Mijn link met osteoporose Dienst traumatologie VKO Arbeidsongevallen Na val Spontane

Nadere informatie

PRACTICUM PIEKKRACHT EN DUURKRACHT

PRACTICUM PIEKKRACHT EN DUURKRACHT LESKIST SPORT EN BEWEGING PRACTICUM PIEKKRACHT EN DUURKRACHT Hoe harder je je spieren aanspant, hoe sneller ze moe worden. Een beweging waarbij je spieren minder hard hoeven werken hou je over het algemeen

Nadere informatie

AMICA MANU SPORTMEDISCH GEZIEN

AMICA MANU SPORTMEDISCH GEZIEN AMICA MANU SPORTMEDISCH GEZIEN De liesblessure Wat is het? Pijn in de lies wordt vaak een liesblessure genoemd. Automatisch denkt men dan vaak aan een blessure van de aanvoerende beenspieren (adductoren),

Nadere informatie

Fysiotherapie na een voorste kruisband plastiek

Fysiotherapie na een voorste kruisband plastiek Afdeling fysiotherapie/orthopedie Molengracht 076-5953027 Pasteurlaan 0162-327705 Fysiotherapie na een voorste kruisband plastiek Publicatiedatum: februari 2009 Omschrijving operatie Medische definitie:

Nadere informatie

Patient gegevens. Patiënt gegevens. Bakker, Sanne Adres: Spaarne 153

Patient gegevens. Patiënt gegevens. Bakker, Sanne Adres: Spaarne 153 Patient gegevens Patiënt gegevens Naam: Bakker, Sanne Adres: Spaarne 153 Postcode: 2011CG Haarlem Geboortedatum: 5-6-1996 Leeftijd: 20 Geslacht: V Telefoon: 0616287075 Telefoon mobiel: Telefoon werk: Email:

Nadere informatie

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIE PROTOCOL NA ARTHROSCOPISCH HECHTEN SLAP-LAESIE SCHOUDER

POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIE PROTOCOL NA ARTHROSCOPISCH HECHTEN SLAP-LAESIE SCHOUDER Versie 2017 POSTKLINISCH FYSIOTHERAPEUTISCH REVALIDATIE PROTOCOL NA ARTHROSCOPISCH HECHTEN SLAP-LAESIE SCHOUDER 1. Doel Het op eenduidige wijze uitvoering geven aan de postklinische fysiotherapeutische

Nadere informatie

KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN KRAAKBEEN BEHANDELING FEMUR MICROFRACTUUR

KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN KRAAKBEEN BEHANDELING FEMUR MICROFRACTUUR KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN KRAAKBEEN BEHANDELING FEMUR MICROFRACTUUR NAAM PATIENT: Datum: Aantal sessies: 60 Sessies per week: 3-5/week Gangrevalidatie: 0-4 weken postoperatief: stappen met

Nadere informatie

Wat kan de fysiotherapeut voor u betekenen? Bewe Soe ge pele n r m be et wegen heu me p t - re e u n knieartrose Verzekering

Wat kan de fysiotherapeut voor u betekenen? Bewe Soe ge pele n r m be et wegen heu me p t - re e u n knieartrose Verzekering Soepeler Bewegen bewegen met met heup- reuma en knieartrose Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen Wat is artrose? Artrose is een aandoening van

Nadere informatie

Muscle load sharing. Samenvatting

Muscle load sharing. Samenvatting Samenvatting Krachtsverdeling tussen spieren, een energetische benadering. In het onderzoek naar het menselijk bewegen wordt vaak gebruik gemaakt van biomechanische spierskeletmodellen. Als de houding/

Nadere informatie

Rugschool. hoe kan je jouw rug Minder belasten? Tips voor verbetering van jouw houding! s Herenbaan Rumst

Rugschool. hoe kan je jouw rug Minder belasten? Tips voor verbetering van jouw houding! s Herenbaan Rumst Rugschool s Herenbaan 172 2840 Rumst tel: 03 880 90 11 (algemeen) tel: 03 880 91 90 (afspraken) e-mail: info@hfr.be www.azheiligefamilie.be hoe kan je jouw rug Minder belasten? Tips voor verbetering van

Nadere informatie

Anatomische schouderprothese

Anatomische schouderprothese Anatomische schouderprothese Inhoud Inleiding 3 Het schoudergewricht 3 Normaal schoudergewricht 3 Versleten schoudergewricht 4 De operatie 4 Verwachtingen en risico s 5 Verwachtingen 5 Risico s 6 Na de

Nadere informatie

Hypermobiliteitssyndroom. Lentesymposium, 24 maart 2012 Dr. Katrien Van Rie Fysische geneeskunde & revalidatie

Hypermobiliteitssyndroom. Lentesymposium, 24 maart 2012 Dr. Katrien Van Rie Fysische geneeskunde & revalidatie Hypermobiliteitssyndroom Lentesymposium, 24 maart 2012 Dr. Katrien Van Rie Fysische geneeskunde & revalidatie Veralgemeende pijnklachten? Recidiverende gewrichtsblokkages? Recidiverende gewrichts(sub)luxaties?

Nadere informatie

Whitepaper oefentherapie in het verwarmde zorgbad

Whitepaper oefentherapie in het verwarmde zorgbad Whitepaper oefentherapie in het verwarmde zorgbad Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Inhoud De voordelen van oefentherapie in het verwarmde zorgbad Wie heeft er baat bij oefentherapie in het

Nadere informatie

RX van de beenderen. Informatiebrochure

RX van de beenderen. Informatiebrochure RX van de beenderen Informatiebrochure 1 2 Geachte mevrouw, meneer Deze brochure is een uitgave van de dienst radiologie van het Sint- Andriesziekenhuis Tielt. Hiermee willen we u graag wat meer informatie

Nadere informatie

ARTHROSCOPIE VAN DE KNIE. Dr. Ameloot Ivan - Dr. Kegels Lore Dr. Van Asch Yves - Dr. Veldeman Guy

ARTHROSCOPIE VAN DE KNIE. Dr. Ameloot Ivan - Dr. Kegels Lore Dr. Van Asch Yves - Dr. Veldeman Guy ARTHROSCOPIE VAN DE KNIE Dr. Ameloot Ivan - Dr. Kegels Lore Dr. Van Asch Yves - Dr. Veldeman Guy Arthroscopie U krijgt binnenkort een kijkoperatie van de knie, een zogenaamde arthroscopie. Deze folder

Nadere informatie

De primaire frozen shoulder Stenvers, Jan Derek

De primaire frozen shoulder Stenvers, Jan Derek De primaire frozen shoulder Stenvers, Jan Derek IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.

Nadere informatie

Blessurepreventie bij joggers

Blessurepreventie bij joggers Blessurepreventie bij joggers Infosessie Jogbegeleiders 4 oktober 2014 Dr. Kris Peeters Joggen : goed voor lichaam en geest Veel voordelen Toch ook nadelen 1 Lichamelijk voordelen -> goed voor hart en

Nadere informatie

Training en praktische beweegadviezen. Voor kwetsbare groepen

Training en praktische beweegadviezen. Voor kwetsbare groepen Training en praktische beweegadviezen Voor kwetsbare groepen Onderwerpen Trainingsleer Richtlijnen voor het trainen Praktische oefeningen Trainingsleer Trainingsprincipes Trainingsvariabelen Training stijl

Nadere informatie

Revalidatie schema na autologe chondrocyten implantatie van de mediale of laterale femurcondyl

Revalidatie schema na autologe chondrocyten implantatie van de mediale of laterale femurcondyl Revalidatie schema na autologe chondrocyten implantatie van de mediale of laterale femurcondyl Locatie: Grootte: cm 2 Belaste hoek*: *het traject waarin het geopereerde gebied belast wordt. Let op: dit

Nadere informatie

1 Buikplank (2 benen) Oefentherapie bekken en romp Pagina 1 van 5

1 Buikplank (2 benen) Oefentherapie bekken en romp Pagina 1 van 5 Pagina 1 van 5 Welke spieren zijn van belang bij deze oefentherapie? De spieren rondom het bekken en de romp kunnen grofweg worden verdeeld in 2 groepen: de globale en de lokale spieren. De globale spieren

Nadere informatie

www.fysionair.nl Info@Fysionair.nl Josya Sijmonsma Fysiotherapeut Oedeemtherapeut Kinesio Taping Instructeur / Medical Taping Specialist Specialisaties o.a. Manuele therapie Mulligan Myofeedback Neurologie

Nadere informatie

Focuskliniek Orthopedie. Laat u bewegen

Focuskliniek Orthopedie. Laat u bewegen Focuskliniek Orthopedie Laat u bewegen Pijn aan uw heup, knie of enkel door een sportblessure, gescheurde banden of versleten gewrichten (artrose) kan uw dagelijks leven behoorlijk beïnvloeden. Zowel privé

Nadere informatie

Een 68-jarige vrouw meldt zich met een recidief van hevige, rechtszijdige kniepijn

Een 68-jarige vrouw meldt zich met een recidief van hevige, rechtszijdige kniepijn 15 2 Een 68-jarige vrouw meldt zich met een recidief van hevige, rechtszijdige kniepijn Koos van Nugteren Samenvatting De knie-endoprothese wordt vrijwel altijd geïmplanteerd bij personen met ernstige

Nadere informatie

Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding

Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding Verkeerde lichaamshoudingen veroorzaken klachten. Eén van de meest voorkomende verkeerde houdingen, wordt veroorzaakt door een naar vorend hangend hoofd,

Nadere informatie

DE KUITBLESSURE: EEN PROBLEEMGEVAL? Tjitte Kamminga

DE KUITBLESSURE: EEN PROBLEEMGEVAL? Tjitte Kamminga DE KUITBLESSURE: EEN PROBLEEMGEVAL? Tjitte Kamminga TJITTE KAMMINGA - Docent fysiotherapie HS Leiden - Fysiotherapeut / manueel therapeut - Trainer Haagatletiek en zelf actief hardloper - Auteur Hardlopen

Nadere informatie

Ergonomie van het zitten

Ergonomie van het zitten Ergonomie van het zitten In de oudheid was het een privilege om te mogen zitten, tegenwoordig is het in sommige beroepen eerder regel dan uitzondering en zitten we meer dan 8 uur per dag. Nog nooit heeft

Nadere informatie

1- Stretchen Flexie - Sets:3 / Vasthouden:10sec / Rust:10sec. 2- Passieve ROM Extensie - Sets:3 / Vasthouden:10sec / Rust:10sec.

1- Stretchen Flexie - Sets:3 / Vasthouden:10sec / Rust:10sec. 2- Passieve ROM Extensie - Sets:3 / Vasthouden:10sec / Rust:10sec. Notities: 1- Stretchen Flexie - Sets:3 / Vasthouden:10sec / Rust:10sec Ga op handen en knieën liggen (vierpuntspositie) met je knieën recht onder je heupen en je handen recht onder je schouders. Je rug

Nadere informatie

Je lichaam als een kinetische keten

Je lichaam als een kinetische keten Je lichaam als een kinetische keten De kinetische keten in het kort Voet stabiliteit Enkel mobiliteit Knie stabiliteit Heup mobiliteit Lumbale wervels (onderrug) stabiliteit Thoracale wervels (bovenrug)

Nadere informatie

Mobiliteit (3x/d brace los voor oefenen):

Mobiliteit (3x/d brace los voor oefenen): KINESITHERAPEUTISCHE BEHANDELING NA EEN KRAAKBEEN BEHANDELING PATELLA / TROCHLEA MICROFRACTUUR NAAM PATIENT: Datum: Aantal sessies: 60 Sessies per week: 3-5/week Gangrevalidatie: Met de brace gefixeerd

Nadere informatie

Fysiotherapie bij Oncologie

Fysiotherapie bij Oncologie Fysiotherapie bij Oncologie De therapeuten Ingrid Algera - de Vroom Dagmar Berkelaar Koster Dagmar en Ingrid zijn beiden geregistreerd fysio- en oedeemtherapeut, ingeschreven in het Kwaliteitsregister

Nadere informatie

Reversed schouderprothese

Reversed schouderprothese Reversed schouderprothese Inhoud Inleiding 3 Het schoudergewricht 3 Normaal schoudergewricht 3 Gescheurde pezen en/of een versleten schoudergewricht 4 De operatie 5 Verwachtingen en risico s 6 Verwachtingen

Nadere informatie

Voorwoord 10. Inleiding 11. 1 Inleiding in de module inspanning 1 5

Voorwoord 10. Inleiding 11. 1 Inleiding in de module inspanning 1 5 Inhoud 5 Inhoud Voorwoord 10 Inleiding 11 module i aanpassen aan inspannen 1 Inleiding in de module inspanning 1 5 2 Energielevering bij inspanning 1 7 2.1 Bewegen kost energie 1 7 2.1.1 Energie, arbeid,

Nadere informatie

Algemeen Namen van de botstukken Botverbindingen Indeling van de gewrichten 20

Algemeen Namen van de botstukken Botverbindingen Indeling van de gewrichten 20 Inhoud Voorwoord 11 Functionele anatomie 14 1.1. Inleiding 14 1.2. Het skelet 15 1.2.1. Algemeen 15 1.2.2. Namen van de botstukken 15 1.2.3. Botverbindingen 18 1.2.4. Indeling van de gewrichten 20 1.3.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3

Hoofdstuk 1 hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 1 geeft een algemene inleiding op dit proefschrift. Artrose is een chronische progressieve gewrichtsaandoening. Men schat dat de hoge prevalentie wereldwijd verder zal toenemen vanwege de stijgende

Nadere informatie

Raadpleging voor heupaandoeningen

Raadpleging voor heupaandoeningen CENTRUM VOOR ORTHOPAEDIE, TRAUMATOLOGIE EN RHEUMA (letsels van wervelkolom, steun- en bewegingsapparaat) Kortrijksesteenweg 724 9000 GENT Tel: 09/222.27.03 Fax: 09/220.03.66 Website: http://flandersorthopaedics.com

Nadere informatie

Core training. Door: Roeland Smits. Roeland Smits Core training voor zwemmers 1

Core training. Door: Roeland Smits. Roeland Smits Core training voor zwemmers 1 Core training Door: Roeland Smits Roeland Smits Core training voor zwemmers 1 Voorbereiding krachttraining zwemmen: Core training: In eerste instantie zal er een grondige bases gelegd moeten worden waar

Nadere informatie

De schouderprothese. Meer informatie of vragen

De schouderprothese. Meer informatie of vragen Meer informatie of vragen Voor vragen of meer informatie kunt u contact opnemen met de orthopaedieconsulenten via telefoonnumer(024) 365 9660 of per e-mail, orthopaedieconsulenten@maartenskliniek.nl Colofon

Nadere informatie

Lichamelijke activiteit bij mensen met een dwarslaesie

Lichamelijke activiteit bij mensen met een dwarslaesie Lichamelijke activiteit bij mensen met een dwarslaesie Carla Nooijen Bewegingswetenschapper OIO, Erasmus MC c.nooijen@erasmusmc.nl Introductie (1) % van 'normaal' activiteitenniveau Introductie (2) 100

Nadere informatie

Posterolaterale hoek letsels

Posterolaterale hoek letsels Posterolaterale hoek letsels Dr. Peter Van Eygen 04-11-2014 CAMPUS HENRI SERRUYS Inleiding Vaak niet herkend J. Hughston: You may not have seen posterolateral corner injuries, I can assure you that they

Nadere informatie

Revalidatie nieuwe heupoperatie. Voorste benadering

Revalidatie nieuwe heupoperatie. Voorste benadering Revalidatie nieuwe heupoperatie Voorste benadering Afdeling: fysiotherapie Datum: januari 2014 2 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Revalidatie 4 3 Thuissituatie 5 4 Anatomie 6 5 Operatietechniek 7 6 Leefregels voorwaartse

Nadere informatie

Artrose Bewegen bij heup- en knieartrose

Artrose Bewegen bij heup- en knieartrose Artrose Bewegen bij heup- en knieartrose Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan betekenen Speciaal voor mensen met artrose is in diverse fysiotherapiepraktijken

Nadere informatie

KNIE ZORGPLAN. Ketenzorg: Intensieve samenwerking tussen orthopedie en fysiotherapie geeft het beste resultaat! GROEP NEDERLAND

KNIE ZORGPLAN. Ketenzorg: Intensieve samenwerking tussen orthopedie en fysiotherapie geeft het beste resultaat! GROEP NEDERLAND KNIE ZORGPLAN Ketenzorg: Intensieve samenwerking tussen orthopedie en fysiotherapie geeft het beste resultaat! rthoxpert GROEP NEDERLAND Uw test data: Test voor uw operatie:... Test tijdens uw revalidatie:...

Nadere informatie

Inleiding. Reumatische ziekten

Inleiding. Reumatische ziekten De reumatoloog Inleiding Ieder jaar bezoekt een groot aantal mensen de huisarts met klachten van het bewegingsapparaat (gewrichten, spieren, pezen en botten). Vaak is de huisarts in staat de diagnose

Nadere informatie

ARTHROSCOPIE VAN DE KNIE. Dr. Ameloot Ivan - Dr. Kegels Lore Dr. Van Asch Yves - Dr. Veldeman Guy

ARTHROSCOPIE VAN DE KNIE. Dr. Ameloot Ivan - Dr. Kegels Lore Dr. Van Asch Yves - Dr. Veldeman Guy ARTHROSCOPIE VAN DE KNIE Dr. Ameloot Ivan - Dr. Kegels Lore Dr. Van Asch Yves - Dr. Veldeman Guy Arthroscopie U krijgt binnenkort een kijkoperatie van de knie, een zogenaamde arthroscopie. Deze folder

Nadere informatie

Artrose in de schouder

Artrose in de schouder Afdeling: Onderwerp: Orthopedie Bij schouderartrose is er sprake van slijtage in het schoudergewricht. Pijn in de schouder, voortdurend aanwezig of alleen als u uw arm wilt bewegen, kan wijzen op artrose.

Nadere informatie

RICHTLIJN BIJ REVALIDATIE NA EEN GESLOTEN EN OPEN BANKART

RICHTLIJN BIJ REVALIDATIE NA EEN GESLOTEN EN OPEN BANKART RICHTLIJN BIJ REVALIDATIE NA EEN GESLOTEN EN OPEN BANKART We onderscheiden een 5-tal postoperatieve fasen: Fase 1 : week 0-1 - 2 Fase 2 : week 3-4 5 Fase 3 : week 6 7 8 9 Fase 4 : week 10 tot en met 15

Nadere informatie

Post-Op braces S t a b i l i s e r e n e n i m m o b i l i s e r e n p r o d u c t i n f o r m a t i e

Post-Op braces S t a b i l i s e r e n e n i m m o b i l i s e r e n p r o d u c t i n f o r m a t i e Post-Op braces t a b i l i s e r e n e n i m m o b i l i s e r e n p r o d u c t i n f o r m a t i e OT TO BOCK POT- OP BRCE --------------------------- eer en meer worden bij postoperatieve of posttraumatische

Nadere informatie

Het doorbewegen bij een dwarslaesie. Paraplegie

Het doorbewegen bij een dwarslaesie. Paraplegie Het doorbewegen bij een dwarslaesie Paraplegie Inhoud Inleiding 3 Algemene opmerkingen 3 Zelfstandig doorbewegen 5 Doorbewegen door een hulppersoon 11 Colofon 20 Inleiding In deze brochure laten we de

Nadere informatie

Korfbal. Korfbal en training. Beroepsopdracht van: B.D. Moncada Vivas S. Nab. Docentbegeleider: Frank van Hartingsveld. Opleiding: Fysiotherapie

Korfbal. Korfbal en training. Beroepsopdracht van: B.D. Moncada Vivas S. Nab. Docentbegeleider: Frank van Hartingsveld. Opleiding: Fysiotherapie Korfbal Korfbal en training Beroepsopdracht van: B.D. Moncada Vivas S. Nab Docentbegeleider: Frank van Hartingsveld Opleiding: Fysiotherapie Datum: September 2008 t/m juni 2009 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie